Cuộc chiến đã kết thúc cách đây đã gần một phần tư thế kỷ rồi, tiếng súng đã thực sự chấm dứt nhưng thanh bình vẫn chưa trở về trên quê hương. Màu xanh của lá phủ lại núi rừng, hố bom biến thành ao cá, bông lúa trổ đầy ruộng nương nhưng cuộc sống người dân vẫn còn tăm tối. Hình ảnh cuộc chiến vẫn còn lai vãng nơi đây mặc dù tên những trận địa nổi tiếng không ai buồn nhắc tới. Đáng lẽ mọi người phải mừng rỡ khi không còn cảnh bồng bế dẫn nhau chạy giặc, không ai còn hồi hộp hay lo âu đạn pháo lạc vào nhà… nhưng thực tế đã không phải vậy, lòng người vẫn chưa bình yên và mỗi ngày là một cuộc chiến mới trên mặt trận cơm áo.

Màu xanh của lá phủ lại núi rừng, hố bom biến thành ao cá, bông lúa trổ đầy ruộng nương nhưng cuộc sống người dân vẫn còn tăm tối.

 

Trong bối cảnh này, tập thể thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa chịu nhiều bất hạnh nhất, đau thương nhất. Cuộc đời của những anh em này mất mát quá nhiều. Mỗi người nếu không cụt cả hai chân, mất cả hai tay hay mù cả hai mắt thì cũng mất một khúc chân, một khúc tay hay một con mắt, đó là chưa kể những mảnh đạn bom ghim đầy trong người giấu dưới những vết sẹo. Phải làm gì với tấm thân tàn phế này trong cuộc sống mà ngay chính những người có đầy đủ cả tứ chi, còn có cả gia đình đứng sau lưng làm hậu thuẫn, vẫn không sống nổi. Thêm vào đó là nỗi khổ tinh thần. Bị gia đình bỏ rơi, xã hội ruồng rẫy, phải có một ý chí sắt đá lắm mới kéo dài cuộc sống cho tới ngày nay. Sắt đá thì lòng dạ có sắt đá nhưng tập thể anh em phế binh không chống chọi nổi với thời gian khi gia đình và con cái thiếu ăn, thiếu mặc và thiếu học. Thân xác các anh bệ rạc, tinh thần các anh hao mòn, mặc cảm thua thiệt và bị bỏ rơi chiếm ngự mọi suy nghĩ của các anh. Hình ảnh tiều tụy, đau thương và đói khổ của các anh em thương phế binh không được chế độ này thương xót. Không những không được cứu giúp, những người của chế độ này còn muốn xóa sổ luôn những người lính tàn phế đã một thời dám chống lại họ.

Đời sống của các anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa do đó cần được nhiều người biết tới, biết để đánh giá mức độ nhân đạo mà chế độ này thường rêu rao và biết để đừng quên những người đã từng cống hiến xương máu để xã hội miền Nam được bình yên. Sở dĩ phải nhắc lại quá khứ đau buồn này chỉ vì muốn kêu gọi lòng từ tâm của những người Việt Nam, những người có thể đã trải qua những tháng ngày gian khổ trong nước nhưng đã vượt thoát ra được và hiện nay đang ở hải ngoại, thương cảm và đoái hoài đến hoàn cảnh và nỗi lòng của những anh em thương phế binh trong nước. Ở đây tôi chỉ mạn phép kể lại một vài cuộc sống mà tôi có cơ hội gần gũi và chứng kiến. Những hình ảnh tuy nhỏ nhoi nhưng đầy ý nghĩa, mà ý nghĩa lớn nhất là sức sống mãnh liệt của những con người đã mất tất cả và không còn gì để mất nữa.

Hình ảnh của những người què cụt, đui mù dắt díu nhau đi khắp nẻo đường bán từng bó nhang, van xin từng chén cơm bị hành hạ chỉ vì mang tội tàn phế, không đủ sức lao động.

 

Sống để làm gì ? Đó là câu hỏi mà các anh em thương phế binh thường tự đặt ra cho mình. Có người tìm được câu trả lời bằng cách tự sát, treo cổ, nhảy xuống sông hay uống thuốc ngủ. Người khác thì muốn tiếp tục sống để nhìn ánh sáng của thông điệp tình yêu một ngày nào đó soi sáng khắp mọi miền đất nước. Những người còn lại chỉ muốn sống để làm chứng nhân, chứng nhân cho chính mình và chứng nhân cho một cách đối xử. Hình ảnh của những người què cụt, đui mù dắt díu nhau đi khắp nẻo đường bán từng bó nhang, van xin từng chén cơm bị hành hạ chỉ vì mang tội tàn phế, không đủ sức lao động. Ghi lại những hình ảnh này để các thế hệ mai sau đừng quên rằng đất nước Việt Nam đã có một thời con người đã quá tàn ác đối với con người, đó là dưới chế độ cộng sản hiện nay.

Cũng nên nhắc lại là trước tháng 4/1975, nơi qui tụ đông đảo nhất gia đình các anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa là "Làng thương phế binh Thủ Đức". Gọi là làng vì lối tổ chức nơi này không khác gì một làng xã bình thường, chỉ khác một điều là dân làng chỉ toàn thương phế binh. Cũng có trường học, chợ búa, nhà thờ, chùa chiền như mọi nơi khác. Làng này chỉ khác với các ghetto thời Đức Quốc Xã là mọi người đều sống tự do, ai muốn đi đâu cũng được và muốn làm gì thì làm. Hai điều kiện này hiện nay không còn hiện thực nữa vì "Làng thương phế binh Thủ Đức" đã bị chính quyền cộng sản xóa bỏ ngay khi vừa tiến chiếm Sài Gòn. Những kỷ vật của một thời chinh chiến đã qua đều bị đập phá như bức tượng Thương Tiếc, kể cả mộ phần những người đã vì tổ quốc hy sinh.

Mức sống người dân trong "Làng thương phế binh Thủ Đức" trước kia sung túc là nhờ tiền trợ cấp của chính phủ, mỗi anh em thương phế binh đều có sổ cấp dưỡng và cứ đến kỳ lãnh tiền thì lên Sài Gòn vào ngân khố lãnh tiền. Nhiều người gọi đây là tiền lương vì được trả đều mỗi tháng hay mỗi tam cá nguyệt. Tùy theo quyết định của hội đồng giám định y khoa, số tiền lãnh được thường cao hơn mức tiền đã lãnh khi còn ở trong quân ngũ, do đó đời sống vật chất của các anh em thương phế binh trong "Làng thương phế binh Thủ Đức" không có gì đáng để phàn nàn.

Vào giữa tháng 5/1975, chính quyền cộng sản ra lệnh giải tán "Làng thương phế binh Thủ Đức" và đưa bộ đội vào chiếm đóng. Các gia đình thương phế binh một số di tản về quê, số còn lại đi vùng kinh tế mới. Gọi là vùng kinh tế mới nhưng chẳng có gì là kinh tế, nơi đây đúng là địa ngục trần gian, không có nhà cửa, điện nước, nhà thương hay trường học, chỉ toàn là rừng với cỏ. Những tấm thân què cụt không thể chặt cây phá rừng, vợ con của họ cũng không thành thạo công việc làm rẫy. Miếng ăn trở nên quí hiếm, con người trở thành ích kỷ. Nhiều người đã chết vì bệnh sốt rét rừng, vì dẫm phải mìn bom còn sót lại hay vì suy dinh dưỡng. Không sống được nơi chốn rừng sâu, từng đoàn người đã kéo nhau trở về thành phố.

Vì bản năng sinh tồn, tất cả phải tìm một nghề gì đó sinh sống. Những người may mắn, thân thể còn nguyên vẹn thì làm những nghề khuân vác hay đạp xích lô còn những anh em thương phế binh ? Người nào may mắn tìm được gia đình tại thành phố thì được nuôi ăn, những anh em còn lại phải lê lết xin ăn, thật là nhục nhã. Nếu có đầy đủ chân tay bình thường, cho dù có nghèo khổ đến đâu ai cũng muốn xoay sở để có miếng ăn qua ngày, nhưng với tấm thân què cụt không còn giải pháp nào khác ngoài đi xin. Nhiều anh em còn cố làm ra vẻ thảm thương để người ta thương hại cho tiền.

Nhưng anh Thương, phế binh cụt hai chân, không muốn làm vậy. Anh có niềm tự hào của anh. Ngày trước anh là con một gia đình tương đối khá, khi còn ở "Làng phế binh Thủ Đức" gia đình anh không muốn xuống thăm anh, lâu rồi không còn ai trong gia đình anh biết anh đang ở đó. Chính gia đình anh đã quên anh. Những ngày đầu tháng 4/1975, anh về Sài Gòn thăm nhà trách móc không ai còn nhớ đến anh, cha mẹ anh giả lã nói đường sá bây giờ nguy hiểm thấy anh về là vui mừng rồi, cuộc sống bây giờ quá khó nên ít có thì giờ. Khi bị đuổi ra khỏi làng anh về lại Sài Gòn tìm gia đình thì mới biết nhà anh đã bị ủy ban quân quản chiếm đóng, nói là nhà vô chủ. Gia đình anh đã đi di tản từ hồi nào, bỏ lại anh ở đây. Lần này anh về lại Sài Gòn nhưng từ vùng kinh tế mới và sống kiếp ăn xin. Anh Thương rất ngượng ngùng khi lần đầu chìa tay xin tiền một phụ nữ ngoài chợ Vườn Chuối. Anh sửa lại áo quần rồi cúi đầu nói lí rí trong miệng, tay chìa nón ra xin, cũng may người phụ nữ tốt bụng đã cho anh một ít tiền. Lâu dần thành quen, anh ít ngại ngùng hơn nhưng vẫn không dám có những hành vi "khó coi" như những anh bạn đồng cảnh ngộ.

Những lúc ngồi một mình ăn một gói xôi trong công viên buổi trưa, anh Thương xót xa nhớ về những ngày tháng cũ, lúc còn cắp sách đến trường... rồi khi vào trong quân ngũ. Anh tình nguyện ghi tên binh chủng Nhảy Dù, một binh chủng đã từng một thời oanh liệt. Cũng chính vì quá oanh liệt nên binh chủng Dù làm tăng mật độ trong các nghĩa trang và cung cấp nhiều thương binh nhất, anh Thương chẳng may có tên trong số người đó. Có lúc chán đời, anh tự an ủi bằng cách tựa lưng vào một góc tường, châm một điếu thuốc thơm lim dim nhớ nếp sống hùng của thời trai trẻ và đôi khi... mơ thấy một tương lai đầy sáng lạng. Giấc mộng nào cũng sớm tàn, khi tỉnh lại anh Thương thấy mắt mình cay cay. Thì ra anh đã khóc, khóc cho thân phận và khóc cho hoàn cảnh của những bạn phế binh. Hôm nay anh chỉ trơ trọi một mình, một khách độc hành trên con đường không có đích tới. Từ nay mỗi ngày anh phải lê lết tấm thân tàn tạ trên khắp nẻo đường mà có một thời anh đã hiên ngang, hùng dũng đi qua...

Từ nay mỗi ngày anh phải lê lết tấm thân tàn tạ trên khắp nẻo đường mà có một thời anh đã hiên ngang, hùng dũng đi qua...

 

Anh Qườn thì khá hơn. Vì chỉ cụt một chân, anh sắm một ít đồ nghề, ra vỉa hè sửa và vá ruột xe đạp. Tuy là một nghề bất đắc dĩ nhưng ít ra anh không phải sống kiếp ăn xin như phần lớn những bạn bè khác. Anh Quờn có cái may là tìm được một người thân, anh còn ông chú ở Khánh Hội, nên khi vừa từ kinh tế mới trở về anh tìm đến nhà và được chú anh nhận lại. Vì cha anh mất lúc anh còn ở trong quân ngũ, chú anh Quờn thương anh nhiệt tình. Chính ông chú này chỉ cho anh nghề sửa và vá ruột xe đạp. Những đứa em con người chú đôi khi còn ra ngoài đường phụ giúp anh, đứa cháu gái thì ra ngồi bán thuốc lá lẻ bên cạnh chỗ anh sửa xe đạp cho vui.

Những khi vắng khách, anh Quờn trải chiếu ra nằm nghỉ và nhớ lại chuyện ngày xưa lúc còn đi học. Anh muốn trở thành giáo sư hay kỹ sư nên đã cố gắng học tập nhưng lệnh tổng động viên năm 1972, mặc dù học khá nhưng vì đi học trễ anh đã quá tuổi để học tiếp lớp mười hai, anh vào quân đội học khóa hạ sĩ quan bộ binh Thủ Đức. Khi ra trường anh được đưa về Sư Đoàn 23 Bộ Binh đóng ở An Khê. Trong một trận đánh anh bị trúng đạn bễ đầu gối phải cưa chân phải và được giải ngũ sau đó. Giờ đây với khúc chân cụt này anh ngồi bơm bánh xe đạp. Anh loay hoay với công việc hoàn toàn xa lạ và khó khăn. Khi thì ngồi xuống, khi thì đứng lên, khi phải vặn hết sức mình một con ốc, nhiều lúc mệt lã anh ngồi bết luôn dưới đất. Công việc này một người bình thường chỉ mất từ năm đến mười phút là xong, nhưng với anh phải mất gấp đôi thì giờ. Vừa làm để kiếm cơm vừa học thêm nghề, đây cũng là một cố gắng phi thường.

Rồi nghề dạy nghề, anh Quờn quen dần với công việc và có một cuộc sống tương đối khá. Nhiều người thương mến anh đề cập đến chuyện vợ con, anh chỉ ngao ngán lắc đầu. Nhớ lại chuyện tình năm xưa, anh có quen một người con gái tên là Hạnh Thảo. Hai đứa yêu nhau, thề non hẹn biển, gia đình hai bên đã gặp mặt nhau bàn bạc chuyện cưới xin, có thể gọi Hạnh Thảo là vợ chưa cưới cũng được. Nhưng ngày anh bị thương cũng là ngày hai đưa chia tay. Hạnh Thảo chỉ đến thăm anh một lần tại quân y viện rồi ra đi vĩnh biệt. Lần gặp đó, Hạnh Thảo đã khóc rất nhiều và anh Quờn cũng nước mắt không thua. Anh nằm ở quân y viện một mình, buồn cho thân phận. Từ đó lòng trở nên chai đá, anh càng thấm thía khi nghe bản nhạc "Kỷ vật cho em" : Đây kỷ vật, viên đạn đồng đen, em sang sông mang làm kỷ niệm..., bên người yêu tật nguyền chai đá..., cố quên đi một lần dang dối...

Nghe đâu Hạnh Thảo đã lấy chồng, một công chức nhỏ ở nha thuế vụ, bây giờ đã bốn mặt con. Sau 30/4/1975, chồng Hạnh Thảo không bị đi học tập và ra buôn bán chợ trời, nghe nói khá lắm trong khi anh Qườn vẫn ngồi đây hẫm hiu một mình. Nhiều lúc nghĩ về "hậu tự", anh ngậm ngùi chua xót cho đời trai. "Thân mình lo còn chưa xong, nghĩ gì đến gia đình". Năm này qua năm nọ, tuổi đời chồng chất, anh Qườn chỉ biết nhìn người đời vui vẻ đi qua nỗi đau của mình. Anh không dám nghĩ ngợi xa xôi mặc dù cũng có nhiều cô gái có ý trêu chọc anh. Có cô giả bộ xì bánh xe rồi tới nhờ anh bơm hộ, có cô đến nhờ anh giữ hộ xe đạp đễ đi chợ rồi mua bánh trái và thuốc lá mang đến tặng anh. Anh Quờn tuy có thích thú nhưng không dám tiến xa hơn, chẳng hạn như rủ đi coi hát hay ăn chè, v.v... Anh biết thân phận mình, cho dù các cô gái đó có chịu đi chơi với anh nhưng gia đình các cô chắc chắn sẽ không tán đồng. Cuộc đời đã dạy anh một bài học cay đắng, không nên mơ tưởng những chuyện quá tầm tay. Các cháu của anh lớn dần theo thời gian, đến tuổi cập kê rồi lập gia đình, không còn đứa nào ra ngồi với anh cho ngày tháng bớt dài. Thời gian càng tiến tới, thân xác anh cứ lụn dần, lụn đến mức không thể trở về lứa tuổi thanh xuân. Tuổi 20 của anh đã bị bức tử trong quân y viện, năm nay đã ngoài 40, bệnh lao đang hành hạ, bệnh sốt rét rừng ăn cơm tháng trong thân hình tiều tụy, anh Quờn buông xuôi tất cả chờ ngày đi vào lòng đất.

 

 

Cảm động nhất là những anh bị mù lòa, suốt ngày ngo ngoe chiếc gậy đi trong tăm tối. Anh Thông không chịu đầu hàng số mệnh, suốt ngày anh dọ dẫm từ đầu đường này đến phố chợ khác để bán từng tờ vé số, tối về thì ngủ nhờ vỉa hè nhà người ta. Thật sự thì đời anh lúc nào cũng tối. Đời anh Thông là cả một thảm kịch, người vợ thân thương nhất cũng đã qua đời khi hai vợ chồng vừa rời vùng kinh tế mới trở về lại Sài Gòn. Không biết chị đã ăn và uống thứ gì ngoài chợ, anh chỉ nghe vợ mình rên siết, tiêu chảy suốt hai ngày đêm rồi chết. Người ta nói chị chết vì bệnh kiết lị, anh Thông buồn bã nghe tiếng xe của sở vệ sinh đến chở xác chị đi, thế là hết. Cũng may hai vợ chồng anh không có con, nhưng đó cũng là niềm bất hạnh. Kể từ nay anh Thông trở thành "tứ cố vô thân", không người thân thích và chẳng ai đỡ đần. Lắm lúc anh muốn đi ăn xin qua ngày nhưng vì lòng tự trọng và cái "chất lính" hào hùng vẫn còn mãnh liệt nên anh đã không làm thế. Anh Thông gom góp vốn liếng còn lại kinh doanh, anh mua vé số ở các ty tài chánh rồi đi bán dạo. Anh bán sự may mắn cho người ta trong khi chính anh rất cần may mắn. Từ đó anh không quản nắng ngại mưa, sớm tối tự mình chiến đấu với "mặt trận cơm áo". Sáng gói xôi, trưa cơm chợ, chiều về tìm quên trong chút mùi men.

Tôi tình cờ gặp lại anh Thông đang bán vé số dạo trên đường Nguyễn Tri Phương. Hai anh em tay bắt mặt mừng, tôi mời anh vào một quán cóc. Hai chúng tôi mỗi người ăn vài trứng vịt lộn, húp một tô cháo lòng và "độp" một xị đế. Thật là vui sướng. Ăn uống xong xuôi, tôi hỏi anh :

- Anh có nghĩ gì về tương lai anh không ?

- Có chứ anh. Chỉ có buồn thôi anh ạ, lắm lúc tôi đã khóc cho thân phận không may của mình. Năm nay cũng năm mươi mấy rồi, không vợ không con, không nhà không cửa. Tối ngày cứ đi lang thang kiếm sống, nếu chẳng may bị bệnh đau thì ráng mà chịu, tứ cố vô thân mà. Do đó còn sức "cày" được ngày nào thì hay ngày đó, cày không nổi thì chịu chết chứ biết sao bây giờ.

Tương lai là nỗi ám ảnh kinh khiếp đối với các anh em thương phế binh trên vỉa hè. Ai cũng muốn được ăn no, mặc ấm nhưng không phải ai cũng có may mắn đó. Đối với những người sống thường trực trên các lề đường, hàng ngày đối diện với cái đói cái lạnh, cuộc sống là một cuộc chiến đấu không ngừng. Ai cũng muống sống trong danh dự, kể cả những người đang ăn xin ngoài đường, nhưng vì thân thể tật nguyền không cạnh tranh với những người khỏe mạnh hơn, họ đành bỏ rơi danh dự. Đói quá thì phải ăn xin. Ăn xin thì bữa no bữa đói, tất cả bị suy dinh dưỡng rồi sinh ra bệnh tật. Mang bệnh mắc tật lại không tiền mua thuốc, mạng sống của những người sống trên vỉa hè thành phố như chỉ mành treo chuông, chỉ một cơn gió nhỏ là tiêu tan cuộc đời. Không ai trông mong tìm được ánh sáng trong một đường hầm không có lối ra. Đối với họ, tương lai đồng nghĩa với bóng đêm và ngỏ cụt.

Ý thức được sự mong manh của cuộc đời, nhiều anh em tìm quên trong men rượu. Men rượu có giúp quên đi thực tại khó khăn nhưng cũng cướp đi nhiều cuộc đời. Đồng tiền khó nhọc kiếm được đều trút vào men rượu, mặc cho vợ khóc con than. Nhiều gia đình vốn đã tan nát lại càng nát tan thêm. Tất cả chỉ vì nghèo khổ, càng khổ các anh càng muốn tìm quên, cái vòng lẫn quẫn đó đã lôi kéo nhiều gia đình xuống hố sâu vực thẳm... nếu không có một phép lạ.

Để biện minh cho sự hư thân của mình, anh Sơn thường ngâm các bài thơ say của Vũ Hoàng Chương hay của Trần Tế Xương cho tôi nghe :

Say sưa nghĩ cũng hư đời,
Hư thời hư vậy ta thời cứ say.
Đất say đất cũng lăn quay.
Trời say trời cũng đỏ gay ai cười.

Hoặc thơ của Nguyễn Tất Nhiên lúc còn ở Biên Hòa :

Tình cũng khó theo thời cơm áo khó,
Ta dìu nhau đi dưới bóng nợ nần.
Em bắt đầu ân hận chưa em ?
Vì đã trót yêu anh, cái thằng quanh năm túng thiếu,
Ân hận đó em cũng đành cam chịu.
Cứ xem như sự kiện đã lâu ngày,
Như địa cầu không thể ngược vòng quay.

Anh Sơn thích nhất là bài "Ta đội nón mời em uống rượu" của Cao Thoại Châu, người Quảng Nam :

Ta đội nón mời em đi uống rượu,
Cuộc tình sầu xin tạm gác qua bên,
Vì lát nữa đây mặt trời sẽ chết.
Mùa đông về không có chỗ dung thân,
Ta đứng run trong giá lạnh.
Dáng bơ vơ như một kẻ thất tình,
Để ta trông thấy em như một bờ dốc đứng.
Còn ta là chiếc xe đò nổ lốp đứng chơ vơ !
Vậy thì xin em hãy uống,
Uống cho tàn, cho mạt kiếp nhân sinh.
Em không uống nên ta lẻ bạn,
Ta tủi hờn bóp nát chiếc ly không !...

 

Bài thơ của Cao Thoại Châu còn rất dài, nhưng anh Sơn chỉ chép lại cho tôi tới đây vì bài thơ đó đã lâu ngày và nhất là sau những cơn say đầu óc anh lú lẫn, không còn minh mẫn như ngày xưa. Vợ con anh Sơn tuy rất thông cảm hoàn cảnh và tinh thần của anh nhưng điều đó lại chính là nỗi lo của gia đình.

Anh Sơn bị cụt hai chân, thân hình ốm yếu giờ thêm men rượu tàn phá nên đã trút nợ đời sau một đêm bí tỉ. Trước khi lâm chung, anh trăn trối : "Thế là thoát được nợ đời, thoát cảnh tật nguyền, thoát hết nợ nần và thoát sự nghèo đói". Anh dặn vợ hãy gắng sức nuôi hai đứa con. Chị vợ chỉ biết khóc lóc và ôm hai con vào lòng. Con không cha như nhà không nóc, trước kia mặc dù chồng bị tật nguyền nhưng luôn luôn ở bên cạnh nên chị Sơn cảm thấy yên tâm, nay không có anh chị phải xoay sở ra sao giữa dòng đời nghiệt ngã ? Anh Sơn ra đi cũng không giải quyết việc gì, anh chỉ giải thoát cho riêng bản thân anh, còn vợ con anh thì vẫn đối diện cái nghèo muôn thuở. Tội nghiệp nhất là con cái của họ, đứa thì ở đợ, đứa thì làm thuê, có đứa ra chợ móc túi giựt dây chuyền rồi vào tù ra khám, nhiều đứa con gái thì đêm đêm rủ nhau đứng đường tìm khách mua hoa.

Có chuyện trớ trêu như sau. Phế binh Long, cụt một chân, thường đứng bán nhang trước một tiệm vàng ở chợ Bàn Cờ. Ngày nào cũng thế, ông chủ tiệm vàng thường ra đuổi anh Long đi nơi khác vì sợ sự hiện diện của anh sẽ làm mất khách. Anh Long cố gắng kỳ kèo để ông này mua nhang mới chịu đi nơi khác, nhưng không những không được mua nhang mà còn bị chửi bới tục tằng. Một hôm cô con gái của phế binh Long, lúc đó 17 tuổi rất xinh đẹp, thay cha vào chợ bán nhang tình cờ gặp ông chủ tiệm vàng. Ông này liền nổi máu "dê", không những đã mua hết nhang mà còn mời cô ta đi ăn cơm tối. Đêm hôm đó, ông dẫn cô con gái "đi lạc" vào khách sạn rồi muốn giữ luôn làm vợ... bé. Cô này có hiếu, bắt ông chủ tiệm vàng phải làm lễ ra mắt cha mẹ mới chịu. Ông chủ tiệm vàng mới giật mình vỡ lẽ cô này là con của phế binh Long. Lúc đầu ông có hơi ngỡ ngàng và bối rối nhưng vì siêu lòng bởi cô con gái xinh đẹp đã gọi anh Long bằng "ba" ngọt sớt, mặc dù lớn hơn anh Long đến 10 tuổi rồi còn tặng thêm hai chỉ vàng 24 cara để được phép đưa cô con gái lên Đà Lạt hưởng tuần trăng mật.

Đó là số phận của những anh em mà tôi cho là còn nhiều may mắn. Trong thực tế, còn nhiều hoàn cảnh nghiệt ngã hơn nhiều, phần lớn là những anh em bị thương tật nặng không thể tự mình làm những động tác bình thường nhất. Các anh luôn phải có người đứng bên phục vụ, từ việc ăn uống cho đến phần vệ sinh. Đời các anh em này gắn liền với chiếc xe lăn hay trên giường bố. Có anh không những bị mất hai chân lại còn mất luôn cả một cánh tay. Riêng hoàn cảnh của anh Trần Văn Xuyên là thê thảm nhất. Anh Xuyên bị mù hai mắt, cụt hai chân và cả hai tay nữa. Ôi không còn nỗi bất hạnh nào đau đớn hơn hoàn cảnh này. Nhưng trong nỗi đau ông trời vẫn còn có mắt. Anh Xuyên thật là có phước, anh may mắn có người vợ thương anh nhiệt tình, hai đứa con anh luôn hãnh diện có người cha bị thương tật. Bất cứ nơi đâu hai em nhỏ này cũng nhắc đến cha, nào là cha hai em đã anh dũng chiến đấu trước kẻ thù cho đến khi không còn chiến đấu được nữa, nào là cha hai em can đảm chịu đựng nỗi đau tàn phế mà không than van lời nào. Cũng hiếm hoi có được người đàn bà chịu thương, chịu khó và thủy chung đến như vậy. Mặc dầu họ ăn bữa đói bữa no nhờ sự bố thí của thiên hạ nhưng không bao giờ trong gia đình có sự xào xáo, hai vợ chồng ăn ở thuận hòa và hai đứa con một lòng hiếu thảo. Kể cũng tội nghiệp, họ sống để mà sống vì không thể chết được.

Ôi, kể sao cho hết những những mảnh đời đau thương rách nát cùng cực này, những mảnh đời của những thương phế binh và cô nhi quả phụ trong cuộc sống hiện nay. Họ bị liệt vào hàng cặn bã xã hội, sự hiện diện của họ trong cuộc sống này không cần thiết. Những người của bộ máy cầm quyền cộng sản đã muốn những người này chết đi để thưởng thức trọn vẹn chiến thắng, họ không muốn nhìn thấy vết thương do chính họ gây ra trong thời chiến tranh. Những kẻ chiến bại không có quyền tồn tại trong chế độ này. Chính sách "tập trung cải tạo" dầu sao cũng thể hiện được tính chất trả thù, nhưng đưa người lên vùng kinh tế mới để họ chết dần chết mòn trong chốn rừng sâu là một chính sách thâm độc loại trừ những người mà chế độ này không muốn nhìn thấy. Nhiều người lãnh đạo cộng sản còn rêu rao tha cho được sống là nhân đạo lắm rồi.

Ai có quyền tha ai và nhân đạo chỗ nào ? Làm người ai không muốn được sống bình yên, người cộng sản lấy quyền gì tước bỏ đời sống người khác. Hơn nữa đất nước đã thống nhất, mọi người Việt đều là công dân Việt Nam, người cộng sản lấy quyền gì để cho người này được ở, người kia đuổi đi. Cho dù miền Nam có bị thua trận nhưng đất nước này vẫn là của chung, mọi người Việt Nam đều có quyền sinh sống và góp phần xây dựng đất nước. Người lành lặn góp phần theo kiểu người lành lặn, người tàn tật góp phần theo kiểu người tàn tật, ai có phận sự nấy. Dân tộc Việt Nam đau khổ quá nhiều rồi, ai cũng muốn được sống yên ấm tự do.

Tại sao lại có công dân hạng một và công dân hạng hai ? Tại sao chỉ những người cúc cung phụng sự chế độ thì được quyền đè đầu cởi cổ nhân dân, còn những người khác chỉ có nhiệm vụ cúi đầu cam chịu ? Không, không thể chấp nhận được. Chế độ này nuôi dưỡng quá nhiều bất công, chỉ cần một tia lửa nhỏ đám rơm thịnh nộ sẽ bốc bùng lên, lúc đó thì đã quá muộn. Không ai muốn tình trạng này xảy ra trên đất nước. Nếu có tình trạng hỗn loạn xảy ra lỗi đó không phải là phía nhân dân, những người gieo ác sẽ gặt quả ác, luật bù trừ của đấng tạo hóa muôn đời bất diệt. Tập thể anh em thương phế binh và cô nhi quả phụ trong nước hiểu rất rõ điều đó nên cố gắng chịu đựng, sống sót chờ ngày quê hương bừng sáng.

* * * 

Chiều ngày 30/4/1975, bộ đội cộng sản vào Quân y viện Cộng hòa đuổi hết nhân viên quân sự và dân sự ra khỏi viện. Anh em thương phế binh chúng tôi nhận được lệnh xuất viện ngày hôm sau, 1/5. 

 

Sau đây tôi xin được bộc bạch về cuộc đời của tôi, cuộc đời trôi giạt lang thang, từ Sài Gòn ra miền Trung, rồi từ miền Trung phiêu bạt về Sài Gòn. Trên những đoạn đường đi qua, những cảnh mắt thấy tai nghe khiến tôi trở thành chứng nhân của thời đại. Những điều nghe thấy đó đã ghi đậm vào tâm trí tôi nên thường toát ra trong mọi diễn giải. Tôi thấy cái chết nhiều hơn sự sống, nỗi khổ nhiều hơn niềm vui, nước mắt nhiều hơn nụ cười và bất công nhiều hơn hạnh phúc. Tôi khổ vì những điều đã nghe và thấy đó.

Khắp nơi trên toàn cõi miền Nam sau ngày 30/4/1975 đều trở thành địa ngục. Địa ngục cho những người như chúng tôi, những người bại trận. Thật vậy, không có chỗ đứng cho những người thua trận. Mọi tội lỗi xấu xa đều trút đổ lên đầu chúng tôi. Những người còn lành lặn thì bị đưa đi "học tập cải tạo", những người tàn phế hay có dính líu đến chế độ cũ thì bị đưa lên "vùng kinh tế mới". Tuy là hai danh xưng nhưng chỉ một mục đích, loại trừ những thành phần "nguy hiểm" và "cặn bã" ra khỏi cuộc sống. Nguy hiểm được gán cho những thành phần quân nhân công chức của chế độ cũ, cặn bã là những thương phế binh, cô nhi quả phụ nghèo khó, vô gia cư và vô nghề nghiệp.

Tôi chẳng may bị xếp vào thành phần cặn bã của xã hội vì là một thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Cuộc sống của chúng tôi không có giá trị, chỉ cần một cái lắc đầu nhẹ của bất cứ người nào trong chính quyền, từ công an khu vực đến anh quản lý chợ, là cuộc đời chúng tôi thay đổi ngay. Không bị đuổi ra khỏi khu vực buôn bán thì cũng bị đẩy lên xe đưa vào "nhà nuôi". Gọi là "nhà nuôi" nhưng chính là "nhà tù" vì trại viên tại đây bị giam giữ và hành hạ như những tội phạm.

May mắn duy nhất trong đời tôi là giữ được mạng sống cho đến ngày nay. Trong suốt thời gian qua, từ lúc thiếu thời cho đến tuổi trung niên, tôi đã chứng kiến biết bao nhiêu cảnh chết. Cha tôi mất sớm lúc tôi vừa tròn 8 tuổi, tôi đã đứng khóc bên quan tài tài cha tôi hai ngày đêm liền. Mẹ tôi một mình thức khuya dậy sớm nuôi tôi ăn học nên người. Sống tại miền quê Quảng Ngãi, vào tuổi thiếu thời tôi đã thấy gia đình cậu mợ tôi, cô chú tôi khóc cậu, khóc cậu chú tôi bị sát hại dã man. Trong đêm tối, quân du kích cộng sản vào làng bắt cóc cậu chú tôi dẫn vào rừng, sáng hôm sau dân làng thấy xác hai người nằm ở bìa rừng, ngực bị đâm lũng nát, lòi ruột ra ngoài với bản án ghim trên ngực : "thành phần ác ôn gây tội ác với nhân dân".

Cậu chú tôi nào có gây nên tội tình gì, chẳng qua được dân chúng bầu làm ấp trưởng, xã trưởng chuyên lo việc giấy tờ cho dân mà cũng bị sát hại. Căm tức và muốn trả thù cho cậu chú tôi nên vừa tới tuổi trưởng thành, tôi xin phép mẹ tôi đi vào quân đội. Tôi quyết cầm súng bảo vệ quê hương, bảo vệ gia đình vì các em mợ cô tôi còn quá nhỏ để có thể trả thù cho cha.

Trong một trận đánh ngày 20/2/1975 trên quốc lộ 14 gần Buôn Hô, tôi đạp phải mìn. Tôi bị thương nặng, phải cưa hai chân. Lúc đầu tôi được đưa về quân y viện Nha Trang, sau về Tổng Y Viện Cộng Hòa. Chiều ngày 30/4/1975, bộ đội cộng sản vào quân y viện đuổi hết nhân viên quân sự và dân sự ra khỏi viện. Anh em thương phế binh chúng tôi nhận được lệnh xuất viện ngày hôm sau, 1/5. Vết thương tuy chưa lành hẳn, hai khúc chân còn quấn trong băng, hai tay, đầu và một mắt cũng bị băng, tôi cố chống lết ra được ngoài cổng Tổng Y Viện đón xe cùng với anh lính nuôi tôi và anh Nhơn, người quê Bình Định, bị cụt hai giò như tôi. Chờ từ 7 giờ đến 9 giờ sáng mới đón được một chiếc xe xích lô máy chở chúng tôi về địa chỉ 112/12 Lê Văn Duyệt, Gia Định (nay là Đinh Tiên Hoàng, trên Lăng Ông Lê Văn Duyệt một đoạn), nơi mẹ tôi ở trọ. Trên đường đi là một rừng người tấp nập, hỗn độn, bát nháo.

 

Sau một ngày chật vật đón xe trên xa lộ Biên Hòa, hai mẹ con tôi được một chiếc xe tải chở hàng ra miền Trung chịu chở về quê. Mẹ tôi phải nhờ những người hành khách phụ đỡ tôi lên xe, hai bên ván gỗ bít bùng và một tấm bạt che ở phía sau. 

Về tới nhà, mẹ tôi mừng rỡ. Tôi được mẹ già ẵm vào nhà, còn người lính nuôi tôi, tôi để nó phụ giúp anh Nhơn vì anh bị đệ tử ôm tiền trốn biệt mấy ngày trước đó nên rất bơ vơ, đúng là nước có loạn mới biết tôi trung. Ở được mấy hôm, vết thương của tôi và của anh Nhơn làm mủ, mẹ tôi đi tìm y tá về chích thuốc và băng bó vết thương. Đến ngày 6/5 chúng tôi được lệnh gọi ra trình diện xã Bình Hòa, Ấp I. Nơi đây, ban quân quản đề nghị chúng tôi trở về nguyên quán. Quê tôi ở Quảng Ngãi thì phải trở về Quảng Ngãi, anh Nhơn quê ở Bình Định thì phải về Bình Định, thật là giản dị. Tối hôm đó, mẹ tôi đi quyên góp lối xóm được một ít tiền và quần áo chia cho anh Nhơn. Thật là tội nghiệp, anh lính mà tôi nhường để giúp anh Nhơn quê ở Vĩnh Long, không thể theo anh Nhơn về Bình Định được nên chỉ đưa anh ra bến xe mà thôi, vì anh này cũng muốn về lại quê nhà ở xã Tân Long. Cảnh chia tay thật là buồn bã, tôi bắt tay anh Nhơn và anh lính phục dịch nước mắt lưng tròng. Cụt hai chân, vết thương chưa lành đã phải tự túc về quê, tôi chỉ biết thương xót cho anh Nhơn mà không làm gì hơn được. Anh Nhơn đi ngày mùng 6/5, còn tôi và mẹ tôi ngày mùng 7.

Sau một ngày chật vật đón xe trên xa lộ Biên Hòa, hai mẹ con tôi được một chiếc xe tải chở hàng ra miền Trung chịu chở về quê. Mẹ tôi phải nhờ những người hành khách phụ đỡ tôi lên xe, hai bên ván gỗ bít bùng và một tấm bạt che ở phía sau. Trên xe tôi thấy có sẵn một đám người đã ngồi trong đó từ hồi nào, khó khăn lắm hai mẹ con tôi mới tìm được chỗ ngồi trên những gói hàng trên sàn xe. Tôi có cảm tưởng đây là xe áp tải tù nhân vì chật chội, hôi thối và ngộp thở. Nhưng chính vì điều này cũng đỡ đi phần nào, du kích không dám leo vào trong xe xét hỏi giấy tờ. Đến chỗ cầu gãy, xe phải chạy băng qua những khúc sông cạn rồi đi tiếp. Thỉnh thoảng đi ngang qua những dãy nhà cháy, mùi khét bay vào xe nồng nặc. Có lúc ngộp quá, một vài hành khách tháo tấm bạt che phía sau xe để hít không khí, chúng tôi mới nhìn thấy cảnh tang thương đổ nát hai bên đường, nhà cửa loang lỗ đầy những vết đạn. Nhiều đoạn đường bị cấm, xe phải đi lòng vòng qua các ruộng hoang hay các thôn xóm. Tất cả đều hoang vắng đến rợn người, cả tiếng chim kêu cũng không có. Xe càng lúc lắc, vết thương tôi bị động, máu cứ ri rỉ chảy ra, tôi mệt lã người.

Bình thường xe chỉ đi mất hai ngày một đêm, nhưng chuyến đi này mất một tuần lễ. Một tuần lễ mệt nhọc, mẹ tôi phải bồng ẵm, đút cho tôi từng muỗng cháo, muỗng nước, đỡ tôi đi cầu, đi tiểu. Xe tải thì cao mẹ già thì yếu nên có lúc tôi phải nhờ một số khách đồng hành phụ giúp đỡ tôi lên xuống xe. Nhớ mãi là thịnh tình của chị Bùi Thị Cẩm, người đã đắc lực giúp mẹ tôi chăm sóc tôi suốt đoạn đường dài. Lúc này toàn thân tôi hoàn toàn bị băng bó, trông giống như một xác chết đã lịm rồi. Sau chuyến đi này tôi không gặp lại chị Cẩm nữa, không biết bây giờ chị ở đâu. Tôi nguyện nếu ngày nào gặp lại chị Cẩm tôi sẽ làm hết sức để tạ ơn chị những ngày đã qua. Tôi chỉ biết chị quê ở Quảng Ngãi về tìm cha là một quân nhân như tôi.

Vừa đặt chân đến làng quê là bà con lối xóm giúp tôi đi trình diện ủy ban quân quản địa phương ngay. Người ta cho tôi về nhà điều trị vết thương nhưng mỗi sáng thứ bảy phải đến trình diện một lần. Độ hai tuần sau, tôi được lệnh tập trung "học tập cải tạo" tại chỗ trong thời gian 17 ngày. Tội nghiệp cho thân già mẹ tôi, suốt đời tần tảo nuôi con ăn học những mong lớn khôn đặng nhờ tuổi già. Nào ngờ giờ đây bà phải tất bật sớm hôm gánh gồng đôi thúng ra chợ bán buôn nuôi con tật nguyền. Thấm thoát một tháng trôi qua, vết thương tôi cũng khô lành dần. Hai tay tôi lành trước, kế là đầu và mắt, tiếp theo là khúc chân trái và sau cùng khúc chân phải. Quả mìn thật quái ác, nó không sát hại mạng người mà chỉ gây thương tật. Ai may mắn lắm khi đạp phải nó chỉ bị cụt một chân, thường thì cụt cả hai chân. Sức ép của nó không mạnh lắm, chỉ những ai không may bị va vào vách đá hay thân cây thì mới bị chết. Nhiều lúc tôi ước ao có lại đôi chân để ra đồng ngắm nhìn ruộng nương, hoặc đi dạo mát trên những bờ đê như những ngày thơ ấu. Ước ao này không bao giờ đến.

Bức xúc với hoàn cảnh mới, tôi mở lớp dạy kèm và dạy vẽ chân dung cho trẻ em trong xóm để phụ giúp mẹ tôi. Nhưng dạy kèm trong thời buổi này thật là khó khăn, không phải vì thiếu vắng học trò mà là phải có giấy phép của ty thông tin văn hóa. Tôi bị mời lên, mời xuống nhiều lần về việc này. Cuối cùng tôi phải nghỉ dạy chữ mà chỉ dạy vẽ chân dung và nhận hình họa, cuộc sống cũng tạm ổn định.

Thấy tôi bị thương tật mà vẫn còn minh mẫn, một gia đình hàng xóm có người con gái muốn gả cho tôi. Thế là tôi lập gia đình năm 1977, đó không những là niềm mơ ước của riêng tôi mà còn là ước muốn của mẹ tôi nữa, vì tôi là con trai độc nhất. Quan niệm phong kiến mà. Tôi là con một, nhưng bà lại thích con đàn cháu đống. Chưa bao giờ tôi thấy mẹ tôi vui sướng như lúc này, điều này càng làm hai vợ chồng tôi thêm hạnh phúc nên sinh cho bà bốn trai, một gái. Nhưng chính con đàn cháu đống này đã làm hại tôi, thân tàn ma dại mà con đông quá chỉ có nghèo nàn và dốt nát. Biết suy nghĩ thì việc đã rồi. Đến năm 1987, vợ tôi phải triệt sản gấp. Cuộc sống trở nên khó khăn, chỗ vợ tôi bán chè bị cấm, mẹ tôi lại đau ốm thường xuyên. Đã thiếu ăn còn lo chạy thuốc, nợ nần mỗi ngày mỗi chồng chất. Thế là cuộc đời đi vào bế tắc.

Năm 1989, vì kế mưu sinh cho gia đình, tôi phải liều mạng đưa cả nhà vào Nam sinh sống. Sài Gòn đúng là miền Đất Hứa. Thuê được nhà xong, vợ và các con tôi đi bán vé số, còn tôi ở nhà lo cơm nước, giặt giũ áo quần. Lạ đất lạ người, vợ và các con bị người ta lừa hết vé số, mất hết vốn. Không đủ tiền trả tiền thuê nhà, tiền điện tiền nước, gia đình tôi đành phải tạm ra sống bụi đời ở bến xe Gia Định (nay là Văn Thánh). Cả nhà che tấm ny lông ra ngủ ban đêm, ban ngày phải cất xuống nếu không thì sẽ bị phạt về tội làm mất mỹ quan thành phố. Tôi tìm được một chỗ che dù bán trà đá, còn vợ và các con vẫn tiếp tục đi bán "may rủi". Con cái đều thất học, chúng không những đói cơm mà còn đói cả chữ. Sống chung với bọn du thủ du thực, cướp bóc tại bến xe lòng tôi không yên chút nào. Nhiều đêm cả nhà phải ngồi bó gối chờ trời dứt cơn mưa, những trận mưa xối xả hất tung cả lều, ướt cả chỗ nằm... Lắm khi sáng ra, quần áo, đồ đạc, nồi niêu bị chúng nó "cuổm" đi mất. Nhiều lúc nghĩ lại giai đoạn ấy thấy kinh hồn khiếp vía.

Thời gian sau tôi lại đi xin được một chỗ ở tạm dưới mái hiên một người mới quen. Người này giới thiệu cho tôi đi dạy kèm. Vợ tôi thì mở quán cốc bán thức ăn bên đường. Dần dà cuộc sống tạm ổn định lại, tôi cho hai đứa nhỏ đi học. Nhưng rồi thành phố phát triển theo nhu cầu đổi mới, chỗ tôi ở bị chủ nhà đòi lại để xây dựng thêm. Thật là gian nan, tôi đâu có tiền để thuê nhà khác. Cả nhà lại dời đi nơi khác, cuộc đời chúng tôi không khác gì dân Do Thái, cứ bị xua đuổi liên miên, không biết đâu là nhà.

Năm 1994, gia đình tôi lại trôi giạt từ Sài Gòn về làng Phước Bình vì có người giới thiệu bán cho một căn nhà lá rẻ tiền trên nghĩa địa, giá 12 chỉ vàng cho trả góp. Vì quá sốt ruột tìm chỗ che mưa trú nắng cho vợ cho con, "một liều ba bảy cũng liều cầm bằng như trẻ chơi diều đứt dây" tôi tự nhủ với lòng mình như vậy, tôi nhắm mắt đưa chân về khu nghĩa địa này. Vợ con tôi không đi bán vé số dạo nữa vì dân cư nơi đây quá nghèo, lại thưa thớt nên bắt đầu làm quen với môi trường sống mới. Hàng ngày cả nhà đi làm mướn, kể cả ở đợ, bưng phở cho quán ăn, tối về nhà ngủ. Tôi cố gắng đi xin việc làm. Thật là đau đớn, nhiều chỗ nói thẳng vào mặt tôi : "Què cụt mà làm được gì ?". Tôi cảm thấy tủi thân, mắt lại cay cay, vội quay mặt trốn đi.

Mãi mấy tháng sau tôi được vào làm ở một sở sản xuất hàng gỗ mỹ nghệ xuất khẩu, khâu chà nhám và pha màu. Trong thời gian làm việc tôi mắc bệnh trỉ, sa hậu môn nặng, ra máu nhiều nên phải nghỉ làm. Chẳng bao lâu sau, cơ sở này cũng đóng cửa vì không có hợp đồng. Sống ở khu nghĩa địa này, ngoài cái lo đói rét, bệnh tật, còn nỗi kinh hoàng khác là vợ và các con tôi luôn luôn sợ hãi, vì nhìn đâu cũng thấy mồ mả. Đúng là người sống ở chung với người chết. Những đêm mưa sấm lập lòe, những trưa nắng gắt, khu nghĩa địa này bốc lên một mùi hôi thối lợm người. Nếu ở mãi với cảnh này, tâm sinh lý các con tôi sẽ bị khủng hoảng nặng. Biết vậy nhưng biết làm sao hơn, "lực bất tùng tâm" là vậy. Có người hỏi tôi sao giỏi chịu đựng vậy ? Phi thường quá, bản lãnh quá. Xin thưa là "quân tử cố cùng".

Rồi tai họa gián xuống cho tôi. Mẹ tôi ngoài quê qua đời. Khi tôi đi, bà chị tôi xin nhận phụng dưỡng mẹ già. Nhận được điện tín mẹ mất mà không có tiền mua vé xe về quê chịu tang mẹ, thật là buồn tủi. Vợ tôi thương tình đã phải chạy vại tìm người quen vay. Năm lần, bảy lượt mới vay được một ít tiền làm lộ phí. Đau khổ làm sao, đường sá xa xôi ba ngày sau tôi mới về tới. Ngoài quê nghèo khó quá nên xác mẹ tôi không để lâu nên tôi không được nhìn mặt mẹ lần cuối cùng. Mẹ tôi đã mất một phần vì sức yếu, bệnh đau không có thuốc, một phần vì đói nghèo và thương con tật nguyền nên đã sớm tắt.

Hình như bất hạnh chưa buông tha tôi. Khu nghĩa địa nơi chúng tôi cư trú được lệnh giải tỏa. Ruột gan tôi rối bời. Buồn quá, biết ở đâu bây giờ, tiền nhà ở đây cũng chưa trả hết. Công ăn việc làm của vợ con ngày càng bấp bênh, ban quản lý chợ và đội truy quét đường phố đuổi chạy suốt ngày, không bị tịch thu bàn ghế, nồi niêu chén bát là may rồi. May thì có may nhưng đói thì vẫn đói. Quán cơm bình dân đó đã nuôi sống gia đình tôi từ bấy lâu nay, bây giờ cứ lo chạy trốn thì cả nhà lấy gì mà ăn. Thêm vào đó, chúng tôi còn phải lo nuôi mẹ vợ hay bị đau ốm và em trai vợ bị bệnh tâm thần. Gánh gia đình đã nặng nay càng nặng thêm. Lúc này tôi khủng hoảng vô cùng. Rồi một phép lạ chợt đến.

Tôi được bạn bè, cũng là thương phế binh cho biết hiện nay ở hải ngoại có nhiều mạnh thường quân đang phát động chương trình cứu trợ thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Tôi liền kính thư gởi đi khắp nơi. Thật là may mắn, đúng như lời thánh kinh : tìm thì gặp, xin thì cho, gõ thì mở. Một số mạnh thường quân đã nghe tiếng gõ, mở rộng cửa lòng ban cho chúng tôi quà tiền. Nhờ vậy, tinh thần tôi đỡ căng thẳng, nhất là có người thương tình bán cho một chỗ đất trả góp. Tôi cảm thấy lòng mình thật bình an và tràn đầy hạnh phước. Đến cuối năm 1996, tôi được một số anh em bạn bè cho vay không phải trả lãi nên đã hoàn tất được một căn nhà nhỏ đủ che mưa trú nắng cho cả gia đình gồm 9 người. Tôi đã dọn về đây từ đầu năm 1997.

Mặc dầu nỗi đau vẫn còn đây, gia đình chúng tôi và tập thể anh em thương phế binh thành kính cảm tạ thịnh tình của những hội cứu trợ, hội thiện nguyện, hội nhân đạo, hội cựu quân nhân, những mạnh thường quân, những con người luôn sống theo mệnh lệnh của trái tim tại Pháp, Mỹ, Úc, Canada, Tân Tay Lan, Đức... Để tỏ lòng tri ân đối với những con người có tấm lòng vàng này, tôi xin đại diện tập thể anh em thương phế binh trân trọng cảm ơn những tập thể, những cá nhân, những chiến hữu vô danh (giấu tên) đã hy sinh tiền của, công sức, tâm huyết mình trong thời gian qua, ngay trong hiện tại và cả tương lai nữa cho tập thể thương phế binh ở quê nhà.

* * *

Sau đây là danh sách tham khảo của đa số anh em thương phế binh đã nhận tiền và phẩm vật trong suốt thời gian qua. Cá nhân tôi vì không thể gom nhặt đầy đủ những tư liệu nên có thể thiếu sót, kính mong quí vị mạnh thường quân, vốn đã giàu lòng từ ái, niệm tình tha thứ cho. Chúng tôi xin ghi ân quí vị ân nhân ở khắp năm châu bốn bể như sau :

Ở Pháp :

- Bác sĩ Phan Minh Hiển, người đã năng nổ đóng góp trong công tác thiện nguyện rất nhiều. Năm 1986, ông đã thành lập Hội Médecins du Vietnam cùng với một số bác sĩ Việt Nam thiện chí để giúp các thuyền nhân trên Biển Đông. Từ năm 1992, hội hoạt động thêm ở quốc nội : mở một số chẩn y viện, cấp học bổng cho các em học sinh nghèo, mở nhiều lớp học tình thương cho trẻ em mồ côi, bụi đời, giúp nạng và xe lăn cho người tàn tật, phong cùi. Năm 1994, ông thành lập lập Hội Giúp Đỡ Những Người Tàn Tật Vì Chiến Tranh để đánh động dư luận cộng đồng Việt Nam hải ngoại về thảm trạng của những phế binh không nuôi sống được bản thân và gia đình. Anh em thương phế binh ở đây hầu như ai cũng nhận được tiền cứu giúp của bác sĩ Hiển từ năm 1994 đến 1997. Có anh mỗi năm nhận được hai lần, mỗi lần ít nhất 300 ngàn đến một triệu đồng Việt Nam.

Về sau, bác sĩ Hiển đã giúp chúng tôi bằng cách giới thiệu cho các nhà mạnh thường quân có lòng từ tâm trực tiếp gởi cho từng cá nhân thương phế binh và hiện nay ông cũng đang vận động gây quỹ để tiếp tục giúp đỡ những anh em thương phế binh chưa được trợ cấp bên nhà. Lúc trước cùng cộng tác với ông có bác sĩ Trần Quang Lộc và ông Nguyễn Quang Hạnh.

- Giáo sư Lương Thị Nga, người đã đứng ra vận động bênh vực cho quyền lợi anh em thương phế binh ở Việt Nam rất lớn. Bà đã cưu mang, giúp đỡ tiền bạc cho nhiều thương phế binh.

Nhưng người chúng tôi mang ơn nhiều nhất là nhà báo Nguyễn Văn Huy ở Paris, mặc dù chưa bao giờ được dịp liên lạc trực tiếp với anh. Những bài viết của anh đã gây xúc động lòng người và làm phong trào cứu trợ thương phế binh trong nước có được tầm vóc như ngày nay. Ơn này chúng tôi không bao giờ quên.

Ở Mỹ :

- Hội Huynh Đệ Chi Binh của ông Lê Đình Vọng ở San José. Ông cũng đã giúp đỡ cho một số anh em thương phế binh ở Sài Gòn mỗi người 50 USD. Hiện nay ông vẫn tiếp tục công tác từ thiện này. Anh em chúng tôi cũng đang trông chờ ở ông lắm đấy.

- Ngoài ra, còn có một hội - tên gì anh em chúng tôi không rõ lắm, có lúc ghi là bác Tổng, có lúc là bác Cả tặng - nhưng cứ mỗi năm một lần gởi tặng một số anh em mỗi người 50 USD, mỗi lần giúp chừng 20-30 người. Xin có lời chân thành cảm tạ.
(Ghi chú : đây là Hội Cựu Sinh Viên Sĩ Quan Thủ Đức và Nam Định ở San José do cựu đại tá Ngô Thế Linh và ông Cao Thiện Chánh điều hành)

- Gia đình Mũ Đỏ ở San José, tổng thư ký Hải Âu và mạnh thường quân giúp đỡ.

- Bà Hoàng Minh Thúy (tạp chí Xây Dựng, Texas). Bà đã giúp đỡ các anh em thương phế binh thuộc miền Nam, Sài Gòn. Mỗi anh em tệ nhất cũng nhận được của bà một hai đợt tiền, mỗi đợt là 50 USD từ năm 1994 đến nay. Bây giờ chương trình trợ giúp của bà vẫn còn tiếp tục.

- Ông Ngô Văn Tuyên, thành viên ban chấp hành Hội thiện nguyện HO (New Orleans, Mỹ), đã giúp đỡ cho mỗi anh em 50 USD vào năm 1995.

- Ông Nguyễn Văn Quởn ở Houston đã giúp cho một số anh em thương phế binh mỗi người 50 USD.

- Ông Vũ Trọng Mục, hội trưởng Hội Cứu Trợ Thương Phế Binh và Cô Nhi Quả Phụ, bà Hạnh Nhân, hội phó (Santa Clara) đã và đang vận động cứu giúp cho anh em thương phế binh và cô nhi quả phụ mỗi người 50 USD.

- Hai bà Bích Huyền - Quỳnh Lưu (chồng là Phó Thịnh Việt) và quí ông Chu Tất Tiến, ông Toàn, những con người thường xuyên quan tâm đến đời sống anh em thương phế binh ở quê nhà bằng cách vận động trong chương trình phát thanh "Tâm tình bạn gái" ở California, những tấm lòng vàng có tâm tình nhường cơm xẻ áo cho anh em thương phế binh. Chính hai bà đã tiên phong trong cuộc vận động này. Hai bà đã giúp cho một số thương phế binh mỗi người 50 USD và có gởi tặng băng cassette "Tâm tình bạn gái".

Trong chương trình này, phải nhắc đến bà Thủy ở Costa Mesa đã âm thầm giúp cho một số anh em thương phế binh và số anh em này cũng đã kính thư cảm tạ tấm lòng vàng của bà.

- Cô Võ Thị Mỹ Lan (Santa Clara) có giúp cho một số anh em ở Sài Gòn - Thủ Đức mỗi người từ 50 đến 100 USD vào các dịp lễ lạc và ngày Tết.

- Bà Trần Thị Mận ở Westminster có giúp cho một số anh em thương phế binh mỗi người 30 USD vào dịp Tết qua.

Ở Úc :

- Đại tá Vũ Ngọc Hướng, hội Cựu Quân Nhân Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa Trung Ương. Ông đã thực hiện chuyến đi quanh Châu Âu và Hoa Kỳ đến ba tháng, mục đích vận động các nước thành lập hội cựu quân nhân ngõ hầu có điều kiện giúp đỡ các anh em thương phế binh ở quê nhà và tìm gặp các chiến hữu cũ và các hội đoàn thiện nguyện vào năm 1996.

Hiện nay, ông Phạm Văn Quát thay ông vì năm nay sức khỏe của ông có phần sa sút. Tuy thế ông Hướng vẫn hết mình vận động bênh vực quyền lợi, giúp đỡ anh em thương phế binh trong nước. Ngoài ra trong ban chấp hành hội gồm có ông Nguyễn Dân Cường, phó chủ tịch nội vụ, chiến hữu Lê Văn Thắng phó chủ tịch, Tạ Quang Hải, phó chủ tịch nguyên vụ kiêm chủ tịch chi hội KSL.

- Các anh Nguyễn Cảnh Tân, Đặng Văn Đạt cùng các anh trong Gia Đình Mũ Đỏ ở Úc. Anh Lê Minh Phó, Nguyễn Văn Long, Nguyễn Văn Rạng, Phùng Hoàng Tuyết, Trương Đăng Sĩ, Trần Văn Đức, đã giúp cho một số anh em thương phế binh mỗi người 100 Úc kim.

Ở Canada :

- Ông Dương Ngọc Hướng (Ottawa) thành lập Quỹ Yểm Trợ Người Khuyết Tật có giúp cho anh em thương phế binh mỗi người từ 50 USD đến 100 USD. Ông cũng giúp đỡ xe lăn và tiền bạc ở khu vực miền Trung : Quảng Nam- Đà Nẵng.

- Xin có lời cảm tạ Gia Đình Mũ Đỏ Canada.

- Hội Viet Can Philanthropy Foundation do ông Nguyễn Cao Cảo, Phạm Kim Hưng, Đỗ Quang Trọng (đại diện), cùng các bác sĩ, kỹ sư, nhà doanh nghiệp, thương gia, nhà hảo tâm, những vị mạnh thường quân giúp cho một số thương phế binh nặng mỗi người 300 CAD. Hiện nay hội vẫn tiếp tục làm việc để tiếp tục giải quyết số hồ sơ của thương phế binh chưa được giúp.

- Ông Nguyễn Hữu Lương (Québec) có giúp cho một số anh em thương phế binh ở Sài Gòn mỗi người 50 USD.

Ở Đức có bác sĩ Bùi Văn Nghiệm. Vào cuối năm 1995 ông có giúp cho một số thương phế binh mỗi người 50 DEM. Ông có nhã ý giúp cho anh em thương phế binh tự tạo cuộc sống lâu dài.

Ở Tân Tây Lan (New Zealand), vào tháng 5/1997, anh Lê Quang Long đại diện có giúp cho một số thương phế binh ở Sài Gòn và Thủ Đức mỗi người 500 ngàn đồng Việt Nam (50 USD). Ngoài ra tôi có ba vị ân nhân tôi không thể nào quên đó là ông Bách, bà Hồ Bích Vân và ông Nguyễn Công Thành ở Mỹ. Xin chân thành ghi lòng tạc dạ quí vị ân nhân kính ái.

Theo lời bác sĩ Phan Minh Hiển, cộng đồng người Việt hải ngoại đã quyên góp hơn 500 ngàn USD gởi về giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa trong suốt 5 năm qua.

* * *

Tôi còn biết, ngoài việc cứu trợ các anh em thương phế binh như chúng tôi, quí ân nhân và hội đoàn thiện người Việt hải ngoại còn ưu ái giúp đỡ một số đồng bào bất hạnh khác trong nước nhà qua các tu sĩ hai tôn giáo lớn tại Việt Nam, Công giáo và Phật giáo. Công đức này Trời cao sẽ đền đáp xứng đáng. Chúng tôi, những con người trần thế không toàn vẹn thân thể, chỉ ghi nhận nơi tấm lòng vàng của quí ân nhân và cầu nguyện cho chương trình cứu trợ được lâu bền.

Chính việc làm bằng con tim và khối óc nhân ái của tất cả quí vị ở hải ngoại đó đã đem đến cho tất cả tập thể thương phế binh chúng tôi hơi thở của sự sống, hàn gắn được nhiều rạn nứt, đổ vỡ, cứu được nhiều gia đình có cơm ăn, áo mặc, con cái học hành và có cơ hội chữa lành được bệnh tật và nhất là đã an ủi, khích lệ chúng tôi về đời sống tinh thần rất lớn lao và đầy ý nghĩa, khiến anh em chúng tôi sống cuộc sống vui thỏa, bình an và quên đi phần nào nỗi đơn độc trong cuộc sống đầy đau thương và bất hạnh này.

Mong ngày càng có nhiều hơn những con người, những tấm lòng nhân hậu, biết thương xót anh em, đồng loại, đang vô cùng cơ cực, chết dở sống dở, chờ mong sự giúp đỡ của tất cả quí vị từng ngày từng giờ hầu sống nốt những ngày của quảng đời còn lại. Chúng tôi nguyện ghi lòng tạc dạ.

Dẫu mai đây có qua đời, chúng tôi cũng lấy làm mãn nguyện mà ngậm cười nơi chín suối. Xin mượn những dòng chữ giấy này làm bia lòng, bia miệng ghi tạc những quả tim nhân ái luôn tha thiết hướng về những nỗi đau thương của đồng loại, trên tinh thần "lá lành đùm lá rách", "thương người như thể thương thân".

Hy vọng sợi dây thân ái giữa trong và ngoài nước ngày càng thắt chặt và đất nước này sẽ vươn lên. Hy vọng quê hương rộn lại tiếng chim, nụ cười nở rộ trên môi trẻ thơ và các cụ già vui sướng nhìn đàn con cháu khôn ngoan nên người. Hy vọng mọi người chia sẻ niềm hãnh diện là người Việt Nam.

Nguyễn Văn Huy (1999)

Viết lại theo lời thuật của Đặng Thanh Trang

Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa kéo dài mười hai năm qua ở Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam đã tuyên bố dừng hoạt động, một số người từng tham gia tổ chức cho rằng đây là hậu quả của sức ép liên tục từ chính quyền.

Các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa trong một cuộc họp mặt tri ân trước đây - Tin Mừng Cho Người Nghèo

Chương trình có mục tiêu "xoa dịu nỗi đau của các nạn nhân chiến tranh và góp phần đề cao phẩm giá của những người lính Việt Nam Cộng Hòa một thời đã cống hiến cho đất nước" như đánh giá của một linh mục Công giáo, đã bị buộc dừng hoạt động từ tuần trước, ngay trước kỷ niệm 49 năm ngày 30/4.

Linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ- tu sĩ thuộc giáo xứ Cần Giờ (huyện Cần Giờ, thành phố Hồ Chí Minh), người phụ trách chương trình từ năm 2019 tới nay, ngày 07/4 thông báo "tạm ngưng công việc này để tập trung cho sứ vụ mới", không tiếp nhận hồ sơ mới và đề nghị các nhà hảo tâm không gửi tiền về cho ban tổ chức.

Một linh mục từng phụ trách chương trình không muốn công khai danh tính, cho biết lý do chính của việc này là thiếu nhân sự và địa điểm tổ chức, đặc biệt là sự "quan tâm" của an ninh.

"Các cha trước đây tham gia chương trình này hiện đã được thuyên chuyển nhiều nơi, không thuận tiện để tiếp tục cộng tác với chương trình. Bên cạnh đó, chương trình cũng gặp khó khăn trong việc tìm địa điểm tổ chức.

Đặc biệt năm nay chương trình nhận được sự ‘quan tâm rất đặc biệt’ của an ninh. Từ các linh mục đến các thiện nguyện viên, đều bị an ninh mời làm việc. Các thiện nguyện viên gặp nhiều áp lực, nhiều lần bị an ninh câu lưu khi đi trao quà, và hầu hết bị buộc phải cam kết không được tiếp tục tham gia".

Vị linh mục này nói rằng "Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" sẽ chấm dứt từ đây, và Dòng Chúa Cứu Thế có thể có chương trình thiện nguyện khác nhưng sẽ không có hai từ "tri ân" và "Việt Nam Cộng Hòa" vì chính quyền không muốn nhắc đến chính thể Việt Nam Cộng Hòa cũng như chuyện phân biệt đối xử với người lính của chế độ cũ.

Bắt đầu từ chùa Liên Trì

Chương trình tri ân các thương phế binh của chế độ cũ bắt đầu từ năm 2008, với quy mô nhỏ và chỉ đơn giản là mời cơm, tặng quà cho các ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa sinh sống ở Sài Gòn. Hòa thượng Thích Không Tánh - cựu Tổng vụ trưởng Tổng vụ xã hội của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất hồi tưởng lại :

"Tổng vụ từ thiện xã hội của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất mà có từ trước 1975 cũng hay làm từ thiện cứu trợ nạn nhân thiên tai ở miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long. Vấn đề cứu trợ thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa cũng vậy thôi, trong tinh thần nhân ái, chứ không có một ý gì khác".

Ông cho biết ban đầu chùa Liên Trì do ông trụ trì chỉ trợ giúp được vài chục thương phế binh, không theo lịch trình cụ thể mà chỉ thực hiện mỗi khi nhận được đóng góp.

Khi chương trình được nhiều người Việt ở hải ngoại biết đến, số người gửi tiền đóng góp nhiều hơn và số thương phế binh đến với chương trình cũng tăng dần, có thời điểm lên đến 250 thương phế binh.

Do nhà chùa không đủ sức tổ chức, năm 2012, Hòa thượng Thích Không Tánh đã mượn khuôn viên Nhà thờ Kỳ Đồng (quận 3, thành phố Hồ Chí Minh) của Dòng Chúa Cứu Thế (Dòng Chúa Cứu Thế) Sài Gòn để tổ chức.

Sau khi nhận thấy các linh mục và thiện nguyện viên làm tốt công việc này, vị Hòa thượng đã chuyển giao lại quỹ và danh sách thương phế binh cho nhà thờ tiếp tục thực hiện.

Đến Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn

Linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành trong một buổi tri ân thương phế binh (Viettin.de)

Chương trình từ đó được các linh mục thuộc Phòng Công lý và Hòa Bình - Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn tổ chức một cách bài bản hơn mang tên "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa - Bên nhau đi nốt cuộc đời". Số thương phế binh đăng ký tham gia có lúc vượt quá 6.000 người.

Ban tổ chức quy tụ hàng ngàn ông mỗi dịp tết Nguyên Đán ở Nhà thờ Kỳ Đồng (Đền Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp), chia ra trong nhiều ngày và trao quà là tiền mặt có khi lên đến ba triệu đồng.

Các cựu lính chiến năm xưa thân thể không còn nguyên vẹn được các thiện nguyện viên tầm soát sức khỏe, được ban tổ chức tôn vinh về sự đóng góp của họ trong chế độ cũ, và được thưởng thức chương trình ca hát với những nhạc phẩm được sáng tác ở miền Nam trước năm 1975, cũng như chia sẻ kỷ niệm thời quân ngũ và hoàn cảnh bị thương tật.

Đối với các thương phế binh ở quá xa và không thể về Sài Gòn để tham dự, chương trình gửi quà đến tận nhà cho họ.

Ngoài ra, các ông còn được tặng xe lăn, chân giả, kính lão, bảo hiểm sức khoẻ.... đối với các ông mắc bệnh nặng được đưa thăm khám ở bệnh viện chuyên khoa và được giúp một phần kinh phí chữa bệnh, được thực hiện quanh năm.

Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn cũng mua đất xây nhà trọ ở khu Vườn rau Lộc Hưng, quận Tân Bình cho một số ông thương phế binh cơ nhỡ tạm trú, tuy nhiên sau đó nhà trọ này bị đập cùng với vụ cưỡng chế khu đất năm 2019.

Nhiều linh mục của Dòng Chúa Cứu Thế như Lê Ngọc Thanh, Đinh Hữu Thoại, Lê Xuân Lộc, Hồ Đắc Tâm, và sau này là Giuse Trương Hoàng Vũ tham gia tích cực và là những nhân tố chủ chốt của phong trào dưới thời của Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam - linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành.

Tuy nhiên, sau khi ông rời chức vụ năm 2015, linh mục Giuse Nguyễn Ngọc Bích kế nhiệm, chương trình tri ân bị gián đoạn.

Nhiều linh mục chủ chốt của chương trình này lần lượt được thuyên chuyển thực hiện sứ vụ ở các nơi khác, như linh mục Lê Xuân Lộc được đưa đi Hàn Quốc, linh mục Lê Ngọc Thanh được phân công về một vùng xa ở miền Tây, còn linh mục Đinh Hữu Thoại được đưa đi miền Trung.

Các linh mục như Lê Ngọc Thanh, Đinh Hữu Thoại, và Trương Hoàng Vũ bị cấm xuất cảnh vì các hành động cổ suý cho dân chủ và nhân quyền bên cạnh việc tham gia vào chương trình tri ân thương phế binh.

Năm 2019, linh mục Hồ Đắc Tâm, chánh xứ Cần Giờ tuyên bố phục hoạt chương trình. Tuy nhiên, sau đó ông được điều chuyển đi làm mục vụ lưu động ở Tây Nguyên và linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ sau đó phụ trách đến nay.

Cơ quan an ninh "quan tâm đặc biệt" chương trình tri ân

Kể từ năm 2019, chương trình không thể tổ chức kiểu quy tụ quy mô lớn như ở Sài Gòn trước đây, do không gian và quãng đường đi đến Cần Giờ không thuận tiện, linh mục phụ trách chọn cách đi đến tận nơi thăm viếng các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.

Một vị linh mục khác cũng không muốn nêu danh tính cho biết từ năm này, Dòng Chúa Cứu Thế có hai chương trình, một là trợ giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa tổ chức ở Nhà thờ Kỳ Đồng, một là chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa với châm ngôn "Bên nhau đi nốt cuộc đời".

Điều kỳ lạ theo ông là chương trình tri ân luôn bị cơ quan an ninh đánh phá, sách nhiễu đến nỗi phải chấm dứt vào đầu tháng này.

Ông cho rằng chính quyền không muốn việc tri ân tiếp diễn vì sợ "các thế lực nước ngoài lợi dụng để phục hồi Việt Nam Cộng Hòa".

Ông cho biết việc các thiện nguyện viên bị đàn áp là lý do chương trình bị ngừng và mong các thương phế binh thông cảm cho những người tổ chức. 

"Những người từng hứa với các ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ‘Bên nhau đi nốt cuộc đời’ cảm thấy có lỗi vì lực bất tòng tâm, muốn đồng hành với các mảnh đời đau khổ nhưng không đành lòng nhìn các thiện nguyện viên và gia đình họ bị sách nhiễu khốc liệt và không thể có cuộc sống bình yên".

Trong khi đó, tại Giáo xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp (Nhà thờ Kỳ Đồng) vẫn còn chương trình "trợ giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" được tổ chức từ năm 2019 với các hoạt động như : tổ chức khám bệnh, phát thuốc, phục vụ bữa ăn và quà trao tay cho từ 200-400 ông mỗi đợt, nhưng không có băng rôn và sân khấu như trước.

thương phế binh Võ Hồng Sơn, một người ở Sài Gòn và tham gia chương trình "Bên nhau đi nốt cuộc đời" trong nhiều năm qua, nói rằng ông hoàn toàn không biết về sự kiện này. Ông cho hay nếu là chương trình dành cho thương phế binh thì ông và nhiều người quen biết sẽ được thông báo.

Tiếc nuối

Chương trình tri ân năm 2019 (Báo Mai)

Cựu tù nhân lương tâm Phạm Thanh Nghiên cùng chồng là cựu tù chính trị Huỳnh Anh Tú là thiện nguyện viên của chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa trong nhiều năm trước khi sang định cư tại Hoa Kỳ năm ngoái.

Bà chia sẻ tâm trạng của mình với RFA trong ngày 16/4 :

"Rất là buồn và cảm thấy uất ức, tủi thân mặc dù mình không phải là thương phế binh hay là người nhà của thương phế binh vì tôi đã tham dự những buổi như vậy, những buổi tri ân hay là những buổi cuối năm gọi là ‘Bên nhau đi nốt cuộc đời’ rất là cảm động và rất là ý nghĩa. Đó là sự liên đới, tình bác ái".

Bà suy đoán sắp đến dịp kỷ niệm 50 năm ngày chính quyền cộng sản ở Hà Nội hoàn thành việc cưỡng chiếm miền Nam Việt Nam nên họ đặt mục tiêu là phải xóa bỏ hoàn toàn những gì liên quan đến Việt Nam Cộng Hòa và gây sức ép để buộc những người thực hiện chương trình tri ân thương phế binh phải chấm dứt hoạt động tri ân này.

Ông Lê Quý, 70 tuổi, từng là lính của Sư đoàn 3 bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa, bị thương cụt cả hai chân năm 1974.

Sau năm 1975, ông làm đủ nghề để kiếm sống từ đan lát cho đến bán vé số. Ông tham dự chương trình tri ân các cựu lính chiến trong sáu năm qua, có năm đến tận Giáo xứ Cần Giờ để tham dự nhưng cũng có năm ông không đến thì chương trình gửi quà về tận nhà ở Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Ông nói với phóng viên RFA hôm 18/4 :

"Chương trình này rất nhân văn, bởi vì chúng tôi là người tàn tật, bỏ một phần thân mình ở chiến trường. Nhưng không may mình là người của bên chiến bại, bây giờ cuộc sống có nhiều khó khăn nhưng được chương trình giúp đỡ nên rất biết ơn các cha.

Mỗi một mùa xuân chúng tôi nhận được món quà của chương trình, thì mùa xuân đó ấm áp hơn. Đó là tình yêu thương của các ân nhân đã giúp đỡ. Giờ chương trình không còn nữa thì cũng buồn, buồn lắm".

thương phế binh Võ Hồng Sơn, 76 tuổi, là cựu quân nhân của Tiểu đoàn 9, Sư đoàn nhảy dù. Ông bị cụt chân trái và đầu gối phải bị thương hồi tháng 8/1974.

Đối với ông, bên cạnh việc nhận được trợ giúp tài chính, chương trình còn là nguồn động viên tinh thần. Ông nói :

"Chương trình tri ân cũng giúp đỡ khổ. Một năm gần đến dịp Tết chú không có tiền, nhờ tiền trợ giúp đó mà tụi chú mới có chi trả, sinh hoạt gia đình và của cá nhân đỡ khổ.

Họp mặt để gặp nhau đỡ chút, anh em còn được gặp nhau tay bắt mặt mừng".

Về thông tin chương trình tri ân bị buộc phải dừng, ông nói :

"Cũng buồn. Có thì mình đỡ chút, giờ không có nữa thì mình cũng chịu thôi".

Ông cũng cho biết cách đây hai năm, sau khi tham dự chương trình về, cơ quan an ninh đưa ông về Phường 9 (Quận 3) tra khảo và buộc phải viết cam kết không được tham dự nữa, nhưng ông vẫn tham gia bình thường.

Bình luận về việc chương trình bị dừng, Hòa thượng Thích Không Tánh nói :

"Nếu như phía nhà nước hay phía Giáo hội không đồng ý với việc làm của quý linh mục làm cái an sinh từ thiện này thì tôi nghĩ rằng nên suy nghĩ lại bởi vì tinh thần của quý vị làm an sinh, từ thiện đó là rất là nhân đạo và đạo đức thôi".

Phóng viên có gửi email cho Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam để hỏi thông tin về chương trình Tri ân thương phế binh nhưng chưa nhận được phản hồi.

Nguồn : RFA, 18/04/2024

Bản tin ngắn của những người đã tận lực cho chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ở Việt Nam, đã làm không ít người nhói lòng : Từ tháng này, hoạt động ý nghĩa và đầy tình chia sẻ này sẽ ngừng lại.

Chương trình ‘Bên nhau đi nốt cuộc đời’ diễn ra tại sân nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn, hôm 26/12/2017. Ảnh : tinmungchonguoingheo.com

Món quà xuân 2024 khiêm tốn cho hơn 5000 quý ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, kéo dài từ tháng 12/2023 đến lúc này mới phát xong. Một phần vì những người thực hiện chương trình phải vừa phát vừa tìm kiếm nguồn quỹ tiếp tục, đủ cho các ông, vừa phải di chuyển và khéo léo không bị chính quyền cản trở, sách nhiễu.

Chưa năm nào như năm nay, quỹ quà xuân thương phế binh vô cùng khó khăn dù chỉ dự tính 3 triệu đồng một người (khoảng 120 USD), lời kêu gọi yểm trợ được phát đi liên tục hàng tháng. Kể cả những thiện nguyện viên tham gia chương trình cũng đối diện với nhiều tình huống nguy hiểm suốt từ Quảng Trị cho đến Cà Mau. Có thiện nguyện viên đi phát quà bị chính quyền địa phương bắt về thẩm tra vô cớ, vô pháp, giam lỏng cả ngày.

Trong lời chia tay đầy buồn bã của các quý linh mục Dòng Chúa Cứu Thế phát đi, có đoạn "Nay chúng tôi xin tạm ngưng công việc này để tập trung cho sứ vụ mới. Vì vậy chúng tôi sẽ không tiếp nhận hồ sơ mới mà quý ông thương phế binh gửi về theo địa chỉ : Nhà thờ Cần Giờ 182/3 Đào Cử, Thị trấn Cần Thạnh, Huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh nữa. Và xin các nhà hảo tâm cũng không gửi tiền về cho chúng tôi (linh mục Trương Hoàng Vũ) theo địa chỉ trên".

Tên của chương trình trợ giúp cho các quý ông thương phế binh, có tên là "Bên nhau đi nốt cuộc đời", do linh mục Phạm Trung Thành đề xướng, đã là một sự kiện độc đáo, cảm động và đầy nghĩa khí của những người muốn vinh danh và cám ơn những con người đã để lại một phần thân thể của mình trên đất nước, chống lại sự xâm lăng của miền Bắc cộng sản cho tới 1975.

"Hứa là đi cùng các ông đi nốt cuộc đời này, nhưng rồi không làm trọn vẹn được, thiệt buồn quá", một thiện nguyện viên của chương trình nói trong sự tiếc nuối.

Một người trên trang nhà của chương trình Thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, để lại tin nhắn bùi ngùi "Năm nào ba mình cũng nhờ tiền quà xuân này để ăn tết, tết năm nay không có cha (linh mục) cho tiền quà xuân nữa, sau này ba mình sẽ không có tiền ăn tết nữa rồi".

Từ khi bị ngăn trở bởi chính các linh mục thỏa hiệp với chính quyền ở nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế, Quận 3, Kỳ Đồng, chương trình thiện nguyện lừng danh chính thức có lệnh chấm dứt từ tháng Năm 2019. Các linh mục tận tâm với chương trình, và được yêu mến như Lê Ngọc Thanh, Đinh Hữu Thoại, Trương Hoàng Vũ, Lê Xuân Lộc… bị điều chuyển đi tứ tán mọi nơi. Phòng Công Lý và Hòa Bình, chỗ dựa của dân oan mọi miền ở Việt Nam, bị đổi thành "Phòng Phát triển con người toàn diện".

Thời gian sau, khi nhà thờ Cần Giờ tái hoạt, nhưng đầy khó khăn do, phải cam kết với chính quyền là chỉ được hoạt động như một hoạt động từ thiện kín đáo, và nhỏ lẻ chứ không được tổ chức tập trung, linh mục Trương Hoàng Vũ đã hết sức cố gắng để duy trì nhưng mọi thứ không còn được như ý muốn.

Không chỉ riêng các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa bàng hoàng, mà chính những người tham gia phục vụ chương trình này cũng không nói nên lời. Với nhiều người, phục vụ cho những con người khốn khó này là niềm vui và ước nguyện chân thành của họ. Đặc biệt, trong bối cảnh của một nước Việt Nam với vết thương nội chiến vẫn chưa lành, sự kỳ thị với những cựu quân nhân Việt Nam Cộng Hòa vẫn là một chủ trương thấy rõ.

Từ năm 2022, đã có tin rò rỉ từ nội bộ chính quyền, rằng sẽ phải bằng mọi cách chấm dứt chương trình Tri an thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, trước 2025, tức nhân dịp 50 năm miền Bắc cộng sản cưỡng chiếm miền Nam tự do.

Nam Việt

Nguồn : RFA, 08/04/2024

Thêm một linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam bị cấm xuất cảnh

VOA, 26/10/2022

Linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ của Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam vừa bị nhân viên an ninh sân bay Tân Sơn Nhất chặn không cho xuất cảnh vào ngày 24/10 khi ông thực hiện chuyến đi sang Mỹ để gây quỹ giúp cho các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.

Linh mục Trương Hoàng Vũ (phải) và hai linh mục khác tại phi trường Tân Sơn Nhất vào ngày 24/10/2022.

Kể lại với VOA, Linh mục Trương Hoàng Vũ cho biết sự việc xảy ra sau khi ông đã gửi hết hành lý và xếp hàng để đóng dấu passport chuẩn bị lên chuyến bay đi từ Tân Sơn Nhất sang Manila, Philippines, rồi từ đó bay sang Mỹ.

"Đến phiên của tôi, cái passport của tôi khi đưa vào máy thì có dấu hiệu kêu ‘tít tít’. Sau đó, một nhân viên mời tôi đi qua phòng an ninh. Vào trong đó thì họ nói tôi không được xuất cảnh, và bây giờ họ lập biên bản cấm xuất cảnh. Còn tôi có thắc mắc, khiếu nại gì thì tôi phải đến Công an thành phố Hồ Chí Minh thì tôi sẽ được giải quyết khiếu nại. Còn an ninh cửa khẩu Tân Sơn Nhất thì họ chỉ nhận lệnh từ trên thôi".

Trong biên bản "Tạm hoãn xuất cảnh" do Thượng tá Đoàn Văn Đắc, Phó trưởng Công an cửa khẩu, ký quyết định, linh mục Trương Hoàng Vũ không được xuất cảnh vì "lý do trật tự, an toàn xã hội" theo quy định tại Điều 36 Luật Xuất nhập cảnh năm 2019, nhưng không nêu cụ thể sự việc hay nội dung vi phạm của linh mục Vũ đã dẫn đến việc ông bị xem là có nguy cơ ảnh hưởng đến "trật tự, an toàn xã hội".

"Lý do này rất mơ hồ ở chỗ, ‘vì lý do trật tự, an toàn xã hội’, mà trong một năm qua, tôi đâu có làm gì mất trật tự an toàn xã hội", linh mục Trương Hoàng Vũ nói với VOA.

"Tôi là người phụ trách chương trình Thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, trước đây ở Kỳ Đồng, nơi có thể quy tụ các thương phế binh lại trong những dịp khám chữa bệnh hoặc trao quà Xuân cuối năm. Nhưng 4 năm nay, khi tôi về Cần Giờ thì không còn được quy tụ các thương phế binh lại nữa, thì cũng chẳng gây mất trật tự, an toàn gì ở khu vực nơi tôi sống. Lý do này tôi thấy rất phi lý".

Linh mục Trương Hoàng Vũ, 45 tuổi, hiện đang phục vụ tại giáo xứ Cần Giờ. Ông cho biết đã liên hệ với Công an Thành phố Hồ Chí Minh để giải quyết khiếu nại của mình.

Đây là lần đầu tiên linh mục Trương Hoàng Vũ bị cấm xuất cảnh. Ông cho biết ông đã hai lần xuất cảnh sang Mỹ và lần cuối cùng là vào năm 2019, cũng với mục đích gây quỹ giúp cho các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.

Nhiều người trong số các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa tại Việt Nam phải chịu nhiều đau khổ về cả vật chất lẫn tinh thần sau khi chiến tranh kết thúc. Chương trình Tri ân các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa của Dòng Chúa Cứu Thế đã hỗ trợ tài chính, khám chữa bệnh cho khoảng 6.000 cựu binh sĩ tàn tật của miền Nam Việt Nam trước đây.

Số tiền sử dụng cho chương trình là được quyên góp từ các nhà hảo tâm và các cựu quân nhân ở Mỹ và các nước khác. Chương trình phát quà Xuân năm nay dự kiến diễn ra vào đầu tháng 12 nên linh mục Trương Hoàng Vũ đã được cử đi để tìm kiếm thêm kinh phí cho chương trình.

Linh mục Trương Hoàng Vũ là linh mục thứ 6 của Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam bị chính quyền cấm xuất cảnh. Tháng trước, một linh mục khác là linh mục Paul Lê Xuân Lộc, người cống hiến hết mình cho công bằng xã hội và nhân quyền, cũng bị an ninh sân bay cấm bay đến Philippines vì lý do quốc phòng và an ninh. Linh mục Lộc nói lý do cấm ông ra nước ngoài cho thấy sự tùy tiện của chính quyền độc tài.

*************************

Linh mục phụ trách chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" bị cấm xuất cảnh

RFA, 24/10/2022

Ngày 24/10, an ninh cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã dừng xuất cảnh linh mục Trương Hoàng Vũ- thành viên Dòng Chúa Cứu thế Cần Giờ (Tổng Giáo phận Sài Gòn) khi ông trên đường đi Hoa Kỳ.

Linh mục Trương Hoàng Vũ (trái) thăm hai thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa - Fb Vũ Hoàng Trương

Linh mục Trương Hoàng Vũ dự định đi chuyến bay Sài Gòn-Manila lúc 8 giờ 45 sáng thì bị an ninh giữ lại "vì lý do trật tự, an toàn xã hội quy định tại Điều 36 của Luật Xuất Nhập cảnh 2019.

Linh mục nói với phóng viên Đài Á Châu Tự Do (RFA) qua điện thoại :

"Tôi đi Hoa Kỳ để công tác, bị tạm hoãn xuất cảnh. Lý do là trật tự, an toàn xã hội theo quy định của Điều 36 Bộ Luật số 49/2019/QH quy định về các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh."

Biên bản làm bởi an ninh cửa khẩu Tân Sơn Nhất trong cùng ngày, linh mục được đề nghị liên hệ với Công an thành phố Hồ Chí Minh để được giải quyết mọi vấn đề liên quan đến việc ông bị tạm hoãn xuất cảnh.

Tuy nhiên, vị linh mục 45 tuổi này cho biết không có ý định làm việc với phía công an vì "mất thời gian."

Linh mục Trương Hoàng Vũ là người phụ trách chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" của Nhà thờ Dòng Chúa Cứu thế Cần Giờ kể từ khi nhà thờ này tiếp nhận và thực hiện chương trình này từ Nhà thờ Dòng Chúa Cứu thế Kỳ Đồng từ bốn năm trước.

Ông cho biết hàng năm từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau, chương trình tặng quà xuân cho khoảng 6.000 thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa từ Quảng Trị đến mũi Cà Mau. Mục đích chính của chuyến đi sang Hoa Kỳ là tìm nguồn tài trợ cho chương trình này, ông nói với RFA. 

Theo linh mục Lê Ngọc Thanh của Dòng Chúa Cứu thế Long Xuyên thì việc tạm dừng xuất cảnh đối với linh mục Trương Hoàng Vũ có thể liên quan đến việc bầu Hội đồng Giám tỉnh của Dòng Chúa Cứu thế trong kỳ họp trong tuần này. 

Ông nói với RFA trong ngày thứ Hai :

"Vấn đề chính là họ gây ảnh hưởng cho kỳ họp của Dòng Chúa Cứu thế năm 2022 bắt đầu vào ngày mai. Trong kỳ họp này sẽ bầu Hội đồng Giám tỉnh mới cho nhiệm kỳ từ năm 2023.

Họ gây như vậy để cho những quý vị đại biểu có thể thấy rằng là phải chọn một người lãnh đạo có thái độ hài hoà, nhẹ nhàng đối với các chính sách bức tôn của nhà nước."

Theo linh mục Lê Ngọc Thanh, linh mục Trương Hoàng Vũ không giữ chức vụ gì trong Hội đồng Giám tỉnh nhưng công an vẫn gây khó dễ "để dọa".

Linh mục Trương Hoàng Vũ là một trong sáu linh mục bị cấm xuất cảnh trong vài năm gần đây. Những người khác là linh mục Lê Xuân Lộc và linh mục Nguyễn Ngọc Nam Phong ở Nhà thờ Kỳ Đồng, linh mục Đinh Hữu Thoại ở Giáo phận Bà Rịa-Vũng Tàu, linh mục Lê Ngọc Thanh ở Giáo phận Long Xuyên, và linh mục Phạm Trung Thành - cựu Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu thế.

Lý do không cho họ xuất cảnh mà phía an ninh Việt Nam đưa ra là vì an ninh quốc gia hoặc trật tự, an toàn xã hội.

Riêng linh mục Lê Ngọc Thanh bị công an thành phố Hồ Chí Minh tịch thu hộ chiếu từ năm 2015 và ông vẫn chưa được trả lại hộ chiếu.

Ước vọng cuối đời của các Thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa và con cái họ !

Những nạn nhân của cuộc chiến

Cũng là những thanh niên cầm súng với lý tưởng cho quê hương Việt Nam thanh bình, độc lập và cũng để lại một phần thân thể nơi chiến trường đẫm máu như Khe Sanh, Đồi Charlie… nhưng rất nhiều thanh niên ở miền Nam Việt Nam không được Chính phủ Hà Nội, sau ngày 30/4/1975 ghi nhận bởi vì họ là các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.

Một thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đến tham dự chương trình Tri ân thương phế binh-Việt Nam Cộng Hòa năm 2019, do Dòng Chúa Cứu Thế tổ chức tại Sài Gòn. Courtesy : nhathothaiha.net

Không những vậy, các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa còn bị phân biệt đối xử, ngược đãi vì họ bị chính quyền mới xếp vào thành phần "ngụy quân, ngụy quyền" và "có nợ máu với nhân dân".

Ông Quang, một cựu quân nhân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, vào tối ngày 21/4 chia sẻ với RFA rằng thoắt đó mà đã 45 năm ông rời bỏ quê nhà ở Tây Ninh, lê la khắp đất Sài Gòn với thân hình không lành lặn bị cụt hai chân, bán vé số sinh sống qua ngày và còn chắt mót từng đồng bạc lẻ gửi về quê nuôi 4 đứa con thơ dại.

Ông Quang tâm tình số phận thế nào thì cũng đành chịu vậy. Tuy nhiên, ông luôn cảm thấy xót xa cho cuộc đời 4 đứa con mình không được may mắn. Vợ của ông Quang bỏ đi từ rất lâu vì không chịu nỗi cảnh gia đình khổ cực. Bản thân ông lại lây lất bữa đói bữa no nơi chốn thị thành, trong khi 4 người con của ông lớn lên như những cây cỏ dạị, làm thuê làm mướn qua ngày ở thôn quê.

Sau 45 năm đất nước không còn chiến tranh, ông Quang, 72 tuổi đời, sức đã mòn, đầu đã bạc trắng phau nhưng vẫn bươn chải bán vé số để còn phụ giúp cho thế hệ cháu của mình.

"Con của thằng thứ ba bị tai nạn và bị liệt hai cái chân. Vợ nó cũng bỏ nó rồi nên tôi bán vé số để giúp cho thằng đó".

Có lẽ phần nào đó được an ủi hơn hoàn cảnh của ông Quang, ông Đoàn Đình Hồng, cựu quân nhân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ở Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk ngậm ngùi nhớ lại ông cưới vợ trong thời gian gia đình ông từ Huế dời vào vùng kinh tế mới hồi đầu thập niên 80 thế kỷ trước. Vợ của ông là một phụ nữ tảo tần, chịu thương chịu khó gánh vác công việc kiếm tiền thay chồng, vì ông bị cụt hai chân nên chỉ có thể quanh quẩn ở nhà lo cơm nước và chăm sóc hai đứa con nhỏ. Mỗi ngày vợ ông Hồng nhận tiền công là 2kg gạo và cả nhà quây quần bên nồi cơm trắng nhiều nhất được nấu từ 1,5 lon gạo. Mặc dù thế, gia cảnh của thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa Đoàn Đình Hồng cũng không được đầm ấm trọn vẹn. Ông Hồng kể về biến cố của gia đình :

"Ngày xưa là khu kinh tế mới chỉ có rừng núi hoang vu thôi. Hồi đó, vợ tôi bị sốt rét rừng ác tính. Mình thì ở xa thành phố, không có phương tiện xe đi. Hồi đó đi bệnh viện thì phải hai người khiêng trên một cái võng và đi bộ. Từ chỗ này ra đến bệnh viện khoảng 15 cây số. Khi đưa ra bệnh viện thì bà xã không qua được và đã mất. Khi bà xã mất rồi thì tôi ở vậy với hai đứa con và cũng nhờ vào gia đình, bà con chòm xóm giúp đỡ. Cuộc sống khó khăn lắm, tôi không có điều kiện cho con cái đi học. Hai đứa nó chỉ học hết cấp một thôi".

Thế hệ tiếp nối không tương lai

Cô Hồng Gấm, con gái của cựu quân nhân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, ông Đoàn Đình Hồng, cho biết cô cũng cố gắng thu vén cho cuộc sống hiện tại của gia đình :

‘Hiện tại anh trai đi làm tóc thuê cho người ta, còn em ở nhà cũng may vá lặt vặt. Một tháng cũng được 4-5 triệu đồng. Trong gia đình có 5,6 người thì nói chung đủ hay thiếu cũng do mình thôi".

Cô Hồng Gấm, 34 tuổi, đã lập gia đình và có hai cháu trai song sinh đang học lớp 9. Cô bộc bạch rằng mình không được học hành nhiều nên cố gắng lo cho con với mong muốn tương lai các cháu được tốt hơn. Thế nhưng, cô Hồng Gấm lo lắng rằng gia đình sẽ rất chật vật khi hai cháu bắt đầu lên học cấp 3 trong niên học tới.

Cách đây gần 5 năm, hồi trung tuần tháng 12/2015, năm vị Dân Biểu Hoa Kỳ gửi thư kêu gọi Ngoại trưởng John Kerry xem xét để tái định cư cho các cựu sĩ quan thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa còn sót lại ở Việt Nam. Vào dịp này, Đài RFA đã liên lạc với gia đình của cựu Chuẩn úy Nguyễn Văn Đức, một thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ở Tiền Giang và được nghe em Nguyễn Thị Trúc An, con gái út của ông Đức, khi đó học lớp 11, chia sẻ rằng nếu như ba của em qua Mỹ thì em mong được đi theo vì "sợ ba ở một mình, không ai lo".

Cựu quân nhân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, ông Đoàn Đình Hồng. Courtesy : Ông Đoàn Đình Hồng cung cấp.

Chúng tôi liên lạc lại với em Trúc An vào tối ngày 21/4/2020 và em chia sẻ ước mơ học bác sĩ hay y tá để chăm sóc sức khỏe cho ba của em đã không thực hiện được.

"Tại vì em thấy cha không có tiền rồi càng lên cao thì tiền đóng càng nhiều nên em nghỉ học. Em xin làm việc ở công ty và làm luôn tới bây giờ".

Trúc An vào làm việc trong một nhà máy gia công giày ở tỉnh Vĩnh Long. Em nói với RFA rằng em chưa bao giờ dám than phiền một tiếng về đời sống công nhân cực khổ với ba mẹ vì sợ họ buồn.

"Dạ cực lắm ! Ngồi may suốt. Nhiều khi muốn đi vệ sinh cũng đi không được vì hàng gấp. Muốn đi vệ sinh thì phải gọi cán bộ vào thay cho mình, phải đi thiệt nhanh vì chỉ có 5 phút. Có lúc may mà bị ứ hàng quá thì phải tranh thủ giờ nghỉ trưa để ngồi may. Được lãnh lương cố định nhưng người ta quy định bao nhiêu người trong một tiếng đồng hồ phải may được mấy trăm đôi. Nếu mình không may được mức quy định đó thì cuối tháng bị chấm điểm ‘C’ và bị trừ lương mấy trăm ngàn. Quy định bây giờ lại càng nhiều hơn lúc trước. Lúc trước một tiếng quy định may 200 đôi, còn bây giờ quy định may 250 đôi".

Mong muốn sau cùng

Nguyễn Thị Trúc An, 23 tuổi, lập gia đình được 1 năm và có một cháu nhỏ. Em chia sẻ rằng cuộc sống cực mấy em cũng cố gắng để thực hiện điều mà em hằng ấp ủ.

"Cha lúc này yếu lắm. Cái chân còn nguyên của cha vẫn còn một miếng miểng trong đầu gối. Bây giờ càng ngày nó càng lộ ra. Trời lạnh thì bị nhức. Với lại ngay phần đầu cái chân cụt của cha bị nhức lắm. Em nói với cha là tiền bảo hiểm xã hội của em, sau này em nghỉ làm, em lấy số tiền đó để đi trị vết thương của cha".

Trong khi đó, ba của Trúc An, ông Nguyễn Văn Đức nói với RFA rằng vợ chồng ông đã làm tròn trách nhiệm với 3 đứa con gái. Giờ đây con cháu đề huề, và mỗi đứa con còn báo hiếu cho ba mẹ già vài trăm ngàn mỗi tháng tiền thuốc men nên ông không trông mong gì hơn nữa.

Ông Quang, người thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa bán vé số ở Sài Gòn cũng đồng chia sẻ rằng không mong muốn gì cho bản thân, nhưng ông vẫn canh cánh cầu cho dịch bệnh Covid-19 qua mau để ông có thể nhanh chóng đi bán vé số trở lại cho cuộc sống sinh nhai và phụ giúp chút ít cho con cháu.

"Bán đã từ lâu mấy chục năm nay rồi. Cuộc sống có dư thì cũng cho con cháu. Nói chung vì là con của mình mà nó khổ sở thì mình cũng phải giúp. Ngày nào cũng bán thì có bao nhiêu xài bấy nhiêu, vậy thôi. Rồi đùng một cái bùng phát bệnh dịch cả tháng nay chúng tôi không bán buôn gì được".

Những cựu quân nhân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa Đài RFA tiếp xúc được đều tâm tình rằng họ đã đến tuổi gần đất xa trời và mong ước cuối đời là được trút hơi thở sau cùng trong giấc ngủ, để được thanh thản về với đất mẹ và họ cũng mong mỏi thế hệ con cháu của họ sẽ được hòa nhập với cộng đồng, được có cuộc sống trong tương lai sáng sủa hơn và không còn bị mang danh là con, cháu của những người "lính ngụy".

Nguồn : RFA, 21/04/2020

Công an và ‘côn đồ có tổ chức' dừng chương trình trao quà cho thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa (RFA, 03/12/2019)

Linh mục công giáo Anton Lê Ngọc Thanh đưa ra cáo buộc công an và ‘côn đồ có tổ chức' dừng chương trình trao quà cho thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ở Tiền Giang, Long An.

Hình minh họa. Tri ân Thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa tại Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn - Photo by Huỳnh Công Thuận

Vào ngày 3 tháng 12, Linh mục Antôn Lê Ngọc Thanh, quản xứ Nhà thờ Sáu Bọng ở Cần Thơ và là "người cổ động" Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa như lời ông tự giới thiệu, kể với RFA về sự cố mà ông chứng kiến hôm 2/12.

"Buổi trao quà ngày hôm qua là chương trình của các anh chị em tình nguyện viên cộng tác với Cha Giuse Hồ Đắc Tâm, Dòng Chúa Cứu Thế Cần Giờ, với Cha Vũ để trao quà cho thương phế binh ở 13 tỉnh miền Tây. Lần trước cách đây vài tuần, mọi việc thuận lợi ở tỉnh Kiên Giang, Bạc Liêu, Cà Mau… Không có vấn đề gì xảy ra".

"Còn ngày hôm qua, là tình trạng họ tạo ra bầu không khí căng thẳng cực kỳ. Các ông thương phế binh quy tụ lại ở Cai Lậy để nhận quà chia sẻ như mùa xuân đến sớm, thì 10 người nhận ban đầu không có vấn đề gì. Nhưng sau đó bắt đầu có chuyện họ gây cản trở. Khi bắt đầu đến vài chục người thì họ ngăn cấm, không cho làm việc nữa".

"Và từ đó, nhóm bắt đầu di chuyển về Mỹ Tho. Ngay tại Mỹ Tho thì họ điều động đủ thứ công an giao thông, cảnh sát cơ động, an ninh, kể cả những nhóm dân phòng. Cứ cách nhà thờ một mét thì ba bốn người cách đều nhau vậy. Các ông thương phế binh thì họ ngồi trên bệ phía nhà thờ cho đỡ mỏi chân thì cũng bị đuổi. Tức là họ đối xử một cách kỳ cục, ít nhất là đối với những người khuyết tật".

Hôm 3/12, một thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa hiện sống tại tỉnh Tiền Giang đề nghị ẩn danh tính vì lý do an toàn, kể với RFA về buổi phát quà diễn ra "sợ quá sợ" tại Nhà thờ Chính tòa Mỹ Tho hôm 2/12 :

"Hồi đó tôi là lính thủy quân lục chiến Tiểu đoàn 2, bị thương tại Quảng Trị, bị thương cánh tay phải thành thử giờ không làm được gì, phải nhờ cũng khổ lắm. Thành thử được tin nhận quà thì mừng lắm nhưng mà kỳ rồi khổ sở, sợ quá. Tại vì mình dính đến chế độ trước mà, sợ chính quyền lắm".

"Nhân viên mấy cô ở Dòng Chúa Cứu Thế hẹn là 9 giờ 30 ở Nhà thờ Chính Tòa thì mấy anh em tui đến đó thì chính quyền người ta không có cho. Rồi mình đi vòng vòng không dám, lát sau đi ra phía sau thì có chiếc xe thì mấy cô ngồi đó nói ‘mấy chú từ từ đi lại' rồi tụi tôi ở ngoài vô, ở trong thì nói số quân đúng thì chúng tôi được nhận quà".

Người thương phế binh này cho biết thêm là sau khi nhận quà thì ông và một số người khác "được nói tản đi".

Linh mục Antôn Lê Ngọc Thanh đánh giá "cái sự lo sợ chi phối hành động của những người thuộc phía chính quyền, chứ không phải vì lý do bảo vệ an ninh trật tự gì cả, vì các thương phế binh không có hành động gì gây mất trật tự cả".

Linh mục Antôn Lê Ngọc Thanh mô tả những người cản trở việc phát quà cho thương phế binh "là người mặc sắc phục công an khu vực, công an giao thông và cả cảnh sát cơ động, và cả an ninh đeo khẩu trang đi theo là côn đồ có tổ chức".

Vị linh mục từng điều hành Ban Truyền thông Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn nói là do mình "không có thông tin gì khác nên không biết là vì lý do gì mà người của chính quyền hành xử như vậy".

Hôm 3/12, RFA gọi điện đến trực ban Công an tỉnh Tiền Giang, Long An nhiều lần nhưng không nhận được phản hồi về vụ việc.

Hồi tháng 9/2019, Dòng Chúa Cứu Thế cộng đoàn Cần Thạnh, Nhà thờ Cần Giờ, ra tuyên bố về việc tiếp tục Chương trình Tri ân Thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.

Trong tuyên bố, các tu sĩ, linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Cần Giờ cho biết, theo tinh thần và mục tiêu phát triển con người toàn diện của Giáo hội Công giáo toàn cầu, Dòng Chúa Cứu Thế Cần Giờ "muốn tiếp tục lựa chọn tinh thần tri ân đối với thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa", rằng sự đồng hành của họ "không chỉ là một trợ giúp về mặt vật chất, mà còn là sự biết ơn và quý thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, những người đã gìn giữ hòa bình và an ninh không tiếc thân thể của mình".

*****************

Tỉnh Bắc Cạn được yêu cầu xác minh thông tin 13 mộ liệt sĩ không có hài cốt (RFA, 03/12/2019)

Bộ Lao động, thương binh và xã hội, vào ngày 3/12 yêu cầu Chính quyền tỉnh Bắc Cạn xác minh thông tin liên quan một phóng sự do Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện, công chiếu hôm 2/12 phản ánh hàng loạt mộ liệt sĩ không có hài cốt tại nghĩa trang liệt sĩ của tỉnh này.

Khi khai quật mộ, để xét nghiệm ADN, thân nhân nhiều gia đình liệt sĩ ở Bắc Cạn bàng hoàng khi không thấy hài cốt, mà chỉ là các túi ni lông đựng đất đá.

Truyền thông quốc nội cho biết công văn của Bộ Lao động, thương binh và xã hội gửi đến Cục Người có công và Sở Lao động, thương binh và xã hội tỉnh Bắc Cạn trong chiều cùng ngày yêu cầu xác minh thông tin như vừa nêu.

Theo phóng sự của Đài Truyền hình Việt Nam thì gia đình của 13 liệt sĩ là thanh niên xung phong hy sinh trong lúc làm nhiệm vụ hồi đầu tháng 8 năm 1968, cho biết 13 ngôi mộ được thờ cúng hơn 50 năm qua chỉ có những chiếc túi nylon đựng đất đá, mà không có hài cốt sau khi được khai quật để giám định ADN.

Thân nhân của 13 liệt sĩ nói với báo giới rằng lời giải thích của lãnh đạo Sở Lao động, thương binh và xã hội tỉnh Bắc Cạn rằng những túi nylon đất đá được tìm thấy có thể do hài cốt đã hóa thành đất là không thuyết phục, bởi vì mộ của một liệt sĩ khác cũng hy sinh cùng năm 1968 và được khai quật cùng đợt để giám định ADN lại có đầy đủ hủ sành và hài cốt.

Bộ Lao động, thương binh và xã hội yêu cầu Chính quyền tỉnh Bắc Cạn kiểm tra và báo cáo trước 16 giờ ngày 4/12.

Trong những năm gần đây nhiều thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đến tại Phòng Công Lý-Hòa Bình ở Nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế ở Sài Gòn, để được khám sức khỏe, được hỗ trợ về vật chất cũng như gặp gỡ những anh em đồng cảnh ngộ.

Thông báo tại Phòng Công Lý-Hòa Bình ở Nhà Thờ Dòng Chúa Cứu Thế ở Sài Gòn cho thấy nơi này ngưng làm việc kể từ ngày 15/5/2019 cho đến khi có thông báo mới. Courtesy of Huỳnh Công Thuận

Tuy nhiên hôm 15 tháng Năm vừa qua, một tấm bảng dán trên cửa văn phòng cho thấy nơi này ngưng làm việc kể từ ngày 15/5/2019 cho đến khi có thông báo mới.

Là người thường xuyên lui tới phòng Công Lý-Hòa Bình thuộc Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn tới để phụ giúp, gặp gỡ, thăm viếng những người lính miền Nam bị thương tật hay tàn phế sau chiến tranh, cựu chiến binh miền Bắc nay là nhà báo Võ Văn Tạo bày tỏ :

Đến đấy thì tôi thấy các ông thương phế bình Việt Nam Cộng Hòa toàn là những người trên 60 cho đến 80, ông nào cũng già yếu khổ sở lắm. Trong khi các binh sĩ của phía Bắc Việt thì còn được một chút quyền lợi rồi lương hưu các thứ thì các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa không được một cái gì hết. Thôi thì không được đã thiệt thòi rồi mà khốn nạn nhất là từ 75 đến giờ cả bản thân, gia đình, con cháu họ bị nghi lỵ, bị phân biết đối xử đủ chuyện hết. Dạo gần đây còn đỡ chứ hồi sau 75 độ khoảng 20 năm con cái họ học giỏi mấy thì giỏi cũng về cày ruộng chứ không thể nào vô đại học.

Thương phế binh Võ Hồng Sơn, bị cụt cả hai chân, hàng ngày đi bán vé số để mưu sinh, từng được Phòng Công Lý Hòa Bình trợ giúp ủy lạo 5 năm qua, cho biết việc được hỗ trợ trong thời gian qua :

Một năm như vậy là Dòng Chúa Cứu Thế phát cho một người 1 triệu rưỡi với một phần quà và có đãi ăn đãi uống. Tết nhất thì các Cha cũng vô lì xì cho một người năm ba trăm ngàn. Tầm soát sức khỏe thì vẫn đi khám bình thường. Tất cả những thương phế binh vô gía cư, không nhà cửa, ngủ đường ngủ chợ là đều được Dòng Chúa Cứu Thế cứu vớt về lo lắng. Hoàn cảnh của tôi cũng vậy, không nhà không cửa, như vợ tôi chết cũng Dòng Chúa Cứu Thế lo chôn cất mai táng luôn.

Nhưng mà Phòng Công Lý–Hòa Bình mà không hoạt động nữa thì tụi tôi bất lực bất tài, coi như không có điểm dựa hoặc không có một trợ giúp trong những lúc sau này đau ốm hoặc có cái gì thì tụi tôi chỉ là hai bàn tay trắng và không có ai mà quan tâm giúp đỡ cho chúng tôi nữa hết.

Ngưng hoạt động thì coi như người thương binh miền Nam mất đi một chỗ hội họp để anh em, bạn bè, thầy trò thỉnh thoảng gặp nhau và an ủi lẫn nhau. Hơn nữa mất Phòng Công Lý–Hòa Bình là còn mất đi số tiền bảo hiểm sức khỏe cần thiết, là lời ông Sáu, biệt danh là Sáu Nhảy Dù, một chân cụt và bàn chân kia thì bể nát, cộng thêm chứng ung thư hành hạ ông từng ngày :

Khám bịnh hàng năm rồi mình bịnh thì bên đó cũng cho mình tiền mua bảo hiểm, mỗi năm được triệu hay triệu mấy tùy theo. Bây giờ nếu không còn nữa tất nhiên mình cũng phải ráng thôi chứ không biết làm sao hết. ông có thì mình chắc khổ dữ lắm, hầu hết là tiền, bệnh hoạn rồi thuốc men là chịu chết thôi chớ biết sao giờ. Không có hội là mình tay trắng rồi.

Từ một nơi xa hơn Sài Gòn, thương phế binh Nguyễn Công Lý, đi khập khiểng với một chân bị thương tật, một mắt trái bị hỏng và gò má trai bị vỡ mà vẫn phải chạy xe ôm kiếm sống hàng ngày :

Nói chung Chương Trình Tri Ân Thương Phế Binh có đã sáu bảy năm nay rồi. Đối với anh em chúng tôi đây là mái nhà chung để hàng năm anh em về hội tụ. Giờ thì các Cha bị thuyên chuyển tứ tán hết rồi. Người mời về theo như trong dư luận ở Sài Gòn thì muốn dẹp chương trình. Anh em buồn lắm, giờ mạnh ai nấy là tự lo kiếm kế mưu sinh như từ xưa tới giờ thôi.

Tụi tôi thường được quí Cha cho tiền đóng bảo hiểm, rồi mỗi năm có một đợt tri ơn rồi khám bịnh khám sức khỏe cho mình đó là điều tốt. Mà bây giờ văn phòng đóng cửa thì phải ly tán thôi, anh em không còn cơ hội gặp nhau nữa, cuộc sống khó khăn sắp tới thì phải tự lo. Các Cha đi hết rồi còn ai lo cho mình nũa, với phần là giao cái danh sách anh em cho ông Cha mới thì cũng nhiều phiền phức nữa.

Ông Cha mới mà thương phế binh Nguyễn Công Lý nói tới ở đây là linh mục Lê Xuân Lộc, người thừa lệnh linh mục bề trên mới Phê Rô Đinh Ngọc Lâm để tiếp nhận giấy tờ, danh sách và tự tay khóa cửa Phòng Công Lý-Hòa Bình tại nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế số 38 Kỳ Đồng, Sài Gòn hôm 15 tháng Năm.

Chi tiết này cũng được nhà hoạt động Nguyễn Tường Thụy nhắc tới trong bài viết của ông với tiêu đề "Xung Quanh Việc Văn Phòng Công Lý-Hòa Bình Tạm Đóng Cửa".

Nhằm tìm hiểu liệu chương trình giúp đỡ thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa có được tiếp tục hay không trong thời gian tới, đường dây đài Á Châu Tự Do được nối về số máy của linh mục Phê Rô Đinh Ngọc Lâm, mới chính thức nhận lãnh trách nhiệm Bề Trên của Dòng Chúa Cứu Thế Kỳ Đồng kiêm Cha Sở Giáo Xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp :

Tôi mới nhận việc, chưa họp hành, chưa làm gì, chưa chạy chương trình gì hết. Tôi bảo bàn giao thì họ đóng cửa và tạm ngưng, còn ngày 20 họ khám thì tôi bảo khám thì tôi ủng hộ. Chúng tôi có cách thức của chúng tôi để làm, tiếp tục làm gì thì tôi phải họp sau đó tôi sẽ thông báo. Người ta mang tiền đến tôi vẫn nhận , tôi mời những ai là thương phế binh mang giấy tờ đến để tôi chuyển giao cho họ thôi, còn nếu cần khám bệnh cho họ chúng tôi sẽ khám bệnh mà.

Chắc chắn chúng tôi sẽ tiếp tục, sẽ giúp đỡ bởi vì đó là đối tượng là những những người nghèo. Tiếp tục như thế nào là chuyện chúng tôi sẽ nói sau, những người nghèo và thương phế binh là những đối tượng cần giúp đỡ thì chúng tôi sẵn sàng.

Được biết trước khi bàn giao cho nhân sự mới vào ngày 15 thì Phòng Công Lý–Hòa Bình vẫn tiếp nhận và giúp thương phế binh cho đến hết ngày 14.

Người tự tay dán bản thông báo tạm ngưng làm việc kể từ ngày 15 tháng Năm là ông Huỳnh Công Thuận, cựu quân nhân miền Nam từng sát cánh với các linh mục trước của Chương Trình Tri Ân Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Hòa cho đến khi quí linh mục đó đổi đi nơi khác, Ông Huỳnh Công Thuận nói rằng ông khá lo lắng vì với nhân sự mới thì không rõ Phòng Công Lý-Hòa Bình sẽ được hoạt động lại hay không dù là dưới một tên mới.

Vẫn theo cựu chiến binh Võ Văn Tạo, quyết định tạm đóng cửa Phòng Công Lý–Hòa Bình khiến công luận nghi ngại rằng có thể các linh mục bề trên mới về Dòng Chúa Cứu Thế đang bị một số áp lực nào đó từ phía chính quyền :

Người lính có gì đâu ghê gớm mà sao họ trả thù cay ghê, họ thể hiện cái tiểu nhân quá đáng, cho nên thấy thương mấy ông thương phế bình chịu thiệt thòi cay đắng luôn.

Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi tin tức để thông báo đến quí thính giả.

Thanh Trúc

Nguồn : RFA, 22/05/2019

Nước mắt là hồng ân

Minh Châu, VNTB, 19/05/2019

Nước mắt của đau khổ hay của tình yêu thương, tự nó là ngôn ngữ. Một thứ ngôn ngữ không có văn phạm. Vì nước mắt là ngôn ngữ không có văn phạm nên ai cũng có thể đọc được. Người giàu khóc. Kẻ nghèo cũng thế. Người trí thức, kẻ quê mùa, ai cũng có lúc khóc. 

Linh mục Nguyễn Duy Tân khóc trong ngày chia tay Giáo xứ Thọ Hòa - Courtesy of FB Phạm Thanh Nghiên

Nước mắt và đau khổ hay yêu thương hoặc bi phẫn đều là ngôn ngữ chung. Người từ phương đông cũng có thể gặp kẻ từ phương tây trong ngôn ngữ ấy. Mình có nước mắt và thấy người khác có nước mắt.

Tôi muốn nói đến giọt nước mắt của linh mục Nguyễn Duy Tân đã chảy không giấu diếm ở sau buổi Thánh Lễ nhận nhiệm sở mới của ngài, là Trung tâm hành hương Đức Mẹ Núi Cúi, sáng 17/05/2019. Tôi là người ngoại đạo, và cũng ứa lệ vừa yêu thương, vừa bi phẫn khi nghe bè bạn kể lại rằng đây là một Thánh Lễ lạ lùng nhất mà họ đã chứng kiến.

Cô MC Lê Nguyễn Phương Trâm của kênh Amen TV, có lời nhận xét thật buồn : "Đây là Thánh lễ nhận nhiệm sở mới nhiều điều ngộ nghĩnh. Các cha được mời không được đồng tế. Chỉ có người của Trung tâm mới được quay phim, chụp hình. Không cho cha Tân nói lời chia tay. Khách mời không được dùng cơm trưa, ngay cả cơm hộp tại Trung tâm cũng không được".

"Điều tôi thắc mắc là khi vào nhà thờ tôi thấy cha Paulo Lộc Dòng Chúa Cứu Thế ngồi phía dưới. Chút nữa có thêm một cha xách túi đựng áo Lễ cũng ngồi như vậy. Tôi tự hỏi sao các cha không lên đồng tế ? Hóa ra là có yêu cầu các cha được cha Tân mời không được đồng tế trong Thánh lễ này. 

Lễ xong cha con chụp hình lưu niệm trao nhau những lời cầu chúc thì nước mắt cha rơi. Khi ra nhà thờ để lên nhà khách cha đã khóc và khóc thật nhiều... Cha con chúng tôi chia tay nhau trong nước mắt, nước mắt của sự yêu thương, nước mắt của niềm hy vọng nước mắt của sự ủi an... không ai có thể cầm được nước mắt... Có lẽ hôm nay là ngày buồn nhất của cha chăng ?". Một người bạn khác trong đoàn, kể trong nước mắt.

"Trong các Tin mừng, Chúa Giêsu cũng khóc. Chúa Giêsu mang lấy thân phận của chúng ta, Ngài trở thành một người trong chúng ta, và vì điều này, nước mắt của chúng ta được kết hợp trong nước mắt của Người. Người thực sự mang lấy những giọt nước mắt. Khi Người khóc, Người thu nhận và cách liên đới, lau đi tất cả nước mắt của thế giới". 

Trên trang của Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế có bài viết với đoạn trích như trên khi tường thuật linh mục José Tolentino Mendonça, giảng thuyết viên tuần tĩnh tâm dành cho Đức Thánh Cha và giáo triều Roma, với bài suy niệm thứ 6, tựa đề "Nước mắt nói lên cơn khát" đăng trên Vatican News 21/02/2018.

Nước mắt là ngôn ngữ chung. Nhưng ‘đọc’ được không có nghĩa là ‘hiểu’ được. Từ ‘đọc’ được đến ‘hiểu’ được vẫn còn là chặng đường dài. Dòng nước mắt này không có văn phạm để đọc, nhưng lại có văn phạm để hiểu. Văn phạm để hiểu những dòng nước mắt của đau khổ là con tim. 

Nhìn một người khóc, tôi biết đó là nước mắt. Tôi đã ‘đọc’ được. Nhưng tôi có hiểu dòng nước mắt đó không lại là một chuyện khác. Ðã bao lần tôi thấy người khóc, nhưng tôi vẫn bình thản. Ðã bao lần tôi thấy nước mắt chảy, nhưng chẳng có nghĩa gì đối với tôi. Cũng có những lần tôi không muốn nhìn nước mắt chảy. Nước mắt đau khổ là ngôn ngữ chẳng cần học cũng thấy, nhưng chẳng bao giờ hiểu nếu không học. Ðể hiểu dòng nước mắt đó phải có con tim của yêu thương và tâm hồn của chia sẻ.

Tôi không theo đạo Công giáo. Với tôi, nước mắt của linh mục Nguyễn Duy Tân dường như mang nhiều ẩn ngữ, cả khổ đau, yêu thương, bi phẫn và… bất lực. Bởi lâu nay linh mục Nguyễn Duy Tân, được biết đến là người luôn dấn thân, mạnh mẽ lên tiếng cho những ai bị áp bức bất công, và ngài luôn thẳng thắn đứng về phía sự thật, bất chấp cường quyền, bạo lực. Thế rồi ngài đã nhận được bài Sai của phía bề trên Công giáo để đi về phụ việc ở Núi Cúi, nơi ngài không còn giáo dân như ở giáo xứ Thọ Hòa…

Những ngày này có quá nhiều chuyện xảy ra ở Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn có thể khiến nhiều người rơi nước mắt. Trong buổi tiệc đêm chia tay linh mục Trương Hoàng Vũ nhận nhiệm sở mới, đã có cả giọt nước mắt rơi của vị linh mục duy nhất còn ở lại phòng Công lý và Hòa bình (chỉ một ngày sau đó, vị mục tử ấy cũng không còn ở phòng Công lý và Hòa bình này nữa !) và nhiều tình nguyện viên.

Nỗi đau đã nói bằng nước mắt, thì để hiểu, cũng cần trả lời bằng nước mắt. Nhưng người ta chẳng thể trả lời được bằng nước mắt, nếu người ta không học yêu thương và chia sẻ.

Tôi tin rằng khi linh mục Lê Quang Uy lúc chia sẻ những dòng sau đây, có lẽ chính ngài cũng phải nuốt nước mắt (trích) : "Kẻ đã cùng con chia cơm sẻ bánh lại giơ gót đạp con" (Ga 13, 18). Kính thưa Thầy Giêsu. Chắc Thầy buồn ghê lắm khi đang giữa bữa Tiệc Vượt Qua với các Môn Đệ, đã thốt lên lời trích dẫn từ câu Thánh Vịnh 41, 10 : "Cả người bạn thân con hằng tin cậy, kẻ đã cùng con chia cơm sẻ bánh, lại giơ gót đạp con".

Chúng con hôm nay cũng xót xa thấm thía điều ấy khi nhiều lần chúng con cũng bị chính người tin cậy thân tình nhất trong gia đình, trong cộng đoàn, trong nhóm bạn của mình, lại bất ngờ phản bội, lại trở mặt lật lọng, chơi xấu tệ hại, khiến chúng con không đỡ nổi. Chúng con chỉ biết tự an ủi rằng chúng con đã được cùng là nạn nhân với Thầy, chịu chung nỗi đau này với Thầy để học biết phải bao dung tha thứ là thế nào… Amen".

Lời nói thì dễ, quà tặng cũng có thể mua. Khóc thì thật khó, vì nước mắt là mức độ rung cảm sâu xa nhất của con tim, và cũng chính vì chỗ đó, nước mắt là hồng ân.

Minh Châu

Nguồn : VNTB, 19/05/2019

********************

Giọt nước mắt của chủ chăn

Cánh Cò, RFA, 18/05/2019

Người Công giáo xem một linh mục là chủ chăn mà đàn chiên là người theo cây gậy của linh mục để hướng về một mục tiêu chung là Thiên Chúa.

Hình chụp hôm 7/5/2010 : giáo dân cầm biểu ngữ ủng hộ Tổng Giám mục Ngô Quang Kiệt tại Hà Nội - AFP

Có rất nhiều câu chuyện về người chủ chăn vì lạc mất một con chiên đã phải lo lắng tìm kiếm cho bằng được để đem nó về chuồng. Câu chuyện ẩn dụ về con chiên trót mang tội lỗi bỏ Chúa mà đi theo tiếng gọi của ma quỷ và vị chủ chăn phải tranh đấu với nó để giành lấy con chiên này về lại với gia đình chung là giáo hội.

Giáo hội Công giáo Việt Nam hôm nay vừa chứng kiến một linh mục khóc vì bị bứt ra khỏi đàn chiên của mình để tới một nơi không có giáo dân, tức là không có con chiên nào cần sự chăn dắt. Đó là linh mục Giuse Nguyễn Duy Tân vâng lệnh bề trên rời giáo xứ Thọ Hòa nơi ông gắn bó bao năm qua để về Núi Cúi, một vùng đất rộng lớn nhưng không có giáo dân vì nơi đây đang xây dựng một khu hành hương lớn nhất Việt Nam và mục tiêu chính là đón đức Giáo Hoàng về thăm khi thuận tiện.

Linh mục Nguyễn Duy Tân trong ngày từ giã đã chịu một kịch bản khá đau lòng đối với một linh mục khi ông không được dâng thánh lễ cũng như đọc bài giảng trong buổi chia tay với những người tiễn đưa ông, một số là dân oan Vườn rau Lộc Hưng, những người từng được an ủi vỗ về và chia sẻ bởi linh mục Duy Tân trong những ngày họ bị nhà cầm quyền khiến cho nhà tan cửa nát. Người linh mục ấy đối với họ không những là một chủ chăn đúng nghĩa mà ông còn là một người thân trong từng hộ gia đình của vườn rau Lộc Hưng bởi ông từng chung vai sát cánh với họ đòi nhà nước trả lại công bằng cho họ.

Câu chuyện của linh mục Tân tiếp nối tin đồn râm ran về việc Văn phòng Công lý và Hòa Bình phải đóng cửa đồng nghĩa với chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" được coi như biến mất vì không ai trông nom, gánh vác.

Nói đến Văn phòng Công lý và Hòa bình người từng biết về nó không khỏi khâm phục vì công cuộc truyền giáo bằng hành động bác ái và chia sẻ của những linh mục thuộc Dòng Chúa Cứu Thế cũng như sự trợ giúp của hàng trăm giáo dân và những người hoạt động dân chủ nhân quyền tại Việt Nam. Các linh mục như Phạm Trung Thành, nguyên Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế, linh mục Đinh Hữu Thoại người phụ trách chính chương trình tri ân, Linh mục Lê Ngọc Thanh người Điều hành Ban Truyền thông Dòng Chúa Cứu Thế, là một trong ba người Việt Nam nằm trong danh sách 100 anh hùng thông tin thế giới được Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vinh danh năm 2014. Tất cà những linh mục sống đời tận hiến ấy đều bị luân chuyển đi nơi khác khi thành quả của họ đe dọa sự thống trị của chính quyền sở tại.

Đó là Dòng Chúa Cứu Thế trong Nam, riêng tại miền Bắc thì nhà thờ Thái Hà là nơi lên tiếng mạnh mẽ nhất bảo vệ không những tài sản của Giáo hội mà còn cho những người dân oan mất đất, những hoàn cảnh cơ nhỡ cần cứu giúp. Những câu chuyện về bất công trong đời sống được chia sẻ trong các bài giảng Chúa Nhật đã khiến cho Hà Nội một thời rúng động. Hệ quả là linh mục Nguyễn Văn Khải từng được xem là tiếng nói mạnh mẽ nhất giáo xứ Thái Hà sau khi được sang Rome để theo lớp thần học lại không được phép trở lại quê nhà. Linh mục Nguyễn Ngọc Nam Phong, người không kém gì linh mục Nguyễn Văn Khải được luân chuyển vào Dòng Chúa Cứu Thế Kỳ Đồng cũng như những linh mục khác không thể ở lại nơi mình đã gây dựng được đàn chiên yêu mến mình.

Các vị chủ chăn lớn như Giám mục Ngô Quang Kiệt hết mình bảo vệ tài sản Giáo hội đến nỗi bị chính quyền làm áp lực phải bỏ Giáo phận Hà Nội để trở thành một giám mục không có con chiên. Giám mục Nguyễn Thái Hợp chủ tịch Ủy ban Công lý và Hòa bình, trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam, từng nổi tiếng vì đồng hành cùng giáo dân đòi công lý trong vụ Formosa khi còn là giám mục Giáo phận Vinh. Ông ra thư chung nói về tình trạng cá chết bất thường tại miền Trung gây tranh cãi và theo nhận định của VTV, Thư Chung của Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp đã kêu gọi người dân và chính phủ tìm ra nguyên nhân cá chết, đồng thời cũng phân tích rõ những tác hại của việc cá chết với môi trường biển và đất, cũng như những tác hại nếu con người ăn phải những cá chết có nhiễm độc cuối cùng VTV cho rằng ông kích động giáo dân chống chính quyền.

Kết quả là Giám mục Nguyễn Thái Hợp không thể ở lại Giáo phận Vinh mà phải kết thúc sứ vụ mục tử ở đây để về cai quản giáo phận Hà Tĩnh là giáo phận mới thành lập và Giám mục Nguyễn Thái Hợp là Giám mục tiên khởi.

Nếu giáo phận Vinh có giám mục Nguyễn Thái Hợp hết lòng vì mục tử thì trong Nam, Tổng Giáo phận Sài Gòn nơi có nhà thờ Đức Bà nổi tiếng khắp nước lại vừa chứng kiến một vị chủ chăn làm đau lòng giáo hội.

Những câu chữ của Giám mục Giuse Đỗ Mạnh Hùng ghi trong sổ tang của tang lễ Lê Đức Anh đã dấy lên phản ứng bất lợi cho người Công giáo tại Sái gòn khi ông viết : "Cùng với đồng bào cả nước, thay mặt các hồng y, các giám mục, linh mục, tu sĩ và toàn thể giáo dân Công giáo của Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, Đức cha Giuse Đỗ Mạnh Hùng, Giám quản tông tòa Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, chia buồn sâu sắc cùng toàn thể gia quyến.

Vĩnh biệt ngài Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vĩnh biệt nhà lãnh đạo tài ba đã góp phần to lớn cho sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam".

Chưa bao giờ một vị chủ chăn lại có những câu chữ mang dấu ấn tuyên giáo đậm đặc như thế. Tổng Giáo phận Sái Gòn cũng chưa bao giờ đổi tên thành Tổng Giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh và sự thay đổi danh xưng này làm đau lòng không ít cho những giáo dân tha thiết với niềm tin vào Chúa.

Và dĩ nhiên vì đức vâng lời họ không thể công khai chống đối hay phản biện. Người giáo dân chí thành nhất với niểm tin vào chủ chăn cũng không thể chịu nỗi ngôn ngữ mà một vị giám mục hạ mình đối với nhà cầm quyền rõ ràng như thế.

Linh mục Nguyễn Duy Tân có khóc thì cũng đúng vì ông đứt ruột xa rời đàn chiên mà ông yêu mến, thế còn những con chiên lạc của ông có khóc được không khi bề trên của họ phải thần phục nhà nước để nhà thờ vang vang tiếng chuông đầu thánh lễ ?

Cánh Cò

Nguồn : RFA, 18/05/2019

*******************

Xung quanh việc Văn phòng Công lý và Hòa bình tạm đóng cửa

Nguyễn Tường Thụy, VNTB, 18/05/2019

Dù Văn phòng đổi tên thì tôi vẫn thích cái tên cũ đã trở nên thân thuộc cũng như thích cái tên Sài Gòn khi thành phố này bị đổi tên. Không biết với tên mới, hoạt động của Văn phòng sẽ thay đổi theo hướng nào. Chỉ mong Văn phòng không biến thành nơi giao thoa một cách khiên cưỡng, gán ghép giữa lý tưởng của Chúa với lý tưởng cộng sản.

Nhìn hình ảnh u buồn của các tình nguyện viên, Phạm Thanh Nghiên than : "Ôi ! Giây phút cuối cùng của Văn phòng Công lý Hòa bình Dòng Chúa Cứu Thế đây ư !"

Văn phòng Công lý và Hòa bình Dòng Chúa cứu thế Sài Gòn từ lâu đã trở thành địa chỉ thân thương quen thuộc đối với tôi và chắc rằng còn đối với những anh chị em Hà Nội và các tỉnh thành khác nữa.

Văn phòng có vai trò như là một đầu mối giao lưu gặp gỡ anh chị em đấu tranh ở mọi miền của đất nước. Tại đây, tôi đã quen biết rồi trở thành thân thiết với nhiều anh chị em Sài Gòn và các tỉnh phía Nam.

Một công việc hữu ích nhất, có ý nghĩa nhất mà Văn phòng làm được là Chương trình Tri ân Thương phế binh Việt Nam Cộng hòa được tổ chức hàng năm. Hoạt động của chương trình còn gọi là phong trào Bên nhau đi nốt cuộc đời. Đây là một chương trình qui mô và dài hơi. Tôi có may mắn tham gia được một số buổi và được các cha tạo điều kiện giao lưu với các Thương phế binh Việt Nam Cộng hòa.

Ngoài ra, Văn phòng còn hỗ trợ pháp lý và truyền thông cho dân oan bị cướp đất và hỗ trợ giúp đỡ khó khăn cho anh chị em tù nhân lương tâm.

Với những hoạt động ấy, Văn phòng không bị để ý, theo dõi và tìm cách cản trở hoạt động mới là chuyện lạ. Nó như một cái gai trong mắt của nhà chức trách.

Mỗi lần vào Sài Gòn, tôi đều tìm nơi ở xung quanh 38 Kỳ Đồng như Rạch Bùng Binh, Nguyễn Thông, Bà Huyện Thanh Quan. Ngoài 38 Kỳ Đồng thì khu Vườn rau Lộc Hưng cũng là một địa điểm rất thân thiện, tôi gọi là cơ sở vệ tinh. Khu này đã bị nhà cầm quyền đập phá hoàn toàn vào đầu năm nay.

*

Nhưng những gì mà Văn phòng làm được có nguy cơ chỉ còn là kỷ niệm.

Ngày 15/5/2019, trước cửa Văn phòng Công lý và Hòa bình dán một thông báo với nội dung : "Kể từ hôm nay 15/5/2019 Phòng Công lý và Hòa bình tạm ngưng làm việc đến khi có thông báo mới".

Linh mục Phaolo Lê Xuân Lộc, người đóng cánh cửa Văn phòng Công lý và Hòa bình cho biết Văn phòng Phát triển con người toàn diện (tên mới) vẫn lo cho thương phế binh theo cách thức và nhân sự mới.

Không biết với nhân sự mới và cách thức mới như thế nào, chỉ biết rằng Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đang hoạt động rất hiệu quả và ý nghĩa, với một đội ngũ tình nguyện viên đông đảo, tâm huyết. Từ vài trăm thương phế binh cách đây 7 năm, đến nay Chương trình đã chăm sóc, hỗ trợ cho hơn 7 nghìn anh chị em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Bằng nỗ lực của các linh mục và anh chị em tình nguyện viên, Chương trình đã làm được một khối lượng công việc thật đáng khâm phục.

Facebooker Nguyễn Ngọc Sơn đánh giá : Không có một cha Vinh Sơn Phạm Trung Thành thì khó có ai quy tụ được một số đông tình nguyện viên nhiệt tình, năng nổ, quên mình phục vụ trong chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Không có một cha Giuse Lê Quang Uy thì khó có ai làm được chương trình "Bữa cơm Niềm vui" tại 38 Kỳ Đồng.

Facebooker này băn khoăn : "Vậy thì "nhân sự mới" liệu có đủ năng lực và uy tín như các cha đã làm được và làm thành công hai chương trình trên ?".

Mặc dù có sự trấn an rằng Văn phòng vẫn lo cho thương phế binh, nhưng mọi người tỏ ra hoài nghi, nếu có thì nội dung hoạt động sẽ như thế nào, có được như trước không hay theo khuôn khổ nhà cầm quyền đặt ra ?

*

Mấy ngày vừa qua, nhiều cộng tác viên tâm huyết tập trung về Văn phòng cho đến khi Linh mục Phaolô Lê Xuân Lộc đóng cửa tạm ngừng hoạt động. Họ đều thể hiện sự buồn thương, tiếc nuối khi không còn được đóng góp sức lực và tâm huyết của mình cho những hoạt động vì thương phế binh. Khi cánh cửa Văn phòng đóng, có cả những thương phế binh lặng rẽ rời đi trong buồn tủi.

Song song với việc tạm đóng cửa Văn phòng, một số linh mục đang chăm lo rất tốt cho chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đã bị điều chuyển đi : Lê Ngọc Thanh, Đinh Hữu Thoại, Trương Hoàng Vũ, Lê Quang Uy.

Chị Dương Thị Tân kể một khoảnh khắc về cha Uy thật cảm động, ngậm ngùi : Hôm qua (15/5) được gặp Cha Giuse Lê Quang Uy khi Cha chống cây gậy 4 chân ghé qua phòng Công lý và Hòa bình, như để chào mọi người trước khi Cha đến chỗ ở mới. Tôi lắng nghe và biết được nơi Cha đến là ngôi nhà của cộng đoàn Dòng Chúa Cứu Thế ở Vũng Tàu, phải leo nhiều bậc thang mới lên tới được... cái nơi mà người khoẻ mạnh leo lên còn nhọc ? Trong khi Cha Quang Uy giờ phải chống gậy mà đi còn không vững"

Chị Nguyễn Thúy Hạnh thốt lên trước tờ thông báo Văn phòng tạm ngưng làm việc : "Bàn tay ma quỷ đã thò được vào cả nơi này rồi ư ? Than ôi !".

Nhà báo Sương Quỳnh đặt câu hỏi : "Thưa cha Ngọc Bích, ông đang phụng sự ai vậy ? Nếu đã sợ một thế lực nào và cung phụng nó thì đừng làm linh mục".

Facebooker Nguyễn Lai than : "Tan đàn xẻ nghé rồi chắc Ngài vui ? Ngài đã hất đổ chén cơm của người nghèo, đã cướp đi niềm vui nhỏ nhoi của những chú thương phế binh gần đất xa trời. Ngài sẽ được gì sau thỏa hiệp với quỉ dữ ?"

Nhà báo Minh Tâm viết trên Sài Gòn Báo : "Không quá lời khi nói rằng, ngay chính nơi này, một lần nữa, Công lý đã bị bức tử". Tác giả cảnh báo : ‘Ngày 15/05/2019 sẽ được ghi nhớ, không chỉ là cáo chung của "Công lý và Hòa bình", mà còn là nhắc nhở dường như cái sự ác thì luôn vô cùng !’

Cựu Tù nhân lương tâm Nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình một tình nguyện viên của Văn phòng không nén được bức xúc, viết status ngỏ gửi Giám tỉnh dòng Chúa Cứu thế Nguyễn Ngọc Bích : "Ông nhìn kỹ đi !... chúng tôi làm những việc này là muốn phần phúc mai sau nơi toà phán xét của Chúa. Còn ông đã & đang làm gì tổn hại đến chính hình ảnh của Chúa qua những người khốn cùng này... ông phải trả cái giá rất đắt cho việc làm cộng tác với quỷ dữ"

Còn cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Vũ Bình thì gọi thẳng Linh mục Bích là Giuda.

Chị Dương Thị Tân nhận xét : "Có thể nói sang nhiệm kỳ thứ hai này, cha Ngọc Bích đã hoàn thành nhiệm cụ được giao là phân tán, cô lập các cha đang thực thi rất tốt sứ vụ mà Thiên Chúa trao ban. Hiện cha Bích chỉ còn giữ bên mình những cha luôn tuân phục cha, cũng như tuân phục nhà cầm quyền...".

Những tình nguyện viên, của những anh chị em bấy nay gắn bó với Văn phòng Công lý và Hòa bình đều bày tỏ sự thất vọng và bức xúc và hoài nghi. Chưa thấy lời nào giải thích hay bênh vực cho những thay đổi lạ của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn. Tuy nhiên, khi mọi chỉ trích đều nhằm vào Linh mục Nguyễn Ngọc Bích thì cũng có ý kiến cho rằng, trách nhiệm còn ở cả những người đã bầu cho ông.

Những lời bàn tán không chỉ xuất phát từ việc tạm đóng cửa Văn phòng Công lý và Hòa bình mà còn từ những việc làm khó hiểu của Linh mục Nguyễn Ngọc Bích kể từ khi ông nhậm chức Giám tỉnh đến nay.

Trả lời nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh khi vừa được bầu làm Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam hồi tháng 4/2015, Linh mục Nguyễn Ngọc Bích cho biết : "Những sự thay đổi, nếu có những gì tốt thì không có lý do gì để thay đổi cả". Điều này có nghĩa là, nếu có sự thay đổi thì đã có những điều không tốt.

Việc tạm đóng cửa Văn phòng để bàn giao và việc giúp đỡ thương phế binh theo cách thức mới với những nhân sự mới là một sự thay đổi. Như vậy, phải chăng Văn phòng Công lý và Hòa bình với những công việc đang thực hiện, trong đó có Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đã có điều gì không tốt ? Và không tốt đối với ai ?

*

Như vậy, Văn phòng Công lý và Hòa bình đổi tên thành Văn phòng Phát triển con người toàn diện, một cái tên đầy hơi hướng tuyên giáo đảng.

Theo Facebooker Nguyễn Lai thì trong "gói" bàn giao có yêu cầu cả "Danh sách các vị Thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đã tham gia chương trình" cùng với "Danh sách các vị ân nhân trong và ngoài nước đã đóng góp ủng hộ chương trình" và lo những danh sách này có thể lọt vào tay an ninh. Sau khi dẫn ra các qui định pháp luật, facebooker này khẳng định : "Những thông tin cá nhân của các vị thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa và thông tin của các vị ân nhân trong và ngoài nước mà Văn phòng Công lý và Hòa bình có được là những bí mật riêng tư, bất khả xâm phạm và không thể chuyển giao cho bất kỳ bên thứ ba nào khác, nếu không có sự đồng ý của họ".

Tuy nhiên, theo thông báo của Linh mục Phaolô Lê Xuân Lộc về việc thay đổi hoạt động của Văn phòng Công lý và Hòa bình thì ông cam kết sẽ bảo mật thông tin cá nhân của thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa và các dân oan, tù nhân lương tâm…

Thông báo của Linh mục Lê Xuân Lộc cũng nói rõ việc ông đã bàn giao lại văn phòng Công lý và Hòa Bình ngày 15/5/2019, không còn tiếp tục chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa nữa

Dù Văn phòng đổi tên thì tôi vẫn thích cái tên cũ đã trở nên thân thuộc cũng như thích cái tên Sài Gòn khi thành phố này bị đổi tên. Không biết với tên mới, hoạt động của Văn phòng sẽ thay đổi theo hướng nào. Chỉ mong Văn phòng không biến thành nơi giao thoa một cách khiên cưỡng, gán ghép giữa lý tưởng của Chúa với lý tưởng cộng sản. 

Nguyễn Tường Thụy

Nguồn : VNTB, 18/05/2019

********************

BBC đang bị lợi dụng ?

Trúc Giang, VNTB, 18/05/2019

Lúc 14:14:23 ngày thứ Năm 16/5, trang web của Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế có đăng bài ghi nguồn là từ BBC, nội dung liên quan đến vụ việc đóng cửa phòng Công lý và Hòa bình.

Ở câu đánh số 5 của bài thể hiện dạng phỏng vấn, nội dung như sau :

"Tôi nghĩ rằng truyền thông cần có đạo đức. Phải tìm kiếm sự thật. Chỉ nói điều gì mình biết đúng sự thật. Không phổ biến những điều gian dối. Chúng ta biết rằng mình không thể chuộc lại những tai hại đã gây ra khi nói sai, nói xấu, khi suy diễn bừa bãi và tệ hơn nữa vu khống và bịa đặt. Nếu có một lương tâm ngay chính, biết yêu chuộng chân lý, chúng ta có thể đem lại những điều tốt đẹp khi sử dụng truyền thông.

Chúa Giêsu đã dậy rằng : "Có thì nói có, không thì nói không. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ" (Mt 5, 37). Khi tôn trong sự thật chúng ta giúp làm sáng tỏ chân lý hơn là tiếp tay cho những điều xấu thuộc về thế giới tối tăm".

Phần chữ được in đậm là cách thể hiện trên trang web Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế (Dòng Chúa Cứu Thế), 38 Kỳ Đồng, quận 3, Sài Gòn.

Tuy nhiên liên quan đến nội dung đăng trên BBC vào cuối buổi sáng ngày 17/5/2019, cho thấy có những sai biệt mà nếu độc giả chỉ đọc trên trang của Dòng Chúa Cứu Thế sẽ không hình dung đầy đủ như bài đa chiều trên BBC.

BBC đang bị giả mạo ?

Do nội dung bài trả lời của linh mục Nguyễn Ngọc Bích có câu đánh số 5 liên quan đến nhiều nội dung về chuyện đóng cửa phòng Công lý và Hòa bình, về tạm dừng chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa mà trang Việt Nam Thời Báo đã và đang có nhiều bài viết, với cáo buộc gián tiếp những nội dung đăng tải trên Việt Nam Thời Báo là truyền thông không đạo đức, suy diễn bừa bãi, vu khống, bịa đặt, nên để rộng đường dư luận, người viết xin trao đổi một số ý kiến của linh mục Nguyễn Ngọc Bích.

Theo bài báo nói trên, giải thích quanh thông tin về đóng cửa phòng Công lý và Hòa bình, dừng không rõ thời hạn chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, linh mục Nguyễn Ngọc Bích nói (trích và giữ nguyên định dạng, cách viết hoa thể hiện trên trang Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế, ngoại trừ việc tô đậm chữ) : "Tôi không biết có ai đó muốn thay đổi chủ trương hoạt động của Dòng Chúa Cứu Thế. Còn tôi, với tư cách Giám Tỉnh cùng với Ban Quản Trị, chúng tôi chưa hề ra văn thư hoặc tuyên bố nào thay đổi chủ trương hoạt động. Vì vậy, một số blogger bày tỏ sự băn khoăn là không cần thiết.

Phòng Công lý và Hòa bình ở Saigon trực thuộc Tu Viện Saigon chứ không thuộc Tỉnh Dòng nên tôi không trực tiếp điều hành. Tuy nhiên, tôi chưa thấy ai đổi tên Phòng này với tên gọi khác. Tôi cũng vừa trao đổi với cha Tân Bề Trên Tu Viện Saigon. Ngài khẳng định vẫn tiếp tục việc giúp các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Như vậy, những thông tin nêu trên là không đúng sự thật" (Hết trích).

Xin đặt câu hỏi với linh mục Nguyễn Ngọc Bích : Chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đang chuẩn bị cho ngày thực hiện được lên kế hoạch trước là vào sáng sớm thứ hai 20/05/2019. Vì sao bất ngờ chỉ tuần lễ trước ngày diễn ra, các tình nguyện viên nơi đây lại nhận 'lệnh' là dừng chương trình, chưa biết bao giờ sẽ hoạt động trở lại. Các hoạt động khác liên quan về chương trình này cũng phải dừng lại.

Sau đó là việc gấp rút bàn giao cơ sở vật chất phòng Công lý và Hòa bình cho nhóm linh mục lãnh đạo mới. Động cơ và mục đích của hàng loạt gấp rút ấy ?

Vấn đề tiếp theo, trên trang web Dòng Chúa Cứu Thế, có bài viết giống như trang Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế, tuy nhiên ở phần mở đầu giải thích lý do đưa đến bài phỏng vấn, ghi :

"Kính thưa quý vị, trước những tình hình gian ác, dối trá và sống không nghiêm túc của một vài người sống đời tu sĩ đã cố tình tạo ra một số dư luận về trái ngược với đường hướng mục vụ của Nhà Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam trong thời gian qua… vì thế BBC đã có cuộc phỏng vấn với cha Giuse Nguyễn Ngọc Bích Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam".

Câu hỏi đặt ra với đài BBC : Nếu đúng câu trích ở trên là từ quý đài lúc thực hiện phỏng vấn (tuy không thể hiện trên bài đăng ở trang BBC ngày 17/05), điều này BBC cần cho biết các căn cứ nào được thu thập, đưa đến cáo buộc như phía nhà đài là "có một vài người sống đời tu sĩ đã cố tình tạo ra một số dư luận về trái ngược với đường hướng mục vụ" ?

Nói thêm, đoạn mở đầu đó, tính đến cuối giờ chiều ngày 16/05, đã được tháo bỏ trên trang web của Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam. Người viết cũng như nhiều độc giả khác đã kịp chụp lại phần hình ảnh bài viết lúc mới đăng tải.

Liệu BBC đã bị lợi dụng, hay có ‘thế lực thù địch’ nào đó đang cố tình phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, tôn giáo ở Việt Nam trong bối cảnh Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 10 đang nhóm họp ? Thiết nghĩ điều này cần làm rõ, vì đó là đòi hỏi của những người quan tâm đến vấn đề này trên truyền thông mạng xã hội cả trong lẫn ngoài nước.

Trúc Giang

Nguồn : VNTB, 18/05/2019

**********************

Thời gian, viên thuốc tốt nhất cho thuyết âm mưu

Mặc Lâm, VOA, 17/05/2019

Trong khi bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" vẽ Chủ tịch Hồ Chí Minh ngang hàng với Đức Thích Ca còn đang sôi sục thì nguồn tin chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" có nguy nơ bị giải tán khiến người ta liên tưởng tới một đợt giông tố sắp tràn vào các tổ chức tôn giáo Việt Nam trong những ngày tới.

Ngày Tri ân Thương phế binh quân lực Việt Nam Cộng Hòa tại Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn hôm 28/4/2014.

Nếu bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" bị cho là đang cố ý tiêu diệt, làm mai một dần mòn giáo lý nhà Phật thì việc giải tán chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" có mục tiêu khác : triệt hạ mầm móng phát triển uy tín của Phòng Công Lý và Hòa Bình thường được biết có liên quan mật thiết với Dòng Chúa Cứu Thế Sài gòn, nơi đứng ra làm công việc bác ái này từ năm 2012 đến nay sau khi chương trình được chuyển giao từ Hòa thương Thích Không Tánh, trụ trì chùa Liên Trì nay đã bị đập bỏ.

Theo trả lời của Linh mục Giuse Nguyễn Ngọc Bích, Giám Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế đương nhiệm cho biết chương trình "tri ân…" được Phòng Công Lý Hòa Bình tổ chức hàng năm nên không có việc nhà dòng này chủ trương giải thể chương trình vì nơi quản lý trực tiếp Phòng Công Lý Hòa Bình trực thuộc Tu Viện Sài Gòn chứ không thuộc Tỉnh Dòng.

Theo linh mục Đinh Hữu Thoại, tiền nhiệm trưởng Phòng Công lý và Hòa bình cho biết thì "Chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa nhằm giúp đỡ họ trong việc khám sức khỏe, trang bị những phương tiện trong cuộc sống như bảo hiểm y tế, xe lắc, xe lăn, xe ba bánh hay nạn, gậy, tùy nhu cầu mà chương trình giúp. Sửa nhà, xây nhà mới, cụ thể là nhiêu ngôi nhà tuy nhỏ bé nhưng khang trang trong Vườn rau Lộc Hưng đã được chuyển giao cho nhiều thương phế binh khó khăn. Chương trình cũng đi thăm bịnh và khi các ông thương phế binh qua đời thì cử người đi viếng..".. Những hoạt động cụ thể và đầy thiện ý này đã gây tiếng vang lớn trong nước cũng như hải ngoại. Đồng bào khắp nơi tiếp tay giúp cho quỹ của chương trình làm được nhiều phần việc khó khăn mà một tổ chức ngoài phạm vi tôn giáo khó lòng gầy dựng nỗi.

Thông tin việc chương trình này sẽ bị ngưng hoạt động vào cuối tháng 5 năm 2019 gây hoang mang cho những người đang được giúp đỡ cũng như những thành viên từng đóng góp công sức cho chương trình có cách suy nghĩ khác về những chỉ dấu mà vài tháng qua đã xảy ra. Các linh mục phụ trách Phòng Công lý và Hòa Bình đã đồng loạt bị thuyên chuyển tới những Dòng tỉnh khác như linh mục Đinh Hữu Thoại thuyên chuyển ra Quảng Nam, linh mục Lê Ngọc Thanh từ Sài Gòn về Giáo phận Long Xuyên, linh mục Trương Hoàng Vũ, thủ quỹ chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" về Cần Giờ. Tất cả những linh mục rường cột của chương trình đã không còn cơ hội làm những công việc mà họ bỏ công trong hơn 7 năm qua.

Linh mục Giuse Nguyễn Ngọc Bích với tư cách giám tỉnh, là người trách nhiệm phân bổ các vị trí trong thời gian qua, trả lời phỏng vấn của BBC cho biết : "Sự bổ nhiệm và thuyên chuyển là việc rất bình thường của tất cả các dòng tu. Đó là công việc nội bộ mà người ngoài, thậm chí cả các giám mục, chẳng có lý do gì để xen vào hay thắc mắc vì họ không thể biết được những gì liên quan đến phẩm chất, đến tư cách và đến hoàn cảnh của từng tu sĩ và vì họ cũng không có trách nhiệm phải trả lời trước mặt Chúa về những gì liên quan đến sứ mạng và sự phát triển của Dòng. Khi một người được bổ nhiệm hay thuyên chuyển là đưa về một cộng đoàn vì sứ vụ chứ không để "cô lập" hay "phân tán" như cách hành xử thế tục. Khi bổ nhiệm, Bề Trên phải hướng về Thiên Chúa và nhắm lợi ích của hội dòng, phải bổ nhiệm những người mà trước mặt Chúa họ xét là xứng đáng và có khả năng, tránh mọi lạm dụng và thiên vị. Nếu không làm đúng, họ phải trả lẽ với Chúa và với Hội Dòng".

Ủy ban Công lý và Hòa bình là một tổ chức trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam được thành lập vào năm 2010. Ủy ban này có nhiệm vụ cổ vũ công lý và hòa bình tại Việt Nam theo đường hướng và mô hình Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ nhưng thích ứng với điều kiện văn hóa và xã hội ở Việt Nam. Vì vậy Phòng Công Lý và Hòa Bình trực thuộc Tu Viện Sài Gòn và Dòng Chúa Cứu Thế không có quyền đóng cửa hay thay đổi danh xưng của Văn phòng này mặc dù có quyền luân chuyển các linh mục thành viên vì sứ vụ.

Bên cạnh đó, các linh mục tuy không phụ trách Văn phòng Công lý và Hòa Bình trong Dòng Chúa Cứu Thế nhưng đã từng hỗ trợ trong những lần tổ chức phát quà cho thương phế bính hay các công tác xã hội khác như giúp nơi tạm trú cho những người cơ nhỡ, những người tù nhân lương tâm không có cơ hội làm lại cuộc đời sau khi ra tù, những mái ấm ngắn ngủi cho những người bất hạnh… những công tác bác ái ấy được Văn phòng Công Lý và Hòa Bình thực hiện trong nhiều năm qua với sự trợ giúp của hàng trăm tình nguyện viên của giáo xứ Kỳ Đồng nơi có nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế cùng với rất nhiều những người tranh đấu cho tự do nhân quyền của Việt Nam.

Căn cứ trên cách tổ chức này khó có thể cho rằng Linh mục Giám tỉnh có quyền định đoạt cho số phận của một văn phòng trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, tuy nhiên còn những câu hỏi bên dưới tảng băng chìm cần có thời gian để trả lời cụ thể.

Trong vai trò một người đứng đầu Dòng Chúa Cứu Thế Sài gòn nếu ngài Linh mục Giám tỉnh không cho phép sử dụng mặt bằng, phòng ốc cũng như những phương tiện khác thì liệu chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" có còn thành công như những lần trước ?

Những linh mục thành viên mới trong Văn phòng Công lý và Hòa Bình có thể nghĩ ra những chương trình truyền giáo, hoạt động bác ái, xã hội khác mà họ cho rằng thiết thực hơn thì quả bóng "tri ân" ai là người trách nhiệm khi nó không còn lăn trên sân cỏ ?

Với lý do hồ sơ cá nhân của các thành viên thương phế binh từng nhận tương trợ trước đây không còn nữa sau các luân chuyển của các linh mục, liệu Văn phòng Công lý và Hòa Bình có trách nhiệm gì trong sự đổi thay một cách triệt để đó ?

Thuyết âm mưu chỉ đúng sau khi được thời gian chứng thực, vậy chúng ta có nên chờ đợi sự thật ấy sẽ hiện ra sau những xác quyết của một vị Linh mục Giám tỉnh đã thề tận hiến trước mặt Chúa chứ không phải trước sức ép của tà quyền ?

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 17/05/2019

********************

Chuyện gì đang diễn ra ở Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn ?

Ben Ngô, BBC, 17/05/2019

Linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích, Giám Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam trả lời BBC Tiếng Việt về những chỉ trích ‎"phân tán, cô lập" các linh mục giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa thời gian gần đây.

Một buổi lễ tại Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn hồi tháng 2/1019

Những ngày qua, một số blogger chỉ trích và cáo buộc việc một số linh mục ở Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn "bị thuyên chuyển khắp nơi, phòng Công lý & Hòa bình của nhà dòng này có thể bị xóa sổ, chương trình tri ân thương phế binh thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa cũng có thể bị dẹp, chính quyền chi phối hệ thống nhà thờ..".

'Mọi thứ chỉ là thử thách'

Hôm 15/5, nhà hoạt động Nguyễn Nữ Phương Dung, người từng làm tình nguyện viên ở Phòng Công lý & Hòa bình, nói với BBC :

"Theo như tôi cảm nhận, từ khi phòng Công lý & Hòa bình được thành lập, các linh mục đã làm rất tốt sứ mệnh bảo vệ người cô thế mà Thiên Chúa giao phó. Từ ban đầu là bảo vệ những người dân oan mất đất, trợ giúp pháp lý cho họ, đến trợ giúp các thương phế binh Việt Nam Cộng hòa, các cha và thiện nguyện viên ở đây đã làm rất tốt và lan tỏa thông điệp tình yêu tinh thần hòa hợp đến với mọi người".

"Nơi đây đã giúp chăm sóc sức khỏe cũng như tổ chức những buổi thăm gặp tạo niềm vui tinh thần cho các thương phế binh, ngoài ra còn giúp tìm kiếm chỗ ở cho các thương phế binh đơn chiếc".

"Nhưng cũng có thể việc giúp đỡ này đã làm nhà cầm quyền lo sợ".

"Theo tôi thì có mối liên hệ gì giữa việc một số linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn phải ra đi và những thay đổi hiện nay ở nhà dòng".

"Tôi thấy các linh mục ở nhà dòng có tinh thần đấu tranh và đang làm tốt hiện nay hầu hết đều bị thuyên chuyển đi hết. Dường như có sự thay đổi ngầm kể từ khi Linh mục Đinh Hữu Thoại bị thuyên chuyển đi cho đến nay".

"Việc nhà dòng có sự thay đổi thì bản thân tôi và những người khác quan tâm đến hoạt động của nơi đây cũng rất buồn. Nhưng dù buồn thì ai cũng nghĩ tích cực là mọi thứ chỉ là thử thách, vượt qua thử thách thì mọi chuyện sẽ ổn thôi".

Thông báo dán ở cửa phòng Công lý & Hòa bình

'Sự băn khoăn không cần thiết'

Hôm 16/5, trả lời BBC, Linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích, Giám Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam, nói :

"Tôi không biết có ai đó muốn thay đổi chủ trương hoạt động của Dòng Chúa Cứu Thế. Còn tôi, với tư cách Giám tỉnh cùng với Ban Quản Trị, chúng tôi chưa hề ra văn thư hoặc tuyên bố nào thay đổi chủ trương hoạt động. Vì vậy, một số blogger bày tỏ sự băn khoăn là không cần thiết.

"Phòng Công lý và Hòa bình ở Sài Gòn trực thuộc Tu Viện Sài Gòn chứ không thuộc Tỉnh Dòng nên tôi không trực tiếp điều hành. Tuy nhiên, tôi chưa thấy ai đổi tên phòng này với tên gọi khác. Tôi cũng vừa trao đổi với cha bề trên Tu Viện Sài Gòn. Ngài khẳng định vẫn tiếp tục việc giúp các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Như vậy, những thông tin trên mạng xã hội về việc này là không đúng sự thật".

Được yêu cầu bình luận về việc một số linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn được thấy đồng hành cùng người dân Vườn rau Lộc Hưng trong các hoạt động, linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích nói : "Đối với tôi, tu sĩ nào thấy và biết rõ những nỗi oan ức hay khốn khó của dân thì cứ biểu lộ sự liên đới với họ và giúp họ tìm công lý bằng những phương tiện hữu hiệu và phù hợp với Tin Mừng".

Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn là nơi quen thuộc của người Công giáo ở Thành phố Hồ Chí Minh

Trở lại với những quan tâm về thay đổi chủ trương của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn đến từ việc một số vị linh mục được cho là bị thuyên chuyển vì chủ trì chương trình giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích khẳng định :

"Như tôi đã nói ở trên không có việc thay đổi chủ trương nên chẳng có gì liên quan đến vấn đề thuyên chuyển. Từ khi tôi làm Giám Tỉnh đến nay đã có hơn 280 văn thư bổ nhiệm và thuyên chuyển. Việc thuyên chuyển không chỉ có vài người mà rất nhiều người. Việc này vẫn sẽ còn tiếp tục. Vì vậy, việc quan tâm đến một vài sự thuyên chuyển so với con số hơn 280 không biết có phải là sự thiếu cân đối quá lớn không ?

Nhiều người đang giữ những chức vụ như bề trên, linh mục chính xứ, giám đốc các trung tâm, giáo sư Đại Chủng Viện, giáo sư các học viện với bằng cấp tiến sĩ, thạc sĩ… cũng đã được thuyên chuyển mà không có gì ồn ào.

Sự bổ nhiệm và thuyên chuyển là việc rất bình thường của tất cả các dòng tu. Đó là công việc nội bộ mà người ngoài, thậm chí cả các đức giám mục, chẳng có lý do gì để xen vào hay thắc mắc vì họ không thể biết được những gì liên quan đến phẩm chất, đến tư cách và đến hoàn cảnh của từng tu sĩ và vì họ cũng không có trách nhiệm phải trả lời trước mặt Chúa về những gì liên quan đến sứ mạng và sự phát triển của nhà dòng".

Linh mục Antôn Lê Ngọc Thanh (áo đen) thăm và tặng quà một số người dân Vườn rau Lộc Hưng hồi tháng 1/2019 trước khi ông được chuyển về nhà thờ Sáu Bọng ở Cần Thơ, thuộc Giáo phận Long Xuyên hồi tháng 4/2019

Linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích nói thêm :"Chúng tôi là hội dòng chứ không phải cơ quan hay xí nghiệp để phải giữ lại nhân sự làm việc tốt tại một nơi. Nếu đang làm tốt ở nơi này thì vẫn có thể làm tốt ở nơi các cộng đoàn khác và như vậy những nơi có nhu cầu khẩn thiết hơn cần được quan tâm và phục vụ nhiều hơn. Hơn nữa, sẽ không ai nghĩ rằng mình là người không thể thay thế.

Khi một người được bổ nhiệm hay thuyên chuyển là đưa về một cộng đoàn vì sứ vụ chứ không để "cô lập" hay "phân tán" như cách hành xử thế tục. Khi bổ nhiệm, bề trên phải hướng về Thiên Chúa và nhắm lợi ích của hội dòng, phải bổ nhiệm những người mà trước mặt Chúa họ xét là xứng đáng và có khả năng, tránh mọi lạm dụng và thiên vị. Nếu không làm đúng, họ phải trả lẽ với Chúa và với hội dòng".

Và kết luận :

"Tôi nghĩ rằng truyền thông cần có đạo đức. Phải tìm kiếm sự thật. Chỉ nói điều gì mình biết đúng sự thật. Không phổ biến những điều gian dối. Chúng ta biết rằng mình không thể chuộc lại những tai hại đã gây ra khi nói sai, nói xấu, khi suy diễn bừa bãi và tệ hơn nữa vu khống và bịa đặt. Nếu có một lương tâm ngay chính, biết yêu chuộng chân lý, chúng ta có thể đem lại những điều tốt đẹp khi sử dụng truyền thông.

"Chúa Giêsu đã dạy rằng : "Có thì nói có, không thì nói không. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ" ( Mt 5, 37). Khi tôn trong sự thật chúng ta giúp làm sáng tỏ chân lý hơn là tiếp tay cho những điều xấu thuộc về thế giới tối tăm".

Ben Ngô

Nguồn : BBC, 17/05/2019

***********************

Linh mục Nguyễn Duy Tân bị chuyển về nơi không còn giáo dân

T.K., Người Việt, 17/05/2019

Không ngoài dự báo, sau thời gian dài bị chính quyền cộng sản Việt Nam sách nhiễu, cấm xuất cảnh, hôm 17 tháng Năm, tin cho hay Linh mục Nguyễn Duy Tân, chánh xứ giáo xứ Thọ Hòa, được điều về phụ việc ở Trung Tâm Hành Hương Đức Mẹ Núi Cúi, Đồng Nai, nơi ông từ nay sẽ không còn giáo dân.

Linh mục Giuse Nguyễn Duy Tân (phải) luôn bênh vực những người bị áp bức bất công và chống Trung Quốc. (Hình : Facebook Nguyen Khanh)

Linh mục Giuse Duy Tân từng được biết trong vụ khoảng 20 người đàn ông trang bị súng và dùi cui đến giáo xứ Thọ Hòa hồi tháng Chín, 2017, đòi "đối thoại" với ông về "những lời lẽ phỉ báng Hồ Chí Minh và lật đổ chính quyền". Sau đó, vị Linh mục cho biết trên trang cá nhân rằng ông chưa giờ đề cập đến việc "lật đổ đảng CSVN".

Facebook Lê Nguyễn Phương Trâm ghi nhận buổi lễ từ biệt và nhận nhiệm sở mới của Linh mục Duy Tân có "nhiều điều lạ" : "Các cha được mời không được đồng tế. Không quay phim, không chụp hình, không cho cha Tân nói lời chia tay, khách mời không được dùng cơm trưa ngay cả cơm (hộp) tại nhiệm sở".

Vụ điều chuyển Linh mục Duy Tân là vụ mới nhất sau vụ Linh mục Antôn Lê Ngọc Thanh, người điều hành Ban Truyền thông Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn, bất ngờ chuyển về nhà thờ Sáu Bọng ở Cần Thơ, thuộc Giáo Phận Long Xuyên và là thành viên tu viện Dòng Chúa Cứu Thế Vĩnh Long hồi tháng Tư, 2019. Việc ông chuyển đi làm dấy lên nhiều cáo buộc rằng các Linh mục giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa và bà con Vườn rau Lộc Hưng "lần lượt bị phân tán và cô lập khỏi nhà dòng".

Đáng lưu ý, vụ điều chuyển Linh mục Duy Tân diễn ra trong bối cảnh Linh mục Phaolô Lê Xuân Lộc bất ngờ phát đi thông báo nói Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn "vừa bắt đầu một nhiệm kỳ mới, do đó có những thay đổi nhân sự trong cộng đoàn, không còn tiếp tục chương trình ‘Tri Ân Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Hòa.’"

Các vụ điều chuyển Linh mục diễn ra liên tiếp cùng với việc thay đổi đường hướng của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn khiến mạng xã hội dấy lên quan ngại hệ thống Công giáo nay bị chế độ cộng sản Việt Nam chi phối tương tự "Phật Giáo quốc doanh".

Trước đó, hôm 13 tháng Năm, trong đoạn video ghi lại buổi tiếp xúc của giới đấu tranh Việt Nam với phái đoàn Bộ ngoại giao Mỹ đăng trên trang Tin Mừng Cho Người Nghèo, Linh mục Giuse Duy Tân phát biểu : "Với thể chế Cộng sản độc tài, quý vị nào nghe Linh mục nói có tự do tôn giáo thì người đó nói dối. Bản thân tôi là người đấu tranh cho công lý, nhân quyền, nên tôi chịu rất nhiều thiệt thòi. Nhà thờ của tôi xin chuyển đất nông nghiệp lên đất tôn giáo, xin 5 năm không cho. Xin xây đài Đức Mẹ hai năm cũng không xong, nên tôi phải xây chui. Tôi đi viếng Đức Mẹ La Vang đến Huế thì bị đuổi về. Tôi xin cấp passport để định sang Hoa Kỳ thăm thân nhân thì cũng không được cấp, còn bị những người mang súng bắn bi đến nhà thờ đòi ‘đối thoại’…".

"Tôi tóm tắt thế này, ở Việt Nam, nếu một Linh mục nào bưng bô cho Cộng sản thì một ngày được cho ăn ba tô cơm, Linh mục im lặng thì hai tô, Linh mục nào lên tiếng chống đối, bênh vực công lý thì một tô cơm thôi và còn bị đàn áp," Linh mục nói trong clip.

Từ nhiều năm qua, Linh mục Duy Tân công khai lên tiếng bất đồng với chế độ. Trang cá nhân của ông bày tỏ ủng hộ lời tuyên bố xuống đường của Linh mục Nguyễn Đình Thục và giáo dân Song Ngọc về việc nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam để Trung Quốc làm nhà thầu dự án đường cao tốc Bắc-Nam.

Trong những post khác, Linh mục cũng lên tiếng về Luật Biểu Tình, Luật Đặc Khu và các vụ dân oan bị cướp đất…

Hồi tháng Hai, 2019, một clip đăng tải trên trang Tin Mừng Cho Người Nghèo cho thấy Linh mục Giuse Nguyễn Duy Tân đến thăm và chúc tết dân oan Vườn rau Lộc Hưng. (T.K.)

*******************

Ai xóa sổ phòng Công lý và Hòa bình ?

Người Thủ Thiêm, VNTB, 15/05/2019

Lạc quan thì gọi đó là ‘đổi tên’, từ "phòng Công lý và Hòa bình" thành "phòng Phát triển Con người toàn diện" thuộc của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn. 

Tình nguyện viên chương trình Tri ân thương phế binh

Nhìn thẳng thực tế, thì đó là xóa hẳn các hoạt động thiện nguyện về bảo vệ những người cô thế, nơi có sứ mệnh lên tiếng về quyền con người… của phòng Công lý và Hòa bình.

Một bản tin cũ xin được nhắc lại

Vào lúc 14 giờ 30 ngày Chủ nhật 24/03/2013, Tu viện Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn khai trương phòng Công lý và Hòa bình , tại khu nhà Hiệp nhất B của Nhà Dòng. 

Đến khai trương phòng Công lý và Hòa bình có Hòa thượng Thích Không Tánh, Tổng Vụ trưởng, Tổng Vụ Từ thiện Xã hội thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ; Linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành, Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế ; Linh mục Giuse Hồ Đắc Tâm, Bề trên Tu viện kiêm chánh xứ Giáo xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp ; quý linh mục phụ trách về Công lý và Hòa bình, về truyền thông trong Nhà Dòng ; cùng một số cộng tác viên.

Bắt đầu nghi thức khai trương, linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành chủ sự giờ cầu nguyện và chúc lành cho căn phòng làm việc. Ngài mời gọi mọi người có mặt đọc 3 kinh Kính Mừng để cầu nguyện cho Việt Nam được công bằng và tự do. Linh mục Thành cũng nhắc tới tân Giáo hoàng Phanxicô như là vị Giáo hoàng quan tâm đến những người nghèo khổ cách đặc biệt. 

Sau cùng, mọi người cùng cất lên lời bài hát Kinh Hòa Bình của thánh Phanxicô Assisi. Linh mục Giuse Đinh Hữu Thoại, thư ký Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế và cũng là người sẽ phụ trách chính phòng Công lý và Hòa bình cho biết : "Gần hai năm nay, Dòng Chúa Cứu Thế đã lên tiếng, cầu nguyện cho Công lý và Hòa bình. Cụ thể lên tiếng và cầu nguyện cho những người dân oan khắp nơi trên cả nước : họ là những người bị mất đất, bị tù tội oan sai chỉ vì dám nói lên sự thật trong xã hội.

Bên cạnh đó, hiện nay trên cả nước có rất nhiều người dân bị oan sai họ đang cần có nơi giúp đỡ để lên tiếng, tư vấn về pháp luật cho họ. Và thực tế có rất nhiều anh chị em đã đến với chúng tôi, nhưng chúng tôi không biết đón tiếp họ như thế nào. Do đó, các vị Bề trên của chúng tôi thấy, cần một nơi để đón tiếp những anh chị em này".

Cha Thoại nhấn mạnh : "Công lý và Hòa bình không phải là vấn đề xa lạ với Giáo hội. Hiện tại, Giáo hội Công giáo Việt Nam đã có Ủy ban Công lý và Hòa bình, có trụ sở tại số 6 bis Tôn Đức Thắng, quận 1, Sài Gòn. Cho nên việc mở phòng Công lý và Hòa bình để đáp ứng, giúp đỡ những anh chị em đang cần sự giúp đỡ là việc làm cần thiết. Hơn nữa, đây việc đứng về phía những con người nghèo, người bị oan sai áp bức còn là nhiệm vụ của những tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế chúng tôi".

Cha Giuse Đinh Hữu Thoại cũng cho biết về nhiệm vụ của phòng Công lý và Hòa bình như sau : "Sau khi xác minh thông tin của những người bị oan một cách rõ ràng, chúng tôi có thể hỗ trợ họ về mặt truyền thông, tư vấn pháp luật cho họ và thay mặt thân chủ để chất vấn các cơ quan và cá nhân có liên quan".

Phòng Công lý và Hòa bình đã khai trương, nhưng theo lời linh mục Thoại, ngày hoạt động chính thức là vào thứ Hai, ngày 08/04/2013. Thời gian làm việc từ thứ Hai đến thứ Bảy.

Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn từng tạm ngưng chương trình ‘Trợ giúp thương phế binh’

Trong 6 lần liên tiếp Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn đã tổ chức các cuộc quyên góp tài vật trong và ngoài nước để giúp đỡ anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Từ chiếc xe lăn cho tới những phần tiền tuy ít ỏi nhưng đầy tình người đã vực dậy niềm cô đơn và số phận không may của họ.

Thế nhưng trong lần thứ 7, Dòng Chúa Cứu Thế gửi thư mời 152 anh em thương phế binh từ Đà Nẵng cho tới Cà Mau đến Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn vào sáng ngày thứ Sáu, 17/04/2015 để được khám tổng quát sức khỏe, xét nghiệm cận lâm sàng, do 4 cơ sở đa khoa thiện nguyện đứng ra phụ trách đã gặp trở ngại. 

"Tôi được cha Thoại cho tôi cái thông tin chuyện chuẩn bị vào ngày thứ Sáu tức hôm nay cho 152 thương phế binh, lần này là đợt thứ bảy rồi. Hôm thứ Ba, cha Vũ Trọng Phiệt, tức là cha Hoàng Phúc là cha giám đốc nhà sách là nơi mà Ban tổ chức sử dụng phòng ốc để mà làm, thì cha thông tin là hạ tất cả các poster xuống và nói rằng cha Giám tỉnh không cho phép làm. Cha Thoại cẩn thận đi gặp trực tiếp cha Giám tỉnh để hỏi ý kiến có phải là chính cha hay không.

Cha Thoại bảo là cha rất trung thực để nói về thông tin này, tức là không phải là cha Giám tỉnh không cho làm mà ngài bảo là chưa làm, cái cách ngài nói như thế. Cha Giám tỉnh có giải thích một vài điều và cha Thoại nói con chỉ cần biết có phải lệnh của cha hay không, và chỉ cần biết có cho làm hay không mà thôi". Linh mục Phạm Trung Thành nói (1).

Sau đó, tân Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích cho biết nguyên nhân mà ông cho là hợp lý khi tôn trọng sự đồng thuận của người khác, cụ thể là linh mục phụ trách nhà sách của Dòng Chúa Cứu Thế : "Thứ nhất là tôi không cấm chuyện giúp đỡ anh em thương phế binh đâu nhưng mà có những cơ sở của nhà dòng thì cần có sự đồng thuận của những người trách nhiệm thì mới nên làm. Tôi không cấm việc giúp cho anh em thương phế binh, cái đó tôi không ngăn cản gì hết, ai làm thì cứ làm không sao hết. Nhưng mà việc tổ chức thì nơi nào đó cần phải có sự đồng ý của người có trách nhiệm. Việc giúp anh em thương phế binh tôi hoàn toàn ủng hộ. Các cha cần giúp thì cứ giúp không sao hết, không có cản trở gì hết" [nguồn đã dẫn].

Thế nào là phát triển con người toàn diện ?

"Bề trên nhà Sài Gòn bảo vẫn tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, nhưng cách thức và nhân sự sẽ thay đổi. Tạ ơn Chúa và đợi xem". Đây là nội dung chia sẻ trên trang facebook của linh mục An tôn Lê Ngọc Thanh ở thời điểm nửa đêm về sáng ngày 14/05, sau khi nhóm các linh mục cùng tình nguyện viên của phòng Công lý và Hòa bình dự tiệc tiễn linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ chuẩn bị rời Sài Gòn về nhiệm sở mới ở Cần Giờ.

"Văn phòng Phát triển Con người toàn diện vẫn lo cho thương phế binh theo cách thức và nhân sự mới", là một chia sẻ vào sáng 14/05 của linh mục Phaolo Lê Xuân Lộc ngay trong lúc đang diễn ra cảnh các tình nguyện viên dọn dẹp các hồ sơ cá nhân, vật dụng của phòng Công lý và Hòa Bình để sáng ngày 15/05 sẽ chính thức bàn giao cho ‘chủ nhân mới’ là linh mục Giuse Nguyễn Hồng Phước (số điện thoại của cha Phước : 0907.990.895).

Ban đầu, việc bàn giao này dự kiến sẽ được thực hiện sau khi thực hiện xong chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa "Bên nhau đi nốt cuộc đời", hôm thứ Hai 20/05. Tuy nhiên bất ngờ có sự thay đổi, hủy bỏ chương trình từ thiện này và phải bàn giao sớm để có thể trương bảng hiệu mới "Phòng Phát triển Con người toàn diện", thay cho "Phòng Công lý và Hòa bình".

Về nguyên tắc thì việc đổi tên này được cho rằng phù hợp quy định. Theo đó, từ đầu năm 2017, Tòa Thánh đã gộp một số cơ quan, hội đồng, trong đó có Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa bình để lập ra Bộ Phục vụ Phát triển Nhân bản Toàn diện. Bộ này có thẩm quyền đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến di dân, những người nghèo, các bệnh nhân và những người bị loại trừ, bị gạt là ngoài lề và các nạn nhân chiến tranh và thiên tai, các tù nhân, người thất nghiệp cũng như các nạn nhân của bất kỳ hình thực nô lệ và tra tấn. Và vị bộ trưởng đầu tiên của bộ này chính là  Hồng y Turkson, trước đó vốn là Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa bình.

"Nhân bản" trong bài giảng tôn giáo, đó là việc Thiên Chúa ban cho con người sự tự do và ngài không can dự vào sự tự do đó. Nhưng bản tính con người thường thích ngã theo những khuynh hướng xấu, dùng chính sự tự do Chúa ban để làm những điều xấu xa tội lỗi. Giả sử trong cộng đồng, ai cũng dùng sự tự do của mình để nói gì thì nói, ra đường muốn đi đâu thì đi. Đi không cần luật lệ giao thông đèn xanh, đèn đỏ,… thì xã hội sẽ ra sao ? Và những gì sẽ xảy ra cho những sự tự do ấy ? (2).

Như vậy, ở đây "nhân bản" nghiêng về phạm trù đạo đức. Còn ở phòng Công lý và Hòa bình, lâu nay vẫn như lời của linh mục Giuse Đinh Hữu Thoại : "Sau khi xác minh thông tin của những người bị oan một cách rõ ràng, chúng tôi có thể hỗ trợ họ về mặt truyền thông, tư vấn pháp luật cho họ và thay mặt thân chủ để chất vấn các cơ quan và cá nhân có liên quan…". Liệu tinh thần dấn thân, chấp nhận đối mặt với chính quyền trong những sai phạm mà họ đã cố tình gây ra như ở vườn rau Lộc Hưng, ở khu đô thị Thủ Thiêm mà nhóm linh mục cùng các tình nguyện viên phòng Công lý và Hòa bình đã từng ‘nhập cuộc’, sẽ vẫn được ‘ông chủ mới’ của phòng Phát triển Con người toàn diện, tiếp nối ?

Vấn đề khác, theo tin tức công khai trên trang xã hội của chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, hiện tại số ngân quỹ dành cho chương trình còn khoảng 10 tỷ đồng. Số thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa có trong danh sách tri ân "Bên nhau đi nốt cuộc đời", là gần 8.000 ông, bà. 

Số tiền được vận động từ đóng góp của Mạnh thường quân để phục vụ chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, sẽ được các ‘chủ nhân’ mới sử dụng ra sao, với các cam kết về tính hiệu quả như thế nào, đang là điều mà ngài Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích cần minh bạch cho rộng rãi cộng đồng, chứ không chỉ gói gọn nội bộ của tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế.

Trong một chia sẻ hôm 13/05, linh mục Giuse Ngô Văn Kha của Dòng Chúa Cứu Thế, đã viết đầy cảm xúc (trích) : "Dẫu chẳng còn được Bên Nhau Đi Nốt Cuộc Đời, nhưng bây giờ chính là lúc phải xác tín và chứng tỏ rằng, chúng ta cần có nhau, như lịch sử luôn phải tôn trọng sự thật về sự đóng góp cao cả của những người đã từng bảo vệ những giá trị làm người, chiến đấu cho tổ quốc hy sinh cho quê hương, và luôn hiên ngang là con dân Đất Việt. Xin tri ân các anh, những anh hùng Đất Việt - Những Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Hòa" (3).

Một chút bên lề thay lời kết

Ở thời Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế là linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành, với người ngoại đạo, họ tìm đến địa chỉ 38 Kỳ Đồng, quận 3, Sài Gòn không chỉ đến phòng Công lý và Hòa bình để nhờ lên tiếng bảo vệ kẻ cô thế, mà họ còn sang một phòng gần đó chuyên điều trị cơ, xương, khớp miễn phí với các vị thầy thuốc được đánh giá là mát tay.

Khi Dòng Chúa Cứu Thế có tân Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích, phòng điều trị miễn phí nói trên bị đóng cửa.

Bước sang nhiệm kỳ thứ hai, với việc linh mục Giuse Nguyễn Ngọc Bích ra quyết định thuyên chuyển linh mục Giuse Lê Quang Uy từ Sài Gòn ra Vũng Tàu, coi như ‘tạm’ khép lại chương trình "Bữa cơm niềm vui" do linh mục Giuse Lê Quang Uy khởi xướng.

"Hai tuần nay, ở Giáo xứ chúng tôi bắt đầu có "Bữa cơm niềm vui" dành cho người có hoàn cảnh khó khăn. Loay hoay mãi không tìm được tên gọi nào cho nó khác với các nơi đã làm, cả bên Nhà Thờ lẫn bên Nhà Chùa, và có cả nhiều tư nhân tốt bụng bây giờ cũng phát tâm nguyện lo bữa ăn cho người nghèo, người bệnh, người khuyết tật, người bán vé số, cả người vô gia cư ngoài lòng lề đường… Cuối cùng, chúng tôi chọn tên gọi "Bữa cơm niềm vui" để xin được cuộn theo với dòng chảy từ Tông Huấn Niềm Vui Tin Mừng của Papa Phanxicô".

Linh mục Giuse Lê Quang Uy đã chia sẻ như vậy hồi cuối tháng 09/2018. Linh mục Giuse Lê Quang Uy còn được biết đến là vị Mục tử hết lòng cho những mái ấm tình thương ở những phận đời éo le của các cô gái 'trót dại' đã bị bạn tình chối bỏ...

Giờ thì phải chăng ‘niềm vui’ đó đã tắt lịm cùng với sự hụt hẫng của gần 8.000 ông, bà thương phế binh đang ngỡ ngàng chờ sẽ có người cùng đồng hành với họ để "Bên nhau đi nốt cuộc đời"…

Dường như cái ác thì luôn vô cùng !

Người Thủ Thiêm

Nguồn : VNTB, 15/05/2019

(1) http://bit.ly/2VmI3MH

(2) trích Giáo lý Ki tô giáo, mục Tu Đức, bài Giáo dục - Đời sống Nhân bản, http://bit.ly/2HgGhci

(3) http://bit.ly/2JcfPeN

*******************

Ai khiến phân hóa Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn ?

Minh Châu, VNTB, 13/05/2019

Các vị linh mục chủ trì chương trình này lần lượt được thuyên chuyển nhiệm sở. Nhiều khả năng phòng 'Công lý và Hòa bình' của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn cũng sẽ khép lại tên gọi quen thuộc đó từ cuối tháng 05/2019.

Nhà thờ Kỳ Đồng, Sài Gòn

Có nhiều chỉ dấu cho câu trả lời về khả năng chương trình nhân đạo "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" ở ngày 20/05/2019 sẽ là 'kỳ cuối', qua việc thuyên chuyển vị trưởng văn phòng Công lý và Hòa bình thuộc Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn là linh mục Lê Ngọc Thanh từ Sài Gòn về Giáo phận Long Xuyên (thuộc Nhà Vĩnh Long), linh mục Trương Hoàng Vũ, thủ quỹ chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa", kể từ ngày 10/05, bắt đầu "thôi làm thành viên Nhà Sài Gòn" để "về làm thành viên Nhà Cần Giờ". Trước đó, linh mục Đinh Hữu Thoại, tiền nhiệm trưởng văn phòng Công lý và Hòa bình, thuyên chuyển ra Quảng Nam.

Theo lời chia sẻ của linh mục Lê Ngọc Thanh với người viết bài này, thì việc thuyên chuyển là theo quy định của Nhà dòng, các anh em ở một chỗ tối đa là 8 năm, trừ một số trường hợp đặc biệt. "Mình đã ở Sài Gòn được 10 năm. Việc thuyên chuyển là bình thường, và đây cũng là dịp để mình ‘thử sức’ trong môi trường mới. Có lẽ phải sau năm đầu tiên ổn định, mình sẽ triển khai các dự tính tiếp theo đã hoạch định sẳn…". Linh mục Lê Ngọc Thanh chia sẻ.

Linh mục Lê Ngọc Thanh là người gắn bó với Phòng Công lý và Hòa bình suốt chục năm vừa qua với các hoạt động từ thiện nhân ái, và là người được các nhóm, hội đoàn xã hội dân sự kính trọng về tinh thần dấn thân mạnh mẽ trong các hoạt động đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam. 

Phòng Công lý và Hòa bình của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn còn là địa chỉ quen thuộc của tất cả các ông, bà thương phế binh, khi chương trình giúp đỡ các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa được chuyển giao vào năm 2012 từ Hòa thượng Thích Không Tánh, chùa Liên Trì, quận 2, Sài Gòn về Phòng Công lý và Hòa bình, Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn.

Linh mục Đinh Hữu Thoại, một trong những người phụ trách chương trình này, nhớ lại : "Năm chúng tôi bắt đầu tổ chức giúp cho chùa Liên Trì là tháng Bảy 2012. Do chúng tôi làm truyền thông thì nhiều người biết tới và con số thương phế binh đến càng ngày càng nhiều. Chương trình chúng tôi giúp đỡ họ là khám sức khỏe, trang bị cho họ những phương tiện trong cuộc sống như bảo hiểm y tế, xe lắc, xe lăn, xe ba bánh hay nạn, gậy, tùy nhu cầu mà chúng tôi giúp. Rồi thì sửa nhà, xây nhà mới, đi thăm bịnh và khi các ông qua đời thì chúng tôi đi viếng…".

Linh mục Phạm Trung Thành, nguyên Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế, người hết lòng ủng hộ chương trình hỗ trợ thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa từ những ngày đầu, nói rằng thương phế binh xứng đáng được tuyên dương chứ không thể bị quên lãng, vì họ đã hy sinh tuổi thanh xuân cũng như một phần thân thể của mình cho đất nước : "Tôi hiện diện và đóng góp với anh em linh mục nhóm Công lý Hòa bình để nâng đỡ và chia sẻ với anh em thương phế binh. Tưởng tượng bây giờ họ sáu bảy chục tuổi rồi, mù què rồi thân xác cũng tàn tạ hết cả...

Rất vui mừng vì có dịp để bày tỏ nhận thức của mình về anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ; nhận thức tôn trọng, nhận thức yêu thương, nhận thức muốn nâng đỡ và tri ân anh em thương phế binh, phục hồi quyền làm người và nhân phẩm của anh em mà trong nhiều năm qua cách này cách khác đã không được tôn trọng, đã không được đối xử đúng mức…".

Tuy nhiên dường như vị giám tỉnh kế nhiệm linh mục Phạm Trung Thành là linh mục Nguyễn Ngọc Bích không hẳn đồng quan điểm như vậy. Sau thời gian ngắn gián đoạn của việc chuyển giao chức vụ giám tỉnh, chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa vẫn được vị tân Giám tỉnh đồng ý tiếp tục, và chỉ có một vài "thay đổi nhỏ" về nhân sự khi thuyên chuyển linh mục Đinh Hữu Thoại, người phụ trách Phòng Công lý và Hòa bình ra Quảng Nam.

Kênh truyền thông "Tin mừng cho người nghèo" do linh mục Lê Ngọc Thanh phụ trách cũng được bàn giao lại, và rất nhanh sau đó mọi dữ liệu video trên kênh này bất ngờ bị khóa. Sau đó, nhóm linh mục Lê Ngọc Thanh, linh mục Lê Xuân Lộc, linh mục Trương Hoàng Vũ cùng một số anh, chị, em cùng mở kênh mới Amen tv.

Thời gian đi qua, vị tân Giám tỉnh hồi nào giờ tiếp tục được chọn làm Giám tỉnh cho nhiệm kỳ kế tiếp. Việc thay đổi nhân sự của Phòng Công lý và Hòa bình diễn ra ‘khốc liệt’ hơn với việc thuyên chuyển linh mục Lê Ngọc Thanh, linh mục Trương Hoàng Vũ, linh mục Lê Quang Uy. Vị linh mục sẽ về phụ trách Phòng Công lý và Hòa bình từ 19/05/2019, nghe đâu cũng đã có ý thay đổi tên của văn phòng này…

"Lạy Chúa, con là kẻ ngoại đạo, nhưng con xin Ngài tha tội cho con. Hôm nay con phải bật ra lời nguyền rủa kẻ đang tiếp tay phá nát những điều tốt đẹp còn sót lại nơi nhà Ngài ! Buồn rất nhiều ! Điên cũng rất nhiều !". Bà Dương Thị Tân, một tình nguyện viên của Phòng Công lý và Hòa bình đã không dằn được cảm xúc, chia sẻ như vậy trên trang cá nhân facebook hôm 10/05.

Nhà báo Ngô Kim Hoa thì ‘nặng giọng’ hơn : "Tôi là tân tòng, nhưng từ khi được làm con cái Chúa tôi luôn phó thác cho Ngài mọi sự và tin tưởng nơi Ngài. Nhưng bao năm qua nhìn chủ chăn Dòng Chúa Cứu Thế hiện tại, người thay hai quý cha Vinh Sơn Phạm Trung Thành và Giuse Hồ Đắc Tâm (là hai người đã làm lễ rửa tội và thêm sức cho tôi) thực lòng nhiều lúc cứ ngỡ ngàng vì cách hành xử của vị chủ chăn này. Thưa cha Ngọc Bích, ông đang phụng sự ai vậy ? Nếu đã sợ một thế lực nào và cung phụng nó thì đừng làm linh mục. Xin Chúa tha thứ cho ông vì những việc ông đã làm".

Bình tĩnh quan sát, một nhà báo ngoại đạo đang cộng tác với kênh Amen tv, nói rằng dường như đang có cả một kế hoạch dài hơi nhằm ‘quốc doanh hóa’ các vị linh mục.

Trước tiên, tại sổ tang Lê Đức Anh, khi viết chia buồn, vị Giám quản Tông tòa Tổng giáo phận Sài Gòn lại ghi là "Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh". Cách dùng từ này gây bất ngờ, vì căn cứ hồ sơ pháp lý liên quan về tôn giáo của Bộ Nội vụ, thì cho đến nay chỉ có một tên gọi là "Tổng giáo phận Sài Gòn" trong mọi hoạt động, kể cả phát hành văn bản hành chính. Hoặc hạn hữu nếu có sử dụng từ "Thành phố Hồ Chí Minh", thì sẽ là cụm từ "Tổng giáo phận Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh" [*].

Dự kiến vào hạ tuần tháng 05/2019, đến lượt Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn sẽ thay đổi tên gọi của "Phòng Công lý và Hòa bình". Nguồn tin cho biết, tên mới khi đọc lên sẽ mang sắc thái của Tuyên giáo đảng : "Phòng Phát triển con người toàn diện".

Việc ‘đóng cửa’ Phòng Công lý và Hòa bình liệu có dẫn tới ‘khép lại’ chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ? Việc thuyên chuyển linh mục Lê Ngọc Thanh, rồi linh mục Trương Hoàng Vũ, phải chăng nhằm đến việc ‘bứng cái gai truyền thông’ mà kênh Amen tv đang rất mạnh mẽ trong lên tiếng các vụ việc áp bức, bất công ; đặc biệt là vụ vườn rau Lộc Hưng, nơi có một dãy nhà dành cho các ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ‘đầu đường xó chợ’, mà nhóm linh mục Lê Ngọc Thanh, linh mục Trương Hoàng Vũ đã vận động xây dựng, để rồi bị chính quyền thẳng tay đập phá.

Không lạm bàn về thuyết âm mưu ở đây, song thực tình đang có quá nhiều nghi vấn về một hoạch định ‘quốc doanh hóa’ các vị linh mục của nhà nước độc đảng toàn trị hiện nay.

Phải chăng đúng như lời nhận xét của bà Dương Thị Tân : "Có thể nói sang nhiệm kỳ thứ hai này, cha Ngọc Bích đã hoàn thành nhiệm cụ được giao là phân tán, cô lập các cha đang thực thi rất tốt sứ vụ mà Thiên Chúa trao ban. Hiện cha Bích chỉ còn giữ bên mình những cha luôn tuân phục cha, cũng như tuân phục nhà cầm quyền…".

Minh Châu

Nguồn : VNTB, 13/05/2019

Chú thích :

 [*] Trong Sắc lệnh đề ngày 08/03/2018, Bộ Loan báo Tin mừng cho các Dân tộc công bố rằng "vì Đức Tổng giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, Tổng giáo phận Sài Gòn, Việt Nam, qua đời, Bộ Loan báo Tin mừng cho các Dân tộc muốn tìm đặt người điều hành cho Tổng giáo phận này. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng và lắng nghe ý kiến những người liên quan, với năng quyền đặc biệt do Đức Thánh Cha Phanxicô ban, chúng tôi đề cử và bổ nhiệm : Đức cha Giuse Đỗ Mạnh Hùng hiện là Giám mục Phụ tá Tổng giáo phận Sài Gòn làm Giám quản tông tòa Tổng giáo phận Sài Gòn "do trống tòa và theo sự xếp đặt của Tòa Thánh", với tất cả thẩm quyền và năng quyền dành cho các Bản quyền địa phương tại các địa hạt trực thuộc Bộ Loan báo Tin mừng cho các Dân tộc".

Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa : Bằng yêu thương, họ bước qua nguy nan

Nhiều năm liền, công việc tìm kiếm và giúp đỡ cho hàng ngàn quý ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa như vậy, từ Quảng Trị vào Mũi Cà Mau, đã chiếm trọn thời gian và tâm sức của các linh mục Dòng Chúa Cứu Thế, 38 Kỳ Đồng, Sài Gòn. Nhìn các cuộc gặp mặt nhận quà, vui văn nghệ… của các ông, hầu hết là trên 60 với thân thể yếu đuối, bệnh tật, rất dễ tưởng lầm là sự chia sẻ yêu thương mang màu sắc từ thiện như vậy là các sinh hoạt đơn giản tại Việt Nam. Thế nhưng thực tế không phải vậy.

Vào mùng 10 tháng 1 vừa rồi, chương trình Tri ân Thương phế binh – Việt Nam Cộng Hòa (thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa) lại tiếp nhận thêm 200 quý ông TPB mới ghi danh, nâng tổng số trong danh sách yểm trợ và chăm sóc sức khỏe hàng năm cho các ông, lên đến 6575 người.

Trong một lần tổng kết vào ngày 11 tháng 3, năm 2019, linh mục Lê Ngọc Thanh có nói đến khoảng 800 ông hiện nay vẫn còn chưa nhận được quà. Trong các lý do nêu ra, linh mục Lê Ngọc Thanh liệt kê về chuyện đường xá cách trở, thiếu thông tin, khó khăn liên lạc… nhưng bên cạnh đó, cũng có những ông sau khi ghi danh tham gia chương trình Tri ân, khi quay về nhà tại những miền quê hẻo lánh, vẫn bị công an khu vực đến hạch hỏi, thậm chí gây khó dễ trong đời sống thường nhật. Chính vì vậy, có những người đã buộc lòng im lặng từ bỏ, không dám nối lại với chương trình.

Tháng 12 năm 2018, trong lần trò chuyện với một quý ông, từng là địa phương quân ở Vĩnh Long đến tham dự chương trình ở Nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế, ông kể rằng nơi ông ở có 3 người là thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, nhưng chỉ có ông là dám đến tham dự. Còn 2 người kia dù đã ghi danh như rồi bỏ, vì công an đến nhà làm việc, và nhắc rằng "không được tham gia các chương trình của nhà thờ tổ chức". Người thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa kể câu chuyện này, nói rằng ông đi từ 4g sáng đến Sài Gòn, mang theo bao nylon đựng quần áo để thay khi vào chương trình, rồi sau đó trở về lúc 3g chiều, ăn mặc như đang ở nhà, nhằm tránh không để ai tò mò hỏi han gì.

Hành trình nối lại sợi dây yêu thương giữa con người và con người qua chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, thật không dễ trong một chế độ mà mọi cuộc dò xét, thẩm vấn, tra tấn… liên quan đến các vấn đề xã hội đều luôn có những lời mớm cung đầy ác ý vào giới Công giáo.

Tháng 6 năm 2018, khi các cuộc biểu tình chống lại dự luật Đặc Khu và An ninh mạng diễn ra ở cả nước, đặc biệt bùng phát ở Sài Gòn, thì các cuộc trấn áp tàn khốc nhất cũng diễn ra. Tại công viên Tao Đàn, công an Thành phố Hồ Chí Minh đã dựng nên một khu tra tấn hàng trăm người không khác gì bọn khủng bố Trung Đông. Chị Tuyết Lê, một cư dân ở ngoại ô vào trung tâm để biểu tình bị bắt về đây và bị đánh đến gãy răng hộc máu miệng. Những công an viên trẻ và khỏe mạnh, khi bắt đầu cuộc thẩm vấn đã mang găng tay bọc sắt màu xanh dương, đấm vào mặt chị và hỏi rằng "có phải linh mục xúi giục đi biểu tình không ?". Khi chị phản ứng, một công an khác mang vào chân đôi giày nặng, bọc sắt để tra tấn, kiểu của Bắc Triều Tiên, đá vào sườn của chị, và hỏi "mày có phải là đạo Công giáo không ?"

Đỉnh điểm của cuộc tra tấn đó là hai vợ chồng người Công giáo khác, anh Trịnh Toàn và chị Nguyễn Thanh Loan bị đánh đến chấn thương sọ não. Khi thấy anh Toàn hộc máu và ngất đi, vài ba an ninh thường phục lôi anh Toàn lên xe taxi chở ra bệnh viện cấp cứu Sài Gòn vứt ở đó. Khi nhân viên y tá yêu cầu yêu cầu làm giấy tờ để chụp CT (chụp cắt lớp vi tính - CAT scan)  đầu xem vết thương, những người an ninh này đã im lặng bỏ đi ra ngoài. Đến chiều hôm đó, chị Loan, vợ của anh Toàn mới liên lạc được người thân để mượn tiền chữa cho chồng, vì giấy tờ và điện thoại của 2 người đều bị công an cướp đi. Câu hỏi quen thuộc "Có phải đi biểu tình theo lời linh mục" và "mày có phải là đạo Công giáo không ?" cũng được áp dụng với cả hai anh chị.

Phía Nhà nước đã làm mọi thứ để cản trở những chiếc xe lăn hay những ông cụ được dìu vào tham gia các chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa nơi nhà thờ Công giáo. Từ nhiều đời lãnh đạo ở Sài Gòn, với những gương mặt lãnh đạo được báo chí nhà nước ca ngợi là "hiểu biết", "có học", "có lòng"… như ông Đinh La Thăng hay đến ông Nguyễn Thiện Nhân, mọi sự sách nhiễu với những con người tàn tật chỉ thay đổi từ hình thức này sang hình thức khác mà thôi. Linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành từ nhà thờ Kỳ Đồng, đã rất hài hước, nhưng cũng rất mỉa mai khi bình luận rằng "Sống hơn 44 năm trong chế độ cộng sản, tôi học được một điều rằng họ không tiết kiệm một lực lượng hay một nguồn lực nào để tấn công vào các cuộc tập hợp, mà không cần biết rằng đó chỉ là tập hợp vì yêu thương".

Đã có nhiều thắc mắc được đặt ra về việc vì sao Nhà nước hiện nay lại khó chịu với những người già yếu tàn tật như vậy, cũng như rất chịu khó hành động với chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa mà không màng gì đến thể diện hay tư cách của một hệ thống cầm quyền. Nhưng câu trả lời, dường như chỉ có một. Đó là chính quyền hiện tại sợ hãi bất kỳ bóng dáng hay tinh thần của một chế độ tự do mà họ đã tiến công bất ngờ và nắm quyền từ năm 1975 đến nay. Việc vây hãm nghĩa trang quân đội Biên Hòa, ngăn cản các lễ giỗ của các cụ Ngô Đình Diệm, Ngô Đình Nhu, rượt bắt bất kỳ ai mang trang phục có màu sắc hoàng kỳ… Đó là câu trả lời dễ nhận dạng nhất.

Dường như một chiến thắng năm 1975 mà bộ máy tuyên truyền của chế độ hiện nay ca ngợi không tiếc lời, vẫn không giúp cho những nhà lãnh đạo ăn ngon ngủ yên. Vì thế đến những cuộc nối kết yêu thương giữa con người và con người, cũng đã làm họ giật mình giữa đêm như vừa qua ác mộng.

*****************

Năm 2013, linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành nhận được lời đề nghị tiếp nối việc giúp đỡ cho các quý ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa từ hòa thượng Thích Không Tánh. Lúc đó sức của chùa Liên Trì không còn đủ để lo cho các quý ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa nữa, vốn số lượng tăng lên ngày càng nhiều, cũng như các cuộc ngăn cản của công an tại chùa Liên Trì, Thủ Thiêm, khi đó ngày càng gắt gao hơn.

Linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành

Linh mục Phạm Trung Thành nói rằng lúc đó, ông chợt nhận ra một sứ mạng lớn phải theo đuổi, không chỉ là việc giúp đỡ cho kẻ khó, mà như ông tâm tình dưới đây, đó là một hành trình lên tiếng cho sự thật và công bằng.

Và rồi chương trình tri ân "Bên nhau đi nốt cuộc đời" bắt đầu và ngày càng lớn mạnh. Hàng ngàn người đã tìm đến Phòng công lý và hòa bình của Dòng Chúa Cứu Thế, 38 Kỳ Đồng, Sài Gòn. Những món quà được trao đi, những bữa cơm thân tình chia sẻ và những niềm vui hiếm hoi sau hàng chục năm, ngày miền Nam Việt Nam được "giải phóng". Nhưng điều lớn lao hơn là những con người từ lịch sử của một cuộc chiến tranh gặp nhau, thanh thản vì thấy mình được trả lại phẩm giá, được sống với sự thật và danh dự.

Trong cuộc trò chuyện với linh mục Phạm Trung Thành vào cuối năm 2018, có lúc ông ngừng lại một chút vì điện thoại, rồi sau đó quay sang cười lớn "an ninh nào đó cảnh báo rằng sân nhà thờ treo cờ hoàng kỳ, nhưng đâu có, chỉ là những băng rôn có mai vàng mừng Tết thôi".  Gương mặt ông lúc nào cũng vậy, cười vui và thanh thản với mọi thứ ập đến.

Và ngay trong phần trả lời về những điều xấu nhất có thể đến, ông vẫn luôn xen kẻ bằng nụ cười hiền lành của mình. An nhiên.

Tuấn Khanh : Đây đã là năm thứ 6 của chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa "Bên nhau đi nốt cuộc đời", đến năm nay thì chương trình đã có những điều gì đáng lưu ý, thưa Cha ?

Phạm Trung Thành : Mỗi năm, chi phí cho hoạt động này mỗi năm lại tăng. Thí dụ năm 2106 là 21 tỷ, đến năm 2017 đã là 26 tỷ. Đến hôm nay, vừa rồi chúng tôi tổng kết là 28 tỷ. Con số tăng nói lên một điều là người đến tham gia mỗi ngày một nhiều. Việc này đồng nghĩa với việc những người góp sức thực hiện chương trình này cùng chúng tôi cũng đã biết đến chương trình nhiều hơn để tiếp cận.

Tuấn Khanh : Chỉ là những hoạt động mang tính từ thiện, nhưng theo Cha, vì sao nhà cầm quyền lại tìm nhiều cách, hết lần này đến lần khác ngăn cản chương trình thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, thậm chí nối kết với các tỉnh xa để ngăn chận ?

Phạm Trung Thành : Phải nói là nhà nước này không tiết kiệm một lực lượng nào, một ảnh hưởng nào, sức mạnh nào… để can thiệp điều họ không thích. Tôi rút ra được điều này từ việc sống 44 năm dưới chế độ cộng sản. Họ không muốn một tập hợp nào, một thành phần nào lớn lên, mạnh lên mà không thuộc hệ thống của họ. Bất cứ điều gì tập hợp, phải thuộc về họ như Đoàn thanh niên của họ, Hội phụ nữ của họ, Hội luật sư của họ…

Nhưng phải nói là cái gì hiện nay mà đụng đến chế độ Việt Nam Cộng Hòa là họ rất sợ (cười). Cho dù đó là những ông đã què cụt hay đui mù, già yếu gì đó thì họ cũng rất sợ.

Nhưng cũng không thể phủ nhận là chính quyền rất sợ những hoạt động của tôn giáo nói chung, đặc biệt lúc này là giới Công giáo. Một phần thì người theo đạo đã nhiều, và bên cạnh đó còn có phần là họ thấy mình không đủ sức kiểm soát được đám đông này.

Trực diện mà nói thì riêng nhà Dòng chúng tôi cũng bị coi là có "vấn đề" với chính quyền do chúng tôi luôn lên tiếng trước bất công, luôn suy nghĩ độc lập… Với những điều nói trên, họ ra sức đánh phá nhưng nhiều năm qua, với nhiều hình thức, nhiều cách… họ đã không thành công trong việc ngăn cản. Nhưng dù vậy, công việc chăm sóc các quý ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ngày càng rộng, ngày càng sâu hơn.

Chúng tôi được kể lại nhiều chuyện mà họ ngăn cản. Tệ nhất là họ chọn tấn công từ phía các quý ông từ chính quyền địa phương nơi các quý ông cư ngụ. Nhưng càng ngày càng không thành công do nhiều ông đã thoát ra được nỗi sợ hãi thường ngày để ghi danh và tham gia chương trình này.

Tuấn Khanh : Gần đây râm ran tin đồn là nhà cầm quyền ở Sài Gòn đã rất khó chịu, muốn chấm dứt các hoạt động thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa tại Nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế. Thậm chí có tin họ là sẽ tìm cách cho chương trình ngừng hoạt động trong năm 2019 này, theo Cha nghĩ, mọi thứ sẽ còn được tiếp tục bình yên không, trong năm nay ?

Phạm Trung Thành : Khi nãy anh nói một ý về hoạt động từ thiện của chúng tôi. Nhưng tôi xin phép được nói thêm đôi chút về chuyện này. Với tư cách là linh mục, và là linh mục Dòng Chúa Cứu Thế chúng tôi không coi công việc chúng tôi đang làm là chuyện từ thiện.

Nghĩa là, với chúng tôi từ thiện là chia sẻ, nâng đỡ về vật chất cho những người kém may mắn nhưng hiện tại, chúng tôi coi đây là sứ mạng của nhà Dòng, của anh em chúng tôi trong việc đi nói lên sự thật, nói lên lẽ phải và trả lại công bằng cho những người bị tước đoạt. Chúng tôi không đơn thuần gây quỹ, chi tiền, giúp cư trú… Những việc đó chỉ là một phần thôi, vì chúng tôi không phải là một tổ chức hoạt động từ thiện, chúng tôi làm vì sứ mạng công bố một sự thật. Chúng tôi phải tiếp tục, phải làm theo sức của mình.

Sự thật là những con người đó không có tội. Sự thật là những người đó không "ngụy" như lời tuyên truyền. Lúc này là lúc cần phải trả lại sự công bằng cho họ. Hơn nữa là phải cám ơn họ, tri ân họ, vì họ đã hy sinh một phần thân thể cùng tuổi thanh xuân của họ cho sự bình an của Miền Nam Việt Nam.

Tuấn Khanh : Có vẻ như các Cha đang rất cô đơn trong xã hội này, dù chỉ khởi đi bằng lòng yêu thương. Hiện tình đất nước cho thấy những gì làm trái ý nhà nước độc tài, thường đem lại những kết quả rất xấu. Và liệu khi điều xấu nhất đến, thưa Cha, mọi người đã chuẩn bị gì cho bối cảnh đó ?

Phạm Trung Thành : Chúng tôi luôn luôn sẳn lòng đối diện với mọi sự khó khăn. Vì đó cũng là điều căn bản trong sự dấn thân mà chúng tôi đã chọn. Trong cuộc đời của chúng tôi, Chúa chưa bao giờ hứa hẹn cho chúng tôi sự vinh quang của trần gian này, nhưng Chúa lại chỉ rõ nơi đến của thập gía và nỗi khổ đau. Thậm chí, lúc này Chúa hứa hẹn những khung cửa hẹp, những sự bắt bớ những không phải là con đường thênh thang dễ bước.

Nếu không dám chọn đối diện, chúng tôi đã không chọn làm linh mục, không chọn Tin mừng để đi.

Điều quan trọng mà tôi đã thưa chuyện với anh, là chúng tôi đi để công bố một sự thật, lấy lại sự công bằng cho những con người đã bị tước đoạt. Chúng tôi luôn tin rằng nếu đó là việc của Chúa thì không ai có thể phá được. Còn nếu đó không phải là việc của Chúa, tức nó sẽ bị tiêu diệt. Tôi vừa mới nói với anh em cộng tác viên của chương trình thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa là chúng ta không cần lo gì cả khi phụng sự ý Chúa. Nếu đây là điều mà chúng ta tạo dựng để tìm tên tuổi hay quyền lợi cho riêng chúng ta – thì tự chúng ta sẽ bị tiêu diệt. Chúng tôi luôn tin rằng mình sẽ đối diện với khó khăn nhưng sẳn lòng chấp nhận và tin, và hy vọng.

Nếu Chúa đóng cánh cửa này, thì ắt sẽ mở một cánh cửa khác. Những gì đã diễn ra trong những năm qua, đều chứng minh rõ như vậy. 

Tuấn Khanh

Nguồn : RFA, 15/03/2019 (tuankhanh's blog)

Cuối tháng 12 này, Phòng Công lý và Hòa bình thuộc Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn tổ chức buổi lễ tặng quà Xuân 2019 cho các ông thương phế binh của Việt Nam Cộng Hòa.

Thương Phế Binh đến sinh hoạt chương trình xuân 2017 tại Dòng Chúa Cứu Thế. Ảnh : Facebook Tri Ân Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Hòa

Nhiều thân nhân của các ông thương phế binh cho biết họ đã được công an khu vực nơi cư trú đến tận nhà ‘khuyên’ rằng không nên nhận tiền bạc, quà cáp từ Nhà Thờ, vì dễ bị ‘thế lực xấu’ lợi dụng. Không ít người đã sợ hãi đúng như tác giả Hoa Nghi đã viết : "Xiềng xích ở Việt Nam khiến một nhóm dân Việt Nam trở nên mù quáng đến khó tin, họ từ chối sự minh bạch và tự do" (1).

Chương trình mang tên "Bên nhau đi nốt cuộc đời" do Phòng Công lý và Hòa bình thực hiện công khai, minh bạch mọi đóng góp, bao gồm cả tên mạnh thường quân và số điện thoại của người quản lý nguồn quỹ này.

Linh mục Lê Ngọc Thanh, người phụ trách chương trình cho biết tại Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn (38 Kỳ Đồng, quận 3, Sài Gòn) các buổi sáng và chiều những ngày 26, 27, 28 và 31 tháng 12 năm 2018, mỗi buổi dự kiến tiếp đón 500 ông bà thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, khoảng 4 ngàn vị.

Một thương phế binh thời Việt Nam Cộng Hòa. Ảnh : Ym

Linh mục Lê Ngọc Thanh tường trình chi tiết : "Chương trình Tri Ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đã quy tụ và viếng thăm trực tiếp được 5.530 quý ông bà đã ghi danh, trao tận tay quý ông bà món quà nghĩa tình, với tấm lòng quý trọng danh dự. Riêng 685 ông ở miền Trung được chia sẻ phần quá nhiều gấp đôi các nơi khác, do gặp nhiều khó khăn hơn.

Trong năm 2018, Chương trình đã mua bảo hiểm y tế cho 1.055 ông và tổ chức tầm soát sức khỏe cho 902 ông. Cấp 684 cặp kính thuốc, 437 máy đo huyết áp, 113 xe lăn, 130 cặp nạng, 113 gậy, lắp 91 chân giả,… cho quý ông được các bác sĩ khám bệnh chỉ định. Hỗ trợ viện phí cho 240 trường hợp, có trường hợp phải hỗ trợ hàng tháng. Đặc biệt đã xây mới được 11 căn nhà, và sửa 10 căn nhà cho các ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.

Ngoài ra từ gợi ý của các bạn trẻ Úc Châu, Chương trình đã dồn nhiều nguồn lực để mua đất là dựng lên đươc một khu nhà thương phế binh đơn thân có thể tiếp nhận được 24 ông. Hiện nay đã có 18 ông ở thường trú nơi nhà đơn thân này.

Tính đến 31/10/2018, Chương trình đã nhận được sự đóng góp của quý ân nhân khắp nơi là 10 tỷ 344 triệu đồng cùng nhiều hiện vật, thuốc men, thực phẩm. Chương trình đã chi cho các hoạt động hết 9 tỷ 376 triệu đồng.

Trong năm 2018, chúng tôi đón nhận thêm 528 quý thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa mới ghi danh tham gia chương trình, nâng tổng số tính tới 15-11-2018 quý ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa do Phòng Công lý Hòa bình thuộc Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn đồng hành lên 6.375 ông bà".

Với sự minh bạch như vậy, xem ra nếu đó thực sự là những khoản tiền không rõ nguồn gốc, hoặc được có từ ‘thế lực phản động’, thì không mấy khó cho lực lượng chức năng của công an Việt Nam từng được khoe là ‘giỏi nhất thế giới’ sớm ‘phá án’ (2).

"Chỉ trong 10 tháng của năm 2018, chúng tôi đã phải phúng điếu và cùng với gia quyến lo hậu sự cho 140 ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Do vậy "Bên nhau đi nốt cuộc đời" lúc này với các ông phải nhanh nhanh, để chút hơi ấm tình người, chút danh dự tổ quốc được gởi đến các ông trước lúc những vành khăn trắng, phướng cờ đen phủ đầy". Linh mục Lê Ngọc Thanh chia sẻ. 

Hòa thượng Thích Không Tánh nhớ lại : "Thời chùa Liên Trì chưa bị chính quyền giải tỏa ở Thủ Thiêm, trước khi mời anh em về chùa Liên Trì để phát quà, thì tôi có ra ngoài Quảng Trị, vùng xa xôi mà tôi đi cứu trợ bão lụt. Ra ngoài đó nhiều anh em thương phế binh họ khổ quá họ cũng đến xin cứu trợ. Phải nói thẳng thương phế binh rất khổ, đã có người phải lê lết đi bán vé số, đi xin ăn... khổ lắm. thương phế binh ở Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Đà Nẵng và mấy vùng sâu rất khổ bởi vì sau 1975 thì phần đông người ta phải ẩn lánh ở vùng xa để sống, rất tội nghiệp…".

Phòng Công Lý Hòa Bình bắt đầu tiếp nối thay cho chùa Liên Trì trong nghĩa cử hỗ trợ vật chất cho thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa từ tháng Bảy 2013. Như vậy 5 năm đã đi qua. Mọi việc đều diễn ra trong minh bạch với sự hiện diện đến nay là 6.375 ông, bà thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.

Chiến tranh nào cũng ghi lại những dấu tích không thể nào quên. Lại càng nghiệt ngã hơn cho số phận bị bỏ rơi của những người lính. Những vết thương đã để lại sau cuộc chiến đã bước sang năm thứ 44, lẽ nào giờ đây lại là mối đe dọa mà chính quyền một số địa phương phải lo ngại, đến độ tìm cách ngăn trở chút quà Xuân mà các tấm lòng thiện nguyện đến với họ vào những ngày còn lại cuối cùng này của năm 2018 ?

Minh Quân

Nguồn : VNTB, 12/12/2018

(1) http://www.vietnamthoibao.org/2018/12/vntb-pha-tan-xieng-xich-bang-nhan-thuc.html

(2) http://bit.ly/2SzxpRV