Thông Luận

Nhiệm vụ số một của Mỹ trong năm 2017 là hoàn thiện việc bố trí hỏa lực tiền duyên, chuẩn bị ứng phó với mọi nguy cơ ở châu Á-Thái Bình Dương.

Theo Spunik, những tin tức về việc Trung Quốc hoàn thành nhiều công trình xây dựng để bố trí tên lửa "đất đối không" trên một số hòn đảo thuộc quần đảo Trường Sa được các chính trị gia, nhà báo và chuyên gia thảo luận rộng rãi nhiều ngày qua, đặc biệt là tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Tên lửa phòng không tầm xa HQ-9 của Trung Quốc

Tin này được Reuters phát đi từ Washington, và lan truyền đến mọi nơi. Dường như trên các đảo nhân tạo, được mở rộng từ các rạn san hô do Trung Quốc chiếm giữ, đã được bố trí khoảng hai chục nhà chứa tên lửa.

Sputnik đặt câu hỏi, vậy Trung Quốc phòng thủ trước đối thủ nào ?

Không nghe thấy trả lời cho câu hỏi này từ phía Bắc Kinh, mặc dù thông cáo chính thức của chính quyền Trung Quốc về những hành động gần đây của Mỹ ở Biển Đông đều cho thấy chính Hoa Kỳ là kẻ thù là số 1 của Trung Quốc trong vùng này.

Phản ứng của Mỹ

Trong khi đó, các cơ quan tình báo Mỹ nhận định, những tên lửa này không thể đe dọa sức mạnh quân sự của Mỹ. Cả ông Chas Freeman, một trong những chuyên gia Mỹ về vấn đề Trung Quốc, cũng nêu ra ý kiến theo nghĩa là Mỹ sẽ không thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với các đảo.

Chas Freeman cho rằng, hãy dành việc đó cho người Đông Nam Á thực hiện. Có nghĩa là, người Mỹ muốn quay hướng các mũi tên về phía bất cứ quốc gia nào trong Đông Nam Á. Hãy để họ tự tranh đấu với Trung Quốc vì các hòn đảo.

Tuy nhiên, Mỹ cũng không thể ngồi yên nhìn Trung Quốc triển khai vũ khí tại Biển Đông, đe dọa đến quyền lợi và đồng minh của Mỹ xung quanh khu vực này.

Ngay sau khi nắm được thông tin về việc cụm tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc đang thử nghiệm các loại vũ khí, trang thiết bị quân sự trong cuộc tập trận trên một khu vực ở Biển Đông, tờ Nhật báo Thanh Niên của Đài Loan cho biết, Mỹ sẽ nâng cấp toàn bộ chiến đấu cơ F-22 ở châu Á - Thái Bình Dương, bố trí toàn diện chiến đấu cơ F-35 ở châu Á.

Chỉ có như vậy, Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương mới có thể đảm bảo ưu thế không lực trong bối cảnh cạnh tranh ở khu vực ngày càng gay gắt, các loại tranh chấp thi nhau trỗi dậy.

Hạm đội 3 của Mỹ

Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Hải quân Hoa Kỳ, Đô đốc Harry Harris đã khẳng định trong một bài phát biểu vào ngày cuối cùng của năm 2016 :

Mỹ phải bố trí toàn diện F-35 ở châu Á - Thái Bình Dương, hiện đại hóa toàn bộ F-22 để đảm bảo ưu thế sức mạnh không quân, trong bối cảnh không quân Trung Quốc đang hoạt động ngày càng nhiều ở Biển Đông, làm tăng căng thẳng khu vực.

Động thái này diễn ra sau khi Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương quyết định điều động cụm tàu sân bay USS Carl Vinson CViệt Nam-70 thuộc biên chế Hạm đội 3 tăng viện cho Hạm đội 7 phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Đô đốc Harry Harris nhấn mạnh, nhiệm vụ ưu tiên số một của ông trong năm 2017 chính là hoàn thiện việc bố trí hỏa lực tiền duyên, chuẩn bị ứng phó với mọi nguy cơ ở châu Á - Thái Bình Dương.

Theo ông, nguy cơ ấy đến từ Trung Quốc, Nga và CHDCND Triều Tiên. Ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, chỗ này thay đổi sẽ ảnh hưởng đến chỗ khác.

Máy bay Trung Quốc hoạt động đường dài ngoài khơi bờ biển Philippines sẽ khiến Nhật Bản cảnh giác.

ASEAN cứng rắn trong vấn đề Biển Đông

Tại các nước ASEAN, việc xây dựng các cơ sở quân sự trên các đảo bị chiếm đóng bởi Trung Quốc đã trở thành chủ đề nóng, được người dân hết sức quan tâm.

Ngay cả trong những ngày diễn ra Hội nghị Bộ trưởng ASEAN tại Philippines, các nước trong nhóm này đều bày tỏ mong muốn Trung Quốc dừng lại việc tiến hành hoạt động quân sự trên các đảo.

Mới đây, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Perfecto Yasay nói với các nhà báo tại đảo Boracay, nơi các ngoại trưởng Asean vừa nhóm họp, rằng quan ngại này được tất cả các nước trong khối chia sẻ.

Ông Yasay không nói chính xác hoạt động nào của Trung Quốc dẫn đến điều mà các nước ASEAN quan ngại, nhưng ông hy vọng một bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) có thể đạt được trong tháng Sáu tới.

Đá Chữ Thập ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp.

Bản COC sẽ có thành phần cơ bản là giải trừ những thiết bị quân sự mà Trung Quốc đặt trên Biển Đông, nhưng chưa đề cập rõ là có bắt buộc Trung Quốc phải dỡ bỏ các hệ thống vũ khí đã lắp đặt hay không.

"Các thành viên Asean đồng lòng bày tỏ lo ngại về điều mà họ cho là quân sự hóa khu vực", ông Yasay nói với các hãng thông tấn.

Ngoại trưởng Philippines cũng cho hay, các nước Asean "đã nhận thấy hành động của Trung Quốc về việc lắp đặt hệ thống vũ khí trên các cơ sở mà họ thiết lập tại Biển Đông".

Philippines là nước giữ ghế chủ tịch luân lưu của khối Asean năm 2017. Hãng Reuters đánh giá tuyên bố của ông Yasay cho thấy Asean có quan điểm cứng rắn hiếm thấy về hành động của Trung Quốc.

Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lên cầm quyền, một số tuyên bố mạnh mẽ nhắm vào Trung Quốc của ông Yasay làm dấy lên phỏng đóan rằng Biển Đông có thể sẽ trở thành điểm nóng xung đột trong tương lai gần.

Trung Kiên

Trung Quốc : Lợi ích chung vượt cách biệt Mỹ-Trung (VOA, 18/02/2017)

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson (phải) và người đồng cấp bên phía Trung Quốc Vương Nghị tại cuộc gặp giữa Ngoại trưởng các nước G20, Đức, ngày 17 tháng 02 năm 2017.

Trung Quốc nói lợi ích giữa mối quan hệ Trung-Mỹ vượt xa hơn những khác biệt giữa đối bên. Tuyên bố được Ngoại trưởng Vương Nghị đưa ra hôm 17/2 trong lần đầu gặp Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson kể từ khi ông Tillerson nhậm chức.

Tháng 12 năm ngoái, Tổng thống Donald Trump làm Bắc Kinh giận giữ sau cuộc điện đàm với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn và sau những lời bình luận rằng Hoa Kỳ không buộc phải gắn kết với chính sách "Một nước Trung Hoa" theo đó Washington công nhận lập trường của Trung Quốc là chỉ có một nước Trung Hoa và Đài Loan là một phần lãnh thổ của nước này.

Trong một cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần trước, ông Trump thay đổi lập trường và đồng ý tôn trọng chính sách "Một nước Trung Hoa." Đây là một thắng lợi ngoại giao đối với Bắc Kinh vì Trung Quốc không chấp nhận bị chỉ trích vì tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan tự trị.

Tuy nhiên, một vài lãnh vực khác biệt giữa hai nước, như tiền tệ, thương mại, Biển Đông và Bắc Triều Tiên không được đề cập đến trong các tuyên bố công khai hay trên các cuộc điện đàm.

Một thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc được công bố sau khi ông Vương Nghị gặp Ngoại trưởng Tillerson bên lề hội nghị Ngoại trưởng các nước G20 tại Bonn, Đức, cũng không đề cập rõ ràng đến những bất đồng giữa hai bên.

Ông Vương nói cuộc điện đàm giữa ông Tập và ông Trump rất quan trọng, và hai nước nên thúc đẩy các mối quan hệ tốt hơn nữa.

Vẫn theo lời ông Vương, Mỹ-Trung nên tăng lòng tin lẫn nhau, hợp tác sâu rộng hơn và đảm bảo rằng dưới thời Tổng thống Trump, hai nước đóng góp nhiều hơn cho hòa bình và thịnh vượng thế giới.

Thông cáo cho biết hai bên cũng đã "trao đổi quan điểm một cách sâu rộng"về vấn đề hạt nhân của Bắc Triều Tiên, nhưng không cho biết chi tiết.

Ngoại trưởng Tillerson cũng thúc đẩy Trung Quốc làm mọi việc có thể để làm dịu bớt cách hành xử của Bình Nhưỡng gây bất ổn khu vực sau khi Bắc Triều Tiên phóng thử nghiệm phi đạn đạn đạo ngày Chủ Nhật vừa qua.

****************************

Chiến hạm Trung Quốc kết thúc tập trận ở Biển Đông (RFI, 18/02/2017)

Hàng không mẫu hạm Liêu Ninh của Trung Quốc tập trận tại Biển Đông, tháng 12/2016. REUTERS/Stringer

Tân Hoa Xã hôm nay, 18/02/2017, cho biết là ba chiến hạm của Trung Quốc hôm qua vừa kết thúc một tuần tập trận ở Biển Đông, sau khi cách đây không lâu hàng không mẫu hạm duy nhất của nước này thử nghiệm các vũ khí tại đây.

Đội tàu, trong đó có một khu trục hạm trang bị tên lửa, đã tiến hành tập trận từ thứ sáu tuần trước, và nay đang tiến về vùng đông Ấn Độ Dương và tây Thái Bình Dương. Theo Tân Hoa Xã, cuộc tập huấn lần này bao gồm các cuộc diễn tập "tấn công bất ngờ" và đã được thực hiện "thành công" trong điều kiện biển rất xấu.

Một chuyên gia quân sự thì cho đài truyền hình trung ương Trung Quốc biết rằng các cuộc tập trận nói trên "không theo một kịch bản nào" và "gần với giao tranh thật sự nhất".

Các cuộc tập trận nói trên được thông báo sau khi hôm thứ tư vừa qua, Trung Quốc vừa cảnh cáo Hoa Kỳ là không được thách thức chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, vì có tin là Washington chuẩn bị mở lại các cuộc tuần tra để bảo đảm tự do hàng hải ở vùng biển này, đưa các chiến hạm Mỹ đến sát các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây ở Biển Đông.

Trung Quốc hiện cũng đang xem xét việc sửa đổi luật an toàn hàng hải, buộc các tàu ngầm nước ngoài khi đi vào vùng biển Trung Quốc phải di chuyển trên mặt nước và báo cáo hành trình của họ cho nhà chức trách Trung Quốc. Tuy không đề cập trực tiếp đến Biển Đông, nhưng bản dự thảo luật sửa đổi cho phép các cơ quan quản lý hàng hải Trung Quốc ngăn chận tàu nước ngoài đi vào vùng biển Trung Quốc nếu xét thấy những tàu này có thể gây phương hại cho an toàn hàng hải và trật tự.

****************************

Trung Quốc hoàn tất tập trận trên biển Đông (VOA, 17/02/2017)

Tàu khu trục của Hải quân Trung Quốc

Ba tàu chiến Trung Quốc hôm 17-2 đã hoàn tất một tuần tập trận như dự kiến ở Biển Đông, sau khi tàu sân bay duy nhất của nước này tiến hành thử nghiệm vũ khí trên tàu.

Tân Hoa xã, cơ quan ngôn luận của nhà nước Trung Quốc, tường thuật rằng đội tàu chiến, trong đó có một tàu khu trục có khả năng phóng tên lửa dẫn đường, đã tiến hành các cuộc diễn tập từ hôm thứ 6 tuần trước và đang di chuyển về phía đông Ấn Độ Dương và Tây Thái Bình Dương.

Các cuộc diễn tập của tàu hải quân Trung Quốc, đặc biệt là tàu sân bay Liêu Ninh, trong những tháng gần đây đã làm các nước láng giềng lo lắng, trong bối cảnh tranh chấp chủ quyền ở biển Đông.

Chuyên gia quân sự Yin Zhuo nói với Đài truyền hình Trung Quốc rằng các cuộc diễn tập "không theo kịch bản sắp xếp từ trước" và "sát với điều kiện chiến đấu thực tế".

Trung Quốc hôm 15-2 cảnh báo Mỹ sau khi xuất hiện thông tin cho rằng Washington đang lên kế hoạch để tiến hành các cuộc tuần tra trên Biển Đông.

Mỹ chỉ trích việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo và các cơ sở quân sự trên vùng biển đang trong vòng tranh chấp. Washington quan ngại rằng các cơ sở đó có thể được sử dụng để hạn chế tự do di lại trên tuyến hàng hải quan trọng này, và do đó hải quân Mỹ đã nhiều lần điều tàu đến khu vực để khẳng định "quyền tự do hàng hải".

Trung Quốc đã cam kết sẽ tôn trọng tự do hàng hải trên vùng biển này.

Trung Quốc truyên bố chủ quyền trên hầu hết biển Đông trong khi Đài Loan, Malaysia, Việt Nam, Philippies và Brunei tuyên bố một phần vùng biển có các hải lộ chiến lược và giàu tài nguyên.

Nguồn : Reuters

*************************

Trump đổi giọng, Biển Đông có thay đổi ? (VOA, 17/02/2017)

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Tổng thống Donald Trump tuyên bố với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng Hoa Kỳ sẽ tôn trọng chính sách ‘Một nước Trung Hoa’ trong cuộc điện đàm hôm 9/2, theo thông cáo từ Tòa Bạch Ốc một ngày sau đó. Đây là diễn tiến mới nhất trong chính sách của chính quyền Tổng thống Trump chấm dứt mối quan hệ nguội lạnh với Trung Quốc từ lúc ông Trump đắc cử cho đến sau khi ông nhậm chức.

Khi còn là ứng cử viên Tổng thống của Đảng Cộng Hòa, ông Trump đã chỉ trích Trung Quốc "chơi ép" Hoa Kỳ gây thâm hụt thương mại và chưa đủ nỗ lực trong vấn đề Bắc Triều Tiên. Sau khi trúng cử Tổng thống, ông Trump tiếp tục đả kích Trung Quốc khi cho rằng Hoa Kỳ chẳng hưởng lợi gì trong quan hệ với Bắc Kinh, đồng thời phê phán nước này hạ giá tiền tệ, đánh thuế cao sản phẩm nhập khẩu của Hoa Kỳ, cũng như xây dựng các pháo đài ở Biển Đông. Ngoài chất vấn về chính sách của Mỹ đối với ‘Một nước Trung Hoa’, ông Trump còn điện đàm với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, gây khó chịu cho Bắc Kinh trong khi Ngoại Trưởng Rex Tillerson của chính quyền Trump hôm 12/1 tuyên bố chớ để Trung Quốc được phép tiếp cận các hòn đảo nhân tạo Bắc Kinh xây dựng trên Biển Đông.

Tuy nhiên, sự thừa nhận ‘Một nước Trung Hoa’ trong cuộc điện đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình hôm 9/2 hoàn toàn trái ngược với thái độ quyết liệt trước đó của ông Trump, khiến chính sách sắp tới của Hoa Kỳ tại Châu Á nói chung và tại Biển Đông nói riêng trở nên ‘khó đoán’.

Liệu Tổng thống Donald Trump thay đổi thái độ, xoa dịu với Trung Quốc có thể ảnh hưởng tới chính sách của Mỹ trên Biển Đông ?

Luật sư Vũ Đức Khanh, Giáo sư luật thuộc Đại học Ottawa (Canada) chuyên nghiên cứu về quan hệ quốc tế, luật pháp quốc tế, và vấn đề Biển Đông, cho rằng cuộc gặp giữa ông Trump với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Thủ tướng Canada lần lượt trong hai ngày 10 và 13 tháng này cho thấy có sự thay đổi chiến lược trong cách tiếp cận tình hình chính trị thế giới của ông Trump. Tuy nhiên, ông Trump thay đổi thái độ về ‘Một nước Trung Hoa’, theo luật sư Khanh, không nhất thiết là chỉ dấu chính quyền Trump sẽ có sự thay đổi trong vấn đề Biển Đông.

Vẫn theo chuyên gia này, việc chính phủ Hoa Kỳ tôn trọng chính sách ‘Một nước Trung Hoa’ là nhằm tránh sự đụng độ với Trung Quốc, tuân thủ đường lối ngoại giao với Bắc Kinh mà Hoa Kỳ vẫn theo đuổi trong 40 năm qua. Luật sư Khanh viện dẫn bằng chứng là chính phủ Hoa Kỳ vẫn tiếp tục khẳng định "Họ sẽ tiếp tục đấu tranh với Trung Quốc để bảo vệ quyền lợi tự do hàng hải cũng như hàng không ở trong khu vực và họ không chấp nhận sự hiện diện của Trung Quốc trên các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã bồi đắp từ 3 năm qua."

​Vẫn còn quá sớm để biết chính sách thực sự của chính quyền Tổng thống Trump với Trung Quốc, với Biển Đông ; và thế giới vẫn đang dõi mắt theo từng diễn tiến từ Hoa Kỳ. Tuy nhiên, theo Giáo sư Ngô Vĩnh Long, một nhà nghiên cứu về lịch sử Đông Nam Á, Đông Á, quan hệ Mỹ-Á thuộc Đại học Maine (Hoa Kỳ), tạm thời sẽ không có chính sách nào được quyết trong thời điểm hiện tại khi mà "nội các của Trump đang rối loạn" với các scandal như vụ từ chức của tân cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn hay vụ ứng viên được Tổng thống Trump đề cử làm Bộ trưởng Lao động Andrew Puzder rút lui hôm 15/2, chỉ một ngày trước phiên điều trần trước Thượng Viện để được chuẩn thuận.

Trung Quốc gây bất ngờ với tên lửa tầm xa mới (RFA, 26/01/2017)

Trung Quốc có thể đang thử nghiệm tên lửa tầm xa không đối không mới có khả năng tiêu diệt máy bay cảnh báo sớm và máy bay tiếp liệu trên không. Tờ China Daily loan tin này hôm qua.

Không quân Trung Quốc với máy bay chiến đấu J-10 hôm 13/4/2010. AFP photo

China Daily trích lời của một chuyên gia nghiên cứu không quân Trung Quốc cho biết sự thành công của tên lửa mới sẽ đánh dấu một bước đột phá quan trọng cho Trung Quốc.

Tên lửa mới được xác định có tầm bắn xa tới 400 km, vượt tầm bắn thường được áp dụng trong các lực lượng không quân các nước phương Tây, và có thể lao xuống nhắm vào mục tiêu từ tầng bình lưu.

Hiện không quân Trung Quốc chưa đưa ra bất cứ lời bình luận nào về tên lửa mới.

Chương trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc thời gian gần đây đã làm các nước trong khu vực lo lắng vì những hành động lấn lướt đòi chủ quyền của nước này tại biển Đông và đối với Đài Loan.

******************

Trung Quốc đã thử nghiệm tên lửa không đối không tầm xa ? (RFI, 26/01/2017)

Ảnh minh họa : Hỏa tiễn DF-21D trước bức ảnh Vạn lý trường thành, bày ở Thiên An Môn 3/09/2015.AFP PHOTO / GREG BAKER

Reuters trích Nhân Dân Nhật Báo số ra hôm nay 25/01/2017, cho biết là Trung Quốc có lẽ đã thử nghiệm một loại tên lửa tầm xa, bắn đi từ phi cơ, có thể bắn hạ các loại máy bay dọ thám hay máy bay tiếp liệu.

Tờ báo Trung Quốc nói đến hình ảnh mà quân đội Trung Quốc công bố gần đây của chiến đấu cơ J-11B trang bị môt loại tên lửa chưa được xác định là loại nào.

Trả lời tờ báo một chuyên gia về Không quân Trung Quốc đánh giá rằng đây có thể tên lửa đời mới có thể được thiết kế để bắn hạ những mục tiêu có giá trị, như máy bay do thám tối tân, thường bay ngoài những vùng chiến sự, và là con mắt của máy bay địch.

Theo Reuters hỏa tiễn mới này có thể có tầm bắn 400 cây số, một bước tiến rất xa so với các loại tên lửa hiện nay của Trung Quốc mà tầm bắn hạn chế hơn nhiều, không hơn 100 cây số.

Không Quân Trung Quốc không bình luận gì về thông tin này.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ra lệnh hiện đại hóa quân đội Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng ở Biển Đông và với Đài Loan.

******************

Hoa Kỳ nâng cấp căn cứ quân sự ở Philippines (RFA, 26/01/2017)

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana tại Singapore ngày 23 tháng 1 năm 2017. AFP photo

Bộ Quốc phòng Philippnes hôm qua cho biết Hoa Kỳ sẽ nâng cấp và xây dựng các cơ sở tại những căn cứ quân sự ở Philippines trong năm nay. Đây là một phần trong thỏa thuận hợp tác quốc phòng tăng cường (EDCA) giữa hai nước được ký kết vào năm 2014.

Nói với báo giới ở Philippines, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana cho biết EDCA sẽ vẫn được thực hiện. Trước đó, Tổng thống Phi là ông Duterte đã từng lên tiếng đe dọa sẽ bỏ thỏa thuận này.

Bộ trưởng Lorenzana cho biết Washington cam kết xây dựng các nhà kho, doanh trại và đường băng tại 5 khu vực đã được hai bên thống nhất. Ông cũng cho biết Tổng thống Duterte cũng biết về các dự án này và hứa là sẽ tôn trọng thỏa thuận giữa hai nước.

Ngoài ra, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cũng cho biết nước này đã đề nghị Trung Quốc cung cấp 3 tàu tốc độ, hai máy bay không người lái, súng và một robot phá bom trong gói trợ giúp quốc phòng trị giá 14 triệu đô la mà Trung Quốc hứa cho nước này. Bộ trưởng Lorenzana cho biết những thiết bị này được dùng để giúp Philippines chống lại phiến quân Hồi giáo Abu Sayyaf ở miền Nam Philippines.