Ở những quốc gia văn minh, không bao giờ xảy ra tình trạng, dẫu đã phát giác tội phạm nhưng hệ thống bảo vệ và thực thi pháp luật dân sự phải ngừng lại vì nghi can làm việc cho Bộ Quốc phòng.
Hai nhóm – một đại diện cho "công an nhân dân", một đại diện cho "quân đội nhân dân" – cùng thuộc "lực lượng vũ trang nhân dân" đã tranh cãi kịch liệt về "trách nhiệm, quyền hạn" của mỗi bên suốt từ 21g30 đến sau 23g00...
Cán bộ Đồn Biên Phòng Triệu Vân, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, trong đoạn video clip. (Hình : Chụp qua màn hình)
Sắp tròn hai tuần kể từ ngày công an huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị đối đầu với Biên phòng tỉnh Quảng Trị nhưng các viên chức hữu trách từ địa phương đến trung ương vẫn án binh, bất động.
Cuộc đối đầu vừa kể xảy ra hôm 22/4/2023 ở xã Triệu An, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị là bằng chứng mới nhất về tình trạng sau khi thống nhất, Việt Nam có rất nhiều lãnh chúa chia nhau làm chủ các lãnh địa và nắm trong tay đủ loại kiêu binh.
***
Cách nay mươi ngày, gần như tất cả các cơ quan truyền thông chính thức tại Việt Nam cùng tường thuật về chuyện biên phòng vây công an ở Quảng Trị Theo đó, khoảng 8 giờ 30 tối 22/4/2023, một tổ tuần tra của Công an huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị đã lập chốt, chặn những người đang di chuyển trên quốc lộ 49C đoạn chạy qua xã Triệu An để kiểm tra mức độ cồn trong máu của họ. Bởi một trong những người bị chặn lại từ chối thực hiện yêu cầu đo mức độ cồn trong máu nên công an quyết định tạm giữ phương tiện mà người này đang điều khiển với lý do "không chấp hành yêu cầu kiểm tra về nồng độ cồn của người thi hành công vụ".
Ngay sau đó một viên trung tá là Đồn trưởng Đồn Biên phòng Triệu Vân dẫn một đoàn xe chở sĩ quan và lính trong đồn đến hiện trường. Lúc đầu nhóm sĩ quan và lính biên phòng yêu cầu công an trả lại phương tiện cho người từ chối "kiểm tra về nồng độ cồn" vì đó là sĩ quan đang làm việc tại đồn. Do công an không đáp ứng, nhóm sĩ quan và lính biên phòng đã vây nhóm công an rồi đòi các cá nhân trong nhóm công an "xuất trình giấy tờ". Hai nhóm – một đại diện cho "công an nhân dân", một đại diện cho "quân đội nhân dân" – cùng thuộc "lực lượng vũ trang nhân dân" đã tranh cãi kịch liệt về "trách nhiệm, quyền hạn" của mỗi bên suốt từ 21g30 đến sau 23g00.
Nhiều người chứng kiến đã ghi lại cảnh các bên thuộc "lực lượng vũ trang nhân dân" thóa mạ, hăm dọa nhau rồi đưa lên Internet. Các cơ quan truyền thông chính thức tại Việt Nam thông tin thêm : Cả Công an huyện Triệu Phong lẫn Đồn Biên phòng Triệu Vân đều đã gửi báo cáo cho các cơ quan hữu trách cấp trên. Công an huyện Triệu Phong tố giác biên phòng "cản trở công an thi hành nhiệm vụ". Đồn Biên phòng Triệu Vân thì báo cáo, trên đường tuần tra đã phát giác sáu kẻ mặc cảnh phục đang hiện diện trong khu vực mà đồn có trách nhiệm bảo vệ nên đã kiểm tra giấy tờ của cả sáu nhưng các đương sự không chấp hành, do vậy biên phòng đã lập biên bản (1) !
Nếu gạch bỏ các từ "công an" và "biên phòng" ra khỏi những tin, bài tường thuật về sự kiện vừa đề cập thì diễn biến của sự kiện đó chẳng khác gì tin, bài tường thuật về các nhóm du đãng đang tranh giành quyền kiểm soát khu vực nào đó ! Tuy chiến tranh đã chấm dứt cách nay 48 năm song cung cách quản trị, điều hành xã hội Việt Nam vẫn như thời chiến, công an và quân đội – những thực thể cấu thành"lực lượng vũ trang nhân dân" vẫn là các lãnh địa riêng, hoạt động theo kiểu "nước sông không được phạm vào nước giếng", do vậy khi điều tra về tham nhũng trong quá trình thực hiện các chuyến bay "giải cứu", Bộ Công an không thể đụng đến những cá nhân thuộc Bộ Quốc phòng(2).
Cần lưu ý, cho dù quân đội có sự khác biệt với dân sự nhưng chắc chắn không thể tìm thấy bất kỳ quốc gia văn minh nào chấp nhận quân đội là một thực thể độc lập trong điều tra và xử lý các vi phạm pháp luật, đặc biệt là những vi phạm pháp luật liên quan đến sinh hoạt dân sự như Việt Nam. Chẳng hạn hồi tháng 2 vừa qua, sau khi bị cảnh sát thành phố Shalimar, quận Okaloosa, tiểu bang Florida tạm giữ vì "lái xe khi đang say rượu", Trung tá Collin Charlie Christopherson – Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Bảo trì phương tiện phục vụ hoạt động của Không đoàn 1 chuyên thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt thuộc Không quân Mỹ – đã bị cách chức ngay lập tức.
Vào thời điểm đó, đại diện Không đoàn 1 lặp lại điều mà quân đội Mỹ luôn luôn khẳng định :Không bao giờ dung thứ cho bất kỳ vi phạm pháp luật nào ở cả bên trong lẫn bên ngoài căn cứ quân sự và cấp bậc, chức vụ càng cao thì việc xử lý càng nghiêm khắc. Không đoàn 1 cam kết hỗ trợ cảnh sát địa phương điều tra và xử lý Trung tá Christopherson(3). Khác với Việt Nam, nhiều quốc gia, trong đó có Mỹ, buộc quân đội phải tôn trọng thẩm quyền của hệ thống bảo vệ và thực thi pháp luật dân sự. Nếu quân nhân vi phạm pháp luật trong sinh hoạt bên ngoài căn cứ quân sự, thẩm quyền điều tra – truy tố - xét xử sẽ thuộc về hệ thống bảo vệ và thực thi pháp luật dân sự.
Ở những quốc gia văn minh, không bao giờ xảy ra tình trạng, dẫu đã phát giác tội phạm nhưng hệ thống bảo vệ và thực thi pháp luật dân sự phải ngừng lại vì nghi can làm việc cho Bộ Quốc phòng và ngoài việc "đề nghị" Bộ Quốc phòng điều tra, hệ thống bảo vệ và thực thi pháp luật dân sự không thể làm gì khác hơn. Còn tại Việt Nam, hoạt động điều tra những hành vi trái pháp luật liên quan đến việc tổ chức – thực hiện các chuyến bay "giải cứu" đã kết thúc, phía công tố đã hoàn tất cáo trạng nhưng chỉ có những cá nhân không khoác áo quân nhân bị truy tố, còn Bộ Quốc phòng có làm gì đối với những cá nhân là quân nhân đã nhận hối lộ hay không thì không ai có quyền được biết !
Chuyện chưa ngừng ở đó, sự tùy tiện, càn rỡ ấy thể hiện cả trong công an - lực lượng bảo vệ, thực thi pháp luật và nay đang ngăn ngừa tệ nạn "say rượu lái xe".
Chẳng riêng gì "lực lượng vũ trang nhân dân" tùy tiện, càn rỡ mà hệ thống chính trị, hệ thống công quyền, hệ thống tư pháp cũng tùy tiện, càn rỡ y hệt như thế.
Ảnh minh họa ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu, phát biểu tại hội nghị do Thành ủy TP Bạc Liêu tổ chức hôm 27-4
Chắc chắn dân chúng các quốc gia văn minh không thể tưởng tượng được rằng đã sang thập niên thứ ba của thế kỷ 21 mà vẫn còn những tình huống như sĩ quan quân đội kháng cự lực lượng bảo vệ, thực thi pháp luật dân sự dù rõ ràng anh ta "say rượu lái xe". Khi phương tiện của sĩ quan quân đội này bị tạm giữ thì phát sinh thêm tình huống các sĩ quan, binh sĩ cùng đơn vị đổ đến "giải cứu". Do "giải cứu" bất thành, cay cú vì không thể đòi lại "tang vật", viên đồn trưởng đã chỉ đạo thuộc cấp chuyển sang bao vây, đòi những cá nhân đang bảo vệ và thực thi pháp luật "xuất trình giấy tờ" vì hiện diện trong khu vực thuộc phạm vi kiểm soát của đơn vị quân đội ! Cuối cùng, các thành viên của lực lượng bảo vệ trật tự, trị an và lực lượng quốc phòng xoay qua thóa mạ, hăm dọa lẫn nhau, bất kể dân chúng xúm vào ghi hình và sự kiện sẽ lan truyền như vết dầu loang...
Tuy nhiên đó vẫn chưa phải là điều đáng bận tâm nhất. Điều đáng bận tâm nhất là dường như cả hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ địa phương đến trung ương đều xem sự kiện này là bình thường. Bộ Chỉ huy Biên phòng Quảng Trị, Bộ Tư lệnh Biên phòng, Bộ Quốc phòng, Công an Quảng Trị, Bộ Công an im lặng. Chính quyền tỉnh Quảng Trị, chính phủ cũng không thèm bận tâm. Nơi duy nhất lên tiếng là chính quyền huyện Triệu Phong và có thể cũng vì cho rằng đó chỉ là "chuyện" nhỏ nên Chủ tịch huyện bảo với công chúng rằng :Sau đợt nghỉ lễ (30/4 và 1/5) mớilàm rõ. Cứ như nhận định của viên Chủ tịch huyện thì :Chắc có sự hiểu nhầm. Chuyện tuần tra, kiểm soát đúng hay sai thuộc ngành dọc(công an và biên phòng). Phíahuyện đã giao cho hai đơn vị làm việc với nhau để giải quyết vụ việc, thông tin rõ ràng, tránh sự hiểu nhầm (4).
Những người Việt đang cư trú bên ngoài Việt Nam (bao gồm những người chỉ tạm trú để làm việc hay học hành) đều có thể trả lời về việc, ở quốc gia họ đang cư trú, nếu xảy ra sự kiện như vừa xảy ra cách nay mươi ngày ở Triệu Phong - Quảng Trị thì sự kiện ấy có được xem là "bình thường" hay không (?). Những viên chức lãnh đạo các lực lượng bảo vệ trật tự trị an và quốc phòng, kể cả chính phủ có thể gạt loại sự kiện ấy qua một bên, không bận tâm điều tra và chẳng thèm giải trình vì "không đáng" hay không (?) Câu trả lời chắc chắn sẽ là KHÔNG do hai lẽ : Dân chúng những xứ khác không bao giờ chấp nhận những biểu hiện càn rỡ khó tưởng như thế. Nếu lờ đi, các tổ chức chính trị đối lập với đảng cầm quyền sẽ biến đảng cầm quyền thành mục tiêu cho búa rìu dư luận, đảng cầm quyền khó mà có thể giữ thế đa số để tiếp tục cầm quyền trong nhiệm kỳ sau.
Chỉ ở Việt Nam – nơi phủ nhận đa nguyên chính trị (tức là sự đa dạng về ý thức hệ) và triệt tiêu đa đảng mới có tình trạng địa phương này, ngành kia trở thành những lãnh địa bất khả xâm phạm, kẻ đứng đầu – dẫu chỉ là đồn trưởng biên phòng – vẫn có thể hành xử như lãnh chúa. Lãnh chúa – lãnh địa xuất hiện và tồn tại khắp nơi do dân chúng không có quyền đánh giá, lựa chọn bất kỳ tổ chức chính trị nào khác. Khi Đảng cộng sản Việt Nam không phải cạnh tranh về quyền lực thì tất cả những phát ngôn, hành xử càn rỡ, tùy tiện đều có thể biến thành "bình thường", hay "chuyện nhỏ", trừ những phát ngôn, hành xử đe dọa quyền lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam. Sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam đã tạo điều kiện cho Công an nhân dân, Quân đội nhân dân có thể "tự tung, tự tác" như đã biết và đang thấy. Cho nên Công an nhân dân mới giương cao khẩu hiệu "còn đảng, còn mình" và Quân đội nhân dân giữ vững lời thề "trung thành tuyệt đối" và b ảo vệ Đảng cộng sản Việt Nam đến cùng !
Chẳng riêng "lực lượng vũ trang nhân dân" tùy tiện, càn rỡ mà hệ thống chính trị, hệ thống công quyền, hệ thống tư pháp cũng tùy tiện, càn rỡ y hệt như thế. Cách nay ít ngày, thiên hạ được xem một video clip, ghi lại phát biểu của ông Phạm Văn Thiều – Phó Bí thư kiêm Chủ tịch tỉnh Bạc Liêu tại "Hội nghị sơ kếtthực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thànhphố Bạc Liêu lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020-2025". Theo ông Thiều, muốn "kích cầu du lịch", các cơ quan hữu trách như công an, văn hóa phải dỡ bỏ hạn chế về giờ hoạt động của nhà hàng, quán xá (hiện là 23 giờ tối) để mọi người có thể "chơi cho đã". Ông Thiều còn yêu cầu công an ngưng túc trực trước các quán nhậu để phạt những người "say rượu lái xe" vì làm như thế là "gây thiệt hại cho kinh tế và du lịch địa phương" trong khi "say rượu lái xe" thuộc phạm trù "hồn ai nấy giữ" (5).
Xin lưu ý, "say rượu lái xe" là một trong những nguyên nhân khiến tai nạn giao thông trở thành vấn nạn nghiêm trọng kéo dài đã vài thập niên tại Việt Nam. Năm 2019, Quốc hội Việt Nam thông qua đạo luật "phòng chống tác hại của rượu bia", song song với đạo luật có hiệu lực từ năm 2020 này, chính phủ Việt Nam ban hành một nghị định (100/2019/NĐ-CP) nhằm hướng dẫn thực thi bài trừ tệ nạn "say rượu lái xe". Theo thời gian, các biện pháp (trong đó có chuyện cử công an "canh" trước các nhà hàng, quán nhậu) cũng như mức phạt "say rượu lái xe" càng ngày càng nghiêm nhặt. Khi phát biểu như vừa trích dẫn, rõ ràng Phó Bí thư Tỉnh ủy kiêm Chủ tịch tỉnh Bạc Liêu không thèm bận tâm đến các quy định pháp luật cũng như nỗ lực của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam.
Chính "nhà nước xã hội chủ nghĩa" và "pháp chế xã hội chủ nghĩa" tạo ra những viên chức chỉ đạo tùy tiện, càn rỡ như ông Thiều ! Chuyện chưa ngừng ở đó, sự tùy tiện, càn rỡ ấy thể hiện cả trong công an - lực lượng bảo vệ, thực thi pháp luật và nay đang ngăn ngừa tệ nạn "say rượu lái xe". Giống như nhiều quốc gia khác, Việt Nam cũng có quy định về nồng độ cồn trong máu (Quyết định 320/QĐ-BYT do Bộ Y tế ban hành ngày 23/1/2014) và chấp nhận hơi thở có thể có nồng đồ cồn ở mức nhất định do sự chuyển hóa của đồ ăn, thức uống trong cơ thể (cồn tự nhiên). Tuy nhiên Công an nhân dân không thừa nhận Quyết định 320/QĐ-BYT, không chấp nhận "cồn tự nhiên", ai cũng có thể bị phạt nếu lúc được yêu cầu thử nồng đồ cồn trong máu, ống thử xác định hơi thở có cồn(6). Đây cũng là lý do không ít người hoan hô ông Phạm Văn Thiều(7).
***
Song song với việc giương cao khẩu hiệu "Sống, làm việc theo Hiến pháp, pháp luật", xác định khẩu hiệu này như một loại tuyên ngôn của "nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa", hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam còn khuyến khích viên chức trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền "dám nghĩ, dám làm, dám đột phá". Trong khi chính quyền các quốc gia văn minh vận hành theo phương thức chỉ cho phép viên chức của tất cả các ngành, các cấp "làm những điều được luật pháp cho phép" để ngăn ngừa việc hành xử công quyền tùy tiện, càn rỡ thì tháng trước, Bộ Nội vụ trình chính phủ Việt Nam dự thảo "Nghị định Quy định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung".
Thay vì điều chỉnh các quy phạm pháp luật sao cho hợp lý, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền thì tại Việt Nam, viên chức của các hệ thống này được khuyến khích "dám nghĩ, dám làm, dám đột phá", thậm chí còn muốn lập quy để muốn làm gì thì cứ thử trở thành tiêu chí trong hành xử công quyền. Với dự thảo nghị định vừa kể, nếu dám vượt qua hàng rào các quy phạm pháp luật, các viên chức sẽ được "bảo vệ" (8), được "tuyên dương, khen thưởng" và được "ưu tiên bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm vào vị trí cao hơn hoặc được bổ nhiệm, quy hoạch vượt cấp" (9) ! Những hệ thống không có khả năng tự điều chỉnh đã vậy lại còn cương quyết chống "tự diễn biến, tự chuyển hóa" – vốn là động lực tiến hóa, phát triển – sẽ đưa xứ sở và dân tộc mà các hệ thống ấy "lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối" đến đâu ngoài sự hỗn loạn ?
Trân Văn
Nguồn : VOA, 03/05/2023
Chú thích
(5) //www.tiktok.com/@vtvcab.tintuc/video/7227502648189144322">https://www.tiktok.com/@vtvcab.tintuc/video/7227502648189144322
(8) https://vnexpress.net/bo-noi-vu-de-xuat-can-bo-dam-nghi-dam-lam-duoc-mien-ky-luat-4585334.html
(9) https://thanhnien.vn/can-bo-dam-nghi-dam-lam-co-the-duoc-bo-nhiem-vuot-cap-185230327120610693.htm
Màn cuối của vở hài kịch "miễn nhiệm" 2 ông Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam kết thúc khi kỳ họp bất thường của Quốc hội được tuyên bố bế mạc hôm 9/1/2023. Tuy nhiên, các màn đấu đá nội bộ khởi động từ giữa năm ngoái liệu có khả năng sẽ dẫn đến "loạn 12 sứ quân" ?
Được miễn nhiệm hay phải từ chức ?
Hai câu hỏi then chốt nhất liên quan đến việc "tống cựu, nghênh tân" đối với hai Phó Thủ tướng cũ và hai Phó Thủ tướng mới, cho đến hôm nay, vẫn chưa được xác định.
"Tống cựu, nghênh tân" đối với hai Phó Thủ tướng cũ (trên : Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam) và hai Phó Thủ tướng mới (dưới : Trần Lưu Quang và Trần Hồng Hà)
Trả lời câu hỏi của báo chí về việc ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam có phải từ chức hay không, Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường "vòng vo" : Các ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam được Quốc hội miễn nhiệm, không phải từ chức. Chiều 9/1, ông Bùi Văn Cường tổ chức họp báo công bố kết quả kỳ họp bất thường lần thứ 2 Quốc hội XV. Trả lời báo chí, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó trưởng ban công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cho hay tại kỳ họp bất thường cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu với ông Phạm Bình Minh, Lê Minh Chuẩn và miễn nhiệm chức danh Phó Thủ tướng đối với ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, phê chuẩn chức danh Phó Thủ tướng với các ông Trần Lưu Quang, Trần Hồng Hà. "Các quy trình được tuân thủ theo đúng quy định pháp luật", ông Nguyễn Tuấn Anh cho hay. Liên quan đến lý do miễn nhiệm ông Minh và ông Đam, theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Quốc hội thực hiện miễn nhiệm hai ông Phó Thủ tướng là "trên cơ sở nguyện vọng cá nhân" (1).
Cũng tại buổi họp báo trên, phóng viên đặt câu hỏi về việc Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà. Như vậy, kiện toàn chức danh Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường sẽ được tính toán như thế nào ? Liên quan vấn đề này, ông Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh, công tác cán bộ được thực hiện rất thận trọng, có tính toán lựa chọn sắp xếp. "Trước mắt, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đồng thời giữ chức Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cho tới khi có quyết định mới, nhân sự thay thế", Phó trưởng Ban Công tác đại biểu của Quốc hội cho biết. Trong chiều 9/1, sau khi công bố quyết định bổ nhiệm hai Phó Thủ tướng mới, chính quyền đồng thời tri ân hai ông Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam. "Đồng chí Phạm Bình Minh và đồng chí Vũ Đức Đam là những người được đào tạo bài bản, có chuyên môn sâu, bề dày kinh nghiệm công tác trên nhiều lĩnh vực, địa bàn công tác với nhiều vị trí khác nhau và có nhiều đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc", Thủ tướng Chính nhấn mạnh.
Người đứng đầu Chính phủ lưu ý, trong những năm qua, ông Phạm Bình Minh và ông Vũ Đức Đam với năng lực chuyên môn sâu, tư duy mạch lạc, luôn tâm huyết, trách nhiệm cao, bám sát thực tiễn trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, hai ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam "đã có đóng góp quan trọng vào công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ". Những cống hiến, đóng góp đó đã được Đảng, Nhà nước, nhân dân và bạn bè quốc tế ghi nhận, đánh giá cao ; được tặng thưởng nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý. Thay mặt Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và tập thể Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận và trân trọng cảm ơn những cống hiến và đóng góp của hai ông Minh và Đam trong suốt thời gian qua (2). Vừa ép cho hai thành viên "sạch nước cản nhất" trong nội các bay chức, rồi ngay lập tức quay lại tôn vinh công lao đóng góp của hai ông, không biết chúng ta nên xếp màn "miễn nhiệm" ấy vào loại bi kịch hay hài kịch ?
"Loạn 12 sứ quân" – Vì đâu nên nỗi ?
Tương tự, cũng không biết nên cười hay nên khóc trước các cuộc sát phạt mà ai cũng thấy, từ Việt Á đến bay "giải cứu", hàng chục quan chức phải vào lò, ấy vậy mà tại "Hội nghị Tổng kết công tác ngành ngoại giao năm 2022 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2023", Ngoại trưởng Bùi Thanh Sơn vẫn khẳng định : "Xây dựng và phát triển ngành ngoại giao đã đạt nhiều tiến bộ. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh quyết liệt… Ngành ngoại giao luôn đặc biệt coi trọng xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ trong ngành ; giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương ; tăng cường kiểm tra, giám sát" (3). Sau Ngoại giao tiếp đến Giao thông. Tuần trước, ông Tô Ân Xô – Chánh Văn phòng Bộ Công an Việt Nam vừa hào hứng kể với báo giới việc công an phát giác giám đốc một Trung tâm Đăng kiểm (Trung tâm đăng kiểm) ở Thành phố Hồ Chí Minh mù chữ Khoan bàn đến chuyện không thể đọc, viết mà làm Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm là đúng hay sai, chỉ nêu một thắc mắc : Nhũng nhiễu trong hoạt động đăng kiểm đã xuất hiện cách nay khoảng hai thập niên và dân chúng chưa bao giờ ngưng than thở, nhưng vì sao gần đây Công an Việt Nam mới thấy ?
Nếu đặt chuyện giám đốc Trung tâm đăng kiểm mù chữ bên cạnh chuyện lực lượng thực thi pháp luật trên toàn quốc vừa khiếm thính, vừa khiếm thị trong hơn 20 năm để tệ nạn nhũng nhiễu trong hoạt động đăng kiểm càng ngày càng nghiêm trọng thì chuyện nào đáng ngại hơn ? Chưa kể chuyện công an – lực lượng bảo vệ và thực thi pháp luật tại Việt Nam đột nhiên thấy rõ, nghe rõ và muốn làm rõ các vấn nạn trong hoạt động đăng kiểm có liên quan gì đến sáng kiến đòi chẻ Luật Giao thông đường bộ (Giao thông đường bộ) làm đôi (4) ? Rõ ràng, Bộ Công an vẫn chưa chịu bỏ cuộc. Sau khi các Đại biểu quốc hội khóa 14 mãn nhiệm, cho dù tất cả các giới từng khẳng định, giao việc kiểm soát hoạt động cấp Giấy phép lái xe và đăng kiểm cho công an là vô lý và "không giống ai" nhưng chính phủ nhiệm kỳ mới vẫn hỗ trợ Bộ Công an đem Dự luật sửa Luật Giao thông đường bộ ra trình các Đại biểu quốc hội khóa 15 thêm một lần nữa. Lần này cũng thế, ngay cả các cơ quan tham mưu cho Ban Chấp hành Trung ương (Ban chấp hành trung ương) cũng bất đồng Trong khi Ban Nội chính của Ban chấp hành trung ương đảng nhất trí với Bộ Công an rằng nên "tách các nội dung về bảo đảm trật tự, an toàn Giao thông đường bộ ra khỏi Luật Giao thông đường bộ" thì Ban Tuyên giáo của Ban chấp hành trung ương đảng cho rằng "không nên làm như thế vì không bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, bao trùm mục tiêu và phạm vi của luật" (5).
Thật ra, "loạn các sứ quân" bắt đầu từ khi cuộc "đại chiến trên thượng tầng" đi đến hồi hỗn loạn. Một "mật lệnh" được phát ngầm từ các trùm sỏ trong ngành Công an xuống toàn ngành : "Thịt !". Chỉ từ một "mật lệnh" duy nhất ấy, toàn dân, từ những đại gia có máu mặt đến chị buôn đồng nát, từ các nhân vật cốt cán trong xã hội dân sự đến bà buôn ve chai, đều có nguy cơ bị lùa "vào chuồng" cho Công an "tăng gia sản xuất". Mật lệnh "Thịt !" phát ra khi "đại chiến trên thượng tầng" không còn là cuộc chiến phe phái, mà đã chuyển sang hồi hỗn loạn, kim thiết chùy tung tóe từ tất cả các bên, không còn phân biệt cánh tả, cánh hữu, phe ta, phe nó. Sau quãng thời gian buộc phải xanh mồm cùng rau dưa ; nay được lệnh trên, "Thịt ! Triệt để thịt !" để bữa cơm của anh em lại có thịt. Công an Giao thông tỏa ra các nẻo đường, trấn lột từ 200 nghìn đồng của mấy bà buôn ve chai lỡ bước sa chân lên vỉa hè lúc đường tắc. Công an Kinh tế thịt chục tỷ từ anh dạy lái xe đến chú thanh tra giao thông, đăng kiểm, thịt trăm tỷ từ mấy nhà buôn chợ đầu mối, thịt nghìn tỷ, chục nghìn tỷ từ các đại gia có máu mặt… Nhà nhà, người người đều trong thảm cảnh treo chờ "thịt" khi thằng há miệng, đứa nhe nanh, máu mỡ bấy no nê chưa chán. Tình cảnh hỗn loạn ấy, vì đâu nên nỗi ? (6).
Tứ trụ bỏ phiếu bầu tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV - Ảnh : TTXVN
Tất cả bắt nguồn tự sự lãnh đạo độc đoán là sản phẩm của chế độ chính trị tập trung quyền lực cao. Hai năm vận hành mô hình Đảng lãnh đạo Nhà nước được khẳng định tại Đại hội XIII năm 2021 cho thấy điều trên. Sự cần thiết được biện minh trong điều kiện "không bình thường" của năm đầu tiên chống đại dịch Covid-2019, nhưng sau đó chuỗi các hành động "quyết liệt chưa từng có" xuất phát từ sự lãnh đạo độc đoán và do thiếu các thể chế kiểm soát quyền lực hiệu quả đang gây nguy cơ tiềm ẩn bất ổn thể chế cần được cảnh báo. Có hai lý do chủ yếu dẫn đến kết luận này. Một là, mặc dù kinh tế Việt Nam phục hồi tốt sau đại dịch, tốc độ tăng trưởng kinh tế cả năm 2022 đạt 8,02%, nhưng từ quý tư đã có dấu hiệu suy giảm rõ rệt. Hai là, việc điều hành mô hình Đảng – Nhà nước đang "cuốn" cả hệ thống chính trị vào mọi lĩnh vực, trong tập trung theo đuổi tăng trưởng kinh tế nhanh và tập trung quyền lực để chống tham nhũng được đẩy lên cao trong khi việc xây dựng cơ chế phòng ngừa đã không được chú trọng đúng mức. "Chiếc lồng thể chế" kiểm soát quyền lực, kiểm soát tài sản quan chức, được khởi động từ giữa nhiệm kỳ XII, nhưng vẫn đang là "món nợ xấu" cho cải cách (7).
Mai Diện
Nguồn : RFA, 12/01/2023
Tham khảo :
2. https://sputniknews.vn/20230109/nong-da-ra-ly-do-vi-sao-mien-nhiem-2-ong-pham-binh-minh-vu-duc-dam-20492943.html
3. https://vietnamnet.vn/bo-truong-bui-thanh-son-nganh-ngoai-giao-tang-cuong-kiem-tra-giam-sat-can-bo-2099559.html
4. https://www.voatiengviet.com/a/cong-an-ngoai-giao-giao-thong-van-tai-bo-nao-sach-hon-bo-nao-/6913899.html
5. https://nld.com.vn/thoi-su/van-con-nhieu-y-kien-rat-khac-nhau-ve-tach-luat-giao-thong-duong-bo-20220118191055592.htm
6. https://www.viet-studies.net/kinhte/SaoBang_ThuongTangHonLoan.html
7. https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/warnings-of-constitutional-instability-01112023103045.html
Ăn cả… cỏ !
Trân Văn, VOA, 21/04/20148
Dư luận vừa lắng xuống sau khi ông Nguyễn Hạnh Phúc - Tổng thư ký quốc hội - khẳng định, dự luật về thuế tài sản chỉ là ý tưởng của một cơ quan cấp Vụ thuộc Bộ Tài chính chứ Quốc hội, Chính phủ chưa có kế hoạch thu thuế tài sản thì lại bùng lên trước tin nông dân xã Thiệu Dương, thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa phải nộp "phí đồng cỏ" (1).
"Phí đồng cỏ" được thu dựa trên "Quy ước đồng điền" và bản chất là "tiền thế chân" nhằm buộc nông dân phải lưu ý đến trâu, bò khi thả chúng ra ngoài gặm cỏ (Dương Đình Minh - Giám đốc Hợp tác xã Minh Anh)
Báo chí Việt Nam cho biết, sau khi Hợp tác xã Minh Anh được chính quyền xã Thiệu Dương chọn làm nhà thầu, thay mặt chính quyền địa phương cung cấp các dịch vụ : Bảo vệ đồng điền, bảo vệ thủy lợi nội đồng, khuyến nông... mỗi năm, nông dân xã này phải nộp trung bình là 100.000 đồng cho mỗi con bò mà họ thả ra khỏi nhà để ăn cỏ.
Tuy ông Dương Đình Minh - Giám đốc Hợp tác xã Minh Anh - đã giải thích, "phí đồng cỏ" được thu dựa trên "Quy ước đồng điền" và bản chất là "tiền thế chân" nhằm buộc nông dân phải lưu ý đến trâu, bò khi thả chúng ra ngoài gặm cỏ. Cuối năm, nếu trâu, bò không phá hoại ruộng vườn của người khác, nông dân sẽ được hoàn lại tiền nhưng "phí đồng cỏ" vẫn làm dư luận rúng động.
Sự rúng động ấy có thể vì xưa nay, Thanh Hóa vốn đã rất nổi tiếng về đủ loại phí trời ơi đất hỡi. Văn Song Nguyễn khẳng định, Thanh Hóa còn là địa phương "hà khắc nhất" trong chuyện buộc nộp phí. Facebooker này nhắc tới một loạt bài mà Trí Thức Trẻ đã đăng năm ngoái : Ở Thanh Hóa, an táng trẻ con cũng phải trả phí. Đại diện hệ thống công quyền xông vào nhà dắt bò, thu xe, thu giường, thu cả trợ cấp gia đình nghèo, gia đình liệt sĩ đểcấn trừ các khoản phí mà đương sự còn thiếu (2). Theo Văn Song Nguyễn, sau khi đã thu đủ thứ phí được áp đặt trên con người, giờ Thanh Hóa chuyển qua gia đoạn thu phí trên súc vật.
Bạn bè của Văn Song Nguyễn như Thanh Tuấn gọi "Quy ước đồng điền" mà Giám đốc Hợp tác xã Minh Anh nại ra như căn cứ để thu "phí đồng cỏ" là… "Quy ước thần thánh". Những Tuan Nguyen, Duong Vo, Peter PeterTran Tran đồng thanh nhận định, "Quy ước đồng điền" là một… phát kiến, những người soạn thảo quy ước này là nguồn nhân lực để cung cấp cho… Bộ Tài chính, cần chuyển họ ra Bộ tài chính để làm việc ngay lập tức. Dường như không còn sức để cười, Sam Thao thở than, chẳng lẽ đã đến lúc hệ thống công quyền "gặm cả cỏ", thay trâu, bò ăn cả cỏ với rơm ?
"Phí đồng cỏ" cũng trở thành một đề tài được bàn luận trên trang facebook của Trinh Bao Trang (3). Sâm Trần Văn tiết lộ, chẳng riêng Thanh Hóa, ở Hà Tĩnh chỉ có thể dắt trâu bò đường nếu đã trả phí ! Ngay sau khi Hạ Trắng rủa hệ thống công quyền "ăn như chó", An Phú lập tức "nói lại cho rõ" là rủa như thế chưa chính xác vì "chó không giành ăn với trâu, bò". Có thể vì đã… hết ý, Tran Minh Trung nài bạn bè trên facebook bày cho mình một "câu xứng đáng" để… chửi bọn này đi ! Chưa rõ là đùa hay thật, dẫn thông tin mới nhất từ báo giới, Trinh Bao Trang khen "may" vì ông Lê Anh Xuân - Chủ tịch thành phố Thanh Hóa - bảo rằng ông "vừa mới đọc báo", mới biết về chuyện "phí đồng cỏ" và do đang "đi công tác" nên đã điện thoại yêu cầu Phó Chủ tịch phụ trách kinh tế "về làm việc với xã Thiệu Dương" (4). Lê Cảnh không đồng ý, không thấy đó là "may" bởi đã có rất nhiều chuyện phi lý, dân chúng phản đối kịch liệt nhưng hệ thống công quyền không làm gì cả cho tới khi hệ thống truyền thông loan báo rộng rãi thì mới cho biết vừa… biết ! Lê Cảnh nêu thắc mắc, lãnh lương của dân mà như thế thì hàng ngày làm gì ? Phong Nguyễn trả lời : Bọn nó ngồi đấy đợi báo chí đưa tin !
"Họa vô đơn chí", giữa lúc "phí đồng cỏ" đang khuấy động dư luận, báo chí kể thêm, ở Thiệu Dương, nông dân còn phải đóng cả "phí xuống đồng" cho máy gặt (5). Dẫu Giám đốc Hợp tác xã Minh Anh đã nhấn mạnh, "phí xuống đồng" cũng là tiền thế chân. Khi cho máy gặt lên bờ, xuống ruộng, nếu chủ các máy gặt không làm hư hại hạ tầng thì họ sẽ được hoàn lại tiền. Ngược lại, tiền thế chân sẽ được dùng vào việc sửa chữa những hư hại hạ tầng do chủ máy gặt gây ra song yêu cầu nộp "phí xuống đồng" vẫn bị nguyền rủa. Những lời nguyền rủa hệ thống công quyền từ "hạ tầng cơ sở" đến "thượng tầng kiến trúc" vẫn như bướm xuân trên mạng xã hội.
Đó là hệ quả tất nhiên của việc bất chấp rên xiết, oán thán kéo dài suốt ba thập niên, thuế, phí ở Việt Nam vẫn vừa giữ sự… đa dạng, phong phú, vừa tiếp tục tăng không ngừng.
Không phải tự nhiên mà trong vài tháng gần đây, người sử dụng mạng xã hội đồng loạt so sánh thân phận của mình với thân phận của chị Dậu - nhân vật trong tiểu thuyết Tắt Đèn của Ngô Tất Tố, so sánh những viên chức trong hệ thống công quyền từ trung ương tới địa phương với những nhân vật được xem là đại diện cho "cường hào, ác bá" của dòng tiểu thuyết "hiện thực phê phán" mà hệ thống giáo dục xã hội chủ nghĩa từng chỉ trích không tiếc lời để tô vẽ cho sự ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa.
Trước khuynh hướng vừa kể, Anh Trung bỡn cợt trên trang facebook của Hồng Đức (6) rằng nhân dân hết sức… bậy bạ, bởi ông Mai Sỹ Diến - Phó Đoàn Đại biểu của dân chúng Thanh Hóa tại Quốc hội Việt Nam vừa mới phân trần, cho dù từ trẻ sơ sinh đến người già hết sức lao động phải đóng góp đủ thứ thì "chế độ ta làm gì có sưu cao, thuế nặng như thời phong kiến". Tú Doãn Bá thừa nhận "chúng" văn minh hơn phong kiến, thực dân vì thay "thuế" bằng "phí". Cong Trung Nguyen viết hoa nhận xét, kiểu "văn minh" ấy "tàn ác gấp triệu lần cường hào, ác bá ngày xưa" !
***
Không rõ giới lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam, giới lãnh đạo Quốc hội Việt Nam, giới lãnh đạo Chính phủ Việt Nam nghĩ gì khi người dùng mạng xã hội tại Việt Nam nhất loạt gọi Bộ Tài chính Việt Nam là "Bộ Vặt Lông" ?
Cũng không rõ họ có cảm thấy lo hay không khi nhiều người dùng mạng xã hội tại Việt Nam nhất loạt trích dẫn Á tế Á ca của cụ Phan Bội Châu :
"…Các thức thuế các làng thêm mãi, Hết đinh điền rồi lại trâu bò. Thuế chó cũi, thuế lợn bò, Thuế diêm, thuế tửu, thuế đò, thuế xe. Thuế các chợ, thuế trà, thuế thuốc, Thuế môn bài, thuế nước, thuế đèn. Thuế nhà cửa, thuế chùa chiền, Thuế rừng tre gỗ, thuế thuyền bán buôn. Thuế gò, thuế bãi, thuế cồn, Thuế người chức sắc, thuế con hát đàn. Thuế dầu mật, thuế đàn đĩ thoã, Thuế gạo rau, thuế lúa, thuế bông. Thuế tơ, thuế sắt, thuế đồng, Thuế chim, thuế cá, khắp trong lưỡng kì. Các thức thuế kể chi cho xiết. Thuế xia kia mới thật lạ lùng, Làm cho thập thất cửu không, Làm cho xơ xác, khốn cùng chưa thôi.…".
Kể cả Tuyên Ngôn Độc Lập mà ông Hồ Chí minh đọc hôm 2 tháng 9 năm 1945 ở Quảng trường Ba Đình : "…Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn trở nên bần cùng. Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn…" để so sánh với thực tại.
Hệ thống giáo dục xã hội chủ nghĩa từng dạy dỗ nhiều thế hệ rằng, bối cảnh xã hội Việt Nam ở thời điểm 1930 - 1940 chính là "đêm trước của một cuộc cách mạng", rằng "…Cũng có lúc bầm gan tím ruột, vạch trời kêu mà tuốt gươm ra. Cũng xương cũng thịt cũng da, Cùng hòn máu đỏ, giống nhà Lạc Long. Thế mà chịu trong vòng trói buộc, Bốn mươi năm nhơ nhuốc lầm than. Thương ôi ! Bách Việt giang san, Văn minh đã sẵn, khôn ngoan có thừa. Hồn mê mẩn tỉnh chưa, chưa tỉnh ? Anh em ta phải tính nhường sao" là chuyện phải làm. Giờ, nhân tâm cũng hệt như thế mà thuế, phí vẫn dồn dập thì quả là lạ !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 21/04/2018
(1) http://danviet.vn/nha-nong/chuyen-dong-troi-o-thanh-hoa-chan-tha-trau-bo-phai-nop-phi-co-867780.html
(2) https://www.facebook.com/groups/nhabaocongdan/permalink/738756873180753/
(3) https://www.facebook.com/groups/nhabaocongdan/permalink/738671963189244/
(6) https://www.facebook.com/groups/nhabaocongdan/permalink/738610423195398/
******************
Nuôi ong thu phí, xác nhận mất 10 lần tiền
Còn nhớ mùa ong lấy mật năm ngoái, nhiều người "méo mặt" khi di chuyển đàn ong đến địa bàn xã Kỳ Tây, huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh), bởi họ phải nộp từ 2-3 triệu đồng mới được đặt đàn ong "ăn mật". Chính quyền xã Kỳ Tây khẳng định việc đóng tiền là tự nguyện và số tiền này dùng để chi cho công an xã nhằm đảm bảo tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.
"Giấy mời" đến nộp phí nuôi ong của công an xã Kỳ Tây.
Tuy nhiên, các hộ nuôi ong lại cho rằng khoản thu này là vô lý và họ bị bắt buộc và công an xã đến từng trại để thu tiền. Mỗi trại phải nộp 3 triệu đồng, nhưng các hộ xin giảm còn 2 triệu vì ong đang mất mùa.
Giải thích về việc "phí tự nguyện" nhưng lại có giấy yêu cầu nộp tiền, vị chủ tịch UBND xã Kỳ Tây nói : "Công an xã gửi giấy mời về các hộ, viết như vậy là do lỗi đánh máy". Còn ông trưởng công an xã lại nói rằng : "Xã giao cho công an đốc thúc thu tiền, giấy mời không sai".
Mới đây, anh Trịnh Văn Tuấn ở xã Mai Phụ (huyện Lộc Hà - Hà Tĩnh) đăng trên trang cá nhân của mình bức ảnh biên lai thu tiền lệ phí xác nhận tình trạng hôn nhân cao gấp 10 lần quy định.
Mức thu phí xác nhận tình trạng hôn nhân chỉ là 10.000 đồng nhưng cán bộ UBND xã Mai Phụ thu gấp 10 lần với lý do "tiền tự nguyện phúc lợi".
Theo anh Tuấn, anh tới UBND xã Mai Phụ để xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, xong việc chị Hoan phụ trách văn thư yêu cầu anh nộp 100.000 đồng lệ phí có biên lai kèm theo như hình. Anh Tuấn nghi ngờ và sau khi tìm hiểu theo Nghị quyết số 26/2016/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Tĩnh và Thông tư số 226/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí chứng thực thì mức thu thực tế chỉ là 10.000 đồng.
Anh Tuấn bức xúc khi quay lại xã để xác nhận thì nhận được câu trả lời đó là tiền tự nguyện phúc lợi cho địa phương. Sau đó, chị văn thư đưa một tờ đơn "tự nguyện phúc lợi" và bảo anh Tuấn ký vào.
Không làm ruộng vẫn phải đóng tiền bê tông nội đồng
Xã Hưng Lộc (Hậu Lộc - Thanh Hóa) yên bình như bao làng quê khác, nhưng cuộc sống của người dân nơi đây chưa bao giờ hết "dậy sóng" bởi những khoản phí rất vô lý. Nhà chị Nguyễn Thị Nhung ở thôn Thái Hòa, cả thôn ai cũng ái ngại, xót xa cho hoàn cảnh của chị. Chị Nhung sinh năm 1991, một mình nuôi con nhỏ bởi vừa mất chồng sau một tai nạn thương tâm. Nhà có 3 mẹ con, nhưng chị Nhung bảo, số tiền hàng tháng đóng cho xã "chẳng thua hộ nào".
"Họ thu vô lý lắm, nhà em không có ruộng, thế mà vẫn phải đóng tiền làm đường bê tông nội đồng. Em có thắc mắc nhưng chả được, họ bảo quy định thế rồi", chị Nhung bức xúc.
Tương tự, ông Nguyễn Chí Chanh, đảng viên 31 tuổi Đảng bảo ở thôn Thái Hòa cũng bức xúc vì nhiều khoản thu vô lý của địa phương.
Ông Chanh bảo, để thúc thu, đối với những gia đình khó khăn chưa đóng ngay tắp lự sau mỗi vụ đóng góp thì chính quyền sẽ cử đoàn công tác đặc biệt đến… vận động. "Họ thành lập đoàn để đến nhà, ban đầu là vận động, nhưng sau đó là dọa nạt".
Theo ông Chanh, ở Thái Hòa, dù tiền điện đã thu riêng nhưng không hoàn thành các khoản thu khác, đã có gia đình bị cắt điện.
Máy gặt muốn xuống đồng phải đóng phí - chuyện xôn xao xứ Thanh mấy ngày qua.
Những năm trước, tình trạng một số hộ dân nuôi thả gia súc bừa bãi phá hoại hoa màu, bờ vùng, bờ thửa của người dân xã Thiệu Dương (Thành phố Thanh Hóa) thường xuyên xảy ra. Lấy lý do này, Hợp tác xã Dịch vụ Minh Anh đã đưa ra mức thu phí chăn thả với trâu bò là 100.000 đồng/con, mức thế chấp với mỗi con trâu, bò là 300.000 đồng/con.
Chưa hết, các hộ có máy gặt, máy lồng cũng bắt buộc phải nộp tiền thế chấp. "Vì chủ máy mỗi khi đưa máy ra đồng sẽ làm ảnh hưởng đến bờ vùng, bờ thửa và hệ thống mương thủy lợi, nếu chủ máy không tự sửa chữa thì phải chịu trừ vào khoản tiền đã đặt cọc.
Theo lý giải của ông Dương Đình Minh, Chủ tịch Hợp tác xã thì "Đến cuối năm, chúng tôi sẽ hoàn trả số tiền đã thế chấp nếu hộ không để gia súc phá hoại hoa màu của nhân dân. Tất cả các hộ dân đã đồng ý thống nhất trong hội nghị. Về việc thu phí chăn thả trâu, bò là Hợp tác xã dựa trên quy ước đồng điền do UBND xã ban hành từ lâu đời rồi, chúng tôi chỉ kế thừa thôi".
Được biết, "quy ước đồng điền" mà Hợp tác xã Minh Anh đưa ra chỉ là một văn bản đóng dấu bản sao do Hợp tác xã tự lập nên từ tháng 1/2018 để yêu cầu người dân phải thực hiện việc đóng phí. Thống kê sơ bộ, trên địa bàn xã Thiệu Dương có 19 hộ có máy gặt, máy lồng đều đã đóng tiền thế chấp. Có 19 hộ dân đã phải đóng phí cho trâu, bò khi chăn thả ngoài đồng.
Thiết nghĩ, xã hội hóa là xu hướng cần thiết trong nhiều lĩnh vực, nhưng cách triển khai như thế nào cho hợp tình hợp lý lại là việc không hề đơn giản. Trong khi Chính phủ đang kêu gọi các bộ ngành giảm tối đa các loại phí không cần thiết, thì cách làm từ cơ sở như những câu chuyện nêu trên đang đi ngược chủ trương tốt đẹp mà chúng ta đang hướng tới.
Danh Hùng tổng hợp
*******************
Quy định lạ kỳ
Theo phản ánh của người dân xã Thiệu Dương (Thành phố Thanh Hóa), Hợp tác xã Dịch vụ Minh Anh hiện đang ép người dân phải đóng những khoản vô lý, nếu muốn nuôi trâu, bò và đem ra đồng chăn thả thì phải nộp tiền cho Hợp tác xã này.
Phóng viên Dân Việt vào cuộc và xác minh có chuyện người dân xã Thiệu Dương đang phải đóng cho Hợp tác xã Dịch vụ Minh Anh phí đồng cỏ và thế chấp chăn thả gia súc, gia cầm. Cụ thể, mức phí đồng cỏ là 100.000 đồng/con/năm ; thế chấp tiền chăn thả gia súc, gia cầm thu theo từng mức độ khác nhau. Hộ có 1 đến 3 con trâu, bò thu 300.000 đồng ; từ 3 đến 5 con, mức thu 500.000 đồng ; từ 5 đến 10 con thu 1.000.000 đồng và hộ từ 10 con trở lên thu 2.000.000 đồng.
Người dân xã Thiệu Dương phản ánh với Dân Việt về việc bị thu phí chăn thả gia súc. Ảnh : PV
"Từ khi Hợp tác xã Dịch vụ Minh Anh hoạt động, chúng tôi phải nộp phí đồng cỏ cho hợp tác xã này nếu muốn nuôi trâu, bò. Chúng tôi cũng chẳng biết hợp tác xã lôi đâu ra cái "quy ước đồng điền" để bắt chúng tôi phải đóng phí đồng cỏ, tiền thế chấp chăn thả gia súc. Chúng tôi đã đấu tranh rất nhiều nhưng cuối cùng họ vẫn ép chúng tôi phải đóng. Nếu nhà nào không tuân theo, Hợp tác xã sẽ cấm chăn thả trâu, bò ra ngoài đồng, bãi cỏ. Ai muốn nuôi trâu, bò thì nhốt ở nhà mà nuôi chứ không được lùa chúng ra đồng gặm cỏ nêu không nộp phí cho hợp tác xã" - ông T, một người dân cho biết.
"Quy ước đồng điền có từ lâu đời rồi"
Làm việc với phóng viên, ông Dương Đình Minh - Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ Minh Anh nói việc Hợp tác xã thu phí trên là theo quy ước đồng điền và có từ lâu.
"Hợp tác xã thu tiền thế chấp chăn thả gia súc, gia cầm của những hộ có trâu, bò là trên tinh thần tự nguyện đóng góp và có văn bản họp dân, dựa trên quy ước đồng điền của làng từ xưa đến nay" - ông Minh nói.
"Những năm trước, tình trạng một số hộ dân nuôi thả gia súc bừa bãi phá hoại hoa màu, bờ vùng, bờ thửa của người dân thường xuyên diễn ra. Tháng 12.2017, Hợp tác xã tiếp nhận bàn giao từ UBND xã và đã tổ chức họp các hộ chăn nuôi và đưa ra phương án thu 100.000 đồng/con, nộp một khoản tiền thế chấp theo tỉ lệ nhất định.
"Đến cuối năm, chúng tôi sẽ hoàn trả số tiền đã thế chấp nếu hộ đó không để gia súc phá hoại hoa màu của người dân. Tất cả các hộ dân đã đồng ý thống nhất trong hội nghị mà" - ông Minh khẳng định.
Phiếu thu tiền thế chấp chăn thả gia súc, gia cầm của Hợp tác xã dịch vụ Minh Anh. Ảnh : PV
Cũng theo vị giám đốc Hợp tác xã dịch vụ Minh Anh, hiện nay Hợp tác xã này đang hoạt động theo Luật Hợp tác xã và được phép thu dịch vụ với 3 khâu : "Bảo vệ đồng điền ; khuyến nông và thủy lợi nội đồng" với mức thu là 12kg thóc/sào/năm.
"Về việc thu phí chăn thả trâu, bò là Hợp tác xã dựa trên quy ước đồng điền do UBND xã ban hành từ lâu đời rồi, chúng tôi chỉ kế thừa theo thôi"- ông Minh nói.
Đối với việc trích 10% phí thu dịch vụ, ông Minh lý giải, do các hộ trong tổ cơ giới hóa tự nguyện đóng góp để chi cho công tác hoạt động của tổ.
Thế nhưng, theo tìm hiểu của phóng viên, văn bản họp dân mà ông giám đốc Hợp tác xã nêu ra không có số lượng người tham gia cũng như số người đồng ý quan điểm của Hợp tác xã. Bên cạnh đó, "quy ước đồng điền" cũng chỉ là một văn bản (có đóng dấu bản sao) do Hợp tác xã tự lập nên từ tháng 1.2018 để yêu cầu người dân phải thực hiện theo.
Hồng Việt