 | Tổng quan: | 3635321 |
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam lại nhắc đến ‘triết lý giáo dục’ của Việt Nam trong phiên trả lời chất chất vấn Đại biểu quốc hội vào sáng ngày 1 tháng 11, cũng như ông kêu gọi Đại biểu quốc hội góp ý cho Luật Giáo dục sửa đổi.
Ảnh minh họa : Sinh viên Hà Nội trong "Ngày Trái Đất" 23/3/2013. AFP
Đài RFA ghi nhận ý kiến của giới chuyên gia giáo dục liên quan vấn đề vừa nêu.
Cách nay tròn hai năm, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trong vai trò phụ trách khối văn hóa xã hội, khoa học, giáo dục và đào tạo, đã đăng đàn trước Quốc hội để chia sẻ ý kiến của ông về vấn đề giáo dục với lời khẳng định, và được truyền thông quốc nội trích dẫn nguyên văn "Triết lý giáo dục của Việt Nam trước hết là triết lý xây dựng đất nước dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đó là xây dựng con người Việt Nam toàn diện, đức trí, thể mỹ, có tinh thần dân tộc, có lòng yêu nước và có trách nhiệm quốc tế".
Đài RFA ghi nhận trong buổi trả lời chất vấn của Đại biểu quốc hội vào sáng ngày 1 tháng 11, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhắc lại những gì ông đã nói trước đó và cho biết thêm Việt Nam cũng nói đầy đủ 5 trụ cột giáo dục của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) bao gồm học để biết, học để làm việc, học để chung sống, học để khẳng định mình, học để thay đổi bản thân và thay đổi thế giới tốt đẹp hơn.
Phó Giáo sư-Tiến sĩ Mạc Văn Trang, cựu viên chức làm việc hơn 30 năm ở Viện Khoa học Giáo dục lên tiếng với RFA sau khi nghe phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vào sáng ngày 1 tháng 11 vừa qua :
"Triết lý giáo dục của Việt Nam hiện nay không rõ ràng gì cả. Ông Vũ Đức Đam nói như thế, tức là ông ấy rất bối rối. Ông ấy cũng chẳng có một quan điểm rõ ràng. Ông nhặt được cái gì thì ông nói cái đó. Hiện tại người ta cứ nói linh tinh hết cả, chưa có một cái gì xác định".
Giáo sư Phạm Minh Hoàng, một giảng viên từng giảng dạy ở Việt Nam và bị Chính quyền Hà Nội cưỡng bức đi Pháp hồi hạ tuần tháng 6 năm 2017 nói với RFA rằng :
"Thật sự mà nói, nếu tóm gọn lại thì chắc là Việt Nam không có triết lý giáo dục. Và nếu như có thì triết lý giáo dục được cô đọng trong Bộ luật Giáo dục năm 2005 cũng như cương lĩnh của Đảng cộng sản Việt Nam về giáo dục".
Căn cứ theo Luật Giáo Dục năm 2005 và các đề cương phát triển giáo dục của Việt Nam thì nền giáo dục hiện tại của Việt Nam chủ yếu lấy Chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng, đào tạo con người toàn diện về đạo đức lẫn trí tuệ ; nhưng phải trung thành với lý tưởng xã hội chủ nghĩa.
Vào tháng 11 năm 2017, dư luận trong nước dậy sóng khi Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đăng đàn phát biểu về triết lý giáo dục của Việt Nam. Trong đó, không ít chuyên gia giáo dục cho rằng triết lý giáo dục của Việt Nam mà Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đưa ra không phải là triết lý giáo dục.
Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Đăng Hưng nêu lên quan điểm của ông về nền giáo dục Việt Nam là một "nền giáo dục không chỉ lạc hậu mà còn lạc đường" vì :
"Cái lạc đường của Việt Nam là chúng ta không đánh giá đúng triết lý giáo dục phù hợp với con người. Giáo dục Việt Nam không phục vụ con người theo cái nghĩa con người tự do, con người nhân văn, con người có hiểu biết, con người có tinh thần phê phán và sáng tạo".
Sách giáo khoa thời Việt Nam Cộng Hòa Courtesy : Facebook
Tại buổi trả lời chất vấn trước Quốc Hội vào ngày 1 tháng 11, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị Đại biểu quốc hội quan tâm đến giáo dục thì nên tham gia các hội thảo để đóng góp vào Luật Giáo dục sửa đổi.
Giáo sư Phạm Minh Hoàng khẳng định với RFA rằng "những điều mà Nhà nước dự tính thay đổi trong giáo dục thì đều vô bổ, một khi họ vẫn giữ những ràng buộc quá nặng nề về chính trị, trung thành với Chủ nghĩa Marx-Lenin. Điều này làm cản trở bước tiến của nhân loại và bước tiến của học sinh sinh viên tại Việt Nam".
Còn Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng tuyên bố :
"Nền giáo dục Việt Nam không có lối ra vì bị lạc đường. Sai thì còn có thể sửa, chứ đi lạc đường mà lại tin tưởng con đường đó đúng thì không bao giờ thoát ra khỏi cái hệ lụy đó được".
Đài RFA nêu vấn đề với một số chuyên gia giáo dục, là những người có tâm huyết với nền giáo dục Việt Nam và chúng tôi ghi nhận hầu hết họ cùng đồng quan điểm là Bộ Giáo Dục nên sử dụng chương trình giáo dục của Việt Nam Cộng Hòa, đó là chương trình giáo dục của Giáo sư Hoàng Xuân Hãn, được xây dựng từ thời Chính phủ Trần Trọng Kim năm 1945.
Tiến sĩ Mạc Văn Trang chia sẻ :
"Tôi từng viết một bài nói rằng triết lý giáo dục của Việt Nam nên kế thừa triết lý giáo dục của Việt Nam Cộng Hòa trước đây, cũng như tinh thần triết lý về văn hóa của Việt Nam là nên đưa ra triết lý dân tộc, nhân bản, khai phóng thì mới đúng bản chất của giáo dục".
Trong năm 2018, qua các trang mạng xã hội, rất nhiều ý kiến của phụ huynh cũng cho biết họ sẽ tìm kiếm bộ sách giáo khoa thời Việt Nam Cộng Hòa trên mạng internet và sẽ tự dạy cho con em mình học theo theo bộ sách này, khi làn sóng phản đối bộ sách Tiếng Việt Lớp 1 Công nghệ Giáo dục rộ lên hồi đầu năm học mới, niên học 2018-2019. Không ít phụ huynh lên tiếng với RFA rằng tiếng mẹ đẻ mà còn không dạy đúng thì họ không thể nào tin tưởng con em của mình sẽ được học những điều hay lẽ phải để làm người.
Vào chiều ngày 3 tháng 11, Tổng Bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, trong buổi gặp mặt 55 học sinh tiêu biểu ngành giáo dục năm học 2017-2018, đã tuyên bố "Mặc dù nền giáo dục vẫn còn những hạn chế, xã hội còn nhiều mong muốn nhưng nhìn tổng thể giáo dục của chúng ta chưa bao giờ được như bây giờ".
Qua lời phát biểu vừa nêu, một số trí thức và các chuyên gia giáo dục mà Đài RFA có dịp trao đổi cùng nhận định Luật Giáo dục sửa đổi dù như thế nào thì giáo dục của Việt Nam vẫn mãi tụt hậu với tư tưởng quá lạc quan của ông của ông Nguyễn Phú Trọng.
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 06/11/2018
Vào ngày 25 tháng 10, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ra quyết định đề nghị kỷ luật đối với Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc nhà xuất bản Tri thức, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ. Giới trí thức tại Việt Nam mạnh mẽ lên tiếng rằng quyết định vừa nêu là một sai lầm chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam (Đảng Cộng sản Việt Nam) ; đồng thời có hành động phản đối quyết liệt trong những ngày vừa qua.
Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc Nhà xuất bản Tri Thức RFA edited
Sau khi thông tin Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ra quyết định đề nghị kỷ luật đối với Giáo sư Chu Hảo được truyền thông quốc nội loan đi, một thư ngỏ được công bố và lan truyền trên mạng xã hội với tựa đề "Thư ngỏ, Yêu cầu rút lại kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về Phó Giáo sư-Tiến sĩ Khoa học Chu Hảo" có 155 người ký tên, được cập nhật đến ngày 30 tháng 10.
Nội dung bức thư ngỏ nêu rõ kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về Giáo sư Chu Hảo là không đúng sự thật, thể hiện sự trấn áp thô bạo những nỗ lực rất đáng trân trọng của một trí thức hết lòng vì dân vì nước.
Theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương , Giáo sư Chu Hảo vi phạm quy định về điều lệ đảng viên, bị suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" và phải chịu trách nhiệm chính, trong cương vị Giám đốc-Tổng Biên tập Nhà xuất bản Tri Thức về việc xuất bản một số cuốn sách trái với chủ trương của Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Ông Kha Lương Ngãi, nguyên Phó Tổng biên tập Báo Sài Gòn Giải Phóng, một người ký tên trong thư ngỏ chia sẻ với RFA ghi nhận của ông trong mấy ngày qua :
"Theo tôi ghi nhận, dư luận không đồng tình việc Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật cũng như dư luận nhận thấy uy tín của Giáo sư Chu Hảo không bị giảm đi trong xã hội, mà trái lại là gây ảnh hưởng xấu cho Đảng và Nhà nước Việt Nam mà thôi. Vụ việc này làm cho mọi người, từ những người trong hệ thống chính trị Đảng, Chính quyền, Nhà nước cho đến giới trẻ có học thức nhận thức rất rõ bản chất của Đảng, Chính quyền và Nhà nước này như thế nào".
Đài Á Châu Tự Do ghi nhận đã có ít nhất 13 đảng viên trong giới trí thức tại Việt Nam tuyên bố bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam, qua vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị kỷ luật.
Nhà văn Nguyên Ngọc, 62 năm tuổi Đảng trong tuyên bố từ bỏ Đảng, ghi ngày 26 tháng 10 khẳng khái lên tiếng rằng :
"Kỷ luật ông Chu Hảo thực chất là một hành động thực hiện chính sách ngu dân, kìm hãm nhân dân trong vòng tăm tối, để dễ lừa dối và đàn áp, vì quyền lợi ích kỷ của một đảng độc tài đang cướp quyền sống và phát triển của dân tộc".
Tác giả của tác phẩm văn chương nổi tiếng "Đất nước đứng lên" còn khẳng định không thể đứng trong tổ chức của Đảng Cộng sản Việt Nam "ngày càng xa rời lý tưởng ban đầu, ‘tự diễn biến’ thành một tổ chức chuyên quyền, phản dân hại nước".
Ông Hà Quang Vinh, nguyên Phó Chủ tịch huyện Bình Chánh, vào ngày 27 tháng 10 đăng tải trên trang Facebook cá nhân, cho biết từ năm 2015 ông đã có ý định không muốn tiếp tục đi chung con đường với Đảng Cộng sản Việt Nam, mà ông gia nhập và phục vụ 43 năm qua bởi vì ông đã thấy và đã hiểu rằng Đảng thất bại về mặt lý luận chính trị và Chính quyền Nhà nước có khả năng đi đến tiêu vong. Ông Hà Quang Vinh chính thức tuyên bố rời bỏ Đảng vì ông cho rằng vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật là cột mốc của "tức nước vỡ bờ". Ông Hà Quang Vinh nói với RFA :
"Đảng đụng đến trí thức là Giáo sư Chu Hảo và Nhà văn Nguyên Ngọc, là người tôi ngưỡng mộ tuyên bố bỏ Đảng thì tôi tự thấy đúng thời điểm ‘tức nước vỡ bờ’ để tôi tỏ thái độ, chính thức tuyên bố rời Đảng. Tôi không hoạt động chính trị. Tôi chỉ phản ứng theo lương tâm của mình. Nếu tôi không làm thế thì tôi không phải là người xứng đáng".
Qua vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị kỷ luật, giới trí thức tại Việt Nam không chỉ đồng loạt tuyên bố bỏ Đảng mà còn có người tuyên bố từ chức và rời khỏi nhiệm sở, như trường hợp của Tiến sĩ Phạm Gia Minh, Phó Chủ tịch Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài (ALOV) sau khi ông ký tên vào thư ngỏ gửi Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm bảo vệ Giáo sư Chu Hảo.
Ông Hà Quang Vinh, nguyên Phó Chủ tịch huyện Bình Chánh tuyên bố bỏ đảng vào ngày 27/10/18 Courtesy : Facebook Quangvinh Ha
Đài RFA cũng ghi nhận có không ít ý kiến trên mạng xã hội cho rằng vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật, do liên quan những cuốn sách được Nhà Xuất bản Tri Thức phát hành, phần nào nhắc nhớ đến vụ án "Nhân văn Giai phẩm" hồi thập niên 50 của thế kỷ trước, đã khiến cho rất nhiều trí thức ở miền Bắc khi đó bị đàn áp. Câu hỏi mà dư luận đặt ra trong bối cảnh được gọi là "hiệu ứng từ Giáo sư Chu Hảo" thì liệu rằng Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ phản ứng như thế nào trước hiện tượng hàng loạt đảng viên trí thức tuyên bố bỏ Đảng ? Chúng tôi nêu vấn đề với Nhà báo tự do Võ Văn Tạo và được ông nhận xét :
"Khách quan mà nói, trong thời gian dài mấy chục năm, Nhà nước và Đảng Cộng sản Việt Nam có những thay đổi nhất định. Trước kia họ có những biện pháp tàn bạo hơn như là thủ tiêu, còn bây giờ thì phần nào đỡ hơn. Tất nhiên họ vẫn bảo thủ và lạc hậu ; họ vẫn bắt bớ, bỏ tù với các bản án nặng, o ép, khủng bố, triệt tiêu đường sống mưu sinh…Một bên nhân dân ngày càng thức tỉnh hơn và một bên chính quyền đỡ tàn bạo hơn so với ngày trước thì tôi cho rằng hiện tượng các trí thức tuyên bố rời bỏ Đảng, chắc chắn phía an ninh sẽ có sự chỉ đạo để bắt chẹt từng trường hợp cá nhân riêng lẻ. Thế nhưng, nếu làn sóng cùng rộ lên đến con số hàng ngàn, hàng chục ngàn, hàng trăm ngàn thì khó mà đàn áp được vì gây bức xúc trong xã hội".
Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng mạnh mẽ tuyên bố rằng :
"Quyết định công khai kỷ luật Giáo sư Chu Hảo như vậy là một sai lầm chính trị to lớn. Họ tạo cho trí thức chân chính chính thức hóa sự chọn lựa đã nhen nhúm từ cả thập kỷ rồi".
Ông Đặng Xương Hùng, cựu Lãnh sự Việt Nam tại Thụy Sỹ, tuyên bố bỏ Đảng vào cuối năm 2013 viết trên Facebook rằng :
"Làn sóng bỏ Đảng, qua vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật làm vững tin cho những đảng viên chân chính đang ấp ủ một hướng đi chính nghĩa, đó là quay về với nhân dân".
Tiến sĩ Nguyễn Quang A còn nói với RFA rằng mục tiêu của những người ký vào thư ngỏ về vụ việc của Giáo sư Chu Hảo, trong đó có ông, là không phải chỉ gửi đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương mà còn gửi đến 4 triệu đảng viên còn lại và giới trí thức đang làm ở cơ quan Nhà nước. Một vài nhà quan sát tình hình Việt Nam, mà chúng tôi tiếp xúc, cũng đưa ra nhận định rằng xu hướng đảng viên tuyên bố bỏ Đảng sẽ còn tiếp diễn, bất luận Đảng Cộng sản Việt Nam có biện pháp đối phó ra sao.
Bên cạnh những tên tuổi nổi danh trong giới trí thức vừa tuyên bố bỏ Đảng như Tiến sĩ Mạc Văn Trang, Nhà văn Nguyên Ngọc, Tiến sĩ Chu Hảo… còn có các đảng viên trẻ và một số thành viên của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cũng tuyên bố không tiếp tục tham gia hai tổ chức Đảng và Đoàn nữa. Đài RFA trao đổi với một vài bạn trẻ là những người quan tâm hiện tình đất nước và được nghe chia sẻ rằng họ đặc biệt chú ý đến sự kiện giới trí thức tại Việt Nam có hành động phản đối Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật.
Các bạn trẻ này cho biết nhờ vào mạng xã hội họ bắt đầu để tâm đến tình hình xã hội chính trị của đất nước Việt Nam qua những lá thư ngỏ của giới nhân sĩ trí thức, từ năm 2000 của 5 nhà bất đồng chính kiến cho đến thư ngỏ phản đối dự án khai thác bô-xít ở Tây Nguyên hồi năm 2009 hay các Thư ngỏ 61, Thư ngỏ 72, Thư ngỏ 127…
Các bạn trẻ này còn bộc bạch rằng họ trông chờ những bức thư ngỏ mà các nhân sĩ trí thức sẽ gửi đến cho họ, là những thế hệ trẻ của Việt Nam để họ được có thêm sự gắn kết cũng như thông hiểu nhiều hơn về những hoài bão, ý nguyện của thế hệ đi trước và đồng thời nhận được sự quan tâm cùng đồng hành để họ vững niềm tin tiếp bước.
Trả lời câu hỏi của RFA nếu được cơ hội chia sẻ với những trí thức trẻ bằng thư ngỏ, thì thông điệp của ông Hà Quang Vinh sẽ là gì, nguyên Phó Chủ tịch huyện Bình Chánh cho biết sẽ dặn dò thanh niên trí thức của Việt Nam là "Làm theo lương tâm mình và hãy can đảm làm những điều mà mình tin rằng là đúng".
Chúng tôi xin được kết thúc bài ghi nhận với thắc mắc của một số cư dân mạng rằng trong trường hợp lá thư ngỏ "Yêu cầu rút lại kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng về Phó Giáo sư Tiến sĩ khoa học Chu Hảo" không được Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam phúc đáp thì có phải đây là thời điểm giới trí thức ở Việt Nam cùng đồng lòng "đứng lên" vì tương lai của một đất nước phát triển, dân chủ và văn minh ?
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 30/10/2018
Thân mẫu của các công dân mạng là tù nhân lương tâm tại Việt Nam chia sẻ về hành trình họ sử dụng phương tiện truyền thông mạng xã hội để đấu tranh đòi công lý cho con của mình.
Mạng xã hội : Công cụ đấu tranh của những bà mẹ tại Việt Nam - AFP
Hòa Ái có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Kim Liên và cô giáo Huỳnh Thị Út là mẹ của hai tù nhân lương tâm Đinh Nguyên Kha và Trần Hoàng Phúc cùng Đinh Nguyên Kha.
Hòa Ái : Thưa bà Kim Liên, bà có thể chia sẻ tóm tắt hành trình làm thế nào bà kết nối được với cư dân mạng thế giới và họ đồng hành với bà ra sao qua các chuyến đi vận động cho tù nhân lương tâm Việt Nam tại Hoa Kỳ và Australia ?
Nguyễn Thị Kim Liên : Qua 6 năm tù của hai đưa con Kha và Uy, kinh nghiệm trước nhất mà tôi có là tấm lòng của người mẹ thương con một cách mãnh liệt, nên dù rằng tôi chỉ học tới lớp 8 thôi và cũng là nông dân chân lắm tay bùn nhưng tôi ráng học hỏi để nâng kiến thức của mình lên hòa nhập với thế giới qua mạng xã hội, nhất là qua Facebook. Qua đó, tôi quên rất nhiều bạn bè, anh em ở nước ngoài và ở trong nước, nhiều tổ chức…lên tiếng muốn giúp tôi để lên tiếng cho hai đứa con tôi.
Từ khi tôi kết nối được như vậy, thì tự nhiên tinh thần và tấm lòng thương con của tôi được mạnh mẽ lên. Tôi cảm thấy tôi học cái gì cũng được.
Qua 6 năm, tôi đi được nước Mỹ và nước Úc. Năm rồi đi Úc, tôi cũng nêu vấn đề áp bức tù nhân lương tâm trong tù, mà trước mắt là con tôi bị áp bức trong trại giam. Nhờ tiếng nói được nhiều bạn bè ủng hộ, yểm trợ nên Trại tù K3 Xuyên Mộ ngưng lại chế độ hà khắc đối với các anh em tù nhân trong đó.
Hòa Ái : Thưa cô Huỳnh Thị Út, cô đón nhận thông tin con trai của mình, Trần Hoàng Phúc bị bắt và bị tuyên bản án tù nặng nề 6 năm tù giam và 4 năm quản chế trong tâm trạng như thế nào khi mà cô khẳng định con trai của mình vô tội ?
Huỳnh Thị Út : Chiều 29/06/17, trên mạng xã hội có đăng tin Phúc bị 4, 5 an ninh bắt cóc. Một người mẹ ở Sài Gòn, khi hay tin con mình bị an ninh bắt cóc như vậy thì tâm trạng rất lo lắng vì sợ con của mình bị giết trong đồn công an, do hiện tượng người dân bị chết trong đồn công an xảy ra nhiều năm rồi. Cho nên, sáng ngày 01/07/17, tôi bay ra Hà Nội để đi tim con mình, tìm cho ra ai bắt cóc và cháu đang bị giam giữ ở nơi đâu.
Còn về bản án tuyên cho Phúc 6 năm tù giam và 4 năm quản chế thì rõ ràng mình thấy bản án đó quá là bất công. Nó sai từ cái khâu bắt Phúc trái pháp luật và ép cung, bức cung và lấy cung ban đêm Phúc.
Bởi vì Phúc không vi phạm pháp luật. Xử Phúc như vậy là oan sai và mình không đồng ý, không chấp nhận.
Hòa Ái : Hòa Ái cũng ghi nhận qua trang Facebook cá nhân, cô thường xuyên đăng tải những thông tin quy chiếu theo luật pháp Việt Nam để minh chứng cho sự vô tội của con trai mình qua những việc làm của em. Hòa Ái xin hỏi những thông tin mà cô đăng tải đó là do tự cô tìm tòi hay có ai giúp đỡ để cô tìm mạng xã hội cất lên tiếng nói đòi công lý cho con trai của mình ?
Huỳnh Thị Út : Khi Phúc bị án oan sai như vậy, với tình thương của một người mẹ thì mình cố hết sức đọc sách, tìm hiểu để biết sơ qua các điều luật ; đồng thời để nắm chắc hơn và hiểu rõ hơn các điều khỏan luật và tham vấn thêm với luật sư của Phúc. Do đó, mình mới mạnh dạn hơn chia sẻ về các điều luật đó để cộng đồng mạng biết được rằng họ đã vi phạm và làm sai đối với tất cả các tù nhân lương tâm, cũng như riêng đối với Phúc.
Hòa Ái : Trở lại với bà Kim Liên, Hòa Ái ghi nhận bên cạnh các chuyến đi xuất ngoại để vận động các chính phủ và tổ chức nhân quyền thế giới kêu gọi trả tự do cho tù nhân lương tâm tại Việt Nam, bà cũng là công dân mạng được nhiều người biết đến với các hoạt động xã hội cũng như cất lên tiếng nói phản biện trước những sai trái của chính quyền. Những điều bà làm như thế, có phải để khích lệ tinh thần cho con trai bị tù đày của mình ?
Nguyễn Thị Kim Liên : Những điều tôi làm trong khi con tôi ở tù ; thứ nhất là tôi nhận thấy tinh thần của các anh em tù nhân rất mạnh mẽ, thúc đẩy tôi ở bên ngoài phải làm điều gì để cất lên tiếng nói và mỗi lần đi thăm tôi kể cho họ nghe, để họ được vững tâm rằng có một người mẹ của một anh em tù nhân lúc nào cũng sẵn sàng lên tiếng cho tù nhân trong Trại K3. Ngoài ra, trong xã hội thì tôi muốn cho mọi người thấy một người mẹ có con đi tù của Cộng sản 6 năm thì sẽ không bao giờ khuất phục trước nhà cầm quyền này.
Hòa Ái : Xin được hỏi Đinh Nguyên Kha, khi mẹ đến thăm và được nghe mẹ kể những việc làm ở bên ngoài để lên tiếng thay cho những tù nhân lương tâm ở trong tù. Kha hay tù nhân lương tâm nào khác có gặp trở ngại nào ở trại giam không khi nghe được những thông tin từ bên ngoại ?
Đinh Nguyên Kha : Lúc đầu những thông tin ở ngoài gia đình đưa vào rất nhạy cảm cho nên cán bộ trại giam tìm cách ngăn cản, không có cho gia đình tôi nói, hay đề cập đến những chuyện đó". Vì nhà tôi cũng đấu tranh, chống lại các áp bức đó nên họ không thể đuổi mình đi được. Cho nên mình cứ cứng rắn. Họ đuổi mình vô mà mình không đi vô thì họ sẽ khiêng mình vô. Mình cứ ngồi lì ở đó thì cuối cùng họ cũng bó tay thôi.
Hòa Ái : Nhân buổi trò chuyện hôm nay, được nghe chia sẻ của hai người mẹ. Nếu như có thể được đại diện cho các tù nhân lương tâm ở Việt Nam và nói một lời với các bà mẹ của tù nhân lương tâm, Dinh Nguyên Kha sẽ nói gì ?
Đinh Nguyên Kha : Tôi muốn nói với các bà mẹ của tù nhân lương tâm hãy tiến lên và bảo vệ cho con mình. Hãy tiếp tục đấu tranh để giành lại độc lập, tự chủ của đất nước. Đừng bao giờ lui bước trước sự đàn áp. Bởi vì tất cả chúng ta đoàn kết thì tất sẽ thắng.
Hòa Ái : Xin cảm ơn ba vị tham gia buổi trò chuyện này !
Hòa Ái thực hiện
Nguồn : RFA, 19/10/2018
Hệ thống sông Đồng Nai chảy qua 12 tỉnh, thành phía Nam là một trong 3 lưu vực sông lớn và quan trọng nhất tại Việt Nam. Thế nhưng, tình trạng ô nhiễm của sông Đồng Nai được giới chuyên gia gióng lên tiếng chuông cảnh báo rằng nếu chậm giải cứu là có tội.
Khai thác cát tràn lan gây sạt lở nghiêm trọng trên sông Đồng Nai. RFA
Hệ thống sông Đồng Nai, có tên gọi khác là Phước Long Giang với chiều dài 600 km, được xem là dài nhất trong hệ thống sông ngòi tại Việt Nam, chảy qua 12 tỉnh/thành bao gồm Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Bà Rịa-Vũng Tàu, Lâm Đồng, Đăk Lăk, Đắc Nông, Ninh Thuận, Bình Thuận, Tây Ninh, Long An và thành phố Hồ Chí Minh. Sông Đồng Nai đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế-xã hội không chỉ ở các tỉnh/thành từ thượng nguồn đến hạ lưu của dòng sông mà còn cho cả quốc gia.
Thế nhưng, trong những ngày cuối tháng 8 năm 2018, Báo Người Lao Động Online đăng tải một loạt bài phóng sự với tiêu đề "Tiếng kêu tuyệt vọng từ sông Đồng Nai" do dòng sông này đang trong tình trạng bị ô nhiễm và sạt lở nghiêm trọng bởi nạn xả thải chưa qua xử lý và nạn khai thác cát tràn lan hàng năm dài.
Sông Đồng Nai bị ô nhiễm được dư luận đặc biệt chú ý kể từ khi nhà máy của Công ty Vedan, đóng tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai xả một lượng nước thải lớn không qua xử lý ra sông Thị Vải bị phát hiện hồi giữa năm 2008. Thảm trạng sông Đồng Nai bị ô nhiễm do nước thải công nghiệp có chiều hướng lan rộng trong một thập niên qua.
Theo số liệu thống kê của Cục Cảnh sát môi trường, toàn bộ hệ thống lưu vực sông Đồng Nai tiếp nhận hơn 4500 điểm xả từ nguồn nước thải công nghiệp, khai thác khóang sản, làng nghề, nước sinh hoạt, nông nghiệp, y tế, chăn nuôi… Trong đó, khoảng 80 doanh nghiệp hoạt động tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 xả hơn 9000 m3 nước thải ra sông Đồng Nai nhưng chỉ có hơn 1000 m3 được xử lý qua hệ thống xử lý nước thải mà tỉnh Đồng Nai kiểm soát được. Cục Cảnh sát môi trường cho biết phát hiện các doanh nghiệp không xây hệ thống xử lý nước thải hoặc có xây nhưng không vận hành, thậm chí còn xây hệ thống xả thải ngầm để xả thải chưa qua xử lý ra kênh rạch và sông Đồng Nai.
Đài RFA ghi nhận các hộ dân sinh sống trên lưu vực sông Đồng Nai bằng nghề nuôi cá lồng bè là những người bị ảnh hưởng nặng nề bởi nguồn nước sông bị ô nhiễm. Chúng tôi được dịp gặp gỡ với hai người nuôi cá lồng bè trên sông Đồng Nai và được cho biết :
"Ảnh hưởng cũng nhiều lắm. Tại vì mỗi lần nước thải xả ra thì cá và hàu chết nhiều lắm. Nhìn cá chết như vậy thì tiếc lắm ! Tôi cũng mong sao các công ty đỡ xả nước thải ra, chứ cá chết như vậy thì dân khổ quá. Làm ăn khó khăn quá !"
"Mưa thì nước bị ô nhiễm nhiều. Cá bị bệnh ghẻ. Cá gặp phải nước độc là nổi lên hết. Mưa xuống hòa với nước xả thải thì cá ngộp, nổi lên chết hết".
Đời sống của dân chúng ở lưu vực sông Đồng Nai bị ảnh hưởng như thế nào ? Một người dân tại khu vực Hồ Trị An lên tiếng :
"Rác thải của mấy công ty rình đem về chỗ cầu Đồng Nai trong khu vực gần đập thủy điện Trị An đổ, cho nên bị ô nhiễm. Vì bị ô nhiễm nên muỗi vằn nhiều khiến dịch sốt xuất huyết tràn lan. Tình trạng sông ô nhiễm gây ảnh hưởng cá chết, người bệnh, súc vật cũng bị lây nhiễm".
Bên cạnh đó, nạn khai thác cát gây ra hậu quả sạt lở nghiêm trọng trên sông Đồng Nai. Những địa phương mà đoạn sông Đồng Nai chảy qua như xã Tân Uyên, tỉnh Bình Phước hay xã Tân Hạnh, phường Bửu Hòa, phường Tân Vạn, thuộc thành phố Biên Hòa thì đôi bờ con sông bị đào bới vô tội vạ do khai thác cát hợp pháp lẫn cát tặc. Người dân ở dọc dòng sông Đồng Nai đầy lời kêu than nhà cửa, ruộng vườn bị sạt lở. Hàng trăm người dân ở huyện Nhơn Trạch và thành phố Biên Hòa gửi đơn khiếu nại đến chính quyền phản ánh những bất cập liên quan nạo vét và tận thu khoáng sản. Mặc dù vậy, những người dân mà Đài RFA tiếp xúc và truyền thông trong nước ghi nhận thì hầu như các cấp chính quyền địa phương tỏ ra "vô can".
Nguồn nước sông Đồng Nai do nhiều ngành khác nhau quản lý. Courtesy : Ảnh chụp màn hình thiennhien.net
Ủy ban bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai, gọi tắt là Ủy ban sông Đồng Nai, được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thành lập hồi tháng 12 năm 2008 để thực hiện đề án bảo vệ môi trường sông Đồng Nai đến năm 2020 trong bối cảnh dòng sông này ngày càng bị ô nhiễm trầm trọng, đe dọa nguồn nước sinh hoạt của hơn 15 triệu dân.
Tuy nhiên, sau gần 10 năm hoạt động, tại phiên họp lần thứ 11 của Ủy ban sông Đồng Nai, giới chức chính quyền của tỉnh Tây Ninh đề nghị cần đánh giá lại vai trò của ủy ban này trong công việc thực hiện đề án.
Qua loạt bài phóng sự "Tiếng kêu tuyệt vọng từ sông Đồng Nai", Báo Người Lao Động Online ghi nhận thực tế quản lý còn nhiều hạn chế, buông lỏng và không hiệu quả do sự phối hợp giữa chính quyền các địa phương của 12 tỉnh/thành trên lưu vực sông Đồng Nai và các bộ, ngành không chặt chẽ và yếu kém. Phóng viên của Báo Người Lao Động Online chia sẻ rằng họ cố gắng liên lạc với giới chức chính quyền các địa phương để tìm hiểu thêm về những biện pháp khắc phục hậu quả trên sông Đồng Nai, nhưng hầu hết đều không nhận được sự hồi đáp nào và các số liệu thống kê mà họ thu thập được cho thấy mục tiêu kiểm soát nguồn thải trên sông Đồng Nai được Chính phủ đưa ra gần như thất bại.
Đài Á Châu Tự Do nêu vấn đề với Tiến sĩ Lê Anh Tuấn, thuộc trường Đại Học Cần Thơ và được nghe ông nhận định 12 tỉnh/thành quản lý nguồn nước trên sông Đồng Nai chưa được rõ ràng mặc dù có Ủy ban sông Đồng Nai để phối hợp quản lý. Tiến sĩ Lê Anh Tuấn nói :
"Các ủy ban đó chỉ họp theo định kỳ và những người đứng đầu của các ủy ban thường không có chuyên ngành về quản lý sông ngòi. Do đó, những bất cập do sự phát triển quá nhiều so với khả năng của tự nhiên thì làm cho dòng sông này bị mất cân đối về nguồn nước sử dụng và nguồn nước thải ra cần phải xử lý. Như vậy, nếu chúng ta không có một giải pháp nào để quản lý sông tốt hơn, mà mỗi tỉnh/thành quản lý dòng sông chảy qua trrên địa phương của mình thì sẽ không đủ để cả một hệ thống sông hoạt động điều hòa và bền vững được".
Trả lời câu hỏi của chúng tôi rằng chỉ còn 2 năm nữa để Ủy ban sông Đồng Nai thực hiện mục tiêu của đề án đến năm 2020 thì việc quan trọng mà ủy ban này cần làm là gì, Tiến sĩ Lê Anh Tuấn nhấn mạnh :
"Tôi nghĩ rằng ủy ban này cần tổ chức cuộc họp mà trong đó sẽ mời các chuyên gia khoa học hoạt động độc lập, để họ đánh giá khách quan những mặt được cũng như chưa được của ủy ban này và họ sẽ đưa ra kiến nghị những thay đổi cần thiết về mặt chính sách và các phương tiện hoạt động, hoặc liên quan về nhân sự để cho ủy ban hoạt động hiệu quả hơn".
Báo Người Lao Động Online, vào ngày 30 tháng 8, dẫn lời của Tiến sĩ Vũ Ngọc Long, Chủ tịch Hội đồng Khoa học của Viện Sinh thái học Miền Nam đưa ra một biện pháp cần làm ngay để bảo vệ sông Đồng Nai là thành lập những nhóm cộng đồng tự quản để cùng tham gia giám sát tình trạng khúc sông chảy qua địa phận sinh sống của họ. Tuy nhiên, một vài chuyên gia mà Đài RFA trao đổi cho rằng biện pháp vừa nêu sẽ gặp nhiều bất cập như chưa có chính sách nào hỗ trợ cho người dân để họ được trang bị các kiến thức cơ bản về dòng chảy, đặc điểm, chất lượng nước của sông hoặc họ nhận biết được những nguy cơ bị sạt lở được đánh giá như thế nào để họ thông báo cho chính quyền, cũng như cần có cơ chế hỗ trợ về kinh phí nào đó để người dân có thể làm những việc liên quan giám sát dòng sông.
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 19/09/2018
Hiện nhiều phụ huynh có con nhỏ tại Việt Nam tỏ ra hoang mang khi bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục" do Giáo sư Hồ Ngọc Đại chủ biên đang gây bão dư luận. Lý do vì người trong cuộc phải chi ra hàng trăm tỷ đồng để con họ học cách đánh vần chữ Việt bị cho là "lạ".
Một phụ huynh chọn lựa mua sách giáo khoa cho con ở Sài Gòn. RFA
Những ngày trước thời điểm niên học 2018-2019 chính thức bắt đầu, truyền thông trong nước đăng tải thông tin về bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục", do Giáo sư Hồ Ngọc Đại làm chủ biên, được áp dụng giảng dạy ở gần 50 tỉnh, thành và có hơn 800 ngàn học sinh, khoảng 50% học sinh lớp 1 trên cả nước học theo chương trình đánh vần mới trong bộ sách này.
Đài RFA ghi nhận một làn sóng phản đối mạnh mẽ không chỉ từ các phụ huynh mà gồm nhiều thành phần trong xã hội lên tiếng yêu cầu Bộ Giáo dục và đào tạo cần trả lời cho thắc mắc vì sao người dân bị buộc chi hàng trăm tỷ đồng để mua bộ sách này, mà học sinh phải học cách "đánh vần lạ" cũng như các từ ngữ không phổ thông và nội dung nhiều bài đọc không chấp nhận được. Một phụ huynh ở Cần Thơ nói với RFA :
"Đóng tiền học, tiền đồng phục, tiền mua sách vở mỗi năm đều cải cách thì số tiền cũng hơi cao đối với những người công nhân chúng tôi. Và vấn đề sách sao khoa cải cách như vậy thì tôi nghĩ con cái mình giống như ‘chuột bạch’ để thí nghiệm của nền giáo dục".
Vào ngày 11 tháng 9, Báo mạng Zing.vn dẫn lời của ông Nguyễn Đức Hữu, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, thuộc Bộ Giáo dục và đào tạo cho biết bộ tài liệu "Công nghệ giáo dục" được Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam đánh giá mang lại những kết quả nhất định. Ông Nguyễn Đức Hữu cho rằng cách tiếp cận và truyền dạy của sách "Công nghệ giáo dục" tuy khác so với sách giáo khoa chính thống, nhưng cùng mục đích giúp học sinh "đọc thông, viết thạo" và vì được đánh giá tốt nên tài liệu sách này được triển khai rộng rãi khắp nước, chứ không chỉ tại trường Thực nghiệm.
Trong số hàng trăm ý kiến phản bác bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục" trên nhiều fanpage, truyền thông quốc nội cũng đăng tải ý kiến của những "người trong cuộc" là các học sinh đã từng học qua chương trình của bộ sách này. Phó Giáo sư tiến sĩ Nguyễn Lân Hiếu, Đại biểu quốc hội, một trong số học sinh khóa đầu tiên của trường Thực nghiệm, Hà Nội nêu lên vấn đề vì sao Công nghệ giáo dục áp dụng 40 năm qua, được đánh giá tốt mà không phải là sách giáo khoa và phải chăng có lợi ích nhóm đằng sau vụ tranh luận trên mạng xã hội chỉ trích với lời lẽ phản cảm chương trình Công nghệ giáo dục thời gian qua ?
Truyền thông trong nước loan tải số liệu kể từ năm 2000 đến nay, Nhà xuất bản Giáo dục, thuộc Bộ Giáo dục và đào tạo độc quyền xuất bản sách giáo khoa, in 100 triệu bản mới mỗi năm và phụ huynh phải chi tới 1000 tỷ đồng để mua sách giáo khoa mới cho con em mình hàng năm.
Tuy nhiên Bộ Giáo dục và đào tạo cho biết theo Nghị quyết 88 của quốc Hội, việc độc quyền sách giáo khoa sẽ bị xóa bỏ và sẽ áp dụng một chương trình nhưng nhiều sách giáo khoa, bắt đầu từ năm 2019 hoặc năm 2020. Một cán bộ làm việc trong Phòng giáo dục ở Cần Thơ xác nhận với RFA về thông tin này :
"Chương trình sẽ khoán về cho các trường, tự mỗi trường lựa chọn và thống nhất với phụ huynh. Cả nước Việt Nam sẽ áp dụng quy định này từ lớp 1".
Báo mạng Zing.vn, vào ngày 11 tháng 9, trích đăng nhận định của Phó Giáo sư Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo, khẳng định rằng sách giáo khoa là "miếng bánh béo bở" lâu nay, và theo qui định mới của Bộ Giáo dục và đào tạo sẽ diễn ra cuộc cạnh tranh thị phần sách giáo khoa khi từ năm học 2019-2020 có nhiều nhà xuất bản khác được in sách giáo khoa.
Trong lúc có nhiều tranh cãi liên quan bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục" và chương trình áp dụng nhiều sách giáo mới, rất nhiều phụ huynh bày tỏ nỗi lo lắng về việc học hành của con em họ.
Một trang trong sách giáo khoa thời Việt Nam Cộng Hòa. Courtesy : Netizens
Một phụ huynh, ở Sài Gòn trong lúc đi mua sách giáo khoa cho con, chia sẻ với RFA :
"Nếu cứ tiếp tục như thế thì từ từ phụ huynh dạy cho học sinh ở nhà để con em mình thành nhân. Bây giờ trong xã hội Việt Nam, học hành cao cũng đâu làm được gì, ra trường cũng thất nghiệp. Thà con tôi có đạo đức sống, thì vẫn tốt hơn học nhiều mà chẳng được gì. Học nhiều mà sách loạn xạ, chữ viết lung tung lang tang…đến mức không thể hiểu thì làm sao mà nói đến ‘tiên học lễ, hậu học văn’ ?".
Đài Á Châu Tự Do cũng ghi nhận trước sự hoang mang của phụ huynh, trên mạng xã hội những ngày vừa qua xuất hiện không ít ý kiến đề nghị các bậc cha mẹ nên sử dụng công cụ của công nghệ để tìm kiếm bộ sách giáo khoa thời Việt Nam Cộng Hòa, để phụ dạy cho con em mình ở nhà. Ông Hoàng Ngọc Diêu, một chuyên gia công nghệ ở Úc lên tiếng giải thích vì sao ông cũng là người đưa ra ý kiến này :
"Tôi thấy những cuốn sách giáo khoa thời Việt Nam Cộng Hòa được soạn thảo với mục đích rất rõ ràng và khoa học. Tại vì, sách giáo khoa cũng như chương trình giáo dục thời Việt Nam Cộng Hòa nhắm đến một nền giáo dục khai phóng và nhân bản, cho nên đó là một hệ thống mở mà người Việt nên học từ những loại sách đó.
Nền giáo dục của Việt Nam mấy chục năm qua không đào tạo cái gì cho rõ ràng. Chất xám, giá trị cũng như chất lượng đào tạo không đi đến đâu hết mà bị giáo điều, cũ kỹ và mang tính hình thức chứ không có chất lượng thật.
Tôi thấy có vẻ rất vô vọng, cho nên cần nghĩ đến một chọn lựa nào khác ; ít ra cũng bắt đầu từ một điểm nào đó thay vì cứ cắm cúi, đâm đầu vào một hệ thống giáo dục mà nó không mang lại một giá trị nào hết".
Facebooker Manh Kim, một người đồng thuận trong việc ủng hộ phụ huynh dùng bộ sách giáo khoa thời Việt Nam Cộng Hòa để dạy cho học sinh, đăng tải bài viết khẳng định chỉ có con đường duy nhất cho phát triển giáo dục là sự tự do. Facebooker Manh Kim nhấn mạnh rằng "Chỉ bằng tự do cạnh tranh mới có thể mang lại sự đào thải những mô hình giáo dục kém hòan thiện. Chỉ bằng tự do cạnh tranh, phương pháp đánh vần nào tốt hơn sẽ được xã hội đón nhận, không cần tốn thời gian tranh cãi. Chỉ bằng cạnh tranh trên tinh thần tự do thì mới dẹp được nạn tham nhũng thối nát, từ chạy bằng cấp đến tình trạng độc quyền sách giáo khoa".
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 12/09/2018
"Chúng tôi cùng đồng hành với Trần Huỳnh Duy Thức để yêu cầu Nhà nước Việt Nam phải thượng tôn pháp luật"
Giáo xứ Song Ngọc và Linh mục Nguyễn Đình Thục kêu gọi trả tự do cho tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức. Courtesy : Facebook Nguyễn Đình Thục
Tính đến ngày 6/9, tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức đã tuyệt thực được 24 ngày, và ông tuyên bố vẫn tiếp tục tuyệt thực để phản đối đòi hỏi từ phía công an rằng ông sẽ được đặc xá nếu như ông nhận tội, cũng như trại giam hạn chế đối với thư tín của ông gửi ra ngoài.
Đài RFA có cuộc trao đổi với bà Trần Thị Diệu Liên, chị gái của tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức ; cựu tù nhân lương tâm Lê Thăng Long, là người cũng đã bị bắt và bị tuyên án tù trong cùng vụ án với tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức ; và tù nhân nhân quyền-Blogger Nguyễn Ngọc Già để biết thêm thông tin về sự sống còn của tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức, mà không ít người ưu ái gọi ông là "Nelson Mandela Việt Nam".
Trước hết, bà Trần Thị Diệu Liên chia sẻ về chuyến thăm gặp mới nhất vào ngày 31 tháng 8 vừa qua.
Bà Trần Thị Diệu Liên : Chuyến đi thăm vào ngày 31 tháng 8 là chuyến đi ngoài tiêu chuẩn của gia đình. Trong tháng 8 thì gia đình đã đi thăm vào ngày 18/8 rồi. Và tại thời điểm đó, Thức tuyên bố tuyệt thực từ ngày 14/8. Chúng tôi muốn thực hiện chuyến đi ngoài tiêu chuẩn là vì gia đình rất quan tâm đến tình hình sức khỏe của Thức. Gia đình đã nhiều lần gọi điện thoại liên tục đến trại giam để hỏi về tình hình sức khỏe của em mình, nhưng chúng tôi hoàn toàn không có một thông tin nào từ trại giam, và chúng tôi quyết định đi. Chúng tôi cũng muốn cần có một gặp giữa gia đình với ban lãnh đạo của trại giam là để tìm hiểu và yêu cầu họ hãy ngưng đàn áp Thức, để dẫn đến tình trạng Thức phải tuyệt thực.
Trước khi lên đường thì chúng tôi vẫn trên tinh thần là sẽ động viên Thức để Thức ngừng tuyệt thực. Thật sự, khi chúng tôi gặp Thức, chúng tôi thấy Thức tuyệt thực là không phải đòi hỏi tự do cho riêng mình, mà Thức đòi hỏi công lý ở Việt Nam phải được thực thi. Điều đó, chúng tôi đã biết suốt bao nhiêu năm Thức dấn thân, cho nên mặc dù là rất xót xa và rất thương em của mình, nhưng mà chúng tôi đành quyết định và phải đồng hành hỗ trợ cùng với Thức trên con đường đấu tranh này. Từ hôm đó đến nay thì gia đình không nhận được thông tin gì về Thức hết.
Hòa Ái : Và bây giờ, một câu hỏi dành cho Blogger Nguyễn Ngọc Già, ông nhận định như thế nào về tình trạng các tù nhân lương tâm, trong thời gian gần đây phải tuyệt tực để phản đối cách hành xử hà khắc của trại giam, qua trường hợp tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức, hay Blogger Mẹ Nấm-Nguyễn Ngọc Như Quỳnh ?
Blogger Nguyễn Ngọc Già : Theo ý kiến của tôi thì chúng ta phải thấy nhà tù là nơi thực thi pháp luật. Nhưng tình trạng hiện nay tại các nhà tù làm người dân hình dung về một hang ổ dùng để tra tấn, đày đọa, và ghê sợ nhất đó là sự trả thù được thực hiện tại các nhà tù. Tôi cho đó là tín hiệu SOS mà nhà cầm quyền Việt Nam phải lưu tâm. Bởi vì, Việt Nam là một thành viên có trách nhiệm thuộc Liên Hiệp Quốc, được hàng trăm quốc gia công nhận, không thể để tình trạng vô pháp như vậy được.
Bên cạnh đó, còn có Thông tư 27 của Bộ công an, có hiệu lực từ ngày 06/10/17, tức là còn rất mới, do ông Tô Lâm ký, quy định về quy tắc ứng xử của Công an Nhân dân. Trong đó, điều 4 và điều 7 quy định rất rõ, nhưng thực tế thì giới công an không thi hành ; do đó, trại tù Nghệ An đặt ra luật lệ riêng. Với tư cách là người đã từng ở tù, tôi khẳng định toàn bộ tất cả trại tù trên toàn quốc hiện nay, mỗi giám thị là một lãnh chúa ; họ tự đặt ra luật riêng. Điều đó, chính là họ đang làm xói mòn lòng tin của dân chúng dành cho nhà cầm quyền, chứ không phải do thế lực thù địch nào cả.
Còn riêng về chị Quỳnh và anh Thức thì hình thức tuyệt thực giống nhau, nhưng nội dung khác nhau. Chị Quỳnh tuyệt thực để phản đối trại tù dùng "tù trị tù" để sỉ nhục nhân phẩm và đe dọa sinh mạng của mình. Trong khi anh Thức tuyệt thực để yêu cầu nhà cầm quyền phải thượng tôn pháp luật. Anh Thức nhấn mạnh rằng dù có đặc xá thì anh ấy cũng không chấp nhận, bởi đơn giản là anh Thức không có tội. Do đó, đặc xá dù ở gốc độ nào chăng nữa thì vẫn đồng nghĩa là có tội ; trong khi những những cớ trước đây, mà mọi người thấy để kết tội anh Thức, thì đó là những quan điểm khác biệt không trai lại với lợi ích của quốc gia, dân tộc.
Trong tất cả các bộ luật hiện hành, không có một bộ luật nào mà có bất kỳ điều, khoản nào buộc người tù phải nhận tội thì mới được thả. Do đó, ép anh Thức nhận tội thì không chỉ vô pháp, vô lý mà còn là tư duy quá lạc hậu.
Tóm lại, việc anh Thức tuyệt thực là anh ấy đang đòi hỏi chung, chứ không phải cho cá nhân anh ấy. Vì lẽ đó, tôi nghĩ rằng tuyệt thực là phương pháp cuối cùng của những người đấu tranh ôn hòa, nhưng nó chỉ có giá trị đối với những xứ sở tồn tại quyền con người. Rất tiếc, ở Việt Nam thì chúng ta vẫn đang phải đấu tranh cho điều đó.
Cư dân mạng đăng tải hình ảnh kêu gọi Việt Nam trả tự do cho tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức. Courtesy : Facebook Trần Huỳnh Duy Tân
Hòa Ái : Xin được trở lại với bà Trần Thị Diệu Liên. Thưa bà, sau chuyến thăm của gia đình đến gặp ông Trần Huỳnh Duy Thức vào ngày 31/8 thì gia đình đã kêu gọi người dân cùng tham gia tiếp sức cho ông Trần Huỳnh Duy Thức để đấu tranh cho tự do nhân quyền của Việt Nam. Bà cảm nhận thế nào khi có rất nhiều người ủng hộ việc đấu tranh bằng hình thức tuyệt thực và bà có nghĩ rằng phong trào đồng hành này sẽ có tác động hiệu quả đến Chính quyền Việt Nam trong việc trả tự do cho em trai của bà ?
Bà Trần Thị Diệu Liên : Gia đình chúng tôi rất ấm lòng khi biết rằng có rất nhiều người đang đồng hành cùng đi trên con đường với Thức. Và tôi cũng tin rằng Thức rất là vui và vững tin khi biết được rằng bên ngoài có những người bạn cũ, những người bạn mới và có những người chưa từng quen biết và họ đang tiếp sức và tiếp lửa để cùng đi trên con đường với Thức.
Còn về việc có nghĩ được rằng động thái của Chính quyền Việt Nam như thế nào, thì tôi có suy nghĩ như thế này : Về việc Thức được tự do thì tôi nghĩ rằng ai cũng mong muốn điều đó hết. Việc Thức có tội hay không thì tôi nghĩ cũng đã có câu trả lời. Việc mà gia đình đang quan tâm lúc này không phải là Thức được thả ra như thế nào, thả ra làm sao mà việc gia đình chúng tôi quan tâm là về sức khỏe của Thức, và chúng tôi làm sao để Thức có thể tiếp tục thực hiện được những ước mơ, hoài bão mà Thức luôn dành cho Việt Nam. Và, tôi cũng rất tin tưởng vào sức mạnh của người dân, khi chúng ta biết kết hợp cùng nhau lên tiếng đòi hỏi một điều chính đáng bằng cách thức ôn hòa, thì lúc đó chính quyền phải biết lắng nghe và đối thoại.
Hòa Ái : Xin thưa với ông Lê Thăng Long, theo như phân tích pháp lý của Luật sư Ngô Ngọc Trai, Luật sư Ngô Ngọc Trai, là luật sư tư vấn cho gia đình của ông Thức, thì ông Trần Huỳnh Duy Thức phải được trả tự do. Nhưng, có một mấu chốt ở chỗ, như Luật sư Lê Công Định cho rằng Chính quyền Hà Nội không muốn làm việc này, bởi vì như thế thì sẽ buộc phải trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện đối với những người đang bị bắt giam vì tội "lật đổ chính quyền nhân dân" theo Điều 79 Bộ luật Hình sự năm 1999. Ông dự đoán như thế nào về sự tự do của tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức, thưa ông ?
Ông Lê Thăng Long : Thật sự, mọi người đều mong anh Thức được về sớm nhất, và điều đó chỉ xảy ra khi nhà cầm quyền nhận thấy được : thứ nhất là người ta cũng hiểu ra, thứ hai là người ta cảm thấy yên tâm khi anh Thức ra thì anh Thức không gây nguy hại gì cho họ.
Theo tôi, vụ án của anh Thức và chúng tôi thì có những nhận định sai và dẫn đến kết án sai. Thứ hai, anh Thức từ khi thụ án đến giờ luôn thể hiện là một người rất nghiêm túc, không có tội thì không nhận. Thứ ba, theo Bộ luật Hình sự mới thì cần phải trả tự do cho anh Thức đúng luật, Nhà nước Việt Nam cần phải thực hiện điều đó. Thứ tư là từ cả một quá trình trước giờ những phản hồi của anh Thức ra bên ngoài nhà tù ; bao gồm thư từ, tất cả mọi thứ đều hết sức ôn hòa và hết sức vì quyền lợi của đất nước, của dân tộc và của tất cả mọi người ; cho nên không có việc gì phải giữ anh Thức nữa.
Tôi mong rằng và tôi nghĩ rằng việc trả tự do cho anh Thức sẽ sớm xảy ra. Có thể có một bước tiến ban đầu, vì giữ thể diện hay gì đó, thì sẽ thả anh Thức ra với hình thức chẳng hạn như chữa bệnh. Đó cũng là một bước tiến để chúng ta đạt tới một giải pháp tổng thể hơn, không những cho anh Thức mà cho tất cả mọi tù nhân lương tâm, cũng như cho đất nước của chúng ta để hướng tới dân chủ, văn minh thật sự tốt đẹp hơn.
Hòa Ái : Xin được chân thành cảm ơn bà Trần Thị Diệu Liên, ông Lê Thăng Long và Blogger Nguyễn Ngọc Già dành thời gian tham gia buổi hội luận này.
Tham khảo toàn bộ cuộc hội luận :
https://www.facebook.com/RFAVietnam/videos/1419885658155334/
Hòa Ái thực hiện
Nguồn : RFA, 06/09/2018
Bộ sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục được giảng dạy trong năm học 2018-2019 gặp phải sự phản đối của không chỉ từ các bậc phụ huynh học sinh tiểu học, mà cả dư luận trong nước vì cách đánh vần mới trong bộ sách này.
Phụ huynh phản đối từ ngữ và nội dung trong bài đọc "Quả bứa", trang 87 sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục". Courtesy : RFA Edited
Báo mạng Lao Động Online, vào ngày 26 tháng 8, cho biết bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục" được áp dụng từ năm 2014 và trong năm học mới 2018-2019 có đến gần 50 tỉnh, thành cho học sinh học chương trình của bộ sách này.
Những ngày qua, hàng trăm ý kiến phản hồi qua mạng xã hội và các trang fanpage của báo mạng quốc nội về chia sẻ của một số phụ huynh có con em bắt đầu vào lớp 1, phải học bộ sách vừa nêu rằng họ rất hoang mang với cách đánh vần mới, ví dụ :
- các chữ "c", "k" và "q" đều đọc là /cờ/ ;
- hay các chữ "r", "d" và "gi" đều đọc là /dờ/…
Do đó, học sinh không thể phân biệt được các từ khác nhau về nghĩa nhưng đồng âm khi đánh vần. Một điều đáng chú ý là bộ sách này chỉ áp dụng cho lớp 1 và học sinh học theo cách đánh vần mới, khi lên lớp 2 thì phải học theo cách đánh vần cũ. Nhiều phụ huynh bày tỏ rằng gia đình gặp trở ngại trong việc giúp đỡ cho các cháu học tập ở nhà.
Bên cạnh cách đánh vần mới, bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục" còn dạy nhiều từ ngữ địa phương, khó hiểu. Một phụ huynh chia sẻ :
"Sách lớp 1 năm nay có sự cải cách từ ngữ mà mình đọc không được, chẳng hạn như từ ‘khuýp khùym khuỵp’, những từ nhiều khi đọc bị trẹo miệng luôn. Sách tiếng Việt năm nay đưa vào những từ như vậy, mình sẽ không bao giờ có thể đọc và dạy cho các bé được. Khi mình đọc cái từ mà mình không hiểu nghĩa thì làm sao có thể giải thích cho con mình hiểu được".
Nhà giáo Phạm Toàn, thuộc Nhóm làm sách Cánh Buồm-một bộ sách 36 cuốn cho 6 lớp tiểu học, vào ngày 29 tháng 8, phổ biến một bài viết với mục đích để mọi người cùng hiểu cách tổ chức học sinh lớp 1 học tiếng Việt.
Trong bài viết với tựa đề "Hạnh phúc nhọc nhằn với Tiếng Việp lớp Một", Nhà giáo Phạm Toàn trình bày chi tiết có hai cách học để biết đọc biết viết tiếng Việt, đó là "đánh vần theo chữ" và "theo ngữ âm". Nhà giáo Phạm Toàn nhấn mạnh sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục" bị ồn ào chê trách về cách đánh vần ba chữ "c", "k" và "q" đều đọc là /cờ/, nhưng không gọi tên chung cho cả ba chữ là chữ "cờ". Nhà giáo Phạm Toàn giải thích đó là cách học theo đường lối ngữ âm học. Và qua phần diễn giải rất cụ thể về cách học theo ngữ âm trong bài viết, Nhà giáo Phạm Toàn tin rằng những ai ứng dụng theo hướng dẫn trong bài viết của ông thì dễ dàng dạy con em ở gia đình biết đọc biết viết nhanh và chắc chắn tiếng mẹ đẻ.
Trong khi đó, Tiến sĩ Trần Văn Hải, một cựu giáo viên thuộc ngành tâm lý ngữ học, cho rằng cách đánh vần trong bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục" được biên soạn mang tính áp đặt và không đạt tiêu chuẩn, vì không đánh vần bằng âm. Từ Hoa Kỳ, Tiến sĩ Trần Văn Hải nói với RFA :
"Ở Việt Nam hiện nay, những người này họ lầm lẫn giữa hai lãnh vực là tiếng nói và chữ viết : tiếng nói đi trước và chữ viết đi sau. Ngữ âm không phải là điều mới mẻ, mà từ trước đến nay thì lúc nào người ta cũng dựa vào cách phát âm của tiếng nói đặc thù của một dân tộc, rồi người ta tìm những ký hiệu (mẫu tự) để dùng làm biểu tượng cho các âm mà được phát ra từ tiếng nói đó để dạy cho trẻ em vừa nói và viết. Họ nói là đánh vần theo âm. Nhưng nói như vậy thì mẫu tự tiếng Việt dùng để làm gì ?"
Hướng dẫn cách đánh vần mới theo sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục". Courtesy : RFA Edited
Thầy giáo Chu Mộng Long, giảng viên trường Đại học Quy Nhơn, trình bày quan điểm của ông, qua trang facebook cá nhân, xoay quanh phản ánh của dư luận về bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục". Thầy giáo Chu Mộng Long khẳng định khẳng định về mặt khoa học thì cách đánh vần cả ba chữ "c’, "k" và "q" đều đọc là /cờ/ không sai và sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục", việc phân biệt chữ cái và âm (vị), quy ước kết hợp chữ trong các phụ âm với âm đệm, âm đôi với âm cuối cũng hoàn toàn chuẩn xác.
Mặc dù vậy, Thầy giáo Chu Mộng Long cho biết khi ông xem trang hướng dẫn cách đánh vần của sách giáo khoa này, thì ông "tá hỏa vì một số chỗ sai nghiêm trọng, phản khoa học". Một trưng dẫn với 3 chữ "r", "d" và "gi" cùng đọc là /dờ/, Thầy giáo Chu Mộng Long phân tích nếu dựa vào thực tiễn ngôn ngữ, có thể xem chữ "d" và chữ "gi" cùng âm đọc thì chấp nhận được, nhưng nhập phụ âm "r" (âm xát-rung) vào đó để đọc cùng âm "dờ" thì không được. Thầy giáo Chu Mộng Long nhận định đánh vần theo ngữ âm học chưa hẳn giúp ích gì cho việc viết đúng quy định chính tả, nếu không khéo còn đẩy trẻ em từ chỗ đơn giản rơi vào phức tạp. Chúng tôi xin được trích nguyên văn ông nhận xét :
"Sách tiếng Việt lớp Một công nghệ và hiện hành đã lựa chọn nửa nạc nửa mỡ (nửa tuyến tính nửa phi tuyến tính) dẫn đến lú lẫn hơn là phục vụ cho mục đích nhận diện chữ viết để viết đúng chính tả. Kể cả việc bắt trẻ em trình độ lớp Một phải nhận diện một cách khoa học vấn đề âm vị học cũng không cần thiết".
Trả lời câu hỏi của RFA về ngành giáo dục có quyết định như thế nào trước phản ứng của dư luận về bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục", một cán bộ thuộc phòng giáo dục ở Cần Thơ, không muốn nêu tên, cho biết năm học 2018-2019, đồng bằng Sông Cửu Long có 5 tỉnh áp dụng thực nghiệm chương trình sách giáo khoa này :
"Ở đồng bằng Sông Cửu Long thì mới có Cần Thơ làm thí điểm. Chương trình này thì phần Tiếng Việt cũng hơi khó cho phụ huynh. Phải chờ đến giữa học kỳ hay cuối học kỳ thì mới có đánh giá chính xác được. Khi đó mới sơ kết, rút kinh nghiệm và điều chỉnh từ từ".
Vị cán bộ trong ngành giáo dục cho biết thêm hiện Bộ Giáo Dục có nhiều bộ sách giáo khoa khác nhau và bắt đầu năm học 2019-2020 thì :
"Chương trình sẽ khoán về cho các trường, tự mỗi trường lựa chọn và thống nhất với phụ huynh. Tại vì tùy theo vùng, miền. Nếu thống nhất chương trình theo đại trà thì nhiều khi các trường ở thành phố chê là nhẹ, còn ở vùng sâu thì kêu là nặng. Cả nước Việt Nam sẽ áp dụng quy định này từ lớp 1".
Riêng về bộ sách "Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục", Luật sư Lê Văn Luân, vào ngày 27 tháng 8, phổ biến một thư kiến nghị trên mạng xã hội, kêu gọi cộng đồng ký tên gửi đến Quốc hội và các cơ quan Nhà nước Việt Nam đề nghị các cơ quan có thẩm quyền cho dừng ngay tức khắc việc giáo dục đối với kiểu loại chữ viết trong bộ sách này. Luật sư Lê Văn Luân cho rằng việc giảng dạy khác nhau đối với tiếng Việt là đang xâm phạm nghiêm trọng vào Hiến pháp, khi phá vỡ tính thống nhất và đơn nhất của chữ Quốc ngữ.
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 04/09/2018
Quốc hội Việt Nam một lần nữa ra quyết định tiếp tục hoãn thời hạn xem xét thông qua Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, gọi tắt là Luật Đặc khu.
Dân chúng Việt Nam biểu tình phản đối Luật Đặc khu và An ninh mạng vào ngày 10/06/18. AFP
Truyền thông trong nước, vào ngày 24 tháng 8, dẫn lời của Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết Quốc hội chưa xem xét Dự luật Đặc khu trong kỳ họp thứ 6, diễn ra vào tháng 10 năm 2018, theo như thông báo trước đó.
Vào ngày 9 tháng 6, ba ngày trước khi Quốc hội xem xét thông qua dự luật này, Văn phòng Chính phủ thông báo lùi thời gian xem xét qua kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIV. Lý do được nêu ra là cần thêm thời gian để nghiên cứu và hoàn thiện. Và, ông Nguyễn Hạnh Phúc nói với truyền thông rằng Quốc hội quyết định lùi thêm thời gian xem xét là do Chính phủ sẽ tiếp tục xin ý kiến để hoàn chỉnh dự luật thông qua vào kỳ họp sau.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, Thành viên Ủy ban Chính sách Phát triển Liên Hiệp Quốc, vào tối ngày 27 tháng 8, lên tiếng với RFA về thông báo của Quốc hội liên quan Dự luật Đặc khu :
"Tôi hoan nghênh động thái của Quốc hội đã dừng không có xem xét Luật Đặc khu và cũng lại hoãn việc xem xét luật này vào kỳ họp sắp tới đây, để chắc chắn là phải lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, của các cựu chiến binh, của người dân và cần phải có sự đánh giá thật là khách quan, khoa học, dựa trên kinh nghiệm thực tế và những kinh nghiệm trong nước".
Đài Á Châu Tự Do ghi nhận qua các trang fanpage của báo mạng quốc nội, rất nhiều độc giả bày tỏ sự phấn khởi trước thông tin vừa nêu, chia sẻ ý kiến cần có trưng cầu dân ý về Dự luật Đặc khu. Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cũng hy vọng trong thời gian tới ban soạn thảo sẽ có các cuộc đối thoại, theo như yêu cầu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, để tiếp thu những ý kiến đóng góp và trình lên Quốc hội một luật thật sự có chất lượng.
Trong khi đó, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nói rằng cho đến thời điểm này, theo quan sát của ông thì Nhà nước Việt Nam không có biểu hiện nào cho thấy lắng nghe ý kiến của người dân về Dự luật Đặc khu. Trong lần hoãn thời gian thông qua Luật Đặc khu hồi tháng 6, tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nhận định đó là một quyết định "kế hoãn binh" của Quốc hội trước những cuộc biểu tình của dân chúng diễn ra ở khắp các tỉnh, thành Việt Nam. Và Quốc hội tiếp tục lùi thời hạn xem xét Dự luật Đặc khu trong kỳ họp thứ 6, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cho rằng không phải do xuất hiện lời kêu gọi tổng biểu tình trong dịp lễ Quốc Khánh, mà có yếu tố từ bên trong Đảng Cộng sản Việt Nam :
"Vào lúc này, trong thời gian vừa qua, nguồn cơn sâu xa không chỉ đến từ phản ứng của người dân, mà còn từ trong nội bộ Đảng ; trong giới cách mạng lão thành, giới cựu thần của Đảng. Và đặc biệt, tôi có nghe thông tin có những người thân của ông Nguyễn Phú Trọng khẩn thiết khuyên ông Trọng không cho đưa ra nghị bàn và thông qua ngay Luật Đặc khu mà phải cần chỉnh sửa rất nhiều nhiều vấn đề trong các nội dung, kể cả có những ý kiến đề nghị cần thiết thì không thông qua Luật Đặc khu hoặc là bỏ luôn Luật Đặc khu".
Những người bị cáo buộc "gây rối trật tự công cộng" trong cuộc biểu tình tại Bình Thuận. AFP
Mặc dù Văn phòng Chính phủ ra thông báo vào sáng sớm ngày 9 tháng 6 lùi thời hạn thông qua Luật Đặc khu, tuy nhiên vào ngày 10 tháng 6, một cuộc biểu tình rộng khắp của hàng ngàn người dân Việt Nam phản đối Luật Đặc khu vì lo ngại về chủ quyền và an ninh quốc gia ở 3 đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc với thời hạn cho thuê đất lên đến 99 năm. Trong bối cảnh Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong khối ASEAN thì nỗi lo ngại của người dân Việt không phải không có cơ sở, theo đánh giá của một số chuyên gia như Tiến sĩ Vũ Quang Việt, chuyên gia từng làm việc cho Liên Hiệp Quốc nhấn mạnh Luật Đặc khu sẽ tạo điều kiện nhượng tô cho nhà đầu tư Trung Quốc.
Dự luật Đặc khu vấp phải hai luồng ý kiến hầu như trái ngược nhau của giới chuyên gia. Một luồng ý kiến cho rằng trong thời đại công nghiệp 4.0 và trong bối cảnh hiện tại của đất nước, thì ba đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc sẽ không mang lại được hiệu quả là bao, mà trái lại phải đối diện với nhiều rủi ro về nguy cơ an ninh quốc gia.
Trong số các chuyên gia ủng hộ Luật Đặc khu, Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách trường Đại học Kinh tế, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội nói với truyền thông quốc nội rằng luật này cần được soạn thảo thành một luật khung áp dụng cho tất cả địa phương ở Việt Nam và có thể chọn một nơi để tập trung thử nghiệm, thay vì đề xuất 3 đặc khu. Tiến sĩ Nguyễn Đức Thành nhấn mạnh một khi đặc khu thử nghiệm được thành công thì vùng nào muốn làm đặc khu phải đáp ứng yêu cầu của khung Luật Đặc khu, đồng thời phải đề xuất các phương án đột phá nhất.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cũng khẳng định với RFA :
"Vấn đề bây giờ quan trọng là phải cải cách áp dụng cho cả nướ,c tốt nhất là biến cả nước Việt Nam như là một đặc khu Hong Kong, tức là luật lệ rõ ràng, bộ máy có hiệu lực, tham nhũng rất thấp. Điều ấy có thể giúp đất nước phát triển".
Thế nhưng, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cho rằng không thể có được sự lạc quan như vậy, vì :
"Về lý thuyết tôi cho là đúng. Nhưng trong thực tế thì cũng cần nhớ rằng cách đây ¼ thế kỷ cho đến nay, Việt Nam từng có phong trào khu chế xuất, phong trào xây dựng khu công nghiệp, rồi sau đó phong trào xây dựng khu đô thị mới. Cho đến nay trên cả nước có đến 800 khu đô thị mới. Và từ khu chế xuất tới khu công nghiệp, tới khu đô thị mới thì tất cả đều lạm phát. Do đó, chắc chắn sẽ xảy ra lạm phát đặc khu. Thế thì, xây quá nhiều mà không hiệu quả thì xây ra để làm gì ? Thành thử quan điểm của tôi là không chỉ hoãn Luật Đặc khu mà cần bỏ luôn Luật Đặc khu".
Hồi trung tuần tháng 6, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội-Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng nêu lên ý kiến của ông trên tài khoản facebook cá nhân rằng Luật Đặc khu để làm gì qua lập luận để thúc đẩy kinh tế phát triển hay để thực nghiệm thể chế ? Và, Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng khẳng định xét về góc độ kinh tế thì Luật Đặc khu là một lựa chọn sai lầm, còn về thực nghiệm thể chế thì dự luật không có câu trả lời cho điều này.
Song hành với thông báo của Quốc hội tiếp tục lùi thời gian xem xét Dự luật Đặc khu, cộng đồng cư dân mạng vẫn tiếp tục lên tiếng phản đối, cho rằng những ai thông qua dự luật này bị coi là "kẻ bán nước", đồng thời kêu gọi Quốc hội hãy bỏ Luật Đặc khu.
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 27/08/2018
Đài RFA ghi nhận ngày càng có nhiều nhà báo ở Việt Nam sử dụng mạng xã hội để chuyển tải các thông tin trung thực hay những tiếng nói độc lập của họ. Tuy nhiên, các nhà báo này cũng gặp phải rất nhiều rủi ro.
Nhà báo Đỗ Cao Cường bị dọa giết do đăng tải các phóng sự không qua kiểm duyệt trên mạng xã hội. Courtesy : Facebook Đỗ Cao Cường
Hòa Ái có cuộc trao đổi với nhà báo Lê Trung Khoa, Chủ bút của tờ Thoibao.de ở Đức, Blogger Nguyễn Ngọc Già và nhà báo Đỗ Cao Cường ở Việt Nam.
Hòa Ái : Hòa Ái được biết nhà báo Đỗ Cao Cường chọn mạng xã hội để đưa các thông tin trung thực, không qua kiểm duyệt, đặc biệt về môi trường Việt Nam và mới đây nhất là phóng sự "Chết khi đang còn sống" gây chú ý và quan tâm trong cộng đồng cư dân mạng tại Việt Nam. Sau khi phóng sự "Chết khi đang còn sống" được phổ biến, anh và gia đình nhận được những lời hăm dọa, thậm chí đe dọa đến cả mạng sống của anh. Anh có suy đoán được sự hăm dọa này đến từ đâu không ?
Đỗ Cao Cường : Khó khăn của một phóng viên điều tra rất là nhiều, đến từ nhiều phía từ lãnh đạo tòa soạn, chính quyền và doanh nghiệp. Mình phải đấu tranh với cả chính nơi mình làm việc. Khi ở trong Nam, tôi gặp rất nhiều nguy hiểm. Tôi ra Bắc và thực hiện một số phóng sự điều tra độc lập. Thực sự thì có vô vàn mối nguy hiểm và những lời đe dọa vì mình không còn mang tính chất pháp lý đối với các toàn soạn mà mình làm việc nữa mà mình tác nghiệp độc lập, với Điều 25 trong Hiến pháp, đó là công dân có quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Tôi mới ra Bắc thôi. Một trong những phóng sự đầu tiên của tôi là về Hoàng Phát. Rất nhiều đồng nghiệp của tôi ở các báo như Báo Giáo Dục, Đài VTC và nhiều báo đài khác sau đó mới vào cuộc điều tra. Phó Chủ tịch huyện Kim Môn gọi điện nói rằng người dân tố cáo tôi đã kích động người dân, rồi bắt tôi gỡ bài. Tổng thư ký Tạp chí Thương Trường nói rằng cái mạng của tôi đáng giá vài chục triệu thôi, và họ tự tiện gỡ bài "Tại Hải Dương : Thép Hoàng Phát đánh đổi môi trường đổi lấy kinh tế". Lãnh đạo Báo Pháp Luật cũng gọi điện cho tôi hỏi rằng "em dừng có được không ?". Sau đó tôi nhận các cuộc điện thoại đe dọa. Rất nhiều sự đe dọa như vậy.
Hòa Ái : Và bây giờ xin được thưa chuyện với Blogger Nguyễn Ngọc Già. Xin hỏi Blogger Nguyễn Ngọc Già về riêng cá nhân ông, kể từ khi ông bắt đầu viết blog, thể hiện tiếng nói chính kiến của mình về chính trị, xã hội Việt Nam, ông có gặp phải sự đe dọa nào trước khi bị bắt, với cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước", theo điều 88 Bộ luật Hình sự và cả sau khi mãn án 3 năm tù giam, vào cuối năm ngoái, thưa ông ?
Nguyễn Ngọc Già : Khi bắt đầu viết, tôi suy nghĩ rất nhiều và tôi đã quyết định chọn "con đường cô đơn trong tự do tư tưởng" nên hầu như không ai biết gì về tôi. Do đó, tôi không bị đe dọa gì cả. Nhân dây, tôi muốn nhắc lại việc tôi bị bắt, nói thật là tôi tự khai lý lịch qua các bài viết mà tôi đã trình bày ở trên mạng, chủ yếu 3 bài "Tôi biết ơn Việt Nam Cộng Hòa", "Bàn về câu chuyện lá cờ" và "Hội Nhà báo Độc lập mất đoàn kết", chứ không phải do phía an ninh tìm ra tôi đâu.
Họ bắt tôi là có công văn của Công ty SPT, gọi là tố cáo tôi với PA 92, thì công văn đó là nhà cầm quyền Việt Nam làm theo quy trình ngược ; tức là khi bắt tôi rồi thì họ mới kêu SPT làm công văn để nhằm cho ra vẻ hợp pháp và đúng quy trình.
Từ ngày ra tù đến nay, tôi ra phường nhiều lần theo án quản chế. Cấp phường và cấp quận cũng hỏi tôi về các bài báo và những cuộc phỏng vấn sau này thì tôi nói rằng không nhớ gì hết và tôi chỉ làm đúng theo nguyên tắc người dân có quyền làm tất cả những gì pháp luật không cấm, và tôi luôn thực hiện đúng khẩu hiệu "Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật" của nhà cầm quyền Việt Nam.
Tuy nhiên, tôi nghĩ việc nhà cầm quyền Việt Nam bắt hay không bắt bất cứ ai dù đã đi tù hay trở về, hoặc chưa đi tù cũng vậy thì đó là sự tính toán thiệt hơn của nhà cầm quyền trong giai đoạn hiện nay, chứ thực ra chẳng có luật pháp nào cả.
Hòa Ái : Thưa nhà báo Lê Trung Khoa, Hòa Ái đọc được thông tin cuối tháng 6 vừa qua, Cảnh sát Berlin đã gặp gỡ với ông và thông báo cho ông biết để cảnh giác vì có sự đe dọa giết chết ông. Thực hư về thông tin đó như thế nào ?
Nhà báo Lê Trung Khoa, ở Đức nhận tin nhắn dọa giết từ một người thân cận với mật vụ của Đại sứ quán Việt Nam ở Berlin. Courtesy : thoibao.de
Lê Trung Khoa : Quả thật vào cuối tháng 6 vừa qua, cụ thể vào đầu tháng 7, tôi được Sở Cảnh sát Berlin mời lên làm việc hơn một giờ đồng hồ. Trong thời gian làm việc đó, họ đã hỏi rất nhiều về những người xung quanh, có những hiện tượng gì, có ai theo dõi hay không, có ai dọa gì không thì thông báo với họ để họ có thể có biện pháp bảo vệ phù hợp. Và cuối cùng, họ nói rằng tôi mời anh đến đây vì có một lý do quan trọng nhất, đó là trong hồ sơ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh có tên tôi - Lê Trung Khoa. Tôi rất ngạc nhiên vì điều này, bởi vì tôi cũng chỉ là một phóng viên để dưa tin về vụ việc này từ đầu đến cuối. Tôi có yêu cầu giải thích và cảnh sát Berlin nói rằng nội dung trong đó gồm có nhiều việc, nhưng đối với tôi thì có dòng chữ "Cần phải ám sát ông Lê Trung Khoa bằng hình thức gây tai nạn hoặc là tạo ngộ độc…". Chính vì vậy, họ gọi tôi lên hỏi xem vụ việc thế nào, và tất nhiên, sau cuộc gặp, họ nâng biện pháp bảo vệ hơn đối với cá nhân tôi, bằng cách nào thì tôi không biết vì ở Đức họ có thể bảo vệ từ xa hay bảo vệ vòng ngoài thế nào đó.
Hòa Ái : Qua tờ TAZ, phát hành hồi hạ tuần tháng 7, Hòa Ái cũng được biết vào khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến Đức để tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20, ông cũng bị dọa giết. Ông có thể cho biết chi tiết về vụ việc này ?
Lê Trung Khoa : Vụ việc đó xảy ra trước khi ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến Đức vào đầu tháng 7 năm 2017. Cuối tháng 6 năm 2017, tôi có đăng một bản tin "Vì sao bà Thủ tướng Đức không tiếp chính thức ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ?" và tôi nhận được thông tin từ Đại sứ Việt Nam tại Berlin nói rằng điều đó có thể không đúng và đề nghị điều chỉnh lại bằng cách gỡ bỏ bản tin hoặc thay đổi nội dung bản tin. Tất nhiên là tôi đã không gỡ bỏ và giữ nguyên bản tin.
Sau khi vụ việc xảy ra, tôi lập tức bị đối tượng rất thân cận với mật vụ của Đại sứ quán Việt Nam ở Berlin dọa, nhắn tin giết với từ ngữ "cho ăn tiết canh ngan", mà tiết canh ngan không bao giờ được bán ở Đức. Đây là một từ lóng. Và cảnh sát Đức cũng giải thích đây là một từ lóng, dành cho việc cắt cổ một người. Việc dọa đó không phải chỉ một lần, mà họ nhắn tin đến hai lần. Người nhắn tin dọa tôi là ông Sơn Điền. Tôi đã thưa cảnh sát và họ đã mời ông ta lên để hỏi. Thời gian gần đây, cảnh sát đặc nhiệm Đức đã đến nhà ông ta đọc lệnh khám nhà và họ đã tìm thấy rất nhiều tài liệu và máy tính. Họ đã thu điện thoại của ông ta. Tôi nghĩ rằng đó là những bằng chứng để họ tiếp tục tìm hiểu xem những ai đã liên hệ với ông ta và ai đã ra lệnh cho ông ta dọa nhà báo ở Đức, cụ thể dọa tôi và việc điều tra này vẫn đang tiếp tục, chưa kết thúc.
Hòa Ái : Xin được chân thành cảm ơn Blogger Nguyễn Ngọc Già, Nhà báo Lê Trung Khoa và Nhà báo Đỗ Cao Cường chia sẻ với Đài RFA.
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 13/08/2018
Vào cuối tháng 7 vừa qua, Đại sứ quán Trung Quốc cho biết Việt Nam đã vượt qua Malaysia, trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á-ASEAN và sẽ đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam. Các chuyên gia kinh tế nhận định gì trước thông tin vừa nêu
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (phải) chào đón Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (trái) trong chuyến thăm chính thức Việt Nam hồi cuối tháng 03/18. AFP
Số liệu ghi nhận mới nhất về quan hệ thương mại song phương Việt Nam- Trung Quốc được ông Hồ Tỏa Cẩm, Tham tán Thương mại Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội, đưa ra hôm 26 tháng 7 cho thấy, tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước, trong 6 tháng đầu năm 2018, ước đạt 66 tỷ đô la Mỹ (USD). Đây được cho là kỷ lục lần đầu tiên với mức kim ngạch thương mại trung bình hàng tháng vượt quá con số 10 tỷ USD.
Trong lãnh vực đầu tư, Tham tán Thương mại Đại sứ quán Trung Quốc còn cho biết vốn đầu tư trực tiếp của Trung Quốc (FDI) tại Việt Nam đã vượt mức 2,1 tỷ USD trong năm 2017, là con số cao nhất từ trước đến nay và hiện đang đứng thứ 6 trong số các quốc gia/vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với 163 dự án mới, tổng vốn đầu tư đăng ký là 330 triệu USD, tính đến nửa đầu năm 2018.
Truyền thông quốc nội, những ngày vừa qua đăng tải ý kiến của một số các chuyên gia trong nước cho rằng đây là cơ hội tốt cho Việt Nam trong việc bổ sung thêm nguồn vốn để phát triển kinh tế, cũng như có cơ hội mới để ký kết các đơn hàng với những tập đoàn bán lẻ của Hoa Kỳ trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, đồng thời là cửa ngõ trong khối ASEAN thu hút các nhà sản xuất dịch chuyển từ Trung Quốc sang. Lý do được nêu ra vì Việt Nam có lợi thế về thuế suất, chi phí đất đai và giá nhân công thấp so với các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, theo như chuyên gia Max Brown, của Tập đoàn Tư vấn Đầu tư quốc tế Dezan Shira nhận định.
Giáo sư Nguyễn Mại, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế Hoạch-Đầu Tư cũng nhận định với RFA đây là thời điểm thuận lợi cho Việt Nam :
"Chắc chắn Trung Quốc sẽ tìm cách tiêu thụ hàng hóa khó xuất khẩu sang Mỹ sang các thị trường khác. Do đó, khả năng hàng hóa giá rẻ là có khả năng. Bởi vì không tiêu thụ ở Mỹ với giá cao thì bán giá thấp hơn. Và nếu Việt Nam biết buôn bán, chúng ta cầm cửa ngõ của ASEAN, chúng ta nên chớp lấy thời cơ này buôn bán với Trung Quốc".
Song song với những nhận định về các cơ hội tốt cho Việt Nam, Đài RFA ghị nhận có không ít ý kiến trái chiều của giới chuyên môn.
Báo giới Việt Nam dẫn lời của Chuyên gia kinh tế trưởng, thuộc Mekong Economics, ông Adam McCarty nói rằng Việt Nam có thể bị gộp với Trung Quốc khi bán hàng sang Mỹ và các thị trường khác trên thế giới, điển hình như mặt hàng thép xuất khẩu từ Việt Nam.
Tiến sĩ Vũ Quang Việt, chuyên gia từng làm việc trong Cục Thống kê Liên Hiệp Quốc và là nhà quan sát tình hình kinh tế Việt Nam đưa ra nhận định đồng quan điểm với ông Adam McCarty :
"Trước mắt tôi chưa nhìn thấy cái lợi rõ ràng như thế nào. Bởi vì nếu Việt Nam trở thành một nơi tuồn hàng sang các nước khác trên thế giới, thì các nước khác sẽ áp thuế nhập khẩu đối với những mặt hàng đó, đặc biệt là Mỹ. Chẳng hạn như Việt Nam đã để cho Trung Quốc tuồn thép, nhôm để xuất sang Mỹ và Mỹ đã quyết định áp thuế nhập khẩu lên hơn 250%".
Hồi hạ tuần tháng 5 năm 2018, Bộ Thương mại Mỹ thông báo áp mức thuế chống bán phá giá 256,44% lên sản phẩm thép cuộn từ Việt Nam, nhưng có nguồn gốc Trung Quốc sau khi có kết luận rằng những sản phẩm này đã né tránh thuế chống bán phá giá của Mỹ.
Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân, Bình Thuận được Trung Quốc đầu tư 95% vốn, bị người dân địa phương phản đối gây ô nhiễm môi trường. RFA
Một vài chuyên gia kinh tế ở Việt Nam, mà Đài RFA trao đổi, còn nói rằng dòng vốn đầu tư trực tiếp (FDI), đặc biệt đến từ Trung Quốc sẽ tạo ra sự cạnh tranh bất lợi cho các doanh nghiệp trong nước, ảnh hưởng đến sản xuất nội địa và hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, tuy gắn thương hiệu "Made in Vietnam", nhưng thực chất chỉ mang lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài, mà phần lớn đến từ Trung Quốc. Từ trong nước, Tiến sĩ Ngô Trí Long đưa ra nhận định của ông :
"Giả sử Trung Quốc phát biểu là sẽ thông qua Việt Nam để làm một cầu nối, làm một bàn đạp để bán hàng hóa Trung Quốc. Nếu Việt Nam không cảnh giác, không thực thi đúng những cam kết với quốc tế, cũng như không công khai minh bạch đúng luật lệ quốc tế thì trước sau Việt Nam cũng bị loại ra khỏi thương trường quốc tế".
Một điểm quan trọng đáng chú ý nữa mà Tiến sĩ Nicholas Chapman nêu lên, được Báo mạng Zing.vn dẫn lời là khi Việt Nam tăng cường xuất khẩu ra thị trường thế giới thì các công ty Trung Quốc có nhiều khả năng tăng cường xuất khẩu vào Việt Nam, sẽ khiến cán cân thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc càng trở nên chênh lệch, có thể làm tình hình tệ hơn. Số liệu của Tổng Cục Hải quan ghi nhận Việt Nam đang chịu mức thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc, ở mức cao 22, 7 tỷ USD trong năm 2017. Đại sứ quán Trung Quốc trong cuộc họp báo, vào ngày 26 tháng 7, cho biết hai nước đang làm việc về vấn đề thâm hụt thương mại này.
Tiến sĩ Vũ Quang Việt cũng nhấn mạnh về lãnh vực đầu tư, Việt Nam cần đặc biệt chú ý các nhà đầu tư Trung Quốc hầu như đầu tư bằng hình thức chuyển giao công nghệ vào thị trường Việt Nam các công nghệ lạc hậu, lỗi thời, có thể thấy qua những dự án bauxite ở Tây Nguyên, nhà máy nhiệt điện than, các nhà máy luyện thép… không mang lợi ích cho Việt Nam bao nhiêu, mà trái lại gây ra hậu quả nghiêm trọng về ô nhiễm môi trường.
Trả lời câu hỏi của RFA liên quan lo ngại của dư luận trong nước về yếu tố Trung Quốc sẽ đầu tư mạnh vào ba đặc khu kinh tế, nếu như Dự luật Đơn vị Hành chính-Kinh tế đặc biệt được Quốc hội thông qua, Tiến sĩ Vũ Quang Việt phân tích :
"Các đặc khu đó, ví dụ như Vân Đồn thì cơ bản họ muốn mở ra để cho Trung Quốc sang đánh bạc. Và có thể cảnh trí ở đây đẹp ở miền Bắc, gần Vịnh Hạ Long thì Trung Quốc được quyền mua đất đai để làm địa ốc và được quyền nhượng lại cho con cháu của họ dài lâu trong 99 năm. Đó là một hình thức nhượng tô chứ còn gì nữa ? Cảng ở Vân Đồn không phải là cảng nước sâu, thì làm sao trở thành một trung tâm cảng có thể cạnh tranh với Hong Kong và các nơi khác ? Phú Quốc thì cũng vậy thôi. Khu vực đó làm gì có cảng nước sâu ? Làm sao cạnh tranh được với Singapore ? Rồi cũng là nơi đánh bạc thôi. Còn Bắc Vân Phong đúng là cảng nước sâu. Nhưng mục đích mở đặc khu ở Bắc Vân Phong làm gì trong một khu không có sản xuất gì cả và ở Việt Nam thì chỗ đó rất xa với Hà Nội và Sài Gòn, là các trung tâm tiêu thụ, mà có cảng Đà Nẵng rồi thì cần gì đến cảng ở Bắc Vân Phong. Chỗ đó có thể sẽ thành căn cứ quân sự của Trung Quốc".
Kinh tế gia Nguyễn Xuân Nghĩa, trong một chương trình "Diễn đàn Kinh tế" mới đây với RFA cho rằng Việt Nam cần thiết bắt lấy cơ hội "Thoát Trung" trong bối cảnh mâu thuẫn mậu dịch giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang diễn ra, với một số giải pháp mà ông đưa ra, trong đó chú trọng về giáo dục để nâng cao tay nghề và tăng năng suất lao động cũng như đánh giá lại vai trò của đầu tư nước ngoài, không ưu đãi bằng các biện pháp thiển cận, bất chấp môi sinh bị tàn phá…
Đài RFA cũng nghi nhận nhận định của Chuyên gia kinh tế Nguyễn Huy Vũ, trong một bài viết đăng tải trên trang Facebook cá nhân, với lập luận "Việc Việt Nam lập các đặc khu, tham gia vào kế hoạch và thi hành các chính sách theo yêu cầu của Trung Quốc sẽ tự đẩy mình vào vòng tay của Trung Quốc". Chuyên gia kinh tế Nguyễn Huy Vũ nhấn mạnh rằng điều này chỉ đem lại sự thiệt thòi và một sự thua cuộc thấy được cho Việt Nam, và do đó Hà Nội càng thắt chặt mối quan hệ với Bắc Kinh thì sẽ tự rước họa cho chính mình.
Hòa Ái
Nguồn : RFA, 06/08/2018
