Ma trận ‘tín nhiệm’
Trân Văn, VOA, 26/10/2023
Bởi Quốc hội chỉ được bầu, phê chuẩn, miễn nhiệm, bãi nhiệm những cá nhân đã được Đảng cộng sản Việt Nam lựa chọn – giới thiệu hoặc quyết định loại bỏ, không dùng nữa nên mới có chuyện sau khi bầu và phê chuẩn xong, Quốc hội lại tiếp tục tổ chức hàng loạt "kỳ họp bất thường".
Các đại biểu bỏ phiếu tín nhiệm tại một kỳ họp Quốc hội - Ảnh : TTXVN
Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vừa công bố kết quả bỏ phiếu tín nhiệm đối với 44 cá nhân đang đảm trách những vai trò quan trọng mà các Đại biểu quốc hội khóa này (khóa 15) từng bỏ phiếu bầu chọn. Theo đó, không ai rơi vào trường hợp "có thể xin từ chức" vì bị hơn 50% Đại biểu quốc hội xác định mức độ tín nhiệm là "thấp" (1).
Việc bỏ phiếu tín nhiệm như vừa kể là một phần trong hoạt động của Kỳ họp thứ sáu (23/10/2023 - 10/11/2023). Nếu chịu khó đối chiếu với các nhận định của chính những Đại biểu quốc hội khóa này tại Kỳ họp thứ 5 (22/5/2023 - 10/6/2023 và 19/6/2023 - 24/6/2023) thì hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam đã lập được "kỳ tích".
Vì sao cách nay bốn tháng, các Đại biểu quốc hội còn đồng loạt cảnh báo về tình trạng "né tránh, sợ trách nhiệm, thói vô cảm" đã trở thành "bệnh" và "đang có xu hướng lan nhanh trong nền công vụ" dẫn tới "ách tắc, cản trở sự phát triển của đất nước" (2) mà nay, chính họ lại xác nhận, không có bất kỳ ai trong số những người vừa được họ xem xét để bày tỏ mức độ "tín nhiệm" phải chịu trách nhiệm về tình trạng khiến cả họ lẫn dân chúng trăn trở ? Nếu mục tiêu của bỏ phiếu tín nhiệm không nhằm biểu thị nhận định khách quan, chính xác về tư cách - năng lực - hiệu quả công việc của những cá nhân được giao giữ - thực thi trọng trách, qua đó nâng cao chất lượng hoạt động của những lĩnh vực đang do các cá nhân ấy chịu trách nhiệm trên bình diện vĩ mô thì tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm để làm gì ? Bỏ phiếu tín nhiệm để làm gì khi song song với các tuyên bố, qui định về tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm còn đính kèm "giải pháp dự phòng" - nếu bị hơn 50% Đại biểu quốc hội xác định mức độ tín nhiệm là "thấp" thì "có thể xin từ chức" ?
Khi "từ chức" phụ thuộc vào nhận thức và ý chí của những cá nhân bị hơn 50% Đại biểu quốc hội xác định rằng họ không tín nhiệm (tín nhiệm thấp) thì bỏ phiếu tín nhiệm để làm gì ? Vì sao đến cuối năm thứ ba của nhiệm kỳ mới được bày tỏ nhận định về hiệu quả công việc của các đương sự do họ bầu chọn thông qua bỏ phiếu tín nhiệm nhưng khi có hơn 50% Đại biểu quốc hội cho rằng không thể tín nhiệm thì hoặc phải chờ đượng sự tự nguyện tự xử, hoặc phải chờ Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định có trình Quốc hội xem xét bỏ phiếu tín nhiệm lại hay không ? Vì sao bỏ phiếu tín nhiệm đã được xác định "nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước" mà không thể bãi nhiệm một cá nhân bị 2/3 Đại biểu quốc hội xác định không tín nhiệm (tín nhiệm thấp) và phải chờ "cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn trình Quốc hội tiến hành miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm" (3) ?
Ai cũng biết, Bộ Chính trị và Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam lựa chọn – giới thiệu Chủ tịch Nhà nước, Phó Chủ tịch Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội, Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng, Chánh án Tòa án Tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát Tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước cho Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Nếu Quốc hội có thực quyền thì tại sao phải chờ "cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn trình Quốc hội tiến hành miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm" một cá nhân mà các Đại biểu quốc hội thấy không đáng tin cậy ? Về lý thuyết, các Đại biểu quốc hội đại diện cho "ý chí, nguyện vọng" của toàn dân nhưng Quốc hội chỉ được bầu hoặc phê chuẩn những cá nhân đã được đảng lựa chọn và giới thiệu và bãi nhiệm cũng phải chờ đảng muốn "trình" mới được gật thì việc bày tỏ mức độ "tín nhiệm" của Đại biểu quốc hội có đáng tín nhiệm không ?
***
Đây là lần thứ tư Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tổ chứcbỏ phiếu tín nhiệm đối với các cá nhân thuộc diện phải được Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn (ba đợt trước diễn ra vào các năm 2013, 2014, 2018). Bởi Quốc hội chỉ được bầu, phê chuẩn, miễn nhiệm, bãi nhiệm những cá nhân đã được Đảng cộng sản Việt Nam lựa chọn – giới thiệu hoặc quyết định loại bỏ, không dùng nữa nên mới có chuyện sau khi bầu và phê chuẩn xong, Quốc hội lại tiếp tục tổ chức hàng loạt "kỳ họp bất thường" để"thống nhất miễn nhiệm" hai Phó Thủ tướng là các ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam rồi"thống nhất miễn nhiệm" Chủ tịch Nhà nước là ông Nguyễn Xuân Phúc. Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam còn "thống nhất phê chuẩn đề nghị cách chức Bộ trưởng Y tế" của ông Nguyễn Thanh Long. "thống nhất bãi nhiệm tư cách Đại biểu quốc hội" của các ông Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh,... Trong lịch sử nhân loại, khó mà tìm thấy cơ quan nào đại diện cho "ý chí, nguyện vọng" của toàn dân lại đồng thuận cao, thống nhất gần như tuyệt đối trong việc gật và lắc như Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bất kể chuyện cùng gật và cùng lắc ấy có tạo được sự đồng thuận cao và thống nhất với dân chúng hay không !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 26/10/2023
Chú thích
(1) https://vnexpress.net/cong-bo-ket-qua-tin-nhiem-44-chuc-danh-lanh-dao-cap-cao-4668892.html
(2) https://quochoi.vn/tintuc/Pages/tin-hoat-dong-cua-quoc-hoi.aspx?ItemID=76476
***************************
Coi chừng... tín nhiệm !
Trân Văn, VOA, 26/10/2023
Tuần trước, công an Việt Nam đề nghị truy tố ba người từng là cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa. Đây là lần thứ ba những viên chức này bị đề nghị truy tố.
Một phiên họp bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hôi Việt Nam ngày 25/10/2023. Hình minh họa. Photo Quochoi.
Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vừa công bố kết quả bỏ phiếu tín nhiệm 44 cá nhân từng được các Đại biểu quốc hội khóa này (khóa 15) bầu hoặc phê chuẩn. Đây là những cá nhân đang đảm nhận vai trò lãnh đạo : Nhà nước (Chủ tịch, Phó Chủ tịch), Quốc hội (Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ, Tổng Thư ký, Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của quốc hội), Chính phủ (Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng), Tòa án Tối cao, Viện Kiểm sát Tối cao, Tổng Kiểm toán. Theo "Nghị quyết xác nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm" thì tất cả các cá nhân cần được các Đại biểu quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam xem xét – xác định về mức độ tín nhiệm của họ đều đạt yêu cầu(1).
Đây là lần thứ tư Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bỏ phiếu tín nhiệm đối với những cá nhân mà họ từng bầu hoặc phê chuẩn (ba lần trước diễn ra vào các năm 2018, 2014, 2013). So với ba lần trước, lần này, việc bỏ phiếu tín nhiệm được quảng bá là khác hơn, mới hơn. Dựa trên quy định mới nhất của Bộ Chính trị về việc tổ chức "lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị" (Quy định số 96-QĐ/TW) được ban hành hồi đầu tháng hai năm nay(2), tháng sáu vừa qua, quốc hội khóa này ban hành nghị quyết "về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn" (Nghị quyết số 96/2023/QH15)[3].
Nhìn một cách tổng quát thì Nghị quyết số 96/2023/QH15 là bản sao của Quy định số 96-QĐ/TW ! Còn Quy định số 96-QĐ/TW thì chẳng khác gì mấy so với Quy định số 262-QĐ/TW cũng do Bộ Chính trị ban hành vào tháng 10/2014 và cũng về việc lấy phiếu tín nhiệm. Tương tự, lý do dẫn đến sự ra đời của của Nghị quyết số 96/2023/QH15 của quốc hội khóa này cũng chẳng khác gì lý do khai sinh Nghị quyết số 85/2014/QH13 của Quốc hội khóa 13 hồi tháng 11/2014 – vừa để minh họa, vừa phụ họa cho quy định của Bộ Chính trị về lấy phiếu tín nhiệm ! Tất cả đều xác định việc bỏ phiếu tín nhiệm phải dựa trên "phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật" và "kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao" của đương sự.
Có nên tín nhiệm việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm và kết quả không ?
***
Tuần trước, công an Việt Nam đề nghị truy tố ba người từng là cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa. Đây là lần thứ ba những viên chức này bị đề nghị truy tố. Hai lần trước họ đã bị đưa ra xét xử, bị phạt tù vì hàng loạt bán công thự, công thổ trái phép và việc truy cứu trách nhiệm hình sự của họ chưa ngừng ở đây, bởi trong thời gian đảm trách vai trò Chủ tịch, Phó Chủ tịch tỉnh Khánh Hòa họ bán rất nhiều công thự, công thổ trên địa bàn tỉnh này(4). Tuy nhiên hành vi phạm pháp của họ không phải là chuyện để bàn ở đây vào lúc này. Điểm cần chú ý là những ông như Nguyễn Chiến Thắng, Lê Đức Vinh, Đào Công Thiên đều đã từng được đưa ra lấy phiếu tín nhiệm khi còn tại chức và tất cả đều vô sự, thậm chí năm 2014, ông Vinh không có phiếu "tín nhiệm thấp" nào (5) !
Tổ chức lấy phiếu tín nhiệm làm gì khi điều đó chỉ giúp những người như các ông cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa tiếp tục phát huy cơ hội làm giàu nhờ... phiếu tín nhiệm ? Có đáng tín nhiệm những người bỏ phiếu tín nhiệm và các lá phiếu tín nhiệm khi những người có tư cách bỏ phiếu tín nhiệm vẫn xác định sự tín nhiệm đối với những "công bộc" mà giá trị tài sản phải tính bằng những trăm tỉ và những trăm ngàn Mỹ kim ? Theo các qui định của Bộ Chính trị và nghị quyết của quốc hội, những cá nhân thuộc diện cần phải được đưa ra để lấy phiếu tín nhiệm phải báo cáo về thành quả công vụ, giải trình về tài sản, tại sao những người bỏ phiếu tín nhiệm các cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa lại xem sự càn rỡ và sự giàu có của những ông này(6) là bình thường ?
Ba cựu chủ tịch, cựu phó chủ tịch tỉnh Khánh Hòa chỉ là số lẻ trong vô số trường hợp được phiếu tín nhiệm tạo điều kiện để phá mạnh hơn, đục khoét nhiều hơn. Cũng tháng này, dư luận rúng động khi ông Lê Đức Thọ - Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng khóa này kiêm Bí thư Bến Tre bị "tước bỏ tất cả các chức vụ trong đảng" vì "Vi phạm nghiêm trọng quy định của đảng, pháp luật của nhà nước, Quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương trong việc kê khai, minh bạch tài sản, thu nhập’ giải trình nguồn gốc và biến động tài sản không trung thực, không đúng quy định. Vi phạm mang tính hệ thống, kéo dài trong nhiều năm, đã gây hậu quả rất nghiêm trọng, dư luận xấu, bức xúc, ảnh hưởng đến uy tín của đảng, mất uy tín cá nhân" (7).
Tuy Ban chấp hành trung ương đảng chỉ đề cập chung chung như thế nhưng theo một số nguồn được xem là thạo tin thì tài sản của ông Thọ là rất lớn. Những nguồn này bảo rằng, trong đảng, giàu có tới mức đó vốn được xem là bình thường nên hoạn lộ của ông Thọ mới hanh thông như đã biết. Ông Thọ gặp nạn chỉ vì đang vận động để được quy hoạch vào vị trí cao hơn trong Ban chấp hành trung ương đảng khóa tới(8). Dẫu không thể khẳng định những nguồn vừa đề cập chính xác đến mức nào nhưng rõ ràng, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam không thiếu những cá nhân xem vài trăm ngàn Mỹ kim như giấy lộn mà ví dụ gần nhất là ông Chu Ngọc Anh(9). Ở đợt bỏ phiếu tín nhiệm hồi cuối năm 2018, ông Anh chỉ có 7% phiếu tín nhiệm thấp (10) nên ông mới có điều kiện gây họa lớn hơn !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 26/10/2023
Chú thích
(5) https://thanhnien.vn/chu-tich-tinh-khanh-hoa-co-phieu-tin-nhiem-thap-cao-nhat-185435223.htm
(7) https://vnexpress.net/bo-chinh-tri-de-nghi-ky-luat-bi-thu-ben-tre-le-duc-tho-4644114.html
(8) https://baotiengdan.com/2023/08/19/chuyen-bi-thu-tinh-uy-ben-tre-co-ngan-ty-o-nha-bank/