Sự kiện sôi nổi nhất trong cuộc Hội nghị Trung Ương 5 khóa XII vừa qua là xử vụ án lớn Đinh La Thăng, bị cáo buộc làm thất thoát hàng nghìn tỷ đồng khi còn làm người đứng đầu quản lý ngành dầu khí.
Đinh La Thăng (trái) và "Chúa Sơn Lâm".
Kết quả là ông Thăng bị đưa ra khỏi Bộ Chính Trị. Chấm hết.
Không có bản khởi tố. Không có bản luận tội. Không có bản trình bày của bị cáo. Không có một nhân chứng, vật chứng, hồ sơ, tài liệu liên quan. Không có luật sư, không có tranh biện. Không có kết luận, kể rõ những tội, chiếu theo đạo luật nào. Không có bản tuyên án.
Vì vậy, sau khi kết án xong, nhiều vấn đề xuất hiện, to lớn hơn, quan trọng hơn chính vụ án.
Đó là : 200 vị trong Ban chấp hành trung ương có ai chất vấn gì về vụ án hay không ? Có ai thắc mắc là việc xử cao hay thấp hay đúng người, đúng tội ? có ai thắc mắc sao bị cáo vẫn còn ở trong Ban chấp hành trung ương, lại còn là Phó ban kinh tế trung ương Đảng ? lại còn là Đại biểu quốc hội ? Sao cả gần 200 vị dều như những chiếc robot vô hồn làm theo lệnh bấm nút của Tổng bí thư, ngoan ngoãn, nhanh nhẩu giơ tay, không một ai mở mồm có một ý kiến riêng.
Đây là vụ án về tội vô trách nhiệm, làm thất thoát tài sản lớn, dính đến tham nhũng, vậy bị can đã tham nhũng bao nhiêu, phải hoàn bồi ra sao ? tài sản bị trưng thu trả lại công quỹ bao nhiêu ? Không ai được biết. Một vụ án dang dở !
Vụ án thế là đã kết thúc hẳn hay chưa ? Cũng là chuyện tù mù. Có nhà bình luận phán đoán sẽ còn 4 bước dành cho bị cáo. Một bước là đưa ra khỏi Ban chấp hành trung ương, đồng thời đưa ra khỏi ban kinh tế trung ương. Một bước nữa là đưa ra khỏi Quốc hội, để trở thành một công dân, rồi bị truy tố theo luật Nhà Nước. Rồi một bước đưa ra tòa án, ví như Bạc Nhất Ba bên Tàu, có thể bị tử hình rồi hoãn thi hành, coi như bị tù chung thân, và tài sản bị xung công. Được như thế còn là hay, là tốt. Nhưng không ai biết sẽ ra sao ! Một nền tư pháp u ám, mờ ảo.
Ông Tổng bí thư vừa cho biểu diễn một vụ xử án độc đáo, nhanh chóng, êm đềm, thực thi một nền tư pháp Đảng trị không giống ai, giơ cao đánh khẽ ; tự khoe là nghiêm minh, nhưng đầy những câu hỏi chưa được giải đáp. Một mình ông, ông làm quan tòa, ông kể tội, ông kết luận, ông tuyên án và buộc 200 vị giơ tay tán thành, thế là xong.
Chính ông Tổng bí thư từng kêu gọi đổi mới nền tư pháp công bằng minh bạch,
thì nay ông xử một vụ án lớn sau lưng ngành tư pháp, phớt lờ Viện kiểm sát, phớt lờ Tòa án tối cao, phớt lờ hiến pháp, luật pháp. Ông là Chúa Sơn Lâm !
Chợt nhớ đến câu nói của bà luật gia Ngô Bá Thành khi còn là Đại biểu quốc hội : "Ta có cả một rừng luật, nhưng lại xử theo luật Rừng !" Tức là trong ngôi rừng Việt Nam, vị Chúa Sơn Lâm là kẻ cầm cân nảy mực, muốn trị ai là trị, có toàn quyền sinh sát, muốn thịt ai là thịt, muốn cho sống được sống, muốn bắt chết phải chết. Hiến pháp ư ? Luật hình sự ư ? Luật phòng chống tham nhũng ư ? Một nền tư pháp công minh, bình đẳng cho mọi người ư ? Ông Chúa Sơn Lâm Nguyễn Phú Trọng cóc cần. Vì ông có riêng một nền dân chủ phát triển đặc biệt, "cao đến thế là cùng !".
Xin nhắc nhở vị Chúa Sơn Lâm rằng ông vừa kêu gọi ngành tư pháp khẩn trương xử 12 vụ án lớn nhất. Các vụ xử án tới sẽ gay go khó khăn vì các bị cáo sẽ ghen tỵ với ông Đinh La Thăng, họ chỉ mong Ngài Chúa Sơn Lâm cho họ hưởng kiểu xử án rất tài tử như Ngài đã làm mẫu "dơ cao, đánh khẽ, cho hạ cánh êm ru, an toàn, còn được giữ nguyên bổng lộc dồi dào cho các đời con cháu".
Bùi Tín
Nguồn : VOA, 19/05/2017
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng hôm 13/5 tuyên bố rằng ông Đinh La Thăng mới chỉ bị xử lý "về mặt đảng", ít ngày sau khi quan chức từng có nhiều tuyên bố thẳng thừng bị kỷ luật và thuyên chuyển công tác.
Ông Đinh La Thăng là "nạn nhân" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ?
Cổng thông tin của chính phủ Việt Nam dẫn lời người đứng đầu đảng cầm quyền nói với cử tri ở Hà Nội rằng "còn về mặt chính quyền đang tiếp tục xử lý" và rằng "các cơ quan có trách nhiệm vẫn đang tiếp tục thực hiện".
Ông Trọng được dẫn lời nói rằng đây là "lần đầu tiên chúng ta xử lý một đồng chí ủy viên Bộ Chính trị liên quan đến quản lý kinh tế", nhưng không nói rõ việc "xử lý về mặt chính quyền" đối với ông Thăng sẽ được thực hiện như thế nào.
Trong cuộc họp với các cử tri, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam được VGP News trích lời nói phải "xử lý nghiêm tham nhũng, đúng người đúng tội".
Ông Trọng cho biết rằng từ đầu năm 2016 đến nay, "đã chỉ đạo khởi tố 9 vụ án với 64 bị can, tiếp tục điều tra bổ sung 11 vụ với 169 bị can, xét xử sơ thẩm 9 vụ với 125 bị cáo, tuyên phạt 2 án tử hình, 4 án chung thân, 5 bị cáo 30 năm tù và 99 bị cáo dưới 30 năm tù ; xét xử phúc thẩm 8 vụ án với 79 bị cáo, tuyên án tử hình 2 bị cáo, chung thân 4 bị cáo, 30 năm tù 2 bị cáo".
Ông Đinh La Thăng đã bị loại khỏi Bộ Chính trị, đồng nghĩa với việc "mất ghế" Bí thư Thành ủy Sài Gòn, vì những sai phạm về chính sách khi lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, nhưng sau đó lại được bổ nhiệm vào cơ quan tham mưu kinh tế cho Đảng.
Trong một tin loan hôm 12/5 mà các nhà phân tích cho là có liên quan, "đoàn công tác của Bộ Chính trị vừa công bố kế hoạch kiểm tra công tác cán bộ tại Bộ Giao thông Vận tải", nơi ông Thăng từng làm lãnh đạo.
Khi còn làm Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, ông Thăng "xạc" nhà thầu Trung Quốc vì để xảy ra hai sự cố làm một người chết và ít nhất 3 người bị thương tại một dự án đường sắt trọng điểm ở thủ đô của Việt Nam năm 2015.
Hôm 10/5, lên tiếng lần đầu tiên sau khi bị loại khỏi Bộ Chính trị, ông Thăng được báo chí trong nước trích lời nói đã "nhận thức sâu sắc" các sai phạm, đồng thời "xin lỗi" đảng và nhân dân.
Giới quan sát cho rằng vụ kỷ luật cựu Bộ trưởng Giao thông Vận tải này là một sự khởi đầu của chiến dịch chống tham nhũng kiểu "đả hổ diệt ruồi" của Trung Quốc.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mở chiến dịch chống tham này năm 2012, và tin cho hay, cho tới nay, hơn 120 quan chức cấp cao "đã sa lưới", và hàng nghìn người bị truy tố.
Ông Thăng bị giáng chức : Truyền thông nói gì ? (BBC, 11/05/2017)
Truyền thông trong nước và quốc tế đã có các bài bình luận trước và sau khi Đảng cộng sản Việt Nam quyết định kỷ luật, đưa ông Đinh La Thăng ra khỏi Bộ Chính trị và thuyên chuyển công tác.
Ông Đinh La Thăng bị Đảng cộng sản cảnh cáo và đưa ra khỏi Bộ Chính trị
Báo tài chính Anh Financial Times ngày 08/05 có bài nói việc ông Thăng bị kỷ luật và các câu hỏi xoay quanh quyết định này làm nổi bật thực trạng tù mù trong quá trình đưa ra quyết định chính thức của hệ thống một đảng ở Việt Nam.
Các nhà đầu tư quốc tế đã bắt đầu quay lại đất nước hơn 90 triệu dân do tăng trưởng kinh tế khởi sắc sau một thời kỳ chững lại, nhưng những mối quan ngại về cung cách chính phủ quản lý các ngành công nghiệp quốc doanh và khu vực tài chính vẫn còn đó.
Bài báo mô tả điều họ gọi là ông Thăng có quan hệ gần gũi với Morgan Stanley, ngân hàng đầu tư của Hoa Kỳ. Một công ty tài chính của PetroVietnam có quan hệ đối tác chiến lược với ngân hàng này trong giai đoạn ông Thăng bị cáo buộc để xảy ra các sai phạm.
Bài báo cũng nói rằng con gái của ông Thăng cũng được ngân hàng này tuyển dụng trong giai đoạn 2006-2013. Tờ báo nhấn mạnh không có cáo buộc sai phạm nào được đưa ra đối với ngân hàng này cũng như con gái ông.
Financial Times cho biết ông Thăng giám sát việc PFC bán 10% cổ phần cho Morgan Stanley vào năm 2007 và ngân hàng này cũng là một trong các bên tư vấn cho Vietnam Airlines phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO). Quá trình IPO được ông Thăng giám sát khi ông là Bộ trưởng Giao thông Vận tải trong giai đoạn 2011-2016.
Khi BBC tiếng Việt liên lạc với Morgan Stanley để lấy phản ứng về nội dung trong bài báo này của Financial Times, một người phát ngôn của ngân hàng này trả lời bằng email rằng họ từ chối bình luận.
'Thân ông Dũng'
Ông Thăng là Bộ trưởng Giao Thông Vận tải dưới thời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Trong khi đó hãng tin AP vào ngày 08/05 dẫn lời Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS ở Singapore mô tả điều ông gọi là ông Thăng là người gần gũi với cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
"Vì vậy việc cách chức ông Thăng có thể được xem như động thái để xử lý nhưng người theo ông Dũng".
Ông Hiệp cho rằng đây là chỉ dấu cho thấy đảng tăng cường chống tham nhũng xảy ra trong các cơ quan thuộc đảng, vốn làm hoen ố uy tín của Đảng cũng như gây ra các vấn đề kinh tế nghiêm trọng cho đất nước.
Quyết định kỷ luật cảnh cáo và cách chức ủy viên Bộ Chính trị của ông Thăng cũng mở đường cho việc điều tra các sai phạm tại PetroVietnam cũng như các vấn đề có thể có tại Bộ Giao thông Vận tải.
Giáo sư Zachary Abuza, từ Học viện Quân sự Quốc gia (National War College), Hoa Kỳ, trong bài viết trên Asia Times ngày 08/05 nói ông Thăng không phải là quan chức cao cấp đầu tiên bị vướng vào các cáo buộc tham nhũng ở cấp cao.
Tác giả dẫn chiếu tới bê bối gần 4 tỉ USD ở Vinashin khiến cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng suýt mất chức.
Trong bối cảnh văn hóa chính trị có đi có lại, có rất nhiều người nhờ vả ông Dũng để có sự nghiệp và ông Dũng không thiếu những người trong đảng trung thành với mình. Giáo sư Abuza cho rằng ông Dũng từng có những người có thâm niên trong đảng ủng hộ và bảo vệ mình bởi họ nhiều khả năng xem việc ông bị thất sủng sẽ có tác động tiêu cực tới tốc độ và qui mô cải cách kinh tế rất cấp bách ở Việt Nam.
"Trong một hệ thống tôn trọng người có tuổi thì điều đó không có lợi cho ông Thăng, tức là ông Thăng có thể lên gần tới tầng thượng nhưng thâm niên chưa đủ và rằng ông Thăng có thể bị xử lý", tác giả nhận định trước khi Ban Chấp hành trung ương ra quyết định kỷ luật và thuyên chuyển công tác ông.
'Bất cập thể chế'
Ông Thăng và ông Nhân trong lễ bàn giao ghế Bí thư Thành ủy hôm 10/05
Blogger Huy Đức, một cây bút từng đưa ra các báo buộc đầu tiên về những sai phạm của ông Thăng ở PVN, trên Facebook cá nhân ngày 10/05 mong không còn phải viết về "Đinh La Thăng" nào nữa".
"Tôi không phải là một nhà báo chống tham nhũng. Ba mươi năm làm báo của tôi chủ yếu là phản biện chính sách. Và gần đây, chỉ khi cần ngăn chặn những kẻ tham nhũng khoác áo dân túy tôi mới phải mài ngòi bút của mình.
"Tôi hy vọng sẽ không còn phải viết về ai như Dũng, như Thăng nữa. Công việc mấy tháng qua của tôi là nghiên cứu về những bất cập trong thể chế, những bất cập đẻ ra tham nhũng", cây bút Huy Đức viết.
Trong khi đó truyền thông Việt Nam đưa tin khá đầy đủ về nội dung kỷ luật ông Thăng tại Hội nghị trung ương và chạy bài khá chi tiết về sự kiện ông "xin lỗi Đảng và Nhân dân" tại Thành phố Hồ Chí Minh khi bàn giao ghế Bí thư Thành ủy cho ông Nguyễn Thiện Nhân.
Đa số các báo vào ngày 11/05 đều cập nhật tin một cách khá vắn tắt về việc ông đã về làm Phó Ban Kinh tế trung ương với ảnh ông đứng cạnh dàn lãnh đạo ban này.
Trong tuần này hai tờ báo thuộc tiếng nói của Đảng và Chính phủ khẳng định tác dụng tích cực của hình thức kỷ luật ông Đinh La Thăng.
Báo Nhân Dân đánh giá việc kỷ luật ông Đinh La Thăng góp phần khích lệ niềm tin của cán bộ đảng viên và nhân dân.
Trong khi đó báo Thanh Tra của Chính phủ mô tả quan ngại từ trước tới nay chỉ là "tắm từ vai trở xuống" và nói đường "quan lộ" của ông Thăng thênh thang bởi các sai phạm trên lộ trình đã được ngụy trang một cách khéo léo.
*********************
Cuộc họp về Sơn Trà cấm cửa báo chí (RFA, 11/05/2017)
Bán đảo Sơn Trà. AFP photo
Một cuộc họp giữa Tổng cục du lịch và Hiệp hội du lịch Đà Nẵng về qui hoạch bán đảo Sơn Trà sẽ được tổ chức tại thành phố Đà Nẵng thay vì ở Hà Nội như dự kiến.
Tuy nhiên báo chí không được tham gia cuộc họp này.
Ông Hà Văn Siêu, Tổng cục phó Tổng cục du lịch nói với một số nhà báo rằng do thời gian ngắn nên không mời báo chí.
Trước đây cuộc họp này dự định tổ chức ở Hà Nội, nhưng Huỳnh Tấn Vinh, Chủ tịch Hiệp hội du lịch Đà Nẵng từ chối vì cho rằng trong cuộc họp không mời các tổ chức hiểu rõ tình hình Đà Nẵng và bán đảo Sơn Trà, như là Hiệp hội Du Lịch, Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật Đà Nẵng,…
Tuy nhiên ông Hà Văn Siêu cho biết Tổng cục du lịch đã đồng ý chuyển cuộc họp vào Đà Nẵng nhưng vẫn không có các thành phần tham dự như ông Vinh đề nghị.
Vừa qua nhiều công trình xây cất trái phép đã bị phát hiện tại bán đảo Sơn Trà, làm cho dư luận lên tiếng không đồng tình, cho rằng bán đảo Sơn Trà, một khu vực quan trọng về quân sự và bảo tồn đa dạng sinh học của Việt Nam đang bị xâm hại.
********************
Thiên tai gây tổn thất nặng cho Việt Nam (RFA, 11/05/2017)
Ngập lụt ở một ngôi làng huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh ngày 16 tháng 10 năm 2016. AFP
Trong năm 2016, Việt Nam bị thiệt hại 1,7 tỉ đô la vì thiên tai.
Đó là số liệu được nêu ra trong ngày 11 tháng 5 nhân dịp Hội nghị của Liên minh nghị viện thế giới về biến đổi khí hậu được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh.
Nhiều thiên tai xảy ra trên cả nước trong năm qua như băng giá trên miền núi, bão lụt ở miền Trung, nhiễm mặn ở vùng Tây Nam Bộ.
Trong phát biểu khai mạc hội nghị, bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, nói rằng nếu không có gì thay đổi thì đến cuối thế kỷ 21, Việt Nam sẽ mất 40% diện tích đồng bằng sông Cửu Long, 11% đồng bằng sông Hồng bị ngập nước. Và có khoảng 12% dân số Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng, với tổn thất là 10% tổng sản phẩm nội địa.
Bà Ngân nói thêm là Quốc hội Việt Nam nhất trí với mục đích của Liên minh nghị viên thế giới trong kỳ hợp lần này là thảo luận các mục tiêu để phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.