 | Tổng quan: | 3600117 |
Bỏ phiếu tín nhiệm ở Quốc hội có tác dụng đến đâu ?
Trường Sơn, RFA, 27/10/2023
Quốc hội Việt Nam vừa tiến hành cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với các quan chức Nhà nước và Chính phủ. Đây mới chỉ là lần thứ tư hoạt động này được diễn ra, trong lịch sử hoạt động của cơ quan vốn được tuyên truyền là nắm quyền lực cao nhất trong bộ máy Nhà nước.
Việc lấy phiếu tín nhiệm nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội. Ảnh minh họa : TTXVN
Trong đợt này, có tổng cộng 44 chức danh xuất hiện trong lá phiếu tín nhiệm. Đó là những quan chức đứng đầu Nhà nước, Chính phủ, các bộ và ban ngành. Và nhiệm vụ của các đại biểu Quốc hội là đánh giá mức tín nhiệm đối với mỗi người, với ba mức gồm : tín nhiệm cao, tín nhiệm, và tín nhiệm thấp.
Trên lý thuyết thì đây là những chức danh do Quốc hội bầu, vì vậy, cơ quan này cũng có thẩm quyền đưa ra phán quyết về mức độ tín nhiệm đối với các vị trí trên.
Lần bỏ phiếu tín nhiệm đầu tiên được Quốc hội Việt Nam thực hiện vào năm 2013, trong mười năm qua, mới chỉ có thêm ba cuộc bỏ phiếu được thực hiện. Điều đó cho thấy đây không phải là hình thái sinh hoạt chính trị được kỳ vọng sẽ diễn ra thường xuyên.
Trên thực tế, để được trao thẩm quyết nhận xét năng lực lãnh đạo của bộ máy Nhà nước, Quốc hội Việt Nam đã trải qua nhiều năm cải cách. Từ một cơ quan được coi là ‘bình phong’, trở thành một cơ quan có nhiều quyền hành hơn trong vấn đề lập pháp và giám sát.
Trao đổi với Đài Á Châu Tự do, tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang, chuyên gia nghiên cứu về nền chính trị Việt Nam, cho biết thêm về vấn đề này :
"Nếu chúng ta nhìn vào vai trò của việc lấy phiếu tín nhiệm, thì cũng phải nhìn vào sự tiến triển trong vai trò của Quốc hội Việt Nam trong hệ thống chính trị. Từ năm 1986 trở về trước thì vai trò của Quốc hội không lớn, nhưng kể từ những năm 90 trở về đây, thì Quốc hội đã trở thành một nhánh quyền lực rất mạnh, cùng với bên Chính phủ và bên Đảng".
Đây là hệ quả của trào lưu cải cách chính trị được đưa ra vào năm 1986 dưới cái tên Đổi Mới. Quốc hội Việt Nam không những được trả lại một vài chức năng lập pháp, mà còn được mở cửa cho công chúng theo dõi, thông qua việc phát trực tiếp các phiên họp trên truyền hình, cũng như việc bắt đầu các hoạt động chất vấn đối với các quan chức chính phủ.
Đỉnh cao của việc Quốc hội thực hiện chức năng của một cơ quan giám sát, theo tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang, là ở sự kiện đại biểu Dương Trung Quốc công khai kêu gọi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từ chức hồi năm 2012.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là lá phiếu của Quốc hội có quyền lực để bãi nhiệm các chức danh không nhận đủ sự tín nhiệm, thay vào đó, thì theo quy định, những người nhận quá nửa số phiếu là phiếu tín nhiệm thấp, thì được động viên xin từ chức, thay vì lập tức bị cách chức.
Quy định trên, theo tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang, thể hiện sự thận trọng của Đảng cộng sản, nhằm tránh dẫn đến đấu đá nội bộ :
"Cách này một phần nào đấy để giảm thiểu các rủi ro, thứ nhất là gây mâu thuẫn trong nội bộ, hai là nguy cơ những phe nhóm trong nội bộ lợi dụng chuyện lấy phiếu tín nhiệm này để tạo ra bè phái. Đây là nguy cơ mà Đảng cộng sản rất lo ngại".
Có lẽ cũng chính vì lo ngại việc trao cho Quốc hội quá nhiều quyền lực sẽ dẫn đến nguy cơ mất kiểm soát, và tranh chấp nội bộ, nên Đảng cộng sản mới tạo ra các quy định nhằm hạn chế năng lực giám sát cũng như lập pháp của Quốc hội.
Kể cả trong vấn đề lấy phiếu tín nhiệm, vốn được coi là hoạt động giám sát ở mức độ cao nhất đối với nhánh hành pháp, thì các hạn chế vẫn tồn tại, đương cử như việc lấy phiếu tín nhiệm phải được diễn ra một cách định kỳ, thay vì bất cứ khi nào có đủ đại biểu tán thành như cách mà quốc hội các nước dân chủ hoạt động, hoặc bản thân việc đánh giá tín nhiệm cũng cho thấy mức độ thận trọng cao.
Thay vì chỉ dùng hai mức là tín nhiệm và bất tín nhiệm như các nước khác, ở Việt Nam chia thành ba mức : tín nhiệm cao, tín nhiệm, và tín nhiệm thấp. Tức là dù sao thì vẫn được tín nhiệm, chỉ khác ở mức độ.
Bình luận về điều này, tiến sĩ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện tư vấn, phản biện chính sách độc lập (IDS - đã tự giải thể), cho biết quan điểm của ông :
"Cái kiểu lấy phiếu tín nhiệm của Việt Nam nó lạ lắm, chỉ có Việt Nam mới làm như vậy chứ không ở đâu người ta làm thế cả".
Tuy "lạ lùng" là vậy, thế nhưng theo tiến sĩ Nguyễn Quang A thì việc bỏ phiếu tín nhiệm cũng có tác dụng nhất định, ông nói thêm :
"Chắc chắn là nó còn tốt hơn là không có bỏ phiếu tín nhiệm gì cả, như là ở Trung Quốc và Bắc Triều Tiên thì không có chuyện bỏ phiếu tín nhiệm. Cái việc bỏ phiếu tín nhiệm kỳ lạ như ở Việt Nam nó có tác dụng nhất định nào đấy.
Thứ nhất là để cho người dân và bên ngoài thấy là chúng tôi cũng tiến bộ, cũng làm chuyện này. Và nó cũng tạo ra áp lực đối với những người bị nhiều phiếu tín nhiệm thấp, hoặc nhiều phiếu tín nhiệm vừa, được ít phiếu tín nhiệm cao, thì nó cũng gây áp lực cho họ. Về cái khía cạnh đấy thì tôi nghĩ là nó tăng cường sự cạnh tranh, mà thế thì là tốt".
Về mặt tổng thể, theo tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang, việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm và các cải cách khác đối với các sinh hoạt của Quốc hội, là nhằm củng cố tính chính danh của đảng cầm quyền :
"Đảng cộng sản cũng muốn kênh Quốc hội, đặc biệt thông qua các hoạt động chất vấn và lấy phiếu tín nhiệm, để tăng tính chính danh của hệ thống, để đảm bảo được ít nhất về mặt diễn ngôn là Quốc hội thực sự đại diện cho quyền lợi của người dân".
Ở chiều ngược lại, tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng người dân Việt Nam không thực sự quan tâm đến kết quả của việc lấy phiếu tín nhiệm. Bởi theo vị cựu ứng viên đại biểu quốc hội này, thì người dân hiểu rõ rằng Quốc hội thực chất không có tiếng nói trong việc sắp xếp nhân sự cấp cao ở trong bộ máy nhà nước, mà tất cả nằm trong sự kiểm soát của Đảng cộng sản.
"Có rất nhiều người được Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm rất cao nhưng cuối cùng thì hoặc mắt chức, hoặc bị tù, mà cái đấy thì người dân thấy rất rõ trong năm, sáu năm vừa rồi.
Thực sự là các Đại biểu Quốc hội không phải do người dân bầu mà là do Đảng cử ra, rồi dân cũng làm ra vẻ bầu. Rồi tất cả những cán bộ cấp cao mà thường bị lấy phiếu tín nhiệm, cũng là những cán bộ đã được đảng cộng sản Việt Nam chọn lọc một cách rất kỹ lưỡng. Giống hệt như là hàng chục tướng công an, hàng chục tướng quân đội, và bao nhiêu bộ trưởng, bao nhiêu uỷ viên trung ương Đảng, và có cả một ông uỷ viên Bộ Chính trị nữa đã phải vào tù.
Như vậy thấy rằng sự cách biệt giữa cái chuyện Đảng cử và cái chuyện dân bầu, thực sự nó xa vời đến mức nào".
Trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm diễn ra hôm 25/10/2023, không một vị cán bộ nào nhận được số phiếu tín nhiệm thấp lên đến 50%, do vậy, không ai phải tự xin từ chức.
Trường Sơn
Nguồn : RFA, 27/10/2023
*****************************
Quốc hội Việt Nam công bố mức độ tín nhiệm các lãnh đạo
VOA, 26/10/2023
Thủ tướng Phạm Minh Chính có số phiếu tín nhiệm cao ít hơn nhiều so với Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong khi nhiều thành viên trong nội các của ông Chính nhận được nhiều phiếu tín nhiệm thấp, theo kết quả lấy phiếu tín nhiệm vừa được Quốc hội Việt Nam công bố.
Đại tướng Phan Văn Giang, bộ trưởng Quốc phòng, nhận được nhiều phiếu tín nhiệm cao nhất
Trước đó, hôm 24/10, trong khuôn khổ kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 15, hơn 470 đại biểu Quốc hội Việt Nam đã đánh giá mức độ tín nhiệm của họ đối với 44 chức danh mà họ bầu ra, từ các lãnh đạo Quốc hội cho đến các lãnh đạo Nhà nước và quan chức Chính phủ.
Bản chất của cái được gọi là ‘lấy phiếu tín nhiệm’ này là để xem các lãnh đạo được tín nhiệm nhiều hay ít thế nào, chứ không phải xác định xem họ được tín nhiệm hay là không tín nhiệm. Do đó, có ba mức phiếu để đại biểu Quốc hội cân nhắc cho từng người là ‘tín nhiệm cao’, ‘tín nhiệm’ hay ‘tín nhiệm thấp’.
Riêng Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng do không được Quốc hội bầu từ đầu nhiệm kỳ mà chỉ mới được bầu lên hồi đầu năm để thay thế ông Nguyễn Xuân Phúc nên không nằm trong diện được đánh giá tín nhiệm lần này.
Theo kết quả được công bố vào chiều ngày 25/10, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nằm trong tốp ba người có số phiếu tín nhiệm cao nhiều nhất, lần lượt là 448, 437 và 426 phiếu.
Xếp sau đó là phó chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, được 414 phiếu tín nhiệm cao, và phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân được 410 phiếu.
Trong khi đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ nhận được 373 phiếu tín nhiệm cao, thấp hơn hơn nhiều so với ông Giang, ông Huệ, và thấp hơn cả cấp phó của ông là phó Thủ tướng Lê Minh Khái. Ông Khái nhận được 384 phiếu tín nhiệm cao.
Nếu trong khối lãnh đạo Quốc hội, bao gồm chủ nhiệm các ủy ban, số phiếu tín nhiệm thấp chỉ dao động từ vài phiếu cho đến trên dưới 10 phiếu thì trong khối chính phủ, số phiếu tín nhiệm thấp lên đến hàng chục phiếu.
‘Đội sổ’ về số phiếu tín nhiệm thấp là Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo Nguyễn Kim Sơn với 72 phiếu. Đứng trước ông Sơn về số phiếu tín nhiệm thấp là các vị Bộ trưởng Khoa học và công nghệ Huỳnh Thành Đạt với 71 phiếu, Bộ trưởng Văn hóa, thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng với 62 phiếu, Bộ trưởng Công Tthương Nguyễn Hồng Diên với 61 phiếu và Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan với 54 phiếu.
Tuy nhiên, con số này vẫn nhỏ so với tổng số 472 phiếu cho mỗi vị. Xét tổng thể thì không có ai trong số 44 lãnh đạo được lấy phiếu tín nhiệm có số phiếu tín nhiệm thấp quá 50% tổng số phiếu.
Đợt lấy phiếu tín nhiệm này được tiến hành khi Quốc hội khóa 15, vốn được bầu ra hồi năm 2021, đã đi được nửa nhiệm kỳ 5 năm.
Ngoài Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, hai phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và Trần Lưu Quang cũng vừa được bầu lên hồi đầu năm nên không nằm trong diện được lấy phiếu tín nhiệm lần này.
Quốc hội Việt Nam không cho biết rõ kết quả tín nhiệm này sẽ ảnh hưởng thế nào đối với các vị lãnh đạo, chẳng hạn có khen thưởng gì cho các vị được tín nhiệm cao hay xử phạt thế nào các vị được tín nhiệm thấp.
Nguồn : VOA, 26/10/2023
Ma trận ‘tín nhiệm’
Trân Văn, VOA, 26/10/2023
Bởi Quốc hội chỉ được bầu, phê chuẩn, miễn nhiệm, bãi nhiệm những cá nhân đã được Đảng cộng sản Việt Nam lựa chọn – giới thiệu hoặc quyết định loại bỏ, không dùng nữa nên mới có chuyện sau khi bầu và phê chuẩn xong, Quốc hội lại tiếp tục tổ chức hàng loạt "kỳ họp bất thường".
Các đại biểu bỏ phiếu tín nhiệm tại một kỳ họp Quốc hội - Ảnh : TTXVN
Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vừa công bố kết quả bỏ phiếu tín nhiệm đối với 44 cá nhân đang đảm trách những vai trò quan trọng mà các Đại biểu quốc hội khóa này (khóa 15) từng bỏ phiếu bầu chọn. Theo đó, không ai rơi vào trường hợp "có thể xin từ chức" vì bị hơn 50% Đại biểu quốc hội xác định mức độ tín nhiệm là "thấp" (1).
Việc bỏ phiếu tín nhiệm như vừa kể là một phần trong hoạt động của Kỳ họp thứ sáu (23/10/2023 - 10/11/2023). Nếu chịu khó đối chiếu với các nhận định của chính những Đại biểu quốc hội khóa này tại Kỳ họp thứ 5 (22/5/2023 - 10/6/2023 và 19/6/2023 - 24/6/2023) thì hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam đã lập được "kỳ tích".
Vì sao cách nay bốn tháng, các Đại biểu quốc hội còn đồng loạt cảnh báo về tình trạng "né tránh, sợ trách nhiệm, thói vô cảm" đã trở thành "bệnh" và "đang có xu hướng lan nhanh trong nền công vụ" dẫn tới "ách tắc, cản trở sự phát triển của đất nước" (2) mà nay, chính họ lại xác nhận, không có bất kỳ ai trong số những người vừa được họ xem xét để bày tỏ mức độ "tín nhiệm" phải chịu trách nhiệm về tình trạng khiến cả họ lẫn dân chúng trăn trở ? Nếu mục tiêu của bỏ phiếu tín nhiệm không nhằm biểu thị nhận định khách quan, chính xác về tư cách - năng lực - hiệu quả công việc của những cá nhân được giao giữ - thực thi trọng trách, qua đó nâng cao chất lượng hoạt động của những lĩnh vực đang do các cá nhân ấy chịu trách nhiệm trên bình diện vĩ mô thì tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm để làm gì ? Bỏ phiếu tín nhiệm để làm gì khi song song với các tuyên bố, qui định về tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm còn đính kèm "giải pháp dự phòng" - nếu bị hơn 50% Đại biểu quốc hội xác định mức độ tín nhiệm là "thấp" thì "có thể xin từ chức" ?
Khi "từ chức" phụ thuộc vào nhận thức và ý chí của những cá nhân bị hơn 50% Đại biểu quốc hội xác định rằng họ không tín nhiệm (tín nhiệm thấp) thì bỏ phiếu tín nhiệm để làm gì ? Vì sao đến cuối năm thứ ba của nhiệm kỳ mới được bày tỏ nhận định về hiệu quả công việc của các đương sự do họ bầu chọn thông qua bỏ phiếu tín nhiệm nhưng khi có hơn 50% Đại biểu quốc hội cho rằng không thể tín nhiệm thì hoặc phải chờ đượng sự tự nguyện tự xử, hoặc phải chờ Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định có trình Quốc hội xem xét bỏ phiếu tín nhiệm lại hay không ? Vì sao bỏ phiếu tín nhiệm đã được xác định "nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước" mà không thể bãi nhiệm một cá nhân bị 2/3 Đại biểu quốc hội xác định không tín nhiệm (tín nhiệm thấp) và phải chờ "cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn trình Quốc hội tiến hành miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm" (3) ?
Ai cũng biết, Bộ Chính trị và Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam lựa chọn – giới thiệu Chủ tịch Nhà nước, Phó Chủ tịch Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội, Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng, Chánh án Tòa án Tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát Tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước cho Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Nếu Quốc hội có thực quyền thì tại sao phải chờ "cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn trình Quốc hội tiến hành miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm" một cá nhân mà các Đại biểu quốc hội thấy không đáng tin cậy ? Về lý thuyết, các Đại biểu quốc hội đại diện cho "ý chí, nguyện vọng" của toàn dân nhưng Quốc hội chỉ được bầu hoặc phê chuẩn những cá nhân đã được đảng lựa chọn và giới thiệu và bãi nhiệm cũng phải chờ đảng muốn "trình" mới được gật thì việc bày tỏ mức độ "tín nhiệm" của Đại biểu quốc hội có đáng tín nhiệm không ?
***
Đây là lần thứ tư Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tổ chứcbỏ phiếu tín nhiệm đối với các cá nhân thuộc diện phải được Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn (ba đợt trước diễn ra vào các năm 2013, 2014, 2018). Bởi Quốc hội chỉ được bầu, phê chuẩn, miễn nhiệm, bãi nhiệm những cá nhân đã được Đảng cộng sản Việt Nam lựa chọn – giới thiệu hoặc quyết định loại bỏ, không dùng nữa nên mới có chuyện sau khi bầu và phê chuẩn xong, Quốc hội lại tiếp tục tổ chức hàng loạt "kỳ họp bất thường" để"thống nhất miễn nhiệm" hai Phó Thủ tướng là các ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam rồi"thống nhất miễn nhiệm" Chủ tịch Nhà nước là ông Nguyễn Xuân Phúc. Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam còn "thống nhất phê chuẩn đề nghị cách chức Bộ trưởng Y tế" của ông Nguyễn Thanh Long. "thống nhất bãi nhiệm tư cách Đại biểu quốc hội" của các ông Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh,... Trong lịch sử nhân loại, khó mà tìm thấy cơ quan nào đại diện cho "ý chí, nguyện vọng" của toàn dân lại đồng thuận cao, thống nhất gần như tuyệt đối trong việc gật và lắc như Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bất kể chuyện cùng gật và cùng lắc ấy có tạo được sự đồng thuận cao và thống nhất với dân chúng hay không !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 26/10/2023
Chú thích
(1) https://vnexpress.net/cong-bo-ket-qua-tin-nhiem-44-chuc-danh-lanh-dao-cap-cao-4668892.html
(2) https://quochoi.vn/tintuc/Pages/tin-hoat-dong-cua-quoc-hoi.aspx?ItemID=76476
***************************
Coi chừng... tín nhiệm !
Trân Văn, VOA, 26/10/2023
Tuần trước, công an Việt Nam đề nghị truy tố ba người từng là cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa. Đây là lần thứ ba những viên chức này bị đề nghị truy tố.
Một phiên họp bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hôi Việt Nam ngày 25/10/2023. Hình minh họa. Photo Quochoi.
Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vừa công bố kết quả bỏ phiếu tín nhiệm 44 cá nhân từng được các Đại biểu quốc hội khóa này (khóa 15) bầu hoặc phê chuẩn. Đây là những cá nhân đang đảm nhận vai trò lãnh đạo : Nhà nước (Chủ tịch, Phó Chủ tịch), Quốc hội (Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ, Tổng Thư ký, Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của quốc hội), Chính phủ (Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng), Tòa án Tối cao, Viện Kiểm sát Tối cao, Tổng Kiểm toán. Theo "Nghị quyết xác nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm" thì tất cả các cá nhân cần được các Đại biểu quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam xem xét – xác định về mức độ tín nhiệm của họ đều đạt yêu cầu(1).
Đây là lần thứ tư Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bỏ phiếu tín nhiệm đối với những cá nhân mà họ từng bầu hoặc phê chuẩn (ba lần trước diễn ra vào các năm 2018, 2014, 2013). So với ba lần trước, lần này, việc bỏ phiếu tín nhiệm được quảng bá là khác hơn, mới hơn. Dựa trên quy định mới nhất của Bộ Chính trị về việc tổ chức "lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị" (Quy định số 96-QĐ/TW) được ban hành hồi đầu tháng hai năm nay(2), tháng sáu vừa qua, quốc hội khóa này ban hành nghị quyết "về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn" (Nghị quyết số 96/2023/QH15)[3].
Nhìn một cách tổng quát thì Nghị quyết số 96/2023/QH15 là bản sao của Quy định số 96-QĐ/TW ! Còn Quy định số 96-QĐ/TW thì chẳng khác gì mấy so với Quy định số 262-QĐ/TW cũng do Bộ Chính trị ban hành vào tháng 10/2014 và cũng về việc lấy phiếu tín nhiệm. Tương tự, lý do dẫn đến sự ra đời của của Nghị quyết số 96/2023/QH15 của quốc hội khóa này cũng chẳng khác gì lý do khai sinh Nghị quyết số 85/2014/QH13 của Quốc hội khóa 13 hồi tháng 11/2014 – vừa để minh họa, vừa phụ họa cho quy định của Bộ Chính trị về lấy phiếu tín nhiệm ! Tất cả đều xác định việc bỏ phiếu tín nhiệm phải dựa trên "phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật" và "kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao" của đương sự.
Có nên tín nhiệm việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm và kết quả không ?
***
Tuần trước, công an Việt Nam đề nghị truy tố ba người từng là cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa. Đây là lần thứ ba những viên chức này bị đề nghị truy tố. Hai lần trước họ đã bị đưa ra xét xử, bị phạt tù vì hàng loạt bán công thự, công thổ trái phép và việc truy cứu trách nhiệm hình sự của họ chưa ngừng ở đây, bởi trong thời gian đảm trách vai trò Chủ tịch, Phó Chủ tịch tỉnh Khánh Hòa họ bán rất nhiều công thự, công thổ trên địa bàn tỉnh này(4). Tuy nhiên hành vi phạm pháp của họ không phải là chuyện để bàn ở đây vào lúc này. Điểm cần chú ý là những ông như Nguyễn Chiến Thắng, Lê Đức Vinh, Đào Công Thiên đều đã từng được đưa ra lấy phiếu tín nhiệm khi còn tại chức và tất cả đều vô sự, thậm chí năm 2014, ông Vinh không có phiếu "tín nhiệm thấp" nào (5) !
Tổ chức lấy phiếu tín nhiệm làm gì khi điều đó chỉ giúp những người như các ông cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa tiếp tục phát huy cơ hội làm giàu nhờ... phiếu tín nhiệm ? Có đáng tín nhiệm những người bỏ phiếu tín nhiệm và các lá phiếu tín nhiệm khi những người có tư cách bỏ phiếu tín nhiệm vẫn xác định sự tín nhiệm đối với những "công bộc" mà giá trị tài sản phải tính bằng những trăm tỉ và những trăm ngàn Mỹ kim ? Theo các qui định của Bộ Chính trị và nghị quyết của quốc hội, những cá nhân thuộc diện cần phải được đưa ra để lấy phiếu tín nhiệm phải báo cáo về thành quả công vụ, giải trình về tài sản, tại sao những người bỏ phiếu tín nhiệm các cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa lại xem sự càn rỡ và sự giàu có của những ông này(6) là bình thường ?
Ba cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa chỉ là số lẻ trong vô số trường hợp được phiếu tín nhiệm tạo điều kiện để phá mạnh hơn, đục khoét nhiều hơn. Cũng tháng này, dư luận rúng động khi ông Lê Đức Thọ - Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng khóa này kiêm Bí thư Bến Tre bị "tước bỏ tất cả các chức vụ trong đảng" vì "Vi phạm nghiêm trọng quy định của đảng, pháp luật của nhà nước, Quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương trong việc kê khai, minh bạch tài sản, thu nhập’ giải trình nguồn gốc và biến động tài sản không trung thực, không đúng quy định. Vi phạm mang tính hệ thống, kéo dài trong nhiều năm, đã gây hậu quả rất nghiêm trọng, dư luận xấu, bức xúc, ảnh hưởng đến uy tín của đảng, mất uy tín cá nhân" (7).
Tuy Ban chấp hành trung ương đảng chỉ đề cập chung chung như thế nhưng theo một số nguồn được xem là thạo tin thì tài sản của ông Thọ là rất lớn. Những nguồn này bảo rằng, trong đảng, giàu có tới mức đó vốn được xem là bình thường nên hoạn lộ của ông Thọ mới hanh thông như đã biết. Ông Thọ gặp nạn chỉ vì đang vận động để được quy hoạch vào vị trí cao hơn trong Ban chấp hành trung ương đảng khóa tới(8). Dẫu không thể khẳng định những nguồn vừa đề cập chính xác đến mức nào nhưng rõ ràng, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam không thiếu những cá nhân xem vài trăm ngàn Mỹ kim như giấy lộn mà ví dụ gần nhất là ông Chu Ngọc Anh(9). Ở đợt bỏ phiếu tín nhiệm hồi cuối năm 2018, ông Anh chỉ có 7% phiếu tín nhiệm thấp (10) nên ông mới có điều kiện gây họa lớn hơn !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 26/10/2023
Chú thích
(5) https://thanhnien.vn/chu-tich-tinh-khanh-hoa-co-phieu-tin-nhiem-thap-cao-nhat-185435223.htm
(7) https://vnexpress.net/bo-chinh-tri-de-nghi-ky-luat-bi-thu-ben-tre-le-duc-tho-4644114.html
(8) https://baotiengdan.com/2023/08/19/chuyen-bi-thu-tinh-uy-ben-tre-co-ngan-ty-o-nha-bank/
