Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Tình bạn của Putin với ông chủ Wagner Prigozhin tệ đi như thế nào ?

Andrei Goryanov, BBC, 27/08/2023

Mối quan hệ giữa đôi bên nảy sinh từ thế giới mờ ám, nơi các cơ quan an ninh nhà nước của Nga giao thoa với thế giới tội phạm ngầm.

putin1

"Tôi đã quen biết Prigozhin từ rất lâu, kể từ những năm 1990", Vladimir Putin tưởng niệm lại trong tuần này.

Trong khi công ty quân sự Wagner của Yevgeny Prigozhin phát triển thành một trong những thế lực có ảnh hưởng nhất ở Nga thì Vladimir Putin ngày càng phụ thuộc vào những thành công của nhóm lính đánh thuê này trên chiến trường ở Ukraine.

Nhưng chính trong tình cảnh tồi tệ của St Petersburg đầu những năm 1990, con đường của họ lần đầu giao nhau, trong những năm đầy khó khăn về mặt chính trị sau sự sụp đổ của Liên Xô.

Cả hai người đàn ông đều đến từ thành phố và thủ đô văn hóa thứ hai của Nga.

Là nơi có bảo tàng nghệ thuật Hermitage và Cung điện Mùa đông Hoàng gia, đây cũng được coi là thủ đô tội phạm của Nga và là căn cứ của các băng đảng quyền lực.

Hoàn cảnh chính xác của cuộc gặp gỡ đầu tiên của họ vẫn chưa rõ, nhưng Prigozhin mới ra tù và ông Putin vừa trở về sau một sứ mệnh ở Đông Đức với vai trò là sĩ quan của cơ quan an ninh Liên Xô, KGB, và đang tìm đường vào chính trường.

Bị kết án lần đầu tiên vào năm 17 tuổi, Prigozhin không xa lạ gì với các tội danh. Sau khi bị án treo vì tội trộm cắp vào cuối những năm 1970, ông đã phải ngồi tù dài hạn vì tội cướp tài sản vào năm 1981.

Ông và hai người khác đã túm cổ một người phụ nữ trên đường phố và cố bóp cổ cô ấy, trước khi bỏ chạy cùng đôi bốt và đôi khuyên tai của người phụ nữ.

Khi ông mãn hạn tù vào năm 1990, Nga đã là một nơi rất khác. Thay vì người đứng đầu Liên Xô cũ, Leonid Brezhnev, nhà lãnh đạo cải cách Mikhail Gorbachev nắm quyền, Bức tường Berlin đã sụp đổ và perestroika (cải tổ) đang được tiến hành tốt đẹp.

Từ bánh mì kẹp xúc xích đến gan ngỗng

Prigozhin khởi nghiệp là một nhân viên bán bánh mì kẹp xúc xích ở St Petersburg, nhưng đến giữa những năm 1990, ông đã mở một nhà hàng. Old Custom House rất có thể là nơi hai người gặp nhau lần đầu tiên.

Thực đơn gồm gan ngỗng và hàu đã thu hút các tên trùm tội phạm ở khu vực cũng như vị thị trưởng đầy quyền lực của thành phố, Anatoly Sobchak. Vladimir Putin, khi đó 40 tuổi, khi đó là cấp phó của Sobchak cũng đến đó.

Nhà hàng duy nhất của Prigozhin đã trở thành chuỗi và khách hàng của ông gồm các chính trị gia từ xa St Petersburg.

Bước sang thế kỷ mới, khi ông Putin trở thành tổng thống, hai người đã trở thành cộng sự thân thiết và biệt danh Prigozhin, đầu bếp của Putin cũng có từ thời điểm này.

Một bức ảnh chụp Prigozhin đang phục vụ bữa tối cho ông và Tổng thống George W Bush.

putin2

Vladimir Putin thích chiêu đãi các nhà lãnh đạo như Tổng thống George W Bush ở St Petersburg

Đối với một tân lãnh đạo của Nga, việc có một đầu bếp riêng là điều bắt buộc để đảm bảo độ an toàn về thực phẩm.

Luôn có tâm ý nghi ngờ KGB, ông cũng từng là người đứng đầu cơ quan kế nhiệm của nó, FSB.

Cũng thật thuận tiện khi có một người đàn ông mà ông ta có thể biết được những bí mật sâu kín nhất và là người mà ông ta có thể tác động.

Với việc Vladimir Putin ở Điện Kremlin, các cơ quan an ninh của Nga dần dần bắt đầu giành lại quyền kiểm soát.

Prigozhin đảm nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau ở Điện Kremlin, đặc biệt là những nhiệm vụ nằm ngoài tầm với của các cơ quan an ninh.

Mối quan hệ của họ hiện đã xa cách nên người đàn ông ở Điện Kremlin có thể phủ nhận sự dính líu một cách chính đáng.

Prigozhin đã thành lập một đế chế truyền thông tập trung vào việc truyền bá thông tin sai lệch trong và ngoài nước Nga. Những câu chuyện nó thêu dệt thường kỳ ảo đến mức không một bộ máy tuyên truyền nhà nước nào dám truyền bá chúng.

Khi mạng xã hội bắt đầu có ảnh hưởng, ông đã thành lập một "nhà máy troll" với tác dụng chính là khiến người Nga cảm thấy không có cái gọi là sự thật và chẳng ích lợi gì khi tìm kiếm sự thật.

Phải mất một thập kỷ nữa, ông mới thừa nhận mình là bộ não đằng sau "Cơ quan Nghiên cứu Internet".

putin3

Yevgeny Prigozhin (trái) phục vụ Vladimir Putin (giữa) trong bữa tối năm 2011

Sau cuộc Cách mạng Maidan của Ukraine năm 2013-2014 và việc Nga sáp nhập Crimea, những tin tức đầu tiên về công ty quân sự tư nhân Wagner đã xuất hiện. Wagner ủng hộ phe ly khai thân Nga ở Crimea và ở phía đông Ukraine.

Các tổ chức lính đánh thuê bị luật pháp Nga cấm, dù Prigozhin và lính đánh thuê của ông ngày càng trở nên quan trọng trong việc củng cố quyền uy của Putin. Vì vậy, cho đến cuối mùa xuân năm 2022, Điện Kremlin vẫn khẳng định rằng họ không có mối liên hệ nào với Prigozhin.

Wagner cũng đóng một vai trò nổi bật ở Syria - và đây là lúc người chỉ huy tàn nhẫn của nước này, Dmitry Utkin, lần đầu tiên được coi là cộng sự thân cận của Prigozhin.

Nhóm lính đánh thuê này đã hoạt động nhiều năm ở một số nước Châu Phi, từ Libya, Mali đến Cộng hòa Trung Phi.

Nhưng về mặt chính thức, Prigozhin không có mối quan hệ đặc biệt nào với tổng thống.

Ông Putin hay thư ký báo chí của ông, Dmitry Peskov, chỉ nói rằng họ biết về sự tồn tại của một "doanh nhân" người Nga có can hệ đến các hoạt động đó. Nhưng rõ ràng những hoạt động như vậy không thể được tiến hành nếu không có cái gật đầu từ Điện Kremlin.

Tổng thống Putin chỉ thừa nhận vào tháng 6 rằng Wagner đã nhận được nguồn tài trợ khổng lồ của Nhà nước trong nhiều năm và lính đánh thuê của họ đã chiến đấu anh dũng trên chiến trường.

Chưa hết, vì các công ty quân sự tư nhân là phi pháp nên ông nói rằng với tư cách là một nhóm, họ không tồn tại.

putin4

Prigozhin trở thành người có tiếng nói lớn nhất trong một loạt video tuyên bố từ Bakhmut, nơi ông chỉ trích cơ sở quốc phòng

Mãi đến mùa hè năm 2022, mới xuất hiện tin tức về việc tham chiến của Wagner ở Ukraine.

Trong vòng vài tuần, Prigozhin đã đi thăm các trại tù ở Nga, tuyển mộ tù nhân cho chiến tranh.

Người phát ngôn Điện Kremlin nói về ông như một người "có trái tim thương tổn vì những gì đang xảy ra" và là người "có đóng góp lớn".

Prigozhin đã mở Trung tâm Wagner ở St Petersburg vào tháng 11 và những lời chỉ trích của ông đối với quân đội và Bộ Quốc phòng Nga ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn.

Khi lực lượng Nga buộc phải rút quân hàng loạt ở Ukraine, lời chỉ trích của ông đã lên đến đỉnh điểm.

Ông phàn nàn rằng bộ chỉ huy quân đội Nga từ chối công nhận sự đóng góp của lính đánh thuê cho nỗ lực chiến tranh.

Sau đó, ông công khai cáo buộc Bộ trưởng Quốc phòng Nga - Sergei Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov đã "bỏ đói" đạn dược của Wagner trong khi nhóm này đang mất hàng nghìn nhân lực trong cuộc chiến giành Bakhmut ở phía đông Ukraine.

putin5

Prigozhin được quay hình đang nói chuyện với các nhân vật quân sự Nga ở thành phố phía nam Rostov-on-Don khi cuộc binh biến của ông ta diễn ra

Có thời điểm, Prigozhin thậm chí còn nhắm những lời chỉ trích của mình vào tổng thống, gọi ông bằng từ tiếng Nga có nghĩa là " edushka" (người ông).

"Làm sao chúng ta có thể thắng trong một cuộc chiến khi dedushka là một kẻ ngu ngốc ?".

Ông không nêu đích danh Putin, nhưng người Nga không hề nghi ngờ gì rằng ông đang trực tiếp ám chỉ tổng thống.

Điện Kremlin tránh bình luận về mối thù hận ngày càng leo thang, nhưng đó là một cuộc tranh cãi sẽ làm lung lay sâu trong tận cốt lõi sự lãnh đạo của Nga và cuối cùng hạ bệ Prigozhin.

Ông từ chối yêu cầu của Bộ Quốc phòng về việc đặt tất cả các nhóm lính đánh thuê dưới sự kiểm soát của bộ này. Khi tình hình lên đến đỉnh điểm, ông ta dám đặt nghi vấn về mục tiêu của cuộc chiến.

Vào ngày 23 tháng 6, ông tuyên bố "cuộc tuần hành vì công lý" trên đường tới Moscow.

Các nguồn tin nói với BBC rằng cuộc binh biến của ông là dấu hiệu cho thấy sự tuyệt vọng của Prigozhin và là nỗ lực thu hút sự chú ý của Tổng thống Putin về cuộc xung đột giữa ông với quân đội Nga.

"Ông ấy lo lắng về việc mất quyền tự trị", một nguồn tin biết Prigozhin giải thích.

Lính đánh thuê Wagner đã bắn hạ hai trực thăng quân sự và một máy bay, khiến 15 binh sĩ Nga thiệt mạng.

Không nêu thẳng tên, Tổng thống Putin mô tả Prigozhin là kẻ phản bội, "lấy dao đâm vào sau lưng đất nước".

Cuộc binh biến bất thành này là sự rạn nứt cuối cùng giữa họ.

Vài ngày sau khi cuộc nổi loạn kết thúc trong thất bại, Vladimir Putin đã gặp đồng minh cũ của mình tại Điện Kremlin trong ba giờ đồng hồ, cùng với hơn 30 chỉ huy của Wagner.

Vladimir Putin không còn cần đến Prigozhin nữa, nhưng vẫn còn những câu hỏi về số phận của những người lính của ông ta.

Prigozhin rõ ràng tin rằng tương lai của mình nằm ở Châu Phi và video trực tuyến cuối cùng của ông ấy được cho là được quay ở một cánh đồng ở Châu Phi. Tại đó, ông tuyên bố : "Chúng tôi ở đây, đặt nỗi sợ hãi của Chúa lên Isis, al-Qaeda và những tên vô lại khác".

Nhưng câu chuyện của ông dường như đã kết thúc ngay sau đó, đi theo một quỹ đạo tương tự như những ví dụ khác trong lịch sử Nga. Một người đàn ông được giao nhiệm vụ thực thi những chính sách tàn ác nhất của Điện Kremlin đã bị trừng phạt dã man và cuối cùng bị diệt trừ.

Hay theo đánh giá của chính Vladimir Putin : "Ông ấy là người có số phận cam go và đã mắc sai lầm nghiêm trọng trong cuộc đời".

Andrei Goryanov

****************************

Phủ tổng thống Nga bác bỏ cáo buộc gây ra cái chết cho chủ nhân công ty lính đánh thuê Wagner

Thùy Dương, RFI, 26/08/2023

Điện Kremlin hôm 25/08/2023 khẳng định không liên quan đến cái chết của chủ nhân công ty lính đánh thuê Wagner, Yevgeny Prigozhin.

putin6

Người dân đến đặt hoa tưởng niệm Yevgeny Prigozhin, tại một góc phố gần điện Kremlin, Moskva, ngày 26/08/2023. AP - Alexander Zemlianichenko

Theo APF, hai ngày sau thông tin về vụ rơi máy bay gây ra cái chết của Yevgeny Prigozhin, phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitri Peskov, hôm qua 25/08 phủ nhận sự liên can của phủ tổng thống Nga. Ông Peskov xem "những suy đoán" "bóng gió", theo đó điện Kremlin đã chỉ đạo vụ sát hại Prigozhin, "hoàn toàn là sự dối trá" của các lãnh đạo phương Tây.

Trong khi đó, vào đầu giờ tối hôm qua, các nhà điều tra khẳng định đã tìm thấy thi thể của 10 người tại hiện trường vụ rơi máy bay gần làng Kujenkino, tỉnh Tver, cách thủ đô nước Nga khoảng 200 km. Trên Telegram, Ủy ban điều tra của Nga loan báo "các xét nghiệm gien đang được tiến hành để xác định danh tính nạn nhân". Các nhà điều tra cũng thu được hộp kỹ thuật của máy bay và đang tiến hành kiểm tra chi tiết, tìm hiểu kỹ lưỡng mọi kịch bản có thể đã xảy ra.

Tổng thống Belarus : "Không thể tưởng tượng" là Putin có can dự

Cũng trong ngày hôm qua, tổng thống Belarus, Lukashenko, một đồng minh thân cận của tổng thống Nga Vladimir Putin, khẳng định "không thể tưởng tượng" việc ông Putin có thể ra lệnh ám sát Prigozhin. Theo hãng tin nhà nước Belarus Belta, ông Lukashenko nhận định Putin là người "chu đáo và điềm tĩnh", trong khi vụ máy bay rơi thì "tàn bạo và nghiệp dư".

Tổng thống Lukashenko cũng cho biết hiện giờ có đến 10.000 quân của Wagner trú đóng tại Belarus và ông muốn nhóm này tiếp tục hiện diện ở Balarus.

Thùy Dương

***************************

Tổng thống Putin ra sắc lệnh mọi nhóm bán quân sự phải tuyên thệ trung thành với nước Nga

Thùy Dương, RFI, 26/08/2023

Hai tháng sau vụ binh biến ngắn ngủi và bất thành của chủ nhân công ty lính đánh thuê Wagner, và hai ngày sau thông tin về vụ rơi máy bay bị xem là đã gây ra cái chết cho Prigozhin, tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 25/08/2023 đã ký ban hành một sắc lệnh buộc mọi thành viên của các lực lượng bán quân sự tuyên thệ trung thành với nước Nga, giống như các binh lính của quân đội chính quy.

putin7

Tổng thống Nga Vladimir Poutine trong một cuộc họp với quân đội tại Moskva, ngày 24/08/2023. via Reuters - Sputnik

Sắc lệnh mới của tổng thống Vladimir Putin được xem là một bước mới để đặt các lực lượng bán quân sự ở Nga dưới sự quản lý của Nhà nước.

Từ Moskva, thông tín viên Anissa El Jabri giải thích :

"Cách nay chưa đầy một tháng, có một sắc lệnh khác của tổng thống xếp mọi công ty tư nhân mới cấp vùng là "doanh nghiệp nhà nước" và "được Vladimir Putin cho phép thành lập".

Lần này, sắc lệnh của tổng thống liên quan đến mọi lực lượng bán quân sự vốn rất đông đảo : những đoàn tình nguyện viên, các lực lượng phòng vệ lãnh thổ và tất cả những lực lượng "góp phần thực hiện các nhiệm vụ được giao cho các lực lượng vũ trang Nga" và "các cơ quan và đơn vị quân đội" khác.

Cũng giống như lính của quân đội chính quy, tất cả các lực lượng bán quân sự sẽ phải tuyên thệ "trung thành" với nước Nga và "tuân thủ nghiêm ngặt mệnh lệnh của chỉ huy và cấp trên", cũng như "hết lòng tôn trọng Hiến pháp Nga".

Đây là lần đầu tiên các nghĩa vụ này được chính thức đưa ra cho các lực lượng bán quân sự và một cách long trọng, theo lệnh của Vladimir Putin.

Hồi mùa xuân vừa rồi, mới chỉ có một đạo luật được Quốc hội Duma thông qua, quy định các lực lượng này bị cấm làm mất danh tiếng của các lực lượng vũ trang. Trước đó, đạo luật này chỉ liên quan đến binh lính của quân đội chính quy".

Thùy Dương

*************************

Tổng thống Putin ra lnh các chiến binh Wagner ký li th trung thành sau khi Prigozhin thit mng

Reuters, VOA, 26/08/2023

Tng thng Vladimir Putin mi đây ra lnh cho các chiến binh Wagner ký li th trung thành vi nhà nước Nga sau v tai nn máy bay thm khc được cho là đã làm thit mng Yevgeny Prigozhin, th lĩnh có tính khí tht thường ca đi quân đánh thuê.

putin8

Mt chiến binh Wagner thăm mt góc tưởng nim nhà sáng lp Yevgeny Prigozhin Saint Petersburg, Nga.

Ông Putin ký sc lnh đưa đến s thay đi và có hiu lc ngay lp tc vào th Sáu 25/8.

Cơ quan qun lý hàng không Nga nói rng Prigozhin có mt trên mt máy bay tư nhân b rơi vào ti hôm 23/8 phía tây bc Moscow và không ai sng sót. S vic xy ra đúng 2 tháng sau khi ông này cm đu mt cuc binh biến bt thành nhm vào các viên ch huy quân đi. Đin Kremlin chưa xác nhn dt khoát v cái chết ca Prigozhin vi lý do cn phi ch kết qu xét nghim.

Vic ông Putin đưa ra li tuyên th bt buc đi vi nhân viên ca hãng Wagner và các nhà thu quân s tư nhân khác là mt đng thái rõ ràng nhm đt nhng nhóm như vy dưới s kim soát cht ch hơn ca nhà nước.

Sc lnh, được công b trên trang web ca Đin Kremlin, bt buc bt k ai thc hin công vic thay mt cho quân đi hoc h tr cho "chiến dch quân s đc bit" Ukraine, theo cách gi ca Nga, đu phi nghiêm túc tuyên th trung thành vi Nga.

Sc lnh nói rng li th này là mt bước nhm cng c nn tng tinh thn và đo đc ca vic bo v đt nước Nga. Li th bao gm mt dòng viết rng nhng người thc hin li th s tuân th nghiêm ngt mnh lnh ca các ch huy và lãnh đo cp cao.

Các chính tr gia và gii bình lun phương Tây đã nói bóng gió nhưng không đưa ra bng chng rng ông Putin đã ra lnh giết Prigozhin đ trng pht ông ta vì đã phát đng cuc ni dy ngày 23-24/6 chng li ban lãnh đo quân đi, đó cũng là thách thc ln nht đi vi s cai tr ca ông Putin k t khi ông lên nm quyn vào năm 1999.

Người phát ngôn Đin Kremlin Dmitry Peskov nói hôm 25/8 rng li cáo buc đó và nhiu li buc ti khác tương t đu sai s tht.

(Reuters)

Additional Info

  • Author Andrei Goryanov, Thùy Dương, Reuters
Published in Diễn đàn
dimanche, 14 mai 2023 08:57

Putin nên nghe ‘Ông Đầu Bếp’

Ông Zelensky có th thúc đy Putin cu hòa bng cách đe da s đánh chiếm li bán đo Crimea, coi như mc tiêu cui cùng ca cuc tng phn công. Quân Ukraine s nc lòng chiến đu. Quân Nga tinh thn càng ngày càng sa sút ; có ông ch đo quân Wagner làm chng.

putin1

Yevgeny Prigozhin nói rng ông Putin có th "tuyên b chiến thng" bt c lúc nào, ri ngưng chiến.

Đo quân Wagner không chiếm được Bakhmut vào ngày 9 tháng 5 đ mng L Chiến Thng Matskva, như Vladimir Putin mong đi. Yevgeny Prigozhin đ ti vì quân Nga đã b chy : L đoàn 72 b trn, đ cho quân Ukraine chiếm trn "mt gii đt dài 2km rng 500 mét, khiến 500 lính ca tôi b chết," ch nhân công ty lính đánh thuê Wagner gii thích.

Nhưng Prigozhin bào cha cho binh sĩ Nga : "Li không phi là vì lính Lính b chy khi thy mình chết vô ích vì cp ch huy ngu dt... Vn đ là nhng người điu khin." Prigozhin nhc đến câu tc ng, "Cá thi, thi t cái đu !"

Cái đu đây là ông Putin. Prigozhin không ngn ngi nói thng : "Quân Ukraine giết lính ca chúng ta, trong khi mt ‘ông ni vn nghĩ rng tt c mi chuyn đu tt đp !" ng Ni" là mt bit hiu dân Nga gi đ chế diu Putin.

Qu tht, Ông Ni Putin không biết cách điu khin cuc chiến tranh chính ông đã gây ra t 15 tháng nay. Riêng mt chuyn Prigozhin công khai chi b quc phòng và các tướng lãnh Nga đã là mt điu bt thường. Không th chp nhn đ các tướng lãnh b chi bi trong khi my trăm ngàn quân đang chiến đu !

Mt nước đang lâm chiến không th cho phép người ngoài trông thy ni b mình chia r như thế. Người điu khin cuc chiến phi cm, phi trng pht nếu có ai vi phm. Prigozhin phơi bày tình trng chia r, hu như hàng ngày, ngay t khi bt đu đem lính Wagner t Syria ti Ukraine. Putin vn im lng. Không lên tiếng bênh vc các tướng lãnh ca mình, không phn đi, không ngăn cn thói huênh hoang thích khoe mình ca "Ông Đu Bếp." Đó là mt danh hiu ca Prigozhin t khi, nh làm bn vi Putin, trúng thu cung cp thc ăn cho đin Kremlin.

Vladimir Putin mun tái lp đế quc Nga thi Xô Viết đ cnh tranh vi Cng sn Trung Quc. Mt nước Nga đã mt tt c các nước chư hu Đông Âu và Trung Á, nếu không còn Ukraine, Belarus, Georgia, Moldova na, thì không th đương c kế hoch bành trướng ca Trung Cng. Putin đánh Ukraine vin lý do ngăn cn không cho nước này vào khi NATO ; nhưng thc ra mi lo chính là nếu Ukraine đc lp, dân ch hóa và phn thnh thì dân Nga cũng mun được như vy. H s không chp nhn chế đ chuyên quyn ca mt cu sĩ quan KGB na.

Putin tht bi trước hết vì không hc Binh thư Tôn T : Biết mình, biết người, trăm trn, trăm thng. Putin hoàn toàn không biết sc mnh ca nước Ukraine ; và tưởng lm v sc mnh ca quân Nga.

Khi tn công, Putin tính s chiếm được th đô Kyiv rt nhanh, lt đ chính ph Ukraine, lp mt chế đ bù nhìn. Vì ông ta da trên tin tc tình báo hoàn toàn sai lc v kh năng ca quân đi và tinh thn đ kháng ca dân Ukraine. H sng trong o tưởng, nghĩ rng nhiu nhân viên tình báo Ukraine do KGB hun luyn, rt d đóng vai gián đip nm vùng ! Có sĩ quan tình báo Nga đã đin thoi, bo tay chân chun b căn nhà h thuê sn Kyiv, mua sn các đ ăn cho h, ch quân Nga tiến chiếm. Nhưng ngay các người Ukraine được Nga hun luyn cũng không mun quay súng bn li đng bào ca h. Điu này, cu sĩ quan KGB Putin không th nghĩ ti.

Ông ta tưởng rng đánh Ukraine s d dàng như khi đánh Georgia và ct đt mt phn nước này ; như khi chiếm bán đo Crimea. Khi Putin đưa hàng trăm ngàn binh lính cùng vũ khí tp trung biên gii trong nhiu tháng tri, chính ph M đã gi giám đc CIA đi báo đng các nước Âu Châu ; nhưng không ai ng h. Putin hoàn toàn không tiên đoán được phn ng ca các thành viên khi NATO : Khi thy Ukraine b xâm lăng, tt c lo s, phi đoàn kết bo v Ukraine và chp nhn cho M đng cái phi hp.

Khi bt đu thm đòn trước sc chiến đu ca quân Ukraine, thy quân Nga có th thm bi, Putin dùng chiến thut mi : Đe da dùng vũ khí nguyên t. Li thêm mt tính toán sai lm na.

Nga có mt kho vũ khí hch tâm ln không khác gì M. Putin ra lnh các kho cha bom hch tâm chun b, thao dượt, có v sn sàng đem ra dùng. Ông ta nghĩ ch cn da "s dùng tt c nhng vũ khí đang có" là đ khiến khi NATO s và chính ph Ukraine s chu thua. Nhưng kết qu hoàn toàn trái ngược.

Đòn đe da dùng bom nguyên t da trên mt gi thiết, rng không cn đem bom ra dùng, ch da dm cũng công hiu. Nhưng Putin không rút kinh nghim lch s : Nước Pháp có bom nguyên t nhưng vn phi rút khi Algeria. Đế quc Anh tan rã dù có vũ khí nguyên t. Liên Xô có bom nguyên t nhưng chu thua Afghanistan ; cũng như nước M sau này.

Chính ph và dân Ukraine biết như vy, h không s hãi, tiếp tc kháng c.

Các nước NATO t ra tin, hoc gi b tin vào li đe da ca Putin. Các chính khách M, Pháp, Đc nói đến đường "gii hn đ" (red lines) không nên vượt qua. H nói không mun Putin có lý do dùng đến "bom nguyên t chiến thut."

Mi lo v "gii hn đ" rt mơ h nhưng cũng khiến vic vin tr vũ khí cho Ukraine phi dò dm tng bước, không biết lúc nào vượt qua ln ranh gii. Lúc đu, M gi cho Ukraine loi tên la chng chiến xa Javelin. Không thy Putin dùng bom nguyên t. Gi thêm ha tin Stinger bn máy bay. Vn an toàn. Gi thêm các đi pháo 155 ly, cũng không sao c. Tiếp tc tng Ukraine nhng giàn HIMARS bn tm xa đến sát biên gii Nga. Ri đến ha tin Patriot, mi bn h mt ha tin liên lc đa ca Nga, ln đu tiên trong lch s. Đến bây gi, mi người biết rng Putin ch "tháu cáy !"

Trong thi gian 15 tháng Putin tháu cáy vô hiu qu, quân đi Nga tht trn liên tiếp. Cuc bao vây th đô Kyiv bt thành. Ukraine đui quân Nga v phía biên gii, chiếm li các thành ph ln Kharkiv và Kherson. Sau nhng ln tht trn đó, không thy Putin da dùng bom nguyên t na. Lý do rt d hiu.

Khi mt nước đang lâm chiến phi đem bom nguyên t ra đánh, tc là nước đó công nhn mình s thua trn nếu ch dùng các th vũ khí bình thường ! Hin nhiên c nước mt th din. C mt quân đi hùng hu s không làm cho nước nào s na. Không nhng thế, các nước chung quanh s lo phòng b ! Ai chưa có bom nguyên t phi chế to ngay ; ai đã có ri phi sn xut nhiu hơn. Khi đó, Nga s không da ai bng bom nguyên t na ! Ông Putin chc chn không mun đưa ti hu qu đó.

Ngoài ra, nếu dùng bom nguyên t, Putin s làm Tp Cn Bình mt mt. Trong 12 đim "hòa gii" ca Bình, có nói rõ không được dùng vũ khí nguyên t. Nếu b Trung Cng và n Đ b rơi, kinh tế Nga s sp đ sm hơn sau khi đã b các nước phương Tây cm vn.

Cách tt nht khiến Putin phi cu hòa, là quân đi Ukraine chiến thng trên mt trn. Bây gi quân Ukraine đang chun b ; ch còn ch các vũ khí mi được vin tr đưa ti chiến trường là s tng phn công. Tng thng Volodymyr Zelensky t ra là mt người biết lãnh đo cuc chiến. Ông được dân chúng và quân đi kính trng. Các tướng lãnh ca ông có k lut, gi đúng bn phn, ông có th cách chc mt v tướng v ti tham nhũng, không ai dám phn đi.

Ông Zelensky có th thúc đy Putin cu hòa bng cách đe da s đánh chiếm li bán đo Crimea, coi như mc tiêu cui cùng ca cuc tng phn công. Quân Ukraine s nc lòng chiến đu. Quân Nga tinh thn càng ngày càng sa sút ; có ông ch đo quân Wagner làm chng.

putin2

Có l Vladimir Putin nên theo li khuyên ca ông đu bếp Prigozhin, mt nhà kinh doanh, tính toán li l rt thc tế.

Yevgeny Prigozhin mi nói rng ông Putin có th "tuyên b chiến thng" bt c lúc nào, ri ngưng chiến. Khi đánh Ukraine, Putin nói mc đích là ngăn chn khi NATO. Bây gi Putin có th tuyên b đã thành công, quân đi NATO không th đánh nước Nga na !

Có l Vladimir Putin nên theo li khuyên ca Ông Đu Bếp Prigozhin, mt nhà kinh doanh, tính toán li l rt thc tế.

Ngô Nhân Dụng

Nguồn : VOA, 14/05/2023

Published in Diễn đàn