‘Xài qua – xài lại’ ở chính trường Việt Nam

Nguyễn Nam, VNTB, 10/02/2020

Gọi cách dân dã ‘xài qua – xài lại’ là vì đang làm phó thủ tướng trong nội các chính phủ, ‘đùng một cái’ ông Tổng bí thư cho ‘thôi chức phó thủ tướng’ để về làm Bí thư Thành ủy – một chức vụ thuần cơ quan đảng dưới trướng ông Tổng bí thư. Không chịu thua, Thủ tướng chính phủ đã bổ nhiệm một phó trưởng ban tuyên giáo trung ương, giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ Y tế.

Ông Vương Đình Huệ ‘thôi chức phó thủ tướng’ để về làm Bí thư Thành ủy ; ông Nguyễn Thanh Long rời chức phó trưởng ban tuyên giáo trung ương về làm Thứ trưởng Bộ Y tế

Nếu căn cứ về thẩm quyền trong hệ thống luật pháp Việt Nam thì việc ‘thôi chức’ – ‘điều về’ – ‘bổ nhiệm’ này chưa thấy nằm trong luật nào trong rừng luật ở Việt Nam.

Trước hết, vị trí phó thủ tướng là theo đề xuất của Thủ tướng và trình tự hành chính chấp thuận ở cấp Quốc hội (Hiến pháp năm 2013, Chương VII, Điều 98). Việc miễn nhiệm chức danh phó thủ tướng cũng phải được chính Thủ tướng đưa ra và lại qua thủ tục hành chính của Quốc hội.

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ ‘bị/được’ rời ghế phó thủ tướng để nhận chức danh Bí thư Thành ủy Hà Nội 

Thế nhưng trên thực tế vừa qua cho thấy phó thủ tướng Vương Đình Huệ ‘bị/được’ rời ghế phó thủ tướng để nhận chức danh Bí thư Thành ủy Hà Nội lại là ‘ý chỉ’ của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội cùng ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ đều không thấy có ý kiến gì về chuyện ‘lấy người – xài người’ này của ông Nguyễn Phú Trọng.

Đến lượt mình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khôn khéo hơn khi ‘sắm thêm vai’ cho phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương – ông Nguyễn Thanh Long, khi nhân mùa chống dịch virus Corona/ Vũ Hán. Lý do đơn giản và thuyết phục : ông Nguyễn Thanh Long là một chuyên gia y tế, người từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Y tế trước đó.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao quyết định và chúc mừng tân Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long.

Lý lịch khoa học của ông Nguyễn Thanh Long thấy trích đăng như sau : Tốt nghiệp Bác sĩ Y khoa tại Đại học Y Thái Bình (ngày nay là Đại học Y Dược Thái Bình) năm 1990, sau đó là Thạc sĩ Y khoa chuyên ngành Truyền nhiễm, Trường Đại học Y Hà Nội năm 1995 ; Tiến sĩ Y khoa năm 2003 ; Phó Giáo sư y học năm 2009, Phó Giáo sư kiêm nhiệm Trường Đại học Griffith, Úc năm 2011 ; Giáo sư y học năm 2013.

Ngày 30/10/2018, Ban Bí thư Trung ương Đảng quyết định điều động, bổ nhiệm ông Nguyễn Thanh Long giữ chức phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương. Ngày 31/01/2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc quyết định bổ nhiệm ông giữ chức Thứ trưởng Bộ Y tế Việt Nam.

Hiện tại coi như ông Nguyễn Thanh Long cùng lúc phải ‘vừa ẳm em, vừa xay lúa’ với đầu lương của chức phó Tuyên giáo, đầu lương kia là thứ trưởng Bộ Y tế.

Chuyện ‘xài qua – xài lại’ ở trên bất chấp quy định của pháp luật liên quan cho thấy đã đến lúc những người đứng đầu đảng cộng sản Việt Nam không thể thoái thác cho việc ban hành một luật về hoạt động của đảng cộng sản. Đồng thời, mặc dù là độc đảng toàn trị, song với nội dung ở Điều 4, Hiến pháp 2013 cho thấy cần thiết việc Quốc hội Việt Nam soạn thảo dự luật về hoạt động đảng phái chính trị.

Lâu nay ở các tài liệu, bài báo của cơ quan Tuyên giáo Trung ương, vẫn luôn nhấn mạnh việc nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa với sự lãnh đạo toàn diện của đảng cộng sản, song đảng không làm thay các công việc của nhà nước.

Thế nhưng thử nhìn lại những vụ án được gọi là đến từ chuyện ‘đốt lò’ của ông Nguyễn Phú Trọng, sẽ thấy rằng lẽ ra những ‘củi’ này đã phải vào lò từ rất lâu rồi. Song vì củi đó là đảng viên, nên khi một quan chức là đảng viên có hành vi vi phạm pháp luật thì đầu tiên là phải báo cáo với tổ chức Đảng. Khi tổ chức Đảng ‘gật đầu’ thì mới qua công đoạn xử lý của Chính phủ, của các cơ quan nhà nước và các cơ quan tố tụng. Rõ ràng Đảng đã đứng trên pháp luật.

Ở thời dịch bệnh virus Corona/ Vũ Hán bùng nổ, chuyện ‘xài qua – xài lại’ này trong bộ máy công quyền sẽ dễ lây lan hơn nữa một con virus cũ mèm mang tên ‘kinh nghiệm’, với chuyện ‘rút kinh nghiệm’ ở ‘sợi dây’ rút hoài vẫn không hết trong thể chế chính trị Việt Nam.

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 10/02/2020

*****************

Tại sao kỳ vọng ông Vương Đình Huệ ?

Quang Thành, VNTB, 10/02/2020

Bỏ qua những nội dung tin bài lá cải, nịnh bợ như ‘đèn đom đóm’ hay ‘đi chợ trả tiền’, người viết cho rằng, sự công tâm trong đánh giá ông Huệ là một việc nên làm, và chúng ta vẫn phải cần thêm một thời gian để ông Huệ phô bày thực tài của mình.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh : VGP/Nhật Bắc

Tuy nhiên, dưới góc độ người viết, ông Huệ vẫn là gương mặt sáng của ‘quê choa’ và trong bộ chính trị Việt Nam hiện thời. Nếu so với Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, thì thực tài và khả năng điều hành kinh tế của ông Vương Đình Huệ vượt trội hơn hẳn. Nếu đặt trong hoàn cảnh ông có thể tiếp cận chức vụ Thủ tướng trong thời kỳ tới thì người viết vẫn đặt ra hy vọng về một nền kinh tế Việt phát triển bền vững hơn.

Lý do gì khiến người viết kỳ vọng như vậy ?

Đầu tiên là vào những ngày cuối tháng 5/2013, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã đọc tờ trình về việc đề nghị Quốc hội phê chuẩn miễn nhiệm chức danh Bộ trưởng Bộ Tài chính đối với ông Vương Đình Huệ. Quyết định này xuất phát từ khi Bộ Chính trị có quyết định phân công ông Huệ làm Trưởng ban kinh tế Trung ương. Quyết định này cũng đồng nghĩa, đưa người đứng đầu ngành nóng (Bộ Tài chính) phải về ngồi bàn giấy (thời kỳ Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nắm quyền, các ban bệ của Đảng là hết sức mờ nhạt). Và theo như báo chí mô tả, ông Huệ đã từ chối phát biểu trước Quốc Hội liên quan đến sự kiện này. Hành vi này cho thấy một quan điểm điền đạm và hợp lý, khi vai trò chính trị bị các nhóm lợi ích phong toả.

Điểm thứ hai cần nhắc đến là Tại Hội thảo "Kinh tế Việt Nam : Động lực tăng trưởng và giải pháp thúc đẩy", với tư cách là Phó thủ tướng, ông Vương Đình Huệ đã có những chia sẻ cực kỳ đúng đắn và khoa học về bài toán phát triển kinh tế Việt Nam, không chỉ liên quan đến trọng tâm phát triển, mà cả vấn đề FDI.

Ông "cảnh báo về việc chọn nhiều trọng tâm, trọng điểm" trong bối cảnh Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phân phát cho mỗi tỉnh thành là một mũi nhọn, một đầu tàu. Điều đó không chỉ nhấn mạnh tính tập trung, trọng tâm nền kinh tế. Mà cho thấy góc nhìn của ông Vương Đình Huệ là dựa trên nội lực của mỗi tỉnh thành, cẩn trọng trong phát triển lợi thế hơn là ban phát các liều doping cho các tỉnh thành đến mức các tỉnh thành rơi vào trạng thái ảo tưởng.

Ông Vương Đình Huệ còn đề cập đến một thiếu hụt liên quan đến chỉ tiêu đánh giá chất lượng tăng trưởng, dẫn đến hoàn cảnh không xác thực được số liệu thống kê, và cả chỉ số tăng trưởng hằng năm cũng đều bị nghi ngờ. Điều này là cần thiết để minh bạch nền kinh tế và đảm bảo các số liệu chuẩn để phát triển thực nền kinh tế quốc gia.

Đối với vấn đề FDI, ông đề cập đến lựa chọn "doanh nghiệp FDI có công nghệ cao, có chuỗi giá trị, thân thiện môi trường". Những yếu tố này hoàn toàn phù hợp với nhu cầu cần có ở một chính phủ kiến tạo, nó đảm bảo loại bỏ các doanh nghiệp FDI mà nguy cơ công nghệ cũ, thiếu chuỗi giá trị và chứa đựng khả năng huỷ hoại môi trường như Formosa từng tồn tại. Chấm dứt biến Việt Nam trở thành nơi xuất khẩu các mặt hàng gia công dựa trên nhân công giá rẻ, thuế quan trải thảm, và thực hiện các hành vi "chuyển giá" gây bất lợi cho ngân sách nhà nước. Quan điểm thu hút doanh nghiệp FDI của ông Vương Đình Huệ cũng dẫn dắt các chủ trương, chính sách (nếu có) bám sát theo và đưa Việt Nam hưởng lợi nhiều hơn liên quan đến tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, cũng như tận dụng tối đa các điều kiện thuận lợi mà các hiệp định tự do thế hệ mới mang lại, đảm bảo Việt Nam phát triển "bền vững" hơn trong tương lai.

Điều thứ ba, là khi ông Vương Đình Huệ họp với các doanh nghiệp, cơ quan xăng dầu nhấn mạnh "thanh tra, minh bạch". Ông cũng tuyên bố sẽ thay ngay doanh nghiệp nếu như không làm được, cũng như khẳng định "doanh nghiệp đừng có dọa nhà nước". Tuyên bố này, cùng với quan điểm trong Hội thảo về kinh tế nêu trên cho thấy phần nào đó, ông Vương Đình Huệ đánh giá cao tính minh bạch trong nền kinh tế, hiểu tác dụng tích cực của nó. Và ông sẵn sàng răn đe nhóm lợi ích nếu như điều đó đi ngược lại sự minh bạch.

Ông Vương Đình Huệ thực tài có thể so với Thống đốc Nguyễn Văn Bình về mặt tư duy, điều hành kinh tế. Và điều này nên được xem là điểm sáng. Đó là lý do vì sao người viết nhận thấy, ông Vương Đình Huệ không chỉ giỏi về thực học, và việc ông từng đứng đầu Bộ Tài chính cũng cho thấy thực lực của ông. Con đường chính trị của ông Vương Đình Huệ khá khó khăn, có lúc tưởng chừng như về hưu non. Nhưng thời vận của ông đã không dừng tại đó, và có lẽ Thủ đô Hà Nội sẽ trở nên ổn hơn dưới thời kỳ của Bí thư thành uỷ Vương Đình Huệ, cũng như đây sẽ là điểm nhấn cho ông tiếp cận ghế Thủ tướng trong tương lai. Một vị trí mà ông Huệ xứng đáng ngồi trong dãy bộ mặt Uỷ viên Bộ chính trị hiện nay.

Quang Thành

Nguồn : VNTB, 10/02/2020

*********************

Vương Đình Huệ : Quan lộ thần tốc 

Hải Yến, thoibao.de, 08/02/2020

Ngày 7/2, Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam thông báo đã phân công ông Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, làm Bí thư Thành ủy thành phố Hà Nội.

Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị giao ông Vương Đình Huệ làm bí thư thành ủy Hà Nội

Động thái này của Bộ Chính trị cho thấy hai nhân vật này sẽ đi theo hai chiều hướng ngược chiều nhau, một là khả năng thăng tiến hơn nữa cho ông Vương Đình Huệ và khả năng ông Hoàng Trung Hải sẽ trở thành củi đốt lò vì những sai phạm gây thất thoát và thiệt hại khổng lồ cho tài sản của nhà nước .

Ông Hoàng Trung Hải thôi giữ chức Bí thư Thành Hà Nội để giữ chức Phó Trưởng Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Chức Phó Trưởng Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII dành cho ông Hoàng Trung Hải coi như một vị trí văn thư quèn, không có quyền hành gì cả, số phận ông Hoàng Trung Hải xem như đã rõ.

Tháng Giêng năm nay, ông Hoàng Trung Hải nhận kỷ luật cảnh cáo của Bộ Chính trị vì có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong quá trình chỉ đạo thực hiện Dự án Công ty Gang thép Thái Nguyên (Dự án TISCO II) khi còn là Phó Thủ tướng.

Thay mặt Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng thông báo ông Vương Đình Huệ thôi giữ chức Phó Thủ tướng Chính phủ để chỉ định tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn Đại biểu quốc hội khóa XIV của Thành phố Hà Nội thay ông Hoàng Trung Hải.

Hiện nay, giới quan sát đặt ra hai giả thiết :

Hoặc việc ông Vương Đình Huệ lãnh đạo Thành ủy Hà Nội chỉ là biện pháp tạm thời từ nay tới Đại hội Đảng 13, dự kiến tháng Giêng 2021. Theo đó, ông Vương Đình Huệ sẽ có khả năng được đề cử vào một trong Tứ Trụ (Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch quốc hội).

Dù dự đoán ra sao, điều rõ ràng là con đường quan lộ của ông Vương Đình Huệ ngày càng thuận lợi.

Hoặc nếu không vào Tứ Trụ tại Đại hội Đảng 13, ông Vương Đình Huệ sẽ tiếp tục chức Bí thư Thành ủy Hà Nội thêm một nhiệm kỳ.

Trước đó, từ hồi tháng 5 năm 2013, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ủng hộ hai ông Nguyễn Bá Thanh và Vương Đình Huệ, đang là các trưởng ban Ban Nội chính và Ban Kinh tế Trung ương, ứng cử vào hai vị trí trong Bộ Chính trị.

Tuy nhiên, Ban Chấp hành Trung ương lại bầu cho hai ứng viên khác là ông Nguyễn Thiện Nhân và bà Nguyễn Thị Kim Ngân.

Tại Hội nghị trung ương 7 kết thúc hôm 11/5/2013, 175 ủy viên trung ương chính thức có quyền bỏ phiếu đã bầu các ông Nguyễn Thiện Nhân, Phó thủ tướng, và bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Phó Chủ tịch quốc hội, vào Bộ Chính trị vốn đã có 14 ủy viên, đưa tổng số nhân sự lên 16 ghế.

Trong khi đó, Trưởng ban Nội chính Nguyễn Bá Thanh và Trưởng bn Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ lại không vào được cơ quan quyết sách tối cao này của Đảng.

Thời điểm đó, giới bình luận gọi đây là thất bại của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Tiếp xúc cử tri ngày 13/5/2013, ông Nguyễn Phú Trọng bình luận : "Thẩm quyền là Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị cũng là cơ quan chuẩn bị để Trung ương quyết thôi. Vừa rồi bầu bổ sung được thành 16 ủy viên Bộ Chính trị, định bổ sung 3 thì được 2, định bổ sung thêm 2 ủy viên Ban Bí thư thì được 1, so với yêu cầu về số lựợng thì chưa đạt, cái đó Trung ương cũng không hài lòng".

Báo chí nhà nước khi đó dẫn lời ông Trọng giải thích rằng, "trong không khí dân chủ này cơ chế phải có số dư, để tôn trọng các ý kiến của người ta".

Ông Vương Đình Huệ, khi đó tiếp tục là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, Trưởng ban Kinh tế Trung ương, từ tháng 12/2012 tới tháng 1/2016, khi diễn ra Đại hội Đảng 12.

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ nay là bí thư thành ủy Hà Nội

Vào Bộ Chính trị năm 2016 : Nhưng tại Đại hội 12, ông Huệ được bầu vào Bộ Chính trị, vào nhóm các nhân vật quyền lực nhất của Việt Nam.

Từ tháng 4/2016, ông chính thức là Phó Thủ tướng Chính phủ cho đến ngày 7/2 năm nay, khi được điều động làm Bí thư Thành ủy Hà Nội.

Với học vị Giáo sư, Tiến sĩ Kinh tế, ông Vương Đình Huệ được giới quan sát xem là một trong những nhà kỹ trị nổi trội nhất trong chính giới Việt Nam.

Trong vai trò Phó Thủ tướng, ông Huệ có nhiệm vụ giúp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, theo dõi, chỉ đạo các lĩnh vực về kinh tế, trong đó có việc theo dõi sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước.

Ông Huệ cũng là người trực tiếp chỉ đạo đàm phán và thực hiện các Hiệp định kinh tế song phương và đa phương.

Ông giúp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo các bộ : Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội, Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước, Bảo hiểm tiền gửi.
Ông còn là Chủ tịch Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia ; Trưởng ban Chỉ đạo nghiên cứu và thực hiện cải cách chính sách tiền lương nhà nước ; Trưởng ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp…

Sinh năm 1957, với chuyên môn kinh tế, tài chính, ông Huệ được đồn đoán là một trong các ứng viên cho chức Thủ tướng trong tương lai.

Theo truyền thống, các thủ tướng Việt Nam gần đây, từ ông Phan Văn Khải, Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Xuân Phúc, đều xuất phát từ chức vụ phó thủ tướng.

Theo tiểu sử chính thức, từ 1979 tới 1985, ông Vương Đình Huệ là giảng viên Trường Đại học Tài chính và kế toán Hà Nội (nay là Học viện Tài chính).

Từ 1986 tới 1990, ông làm nghiên cứu sinh ở Đại học Kinh tế Bratislava, Cộng hòa Slovakia.

Sau khi về nước, ông làm giảng viên ở Đại học Tài chính và kế toán Hà Nội, rồi trở thành Trưởng khoa Kế toán từ 1994 tới 1999.

Hình ảnh 19 nhân vật trong Bộ chính trị khóa 12 đứng đầu là ông Nguyễn Phú Trọng

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng 5 Phó thủ tướng

Trong hai năm từ 1999 tới 2001, ông là Phó Hiệu trưởng phụ trách đào tạo, Đại học Tài chính và kế toán Hà Nội. Từ 2001 tới 2006, ông là Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước.

Ông trở thành Tổng Kiểm toán Nhà nước, Ủy viên Trung ương Đảng khóa X, Đại biểu quốc hội từ 2006 tới 2011.

Trong thời gian ngắn, từ tháng 8/2011 tới tháng 12/2012, ông giữ chức Bộ trưởng Tài chính.

Cuối năm 2012, Bộ Chính trị do ông Nguyễn Phú Trọng đứng đầu quyết định tái lập Ban Kinh tế Trung ương. Ban này được gọi là Ban tham mưu chiến lược của Đảng về kinh tế, theo đường lối và Cương lĩnh của Đảng đã chỉ ra.

Ông Vương Đình Huệ được Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tin tưởng, điều động làm Trưởng ban Kinh tế Trung ương từ cuối 2012 tới 2016.

Việc giữ chức Bí thư Thành ủy Hà Nội cũng là lần đầu tiên ông Vương Đình Huệ nắm chức vụ lãnh đạo ở một cấp địa phương.

Việc điều hành Đảng bộ Thủ đô vào thời điểm hiện nay sẽ là cơ hội để ông chứng tỏ khả năng trước Đại hội Đảng 13 năm sau.

Trước đó đã có nhiều lời đồn đoán rằng Phó thủ tướng Vương Đình Huệ được đề bạt chức vụ mới. Mạng xã hội bỗng xôn xao vì một số người bắt đầu chia sẻ câu chuyện mang tên Tuổi thơ "dữ dội" của Bộ trưởng Vương Đình Huệ với chi tiết "Những khi đèn dầu hết, ông học nhờ ánh trăng và bắt chước người xưa bắt đom đóm bỏ vào quả cà rỗng để học".

Ông Trần Quốc Vượng trao quyết định chính thức cho ông Vương Đình Huệ

Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng đánh giá ông Vương Đình Huệ là cán bộ được đào tạo cơ bản, đã kinh qua nhiều chức vụ quan trọng.

Theo ông Vượng, việc này nhằm phát huy kiến thức, năng lực nghiên cứu chiến lược và kinh nghiệm công tác của ông Hải vào công việc chung của Đảng.

Cùng với đó, Bộ Chính trị cũng họp, thảo luận, cân nhắc các mặt để điều động ông Vương Đình Huệ thôi làm Phó thủ tướng để giữ chức Bí thư Hà Nội, Trưởng đoàn Đại biểu quốc hội Thành phố Hà Nội thay ông Hoàng Trung Hải.

Cũng theo Thường trực Ban Bí thư, ông Vương Đình Huệ là cán bộ có phẩm chất chính trị vững vàng, có kiến thức chuyên môn phù hợp với yêu cầu lãnh đạo và nhiệm vụ chính trị của thành phố, nắm vững công tác xây dựng Đảng và quản lý Nhà nước ở Trung ương.

Đặc biệt, ông Huệ có uy tín và khả năng quy tụ đoàn kết nội bộ, có bề dày kinh nghiệm công tác và am hiểu tình hình kinh tế xã hội của đất nước cũng như Hà Nội.

Có lẽ để chuẩn bị thi hành kỷ luật với cựu Bí thư Hoàng Trung Hải, nên Bộ Chính trị đã nhanh chóng ra quyêt định, để chiều ngày 7/2/2020 Thành ủy Hà Nội tổ chức Hội nghị công bố quyết định chính thức là ông Vương Đình Huệ sẽ đảm nhận cương vị Bí thư Thành ủy Hà Nội nhiệm kỳ 2015-2020.

Bí thư Hà Nội Vương Đình Huệ là một cá nhân, dù có khả năng đến đâu, nhưng ông vẫn phải thực hiện việc điều hành đất nước theo mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa do Đảng cộng sản Việt Nam đề ra, điều đó sẽ dẫn đến thất bại vì thứ lý thuyết sai lầm và vô nghĩa này.

Hải Yến (Hà Nội) tổng hợp

*********************

Liệu Đồng Tâm có là 'một thách thức' cho Tân bí thư Hà Nội ?

BBC, 08/02/2020

Thành phố Hà Nội vừa có tân Bí thư Thành ủy, khi ông Vương Đình Huệ, đang là Phó Thủ tướng, nhận quyết định của Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam, về thành ủy Hà Nội, thay thế cho ông Hoàng Trung Hải.

Tân Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ (giữa) được Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam điều động thay thế ông Hoàng Trung Hải (trái) hôm 07/02/2020.

Quyết định thay đổi nhân sự cao cấp ở thủ đô của Việt Nam diễn ra trung với mốc thời gian tròn một tháng xảy ra vụ bố ráp, tập kích đầy bạo lực, gây đổ máu ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Thành phố Hà Nội làm cho nhiều người, trong đó ngoài ba sĩ quan Công an, một công dân 84 tuổi, ông Lê Đình Kình, thiệt mạng.

Nhân dịp này, một nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam nêu bình luận của mình trước câu hỏi, liệu giải quyết hậu quả vụ tập kích ở Đồng Tâm hôm 01/09/2020 có phải là một thách thức đối với ông Vương Đình Huệ.

"Đồng Tâm là một vụ mà rất là không hay và đang là vấn đề khó xử", Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp khách mời của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore), nói với BBC News Tiếng Việt hôm 07/02 từ Hà Nội.

"Thế nhưng nhiệm vụ của ông Huệ lại không nằm ở một chỗ cụ thể như thế.

"Nhiệm vụ của ông Vương Đình Huệ là ông phải tiếp tục thực hiện được Nghị quyết của Đại hội lần thứ 16 của Đảng bộ Hà Nội và thực hiện các vấn đề thuộc về Nghị quyết của Đại hội đảng (toàn quốc) lần thứ 12.

"Có khoảng 16 nhiệm vụ thể mà vừa rồi trong vòng bốn năm vừa rồi, khi mà người ta tổng kết, người ta thấy rằng là cả 16 nhiệm vụ ấy, thì ông Hoàng Trung Hải thực hiện một cách là tốt".

Theo nhà nghiên cứu này, từ nay đến Đại hội lần thứ 13 của Đảng cộng sản Việt Nam, tân Bí thư Thành ủy Hà Nội sẽ phải 'làm tốt' tất cả những việc đó.

'Đồng Tâm - chắc chắn sẽ phải đụng'

Liên quan vụ việc Đồng Tâm hôm 09/01 và hậu sự kiện này từ đó về sau, trong bối cảnh Hà Nội có tân Bí thư thành ủy, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp bình luận tiếp :

"Việc Đồng Tâm là một việc cụ thể mà chắc chắn trong quá trình mà làm Bí thư Hà Nội, thì sẽ có lúc ông ấy phải đụng đến nó.

"Bởi vì bây giờ ông ấy thay ông Hoàng Trung Hải làm Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội của Hà Nội.

"Cho nên việc Đồng Tâm thì thế nào người ta cũng phải nêu ra ở Quốc hội.

"Không sớm thì muộn sẽ phải nêu ra. Cho nên, sẽ đến lúc người ta sẽ phải đụng đến nó".

Nhân nhắc đến Quốc hội Việt Nam liên quan vụ tập kích 'đẫm máu' ở Đồng Tâm xảy ra tròn một tháng trước, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nêu quan điểm của mình về việc cơ quan lập pháp này cần phải làm gì và vì sao.

"Xét về mặt Quốc hội, thì Quốc hội có vai trò giám sát việc thực thi pháp luật, nên phải có những hành động. Trước hết là những cuộc họp để mà giám sát lại vụ việc Đồng Tâm, vì sao nó xảy ra như thế ? Và vì sao lại xảy ra việc giết ông Lê Đình Kình như thế ?

"Tôi cũng nhắc lại là người ta đã khởi tố vụ án giết người, tức là giết ba người sĩ quan cảnh sát đấy, thì cũng rất nên, Quốc hội cũng rất cần thiết là phải điều tra và khởi tố vụ án giết ông Lê Đình Kình.

"Quay lại Quốc hội, thì vai trò giám sát việc thực thi pháp luật là một việc.

"Vai trò thứ hai là vai trò giám sát thực hiện Hiến pháp, hành vi, hành động nào của chính quyền có thể dính đến việc vi hiến, thì Quốc hội cũng có vai trò như thế.

"Ở đây, Quốc hội, theo luật của Quốc hội, luật Tổ chức Quốc hội, giao cho Ban thường vụ Quốc hội giải thích việc hợp hiến hay là vi hiến trong hành động cụ thể như là việc xảy ra ở Đồng Tâm, xem nó có hợp hiến hay không.

"Trên cơ sở hai việc này, cũng phải dẫn đến việc điều tra và khởi tố vụ án giết ông Lê Đình Kình", ông Hà Hoàng Hợp nêu quan điểm với BBC hôm thứ Sáu.

Trở lại với việc Hà Nội có tân Bí thư thành ủy, tin cho hay hôm 7/2, Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam ra thông báo đã phân công ông Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, làm Bí thư Thành ủy thành phố Hà Nội.

Ông Hoàng Trung Hải thôi tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội và thôi giữ chức Bí thư Thành ủy nhiệm kỳ 2015-2020 để giữ chức Phó Trưởng Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng.

Trước đó, hồi tháng 01/2020, ông Hoàng Trung Hải nhận kỷ luật cảnh cáo của Bộ Chính trị vì được cho là có những "vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng" trong quá trình chỉ đạo thực hiện Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II - Công ty Gang thép Thái Nguyên (Dự án TISCO II) khi còn là Phó Thủ tướng.

*********************

Quan lộ của tân Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ

BBC, 07/02/2020

Ngày 7/2, Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam thông báo đã phân công ông Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, làm Bí thư Thành ủy thành phố Hà Nội.

Vì sao ông Huệ thay ông Hải làm Bí thư Hà Nội ?

Ông Hoàng Trung Hải thôi tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội và thôi giữ chức Bí thư Thành ủy nhiệm kỳ 2015-2020 để giữ chức Phó Trưởng Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng.

Tháng Giêng năm nay, ông Hoàng Trung Hải nhận kỷ luật cảnh cáo của Bộ Chính trị vì có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong quá trình chỉ đạo thực hiện Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II - Công ty Gang thép Thái Nguyên (Dự án TISCO II) khi còn là Phó Thủ tướng.

Thay mặt Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng thông báo ông Vương Đình Huệ thôi giữ chức Phó Thủ tướng Chính phủ để chỉ định tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội khóa XIV của TP. Hà Nội thay ông Hoàng Trung Hải.

Hiện nay, giới quan sát đặt ra hai giả thiết :

Hoặc việc ông Vương Đình Huệ lãnh đạo Thành ủy Hà Nội chỉ là biện pháp tạm thời từ nay tới Đại hội Đảng 13, dự kiến tháng Giêng 2021. Theo đó, ông Vương Đình Huệ sẽ có khả năng được đề cử vào một trong Tứ Trụ (Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội).

Hoặc nếu không vào Tứ Trụ tại Đại hội Đảng 13, ông Vương Đình Huệ sẽ tiếp tục chức Bí thư Thành ủy Hà Nội thêm một nhiệm kỳ.

Dù dự đoán ra sao, điều rõ ràng là con đường quan lộ của ông Vương Đình Huệ ngày càng thuận lợi.

Tháng 5 năm 2013, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ủng hộ hai ông Nguyễn Bá Thanh và Vương Đình Huệ, đang là các trưởng ban Ban Nội chính và Ban Kinh tế Trung ương, ứng cử vào hai vị trí trong Bộ Chính trị.

Tuy nhiên, Ban Chấp hành Trung ương lại bầu cho hai ứng viên khác là ông Nguyễn Thiện Nhân và bà Nguyễn Thị Kim Ngân.

Tại Hội nghị trung ương 7 kết thúc hôm 11/5/2013, 175 ủy viên trung ương chính thức có quyền bỏ phiếu đã bầu các ông Nguyễn Thiện Nhân, Phó thủ tướng, và bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Phó Chủ tịch Quốc hội, vào Bộ Chính trị vốn đã có 14 ủy viên, đưa tổng số nhân sự lên 16 ghế.

Trong khi đó, Trưởng Ban Nội chính Nguyễn Bá Thanh và Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ lại không vào được cơ quan quyết sách tối cao này của Đảng.

Thời điểm đó, giới bình luận gọi đây là thất bại của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Tiếp xúc cử tri ngày 13/5/2013, ông Nguyễn Phú Trọng bình luận : "Thẩm quyền là Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị cũng là cơ quan chuẩn bị để Trung ương quyết thôi. Vừa rồi bầu bổ sung được thành 16 ủy viên Bộ Chính trị, định bổ sung 3 thì được 2, định bổ sung thêm 2 ủy viên Ban Bí thư thì được 1, so với yêu cầu về số lựợng thì chưa đạt, cái đó Trung ương cũng không hài lòng".

Báo chí nhà nước khi đó dẫn lời ông Trọng giải thích rằng, "trong không khí dân chủ này cơ chế phải có số dư, để tôn trọng các ý kiến của người ta".

Ông Vương Đình Huệ, khi đó tiếp tục là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, từ tháng 12/2012 tới tháng 1/2016, khi diễn ra Đại hội Đảng 12.

Vào Bộ Chính trị năm 2016

Nhưng tại Đại hội 12, ông được bầu vào Bộ Chính trị, vào nhóm các nhân vật quyền lực nhất của Việt Nam.

Từ tháng 4/2016, ông chính thức là Phó Thủ tướng Chính phủ cho đến ngày 7/2 năm nay, khi được điều động làm Bí thư Thành ủy Hà Nội.

Với học vị Giáo sư, Tiến sĩ Kinh tế, ông Vương Đình Huệ được giới quan sát xem là một trong những nhà kỹ trị nổi trội nhất trong chính giới Việt Nam.

Trong vai trò Phó Thủ tướng, ông Huệ có nhiệm vụ giúp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, theo dõi, chỉ đạo các lĩnh vực về kinh tế.

Trong đó có việc theo dõi sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước.

Ông Huệ cũng là người trực tiếp chỉ đạo đàm phán và thực hiện các Hiệp định kinh tế song phương và đa phương.

Ông giúp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo các bộ : Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước, Bảo hiểm tiền gửi.

Ông còn là Chủ tịch Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia ; Trưởng Ban Chỉ đạo nghiên cứu và thực hiện cải cách chính sách tiền lương nhà nước ; Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp…

Sinh năm 1957, với chuyên môn kinh tế, tài chính, ông Huệ được đồn đoán là một trong các ứng viên cho chức Thủ tướng trong tương lai.

Theo truyền thống, các Thủ tướng Việt Nam gần đây, từ ông Phan Văn Khải, Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Xuân Phúc, đều xuất phát từ chức vụ phó thủ tướng.

Theo tiểu sử chính thức, từ 1979 tới 1985, ông Vương Đình Huệ là Giảng viên Trường Đại học Tài chính - Kế toán Hà Nội (nay là Học viện Tài chính).

Từ 1986 tới 1990, ông làm nghiên cứu sinh ở Đại học Kinh tế Bratislava, Cộng hòa Slovakia.

Sau khi về nước, ông làm giảng viên ở Đại học Tài chính - Kế toán Hà Nội, rồi trở thành Trưởng khoa Kế toán từ 1994 tới 1999.

Trong hai năm từ 1999 tới 2001, ông là Phó Hiệu trưởng phụ trách đào tạo, Đại học Tài chính - Kế toán Hà Nội.

Từ 2001 tới 2006, ông là Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước.

Ông trở thành Tổng Kiểm toán Nhà nước, Ủy viên Trung ương Đảng khóa X, Đại biểu Quốc hội từ 2006 tới 2011.

Trong thời gian ngắn, từ tháng 8/2011 tới tháng 12/2012, ông giữ chức Bộ trưởng Tài chính.

Cuối năm 2012, Bộ Chính trị do ông Nguyễn Phú Trọng đứng đầu quyết định tái lập Ban Kinh tế Trung ương.

Ban này được gọi là Ban tham mưu chiến lược của Đảng về kinh tế, theo đường lối và Cương lĩnh của Đảng đã chỉ ra.

Ông Vương Đình Huệ được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tin tưởng, điều động làm Trưởng ban Kinh tế Trung ương từ cuối 2012 tới 2016.

Việc giữ chức Bí thư Thành ủy Hà Nội cũng là lần đầu tiên ông Vương Đình Huệ nắm chức vụ lãnh đạo ở một cấp địa phương.

Việc điều hành Đảng bộ Thủ đô vào thời điểm hiện nay sẽ là cơ hội để ông chứng tỏ khả năng, tỏa sáng trước Đại hội Đảng 13 năm sau.

******************

Ông Hoàng Trung Hải bị cách chức hay sẽ được đề bạt lên cao ?

RFA, 07/02/2020

Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải vào ngày 7/2 đã bị thay thế bởi Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ theo quyết định của Bộ Chính trị đảng cộng sản Việt Nam và được chuyển về Tiểu ban Văn kiện Đại hội Đảng XIII.

Hình minh họa. Bí thư Hà Nội Hoàng Trung Hải và hình ảnh dự án TISCO II ở Công ty Gang thép Thái Nguyên - Photo : RFA

Tăng hay hạ chức ?

Nhận xét về việc điều ông Hoàng Trung Hải về Tiểu ban Văn kiện Đại hội Đảng XIII, nhà báo độc lập Nguyễn Vũ Bình, người từng làm việc tại Tạp Chí Cộng sản cho rằng đây có thể là một bước lùi trong sự nghiệp chính trị của ông Hải. Ông giải thích :

"Có những trường hợp như ông Đinh La Thăng lên làm Phó trưởng ban kinh tế Trung ương sau đó bị bắt. Thường thường việc điều chuyển lên một cơ quan trung ương có tính chất ít quyền lực, không quan trọng thường thường để vô hiệu hóa trước khi về hưu hoặc trước khi bị bắt. Chưa thấy trường hợp nào đang ở vị trí chủ chốt của một địa phương mà lên trung ương nhưng ở ban không quan trọng sau đó được điều chuyển lại những vị trí quan trọng, hầu như chưa có trường hợp nào. Bây giờ chưa rõ là ông ấy sẽ về hưu hay bị bắt. Tôi nghĩ khả năng bị bắt khoảng 30-40%, còn lại 60-70% là cho về ngồi chơi xơi nước rồi về hưu".

Không đồng tình với quan điểm của nhà báo Nguyễn Vũ Bình, ông Phạm Thành, cựu nhà báo từng công tác ở Đài Tiếng nói Việt Nam cho rằng với thiệt hại lớn như TISCO 2 gây ra nhưng ông Hoàng Trung Hải chỉ bị cảnh cáo là hình thức kỷ luật nhẹ nhàng nhất, cho thấy ông Nguyễn Phú Trọng phải làm động tác xem xét kỷ luật nhằm làm dịu phản ứng của dư luận.

Trước đó, trong phiên họp thứ 17 của Ban chỉ đạo tại Hà Nội vào ngày 10/1, ông Hoàng Trung Hải bị Bộ Chính trị kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo do những vi phạm liên quan đến Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang Thép Thái Nguyên (TISCO 2).

Dự án TISCO 2 do Công ty Gang thép Thái Nguyên cùng với Tổng Công ty thép Việt Nam và nhà thầu Trung Quốc MCC đảm nhiệm. Vào năm 2013, dự án đã tạm dừng thi công đến nay.

Theo kết luận thanh tra toàn diện về dự án TISCO 2 của Thanh Tra Chính phủ Hà Nội thì Công ty Gang thép Thái Nguyên điều chỉnh sai qui định từ 3.800 tỷ đồng lên trên 8.100 tỷ đồng, thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục của dự án đều chưa hoàn thành.

Còn ông Hoàng Trung Hải được xác định có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong quá trình chỉ đạo thực hiện dự án này.

Văn Phòng Trung Ương Đảng đăng tải thông báo ghi rõ những vi phạm, khuyết điểm của ông Hoàng Trung Hải là nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và cá nhân.

Đụng đến Trung Quốc !

Nhà báo Phạm Thành khẳng định không hề có chuyện ông Nguyễn Phú Trọng đang hạ chức ông Hoàng Trung Hải vì ông cho rằng ‘Xử lý Hoàng Trung Hải là đụng đến vấn đề cán bộ do Trung Nam Hải quản lý’.

Phiên họp thứ 17 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng ở Hà Nội hôm 15/1/2020 Courtesy of noichinh.vn

Vẫn theo nhà báo Phạm Thành, chức vụ mới của ông Hoàng Trung Hải được ông Nguyễn Phú Trọng soạn thảo trên thực tế nhằm kế vị cho sự lãnh đạo kế tiếp của Đảng cộng sản. Có thể thấy sự sắp xếp để ông Hải là Phó Trưởng ban và Trưởng ban là ông Nguyễn Phú Trọng thì rõ ràng không phải chức vụ ông Hải bị giảm đi mà do có mưu đồ lớn. Nhà báo Phạm Thành lập luận :

"Ông Nguyễn Phú Trọng theo kịch bản của Trung Quốc sẽ nhấc ông Hoàng Trung Hải lên một vị trí quan trọng hơn trong Đảng và Nhà nước, hơn cả chức Bí thư thành ủy thành phố Hà Nội như ông đã từng giữ chức. Ông này là con bài của Trung Cộng cài cắm lâu và thường chỉ làm việc đứng sau phá hoại nước Việt Nam bằng kịch bản kinh tế chứ không phải kịch bản chính trị. Ông này rất ít phát biểu đối với vấn đề chính trị mà ông lặng lẽ làm việc rất cụ thể là ký hiệp định, bật đèn xanh, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Trung Quốc đưa đầu tư vào Việt Nam theo nguyên tắc đầu tư lỗ thì Việt Nam chịu, còn Trung Quốc theo mức đầu tư đó mà tính lãi. Trung Quốc không những không mất bãi để nhà máy phế thải mà còn bán được cho Việt Nam. Chẳng hạn như đường sắt trên cao Hà Nội – Cát Linh là một bằng chứng rõ ràng. Bây giờ vẫn chưa hoạt động dù dự án tăng 3 lần vốn mà đã 10 năm rồi, hiện mỗi năm Việt Nam vẫn phải trả cho Trung Quốc 436 tỉ".

Trách nhiệm tập thể lãnh đạo !

Dưới góc nhìn cá nhân, nhà báo Nguyễn Vũ Bình cho rằng những tổn thất trong các dự án liên kết với Trung Quốc không chỉ do ông Hoàng Trung Hải, nguyên Phó Thủ tướng gây ra mà còn có sự tham gia của các cấp lớn hơn :

"Các dự án của Việt Nam nói chung liên kết với Trung Quốc gây thiệt hại cho đất nước này. Còn cái riêng phần ông Hoàng Trung Hải vì ông có nguồn gốc Trung Quốc nên nhiều người đặt vấn đề cá nhân, nhưng thường thường những dự án lớn theo tôi biết phải thông qua Bộ Chính trị chứ cá nhân không có vai trò lớn lắm để quyết. Còn những dự án nhỏ thì Thủ tướng, Phó Thủ tướng có thể quyết. Cái chung của Việt Nam là các dự án với Trung Quốc gây thiệt hại cho đất nước rất nhiều".

Trong phiên họp thứ 17 của Ban chỉ đạo tại Hà Nội được tổ chức vào ngày 10/1, ông Nguyễn Phú Trọng, người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam, đồng thời là Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng đã khẳng định Việt Nam sẽ đưa ra xét xử sơ thẩm 10 vụ án kinh tế lớn được dư luận quan tâm trong đó có vụ án tại Nhà máy Gang thép Thái Nguyên.

Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên là một trong 12 dự án ngàn tỷ bị cho là yếu kém của ngành Công Thương Việt Nam đến nay vẫn chưa thể giải quyết.

Ông Hoàng Trung Hải bị kỷ luật là trường hợp thứ hai một ủy viên Bộ Chính trị bị kỷ luật trong nhiệm kỳ khóa XII của đảng cộng sản Việt Nam. Trường hợp thứ nhất là ông Đinh La Thăng, hiện đang phải thụ án tù 30 năm.

Vào đầu sang năm, đảng cộng sản Việt Nam tiến hành đại hội khóa XIII. Nhiều nhà quan sát cho rằng thời gian trước đại hội là giai đoạn các phe phái trong đảng ra sức để củng cố thế lực của họ trước đối phương.

******************

Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải bị thay thế bởi phó thủ tướng Vương Đình Huệ

RFA, 07/02/2020

Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải bị thay thế bởi phó thủ tướng Vương Đình Huệ theo quyết định của Bộ Chính trị đảng cộng sản Việt Nam.

Ảnh ông Hoàng Trung Hải chụp vào tháng 2 năm 2016 AFP

Truyền thông trong nước loan tin vào ngày 7 tháng 2 cho biết ông Hoàng Trung Hải bị chuyển đi làm phó trưởng bộ phận thường trực chuyên trách Tiểu ban Văn kiện Đại hội Đảng XIII. Đây là tiểu ban do đích thân ông tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng làm trưởng ban.

Bản thân ông Hoàng Trung Hải vừa qua đã bị Bộ Chính trị đảng cộng sản Việt Nam kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo do những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong quá trình chỉ đạo thực hiện Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2- Công ty Gang Thép Thái Nguyên (gọi tắt là dự án TISCO 2).

Ông Hoàng Trung Hải, ủy viên Bộ Chính trị, trong thời gian giữ cương bị ủy viên Ban Cán sự đảng, phó thủ tướng chính phủ đã có vi phạm, khuyết điểm khi có một số ý kiến chỉ đạo đối với dự án TISCO 2.

Cơ quan Thanh tra đã kiến nghị thủ tướng chính phủ xử lý về kinh tế với số tiền sai phạm lên đến hằng ngàn tỷ đồng tại dự án này.

Vào tháng tư năm ngoái,Cơ quan Cảnh sát Điều Tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội ‘vi phạm qui định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng’ và ‘vi phạm qui định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí’ tại Dự án TISCO 2.

Ông Hoàng Trung Hải, sinh năm 1959, quê Thái Bình, từng đảm nhận chức vụ phó thủ tướng chính phủ Việt Nam từ năm 2007 đến năm 2016. Ông được điều về làm bí thư Hà Nội vào tháng 2 năm 2016.

Ông Vương Đình Huệ, ủy viên Bộ Chính Trị, nay thôi tham gia Ban Cán sự đảng chính phủ để tham gia Ban Chấp Hành, Ban Thường Vụ và giữ chức bí thư thành ủy Hà Nội nhiệm kỳ 2015-2020.

Ông Vương Đình Huệ sinh năm 1957, quê Nghệ An, từng kinh qua các chức vụ Tổng Kiểm Toán Nhà Nước, Bộ trưởng Tài Chính, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Thủ tướng.

‘Né’ báo chí, Hà Nội hủy họp báo về vụ cháy Rạng Đông (Người Việt, 10/09/2019)

Do tình trạng hỗn loạn về mặt thông tin từ cơ quan chức năng về vụ cháy công ty Rạng Đông nên rất đông phóng viên chờ hỏi tại cuộc họp báo do Thành ủy Hà Nội tổ chức, nhưng vào phút chót, Hà Nội bất ngờ hủy nội dung họp này.

Nhiều người dân, cửa hàng kinh doanh xung quanh khu vực cháy công ty Rạng Đông tháo chạy rời bỏ nhà cửa dọn đi nơi khác lánh nạn. (Hình : Việt Nam Plus)

Theo báo Zing, tại cuộc "họp giao ban báo chí" do Thành ủy Hà Nội tổ chức vào chiều 10/09/2019, do tình trạng hỗn loạn về mặt thông tin từ cơ quan chức năng về vụ cháy Công ty cổ phần Bóng Đèn Phích Nước Rạng Đông (công ty Rạng Đông) nên rất đông phóng viên chờ đặt câu hỏi cho ông Trần Xuân Hà, phó trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội.

Tuy nhiên, khi mở đầu buổi họp, ông Hà đã lưu ý với báo chí : "Hôm nay chỉ có một nội dung huyện Đông Anh báo cáo tình hình thôi".

Trả lời câu hỏi của báo Thanh Niên về việc tại sao Hà Nội dự kiến họp báo rồi lại hủy, ông Trần Xuân Hà cho biết : "Tại sao lại hoãn họp báo, thì hiện nay các cơ quan chức năng đang tích cực vào cuộc, đang điều tra, đánh giá những nội dung xung quanh vụ cháy này. Nếu có gì tới đây mới, chúng tôi sẽ cung cấp ngay cho các cơ quan báo chí".

Phó trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội giữa "vòng vây" của các phóng viên. (Hình : Zing)

Mặc dù vậy, rất nhiều phóng viên vẫn kiên nhẫn đợi và tiếp tục đặt nhiều câu hỏi liên quan đến vụ cháy này, như các điểm trái ngược về kết quả quan trắc giữa Bộ Tài Nguyên Môi Trường và Ủy Ban Nhân Dân Thành Phố Hà Nội, việc người dân xung quanh công ty Rạng Đông phải rời bỏ nhà cửa do lo ngại nhiễm độc thủy ngân và những mâu thuẫn trong khuyến cáo của chính quyền địa phương…

Tuy nhiên, ông Hà đều né tránh không trả lời trực tiếp vào các câu hỏi, chỉ nói chung chung là "Thành phố sẽ làm tất cả những gì có thể làm để khắc phục hậu quả, bảo đảm cuộc sống người dân. Các cơ quan báo chí cứ yên tâm. Cơ quan hữu trách đang tích cực vào cuộc, điều tra và sẽ đánh giá lại. Nếu có vấn đề mới sẽ cung cấp ngay cho báo chí để người dân hiểu và chia sẻ với thành phố".

Bên cạnh đó, ông Hà nhiều lần đề nghị báo chí "phối hợp chia sẻ với chính quyền tuyên truyền tạo sự đồng thuận với người dân để người dân cùng cơ quan hữu trách khắc phục hậu quả".

Báo Zing cho hay, rất đông nhà báo không hài lòng với trả lời của ông Trần Xuân Hà và đề nghị trả lời thêm. Tuy nhiên, ông Hà từ chối và chỉ nhắc lại câu "thành phố vẫn đang làm hết sức".

Phóng viên báo Thanh Niên vẫn kiên nhẫn hỏi : "Đó mới chỉ là lời hứa, có gì minh chứng là Hà Nội đã làm hết sức mình ?" thì ông Hà nói phải rời phòng họp vì "phải tham dự một cuộc họp khác".

Bảng tin của khu dân cư sát nhà máy Rạng Đông không có thông báo nào liên quan đến vụ cháy, việc khám sức khỏe miễn phí cho người dân, chỉ có thông báo về cuộc thi tìm hiểu dịch vụ công thành phố. (Hình : Thanh Niên)

Trước đó, chiều tối 9 tháng Chín, ông Mai Tiến Dũng, bộ trưởng Chủ Nhiệm Văn Phòng Chính Phủ cộng sản Việt Nam, đã ký văn bản "truyền đạt chỉ đạo" của Thủ tướng cộng sản Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc về "xử lý hậu quả sự cố vụ cháy tại công ty Rạng Đông", nhằm giảm bớt áp lực từ công luận sau khi qua kiểm tra và quá trình đấu tranh, công ty Rạng Đông thừa nhận "toàn bộ 480,000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy sử dụng thủy ngân lỏng, không phải hợp chất amalgam" như phúc trình của chính công ty này.

Văn bản ghi : "Hà Nội chịu trách nhiệm điều tra, xác định nguyên nhân gây cháy, nổ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Đồng thời, chú trọng thực hiện ngay các biện pháp bảo đảm an toàn cho người dân ở khu vực bị ảnh hưởng do sự cố cháy, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các biện pháp khắc phục sự cố môi trường…"

Trong khi đó, sáng 9 tháng Chín, ông Phạm Gia Hữu, trưởng Phòng Giáo Dục và Đào Tạo quận Thanh Xuân, cho biết có 320 trên tổng số 1,310 học sinh trường Tiểu Học Hạ Đình nghỉ học do phụ huynh lo lắng vụ cháy ở công ty Rạng Đông gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra, gần 10 người muốn xin chuyển trường cho con đi nơi khác học.

"Phụ huynh cho con nghỉ một phần vì nhà gần khu vực cháy chứ không hẳn trường học không bảo đảm. Nhiều người đã cho con về quê hoặc chuyển tạm chỗ ở nên số lượng nghỉ nhiều như vậy", ông Hữu nói với báo VnExpress. (Tr.N)

****************

112 người nhiễm thủy ngân sau vụ cháy nhà máy Rạng Đông (RFA, 10/09/2019)

30 trong số 38 kết quả xét nghiệm mẫu máu, nước tiểu của người dân ở Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế) có nồng độ thủy ngân trong máu, tuy nhiên kết quả nằm dưới ngưỡng 10 mcg/L (mức tối đa cho phép).

Hình minh họa. Trạm y tế phường Hạ Đình, Hà Nội, nơi có nhà máy Rạng Đông - Courtesy of thoidai.com.vn

Thông tin vừa nêu được truyền thông trong nước loan đi ngày 10 tháng 9, nâng tổng số người bị nhiễm thủy ngân lên con số 112 người sau vụ cháy kho của nhà máy bóng đèn, phích nước Rạng Đông.

Trước đó, Bệnh viện Bạch Mai cũng công bố, trong hơn 100 người tới khám, xét nghiệm nồng độ thủy ngân trong máu và nước tiểu ở Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã có 82 trường hợp có thủy ngân trong máu thấp dưới 10 mcg/lít (mức tối đa cho phép).

Tuy nhiên, báo chí nhà nước không cho biết con số chính xác thủy ngân trong máu của các trường hợp này là bao nhiêu và có phải điều trị hay thải độc gì cho những người này hay không.

Sở Y Tế Hà Nội còn cho biết thêm trong 5 ngày từ hôm 6 tháng 9 đến 10 tháng 9 có gần 1200 người đã đến khám bệnh tại các trạm y tế phường Hạ Đình và Thanh Xuân Trung. Báo Tuổi Trẻ trích lời ông Nguyễn Khắc Hiền, giám đốc Sở Y tế Hà Nội, cho biết có gần 400 người đã được chuyển đến bệnh viện tuyến trên, 34 người trong số này được giữ lại bệnh viện điều trị. Tuy nhiên xét nghiệm trên 34 người này đều chưa phát hiện trường hợp nào có thủy ngân vượt ngưỡng cho phép.

Vào chiều ngày 10 tháng 9, Thành ủy Hà Nội tiến hành họp giao ban và vụ cháy nhà máy Rạng Đông được cho là báo giới tập trung nêu câu hỏi. Tuy nhiên theo mạng báo Tiền Phong thì nhiều câu hỏi của phóng viên chưa được cơ quan chức năng Hà Nội trả lời thỏa đáng.

Mạng báo Tin tức thì cho biết nhiều người dân đến đăng ký khám chũa bệnh tại trạm y tế Hạ Đình và sinh sống gần khu vực nhà máy bị cháy có yêu cầu minh bạch thông tin về tình trạng ô nhiễm môi trường, nhất là ô nhiễm thủy ngân.

Văn phòng thủ tướng chính phủ Việt Nam vào ngày 9 tháng 9 có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của ông Nguyễn Xuân Phúc về việc xử lý hậu quả vụ cháy nhà máy Công ty bóng đèn, phích nước Rạng Đông vào ngày 28 tháng 8 vừa qua.

*******************

Có dễ kiện, khởi tố công ty Rạng Đông về gây ô nhiễm môi trường ? (VOA, 09/09/2019)

Sau khi chính phủ và báo chí Việt Nam khẳng định công ty Rạng Đông "gian dối" về lượng thủy ngân phát ra môi trường trong vụ cháy ở công ty cách đây vài tuần, một số tiếng nói nhiều ảnh hưởng trên mạng xã hội kêu gọi nhà chức trách khởi tố công ty vì đã gây ra "thảm họa".

Khu nhà kho Công ty Bóng đèn Phích nước Rạng Đông bị phá hủy do vụ cháy hôm 28/8/2019 - Ảnh Lê Quân

Tuy nhiên, một kỹ sư môi trường và một luật sư nói với VOA rằng việc khởi tố có thể "không dễ dàng", mặc dù vậy, những người bị ảnh hưởng do vụ cháy hoàn toàn có thể kiện công ty để đòi bồi thường.

Luật sư Lê Công Định, nữ doanh nhân Lê Hoài Anh, và cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Lê Kế Sơn cuối tuần qua đăng những bài riêng rẽ trên các trang Facebook cá nhân của họ về việc cần xem xét trách nhiệm hình sự của Công ty Bóng đèn Phích nước Rạng Đông sau vụ cháy nhà kho công ty ở phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội hôm 28/8.

Cho rằng công ty Rạng Đông phạm tội "gây ô nhiễm môi trường", căn cứ theo Điều 235 của Bộ luật Hình sự, luật sư Lê Công Định viết rằng công ty "lẽ ra đã phải bị khởi tố", và đặt câu hỏi "Vì sao cơ quan chức năng vẫn chưa khởi tố vụ án và bị can ?"

Bà Lê Hoài Anh có chung câu hỏi như ông Định, sau khi bà đưa ra nhận định rằng vụ cháy nhà máy Rạng Đông "ảnh hưởng" tới sức khỏe và cuộc sống của "vài vạn dân".

Dẫn đường link một bài báo chính thống trong nước mang tít "Công ty Rạng Đông gian dối về sự cố thủy ngân phát tán ra môi trường", phó giáo sư-tiến sĩ Lê Kế Sơn, một cựu quan chức Bộ Tài nguyên và Môi trường, bày tỏ ý kiến ngắn gọn : "Có thể lập án, khởi tố tội gian trá, gây hậu quả nghiêm trọng".

Một loạt các tờ báo, trang tin trong đó có Tuổi Trẻ, Soha, VietnamNet, và Zing hôm 8 và 9/9 trích dẫn một thông báo của Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho hay tổng lượng thủy ngân trong hàng triệu bóng đèn "đã phát tán ra ngoài môi trường do sự cố cháy nổ là 15,1 kg đến 27,2 kg".

Theo Tổng cục Môi trường, được báo chí dẫn lại, các con số này là tính toán của các nhà khoa học, sau khi tổng cục "kiểm tra thực tế" vào ngày 31/8 và "đấu tranh với lãnh đạo công ty", với kết quả là công ty "thừa nhận" họ sử dụng thủy ngân lỏng có độc tính cao hơn so với viên Amalgam trong sản xuất bóng đèn.

Kết quả nêu trên khác hẳn với "báo cáo ban đầu" của công ty gửi đến nhà chức trách sau vụ cháy, trong đó nói rằng "chỉ còn vài kilogam Amalgam", là hỗn hợp gồm thủy ngân, kẽm và kim loại khác, trong kho chứa hóa chất lúc vụ cháy xảy ra, vẫn theo thông báo của Tổng cục Môi trường.

Tổng cục Môi trường khẳng định rằng tại thời điểm cháy, lượng thủy ngân và các chất khí độc hại "đã gây ô nhiễm môi trường xung quanh", với ước tính là phạm vi ô nhiễm trải rộng khoảng 200 mét tính từ tường rào của công ty, và theo hướng gió có thể ảnh hưởng đến khoảng cách 500 mét.

Thông báo của tổng cục cũng bao gồm cả kết quả quan trắc môi trường không khí xung quanh ngoài hàng rào công ty, theo đó, các đo đạc cho thấy "hàm lượng Hg [thủy ngân] không vượt tiêu chuẩn, quy chuẩn nhưng cũng đã xác định được hàm lượng đáng kể". Tổng cục cho biết thêm rằng ở thời điểm quan trắc, trời mới mưa, mát với nhiệt độ thấp.

Từ Hà Nội, kỹ sư Đào Nhật Đình, một chuyên gia độc lập với 30 năm kinh nghiệm về môi trường công nghiệp, đưa ra nhận định với VOA về rủi ro từ vụ cháy đối với người dân :

"Hiện nay chưa phát hiện điểm nào tích lũy đủ thủy ngân để gây rủi ro lâu dài, ngoại trừ trầm tích ở sông Tô Lịch. Ở sông này, trầm tích của nó có một lượng thủy ngân lớn, vượt quy chuẩn Việt Nam một ít, nghĩa là có thể gây rủi ro lâu dài. Nhưng cũng may là sông Tô Lịch không ai khai thác thủy sản gì ở đấy cả".

Khi được hỏi căn cứ vào những gì đã xảy ra do vụ cháy, công ty Rạng Đông có thể bị khởi tố hay không, kỹ sư Đình nói ông muốn nhường lời cho giới luật sư và chính quyền.

Tuy nhiên, nếu nhìn từ góc độ là người dân hoặc các doanh nghiệp ở khu vực xung quanh công ty, họ có thể kiện, ông Đình nêu ra quan điểm. Chuyên gia môi trường này phân tích với VOA :

"Có một số cơ sở để kiện. Những thông báo khác nhau của nhà máy Rạng Đông không thống nhất. Đầu tiên họ nói ‘chúng tôi chỉ làm dạng Amalgam hỗn hống’, sau đó, ‘chúng tôi có thủy ngân ở trong bóng đèn ở dạng lỏng’. Riêng chi tiết đó tôi nghĩ là luật sư cứng có thể kiện được rồi".

Cũng về vấn đề này, luật sư Trần Thu Nam nói với VOA rằng "có thể xem xét trách nhiệm" liên quan đến sự gian dối của công ty sau vụ cháy. Ông Nam giải thích :

"Thực tiễn họ có sử dụng thủy ngân lỏng. Họ hoàn toàn có thể biết được cái đó bị thất thoát ra môi trường do cháy hoặc rò rỉ mà gây ra thảm họa về sức khỏe, thiệt hại về người và vật chất, nhưng họ cố tình giấu giếm sự nguy hiểm đó, thì cần xem xét trách nhiệm, kể cả trách nhiệm hình sự".

Theo luật sư Nam, những người đi kiện hoặc cơ quan chức năng cũng cần chứng minh rằng sự gian dối của công ty có mang lại những hậu quả về sức khỏe, môi trường.

Báo chí trong nước đưa tin cho hay hôm 6/9, Sở Y tế Hà Nội cử bác sĩ khám sàng lọc miễn phí cho người dân sống gần khu vực vụ cháy công ty Rạng Đông. Đến cuối ngày, ít nhất 179 người đến khám, trong đó 52 người được cho là "có sự bất thường", được chuyển đến các bệnh viện để xét nghiệm và điều trị.

Bình luận về những lời kêu gọi từ một số người cho rằng cần khởi tố công ty Rạng Đông vì đã gây ra ô nhiễm môi trường, luật sư Nam nói sẽ có một số khó khăn :

"Vụ hỏa hoạn này có phải là trường hợp bất khả kháng hay không ? Rơi vào trường hợp bất khả kháng, rất khó có thể khởi tố truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu nói đến tội phạm, gây ô nhiễm môi trường, nó phải là lỗi cố ý. Trong trường hợp họ chứng minh được vụ hỏa hoạn là trường hợp bất khả kháng thì cần có thời gian nghiên cứu thêm".

Mặc dù vậy, cả luật sư Trần Thu Nam lẫn kỹ sư Đào Nhật Đình đều thống nhất quan điểm là "hoàn toàn có thể khởi kiện về mặt dân sự" về những ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày, bao gồm việc người dân phải di dời nơi ở, trẻ em phải nghỉ học, các cửa hàng, hàng quán bị đình trệ hoặc phải đóng cửa, chăn nuôi, trồng rau bị thiệt hại, v.v…

"Người dân, các cơ sở kinh doanh có thể kiện để đòi bồi thường", ông Nam nói.

Trong hai tuần qua, các cấp chính quyền Hà Nội chịu nhiều chỉ trích từ người dân do đưa ra các thông điệp trái ngược nhau về mức độ nghiêm trọng của vụ cháy.

Hôm 9/9, thủ tướng Việt Nam yêu cầu chủ tịch Ủy ban nhân dân Hà Nội phối hợp chặt chẽ với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan liên quan tiếp tục xử lý hậu quả vụ cháy, trong đó chú trọng "thực hiện ngay các biện pháp bảo đảm an toàn cho người dân ở khu vực bị ảnh hưởng do sự cố vụ cháy" và "điều tra, xác định nguyên nhân" cũng như "xử lý nghiêm các hành vi vi phạm".

*******************

Hậu vụ cháy Rạng Đông : Dân kéo nhau khám sức khỏe, ‘cầu cứu’ lãnh đạo (VOA, 07/09/2019)

Một ngày sau khi Hà Nội công bố nồng độ thủy ngân trong khu vực xung quanh vụ cháy Công ty Bóng đèn phích nước Rạng Đông vượt ngưỡng từ 10-30 lần mức độ cho phép, người dân trong khu vực hôm 6/9 đã đổ xô đến các địa điểm khám miễn phí để kiểm tra sức khỏe, giữa lúc một nhóm hàng chục người khác, trên tay cầm đơn thư cầu cứu gửi lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng, kéo nhau đến trụ sở công ty Rạng Đông yêu cầu đối thoại với lãnh đạo công ty.

Người dân kéo đến trụ sở công ty Rạng Đông đòi "đối thoại" vào ngày 6/9/2019.

Phản ứng của người dân chỉ bắt đầu diễn ra sau hơn một tuần xảy ra vụ cháy kho hàng của công ty Rạng Đông khiến cho gần 30 kg thủy ngân tự do phát tán ra môi trường suốt tuần qua.

Từ ‘thu hồi’ đến ‘hỏa tốc’

Báo Người Lao Động phỏng vấn một số người dân đi "biểu tình" trước trụ sở công ty Rạng Đông cho biết họ thấy "bất an" và lo ngại cho sức khỏe sau khi nghe kết quả phiên họp báo Chính phủ ngày 4/9, trong đó thông tin về nồng độ thủy ngân trong khu vực lần đầu được công khai cho biết "vượt ngưỡng từ 10 đến 30 lần cho phép", sau khi hàng triệu bóng đèn compact chứa thủy ngân đã bị tiêu hủy trong vụ cháy.

Những người dân đi đòi "đối thoại" tại công ty Rạng Đông được mô tả là "đều mang theo đơn, thư cầu cứu gửi lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cũng như các cơ quan chức năng".

Trong khi đó, hàng trăm người dân khác đồng loạt kéo đến các điểm khám miễn phí dành cho người dân trong khu vực cháy vào ngày 6/9 để kiểm tra sức khỏe sau khi Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung chỉ đạo thành lập các tổ khám trong khu vực.

Trước đó, khi vừa xảy ra vụ cháy vào tối 28/8, Ủy ban nhân dân phường Hạ Đình đã ra thông báo yêu cầu người dân không ăn thực phẩm trong vòng bán kính 1 km xung quanh đám cháy trong vòng 21 ngày, sơ tán trẻ em, người già, người ốm bệnh ra khỏi khu vực… Nhưng thông báo này ngay lập tức bị thu hồi vào ngày hôm sau vì lý do "ban hành không đúng thẩm quyền và nội dung chưa đủ cơ sở". Chính vì vậy, người dân trong khu vực lại tiếp tục sinh hoạt, đi lại, ăn uống vô tư trong khu vực bị ảnh hưởng.

Tại cuộc họp báo ngày 4/9, một tuần sau khi xảy ra vụ cháy, lãnh đạo Bộ Tài Nguyên Môi trường mới công bố có khoảng 27,2 kg thủy ngân đã bị phát tán ra môi trường và cho biết đã kiến nghị Bộ Quốc phòng tiến hành tẩy độc khu vực.

Kế đó, ngày 5/9, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ra công văn "hỏa tốc" yêu cầu Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam Châu Văn Minh mời các chuyên gia trong và ngoài nước đến giúp công an thành phố thực hiện giám định để xác minh mức độ ô nhiễm đất, nước và không khí trong khu vực bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên Môi trường, ông Hoàng Văn Thức, tại cuộc họp ngày 5/9 vẫn khẳng định "không phải di dân" mặc dù thừa nhận mức độ thủy ngân đã phát tán ra môi trường "nằm trong ngưỡng Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe", theo Vietnamnet.

Và 2.000 khẩu trang chống độc từ dân

Phản ứng chậm chạp và bất nhất của giới lãnh đạo trong suốt một tuần "hậu thảm họa" khiến cho người dân càng thêm hoang mang và phẫn nộ.

"Đây là thảm họa cho thành phố Hà Nội mà tại sao lại cứ để cho phường, Sở Tài nguyên Môi trường thu hồi rồi phát biểu linh tinh, trước sau bất nhất như thế ? Tôi nghĩ đây cũng lại là chuyện bưng bít thông tin mà không tập trung vào để xử lý ngay, gây ra những tác hại rất lớn cho người dân", doanh nhân Lê Hoài Anh, người đã có sáng kiến mua 2.000 khẩu trang chống độc để cung cấp miễn phí cho người dân trong khu vực trong khi chính quyền chưa có biện pháp khẩn cấp để giúp người dân, bức xúc nói với VOA.

"Quan trọng nhất là thành phố và Bộ Tài nguyên Môi trường. Tại sao cảnh sát điều tra không vào cuộc ? Tại sao số lượng thủy ngân đó không được điều tra ngay, không tính chính xác được số lượng đó ngay lập tức để có thông báo kịp thời cho người dân ? Chứ bây giờ, nói thẳng ra là khói bụi nhân dân cũng đã hít rồi !", bà Lê Hoài Anh nói về lối phản ứng mà bà gọi là "rất coi thường tính mạng dân" của giới hữu trách.

Nữ doanh nhân thường lên tiếng phản biện về nhiều vấn đề xã hội cho biết việc tặng khẩu trang chống độc của bà cũng gặp không ít khó khăn vì bị "ngăn cản" và "không được hoan nghênh".

Bà nói với VOA : "Tôi cũng không biết lý do vì sao họ ngăn cản nữa. Khẩu trang của tôi không có chữ, không có bất cứ gì, không quảng cáo, không bán hàng hay có cái gì tuyên truyền cả, tụi tôi chỉ nói với họ rằng chỉ có dùng loại khẩu trang này chứ khẩu trang thông thường là không được, thì cũng bị họ ngăn cản và không welcome việc làm của mình".

Nữ doanh nhân cho biết 2.000 mặt nạ chống độc của bà không thể đủ để phát cho số lượng người dân quá đông trong khu vực nên chỉ dành ưu tiên cho người già, trẻ em, phụ nữ mang thai hay những người bán hàng rong trong khu vực.

"Vì thu hồi lại công văn nên người ta vẫn sinh hoạt bình thường, không mang khẩu trang phòng độc nên tôi rất lo…", bà Hoài Anh lo lắng nói với VOA.

Trước đó, khi vừa xảy ra vụ cháy, đã có 10 phóng viên tác nghiệp trong khu vực hỏa hoạn đã có những triệu chứng chóng mặt, buồn nôn. Một số người dân trong khu vực cũng có những biểu hiện tương tự.

Tuy nhiên, phát biểu tại cuộc họp báo ngày 5/9, Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho rằng việc đeo mặt nạ phòng độc trong khi người khác đeo khẩu trang (loại bình thường, không chống độc) là "phản cảm".

"Cá nhân tôi đánh giá đây là một hành động phản cảm. Người dân xung quanh, cán bộ đi cùng, đồng nghiệp của mình xung quanh vẫn như thế, mà tại sao mình lại xử sự như thế, có cần thiết không ?", báo Vietnamnet dẫn lời ông Chung nói.

Khánh An

*******************

Lo ngại về nhiễm độc thủy ngân sau vụ cháy nhà máy Rạng Đông (VOA, 06/09/2019)

Lo ngại về nguy cơ sức khỏe gia tăng sau vụ cháy một nhà máy ở Hà Nội làm thủy ngân phát tán ra môi trường bên ngoài và sau khi nhà chức trách công bố kết quả quan trắc không khí cho thấy hàm lượng thủy ngân vượt ngưỡng cho phép.

Nhân viên Sở Tài nguyên và môi trường tiến hành quan trắc không khí tại địa điểm nhà kho bị cháy của công ty Rạng Đông, quận Thanh Xuân, Hà Nội, ngày 31 tháng 8, 2019.

Nhà kho của nhà máy sản xuất bóng đèn phích nước Rạng Đông bốc cháy dữ dội vào ngày 28/8 giữa một khu dân cư ở phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, khiến người dân hoảng loạn tháo chạy thoát thân. Hơn một tuần sau, sinh hoạt của cư dân vẫn bị gián đoạn trong khi nỗi lo sợ nhiễm độc thủy ngân làm gia tăng sự bất an.

Tại cuộc họp báo của chính phủ hôm 4 tháng 9, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết kết quả quan trắc nước mặt, không khí trong khuôn viên khu vực bị cháy vượt từ 10 tới 30 lần theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tức ở mức ảnh hưởng xấu tới sức khỏe con người.

Hai trên chín điểm quan trắc nước mặt có giá trị Hg nằm ngoài khoảng khuyến cáo của WHO ảnh hưởng đến sức khỏe con người là ở hồ Hạ Đình và ở sông Tô Lịch, cách khu vực cháy 1,5 km về phía hạ lưu, theo báo Tuổi Trẻ.

"Chúng tôi xác định 15,1- 27,2 kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường", ông Nhân nói, theo Vietnamnet.

Ông cho biết thêm đây là "sự cố mất an toàn hóa chất ở quy mô trung bình", với các khuyến cáo phạm vi vùng ô nhiễm theo tiêu chuẩn của WHO và Châu Âu là 500m tính từ hàng rào kho đến khu vực xung quanh.

Một số người dân bày tỏ lo ngại về những nguy cơ đối với sức khỏe của mình trong khi có ít những khuyến cáo được nhà chức trách đưa ra để phòng vệ.

Trung tâm Chống Độc của Bệnh viện Bạch Mai được báo nhà nước trích thuật rằng kể từ sau vụ cháy đã có trên 100 người được làm xét nghiệm thủy ngân máu. Kết quả cho thấy có 82 trường hợp cho kết quả có nồng độ thủy ngân máu thấp dưới 10 mcg/L là mức tối đa cho phép, theo báo Giao Thông. Các trường hợp khác đang đợi kết quả.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, phụ trách Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai, được truyền thông trong nước dẫn lời cho biết các triệu chứng nhiễm độc thủy ngân khác nhau tùy thuộc dạng ngộ độc, khoảng thời gian, cường độ tiếp xúc và một vài điều kiện cơ thể.

Ông nói thủy ngân có tác hại ghê gớm nhất là khi bị hun nóng và bốc hơi ra không khí, dẫn tới hàm lượng thủy ngân trong một số điểm quan trắc vượt ngưỡng cho phép.

Trao đổi với VOA, bác sĩ nội khoa Phan Hoàng Anh đang công tác tại Bệnh viện Methodist Willowbrook ở Houston, bang Texas, Hoa Kỳ, giải thích : "Những trường hợp bị nhiễm hoặc ngộ độc thủy ngân thường qua ba con đường : hít thở, tiếp xúc trực tiếp và ăn uống".

"Nếu thủy ngân nung nóng lên thì nó sẽ đi vào đường phổi của chúng ta đầu tiên hết và nó đi nhanh hơn là những đường kia. Tác hại của việc hấp thụ thủy ngân qua đường tiếp xúc trực tiếp hoặc ăn uống phát triển từ từ theo thời gian. Thủy ngân ở dạng hơi hấp thụ vào phổi rất nhanh và có tác hại rất nhanh".

Bác sĩ Hoàng Anh cho biết hít phải thủy ngân quá nhiều có thể đưa tới suy hô hấp hoặc phù phổi gây khó thở. Nếu mức độ hấp thụ quá nhiều và trở thành ngộ độc thì có thể ảnh hưởng tới thận và não, làm cơ bị yếu đi và tinh thần rối loạn.

Nữ bác sĩ khuyến cáo những người bị ảnh hưởng nên đi gặp bác sĩ để làm xét nghiệm để xác định chính xác liệu các triệu chứng có phải do thủy ngân hay không để tiến hành điều trị phù hợp. Trong trường hợp bệnh nhân nhiễm độc nặng có chiều hướng suy thận hoặc khó thở thì nên vào bệnh viện cấp cứu ngay lập tức.

Đối với những người dân sống gần sát khu vực cháy, bác sĩ Hoàng Anh khuyên tốt hơn hết là tạm thời lánh đi nơi khác một thời gian, thay vì đeo khẩu trang.

"Cho dù có đeo khẩu trang đi nữa thì thủy ngân vẫn ở trong không khí. Chúng ta vẫn có thể hít vào được", bác sĩ Hoàng Anh khuyến cáo. "Khẩu trang chỉ có thể giúp cho chúng ta một tí mà thôi chứ không thể lọc hết thủy ngân trong không khí".