Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

10/11/2018

Kỷ niệm 100 năm Thế chiến thứ nhất kết thúc

Tổng hợp

Lãnh đạo Pháp, Đức kỉ niệm 100 năm Thế chiến thứ nhất kết thúc (VOA, 11/11/2018)

Một trăm năm sau khi dt tiếng súng Thế chiến th nht, hai nhà lãnh đo ca Pháp và Đc nm tay và ta đu vào nhau trong mt bui l gây xúc đng đánh du s kin hai bên kí hip ước đình chiến.

thechien1

Tổng thng Emmanuel Macron (phi) và Th tướng Đc Angela Merkel Compiègne, Pháp, ngày 10 tháng 11, 2018

Tổng thng Emmanuel Macron và Th tướng Đc Angela Merkel th sát binh lính thuc L đoàn Pháp-Đc hn hp trước khi khánh thành mt tm lc tôn vinh s hòa gii và tình hu ngh mi gia hai nước tng là k thù trong hai cuc chiến tranh thế gii.

n 3 triệu binh sĩ Pháp và Đc nm trong s khong 10 triu binh sĩ t vong trong cuc Đi chiến năm 1914-1918. Phn ln chiến s ác lit nht din ra trong các chiến hào min bc ca Pháp và B.

Một phái đoàn ca Đc đã kí hip ước đình chiến trước bình minh vào ngày 11 tháng 11 năm 1918, trong một đoàn tàu riêng tư ca tư lnh lc lượng Pháp, Ferdinand Foch, đu trên đường ray băng qua Rng Compiegne. Vài gi sau đó, lúc 11 gi sáng, chiến tranh kết thúc.

"Châu Âu đã hưởng thái bình sut 73 năm qua. Đó là bi vì chúng ta muốn nó được như vy, bi vì Đc và Pháp mun hòa bình", ông Macron phát biu trước mt vài thanh thiếu niên, vi bà Merkel đng bên cnh, nhc đến hòa bình k t khi Thế chiến th hai kết thúc năm 1945.

"Và vì vậy thông đip, nếu chúng ta muốn sống xng đáng vi s hi sinh ca nhng người lính nói rng ‘Không bao gi na !’, là không bao gi khut phc trước nhng bn năng yếu hèn nht ca chúng ta, cũng như trước nhng n lc chia r chúng ta".

Bà Merkel nói bà cảm đng vì bui l và mô t li mời ca ông Macron là mt "c ch rt có tính biu tượng".

Trong một biu hin đoàn kết mnh m, ông Macron và bà Merkel ngi bên trong toa xe la được dng li bng g tếch mà trong đó hòa ước được kí và xem mt cun s tưởng nim. Sau khi hai người kí s tưởng nim, h nm tay nhau ln th hai.

Lần cui cùng các đoàn đi biu Pháp và Đc ngi nơi này là khi Adolf Hitler ca Đc Quc xã buc nhà chc trách Pháp đu hàng sau khi xâm lược nước này vào năm 1940.

Kể t Thế chiến th hai, Pháp và Đc đã thúc đẩy hp tác cht ch hơn Châu Âu và Liên minh Châu Âu đã tr thành khi thương mi ln nht thế gii.

******************

Trump bị chỉ trích vì hủy lễ tưởng niệm tại nghĩa trang Mỹ ở Pháp do mưa (VOA, 11/11/2018)

Tổng thng Donald Trump không th tham d mt bui l tưởng nim Pháp dành cho binh sĩ và thy quân lc chiến M t trn trong Thế chiến th nht trong ngày th By vì mưa khiến Nhà Trng không th sp xếp được vic đi li, Nhà Trng nói.

thechien2

Nghĩa trang Mỹ Aisne-Marne trong Rng Belleau cách Paris 85 km v phía đông, Pháp, ngày 10 tháng 11, 2018

Việc hy b vào phút chót đã khơi ra ch trích rng khp trên mng xã hi và t mt s quan chc Anh và M, nói rng ông Trump "làm nhc" các quân nhân M.

Theo lịch trình tng thng l ra s đến d mt bui l ti Nghĩa trang M Aisne-Marne Belleau, cách Paris 85 km về phía đông, cùng phu nhân Melania. Nhưng mưa dm d và trn mây thp khiến máy bay trc thăng ca ông không th bay ti đa đim này.

"(Sự tham d ca h) đã b hy b vì nhng khó khăn trong vic lên kế hoch và khó khăn hu cn do thi tiết", Nhà Trng nói trong mt thông cáo. H nói thêm rng mt phái đoàn ca Chánh Văn phòng Nhà Trng John Kelly, mt tướng v hưu, đã đi thay.

Quyết đnh này khơi ra mt lot nhng ch trích trên Twitter. Nicholas Soames, mt thành viên trong Ngh vin Anh và là cháu trai của cu Th tướng Winston Churchill, nói ông Trump đang làm nhc các quân nhân M.

"Họ hi sinh khi đi din k thù và @realDonaldTrump thm hi thm chí không th bt chp thi tiết mà ti đ t lòng tôn kính nhng người đã ngã xung", ông Soames viết trên Twitter.

Các quan chức Nhà Trng cho biết quyết đnh được đưa ra do thi tiết và dn ra nhng lo ngi v an ninh trong vic vi vàng sp xếp mt đoàn xe h tng. Nhng lo ngi tương t tng ngăn ông Trump đến khu phi quân s gia hai min Triu Tiên mt năm trước khi sương mù ngăn máy bay trc thăng ca ông h cánh.

Ben Rhodes, người tng là phó c vn an ninh quc gia đc trách truyn thông chiến lược dưới thi Tng thng Barack Obama, nói lí do thi tiết bt li là không thuyết phc.

"Tôi đã giúp lên kế hoch cho tất c các chuyến đi ca Tng thng Obama trong 8 năm", ông viết trên Twitter. "Luôn tính ti chuyn tri mưa. Luôn luôn".

*********************

Thế Chiến I : Paris ghi nhận công lao người lính Châu Á (RFI, 10/11/2018)

Ngày 09/11/2018, lần đầu tiên công lao của khoảng 400.000 người Châu Á sát cánh cùng quân đội Pháp trong Thế Chiến thứ nhất đã được tưởng niệm dưới chân Khải Hoàn Môn (Paris), gần ngọn lửa người lính vô danh.

thechien3

Ngọn lửa tưởng niệm Người lính vô danh dưới chân Khải Hoàn Môn, ảnh chụp ngày 07/11/2018. Reuters/Charles Platiau

Từ lâu không được chú ý so với đóng góp của người Châu Phi, công lao, đóng góp của những người lính Châu Á đã được ghi công tại lễ tưởng niệm chiều tối 09/11/2018, theo sáng kiến của Hội đồng Cấp cao người Châu Á tại Pháp (Haut Conseil des Asiatiques de France, HCAF) với sự có mặt của phát ngôn viên chính phủ Benjamin Griveaux và một số nhà ngoại giao.

Lính tình nguyện Trung Quốc, An Nam, Ấn Độ được điều động khắp nước Pháp để bù đắp tình trạng thiếu hụt nhân công tại các nhà máy, bốc dỡ tầu hàng, đào chiến hào, sửa chữa đường, rà phá mìn trên chiến trường, thu xác lính tử trận.

Theo AFP, có khoảng 140.000 người Trung Quốc, 100.000 người Đông Dương (Cam Bốt, Lào, Việt Nam) và khoảng 140.000 người Ấn Độ (trong đó có 90.000 lính chiến đấu ngoài mặt trận) được điều ra chiến trường phía Tây nước Pháp. Những con người này bị quản lý với bàn tay sắt trong giai đoạn Thế Chiến thứ nhất.

Pháp là nước đầu tiên hướng đến Trung Quốc vì, giống như Anh, Pháp có nhiều khu nhượng địa tại quốc gia Châu Á này. Sau một thời gian đàm phán căng thẳng, Pháp mở một chi nhánh tuyển quân đầu tiên ở Trung Quốc vào năm 1916, trong đó có tỉnh Sơn Đông (bờ biển phía đông) và một số tỉnh lân cận Hà Bắc, Giang Tô. Một thành viên trong phái đoàn đàm phán nhận xét rằng "Rụt rè, tráng kiện, dai sức và dễ bảo, công nhân phương Bắc sẽ thích nghi được với khí hậu của chúng ta và những công việc dù nặng nhọc".

Theo bà Ma Li, nhà sử học người Pháp gốc Hoa, khoảng 37.000 người Trung Quốc được Pháp tuyển dụng, trong đó có 10.000 người được điều đến miền Bắc nước Pháp. Phía Anh tuyển từ 93.000 đến 95.000 người, cũng đóng quân ở miền Bắc. Phần lớn trong số họ bị mù chữ, là người nghèo, nông dân không đất, tình nguyện đi lính "vì được trả lương".

Điều kiện sống khắc khổ

Vẫn theo sử gia Ma Li, ngay tại Pháp, nghiệp đoàn CGT đã đấu tranh cho lao động Châu Á có mức lương tương xứng với người lao động Pháp và trong hợp đồng phải nêu rằng "lính thợ Trung Quốc không được đưa ra tiền tuyến". Tuy nhiên, ở chiến trường miền Bắc, họ đóng quân gần một mặt trận, nằm trong khu vực oanh kích và "họ rà phá mìn mà không có chút kinh nghiệm nào". Điều này vi phạm rõ ràng hợp đồng lao động. Thêm vào đó là điều kiện sống và thời tiết khắc khổ : giá lạnh, thiếu ăn, bệnh dịch, chậm lương… vì vậy đã xảy ra nhiều cuộc nổi dậy song bị đàn áp thẳng tay.

Quan hệ giữa lính Châu Á và người dân Pháp cũng căng thẳng, đặc biệt kể từ năm 1917, bộ tham mưu sử dụng người Trung Quốc và Đông Dương để ngăn chặn nhiều cuộc biểu tình.

Năm 1922, ít nhất 2.000 người Trung Quốc chọn ở lại Pháp, trong đó khoảng một nửa dần phân tán khắp Châu Âu trước năm 1925. Vậy bao nhiêu người Trung Quốc đã thiệt mạng trong Thế Chiến thứ nhất ? "Không ai có thể trả lời được câu hỏi này", theo nhận định năm 2014 của ông Dominique Guyot, cựu phụ trách một Ủy ban Lịch sử theo khởi xướng của bộ Lao Động Pháp. Ông cho rằng "còn phải nghiên cứu về giai đoạn nhập cư này, thời kỳ mà người lao động phải sống trong điều kiện không chấp nhận được và phi nhân tính".

Thu Hằng

Quay lại trang chủ
Read 416 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)