 | Tổng quan: | 3088447 |
Linh mục Đặng Hữu Nam, phụ trách giáo xứ Phú Yên, tỉnh Nghệ An nhận được quyết định thuyên chuyển sang phụ trách giáo xứ Mỹ Khánh, xã Khánh Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An trong tháng Hai.
Một con cá có chiều dài hơn 2m - nặng gần 100kg chết, trôi dạt vào bờ biển Kỳ Phương - Kỳ Anh - Hà Tĩnh, khu vực nhà máy Formosa vào chiều ngày 20/02/18. Facebook : Giới trẻ Giáo xứ Đông Yên
Giáo dân giáo xứ Phú Yên nói gì về việc Linh mục Đặng Hữu Nam, người đã tận sức để hỗ trợ họ trong việc khiếu kiện bồi thường thảm họa Formosa, bị thuyên chuyển một cách đột ngột như thế ?
Một số giáo dân ở giáo xứ Phú Yên, vào tối ngày 21 tháng Hai lên tiếng với Đài RFA rằng họ lo lắng cho sự an toàn của Linh mục Đặng Hữu Nam khi ông nhận quyết định thuyên chuyển sang phụ trách giáo xứ Mỹ Khánh, vì theo họ đây là một sự thuyên chuyển bất thường, không theo thông lệ thuyên chuyển linh mục như trước đây.
Sự lo lắng của giáo dân ở giáo xứ Phú Yên dành cho Linh mục Đặng Hữu Nam bắt nguồn từ những lời hăm dọa của công an địa phương. Những người công an này mặc thường phục và thường xuyên chặn đường các giáo dân để răn đe họ. Một giáo dân giấu tên cho biết :
"Khi các bà đi chợ hay người ta đang đi trên đường thì họ kêu lại, bảo không được giúp đỡ và đồng hành với Linh mục An-tôn Đặng Hữu Nam nữa. Nếu tiếp tục thì có thể sẽ bị triệu tập hoặc bị bắt. Họ biết Cha Đặng Hữu Nam đi rồi nên gây sức ép nhiều hơn, bắt giáo dân từ bỏ lương tâm về sự đúng đắn để theo ý của họ".
Không những vậy, một vài giáo dân còn nhận được giấy mời làm việc của công an trong những ngày trước Tết Nguyên đán Mậu Tuất. Thanh niên trong giáo xứ Phú Yên, tên Sơn kể lại :
"Tôi nghe tin Cha Nam bị chuyển thì có một vài người nói với tôi là đã bị công an gửi giấy mời làm việc trước đó. Trong giấy mời không ghi rõ làm việc về vấn đề gì, nhưng họ vẫn không tới trụ sở công an để làm việc".
Kể từ sau khi biến cố thảm họa môi trường xảy ra do nhà máy Formosa xả thải độc tố ra biển hồi đầu tháng 4 năm 2016, Linh mục Đặng Hữu Nam cùng với hàng trăm giáo dân và ngư dân, là những nạn nhân của thảm họa Formosa biểu tình cũng như làm đơn khiếu kiện tập thể đòi được bồi thường thiệt hại, vì tỉnh Nghệ An không được Nhà nước Việt Nam đưa vào danh sách các tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng bởi thảm họa này. Thế nhưng, truyền thông tỉnh Nghệ An đưa tin cho rằng Linh mục Đặng Hữu Nam và Linh mục Nguyễn Đình Thục, quản xứ giáo xứ Song Ngọc, tỉnh Nghệ An kích động giáo dân làm loạn, không làm tròn bổn phận sống tốt đời đẹp đạo.
Các lần đi khiếu kiện tập thể của hàng trăm ngư dân và giáo dân các giáo xứ thuộc giáo phận Vinh, tỉnh Nghệ An bị trả đơn kiện, bị ngăn cản và thậm chí bị công an và an ninh hành hung, đánh đập. Điển hình, cuộc tuần hành của hơn 1000 ngư dân và giáo dân giáo xứ Song Ngọc, vào sáng ngày Valentine-14 tháng Hai năm 2017, đến Tòa án Nhân dân huyện Kỳ Anh nộp đơn khởi kiện công ty Hưng nghiệp Formosa bị lực lượng công an, cảnh sát cơ động dùng bạo lực, lựu đạn cay để trấn áp khiến nhiều người bị đổ máu và thương tích.
Trong những tháng cuối năm 2017, một số giáo xứ ở Nghệ An còn bị Hội Cờ Đỏ, với cả ngàn thành viên bao vây, thóa mạ và đe dọa linh mục cùng giáo dân.
Trước những diễn tiến như vừa nêu trong hai năm vừa qua, Linh mục Đặng Hữu Nam, người lãnh đạo tinh thần của bà con giáo dân giáo xứ Phú Yên chia sẻ với RFA rằng tiếp tục sử dụng các luật trong pháp luật để bảo vệ quyền lợi và mạng sống của những nạn nhân thảm họa Formosa trong giáo xứ.
Vào ngày 7 tháng Hai, Linh mục Đặng Hữu Nam nhận được quyết định thuyên chuyển sang phụ trách giáo xứ Mỹ Khánh, xã Khánh Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Linh mục Đặng Hữu Nam cho RFA biết quyết định thuyên chuyển này là do chính quyền gây sức ép lên Hội đồng Giám mục Việt Nam :
"Nhà cầm quyền không chỉ bằng văn bản giấy tờ mà còn trực tiếp yêu cầu và làm sức ép lên Đức cha Phao-lô Nguyễn Thái Hợp. Họ đã công khai làm điều đó, là yêu cầu trục xuất Linh mục Đặng Hữu Nam ra khỏi địa bàn của tỉnh Nghệ An. Đặc biệt, họ yêu cầu là cùng lắm thì đưa đi chỗ khác chứ không thể để tại Giáo xứ Phú Yên vì nó có môi trường Formosa và người dân Phú Yên làm ngư nghiệp. Họ không chỉ nhiều lần ép lên Hội đồng Bề Trên của Giáo phận Vinh mà cón ép lên Hội đồng Giám mục Việt Nam. Thậm chí, họ còn vươn vòi đến cả Vatican".
Giáo dân giáo xứ Phú Yên cũng cho Đài Á Châu Tự Do biết Linh mục Đặng Hữu Nam lên đường sang giáo xứ Mỹ Khánh vào hôm 21 tháng Hai. Một ngày trước khi rời giáo xứ Phú Yên, Linh mục Đặng Hữu Nam nói với RFA rằng :
"Chắc chắn một điều là với những người là nạn nhân của Formosa thì tôi sẽ tiếp tục đồng hành với họ để tìm cách đòi quyền lợi chính đáng cho họ, và bảo vệ họ trước pháp lý".
Một số giáo dân giáo xứ Phú Yên mà chúng tôi tiếp xúc cũng khẳng định dù Linh mục Đặng Hữu Nam bị thuyên chuyển, dù giáo dân bị công an đe dọa nhưng họ vẫn đồng lòng cùng đồng hành với Linh mục Đặng Hữu Nam kiên trì đòi lại quyền lợi chính đáng cho cuộc sống của họ vốn bị ảnh hưởng nặng nề bởi thảm họa Formosa.
Hòa Ái
***************
Tước giấy phép đánh bắt hải sản vĩnh viễn tàu cá xâm phạm lãnh hải nước ngoài (CaliToday, 21/02/2018)
Thực hiện theo chỉ thị từ Thủ tướng chính phủ cộng sản Việt Nam, chính quyền tỉnh Quảng Ngãi mới đây đã tiến hành xử phạt nặng các tàu vi phạm việc đánh bắt xâm phạm lãnh hải nước ngoài. Trong số các tàu bị xử phạt có tàu đã bị tước giấy phép đánh bắt hải sản vĩnh viễn.
Ngày 20/2, chính quyền tỉnh Quảng Ngãi đã có văn bản gởi các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Thủy sản tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng, Ủy ban nhân dân các huyện Bình Sơn, Lý Sơn nhằm tiến hành xử phạt các tàu đã có hành vi vi phạm việc đánh bắt xâm phạm lãnh hải nước ngoài. Chính quyền tỉnh Quảng Ngãi đã đem 3 tàu cá ra xử phạt nhằm răn đe và giáo dục các chủ tàu cá khác.
Bộ đội biên phòng kiểm tra tàu cá sau khi đi đánh bắt về. Ảnh : Thanh Niên
Tàu cá có số hiệu QNg 90518TS do ông Nguyễn Văn Phú làm thuyền trưởng bị cho là đã nhiều lần vi phạm việc đánh bắt vùng lãnh hải của nước khác. Do đó, tàu cá này sẽ không được hỗ trợ, không cho vay vốn theo chính sách, tước quyền sử dụng đánh bắt hải sản vĩnh viễn và không cho phép sang tên đổi chủ đối với tàu này. Đây là hình phạt rất nặng, nói cách khác, tàu cá QNg 90518TS chỉ là đống gỗ vụn vì chẳng thể ra khơi mà cũng chẳng bán được cho bất kỳ ai.
Cũng bị xử phạt nhưng nhẹ hơn là hai tàu cá mang số hiệu QNg 90945TS do ông Lê Thanh Quang làm chủ kiêm thuyền trưởng và tàu cá QNg 96697TS do ông Phạm Hữu Trọng làm thuyền trưởng kiêm chủ tàu. Các tàu này đã nhiều lần đánh bắt xâm phạm lãnh hải nước khác. Do đó, chính quyền tỉnh Quảng Ngãi đã quyết định xử phạt bằng cách không hỗ trợ, không cho vay vốn, không cấp bằng thuyền trưởng. Cả ba người trên còn bị công khai tên tuổi trên truyền thông nhà nước nhằm răn đe.
Không chỉ tỉnh Quảng Ngãi mới khẩn trương tuyên truyền cho ngư dân phải tuân thủ luật pháp, không được xâm phạm lãnh hải nước khác, mà tỉnh Bình Thuận cũng nhanh chóng có các chương trình giáo dục cho dân chúng tuân thủ luật đánh bắt.
Các con số do chính quyền cho biết, trong năm 2016 cả tỉnh có 24 tàu với 228 ngư phủ bị nước ngoài bắt giữ do vi phạm việc đánh bắt trên biển. Năm 2017 giảm xuống chỉ còn 10 tàu cá với 99 ngư phủ bị bắt. Riêng năm 2018, tính đến nay đã có 3 tàu cá với 23 ngư phủ bị nước ngoài bắt giữ.
Các bản phúc trình của tỉnh Bình Thuận còn cho biết, có một số tổ chức được lập ra nhằm móc nối, đưa tàu cá đi đánh bắt ở các vùng biển của nước khác. Khi bị bắt giữ, các tổ chức này cũng đứng ra để thương lượng, chuộc tàu ra. Do trình độ nghiệp vụ quá yếu kém, cho đến nay các cơ quan có trách nhiệm vẫn chưa thể đưa các tổ chức này ra tòa để xét xử răn đe.
Việc đích thân Thủ tướng chính phủ cộng sản Việt Nam phải chỉ thị xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm đánh bắt trên biển là nhằm tìm cách để Châu Âu sớm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách bị "thẻ vàng" do vi phạm việc khai thác bất hợp pháp.
Việt Nam đang tìm mọi cách để thoát khỏi danh sách các quốc gia đánh bắt hải sản bất hợp pháp của EC. Ảnh : Vietnamnet
Trước đó, vào ngày 23/10/2017, Ủy ban Châu Âu (EC) đã quyết định rút "thẻ vàng" đối với hải sản của Việt Nam khi xuất cảng sang thị trường Âu Châu. EC cho rằng, Việt Nam chưa đáp ứng được các khuyến nghị mà họ đưa ra nhằm ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ khai thác bất hợp pháp. Từ sau khi bị "thẻ vàng", hải sản của Việt Nam đã phải đối diện với những thách thức rất lớn. Nếu trong vòng 6 tháng, Việt nam không khắc phục được tình trạng đánh bắt bất hợp pháp, EC sẽ rút "thẻ đỏ" điều này đồng nghĩa với việc hải sản đã không có thể xuất cảng sang thị trường này.
Mặc dù việc nghiêm trị hành vị đánh bắt bất hợp pháp, xâm phạm lãnh hải nước khác là điều nên làm, nhưng cũng cần thấy rằng, từ khi Trung Quốc hung hăng trên biển, không chỉ ngư dân Quảng Ngãi mà một số tỉnh thành khác đã không thể đánh bắt trên ngư trường quen thuộc của họ. Trong khi đó, các bản phúc trình từ chính quyền cộng sản Việt Nam cho thấy rằng, các loại cá sống gần bờ đã bị ngư dân khai thác đến cạn kiệt. Gần bờ không thể đánh bắt, ngư trường quen thuộc thì bị Trung Quốc xua đuổi, còn chính quyền cộng sản Việt Nam lại chẳng thể bảo vệ ngư dân. Từ đó, ngư dân chỉ còn cách phải đánh đu với số phận để đánh bắt ở các vùng biển thuộc lãnh hải nước ngoài, cho dù họ biết đó là vi phạm luật pháp.
Người Quan Sát
*****************
Sức ép Internet và việc xuất bản sách "nhạy cảm" ở Việt Nam (RFA, 21/02/2018)
Ngày 9/2/2018 có ba quyển sách in tại Mỹ bị tịch thu tại sân bay Đà Nẵng, với lý do nhạy cảm chính trị, trong đó có quyền Chính trị bình dân của nhà báo Phạm Đoan Trang, hiện sống tại Việt Nam.
Bìa sách Chính trị bình dân của Phạm Đoan Trang. Sách bị tịch thu ở Đà Nẵng hôm 9/2/2018. Pham Đoan Trang
Sau đó vài ngày một quyển hồi ký của ca sĩ Lộc Vàng được xuất bản rồi lại bị tạm dừng phát hành để thẩm định lại.
Như vậy việc kiểm duyệt văn hóa phẩn tại Việt Nam có đang trở nên gắt gao hơn hay không ?
Kiểm duyệt và kiểm soát văn hóa vẫn không có gì thay đổi
Nhà văn Nguyễn Viện, hiện sống tại Sài Gòn từng làm việc ở báo Thanh Niên cho là đối với những cuốn sách được cầm tay mang từ nước ngoài về, nếu như người nhân viên hải quan ở sân bay không để ý đến thì cũng sẽ không có sự kiểm duyệt nào cả, vì chính người nhân viên hải quan này sẽ đề nghị với bộ phận kiểm duyệt văn hóa phẩm kiểm tra những cuốn sách này.
Ông tiếp tục nhận xét với chúng tôi về sự kiểm duyệt hiện nay :
"Tôi không có cảm giác là nó chặt chẽ hơn hay không chặt chẽ hơn. Sự kiểm duyệt ở khâu xuất nhập khẩu sách báo, hay khâu duyệt sách ở các nhà xuất bản, tôi nghĩ là quá trình biên tập cũng vậy thôi. Bất cứ một tác phẩm nào, khâu kiểm duyệt chính thức theo như tôi biết từ trước đến giờ nằm ở nhà xuất bản, ở nơi người biên tập là chính. Còn ông giám đốc thì trên nguyên tắc là chịu trách nhiệm sau cùng, nhưng trên thực tế đâu phải ông nào cũng có thì giờ để đọc hết các tác phẩm khi mà nhà xuất bản đưa đi in đâu".
Nhà báo Đoan Trang, tác giả của quyển Chính trị bình dân vừa bị tịch thu ở Đà Nẵng, trong một lần trao đổi với chúng tôi có nói rằng với thị trường sách hiện nay rất lớn, những biên tập viên của các nhà xuất bản không thể đọc hết những sách được đưa vào chuẩn bị xuất bản :
"Theo ý tôi thì họ không đọc. Tôi biết chuyện này vì khoảng năm 2007-2008, tôi cũng có làm sách. Thì những người duyệt họ không đọc, nhất là những quyển sách dày, chẳng hạn như quyển Nền dân trị Mỹ. Hầu hết các trường hợp là có ai đấy tố. Cũng chẳng loại trừ trường hợp các nhà sách họ tố lẫn nhau".
Cô Đoan Trang cũng cho rằng nhân viên của các cơ quan kiểm duyệt văn hóa của Đảng Cộng sản cũng chưa chắc hiểu hết những quyển sách mà họ kiểm duyệt.
Nhà văn Nguyễn Viện không đề cập chuyện những nơi làm sách tố cáo nhau, nhưng cũng cho rằng những cuốn sách thường được cho là nhạy cảm chính trị bị thu hồi sau khi in là khi có những báo cáo lên đến cơ quan cao nhất chịu trách nhiệm về văn hóa của Đảng Cộng sản như là Ban văn hóa tư tưởng trung ương.
Có thể kể ra đây hai trường hợp rất tiêu biểu của những quyển sách mang nội dung chính trị rất rõ ràng là không tán đồng chủ nghĩa cộng sản nhưng lại được in ra ở Việt Nam rồi bị thu hồi trong thời gian qua.
Vào năm 2013 một quyển sách phê phán chủ nghĩa cộng sản là Trại súc vật của nhà văn người Anh Georges Orwell được in bán tại Việt Nam, sau một thời gian vài tháng bị một số báo của Đảng lên tiếng chỉ trích và bị thu hồi.
Năm 2017, quyển hồi ký của nhà sử học Trần Trọng Kim mang tên Dọc đường gió bụi lại được xuất bản rồi lại bị thu hồi. Ông Trần Trọng Kim được xem như là người có tư tưởng chính trị không tán thành chủ nghĩa cộng sản, và ông có đề cập đến tư tưởng của ông trong cuốn hồi ký này.
Đã có sự cởi mở hơn, và cố gắng của những người làm xuất bản
Đã có nhiều cố gắng in những quyển sách có nội dung bị gọi là nhạy cảm đó, bằng nhiều cách thức khác nhau. Quyển Trại súc vật được cho là đã được công ty Nhã Nam đổi tựa thành Chuyện ở nông trại để lọt qua lưới kiểm duyệt. Công ty Nhã Nam đã từ chối không bình luận với chúng tôi về vấn đề này.
Một quyển tiểu thuyết kể về thân phận con người trong xã hội Việt Nam cộng sản là Truyện kể năm 2000 của nhà văn quá cố Bùi Ngọc Tấn, đã được sự trợ giúp để xuất bản từ chính cơ quan xuất bản của nhà nước là Nhà xuất bản Thanh Niên. Người biết rõ chuyện này, và là bạn thân của nhà văn Bùi Ngọc Tấn, nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa, hiện sống ở Hải Phòng kể với chúng tôi :
"Để in nó thì người ta làm một cách như thế này, người ta biết rằng người ta làm một việc rất liều lĩnh, cho nên người ta bắt đầu in vào ngày 28 Tết, của năm 2002 hay 2003 gì đấy. Người ta phát hành đúng ngày mùng bốn Tết, ngày cơ quan nhà nước bắt đầu làm việc. Khi phát hành thì tác giả cùng những người thân đón trước cửa nhà xuất bản Thanh Niên, bí mật đưa đi đến 5, 7 trăm cuốn. Cho đến ngày mùng bảy, mùng tám thì chuyện lộ ra ngoài, thì lúc ấy mới có lệnh thu hồi của Ban Văn hóa tư tưởng trung ương. Nó đã lọt ra ngoài đến một phần ba số xuất bản".
Tuy nhiên nhận xét về chuyện xuất bản sách, nhập khẩu sách trong khoảng thời gian gần 20 năm trở lại đây, nhà văn Nguyễn Viện cho rằng đã có một sự cởi mở rất đáng kể do tác động của mạng Internet, nơi người ta có thể đọc những quyển sách bị cấm xuất bản. Ông nói rằng những quyển sách triết học hay chính trị học mang những quan niệm không cộng sản đã thấy xuất hiện nhiều, trái với trước đây là hoàn toàn bị cấm.
Sự cởi mở đó, cộng với khả năng không kiểm soát được mạng lưới internet của nhà cầm quyền đã đẩy chuyện xuất bản và nhập khẩu sách ở Việt Nam đến một tình trạng mà ông Nguyễn Viện gọi là xôi đậu, không rõ ràng :
"Nó là một tình trạng xôi đậu, và nó cũng sẽ là một điều gì đó là một ngõ thoát cho những dồn nén của xã hội. Và người ta thấy rằng cái điều gì mà người ta thấy có khả năng kiểm soát được thì người ta kiểm soát, còn cái gì mà vượt ra khỏi khả năng của nhà nước, ví dụ như Internet, thì họ cũng phải chịu thua thôi".
Khi được đặt câu hỏi là tình trạng xôi đậu đó khi nào sẽ chấm dứt, khi nào Việt Nam đạt được mức độ công khai tự do trong lĩnh vực sách báo, ông Nguyễn Viện trả lời rằng khi nào mà đảng cầm quyền vẫn chủ trương là chỉ có duy nhất đảng cộng sản cầm quyền, và duy nhất chỉ có một ý thức hệ được công nhận trong xã hội là chủ nghĩa cộng sản, thì tình trạng mà ông gọi là xôi đậu trong lĩnh vực văn hóa, xuất bản sách đó vẫn tiếp tục.
Kính Hòa
Linh mục Đặng Hữu Nam sẽ tiếp tục bảo vệ các nạn nhân Formosa dù bị thuyên chuyển
Linh mục Đặng Hữu Nam, phụ trách giáo xứ Phú Yên, tỉnh Nghệ An vừa nhận được quyết định thuyên chuyển sang phụ trách giáo xứ Mỹ Khánh, xã khánh thành, huyện Yên thành, tỉnh Nghệ An hôm 7/2. Ông là người đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích chính quyền về việc giải quyết thảm họa môi trường Formosa. Ông cũng đã từng bị báo chí nhà nước lên án là người kích động giáo dân và yêu cầu ông phải bị thuyên chuyển đi nơi khác. Nhân dịp này đài Á Châu Tự Do có cuộc phỏng vấn ngắn với linh mục Đặng Hữu Nam về quyết định thuyên chuyển mới. Trước hết linh mục Đặng Hữu Nam cho biết hoàn cảnh ông nhận được quyết định như sau :
Linh mục Đặng Hữu Nam nói chuyện với ngư dân bên ngoài Tòa án Nhân dân Thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh hôm 26/9/2016. Courtesy citizen
Đặng Hữu Nam : Trước đấy một tuần thì có nghe thống báo của Đức Giám mục là sẽ bổ nhiệm, thuyên chuyển đi chức khác. Vào ngày mùng 7 tháng 2 tức là vào ngày 23 Tết thì hôm ấy là tất niên của Giáo phận. Các linh mục trong toàn Giáo phận về bên Tòa Giám để tất niên. Sau buổi tất niên đấy thì Ngài cho bằng bổ nhiệm để đến Giáo xứ Mỹ Khánh và tất cả các thủ tục đều làm xong trong ngày 23 đấy. Nhưng rồi vì sau những ngày đó là Tết truyền thống cho nên tất cả mọi sự em vẫn im lặng để cho người dân ăn Tết để khỏi xáo trộn trong Giáo xứ. Hôm nay, sau khi những ngày nghỉ Tết đã xong và với lệnh của Đức cha phải đi sớm thì em cũng cố sắp xếp để đến với Giáo xứ mới sớm hơn và sẽ rời xa Giáo xứ Phú Yên nầy sớm hơn.
RFA : Ông có biết nguyên nhân vì sao có quyết định thuyên chuyển này không ?
Đặng Hữu Nam : Ở Giáo phận Vinh thì không có hạn định là bao nhiêu năm của một linh mục coi xứ. Ở đây, chúng ta cũng biết là theo nguyên tắc thì Giám mục Giáo phận có quyền thuyên chuyển và bổ nhiệm các linh mục đi đến các Giáo xứ, các nhiệm sở khác trong từng thời kỳ và tùy theo mục vụ của Giáo xứ và Giáo phận. Đó là nguyên tắc. Còn trong vấn đề của em ngày hôm nay, chúng ta cũng biết trước đó bên nhà cầm quyền không chỉ bằng văn bản giấy tờ mà còn trực tiếp yêu cầu và làm sức ép lên Đức cha Phao-lô Nguyễn Thái Hợp. Họ đã công khai làm điều đó là yêu cầu trục xuất Linh mục Đặng Hữu Nam ra khỏi địa bàn của tỉnh Nghệ An. Đặc biệt, họ yêu cầu là cùng lắm thì đưa đi chỗ khác chứ không thể để tại Giáo xứ Phú Yên vì nó có môi trường Formosa và người dân Phú Yên làm ngư nghiệp. Và họ không chỉ nhiều lần ép lên Hội đồng Bề Trên của Giáo phận, Vinh mà cón ép lên Hội đồng Giám mục Việt Nam. Thậm chí, họ còn vươn vòi đến cả Vatican. Chúng ta đã thấy họ công khai nói đến nhiều đó rất nhiều lần. Việc ngày hôm nay em nhận bằng bổ nhiệm đến một Giáo xứ khác thì em khôn bình luận gì ngoài việc là em vâng lời vì Giám mục Giáo phận có toàn quyền để quyết định điều nầy. Giáo xứ là của Giám mục và chúng em là linh mục thì chúng em sẽ vâng lời theo quyết định của Giám mục.Còn vấn đề như thế nào thì người ra quyết định đấy mới có thể trả lời cho chúng ta chính xác được. Với em là người vâng lời để làm trong chương trình , bổn phận cũng như vai trò của người linh mục.
RFA : Ông có chuẩn bị gì cho những thuận lợi và khó khăn sắp tới ở giáo xứ mới ?
Đặng Hữu Nam : Việc truyền giáo ở bất cứ nơi đâu cũng sẽ có những khó khăn và thuận lợi và nói chung tại Việt Nam chúng ta ở đâu cũng vậy, vì môi trường chính trị ở Việt Nam không tôn trọng nhân quyền và tự do tôn giáo, đặc biệt người ta coi công giáo là kẻ thù số 1 của chế độ vậy thì đi bất cứ nơi đâu cũng gặp khó khăn. Nhưng thánh paolo đã dặn với chiến sĩ của tin mừng thì dù thuận tiện hay không thuận tiện thì chúng ta vẫn phải loan báo tin mừng mà tin mừng đó là tin mừng cứu độ con người, tin mừng của chân lý và sự thật và linh mục phải là tín nhân của tin mừng về chân lý và sự thật đó. Cho nên bất cứ nơi đâu, hoàn cảnh nào ở Việt Nam thì đâu cũng có khó khăn cả.
RFA : Ông có kế hoạch gì ở giáo xứ mới liên quan đến những gì mà ông đã làm từ trước tới nay trong việc giúp đỡ các nạn nhân của Formosa ở Nghệ An ?
Đặng Hữu Nam : Điều thứ nhất là nguyên tắc và đường hướng của linh mục như tôi đã nhiều lần khẳng định là làm chứng cho sự thật… những vui mừng, hy vọng, u sầu và âu lo của người nghèo, những người bị loại ra bên lề của xã hội thì cũng phải là vui mừng, hy vọng, u sầu và âu lo của những người môn đệ Chúa. Vậy đã là linh mục thì bất cứ đâu, bất cứ ai đau khổ thì phải trở thành tiếng nói của những người không có tiếng nói, phải nói lên tiếng nói nguyện vọng của những người cùng khổ, những người bị loại ra bên lề xã hội, và đấu tranh cho công lý sự thật và nhân quyền và nhân phẩm của con người. Vậy thì đi bất cứ nơi đâu có bất công thì là linh mục em sẽ lên tiếng. Còn với các nạn nhân của thảm họa Formosa, mặc dầu đến nhiệm sở mới, họ không là những ngư dân nhưng em vẫn tiếp tục hỗ trợ nhưng sẽ khác hơn so với khi em là cha xứ ở giáo xứ mà người dân của mình là nạn nhân trực tiếp. Bây giờ họ là những giáo dân gián tiếp của mình chứ không phải thuộc quyền trực tiếp. Chắc chắn một điều là với những nạn nhân của Formosa thì em sẽ tiếp tục đồng hành với họ để tìm cách đòi quyền lợi chính đáng cho họ, và bảo vệ họ trước pháp lý.
RFA : Xin cảm ơn ông đã dành cho đài RFA buổi phỏng vấn.
Một số cuộc biểu tình, được cho là do chính quyền tổ chức, đã diễn ra tại Nghệ An nhằm kêu gọi phản đối linh mục Đặng Hữu Nam là người thường cùng giáo dân Quỳnh Lưu đi biểu tình ôn hòa chống Formosa gây ô nhiễm môi trường biển miền Trung thời gian gần đây.
Linh mục Đặng Hữu Nam nói chuyện với ngư dân bên ngoài Tòa án Nhân dân Thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh hôm 26/9/2016. file photo
Hôm thứ Năm ngày 4 vừa qua, Hội Cựu Chiến Binh hai huyện Tân Kỳ và Quỳ Hợp ở Nghệ An tổ chức hội nghị với nội dung phản đối những luận điệu gọi là bêu xấu chế độ, xuyên tạc và nói sai sự thật của linh mục quản xứ Phú Yên, tỉnh Nghệ An là linh mục Đặng Hữu Nam liên quan đến bài giảng của ông về ngày 30 tháng Tư 1975. Tin được báo Công An Nghệ An đăng tải hôm thứ Hai 8 tháng Năm.
Buổi sáng thứ Bảy ngày 6 tháng Năm tại địa bàn xã Sơn Hải, huyện Quỳnh Lưu cũng diễn ra biểu tình kêu gọi chống linh mục Đặng Hữu Nam. Hình ảnh trên các video clips thu được cho thấy cuộc biểu tình có sự tham dự của Hội Phụ Nữ, Đoàn Thanh Niên và cả các em học sinh tay cầm cờ và gậy gộc vừa chạy vừa hô to " Bác Hồ muôn năm..".
Nói với đài Á Châu Tự Do, một giáo dân ở Quỳnh Lưu không tiết lộ tên cho biết :
Cái này chỉ có báo rồi đài truyền hình Nghệ An, nghĩa là toàn bộ báo Nghệ An lên tiếng chứ không có báo nào lên tiếng cả. Như vậy là huyện Quỳ Hợp này, Quỳnh Lưu này, Yên Thành, Vinh rồi nhiều nơi là đề nghị truy tố linh mục Đặng Hữu Nam phải chịu trách nhiệm hình sự. Không có khi nào lại có cái phong trào như thế, báo thì chỉ báo Nghệ An với báo Công An lên. Nói như thế để biết rằng phía sau chỉ thị đó có các đoàn thể, tổ chức chứ không có tự phát đâu, không có trường hợp nào mà coi như rầm rộ như thế này cả. Coi như rầm rộ một cách như thế này cả, coi như tăng thêm áp lực để truy tố linh mục Đặng Hữu Nam một cách hợp pháp.
Được hỏi ông nghĩ gì về những người đi biểu tình để kêu gọi chống linh mục quản xứ Nguyễn Hữu Nam, người giáo dân này trả lời :
Họ bảo là coi như ông Đặng Hữu Nam phản động như vậy là đáng bị truy tố, họ thiển cận đến góc độ như thế.
Đối với một giáo dân trẻ tuổi xin được giấu tên, thường đi biểu tình chống Formosa, thì nhà cầm quyền địa phương Nghệ An đang tìm cách bủa vây để đấu tố linh mục Đặng Hữu Nam :
Nói thẳng ra là đấu tố và tìm mọi cách để bắt cha Nam. Nhìn vào các cựu chiến binh rồi hội phụ nữ, các bà già và trẻ con tụ tập đông như thế thì nguồn tin từ facebooker Hoàng Bình và một số anh em mà em được biết thì những người đó đi biểu tình dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo huyện Quỳnh Lưu. Họ cấp phát tiền cho những người đi biểu tình người 200.000, người 30.000 người 50.000 tùy theo, chứ còn không có bất kỳ một giáo dân nào trong đó cả.
Vẫn theo lời thanh niên này, những khẩu hiệu ghi trên các tấm bảng như "tử hình cha Nam " chẳng hạn đều là theo mệnh lệnh của lãnh đạo Quỳnh Lưu, điển hình qua hội Cựu Chiến Binh và Hội Phụ Nữ, chứ người dân thường không ai tự ý làm vậy, kể cả những người không theo đạo Công giáo :
Hầu như ai xem các video đó đều thấy có sự hướng dẫn của Hội Phụ Nữ, khi một bà già ra nói đó thì có một cô bên Hội Phụ Nữ ra bày cho bà nói. Họ đã tuyên truyền một cách dối trá, thứ hai nữa là thể hiện sự ủng hộ cho Formosa tiếp tục hoạt động ở Việt Nam. Còn xét về cha Nam hoặc cha Thục thì các Ngài chỉ là những người đồng hành với những người đi kiện Formosa, đúng ra những việc làm đó đều tốt cho dân tôc Việt Nam cả.
Đài Á Châu Tự do chưa thể kiểm chứng thông tin về việc người dân đi biểu tình được nhận tiền từ phía chính quyền.
Dưới mắt một giáo dân cũng là nhà hoạt động dân chủ Nguyễn Hữu Vinh, không cần tinh mắt thì cũng thấy có sự điều động rất chặt chẽ của chính quyền Nghệ An trong những cuộc biểu tình chống linh mục Đặng Hữu Nam mấy ngày qua :
Hẳn nhiên báo Nghệ An và Công An Nghệ An phải đăng vì chỉ đạo trực tiếp của tỉnh, chứ còn các báo khác chỉ khi nào có lệnh từ Ban Tư Tưởng và Ban Tuyên Giáo Trung Ương, thậm chí có lúc chia chỉ tiêu cho từng báo một, mỗi báo mấy bài về những vụ nọ vụ kia.
Những tổ chức như hội Cựu Chiến Binh, Hội Phụ Nữ, Hội Nông Dân dù ngân sách tốn kém biết bao nhiêu mà họ vẫn phải đổ tiến nuôi để sử dụng vào những lúc này. Theo thông tin mà tôi nhận được thì người ta được chia tiền. Báo chí nhà nước hay vu cáo những người biểu tình chống Trung Quốc là được chia tiền này khác, thực tế mà nói là họ suy từ bụng họ mà ra, bây giờ họ chi tiền cho những người biểu tình kia.
Đầu tháng Mười năm 2016, linh mục Đặng Hữu Nam đã dẫn đầu một cuộc biểu tình của giáo dân thuộc giáo xứ Phú Yên đi nộp đơn khiếu kiện Formosa tại Tòa án Kỳ Anh.
Đến ngày 7 tháng Mười 2016 Ủy ban Nhân Dân Tỉnh Nghệ An ra văn bản do ông Lê Xuân Đại, Phó chủ tịch UBND Tỉnh ký thay Chủ tịch Tỉnh yêu cầu : "Giám Mục Vinh chấn chỉnh các hoạt động mục vụ của Linh mục Đặng Hữu Nam, không bố trí Linh mục Đặng Hữu Nam tiếp tục hoạt động trên địa bàn tỉnh Nghệ An".
Văn bản cáo buộc linh mục Đặng Hữu Nam lợi dụng các buổi lễ để rao giảng kích động giáo dân tại các nhà thờ mà Linh mục Nam tới làm lễ. Bên cạnh đó cìn có cáo buộc là linh mục Nam cũng thường xuyên tiếp xúc các thành phần, đối tượng Việt Tân, giúp một số người trú ngụ trong nhà thờ giáo xứ Phú Yên.
Văn bản gửi cho Giám mục Giáo phận Vinh còn khẳng định giáo dân cũng như chức sắc thuộc giáo phận Vinh không đồng lòng với các hoạt động của Linh Mục Đặng Hữu Nam cho nên việc lnh mục Nam ở lại Nghệ An không được hoan nghênh.
Đó là lý do khiến dư luận trên cộng đồng mạng quan ngại là nhà cầm quyền Nghệ An đang tập trung chiến dịch bủa vây và đấu tố linh mục Đặng Hữu Năm qua các cuộc biểu tình trong mấy ngày qua nhằm mục đích bắt giữ hoặc trục xuất ông ra khỏi địa phương này.
Thanh Trúc, phóng viên RFA
********************
Linh mục Đặng Hữu Nam lên tiếng về các cuộc biểu tình (BBC, 09/05/2017)
Linh mục Đặng Hữu Nam chính thức lên tiếng sau khi xảy ra các cuộc phản đối ông được thông tin trên truyền thông nhà nước.
Trong số các vụ phản đối này có việc Hội Cựu chiến binh tỉnh Nghệ An có công văn gửi Thủ tướng Việt Nam phản đối "hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng" của linh mục Đặng Hữu Nam, theo báo Công an Nhân dân.
Trả lời BBC về các cáo buộc này, hôm 9/5 Linh mục Đặng Hữu Nam cho biết trong hơn một năm qua khi Formosa xả thải gây ra thảm họa môi trường tại miền Trung, ông là "một trong những người đầu tiên ở giáo phận Vinh lên tiếng phản đối yêu cầu nước sạch cho cá, minh bạch cho dân".
"Trong suốt tháng năm đấu tranh tôi biểu tình rồi tổ chức những thánh lễ thắp nến cầu nguyện rồi tuần hành, chính quyền rất khó chịu với những việc làm này của tôi".
Người dân tại giáo xứ Phú Yên tham gia đi kiện Formosa hồi tháng 10/2016
Vào dịp 30/4, Linh mục Nam tiến hành lễ tưởng niệm "những đồng bào ngã xuống trong cuộc chiến".
"Tôi nói 30/4 mở ra một ngày buồn cho đất nước, cho dân tộc, cho giáo xứ chúng tôi nữa bởi vì giáo xứ Phú Yên là nạn nhân của biến cố 1953 và 1975", Linh mục phân trần.
"Trước năm 1950, giáo xứ Phú Yên là một trong những giáo xứ sầm uất nhất của giáo phận Vinh. Năm 1953, với các cuộc đấu tố, gia đình ly tán...với gần 3000 giáo dân nhưng sau 1953, nhiều người dân ra đi, chỉ còn 70 người".
Linh mục Đặng Hữu Nam nói 30/4 có một ý nghĩa khác đối với giáo dân Phú Yên
"Mặc dù chúng tôi không hận thù chiến tranh, không hận thù chế độ nhưng cái nỗi đau của người dân, tôi phải đau nỗi đau đó. Tôi tổ chức tưởng niệm cho cả những người anh em không cùng niềm tin, cả bắc cả nam, người cầm súng lẫn người dân thường".
"Các cuộc biểu tình này không chỉ là khủng bố tinh thần mà còn khủng bố thể chất tôi và các giáo dân. Họ muốn bịt miệng tôi và bảo vệ Formosa".
'Ủng hộ biểu tình, không ủng hộ nội dung'
Linh mục Nam cũng cho biết, ông và giáo dân giáo xứ Phú Yên hoàn toàn "ủng hộ việc người dân biểu tình dù không ủng hộ nội dung".
Hai ngày cuối tuần, 6-7/5, giáo dân Phú Yên đã tổ chức tiếp nước, bánh và sữa cho những người biểu tình phản đối linh mục Nam.
Giáo dân giáo xứ Phú Yên tiếp nước cho người biểu tình dù không đồng tình nội dung
Trao đổi với BBC hôm 8/5, Linh mục Nguyễn Đình Thục, thuộc quản xứ Song Ngọc cho biết :
"Chúng tôi cũng không phản đối chuyện họ biểu tình. Tôi nhận thấy biểu tình là một dấu hiệu tốt".
"Phía chính quyền luôn tìm cách để ngăn cản khi chúng tôi đi tuần hành ôn hòa, bảo là gây mất trật tự an toàn và có nhiều công an, an ninh đi theo".
"Còn các cuộc biểu tình này rõ ràng có sự tổ chức, chỉ đạo của họ, không có bóng dáng công an, chỉ có một vài an ninh thường phục đứng từ xa theo dõi".
"Thực ra chúng tôi thấy chẳng thấy gì sợ hãi hay ngại ngùng khi quyết định dấn thân con đường đấu tranh, chúng tôi đã đặt ra các tình huống xấu như đi tù hay bị ám sát đều chấp nhận hết rồi, sẵn sàng đón nhận".
Biểu ngữ này xuất hiện nhiều trong các cuộc biểu tình gần đây do chính quyền và người dân địa phương tổ chức
Linh mục Nam nói, các linh mục và giáo dân sẽ tiếp tục con đường khời kiện Formosa, đòi công bằng cho người dân.
"Chúng tôi không chỉ đấu tranh cho chúng tôi, mà còn cho tương lai giống nòi dân tộc Bách Việt", Linh mục Nam cho biết.
Hôm 8/5, hai Giáo hạt Thuận Nghĩa và Giáo hạt Vàng mai đăng đơn tuyên bố "Phản đối chính quyền đấu tố các linh mục".
Lá đơn này được ký bởi 18 linh mục thuộc hai giáo hạt để "bày tỏ tinh thần hiệp thông" với linh mục Đặng Hữu Nam và linh mục Nguyễn Đình Thục.
BBC đã tìm cách liên lạc với ông Lê Đức Cường, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Nghệ An và bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Phó chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Nghệ An trong hai ngày qua nhưng không được.
*********************
Một phường ở Thành phố Hồ Chí Minh 'không cho photo tài liệu về Formosa' (BBC, 09/05/2017)
Văn bản được cho là của UBND phường Tân Tạo A, quận Bình Tân gửi các tiệm photocopy trên địa bàn
Một văn bản do một phường ở TP Hồ Chí Minh gửi đến các tiệm photocopy trên địa bàn yêu cầu "không in ấn, nhân bản các loại tờ rơi, khẩu hiệu liên quan Formosa".
Hôm 9/5, mạng xã hội rò rỉ một văn bản được cho là do bà Huỳnh Đặng Hà Tuyên, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Tân Tạo A, quận Bình Tân ký hồi tháng 4/2017.
"Ủy ban Nhân dân phường đề nghị các cơ sở in ấn, photocopy trên địa bàn không in ấn, nhân bản các loại tờ rơi, khẩu hiệu liên quan Formosa và báo cáo công an nếu phát hiện có người đến in ấn, photocopy các tài liệu có nội dung xấu hoặc liên quan đến Formosa", văn bản này viết.
Bà Huỳnh Đặng Hà Tuyên là một trong những người trúng cử đại biểu Hội đồng Nhân dân TP Hồ Chí Minh khóa IX, nhiệm kỳ 2016 - 2021.
Hôm 9/5, BBC liên hệ số điện thoại của bà Hà Tuyên nhiều lần nhưng bà không bắt máy.
Cùng ngày, một chủ tiệm photocopy ở phường Tân Tạo đề nghị không nêu danh tính, xác nhận với BBC rằng họ "đã nhận được văn bản này" nhưng "chưa thấy khách hàng nào đến photocopy nội dung về Formosa".
Hôm 9/5, trả lời BBC từ Hà Nội, nhà hoạt động Nguyễn Anh Tuấn, người từng tường thuật diễn biến vụ Formosa tại các tỉnh miền Trung năm 2016, nói : "Độ xác thực của văn bản đề nghị các cơ sở photocopy không in tài liệu về Formosa là khá cao, vì tôi đã thấy các văn bản tương tự như vậy ở các tiệm photocopy".
"Nhìn vào văn bản này, người ta có thể thấy nó không có căn cứ pháp lý nên không có hiệu lực".
"Hơn nữa, trong bối cảnh Formosa đã được kết luận là thủ phạm gây ra thảm họa cá chết ở miền Trung mà chính quyền lại đi ngăn cấm khi người dân đi in ấn tài liệu liên quan thì rất khó khiến người dân không nghi ngờ người ký văn bản đứng về phía Formosa".
"Với văn bản này, người ta thấy thêm một dấu hiệu là 'quả bom âm ỉ' Formosa vẫn chưa được tháo ngòi nổ và phía chính quyền vẫn đang đi từ sai lầm này đến sai lầm khác trong việc xử lý hậu quả của thảm họa môi trường".
Tháng 1/2016, mạng xã hội từng xôn xao vụ việc một chủ tiệm photocopy tại Đà Lạt phải viết giấy cam kết gửi Công an Đà Lạt với nội dung "Nay tôi xin cam kết, cam đoan khi có trường hợp tới photo, in ấn các tài liệu có liên quan tới các vấn đề nhạy cảm chính trị, các tài liệu, văn bản có nội dung phản ánh về Biển Đông, các vấn đề chính trị liên quan tới Trung Quốc, tôi sẽ ngay lập tức thông báo cho cơ quan Công an để có biện pháp xử lý kịp thời".
