Có thể nói, ở trong nước ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng như là vua với quyền lực gần như tuyệt đối. Trừ Tổng Bí thư Lê Duẩn người nắm quyền gần như tuyệt đối trong đảng thời ông còn sống thì hiện nay ông Nguyễn Phú Trọng là người thứ hai làm được điều tương tự. Tuy nhiên, người gục ngã dưới tay cố Tổng bí thư Lê Duẩn không nhiều như ông Nguyễn Phú Trọng.

Ông Nguyễn Phú Trọng là người đầu tiên sang Trung Quốc gặp Tập Cận Bình sai đại hội 20 của Đảng cộng sản Trung Quốc

Chiến dịch đốt lò của ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hạ gục hàng loạt quan chức. Hiện nay người ta chỉ xem cấp Ủy viên Trung ương Đảng nào và Ủy viên Bộ Chính trị nào sẽ bị ông tròng thòng lọng vào cổ và giật ngã. Còn những quan chức tầm thấp hơn thì gục ngã quá nhiều đếm không xuể.

Mặc dù công cuộc chống tham nhũng của ông Tổng Trọng không làm sạch bộ máy nhà nước cộng sản, bởi người được trám vào cũng như người bị kéo đổ, không khác nhau là mấy. Ở chế độ này, hễ ai chưa bị phanh phui thì người đó dược xem là "trong sạch" chứ không có người trong sạch tuyệt đối.

Tình hình trong nước hiện nay là các ban ngành đều hoang mang, làm gì cũng phải ngó trước ngó sau. Nếu sai một li thì rất có thể đi một dặm, bởi lò ông Trọng lúc nào cũng dí sát vào nếu ông ngửi thấy có mùi tiêu cực. Trừ những đệ tử ruột, còn lại thì ông Trọng cho tròng thòng lọng vào cổ giật nếu phát hiện sai phạm. Việc làm này đã đưa ông Nguyễn Phú Trọng trở thành người quyền lực nhất đảng và là chân trụ mạnh nhất trong Tứ Trụ.

Trong nước là như vậy, còn với nước ngoài, đặc biệt là với ông "bạn vàng" Phương Bắc thì ông Nguyễn Phú Trọng có uy quyền gì ? Theo đánh giá của một số nhà phê bình thì ông Nguyễn Phú Trọng không có uy trước người đồng cấp ở Bắc Kinh. Cũng là nước bé nhưng ông Kim Jong-un chủ tịc Bắc Hàn vẫn có có thái độ cứng rắn chứ không mềm mỏng như ông Nguyễn Phú Trọng.

Ông Nguyễn Phú Trọng là người đứng đầu Đảng, chính ông là người hoạch định chính sách ngoại giao giữa Việt Nam với Trung Quốc chứ không phải Chính phủ. Sau Đại hội Đảng lần thứ 20 của Đảng cộng sản Trung Quốc, ông Tập Cận Bình chính thức là người đứng đầu Đảng cộng sản Trung Quốc thì ngay lập tức ông Nguyễn Phú Trọng đã khăn gói sang Bắc Kinh gặp ông Tập. Đây là lần thứ ba ông Nguyễn Phú Trọng sang Trung Quốc gặp Tập Cận Bình với vai trò là Chủ tịch Trung Quốc. Ông Trọng là người đầu tiên trên thế giới sang Trung Quốc thăm Tập Cận Bình. Đây là hành động được cho là khá nhanh nhảu mà một số nhà bình luận trên mạng cho rằng ông Trọng sang Bắc Kinh "triều kiến". Cũng là nước cộng sản láng giềng nhưng ông Kim Jong-un – Chủ tịch Bắc Hàn đã không làm như ông Nguyễn Phú Trọng.

Theo đánh giá của một cây bút có tiếng trên mạng xã hội thì ông Nguyễn Phú Trọng sang Trung Quốc ký hàng loạt thỏa thuận với Trung Quốc và những thỏa thuận đấy là nền tảng để Chính phủ ứng xử với Trung Quốc trong suốt 5 năm. Ông Tập Cận Bình có 3 nhiệm kỳ làm Chủ tịch thì ông Nguyễn Phú Trọng có 3 lần sang Bắc Kinh ký tá những thỏa thuận giữa 2 đảng. Những thỏa thuận này được cho là những thòng lọng tròng vào cổ Việt Nam chứ không hẳn chỉ tròng vào cổ ông Trọng và đảng của ông. Trong suốt 5 năm nhiệm kỳ 3 của ông Tập, nếu Trung Quốc gây sự tại Biển Đông thì Bộ Ngoại giao không được phản đối vì tất cả những đường lối đã được ông Nguyễn Phú Trọng ký với ông Tập Cận Bình rồi.

Chuyến đi lần này của ông Trọng được ông Tập Cận Bình tặng Huân chương Hữu nghị được các báo Trung, Việt đăng tải rộng rãi. Đây là phần thưởng cho ông Nguyễn Phú Trọng bởi ông Trọng đã làm hài lòng ông Tập Cận Bình trong việc ký kết những thỏa thuận giữa hai đảng. Huân Chương này được treo vào cổ ông Trọng, nhưng nhiều người lại cho rằng, nó là cái thòng lọng đúng hơn là huân chương dạng vòng đeo cổ. Việt Nam đã thiệt thòi trước Trung Quốc và giờ đây tiếp tục chịu thiệt thòi.

Nguyễn Lan (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 06/11/2022

Ngoại giao cây tre và áp lực buộc Việt Nam 'chọn phe'

Một chuyên gia về chính trị Việt Nam, Tiến sĩ Alexander Vuving, nhận định chuyến đi Bắc Kinh của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng diễn ra vào thời điểm chính sách ngoại giao cây tre đang bị "thách thức".

Ảnh tư liệu tháng 11/2015 : Lễ đón ông Tập Cận Bình thăm chính thức Việt Nam

Từ năm 2002, Đảng cộng sản Việt Nam và Trung Quốc đã thoả thuận về việc trao đổi chuyến thăm giữa các cấp lãnh đạo cao nhất.

Theo BBC ghi nhận, ông Nguyễn Phú Trọng và ông Tập Cận Bình đã có 5 lần gặp nhau. 

Chuyến đi Bắc Kinh của vị Tổng bí thư 78 tuổi của Việt Nam vào ngày 30/10 tới đây được Tiến sĩ Alexander Vuving đánh giá là "nổi bật hơn", mang đến nhiều thách thức cho chính sách ngoại giao của Việt Nam.

Trung Quốc 'quan trọng nhất cho Việt Nam'

Tiến sĩ Vuving bình luận với BBC ngày 29/10 rằng, Trung Quốc luôn là quốc gia quan trọng nhất đối với Việt Nam nên chuyến đi sắp tới của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Trung Quốc sẽ là một sự kiện quan trọng đối với quan hệ đối ngoại của Việt Nam.

Tuy nhiên, chuyến đi này của ông Trọng có phần nổi bật hơn các chuyến thăm khác là vì đây là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của nhà lãnh đạo quyền lực nhất Việt Nam sau khi Nga xâm lược Ukraine - nguyên nhân đẩy nhanh Chiến tranh Lạnh mới giữa một bên là Nga và Trung Quốc và bên còn lại là phương Tây do Mỹ dẫn đầu. 

Ông Vuving nhấn mạnh rằng, thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh đã qua, đồng nghĩa với áp lực phải chọn phe của Việt Nam cũng tăng cao.

"Chính sách cây tre của Việt Nam ứng phó giữa các cường quốc là khả thi trong suốt thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh. Vì hậu Chiến tranh Lạnh, các cường quốc tập trung vào việc hợp tác hơn là cạnh tranh lẫn nhau".

"Do đó, áp lực chọn đứng về phe nào chưa bao giờ mạnh đến mức phải phá vỡ mạng lưới quan hệ đối tác của Việt Nam với các cường quốc".

"Tuy nhiên, sau ngày 24/2 năm nay, mạng lưới ngoại giao cây tre đó của Việt Nam đã bị xé toạc. Cả Trung Quốc và Nga đều gia tăng sức ép buộc Việt Nam phải đứng về phía họ", ông Vuving phân tích.

Trong khi đó, trả lời BBC News tiếng Việt từ Úc, Giáo sư Carl Thayer cho rằng, Việt Nam là một "swing states" (quốc gia dao động) có tầm quan trọng ở Ấn Độ - Thái Bình Dương và bài toán càng cam go hơn khi Nga xâm lược Ukraine.

Giáo sư Carl Thayer cũng chỉ ra rằng, những nỗ lực của Việt Nam nhằm tạo ra sự cân bằng đa cực trên toàn cầu đang bị xói mòn bởi những áp lực của Mỹ và Châu Âu lên Nga, cũng như tình trạng gia tăng căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về vấn đề Đài Loan.

Về điểm này, nhà báo David Hutt của tờ The Diplomat bình luận với BBC rằng, ‌Việt Nam sẽ cố gắng giảm tầm quan trọng của chuyến thăm cũng như nhấn mạnh điểm này với phía Mỹ, nhằm xoa dịu những lo ngại của Washington về chuyến thăm của ông Trọng là đang thể hiện một hướng đi ngoại giao mới của Việt Nam.

Ngoại giao cây tre 'gặp gió lớn'

Nhìn lại sự kiện hồi tháng 4, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn gọi điện cho người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị để thông báo về lập trường của Việt Nam trong cuộc chiến Ukraine.

Khi ấy Bộ Ngoại giao Trung Quốc dẫn lời ông Vương Nghị :

"Hoa Kỳ cố gắng tạo ra căng thẳng trong khu vực và kích động đối kháng và đối đầu bằng cách thúc đẩy "Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương". Những động thái như vậy sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến hòa bình và sự phát triển quý giá trong khu vực và làm xói mòn nghiêm trọng cấu trúc hợp tác khu vực lấy ASEAN làm trung tâm".

"Chúng ta không thể để tâm lý Chiến tranh Lạnh trỗi dậy trong khu vực và thảm kịch Ukraine lặp lại xung quanh chúng ta. Cả Trung Quốc và Việt Nam đều là các nước xã hội chủ nghĩa. Trung Quốc sẵn sàng tăng cường đoàn kết và hợp tác với Việt Nam, chống lại các nguy cơ từ bên ngoài, ứng phó với tác động lan tỏa của cuộc khủng hoảng Ukraine trong khu vực, đóng vai trò tích cực trong việc duy trì hòa bình và ổn định chung ở khu vực".

Tiến sĩ Vuving phân tích thêm :

"Như người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã nói vào tháng 12/2021, chính sách đối ngoại của Việt Nam phải hành xử như một cây tre. Vì vậy, Hà Nội đang cúi đầu trước sức ép của Nga và Trung Quốc ở một mức độ nào đó trong khi cố gắng duy trì sức bật để có thể giật ngược trở lại trong tương lai".

"Theo cách tiếp cận tre này, Việt Nam đã đáp lại lời thúc giục của Washington nâng cấp quan hệ song phương lên "đối tác chiến lược" với lời hứa rằng sẽ thực hiện khi thiên thời địa lợi".

"Với khoảng cách chênh lệch đáng kể giữa Nga và Mỹ, người ta phải tự hỏi liệu "thiên thời địa lợi" có đến hay không", ông Vuving nói.

Ông Vuving cho rằng, chuyến đi của ông Trọng sẽ là thử thách cho chính sách ngoại giao "cây tre" của Việt Nam "nhằm lèo lái sự hỗn loạn của nền chính trị thế giới, có lẽ nghiêm trọng hơn bất kỳ hỗn loạn địa chính trị nào khác trong 30 năm qua".

Chuyến đi 'phá vỡ thông lệ' ?

Một điểm quan trọng mà theo Tiến sĩ Vuving, truyền thông hai nước Việt Nam và Trung Quốc tránh nói đến đó là chuyến đi của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng là một việc "phá vỡ thông lệ".

Theo thông lệ, chuyến công du nước ngoài đầu tiên của người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam (Đảng cộng sản Việt Nam) sau một kỳ đại hội là đến Lào, không phải đến Trung Quốc. 

Ông Vuving nêu ví dụ chuyến đi đến Lào của Tổng bí thư Lê Khả Phiêu vào năm 1998, trước khi đến Trung Quốc vào năm 1999. 

Tiếp đến, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh cũng đã đến Lào vào tháng 7/2001 trước khi thăm Trung Quốc vào tháng 11 trong cùng năm đó. 

Năm 2011, sau khi được bầu làm Tổng bí thư, ông Nguyễn Phú Trọng thăm Lào tháng 6, trước khi thăm Trung Quốc cuối tháng 10 năm đó.

Sau Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ XII, đích thân Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thăm Lào vào tháng 11/2016 trước khi sang Trung Quốc vào tháng 1/2017. 

"Như vậy, chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Trọng sau Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 13 lại là đến Trung Quốc, không phải Lào. Điều này đang phá vỡ một thông lệ quan trọng, dù không chính thức, vốn được tuân thủ cẩn thận trong nhiều thập niên", Tiến sĩ Vuving chỉ ra sự khác biệt.

Tháng 6/2021, ông Thongloun Sisoulith trên cương vị Tổng bí thư, Chủ tịch nước Lào nhiệm kỳ 2021-2026 đã thăm Hà Nội.

Hồi tháng 5/2022, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ đã thăm Lào.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng nâng ly chúc mừng sau ​​Lễ ký kết hàng chục thỏa thuận song phương sau cuộc hội đàm chính thức ở Hà Nội ngày 5/11/2015

Sang tháng 7, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng thăm Lào và dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao.

Còn vì sao Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chưa thăm Lào từ 2021 đến nay, thì chưa có đủ thông tin để kết luận.

Tuy nhiên, ông Vuving cho rằng, trong cuộc gặp mặt giữa hai Tổng bí thư của hai đảng cộng sản sắp tới, Trung Quốc có thể nhấn mạnh nhu cầu "xích lại gần nhau".

"Đây là một phần trong nỗ lực lớn hơn của Đảng này nhằm kéo Việt Nam xích lại gần mình hơn, gây hại mối quan hệ Việt - Mỹ".

"Cụ thể hơn, Bắc Kinh sẽ thúc ép Hà Nội nâng cấp mối quan hệ song phương của họ thành "cộng đồng chung vận mệnh" và ký kết vào Sáng kiến Phát triển Toàn cầu cũng như Sáng kiến An ninh Toàn cầu".

"Tôi không thấy dấu hiệu nào cho thấy Việt Nam đã sẵn sàng quay trở lại quỹ đạo của Trung Quốc. Vì vậy có thể Việt Nam sẽ phải nhượng bộ một số vấn đề nhỏ để có thể giảm áp lực của Trung Quốc trong các vấn đề lớn", nhà quan sát Vuving kết luận.

Bùi Thư

Nguồn : BBC, 29/10/2022

Ông Nguyễn Phú Trọng thăm Trung Quốc : Thức thời hay nóng vội ?

Trần Hiếu Chân, BBC, 28/10/2022

Nếu chuyến thăm là một sách lược lễ tân trong tình hình mới thì đó là một động thái ngoại giao thức thời.

Ông Nguyễn Phú Trọng và ông Tập Cận Bình tại Hà Nội tháng 11 năm 2017

Báo Nhật Bản cho rằng, chuyến thăm của ông Trọng phản ánh "tình đoàn kết và nét tương đồng" giữa hai đảng. Nét tương đồng thì có thể, nhưng tình đoàn kết Trung – Việt thì năm nay có vấn đề. 

Theo Reuteurs ngày 25/10, trong điện mừng nhân dịp ông Tập được bầu lại làm Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc sau Đại hội XX, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ mong muốn sớm được gặp ông Tập để "cùng nhau đi sâu trao đổi những vấn đề chiến lược, góp phần tăng cường hơn nữa tin cậy chính trị, đề ra những định hướng lớn cho tương lai phát triển tốt đẹp của quan hệ hai nước".

Mặc dù hai nước có lịch sử không tin tưởng và tranh chấp lãnh thổ lâu đời, bao gồm cả các đảo và vùng biển ở Biển Đông, nhưng hai Đảng cộng sản vẫn chính thức thân thiết. 

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất và là nguồn nhập khẩu chính cho nền kinh tế Việt Nam, bao gồm cả nguyên liệu thô và máy móc cho lĩnh vực sản xuất quan trọng của nước này.

Thương mại song phương tăng 10,2% trong chín tháng đầu năm nay so với một năm trước đó, lên tới 132,38 tỷ đô la, gần 70% trong số này nhập khẩu vào Việt Nam.

Việc đưa tin về chuyến thăm thành hiện tượng truyền thông.

Chuyến thăm của ông Trọng diễn ra sau khi Đảng cộng sản Trung Quốc chỉ vừa kết thúc Đại hội XX hôm 23/10 để đưa ông Tập Cận Bình lên làm Tổng bí thư nhiệm kỳ thứ ba, củng cố quyền lực của ông Tập hơn nữa với tư cách là "lãnh đạo hạt nhân" của Đảng.

Như vậy, ông Trọng sẽ trở thành nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên mà ông Tập đón tiếp kể từ khi đắc cử. 

Trung Quốc cũng là nước đầu tiên ông Trọng đến thăm và ông Tập cũng là lãnh đạo nước ngoài đầu tiên ông Trọng đến gặp, kể từ sau Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ XIII hồi đầu năm ngoái, và khi đó ông Trọng được bầu lên làm nhiệm kỳ thứ ba.

Ông Trọng đã không công du nước ngoài kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát.

Người dân Trung Quốc xem bài phát biểu của ông Tập Cận Bình hôm bế mạc Đại hội Đảng cộng sản Trung Quốc lần thứ XX

'Ý thức hệ' của Đại hội XX Đảng cộng sản Trung Quốc

"Ý thức hệ" của Đại hội XX vừa qua là gì ? Sẽ có nhiều phân tích, bình luận, thậm chí "case-studies" để trả lời câu hỏi này.

Nhưng một trong những tư tưởng hàng đầu được nhấn mạnh tại Báo cáo chính trị, đó là "Chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc trong thời đại mới".

Ông Tập nhấn mạnh 39 lần khái niệm "Thời đại mới" trong báo cáo. Nhắc lại như thế, dường như ông muốn đoạn tuyệt với thời đại "Đặng – Giang – Hồ" trước đó, để chuyển sang thời đại "Hoàng đế Tập Cận Bình". với "Trung hoa mộng". 

Trong khi ấy, từ các thập kỷ kháng chiến kiến quốc trước đây ở Việt Nam, "ý thức hệ" Cộng sản hay Chiến tranh lạnh… tất cả chỉ là những sản phẩm ngoại lai, được tuồn vào Việt Nam qua đường "tiểu ngạch".

Nhưng rồi không gian chính trị ẩm thấp, tranh tối tranh sáng, có phần còn hoang dã, nó bắt rễ và sinh trưởng nhanh chóng. Nó biến thành một thứ ma túy được bọc bằng cái vỏ triết học và tư tưởng tiến bộ.

Sự thắng cuộc của nó, chính là nguyên nhân của mọi thảm kịch của đất nước cho đến hôm nay.

Mặc dầu rất cần viện trợ của Trung Quốc để kháng chiến và xây dựng – nhờ một phần bản lĩnh của đội ngũ lãnh đạo Việt Nam thời bấy giờ – Việt Nam vẫn thoát được khá ngoạn mục những cú "va đập từ ý thức hệ" của "Cách mạng Văn hóa" và cuộc tiến công vào "Chủ nghĩa xét lại hiện đại". 

Cầu Trời khấn Phật lần này, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đừng "nhập" về Việt Nam cái biến tướng của "ý thức hệ" từ Đại hội 20 Đảng cộng sản Trung Quốc – Tư tưởng Tập Cận Bình, Thời đại Tập Cận Bình ! 

Nhưng lần đầu tiên sau nhiều thập niên, một trùm tình báo được bầu vào Bộ Chính trị, hai vị tướng từng tham gia Chiến tranh Biên giới 1979 cũng có chân trong BCT, là các diễn tiến đáng chú ý tại Đại hội vừa kết thúc. 

Nhà nghiên cứu Richard C. Bush viết cho Viện Nghiên cứu Brookings ngày 25/10 : "Việc được bổ nhiệm vào Bộ Chính trị và Ban Thường vụ BCT (nói trên) càng khẳng định rõ ràng hơn bao giờ hết rằng, ưu tiên hàng đầu của Chủ tịch Tập Cận Bình là tối đa hóa quyền kiểm soát đối với hệ thống Đảng cộng sản Trung Quốc".

Lá bùa 'Cộng đồng chung vận mệnh'

Chuyên công du của ông Trọng chắc chắn là sự sắp đặt từ cả hai phía, trước cả Đại hội XX.

Họp xong thì ráp lại. Việt Nam là bên gửi lời chúc mừng sớm nhất, rồi chủ động công bố tin về chuyến thăm.

Đây là động thái ngoại giao đúng lúc, vì cả Trung Quốc lẫn Việt Nam đều đang cần một sự khuyếch trương trước bàn dân thiên hạ như thế. 

Trung Quốc sau Đại hội XX không được thế giới văn minh đánh giá cao, thậm chí nhiều phần còn nhìn nhận nặng nề và tiêu cực.

Tuy Báo cáo chính trị dường như đã được "mềm hóa" hơn Báo cáo Đại hội XIX. Tuy nhiên, ông Tập vẫn nêu quyết tâm "giải phóng" Đài Loan, đặc biệt vẫn để lộ tham vọng sẽ thiết kế một trật tự thế giới mới, thay trật tự hiện hành. 

Hà Nội "tung cú sút" – làm thượng khách của Tập "hoàng đế" – lập tức được quốc tế quan tâm xem chuyện gì đang xẩy ra.

Rõ ràng cả Trung Quốc lẫn Việt Nam đang cần một "show diễn" chung để nâng cao hình ảnh. 

Có thể có một vài thành viên ASEAN khác cũng sẵn sàng "xung phong" đến chúc mừng ông Tập, nhưng việc Trung Quốc bố trí đón Việt Nam đầu tiên là một "ưu tiên" có tính toán.

Trong cán cân khu vực, Trung Quốc không muốn Việt Nam "xích gần" Mỹ hơn trong những thời gian tới đây, vẫn muốn giữ Hà Nội trong vòng kiềm tỏa. 

Chưa thể đoán trước kết quả chuyến thăm sẽ thế nào.

Nếu góp phần giảm bớt số xe cam nhông chở hoa quả thường vẫn bị ứ đọng trên biên giới Việt – Trung, mỗi khi bên kia biên giới "trở trời khó ở".

Hoặc rồi đây, bà con ngư dân Việt Nam được quyền đánh bắt cá trên các vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế của mình, thì chuyến thăm của ông Trọng thật thức thời. 

Ngược lại, nếu chuyến thăm lại "cột" Việt Nam vào cái "trật tự" ông Tập khẳng định tại Đại hội XX, ông Putin quảng bá tại Hội nghị thượng đỉnh CICA ở Astana của Kazakhstan, thì chuyến đi của ông Trọng quả là nóng vội, chưa nắm hết "thâm ý" của bạn vàng.

Các nhà đầu tư nước ngoài đang rục rịch rút khỏi Trung Quốc để vào Việt Nam sẽ phải dừng lại để suy nghĩ nếu Việt Nam đứng trong "Cộng đồng chung vận mệnh" cùng với Trung Quốc và Nga.

Trần Hiếu Chân

Nguồn : BBC, 28/10/2022

**************************

Nguyễn Phú Trọng ưu tiên vấn đề gì khi gặp Tập Cận Bình ở Bắc Kinh ?

Bùi Thư, BBC, 27/10/2022

Ông Nguyễn Phú Trọng đến Bắc Kinh ngay sau Đại hội lần thứ 20 của Đảng cộng sản Trung Quốc và khi ông Tập đắc cử nhiệm kỳ thứ ba lịch sử đã đặt ra nhiều câu hỏi về chương trình nghị sự.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng nâng ly chúc mừng sau ​​Lễ ký kết hàng chục thỏa thuận song phương sau cuộc hội đàm chính thức ở Hà Nội ngày 5/11/2015

Đây được cho là chuyến đi nước ngoài đầu tiên của ông Trọng, 78 tuổi, kể từ năm 2019, khi ông bị đột quỵ.

Với lịch trình thăm Bắc Kinh từ ngày 30/10-2/11 đã ấn định, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ trở thành nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên được ông Tập đón tiếp sau khi củng cố ngôi vị quyền lực sau Đại hội 20.

Trao đổi với BBC News tiếng Việt, nhà báo David Hutt của The Diplomat cho rằng kinh tế là vấn đề chủ chốt trong chuyến công du của ông Trọng đến Bắc Kinh.

Còn Giáo sư Carl Thayer dự trù với BBC rằng, nội dung chủ chốt trong chương trình nghị sự là đường hướng tương lai của hai đảng và các cam đoan rằng đôi bên đều đoàn kết xã hội chủ nghĩa.

"Tập Cận Bình sẽ nêu vấn đề lo ngại về sự nhúng tay của Mỹ vào chuyện đối nội của Việt Nam nhằm làm thay đổi chế độ. Ông Tập cũng sẽ đảm bảo với ông Trọng rằng Trung Quốc sẽ không tìm cách phá hoại hệ thống chính trị của Việt Nam".

Theo hai nhà quan sát trên, vấn đề Biển Đông cũng sẽ được nói đến ở mức độ thứ yếu hơn.

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp trả lời trên trang Nikkei thì nhấn mạnh rằng, "yêu sách của Trung Quốc đối với [hầu hết] Biển Đông là rủi ro an ninh tồi tệ nhất đối với Việt Nam".

Ông Trọng là 'lựa chọn an toàn'

Theo cây bút bình luận chính trị David Hutt, đối với Trung Quốc, có vẻ mời ông Trọng với tư cách là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên đến Bắc Kinh sau Đại hội là một lựa chọn an toàn.

"Người đến thăm đầu tiên có thể là Thủ tướng Đức Olaf Scholz, nhưng tôi rõ là Đức lẫn Trung Quốc không muốn làm vậy. Hoặc cũng có thể là Vladimir Putin nhưng hãy hình dung phản ứng của quốc tế sẽ ra sao. Vì vậy, ông Trọng là nhân vật không gây tranh cãi để Tập Cận Bình mời trước tiên.

"Còn với ông Trọng, ông ta không thể thực sự từ chối lời đề nghị đến thăm Bắc Kinh này và vì ông không còn là chủ tịch nước. Ông Trọng có thể khẳng định rằng đây không phải là cuộc gặp giữa hai nguyên thủ quốc gia mà chỉ là cuộc gặp giữa các tổng bí thư của hai đảng cộng sản mà thôi". nhà báo David Hutt bình luận.

Cũng theo David Hutt, Việt Nam sẽ cố gắng giảm tầm quan trọng của chuyến thăm cũng như nhấn mạnh điểm này với phía Mỹ nhằm xoa dịu những lo ngại của Washington rằng : chuyến thăm của ông Trọng thể hiện một hướng đi ngoại giao mới của Việt Nam.

Giáo sư Carl Thayer đưa ra phân tích, chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Trung Quốc theo lời mời của người đồng cấp Tập Cận Bình có ý nghĩa vô cùng quan trọng vì Việt Nam đang cố gắng duy trì quyền tự chủ chiến lược của mình trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa các cường quốc.

"Nguồn tin của tôi nói rằng Việt Nam cũng đang cố gắng mời Tổng thống Joseph Biden sang thăm trong thời gian diễn ra Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 40 và 41 và các hội nghị cấp cao liên quan từ ngày 10-13/11.

"Việt Nam là một "swing states" (quốc gia dao động) có tầm quan trọng ở Ấn Độ - Thái Bình Dương. Bài toán càng cam go hơn khi Nga xâm lược Ukraine. Khuôn khổ chiến lược về trật tự thế giới của Chính quyền Biden đang bị thách thức giữa chế độ chuyên quyền cạnh tranh với dân chủ, cùng với việc Trung Quốc khẳng định vai trò bá chủ của mình ở châu Á - Thái Bình Dương". theo ông Carl Thayer.

Giáo sư Carl Thayer cũng chỉ ra rằng, những nỗ lực của Việt Nam nhằm tạo ra sự cân bằng đa cực trên toàn cầu đang bị xói mòn bởi những áp lực của Mỹ và Châu Âu lên Nga, cũng như tình trạng gia tăng căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về vấn đề Đài Loan.

Các vấn đề nào là chủ chốt ?

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và là nguồn nhập khẩu chính cho nền kinh tế đang phát triển nhanh của nước này, bao gồm cả nguyên liệu thô và máy móc cho lĩnh vực sản xuất quan trọng.

Theo số liệu chính thức của Việt Nam, thương mại song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc tăng 10,2% trong chín tháng đầu năm nay so với năm trước đó lên 132,38 tỷ USD, gần 70% trong số đó nhập khẩu vào Việt Nam.

Reuters bình luận : "Dù hai nước có lịch sử nghi kị và tranh chấp lãnh thổ lâu đời, bao gồm cả các đảo và vùng biển trên Biển Đông, Đảng cộng sản hai bên vẫn giữ thân tình".

Tháng 11/2017, ông Tập Cận Bình phát biểu ở Hà Nội rằng quan hệ hai nước rất tốt đẹp "chung lưng đấu cật".

Còn truyền thông nhà nước Trung Quốc nói các lãnh đạo Việt Nam và Trung Quốc đã nhất trí được về việc kiểm soát các vấn đề Biển Đông.

Giáo sư Carl Thayer cho rằng, chuyến thăm Bắc Kinh vào ngày 30/10 tới đây của ông Trọng, hai nhà lãnh đạo Đảng cộng sản sẽ chú trọng vào đường hướng tương lai của hai đảng và các cam đoan lẫn nhau rằng đôi bên đều đoàn kết xã hội chủ nghĩa.

"Tập Cận Bình sẽ nêu vấn đề lo ngại về sự nhúng tay của Mỹ vào các vấn đề đối nội của Việt Nam nhằm làm thay đổi chế độ. Ông Tập cũng sẽ đảm bảo với ông Trọng rằng Trung Quốc sẽ không tìm cách phá hoại hệ thống chính trị của Việt Nam. Vấn đề Biển Đông sẽ là vấn đề thứ yếu vì cả hai bên đã nhất trí không để tranh chấp này làm gián đoạn quan hệ song phương". theo Giáo sư Carl Thayer.

Ông Carl Thayer nói thêm, Trung Quốc và Việt Nam đã đồng ý các nguyên tắc cơ bản về giải quyết các tranh chấp trên biển. Hiện họ có ba nhóm làm việc để thảo luận các vấn đề liên quan đến hàng hải. Hai bên sẽ nhắc lại cam kết giải quyết tranh chấp một cách hoà bình này và giữ nguyên hiện trạng vốn có. Kể từ năm 2017-18, Việt Nam ngừng các hoạt động thăm dò dầu khí của các công ty nước ngoài và tình hình ở Biển Đông vẫn ổn định.

Nhà hoạt động Lã Việt Dũng cũng có mặt trong đoàn người biểu tình phản đối Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 11 năm 2017

Nhà báo David Hutt dự đoán rằng, phần lớn chương trình nghị sự sẽ là về quan hệ giữa các bên với kinh tế sẽ là chủ chốt vì Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất và là nhà cung cấp hàng nhập khẩu chính của Việt Nam, đồng thời là nhà đầu tư chính.

"Về các tranh chấp ở Biển Đông, Hà Nội cần tiếp tục cố gắng tìm kiếm một giải pháp hòa bình hoặc ngoại giao theo cách đó giờ. Việt Nam không thể tuyệt giao với Trung Quốc, cũng như không thể từ chối thẳng thừng lời mời tới Bắc Kinh".

Ông Hutt phân tích thêm chiến thuật của Trung Quốc :

"Chính sách của Bắc Kinh là tăng cường sức ảnh hưởng ở vùng biển. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền nhiều lãnh thổ hơn và củng cố vị trí của mình trên các vùng lãnh thổ đó bằng việc xây dựng các cơ sở quân sự rồi xem xét phần nào có thể chiếm được.

"Việc chiếm giữ từ từ, chậm mà chắc này có vẻ hiệu quả nên Trung Quốc sẽ không thay đổi chính sách. Như vậy, trọng tâm quân sự của Bắc Kinh hiện giờ là Đài Loan".

Từ lẽ đó, theo ông Hutt, Trung Quốc sẽ không gây hấn với Việt Nam hay Philippines, một đồng minh hiệp ước của Hoa Kỳ vì nó chỉ khiến Bắc Kinh bị phân tán sự tập trung cho kế sách với Đài Loan.

Nhiều người cũng cho rằng, chính sách của Việt Nam với Trung Quốc là "hợp tác và đấu tranh". tức hợp tác về mặt kinh tế nhưng vẫn quyết liệt khi đụng đến chủ quyền lãnh thổ.

"Yêu sách của Trung Quốc đối với [hầu hết] Biển Đông là rủi ro an ninh tồi tệ nhất đối với Việt Nam. Trong cuộc gặp với ông Tập, ông Trọng có thể sẽ đề cập đến việc "cả hai bên phải tôn trọng luật pháp quốc tế và cùng nhau giúp giải quyết hòa bình tất cả các vấn đề Biển Đông hiện nay". trang Nikkei dẫn lời Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp tại Viện ISEAS-Yusof Ishak của Singapore.

Cặp đôi lãnh đạo Đảng 'ngoại lệ'

Khi ông Tập Cận Bình tiếp tục nắm quyền vào nhiệm kỳ thứ ba, phá vỡ thông lệ của Đảng cộng sản Trung Quốc, nhiều người đã chỉ ra sự tương đồng của ông và vị Tổng bí thư 78 tuổi của Việt Nam.

"Giống như Tập, ông Trọng cũng đã tiếp tục giữ chức vụ lãnh đạo đảng vượt khỏi thông lệ là một hoặc hai nhiệm kỳ, củng cố sức ảnh hưởng của mình trong một đảng được điều hành từ sự thống nhất giữa Bộ chính trị và Ban chấp hành trung ương đầy quyền lực". theo Reuters.

Bình luận về sự tương đồng này, Giáo sư Carl Thayer cho rằng có sự khác biệt :

"Tập Cận Bình đã thay đổi các quy tắc của Trung Quốc còn Nguyễn Phú Trọng thì được cho phép thành "trường hợp ngoại lệ" , trong khi quy tắc hai nhiệm kỳ vẫn được áp dụng theo Điều lệ Đảng năm 2011 (Điều 17)".

"Việt Nam và Trung Quốc là hệ thống độc đảng do các Đảng cộng sản của từng nước lãnh đạo. Cả hai người đứng đầu đảng đều cam kết xây dựng đảng và chống tham nhũng đi đôi với hệ thống kinh tế xã hội chủ nghĩa. Đây là sợi dây đặc biệt gắn kết cả hai với nhau và làm họ hoài nghi về diễn biến hòa bình hoặc việc thay đổi chế độ do Mỹ thúc đẩy", ông Carl Thayer nói thêm :

"Tập Cận Bình rõ ràng có ý đồ độc tài và Đảng cộng sản Trung Quốc có lịch sử lâu đời hơn về việc quyền lực tập trung vào một cá nhân trong khi Đảng cộng sản Việt Nam có lịch sử tập thể lãnh đạo. Sự trị vì của Hồ Chí Minh hay Lê Duẩn không thể so sánh với Mao Trạch Đông. Ông Trọng vẫn giữ chức Tổng bí thư vào năm ngoái vì rõ ràng không thể tìm được ai kế vị để tiếp tục các chính sách của ông ta cũng như cân bằng sự ủng hộ của nhiều phe phái trong Đảng".

Đốt lò kỳ 1 : Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và sứ mệnh cứu Đảng cộng sản Việt Nam

Đốt lò kỳ 2 : Tổng bí thư chống tham nhũng còn để 'khôi phục đạo lý xã hội chủ nghĩa'

Đảng cộng sản Việt Nam đốt lò kỳ 3 : Bệnh trầm kha cần nhờ tới 'Hoa Đà bổ não' ?

Khi đề cập đến chiến dịch "đả hổ, diệt ruồi" của ông Tập và chiến dịch "đốt lò" của ông Trọng, cây bút David Hutt cũng chỉ ra nhiều điểm khác biệt.

"Ông Tập đang giải quyết vấn đề tham nhũng để loại bỏ các đối thủ chính trị và làm suy yếu khu vực tư nhân hùng mạnh của Trung Quốc. Ông ta giành được sự ủng hộ từ những tầng lớp nghèo hơn ở Trung Quốc vốn quá mệt mỏi với nạn tham nhũng".

"Với ông Trọng thì hơi khác, đúng là ông ta cũng loại bỏ các đối thủ của mình (chẳng hạn như vây cánh của Thủ tướng Dũng trước đây) và giờ dường như đang nhắm tới khu vực tư nhân. Nhưng về bản chất, tôi cho là chiến dịch chống tham nhũng của Việt Nam là nhắm vào đạo đức, nhằm khôi phục tính chính danh về mặt luân thường đạo lý cho Đảng cộng sản Việt Nam", theo David Hutt.

Tuy nhiên, về mặt diễn ngôn, chiến dịch "đả hổ, diệt ruồi, săn cáo" của ông Tập cũng nhắm vào việc xây dựng hình ảnh bản thân là người khôi phục thẩm quyền đạo đức cho Đảng cộng sản Trung Quốc.

Trong bài phát biểu tại Hội nghị toàn thể của Ban chấp hành Trung ương khóa 18, năm 2014, vấn đề chống tham nhũng được đề cập như sau :

"Chống tham nhũng và ngăn chặn sự suy thoái đạo đức trong đảng cầm quyền phục vụ lâu dài đất nước là một nhiệm vụ chính trị không thể thiếu, phải được thực hiện một cách hiệu quả".

Ông Hutt cũng phân tích thêm, ở Việt Nam, chủ nghĩa xã hội không còn tính thuyết phục đối với người dân và Đảng cộng sản không còn định hình chủ nghĩa dân tộc, nên Đảng phải tạo ra một hình thức chính danh khác không chỉ nằm ở việc duy trì tăng trưởng kinh tế.

"Nếu Đảng có thể tuyên bố cái mà tôi gọi là "đội tiên phong về đạo đức" của đất nước thì đó có thể là một cách thức để bao biện cho sự cai trị của mình". nhà bình luận chính trị David Hutt đúc kết.

Bùi Thư

Nguồn : BBC, 27/10/2022

**************************

Ông Tập Cận Bình đắc cử nhiệm kỳ mới tác động gì đến Việt Nam ?

RFA, 28/10/2022

Đại hội Đảng lần thứ 20 của Trung Quốc khép lại hôm 23/10, ông Tập Cận Bình tiếp tục nắm giữ chức Tổng bí thư (Tổng bí thư) Đảng cộng sản Trung Quốc thêm nhiệm kỳ thứ ba. Với kết quả này, nền kinh tế, chính trị Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng như thế nào trong năm năm tới ?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Việt Nam hồi tháng 11/2017. Reuters

Nhiệm kỳ thứ ba của hai Tổng bí thư

Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, ông Nguyễn Phú Trọng, hôm 23/10 gởi điện chúc mừng ông Tập Cận Bình. Trong điện thư, ông Trọng nói "Tôi tràn đầy tin tưởng, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc với Đồng chí là hạt nhân và sự định hướng của Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới, toàn Đảng và toàn dân Trung Quốc nhất định sẽ hoàn thành các mục tiêu mà Đại hội XX đề ra…"

Ông Nguyễn Thế Phương, tiến sĩ ngành An ninh hàng hải, lưu ý rằng dù cả hai ông Tập Cận Bình và Nguyễn Phú Trọng đều giữ chức Tổng bí thư đến nhiệm kỳ thứ ba, nhưng lý do mà hai ông này tiếp tục ở lại lãnh đạo Đảng là hoàn toàn khác nhau :

"Nhiệm kỳ thứ ba của Tổng bí thư Trọng thì chỉ là tình thế thôi và không bị thay đổi điều lệ Đảng và là do ông Trọng chưa tìm được người mà theo quan điểm của ông ấy là có thể kế nhiệm được chức Tổng bí thư ở Việt Nam.

Thế nhưng ở Trung Quốc thì Điều lệ Đảng đã bị thay đổi rồi. Tức là ông Tập Cận Bình đã có chủ đích thay đổi tất cả những yếu tố mang tính chất thể chế và tự cho mình có một cái quyền lực tối cao. Có thể nói chỉ thua Mao Trạch Đông thời thập niên 50 - 60 mà thôi.

Trong tương lai thì có khả năng là Tổng bí thư Trọng sẽ nghỉ, tức là chỉ làm ba nhiệm kỳ rồi nghỉ, nhưng mà Tổng bí thư Tập thì có thể làm đến hết nhiệm kỳ thứ ba và thậm chí là nhiệm kỳ thứ tư. Đó là những điểm cần phải phân biệt".

Thêm một điều khác biệt nữa giữa nhiệm kỳ thứ ba của ông Trọng và ông Tập, được tiến sĩ Phương chỉ ra là về chính sách đối nội và đối ngoại của hai Tổng bí thư này.

Ông Trọng từ sau khi đắc cử nhiệm kỳ thứ ba thì tập trung vấn đề ý thức hệ, thông qua chiến dịch "đốt lò" làm trong sạch bộ máy Đảng, làm cho Đảng có sức sống và sức chiến đấu tốt hơn trong giai đoạn chủ nghĩa bè phái với những yếu tố mang tính tư bản thân hữu đang nở rộ ở Việt Nam :

"Trong khi đó, ông Tập Cận Bình lại cho rằng bây giờ Trung Quốc không phải ẩn mình chờ thời nữa. Trung Quốc đã có đủ lực rồi và Trung Quốc sẽ phải thực hiện mục tiêu chiến lược Trung Hoa, phục hưng dân tộc Trung Quốc, biến Trung Quốc trở thành cường quốc không những ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương mà ở trên toàn thế giới".

Việt Nam không bị ảnh hưởng kinh tế

Ông Vũ Xuân Khang, Nghiên cứu sinh Tiến sĩ ngành An ninh quốc tế tại Đại học Boston (Boston College), nhận định cả hai nhà lãnh đạo đều ở lại đến nhiệm kỳ ba cho thấy cả Việt Nam và Trung Quốc đều ưu tiên ổn định chính trị trong nước, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho phục hồi và phát triển kinh tế :

"Chưa kể hai Đảng cũng nhận thấy cần phải chống tham nhũng triệt để để bảo vệ uy tín của chế độ và tạo niềm tin cho các nhà đầu tư trong nước cũng như nước ngoài.

Có thể dự đoán rằng chuyến thăm này sẽ không có tác động gì lớn đến đường lối lãnh đạo trong nước của Đảng cộng sản Việt Nam, khi chính quyền từ lâu đã luôn ưu tiên ổn định kinh tế xã hội khỏi các thế lực thù địch".

Tiến sĩ Nguyễn Thế Phương đánh giá, Đại hội Đảng ở Trung Quốc với kết quả là ông Tập Cận Bình được nắm quyền thêm năm năm nữa không ảnh hưởng nhiều tới nền kinh tế Việt Nam hiện nay.

Ngược lại, theo tiến sĩ này, ông Tập có xu hướng kiểm soát dịch Covid một cách gắt gao, điều đó sẽ làm cho các tập đoàn kinh tế rời Trung Quốc để tìm một thi trường khác. Và khi đó Việt Nam sẽ được hưởng lợi :

"Về kinh tế, theo quan điểm của mình, không ảnh hưởng nhiều lắm đâu. Bởi vì, chính sách của Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục kiểm soát kinh tế tư nhân rất gắt gao. Thứ hai là ở ngắn hạn thì kiểm soát Covid vẫn duy trì.

Vậy thì cái quá trình dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc đi ra nước ngoài vẫn sẽ tiếp tục và Việt Nam sẽ một phần nào đó hưởng lợi. Như vậy, kinh tế xã hội sau Đại hội Đảng (Trung Quốc - PV) đối với Việt Nam không xáo trộn gì mấy. Điều mà Việt Nam lo ngại nhất vẫn là vấn đề an ninh nhiều hơn".

Bảy thành viên trúng cử Uỷ ban thường vụ Bộ Chính Trị Trung Quốc khóa mới. Ảnh Reuters

Trung Quốc sẽ hung hăng hơn trên Biển Đông

Bảy thành viên của Ủy viên Ban thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc nhiệm kỳ mới bao gồm :

1. Tập Cận Bình - Tổng bí thư, Chủ tịch nước (69 tuổi) ;

2. Lý Cường - Bí thư Thành ủy Thượng Hải (63 tuổi) ;

3. Triệu Lạc Tế - Bí thư Ủy ban Kiểm tra kỷ luật trung ương (65 tuổi) ;

4. Vương Hỗ Ninh - Bí thư thứ nhất Ban Bí thư (67 tuổi) ;

5. Thái Kỳ - Bí thư Thành ủy Bắc Kinh (67 tuổi) ;

6. Đinh Tiết Tường - Chủ nhiệm Văn phòng Trung ương Đảng (60 tuổi) ;

7. Lý Hi - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Đông (66 tuổi).

Theo một nhà nghiên cứu về vấn đề Trung Quốc, yêu cầu được giấu danh tính, sáu nhân vật này đều là những người thân tín, trung thành với Tập Cận Bình. Tuy nhiên, theo đánh giá của nhà nghiên cứu này, những người mới trúng cử và Uỷ viên Ban thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc chưa có nhiều kinh nghiệm và thành tích trong việc điều hành nhà nước :

"Với vấn đề như vậy thì có thể nền kinh tế của Trung Quốc sẽ gặp khó khăn, mà bản thân kinh tế của Trung Quốc hiện nay đã gặp rất nhiều khó khăn rồi.

Nếu Trung Quốc bị ảnh hưởng về kinh tế thì sẽ tác động lên nhiều vấn đề khác. Nó sẽ dẫn tới nhiều mâu thuẫn hay là bất bình trong xã hội Trung Quốc. Để giải quyết vấn đề này thì Trung Quốc có truyền thống là hướng những vấn đề nội bộ ra bên ngoài. Như vậy, có thể sẽ dẫn đến những hành động phiêu lưu của Trung Quốc trên toàn thế giới và đặc biệt là liên quan đến khu vực Biển Đông".

Theo tiến sĩ Nguyễn Thế Phương, chính vì ông Tập Cân Bình muốn khẳng định vị thế Trung Quốc trên thế giới, nên chính sách đối ngoại cũng như cách hành xử của Trung Quốc hiện nay, đặc biệt là khu vực Biển Đông, thậm chí là có thể cứng rắn hơn và còn hung hăng hơn trước :

"Sau chuyến thăm của ông Nguyễn Phú Trọng, nếu duy trì mối quan hệ như hiện nay thì những các yếu tố về mặt kinh tế, ý thức hệ sẽ ổn định nhưng về mặt tranh chấp biển Đông và về bối cảnh quốc tế thì chưa chắc là sẽ được ổn định như vậy. Khả năng cao là căng thẳng ở Biển Đông vẫn sẽ tiếp tục duy trì ở mức độ như hiện nay, thậm chí là có thể cao hơn".

Tuy vậy, tiến sĩ Phương cho rằng dù bối cảnh thế giới có trở nên phức tạp thế nào thì vẫn có thể khẳng định rằng cả Việt Nam và Trung Quốc sẽ cố gắng không để xung đột vượt ra khỏi tâm kiểm soát, thông qua các kênh liên lạc của Đảng.

Nguồn : RFA, 28/10/2022

**************************

Ông Nguyễn Phú Trọng thăm Trung Quốc : hai phía xích lại gần nhau !

RFA, 28/10/2022

Trong chuyến thăm Trung Quốc sắp tới của Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, hai người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam và Trung Quốc muốn gởi thông điệp gì tới nhau ? Những vấn đề nào sẽ được bàn luận và hai nước sẽ giải quyết những bất đồng ra sao ?

Tổng bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình được Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đón tiếp tại Hà Nội vào tháng 11/2017 - Reuters

Các chuyên gia về An ninh và Quan hệ Quốc tế mà RFA phỏng vấn trong bài viết này sẽ giải đáp những câu hỏi đó.

Thắt chặt quan hệ hai Đảng

Theo kế hoạch, ông Nguyễn Phú Trọng sẽ bắt đầu chuyến thăm chính thức Bắc Kinh vào Chủ nhật, ngày 30/10 theo lời mời của ông Tập Cận Bình, người vừa được đắc cử Tổng bí thư nhiệm kỳ thứ ba Đảng cộng sản Trung Quốc.

Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng là lãnh đạo quốc gia đầu tiên thực hiện chuyến thăm Bắc Kinh sau Đại hội Đảng lần thứ 20 của nước này, và cũng là lần đầu ông Trọng công du nước ngoài sau đợt đột quỵ hồi năm 2019. 

Ông Nguyễn Thế Phương, Tiến sĩ ngành An ninh hàng hải, cho biết chuyến đi lần này của Tổng bí thư Trọng thực ra là đã được lên lịch từ vài tuần trước đây rồi. Sức khoẻ của Tổng bí thư Trọng cũng đã tốt hơn và Trung Quốc cũng vừa xong Đại hội Đảng. Đây là thời điểm thuận lợi để lãnh đạo hai Đảng gặp nhau.

Theo ông Phương, về phía Việt Nam, chuyến thăm sẽ là một lần nữa khẳng định vai trò rất quan trọng của Trung Quốc trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Chuyến thăm cũng nhằm duy trì mối quan hệ và liên lạc quan trọng giữa hai Đảng trong bối cảnh môi trường quốc tế tương đối phức tạp như hiện nay.

Trả lời Đài Á châu Tự do qua email, ông Vũ Xuân Khang, Nghiên cứu sinh Tiến sĩ ngành An ninh quốc tế tại Đại học Boston (Boston College), cho rằng việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ có chuyến thăm chính thức Trung Quốc vào cuối tháng 10, sau Đại hội Đảng cộng sản Trung Quốc là một bước đi hợp lý thể hiện chính sách đối ngoại mềm dẻo của Việt Nam.

Theo ông Khang, Chủ tịch Tập Cận Bình tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp đồng nghĩa với việc chính sách đối ngoại của Trung Quốc sẽ ít có thay đổi, và thậm chí họ có thể trở nên cứng rắn hơn khi Tập đã không còn vướng mắc với các vấn đề trong nước, nhất là khi sáu thành viên của Ban thường vụ Bộ Chính trị đều là những nhân vật thân tín với Tập.

Tổng bí thư Trọng là lãnh đạo đầu tiên được mời đến thăm Trung Quốc sau đại hội Đảng sẽ giúp tái khẳng định cam kết của Việt Nam với Trung Quốc là Hà Nội không có ý định liên minh với nước thứ ba để chống lại Trung Quốc, bất chấp các chỉ dấu cho thấy Việt Nam đang ngày càng xích lại với Mỹ hơn :

"Thêm vào đó, chuyến thăm trong khuôn khổ trao đổi giữa hai Đảng cũng thể hiện rằng bất chấp các bất đồng trên biển, Đảng cộng sản Việt Nam coi trọng tình đồng chí với Đảng cộng sản Trung Quốc và hy vọng hai bên có thể duy trì mối quan hệ tốt đẹp trong tương lai.

Về phía Trung Quốc, việc họ mời Tổng bí thư Trọng cho thấy họ cũng mong muốn hai bên tiếp tục đối thoại để hạn chế những hiểu lầm không đáng có đối với những phát triển gần đây trong quan hệ Mỹ-Việt. Trung Quốc cũng không mong muốn xảy ra xung đột với Việt Nam khi vấn đề Đài Loan quan trọng hơn rất nhiều đối với nhiệm kỳ thứ ba của Chủ tịch Tập".

Trung Quốc ngăn cản Việt Nam xích lại gần Mỹ

Tiến sĩ Nguyễn Thế Phương cho rằng, nhân chuyến thăm lần này, Trung Quốc cũng sẽ cố gắng kéo Việt Nam gần hơn về phía Trung Quốc trong mối quan hệ tam giác Việt-Mỹ-Trung.

Mặc dù tương quan mối quan hệ Việt - Trung thì Việt Nam cần Trung Quốc hơn, đặc biệt là về vấn đề kinh tế, nhưng việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng là nhà lãnh đạo đầu tiên tới thăm Trung Quốc sau Đại hội Đảng của nước này cho thấy một phần nào đó Trung Quốc cũng khá là coi trọng mối quan hệ với Việt Nam :

"Dưới góc độ quan hệ quốc tế mà nói thì Việt Nam là một trong những quốc gia có tiếng nói khá có trọng lượng ở khu vực Đông Nam Á. Trong khoảng thời gian gần đây thì mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ được cải thiện khá là nhanh chóng. Và đứng dưới góc độ của Trung Quốc thì việc để Việt Nam được tự do gần hơn quá nhiều với phương Tây cũng là một mối đe dọa mang tính chiến lược.

Cho nên là việc mời Việt Nam cũng là một cách mà Trung Quốc muốn gắn kết hơn nữa mối quan hệ với Việt Nam, bằng cách là không để cho Việt Nam xích lại quá gần với quỹ đạo của phương Tây. Trung Quốc tạo ra một môi trường láng giềng thân thiện hơn".

Để làm được điều này, Trung Quốc có một số "công cụ" kiềm chế, không cho Việt Nam đi quá xa về phía Mỹ và phương Tây. Ông Phương nói :

"Thực tế mà nói Trung Quốc họ có nhiều công cụ lắm. Ví dụ như là về kinh tế thì rõ ràng là xuất nhập khẩu của Việt Nam phụ thuộc tương đối nhiều vào Trung Quốc, đặc biệt là nhập khẩu nguyên liệu thô, buôn bán biên mậu… Cho nên là nội cái việc Trung Quốc gây sức ép về mặt kinh tế không thì cũng đã là một thông điệp cho thấy rằng Việt Nam đừng nên đi quá xa.

Công cụ thứ hai là gây sức ép trên thực địa. Ví dụ như các sự kiện HD-981 hay Trung Quốc gửi tàu khảo sát, triển khai các tàu cảnh sát biển của họ trong cần đặc quyền kinh tế của Việt Nam hoặc là xung quanh các đảo mà Việt Nam đang nắm giữ cũng là một thông điệp".

Bên cạnh đó, công cụ về ý thức hệ cũng rất quan trọng. Bởi vì, hai Đảng cộng sản có chung một nền tảng ý thức hệ, thể chế giống nhau, cho nên họ sẽ có chung một số mối đe dọa. Ví dụ như là diễn biến hòa bình, là những vấn đề có liên quan đến dân chủ, nhân quyền…

Trung Quốc có thể tận dụng những yếu tố đó để thuyết phục Việt Nam rằng nếu như Việt Nam đi gần với Trung Quốc thì Trung Quốc sẽ giúp Đảng cộng sản Việt Nam giữ được quyền lực, hạn chế được những tác động mang tính đe dọa tới chế độ từ phương Tây, đặc biệt là Mỹ.

Ông Tập Cận Bình và ông Nguyễn Phú Trọng gặp nhau tại Hà Nội vào tháng 11/2017. Ảnh: AFP

Những vấn đề chính được bàn luận

Theo quan điểm của tiến sĩ Nguyễn Thế Phương, khi hai Tổng bí thư gặp nhau thì điều quan trọng nhất là trao đổi về vấn đề xây dựng Đảng :

"Bởi vì đây sẽ là chuyến thăm Đảng với Đảng thì vấn đề có thể được bàn đến nhiều nhất chính là vấn đề liên quan đến xây dựng Đảng, tăng cường mối quan hệ về mặt ý thức hệ ; Thứ hai là duy trì các kênh liên hệ giữa Đảng với nhau

Và cái thứ ba là tìm cách tạo ra một nền tảng mới để thứ nhất là tăng cường mối quan hệ giữa hai nước, đặc biệt là về mặt kinh tế và chính trị ; và thứ hai là làm sau đó để giảm thiểu cái tiềm năng xung đột giữa hai bên, đặc biệt là trong các vấn đề có liên quan đến lãnh thổ và lãnh hải".

Một nhà nghiên cứu giấu tên nhận định chuyến đi lần này là nhằm thúc đẩy mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc. Các vấn đề về an ninh và kinh tế sẽ được ưu tiên bàn luận :

"Trung Quốc mặc dù vẫn giữ chính sách Zero Covid (không Covid) nhưng vẫn muốn thúc đẩy quan hệ kinh tế, cho nên khi cả hai quốc gia cũng sẽ đặt ra vấn đề về kinh tế.

Thứ hai là vấn đề về an ninh. Cả Đảng cộng sản Việt Nam và Đảng cộng sản Trung Quốc đều có chó điểm chung, đó là đặt sự ổn định chính trị và sự cầm quyền của họ lên trên, cho nên họ sẽ trao đổi kinh nghiệm về vấn đề này".

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, bất chấp dịch bệnh Covid-19, kim ngạch thương mại Việt - Trung năm 2021 vẫn đạt 165,8 tỷ USD, tăng 24,6% so năm trước. Với kết quả này, Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại lớn nhất và là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam.

Thảo luận về bất đồng

Ngược lại, vấn đề an ninh ở khu vực Biển Đông và Mekong là những điều mà nhà nghiên cứu giấu tên cho là sẽ cản trở mối quan hệ song phương. Do đó, chuyến thăm lần này sẽ không đề cập nhiều đến các nội dung này :

"Trong những vấn đề cản trở giữa hai quốc gia có Biển Đông và MeKong. Về vấn đề Mekong có lẽ Việt Nam cũng sẽ không đề cập nhiều. Nhưng còn vấn đề Biển Đông thì phía Việt Nam sẽ thúc đẩy giải quyết những bất đồng mà Việt Nam và Trung Quốc đang đàm phán".

Đồng quan điểm, tiến sĩ Nguyễn Thế Phương nhận định cả hai nước hiện nay đều muốn thảo luận một cách hài hoà, duy trì các bất đồng ở mức có thể kiểm soát được :

"Một số vấn đề gọi là bất đồng giữa hai nước thì chắc chắn là sẽ được thảo luận. Nếu có thảo luận thì sẽ làm sao để duy trì sự bất đồng ở một mức độ có thể kiểm soát được. Tức là vẫn có bất đồng nhưng mà phải làm thế nào để kiểm soát được để vấn đề để nó không làm cho mối quan hệ bị trật đường ray".

Ông Vũ Xuân Khang cho biết do chuyến thăm nhằm thắt chặt quan hệ giữa hai Đảng cộng sản, các vấn đề liên quan đến tranh chấp và bất đồng sẽ ít được đề cập công khai :

"Nếu có đề cập thì hai bên cũng sẽ nhấn mạnh vào đối thoại và hợp tác chứ không tạo hình ảnh là quan hệ Việt - Trung đang gặp những vướng mắc không thể tháo gỡ được.

Thay vào đó hai bên sẽ có những trao đổi về công tác xây dựng Đảng và phòng chống tham nhũng. Việt Nam và Trung Quốc có thể có những bất đồng trong chính sách đối ngoại, nhưng hai nước có rất nhiều điểm tương đồng trong chính sách đối nội".

Một số điểm tương đồng trong chính sách đối nội bao gồm được ông Khang nêu ra gồm : cơ chế Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ, mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, và phát triển kinh tế dựa trên xuất khẩu từ nguồn vốn đầu tư nước ngoài.

Nguồn : RFA, 28/10/2022

**************************

Chuyến thăm của ông Trọng "minh chứng rằng Việt Nam sẽ không đứng về phía Mỹ"

RFA, 28/10/2022

Tờ Hoàn Cầu Thời Báo vừa có bài xã luận của một nhà nghiên cứu cho rằng, chuyến đi của Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam đến Trung Quốc ngay khi ông Tập Cận Bình vừa tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba cho thấy "Việt Nam sẽ không đứng về phía Mỹ".

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội hôm 12/11/2017 - AFP

Ông Nguyễn Phú Trọng sẽ thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 30/10 đến ngày 2/11 theo lời mời của ông Tập Cận Bình, Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc kiêm Chủ tịch nước.

Ông Trọng là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên thăm chính thức nước này sau khi Bắc Kinh sắp xếp xong nhân sự cho năm năm nữa, đây cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi ông Trọng bị đột quỵ hồi năm 2019.

Tác giả của bài viết - ông Li Kaisheng, Phó giám đốc Viện Quan Hệ Quốc Tế, thuộc Viện Khoa Học Xã Hội Thượng Hải khẳng định :

"Chuyến thăm của ông Trọng một lần nữa minh chứng rõ ràng rằng Việt Nam sẽ không đứng về phía Mỹ trong trò chơi cường quốc.

Trên thực tế, Việt Nam đã công khai bày tỏ quan điểm ủng hộ chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc bất chấp sức ép của Washington.

Sau chuyến thăm, hai nước có thể triển khai các biện pháp tiếp theo nhằm tăng cường giao tiếp và làm sâu sắc hơn hợp tác, nhằm thúc đẩy hai nước củng cố quan hệ hợp tác trong bối cảnh toàn cầu phức tạp".

Tác giả cho rằng, chính sách về Trung Quốc của Hà Nội có lợi cho việc ổn định tình hình ở Biển Đông, cũng như thúc đẩy các nước Đông Nam Á khác hiểu rõ hơn về tình hình khu vực và thúc đẩy ASEAN trở nên thân thiện với Trung Quốc.

Ông Li nhận định, khi tăng cường hợp tác quân sự và an ninh với Mỹ, Việt Nam cũng sẽ tính đến cảm giác và lập trường của Trung Quốc, hơn nữa, với tư tưởng khác nhau, Chính phủ Việt Nam luôn hết sức cảnh giác trước âm mưu diễn biến hòa bình của Mỹ.

Học giả Trung Quốc nói, cả hai nước có sự tương tác lịch sử chặt chẽ, có nền văn hóa tương đồng cao và đều là hai nước xã hội chủ nghĩa do Đảng cộng sản lãnh đạo, cho nên "khi quan hệ giữa hai nước có những khúc mắc, trao đổi giữa các bên thường đóng vai trò quan trọng trong việc liên lạc và phối hợp, tạo thêm sự ổn định cho sự phát triển của quan hệ hai nước".

Bài viết của Li Kaisheng không cho biết các "khúc mắc" này là gì, tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Việt Nam từng nhiều lần lên tiếng phản đối Trung Quốc về các hành động liên quan đến hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà Hà Nội có tuyên bố chủ quyền.

Lực lượng cảnh sát biển hai nước từng đâm va, xịt vòi rồng vào nhau khi Trung Quốc đem giàn khoan HD-981 hạ đặt ở Biển Đông năm 2014, hay vụ tàu thăm dò địa chất Hải Dương 8 cùng ba tàu hải giám của Trung Quốc thực hiện thăm dò dầu khí ở bãi Tư Chính năm 2019.

Bài viết ngay trước chuyến thăm của ông Trọng quy kết cho "sự cạnh tranh quyền lực lớn đã làm bùng phát thêm nhiều bất ổn ở Đông Nam Á".

Bản tiếng Anh của Hoàn Cầu Thời Báo, được quản lý bởi Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng cộng sản Trung Quốc nói các nước phương Tây "tung ra một đợt tấn công ý thức hệ mới vào các nước xã hội chủ nghĩa" bằng cách bày ra cái gọi là cuộc đối đầu "dân chủ chống chuyên quyền". trong khi đó phía Mỹ tăng cường tập trung vào khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, tìm cách kiềm chế Trung Quốc.

Chuyên gia về quan hệ quốc tế thuộc Viện Khoa Học Xã Hội Thượng Hải cho rằng, việc các nước xã hội chủ nghĩa tăng cường hợp tác là điều bình thường, sẽ giúp các nước này giữ vững quyết tâm đi theo con đường xã hội chủ nghĩa phù hợp với điều kiện quốc gia và bảo vệ lợi ích chung của mình trên trường thế giới.

Kết thúc bài xã luận, ông Li lưu ý Trung Quốc luôn chủ trương chung sống giữa các nước có hệ thống chính trị khác nhau, nghĩa là hợp tác giữa các nước xã hội chủ nghĩa không nhằm độc quyền và không tìm cách thiết lập một phe tư tưởng đối lập với các giá trị phương Tây.

Nguồn : RFA, 28/10/2022

Nguyễn Phú Trọng là người đứng đầu đảng cộng sản Việt nam. Là ngước nhỏ thì phải dựa vào nước lớn để tạo thế đó là quy luật muôn đời. Mặc dù đảng công sản luôn tố cáo chế độ việt nam cộng hòa là thao ngoại bang, tuy nhiên phía đảng cộng sản theo Liên Xô và Trung Quốc thì họ quên mất. Liên Xô thì hiện nay đã sụp đổ, còn lại Trung Quốc là nước cộng sản mạnh nhất hiện nay. Điều đáng nói là nền kinh tế Trung Quốc hiện nay đứng thứ nhì thế giới. So với Việt Nam thì Trung Quốc quá mạnh mà là quốc gia láng giềng của Việt Nam.

Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng - Ảnh minh họa

Tuy nhiên Trung Quốc lại là nước mà nền kinh tế Việt Nam nhập siêu mạnh nhất, trong khi đó nền kinh tế Mỹ giúp Việt Nam xuất siêu mạnh nhất. Nền kinh tế Việt Nam sống được là nhờ Mỹ, tuy nhiên nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào Trung Quốc rất lớn.

Sự phụ thuộc kinh tế là không đáng lo ngại, mà cái đáng lo ngại nhất là Việt Nam phụ thuộc chính trị vào Trung Quốc. Đảng cộng sản Việt Nam hiện nay muốn độc quyền cai trị đất nước bất chấp nền kinh tế đất nước lạc hậu, dân đói nghèo và mất tự do. Cái giá phải trả cho con đường đi lên xã hội chủ nghĩa theo sự dẫn dắt của đảng cộng sản là quá lớn.

Vì lợi ích của đảng hiện nay đảng cộng sản vẫn cứ bám vào Trung Quốc, họ phụ thuộc chính trị vào nước này rất nặng nề, đây là điều bất hạnh cho người Việt.

Việt Nam có đường biển dài và có quyền lợi rất lớn trên biển đông. Trong khi đó Trung Quốc thì đang muốn chiếm trọn biển đông, điều này làm cho Mỹ và phương Tây không hài lòng. Và đặc biệt, nhân dân Việt Nam không muốn Trung Quốc chiếm trọn Biển Đông. Vì vậy việc ngã theo Mỹ và Phương Tây là một quyết định hợp lòng dân nhưng đảng cộng sản vì quyền lợi riêng của đảng họ không bao giờ chịu ngã về Mỹ mà vẫn cớ ôm chân Bắc Kinh trong suốt nhiều năm qua.

Việt Nam có vị trí chiến lược

Mỹ rất muốn thân thiện với Việt Nam, vì vị trí tiếp giáp với Biển Đông và tiếp giáp với Trung Quốc. Nghĩa là tiếp giáp với Trung Quốc cả trên bộ lẫn trên biển, tuy nhiên Việt Nam không biết lợi dụng vị trí tốt như vậy để bắt tay với Mỹ về quân sự.

Đã rất nhiều năm Mỹ ve vãn Việt Nam và giúp đỡ Việt Nam rất nhiều, kể từ thời Bill Clinton phá bỏ cấm vận thì tổng thống nào cũng sang Việt Nam, và rất nhiều lần Bộ trưởng ngoại giao và Bộ Trưởng Quốc Phòng sang Việt Nam, tuy vậy, cho đến nay Đảng cộng sản Việt Nam vẫn cứ trơ trơ không động lòng. Nếu có Việt Nam yểm trợ thì Mỹ sẽ danh chính ngôn thuận hơn khi đưa tàu san bay, tàu khu trục đi ngang qua biển đông. Nếu được như vậy thì Trung Quốc khó mà lộng hành được. Ai cũng biết, Mỹ là cường quốc tử tế, họ không hề lấy của Việt Nam một tấc đất nào, nhưng Trung Quốc thì đã lấy Việt Nam quá nhiều. Tuy vậy, Đảng cộng sản Việt Nam vẫn thân thiện với Trung Quốc hơn và quan hệ với Mỹ cũng chỉ ở mức giới hạn.

Tổng thống Mỹ mới lên được 6 tháng, nhưng ông đã cử Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin sẽ sang thăm Việt Nam trong những ngày tới đây. Đây là thiện chí rất đáng mừng đối với người Việt Nam, tuy nhiên Đảng cộng sản Việt Nam chắc sẽ không tỏ ra thân thiện với phía Mỹ bởi họ còn đảng phải sợ Bắc Kinh hạch tội họ. Cơ hội lần này khó mà được Đảng cộng sản nắm bắt được.

Được biết, từ ngày 28/7 ông Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm Việt Nam. Việc tiếp ông Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ được nhà nước cộng sản giao cho ông Phan Văn Giang thực hiện. Đây là nghi thức quen thuộc, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng sẽ tiếp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Dự kiến Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin sẽ thăm chính thức Việt Nam từ 28 đến 29-7.

Trước chuyến thăm, người phát ngôn viên Bộ ngoại giao Việt Nam bà Lê Thị Thu Hằng nói "Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tiếp tục góp phần tăng cường mối quan hệ hữu nghị, tin cậy giữa nhân dân và quân đội giữa 2 nước, triển khai các thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao 2 nước và góp phần vào khuôn khổ đối tác toàn diện Việt Nam – Mỹ".

Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận Việt Nam là 1 trong 3 điểm dừng chân của ông Austin trong chuyến công du Đông Nam Á lần đầu tiên vào cuối tháng 7-2021, bên cạnh Singapore, Philippines. Chuyến thăm được xác định nhằm "tái khẳng định quan hệ quốc phòng" với các nước. Đây rõ ràng là chuyến đi lôi kéo đồng minh quanh biển đông. Tuy nhiên đảng cộng sản Việt Nam có chộp lấy cơ hội này hay không là chuyện khác.

Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ sẽ thăm Việt Nam

Anh và Mỹ ve vãn, nhưng Việt Nam cứ để vuột mất cơ hội

Theo người phát ngôn John Kirby của Bộ Quốc phòng Mỹ, chuyến thăm của ông Austin thể hiện tầm quan trọng của Đông Nam Á, khu vực giữ vai trò thiết yếu đối với cấu trúc Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của chính quyền Tổng thống Joe Biden.

"Chuyến công du sẽ nhấn mạnh cam kết lâu dài của Mỹ đối với khu vực và lợi ích của chúng tôi trong việc duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật lệ trong khu vực và thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN" – ông Kirby cho biết.

Đấy quan điểm của Mỹ, tuy nhiên không chỉ Mỹ quan tâm mà cả Anh Quốc cũng quan tâm đến Biển Đông. Mới đây, Anh tuyên bố sẽ triển khai cố định 2 tàu chiến tới Châu Á. Tuy nhiên người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh chủ trương nhất quán của Việt Nam là hoạt động trên biển của các quốc gia trong và ngoài khu vực cần tuân thủ các quy định liên quan của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982, đồng thời đóng góp có trách nhiệm trong việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, trật tự, thượng tôn pháp luật, hợp tác trên biển vì lợi ích chung, phù hợp với nguyện vọng của các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế.

Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace – đang trong chuyến thăm chính thức Việt Nam ngày 22/7 thông báo nước này sẽ triển khai cố định hai tàu trong khu vực Châu Á từ cuối năm nay. Kế hoạch này diễn ra sau khi London triển khai tàu sân bay Queen Elizabeth và các tàu hộ tống lên đường đến Nhật Bản vào tháng 9-2021.

Không dừng lại ở đó, mới đây ngày 22/7 Bộ trưởng Quốc phòng Anh thăm Hà Nội, khẳng định Việt Nam quan trọng với Việt Nam. Cả Anh và Mỹ đều ve vãn Việt Nam, quả thật nếu là đảng khác chứ không phải đảng cộng sản nắm quyền cai trị thì họ đã chộp lấy cơ hội lớn để thoát khỏi vòng kìm tủa của Trung Quốc. Tuy nhiên đã nhiều năm nay, lịch sử cũng đã cho thấy đảng cộng sản không bao giờ chộp lấy cơ hội để xây dựng sức mạnh cho Việt Nam được.

Bộ trưởng Quốc Phòng Anh ghé thăm Việt Nam

Nguyễn Phú Trọng bị kẹt trong cái bẫy Tập Cận Bình giăng ra

Được Bộ trưởng Quốc phòng Vương quốc Anh Ben Wallace có mặt tại Hà Nội hôm 22/7, rồi sau đó là Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin đến bày tỏ hy vọng thắt chặt hợp tác với Việt Nam trong tương lai. Đây là cơ hội ngàn vàng. Tuy nhiên với ông Trọng thì cơ hội này chẳng có ý nghĩa gì. Bởi vì Mỹ và Anh trong mắt ông vẫn chỉ là Đế Quốc Thực Dân. Một suy nghĩ vô cùng ấu trĩ làm cho đất nước này mất hết cơ hội tạo vị thế trong khu vực.

Phát biểu tại Việt Nam, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace nói rằng : "Chuyến thăm này là một cơ hội tuyệt vời để thảo luận về những thách thức an ninh chung đối với Việt Nam, đồng thời thắt chặt hợp tác quốc phòng. Tôi rất vui được gặp gỡ lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc của Việt Nam đã cùng quận đội Anh làm nhiệm vụ tại Nam Sudan. Đây là ví dụ điển hình về việc Vương quốc Anh cùng các đối tác giải quyết các thách thức toàn cầu".

Trong lần sang Việt Nam ông bộ trưởng Quốc Phòng Anh cũng đã gặp ông Thủ tướng Phạm Minh Chính để đặt vấn đề vè hợp tác quốc phòng. Tuy nhiên ông Phạm Minh Chính lại đề nghị Chính phủ Anh tiếp tục hỗ trợ giúp đỡ cung cấp vaccine cho Việt Nam. Đất nước Việt Nam cần vaccine thật, tuy nhiên đảng cộng sản Việt Nam lại dùng tiền mua vaccine đem gởi ngân hàng và giờ đây ngửa tay xin vaccine của Anh Quốc.

Qua thái độ của Phạm Minh Chính cho thấy, đảng cộng sản Việt Nam không mặn mà với việc hóp tác quốc phòng chiến lược lắm. Thực chất ý ông Phạm Minh Chính là ý đảng cộng sản. Ông trong đã mắc kẹt trong cái lồng ý thức hệ cộng sản nên ông cũng định hướng đảng cộng sản phớt lờ mọi đề xuất có lợi cho đất nước.

Phương Anh (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 25/07/2021

Dư luận rần rần trước sự kiện Trung Quốc tiến thêm một bước :Cấm các phương tiện hàng hải qua lại ở vịnh Bắc bộ - khu vực phía Tây bán đảo Lôi Châu của Trung Quốc – trong bốn ngày (từ 27/1/2021 đến 30/1/2021) vì hải quân Trung Quốc sẽ tập trận ở đó.

Sau khi đại hội 13 kết thúc, ông Trọng sẽ gọi điện thoại cho ông Tập Cận Bình – người đồng nhiệm phía Trung Quốc, đồng thời cũng là đồng chí - để chúc mừng đảng, chính phủ và nhân dân Trung Quốc về những thành tựu trong xây dựng, phát triển đất nước… Ảnh minh họa 

Chẳng hạn theo Reuters, lý do khiến Trung Quốc tỏ ra hung hăng hơn có thể vì một hải đội của hải quân Mỹ vừa hộ tống hàng không mẫu hạm Roosevelt thực hiện hải trình xuyên qua biển Đông nhằm tái khẳng định cả quyền cũng như nỗ lực bảo vệ "tự do lưu thông" ở vùng biển này. Cũng theo Reuters, sự hung hăng ấy còn có thể nhằm dằn mặt Đảng cộng sản Việt Nam khi tổ chức chính trị này đang có đại hội đại biểu toàn quốc để lựa chọn nhân sự lãnh đạo và quyết định đường lối lãnh đạo quốc gia trong bốn năm tới (1)…

Có thể vì toàn bộ các viên chức lãnh đạo nhà nước, quốc hội, chính phủ của Việt Nam đang phải dốc tâm lực, trí lực, sức lực vào chuyện đi - ở, lên – xuống của chính họ ở… đại hội toàn quốc của Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 13, nên Việt Nam tiếp tục… để đó, không nói gì về diễn biến trong tương quan Trung Quốc - biển Đông ! Bởi chuyện để đó là kỳ, chưa kể nói ra dễ làm đồng bào… xúc động, ảnh hưởng không tốt tới tâm tình của đồng bào về đại hội đảng thành ra hệ thống truyền thông chính thức cũng không nói gì !

Thành ra, dẫu cũng theo dõi Reuters nhưng truyền thông Việt Nam chỉ tô đậm những dự đoán về chính sách đối với Trung Quốc của Mỹ. Sự kiện Trung Quốc cấm léo hánh đến vịnh Bắc bộ như vừa kể chỉ là tình tiết thuộc loại thứ yếu (2) !

***

Bốn ngày trước khi Trung Quốc loan báo cấm các phương tiện hàng hải léo hánh đến khu vực phía Đông vịnh Bắc bộ của Việt Nam để hải quân Trung Quốc tập trận, Ủy ban Thường vụ của Quốc hội Trung Quốc bỏ phiếu thông qua Dự luật sửa Luật Hải cảnh (luật về lực lượng cảnh sát biển) của Trung Quốc và ngay trong ngày hôm đó (22/1/2021), Chủ tịch Nhà nước Trung Quốc ký ban hành Luật Hải cảnh mới, sẽ có hiệu lực từ 1 tháng 2 năm nay…

Luật Hải cảnh mới của Trung Quốc cho phép cảnh sát biển của Trung Quốc sử dụng tất cả các biện pháp cần thiết để kiểm tra, ngăn chặn tất cả các phương tiện hàng hải xâm nhập những vùng biển mà Trung Quốc đơn phương xác lập thuộc Trung Quốc. Cảnh sát biển Trung Quốc còn có quyền sử dụng tất cả các loại vũ khí, phương tiện để tiêu diệt tàu, thuyền xâm hại đến tài nguyên biển của Trung Quốc, phá bỏ các công trình được xây dựng trên vùng biển thuộc Trung Quốc.

Tuy yêu sách về chủ quyền trên biển của Trung Quốc chiếm khoảng 80% diện tích biển Đông của Việt Nam nhưng dường như đại hội đảng mới là điều quan trọng nhất đối với tất cả các viên chức cũng như các ngành hữu trách nên Việt Nam vẫn không nói gì về Luật Hải cảnh mới của Trung Quốc. Trước đó khoảng hai tháng (11/2020), lúc Luật Hải cảnh mới của Trung Quốc vẫn còn là dự luật, khi tham gia thảo luận tại một hội thảo về biển Đông, các chuyên gia trong và ngoài Việt Nam đã cảnh báo về sự nguy hại của dự luật này nếu nó trở thành luật song không ai thấy Việt Nam nói gì và làm gì !

***

Với Đảng cộng sản Việt Nam , chủ quyền tại biển Đông và duy trì đặc quyền lãnh đạo toàn diện vô thời hạn của tổ chức này tại Việt Nam là hai phạm trù độc lập. Đó là lý do bất kể thực trạng tại biển Đông thế nào, đường lối – chính sách với Trung Quốc vẫn dựa trên những yếu tố như :Việt Nam và Trung Quốc có một "di sản quý báu là sự tương đồng ý thức hệ", với "đặc trưng cùng do đảng Cộng sản lãnh đạo", nên "tạo ra mối quan hệ đặc biệt", "chi phối cách ứng xử của cả hai" bởi "nếu có được một người bạn xã hội chủ nghĩa rất lớn bên cạnh ủng hộ và hợp tác cùng có lợi thì sẽ vô cùng thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam" (3).

Đó là lý do dẫn đến cách hành xử kiểu như, tháng trước, tàu của hải cảnh Trung Quốc đâm vào tàu đánh cá của Việt Nam để cảnh cáo vì "xâm nhập vùng biển thuộc chủ quyền của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa" (4) và phá hủy các thiết bị hỗ trợ hải hành, tịch thu ngư cụ của một tàu đánh cá khác (5) thì tháng sau, hết Thủ tướng Việt Nam hứa với Ngoại trưởng Trung Quốc rằng sẽ hết sức "duy trì sự ổn định và kiểm soát tốt bất đồng ở biển Đông" (6), tới Ngoại trưởng Việt Nam nhẫn nại đề nghị "kiên trì giải quyết các tranh chấp ở biển Đông bằng biện pháp hòa bình, thúc đẩy tiến triển trong đàm phán cấp chính phủ" để "phát triển quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện" (7) ?

Trước cũng như trong mỗi dịp đảng tổ chức đại hội toàn quốc, biển Đông phải… yên tĩnh và sau đó cũng vậy đã thành nếp ! Khoảng 18 tháng sau sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 thăm dò dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, hôm 8 tháng 12 năm 2015, khi gặp gỡ đại diện cử tri với tư cách đại biểu cho họ tại Quốc hội, nghe những cử tri vốn là cựu viên chức của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam, bày tỏ sự lo ngại cho chủ quyền quốc gia tại biển Đông, ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, từng trấn an những cử tri này nói riêng và dân chúng Việt Nam nói chung :Càng ngày càng thấy cách giải quyết vấn đề biển Đông của đảng là đúng đắn.

Thay vì trực tiếp trả lời những cử tri dù lợi ích của cá nhân và gia đình luôn luôn gắn chặt với sự tồn vong của Đảng cộng sản Việt Nam nhưng vẫn không tránh khỏi hoang mang về cách hành xử của Đảng cộng sản Việt Nam trong quan hệ với Trung Quốc và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam tại biển Đông, ông Trọng hỏi ngược trở lại :Nếu để xảy ra đụng độ gì thì tình hình bây giờ bất ổn thế nào, chúng ta có ngồi đây mà bàn việc tổ chức đại hội đảng được không ? Ta xử lý mối quan hệ với Trung Quốc, Mỹ, Nhật… vừa qua như thế hợp lý không ? Rồi ông Trọng tự tin, tự hào, tự trả lời câu hỏi do chính ông nêu ra :"Ta" chơi với tất cả mà họ đều phải nể trọng(8)…

Đại hội 12 đã thế, Đại hội 13 dường như cũng sẽ hệt như vậy. Bởi vậy, hoàn toàn có khả năng, đầu tháng tới, sau khi đại hội 13 kết thúc, trung tuần tháng tới, nhân dịp Tết Âm lịch, ông Trọng cũng sẽ gọi điện thoại cho ông Tập Cận Bình – người đồng nhiệm phía Trung Quốc, đồng thời cũng là đồng chí - để :Chúc mừng đảng, chính phủ và nhân dân Trung Quốc về những thành tựu trong xây dựng, phát triển đất nước Chúc nhân dân Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp tục giành được những thắng lợi mới trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc" (9) như ông đã làm hồi Tết Âm lịch năm ngoái.

Năm nay, sau khi ban hành Luật Hải cảnh mới, cho phép cảnh sát biển Trung Quốc xả súng vào các phương tiện hàng hải, cũng như phá hủy các công trình xâm hại chủ quyền của Trung Quốc tại biển Đông, liên tục chỉ đạo hệ thống công quyền Trung Quốc cấm biển để tập trận, để bảo vệ nguồn lợi hải sản ở biển Đông, ông Tập Cận Bình sẽ tiếp tục vỗ về ông Trọng như đã từng vỗ về hồi năm ngoái khi cả hai trò chuyện nhân dịp Tết Âm lịch :Đảng Cộng sản Trung Quốc sẵn sàng chung tay nỗ lực với Đảng CSVN nâng sự nghiệp xã hội chủ nghĩa hai nước và quan hệ song phương trong thời đại mới lên tầm cao mới" (10)…

Đừng ngạc nhiên nếu năm nay, ông Trọng tiếp tục :Chúc nhân dân Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp tục giành được những thắng lợi mới trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc– như năm ngoái ( !), bất chấp cộng đồng quốc tế vừa công khai bày tỏ sự lo ngại về tham vọng vô lối, sự càn rỡ của Trung Quốc, vừa chỉ mặt, lên án Trung Quốc đã cũng như đang sử dụng vô số thủ đoạn nguy hiểm cho hòa bình, ổn định nhằm gia tăng ảnh hưởng trên thế giới nói chung, tại Châu Á nói riêng và đặc biệt là ở biển Đông. Thế còn điểm… đặc sắc của chủ nghĩa xã hội mà Việt Nam đang hướng tới ? Chẳng lẽ nâng niu ý thức hệ, vứt bỏ cả tương lai quốc gia lẫn vận mệnh dân tộc là… mãi mãiđúng đắn ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 28/01/2021

Chú thích

(1) https://www.reuters.com/article/idUSKBN29V0E0

(2) https://tuoitre.vn/ong-biden-kien-nhan-chien-luoc-voi-trung-quoc-bac-kinh-thong-bao-tap-tran-2021012707540287.htm

(3) http://tuoitre.vn/khong-ai-quen-loi-ich-quoc-gia-dan-toc-527794.htm

(4) https://tuoitre.vn/them-ngu-dan-quang-ngai-to-bi-tau-nuoc-ngoai-tan-cong-o-hoang-sa-20180330173341504.htm

(5) https://tuoitre.vn/ngu-dan-quang-ngai-to-bi-tau-trung-quoc-cuop-pha-o-hoang-sa-20180323202645685.htm

(6) https://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/viet-trung-nhat-tri-kiem-soat-bat-dong-o-bien-dong-3730623.html#ctr=related_news_click

(7) https://vov.vn/chinh-tri/pho-thu-tuong-pham-binh-minh-hoi-dam-voi-uy-vien-quoc-vu-trung-quoc-746135.vov

(8) https://soha.vn/xa-hoi/tong-bi-thu-neu-dung-do-tren-bien-ta-co-ngoi-day-duoc-khong-20151208144743885.htm

(9) https://baoquocte.vn/tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-nguyen-phu-trong-dien-dam-voi-tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-trung-quoc-tap-can-binh-107894.html

(10) https://www.voatiengviet.com/a/ong-tap-va-ong-tap-dien-dam-chuc-tet/5247974.html

Ông Nguyễn Phú Trọng là người đứng đầu Đảng Cộng sản, đồng thời là người đứng đầu nhà nước Việt Nam với chức danh Chủ tịch nước - điều này có quen thuộc ? Đã có sự gia tăng những điểm tương đồng giữa nhà lãnh đạo Trung Quốc và Việt Nam, kể cả trong chiến dịch chống tham nhũng của họ. 

Có sự tương đồng rõ ràng giữa hai nhà lãnh đạo đảng cộng sản Việt - Trung. Ảnh : AFP

Kể từ sau khi tuyên thệ nhậm chức Chủ tịch nước, ông Nguyễn Phú Trọng đã trở nên quyền lực hơn rất nhiều.

‘Công bằng mà nói, ông Trọng là nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Việt Nam kể từ thời Chủ tịch Hồ Chí Minh’, ông Lê Đăng Doanh, một cố vấn kinh tế cao cấp của chính phủ bày tỏ, ông còn nhấn mạnh, ông Trọng còn quyền lực hơn nhà lãnh đạo Lê Duẩn.

Với 74 tuổi đời, một độ tuổi vượt quá quy tắc về độ tuổi nắm giữ chức vụ Tổng Bí thư, nhưng một ngoại lệ được đặt ra. Và khi nhậm chức, ông Trọng tỏ ra miễn cưỡng, thậm chí còn khiêm tốn khi nhấn mạnh, ông nắm giữ chức vụ vì lợi ích quốc gia.

Trước khi ông nắm chức vụ Chủ tịch nước, ông đứng đầu Ủy ban quân sự trung ương Đảng, và lần đầu tiên trong lịch sử, ông nắm giữ 3 vị trí quyền lực nhất, như cách mà Bắc Kinh đã từng áp dụng cho người đứng đầu Đảng cộng sản vào năm 1993.

Đại hội Đảng năm 2016 đã chứng kiến ông Dũng, đối thủ của ông rời nhiệm sở, và sự bắt đầu một cuộc chiến dịch chống tham nhũng với quy mô Bộ Chính trị. 

‘Có vẻ như Việt Nam đang trở nên giống Trung Quốc hơn,’ theo lời ông Nguyễn Quang A, một nhà kinh tế về hưu và cựu đảng viên, nay là nhà hoạt động dân chủ.

‘Thời Chủ tịch nước trước đó, không ai có tham vọng lớn như vậy,’ ông nói về chức vụ vốn chỉ mang tính nghi lễ.

Nhưng cựu cố vấn kinh tế Lê Đăng Doanh đã phản ứng với sự so sánh tương đồng đó.

‘Mọi người có thể thấy một số điểm tương đồng với trong phong cách quản trị giữa hai nhà lãnh đạo’, ông nói. ‘Nhưng cách thức và biện pháp của họ... phụ thuộc vào bối cảnh chính trị của mỗi quốc gia’.

Hai nhà lãnh đạo đi theo những quỹ đạo rất khác nhau, theo Carl Thayer, một giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales và là một chuyên gia về Việt Nam.

Ông Trọng, gia nhập Đảng cộng sản Việt Nam vào năm 1968 và đã dành nhiều thập kỷ làm khâu biên tập Ban Xây dựng Đảng Tạp chí Cộng sản. Theo ông Thayer, ông Trọng không tham gia bất kỳ chính sách lớn nào trước khi ông được bầu làm Tổng bí thư. Ngược lại, ông Tập lại có bề dày hơn, ông kinh qua các chức vụ từ thư ký văn phòng Quốc vụ viện, thư ký văn phòng quân ủy Trung ương cho đến khi trở thành Bí thư thành ủy Thượng Hải (2007), và gia nhập Bộ Chính trị cùng năm đó.

‘Tập Cận Bình là một nhà lãnh đạo hoạt động với nhiều kinh nghiệm trong chính quyền tỉnh và thành phố, với các vấn đề quân sự và nhà nước ở cấp quốc gia’, Thayer nói. ‘Còn ông Trọng thì hồ sơ kinh nghiệm ít hơn, trong bối cảnh thụ hưởng nguyên tắc tập thể lãnh đạo (cá nhân phụ trách - người chuyển ngữ ghi chú thêm). Ông Tập là một người hướng ngoại, người tích lũy quyền lực và có một tầm nhìn rộng lớn’.

Ông Doanh thừa nhận sự tương đồng giữa chiến dịch chống tham nhũng do Tập và Trọng khởi xướng. 

Ông Đinh La Thăng, Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh - một ngôi sao triển vọng trong Bộ Chính trị dưới quyền thủ tướng Dũng đã bị kỷ luật, cách các chức vụ năm 2017, và bị kết án 31 năm tù vì tội tham nhũng.

Tập Cận Bình và Nguyễn Phú Trọng đều giữ ba mấu chốt quan trọng của một quốc gia cộng sản. Ảnh : Reuters

Chiến dịch chống tham nhũng tiến hành sâu rộng hơn về sau, nhắm vào nhân sự công an và quân đội. Cộng hòa Liên bang Đức thậm chí còn cáo buộc Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thành, một người từng làm việc dưới quyền Thăng tại một doanh nghiệp dầu khí để đưa về Việt Nam xét xử.

Nhưng trong khi ông Thayer gọi ảnh hưởng của Tập Cận Bình đối với ông Trọng là ‘một câu hỏi mở’, thì ông Doanh vẫn cương quyết không tin.

‘Đừng nghĩ ông Trọng học điều này từ ông Tập hay ngược lại... bối cảnh chính trị giữa Việt Nam và Trung Quốc là khác nhau, vì vậy bất kỳ sự sao chép nào cũng không hợp lý’, ông nói.

Mối quan hệ với Trung Quốc sẽ ở ‘thế ổn định’ (steady keel) dưới thời Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thayer nói, ám chỉ rằng, ông Trọng giờ đây có thể đứng 'ngang hàng' với ông Tập về mặt ngoại giao.

‘Quan hệ song phương rộng rãi và Trọng sẽ thúc đẩy quan hệ giữa hai đảng, tổ chức hội thảo lý luận thường xuyên và trao đổi cán bộ chính trị quân sự trẻ,’ ông nói.

Tuy nhiên, ông nói thêm, sẽ có mối quan tâm đặc biệt trong việc chống gián điệp Trung Quốc và tránh khiến người dân tức giận xuất phát từ tranh chấp chủ quyền biển của Việt Nam ở Biển Đông .

‘Không có nhà lãnh đạo ở Việt Nam ủng hộ Trung Quốc,’ Thayer nói.

Ông Doanh thì nhận định thận trọng hơn, khi cho rằng quyền lực của ông Trọng sẽ tăng cường uy tín của lãnh đạo và chính sách của chính ông. Tuy nhiên, ông lo lắng rằng mặc dù kiêm nhiệm theo hiến pháp, nhưng không có luật nào quy định chính xác mối quan hệ giữa nhà nước và đảng sẽ hoạt động như thế nào.

Cần làm rõ vụ kiêm nhiệm này.

Ngoài ra, ‘có một câu hỏi là làm thế nào để giám sát quyền lực nằm trong tay của một người’, ông nói, thêm vào đó phải là cần ‘một đạo luật để điều chỉnh cách lãnh đạo đảng’ tại Việt Nam.

Bennett Muray & Bac Pham

Nguyên tác : Is Vietnam's new leader taking cues from China's Xi Jinping, South Chian Morning Post, 27/10/2018

Ánh Liên chuyển ngữ

Nguồn : VNTB, 29/10/2018

Tập Cận Bình – Hoàng đế không ngai Trung Quốc

Ai sẽ là vua nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ?

Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung quốc, kiêm chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình đã quốc hội "nghị gật" hôm thứ Bảy 17/3/2018 đồng lòng tái bổ nhiệm làm chủ tịch nước mà không có giới hạn nhiệm kỳ. Nói cách khác, Toàn bộ 2.970 thành viên tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc đã chuẩn thuận tái bổ nhiệm ông Tập làm chủ tịch của Trung Quốc. Trước đó, cơ quan lập pháp này đã sửa đổi hiến pháp, bãi bỏ hạn chế về hai nhiệm kỳ đối với chức chủ tịch nước, mở đường cho ông Tập có thể nắm quyền "trọn đời" như một hoàng đế không ngai của nước Tàu.

Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.

Tổng Tập là hoàng đế không ngai, vì mặc dù dưới danh xưng của một chế độ xã hội chủ nghĩa là "Cộng hòa nhân dân Trung Hoa", song vị thế và quyền uy của ông không khác mà còn to lớn hơn nhiều, so với một vị hoàng đế trong chế độ quân chủ chuyên chế xa xưa ở nước Tàu nói riêng, các nước ở thời chế độ quân chủ cực thịnh trên thế giới nói chung. Bởi vì kiểu chế độ chuyên chế hay độc tài toàn trị cộng sản là một tổng hợp tính chuyên chế rút ra từ kinh nghiệm thống trị của các chế độ quân chủ, phong kiến và phát xít. Do đó tính độc tài hơn hẳn các chế độ độc tài các kiểu trước đây về mức độ, cường độ, chất lượng, và phạm vi tác hại, di hại nghiêm trọng, toàn diện và lâu dài đối với nhân dân, dân tộc, xã hội và đất nước.

Thật vậy, ông Tập năm nay 64 tuổi, được coi là nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Trung Quốc kể từ ông Mao Trạch Đông, người khai sinh ra nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, từng được xưng tụng là "lãnh tụ vĩ đại và tối cao" ; "Người cầm lái vĩ đại". Rồi đây Ông Tập rất có thể cũng sẽ được xưng tụng là "lãnh tụ vĩ đại" và thần thánh hóa như "lãnh tụ vĩ đại Mao Chủ tịch" với cuốn "Sách Đỏ" (Red Book) được tôn sùng như Thánh kinh, ghi những lời dạy của Mao Chủ Tịch mà đương thời nhân dân cả nước phải học tập và vận dụng giải quyết những khó khăn trong thực tế. Tỷ như có tài liệu đọc được, nói một công nhân trước một sự cố kỹ thuật, đã vận dụng tư tưởng Mao Chủ Tịch thì giải quyết được ngay. Một phụ nữ sinh nở khó khăn, vận dụng tư tưởng Mao Chủ Tịch là sinh đẻ được "mẹ tròn con vuông".

Tại sao trước biến chuyển trên, người ta tự hỏi "Tập Cận Bình, Hoàng Đế không ngai Trung Quốc - Ai sẽ là vua nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ?". Bởi kinh nghiệm thực tế cho thấy điều gì xảy ra ở Trung Quốc trước, thì sau đó cũng thường xảy ra tại Việt Nam.

Chẳng hạn trên bình diện chính trị, kinh tế : Sau khi Tổ quốc Xã hội Chủ nghĩa Liên Xô sụp đổ, kéo theo sự tiêu vong hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu, chỉ con trơ lại năm nước cộng sản bơ vơ giữa ngã ba đường là Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Bắc Triều Tiên và Cuba.

Trung Quốc, sau khi Mao nằm xuống, vội thích dụng bằng con đường "đổi mới" theo chủ trương của lãnh tụ thức thời Đặng Tiểu Bình "mèo trắng hay mèo đen không quan trọng, miễn là mèo đó bắt được chuột". Thế là về mặt kinh tế, Trung Quốc vội "đổi mới", mở toang cửa làm ăn với Đế quốc Mỹ và các nước tư bản "đang giãy mà không chết" để thoát hiểm. Nhưng vẫn không đổi mới chính trị để duy trì chế độ độc tài toàn trị với vai trò độc tôn, độc quyền thống trị cho Đảng cộng sản Trung Quốc. Một thời gian sau, người ta thấy tại Việt Nam sau 10 năm triệt để xây dựng chủ nghĩa xã hội thất bại thảm hại (1975-1985), vội theo gương Liên Xô (lúc đó chưa sụp đổ) nhất là Trung Quốc, Đảng cộng sản Việt Nam bắt chước làm "Đổi mới" để cứu nguy chế độ xã hội chủ nghĩa. Nhưng sau 10 năm "Đổi mới" (1985-1995) đã thất bại, Đảng cộng sản Việt Nam vội bám cái phao "dỡ bỏ cấm vận, bình thường hóa quan hệ ngoại giao" của Hoa Kỳ để "mở cửa" đón cựu thù "Đế quốc Mỹ" và các nước tư bản vào Việt Nam làm ăn theo "kinh tế thị trường", nhưng lại thòng thêm cái đuôi "theo định hướng xã hội chủ nghĩa" cho đỡ mất mặt với nhân dân. Nói chung Đảng cộng sản Việt Nam đã làm y chang những gì Trung Quốc đã làm về mặt kinh tế và chính trị.

Chẳng hạn, về mặt chống tham nhũng : Tại Trung Quốc, người đứng dầu đảng và nhà nước Trung Quốc Tập Cận Bình phát động chiến dịch chống tham nhũng bằng kịch bản "đã hổ, diệt ruồi" để loại trừ các phe phái, tập trung quyền lực để đi đến vị thế như một Hoàng đế không ngai như hôm nay. Sau đó một thời gian, tại Việt Nam dưới thời trị vì của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, đích thân ông Trọng phát động mạnh mẽ công cuộc chống tham nhũng, với diễn tiến các bước thực hiện theo đúng kịch bản "đả hổ, diệt ruồi" của Tổng bí thư kiêm chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình. Mặc dầu chiến dịch chống tham nhũng "đốt lò" của ông Tổng Trọng mới khởi sự quyết liệt trong thời gian gần đây, những đã tạo được thành tích bước đầu đưa được một số "hổ, beo, ruồi" vào "lò đốt" tham nhũng.

Tuy còn nhiều khó khăn và bất trắc, nhưng nhiều người cho rằng ông Trọng có thể thành công, không phải là diệt được hết tham nhũng (vì chỉ là diện và không thể), mà là sẽ diệt được các nhóm lợi ích khác (mới là điểm), tập trung được quyền lực trong tay để trở thành "Vua không ngai" nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ; như Tập Cân Bình, Hoàng đế không ngai nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Vì sao ? Nếu ông Trọng không diệt hết các nhóm lợi ích khác (hình thái phong kiến mới, mỗi nhóm có một lãnh chúa) thì không thể trung ương tập quyền vào tay nhà vua Nguyễn Phú Trọng và quần thần ở triều đình Hà Nội (như chế độ quân chủ chuyên chế mạnh). Thời kỳ các Bí thư Thành ủy, Tỉnh ủy cát cứ các địa phương như các lãnh chúa thời phong kiến đã qua rồi.

Vì thực tế có nhiều dấu hiệu cho thấy vua không ngai Nguyễn Phú Trọng của Việt Nam và nhóm lợi ích của ông đã và đang tiếp tục nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Hoàng đế không ngai Trung Quốc Tập Cận Bình, của đảng và chính quyền Trung Quốc. Vì vậy, ông Tổng Trọng mới dám mạnh tay chẳng sợ ai, chẳng sợ gì ? Do đó người ta suy đoán là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, mặc dầu đã ở tuổi 74, nhưng sẽ không chỉ làm Tổng bí thư nửa nhiệm kỳ hiện nay như dự trù, hay hết nhiệm kỳ này mà sẽ là Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước vô thời hạn, giống như Hoàng đế không ngai Trung Quốc Tập Cận Bình. Bởi vì, ông Trọng là người phát động và chủ động công cuộc chống tham nhũng mới bắt đầu, cần thêm nhiều thời gian để hoàn tất, nên ông Trọng là người bất khả thay thế. Trừ khi Ông Trọng bị chết bất đắc kỳ tử vì một nguyên nhân nào đó, bằng không sẽ không "đồng chí" nào, dù chí cốt cũng không làm thay ông được.

Tất nhiên để Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thành đạt tham vọng làm vua không ngai, rồi đây Đảng cộng sản Việt Nam sẽ phải bãi bỏ hạn chế nhiệm kỳ của Tổng bí thư. Quốc hội của Đảng cộng sản Việt Nam sẽ phải sửa đổi Hiến pháp để Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có thể kiêm nhiệm Chủ tịch nước giống như Hoàng đế không ngai Tập Cận Bình của nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Điều này không khó, vì "Luật là Đảng", "Đảng là luật". Một khi Đảng muốn là "Thiên triều" muốn. Nhân dân phải nghe, rõ chưa ?

Houston, ngày 20/03/2018

Thiện Ý

Nguồn : VOA, 22/03/2018

Vẫn còn quá sớm để dự đoán về quy mô và phạm vi của chiến dịch "chống tham nhũng", hay còn gọi "đả hổ diệt ruồi" của Tổng bí thư ư Nguyễn Phú Trọng. Nhưng sự thật hiển nhiên không thể phủ nhận là "lao đã phóng đi", và kẻ phóng lao phải theo lao.

Ông Nguyễn Phú Trọng có hơi hướng "Tập Cận Bình hóa". (Hình : Brendan Smialowski/AFP/Getty Images)

Phóng lao theo lao

Đó là quyết định bắt giam cựu Ủy Viên Bộ chính trị Đinh La Thăng – một hành động mang sắc thái tâm lý rất đặc trưng : Nguyễn Phú Trọng đã vượt qua tâm lý "mình mà bắt nó thì khi mình nghỉ thằng khác sẽ bắt mình" được xem là rất phổ biến trong giới quan chức cao cấp.

Hoàn toàn có thể xem vụ bắt Đinh La Thăng là một thắng lợi của ông Trọng, sau thắng lợi đầu tiên trước Nguyễn Tấn Dũng tại đại hội 12 của đảng cầm quyền vào đầu năm 2016.

Và cũng có thể xem vụ bắt Đinh La Thăng là một bước ngoặt chuyển đổi về trạng thái tâm lý và nhận thức của Nguyễn Phú Trọng. Mà một chính khách khi đã có một thay đổi lớn về nhận thức và tâm lý thì sẽ dẫn đến sự thay đổi lớn về hành động chính trị.

Hành động chính trị ấy đang và sẽ rất có thể là cuộc chơi một mất một còn của ông Trọng với các đối thủ chính trị của ông, cũng như với các nhóm lợi ích mà đảng của ông Trọng đã vừa buông lơi vừa dung túng trong quá nhiều năm để khiến đất nước và người dân trở nên tàn tạ trong đau đớn.

Sau một năm rưỡi kể từ thời điểm phát chủ trương "việc cần làm ngay" nhưng chẳng đạt được kết quả gì đáng kể, ngày 8 tháng Mười Hai, 2017, có thể được xem là thời điểm mà chiến dịch "chống tham nhũng" của Tổng bí thư ư Trọng chính thức bước vào giai đoạn 2. Đặc trưng của giai đoạn này là không hô hào suông mà hành động thực chất.

Vụ bắt Đinh La Thăng ở Việt Nam vào năm 2017 rất có thể mang tính tương dồng với một mốc khởi đi trong cuộc chiến "đả hổ diệt ruồi" của Tập Cận Bình ở Trung Quốc vào năm 2012 : Chỉ ít lâu sau khi trở thành chủ tịch nước kiêm tổng bí thư, Tập đã phát lệnh cách chức Bạc Hy Lai – ủy viên Bộ chính trị và bí thư tỉnh Trùng Khánh, sau đó khởi tố và tống giam nhân vật này, mở màn cho quá trình tiêu diệt những "hổ" khác như Chu Vĩnh Khang – bộ trưởng công an, Từ Tài Hậu – phó chủ tịch Quân Ủy trung ương… cùng vô khối quan chức tham nhũng khác.

Sẽ "làm thịt cả phe ta ?"

Nhưng cho tới nay, kể cả giới cán bộ lão thành mang tư tưởng bảo thủ ở Việt Nam vẫn mang nặng mối hoài nghi về tương lai Nguyễn Phú Trọng có thể làm được một cái gì đó tương tự như Tập Cận Bình trong cuộc chiến "chống tham nhũng".

Lý do đơn giản là trong suốt một thời gian dài, ông Trọng đã bỏ phí nhiều cơ hội và thái độ "chống tham nhũng" của ông khá phập phù thăng trầm mà đã khiến nhiều dư luận thất vọng. Hơn nữa khi đã phát một vài tín hiệu bắt bớ nhóm quan chức tham nhũng, ông Trọng lại khiến người ta nghĩ rằng ông ta chỉ "chống tham nhũng một bên", tức chỉ "chống tham nhũng thời kỳ trước" – thời kỳ Nguyễn Tấn Dũng, trong khi nhóm quan chức tham nhũng thuộc "thời kỳ này", đặc biệt những trường hợp cộm cán như Nguyễn Thị Kim Tiến – bộ trưởng y tế, Võ Kim Cự – cựu bí thư Hà Tĩnh… lại vẫn "trong vòng tay trìu mến" của Tổng bí thư Trọng.

Mối hoài nghi đang dần chuyển thành nghi ngờ trên đặt ông Trọng trước một bài toán phức hợp : Hoặc ông từ bỏ ngay chủ trương "chống tham nhũng" của mình, hoặc đã làm thì phải "công bằng", nghĩa là phải cho khởi tố và bắt cả những quan chức thuộc "phe ta".

Vào tháng Mười Hai, 2017, ngay sau vụ cựu ủy viên Bộ chính trị Đinh La Thăng bị khởi tố và tống giam, vụ bắt năm cựu lãnh đạo Tập đoàn Cao su Việt Nam đã cho thấy chiến dịch "chống tham nhũng" của Nguyễn Phú Trọng đã bước sang một giai đoạn mới, cứng rắn hơn nhiều, không chỉ nhắm vào phe phái Nguyễn Tấn Dũng mà phần nào còn có thể mang tính "công bằng" khi tấn công luôn cả những phe phái và nhóm lợi ích khác, nhỏ hơn và "ruồi" hơn, và đặc biệt là tạo tiền lệ "hồi tố" đối với giới quan chức đã nghỉ hưu và tưởng đã "hạ cánh an toàn" một số năm.

Xác suất Nguyễn Phú Trọng "làm thịt" ngay cả "phe ta" đang từ từ dâng lên. Được xem là "người Mohican cuối cùng" trong đảng về tính thanh sạch (dù có thể chỉ là một sự sạch sẽ tương đối), ông Trọng đang ở trong trạng thái chẳng có gì phải "lăn tăn" với các quan chức đã đớp hốt ngân sách quá nhiều. Từ chủ trương "việc cần làm ngay" của ông Trọng phát ra vào giữa năm 2016, có thể hình dung tư tưởng của ông đang hướng về hình ảnh của cố Tổng bí thư ư Nguyễn Văn Linh với "những việc cần làm ngay" ba chục năm về trước, tức ghi dấu ấn trong sử xanh cho một đời tổng bí thư.

Một trạng thái tâm lý khác của ông Trọng có thể đang hình thành và dâng tràn là hơi hướng "Tập Cận Bình hóa". Rất có thể những thành quả và hình ảnh độc tôn vời vợi của Tập đã khiến ông Trọng nhận ra đó là một mục tiêu cần phải theo đuổi.

Cũng bởi thế, Việt Nam trong ít ra vài năm tới sẽ sôi sục bởi chiến dịch "đả hổ diệt ruồi" cùng tham vọng cá nhân của tổng bí thư. Dù có thể quy mô của chiến dịch này là không thể so sánh được với quy mô mà Tập Cận Bình đã mở ra ở Trung Quốc, nhưng sẽ có không ít quan chức của "phe địch" lẫn "phe ta" được ông Trọng tống vào "lò".

2018 : Những vụ nào sẽ vào "lò ?"

Lẽ đương nhiên, chiến dịch được xem là "chống tham nhũng" của Tổng bí thư Trọng không thể dàn trải khắp các bộ ngành và các địa phương, mà phải trọng tâm hóa vào một số vụ trọng điểm. Đó là những vụ nào ?

Vào cuối năm 2016, các cơ quan chức năng đã thống kê được 12 dự đắp chiếu gây lãng phí đến nhiều chục ngàn tỷ đồng : Nhà máy Ðạm Ninh Bình (Ninh Bình), nhà máy Xơ Sợi Ðình Vũ (Hải Phòng), nhà máy Nhiên Liệu Sinh Học Bio-Ethanol Dung Quất (Quảng Ngãi), công trình mở rộng nhà máy Gang Thép Thái Nguyên giai đoạn 2 (Thái Nguyên), nhà máy Bột Giấy Phương Nam (Long An), Ðạm Hà Bắc, Ðạm DAP 1 Lào Cai, DAP 2 Hải Phòng, Ethanol Bình Phước, Ethanol Phú Thọ, nhà máy đóng tàu Dung Quất, liên danh Khai Thác Mỏ Quý Sa, nhà máy Gang Thép Lào Cai.

Chỉ tính riêng năm dự án đắp chiếu bị phát hiện trong số 22 dự án trùm mền, ước tính tổng giá trị đầu tư của những dự án này đã lên tới hơn 30.000 tỷ đồng (hơn 1,3 tỷ USD) !

Một vụ việc khác rất có thể sẽ trở thành "đại án" là vụ "Mobifone mua AVG".

Từ khoảng giữa năm 2017, trên mạng xã hội bắt đầu rộ lên những thông tin về, nhưng không chỉ quy kết "trách nhiệm hình sự" đối với bộ trưởng thông tin và truyền thông thời những năm trước là Nguyễn Bắc Son, mà còn "bắn ý" đến trường hợp ông Trương Minh Tuấn – khi đó là thứ trưởng Bộ thông tin và truyền thông.

Đặc biệt hơn, thông tin trên mạng xã hội còn được điểm xuyết bằng những công kích của blogger Huy Đức đối với ông Trương Minh Tuấn, cũng liên quan mật thiết đến vụ "Mobifone mua AVG". Theo đó, khi còn là thứ trưởng Bộ Thông Tin và Truyền Thông, ông Trương Minh Tuấn đã ký quyết định phê duyệt để ông Lê Nam Trà của công ty Mobifone ký hợp đồng mua công ty AVG. Trong khi giá trị thực sự của AVG là 8.900 tỷ đồng (hơn 392,2 triệu USD), hợp đồng mua AVG chỉ có 300 tỷ đồng (hơn 13,2 triệu USD). Vậy số tiền còn lại chạy đi đâu, và ai được "lại quả" từ số tiền đó ?

Vào thời điểm Huy Đức "gọi tên" Trương Minh Tuấn, vụ Mobifone-AVG lại được đích thân Nguyễn Phú Trọng xem xét và thúc đẩy. Gần đây, tổng bí thư đã phát ra tín hiệu sẽ "làm căng" vụ này. Vụ việc này hứa hẹn sẽ "làm rõ" hàng loạt quan chức cao cấp, không loại trừ một số quan chức cao cấp sẽ phải ra tòa.

Ở một tuyến đánh án khác là khối ngân hàng thương mại cổ phần. Có ít nhất 20% ngân hàng đã dính dáng sâu đậm vào các phi vụ làm ăn cố ý làm trái, lừa đảo và tham ô. Chiến dịch "bắt ngân hàng" trong năm 2017 chỉ là bước tiếp nối của làn sóng quan chức ngân hàng tra tay vào còng những năm trước.

Năm 2018 rất có thể là năm sẽ diễn ra nhiều vụ khởi tố, bắt bớ và xét xử chóng vánh đối với các cựu lãnh đạo của nhiều tập đoàn và tổng công ty nhà nước, tức sẽ xảy ra nhiều đại án cỡ Vinashin và Vinalines trước đây. 

Phạm Chí Dũng

Nguồn : Người Việt, 24/12/2017