Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

23/12/2018

Hậu quả nào khi Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis rũ áo ra đi ?

Tổng hợp

Đặc sứ Mỹ trong liên minh chống IS từ chức để phản đối quyết định về Syria (VOA, 23/12/2018)

Brett McGurk, đặc s Hoa Kỳ trong liên minh quc tế chng Nhà nước Hi giáo, đã t chc đ phn đi quyết đnh ca Tng thống Trump rút quân khi Syria, truyn thông M loan tin.

btqp6

Ông Brett McGurk được nói là có bt đng mnh m vi quyết đnh chóng vánh ca Tng thng Donald Trump rút 2.000 binh sĩ Mỹ khi Syria.

Quyết đnh t chc ca ông được xác nhn bi mt quan chc B Ngoi giao nm rõ s vic, báo The Washington Post cho biết. S vic din ra ngay sau khi B trưởng Quc phòng M Jim Mattis loan báo từ chc trong tun này vì nhng khác bit v chính sách đi ngoi ca Nhà Trng, ni bt là Syria.

Ông McGurk được nói là đã có kế hoch ri v trí này vào tháng 2 năm 2019, nhưng đài CBS News dn các ngun tin ca h cho biết ông đã thông báo vi Ngoi trưởng Mike Pompeo rng ông s tăng tc ri chc vì bt đng mnh m vi quyết đnh chóng vánh ca ông Trump rút 2.000 binh sĩ M khi Syria mà trên thc tế b mc các đng minh ca M trong khu vc.

Ông McGurk đệ đơn t chc vào ngày th Sáu, theo CBS. Quyết đnh ra đi ca ông s có hiu lc t ngày 31 tháng 12, t Post cho biết.

Trước đó trong tháng này, ông McGurk nói rng Nhà nước Hi giáo chưa h b đánh bi hoàn toàn dù nhóm này đã mt nhiu lãnh th.

"Không người nào ng phó vi các vn đ này hàng ngày tỏ ra t mãn. Không ai tuyên b s mnh đã hoàn tt", ông McGurk phát biu ti mcuộc hp báo ở B Ngoi giao. "Đánh bi v mt lãnh th là mt giai đon trong mt chiến dch lâu dài hơn nhiu".

Ông Trump trước đó tuyên b M đã đánh bi Nhà nước Hi giáo Syria và đã đến lúc đưa binh sĩ v nước.

Ông McGurk đã dẫn đu các n lc ca M chng li nh hưởng ca Nhà nước Hi giáo trên các chiến trường Syria, Iraq, Afghanistan và những nơi khác k t năm 2015. Ông là mt trong s ít nhng người được Tng thng Barack Obama b nhim được đi ngũ ca ông Trump yêu cu li v trí ca mình. Trước đó, ông đã phc v trong chính quyn Bush.

*******************

Mỹ rút khỏi Syria, Thổ Nhĩ Kỳ lên tuyến đầu chống "khủng bố" (RFI, 22/12/2018)

Một ngày sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rút hết quân khỏi Syria, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ mới lên tiếng phản ứng. Ngày 21/12/2018, ông Erdogan hứa Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục truy đuổi "hai mối đe dọa khủng bố" : lực lượng dân quân Kurdistan, luôn bị Thổ Nhĩ Kỳ liệt vào danh sách khủng bố, và những thành viên thánh chiến cuối cùng của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo.

btqp7

Tổng thống Recep Tayyip Erdogan hôm 21/12/2018 hứa Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục truy đuổi "hai mối đe dọa khủng bố" Reuters/Umit Bektas

Từ Istanbul, thông tín viên Alexandre Billette cho biết thêm :

"Đích thân tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ phát biểu hôm thứ Sáu (21/12) : "Nếu quyết định rút hết quân Mỹ khỏi Syria được áp dụng, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ xóa sổ quân thánh chiến của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo cũng như lực lượng bảo vệ Nhân Dân Kurdistan (YPG)".

Theo tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, mọi chuyện đã diễn ra đúng như những gì được thống nhất trong cuộc điện đàm với tổng thống Mỹ ngày 14/12. Sau khi hội đàm với đồng nhiệm Mỹ, ông Erdogan có lẽ đã chấp nhận tạm lùi chiến dịch quân sự của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, lúc đó sắp được tiến hành, nhắm vào lực lượng người Kurdistan ở phía Đông dòng sông Euphrate và để Washington có thời gian rút hết quân nhân Mỹ.

Tóm lại, sau thông báo của Donald Trump, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ tự cho là chủ luật chơi. Theo ông Erdogan, từ giờ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thảo chiến lược để loại bỏ những khu vực cuối cùng vẫn do thánh chiến Hồi Giáo kiểm soát. Thậm chí, ông Erdogan còn gây sức ép với Hoa Kỳ : Ông muốn hoãn cuộc tấn công nhắm vào vào lực lượng dân quân Kurdistan nhưng quyết định tạm hoãn này không phải là vô hạn".

Thu Hằng

*****************

Mattis ra đi, đồng minh Mỹ ở Châu Á-Thái Bình Dương mất người bạn tin cậy ở Washington (VOA, 22/12/2018)

Quyết đnh t chc đt ngt ca Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ Jim Mattis đã gây quan ngi sâu xa nơi các đng minh ca M ti Châu Á-Thái Bình Dương.

btqp1

liu : Bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis ti hi ngh các Bộ trưởng quốc phòng ASEAN ti Thượng đnh An ninh Châu Á, ngày 4/6/2017. (DOD photo by Navy Petty Officer 2nd Class Dominique A. Pineiro)

Hãng tin Reuters dẫn li các quan chc khu vc và các nhà phân tích nhn đnh hôm 21/12 rng nhng đng minh của M vn xem tướng hi hưu Jim Mattis là người đã xây dng được nim tin, và có công kim hãm khuynh hướng bc đng, t cô lp hóa ca chính quyn M hin ti.

Khu vực Á Châu-Thái Bình Dương - bao gm các đng minh kiên cường ca Hoa Kỳ như Nht Bn, Hàn Quốc và Úc – là nhng vùng có nhiu biến đng và là đa đim ca mt s đim nóng nht trên thế gii, trong bi cnh căng thng tăng cao trên bán đo Triu Tiên, và các đng thái ca Trung Quc quân s hóa Bin Đông gây ra nhiu xích mích.

Ông Mattis là người vn hu thun các quan h vi nhng đng minh truyn thng ca M. Ông t chc vì có quan đim bt hòa vi Tng thng Donald Trump v các chính sách đi ngoi, k c các quyết đnh bt ng trong tun này đòi rút quân ra khi Syria, và bt đu lên kế hoạch rút quân Afghanistan.

Trao đổi vi t báo The Australian, Thượng ngh sĩ Jim Molan ca Úc nhn đnh : "Nói chung, B trưởng Quc Phòng Jim Mattis được coi là mt trong nhng nhân vt có uy tín, là "người ln" trong chính quyn Tng thng Trump".

Thượng ngh sĩ Molan nói s ra đi ca ông Mattis rt đáng lo ngi bi vì đây li là "thêm mt yếu t bt đnh khác na trong vic làm quyết đnh ca Hoa Kỳ".

Giới phân tích cho rng ông Mattis là mt người hay mnh m ch trích s hin din ngày càng tăng ca Trung Quốc trên Bin Đông, tuy nhiên ông đã n lc làm vic đ đm bo căng thng không sôi sc quá mc.

Reuters dẫn li nhà phân tích Euan Graham, Giám đc ban Á Châu ca Đi hc La Trobe, Úc Châu, nhn đnh : "Tướng Mattis bo đm s liên tc trong các chính sách của chính ph M, ông được tin tưởng là nhân vt có th tin cy đ kim hãm nhng hành vi bc đng ca ông Trump, trong bi cnh Tng thng M là người có khuynh hướng cô lp hóa, và rõ ràng hoài nghi các cam kết ca M vi các đng minh truyn thống".

Vẫn theo Reuters, s ra đi ca Mattis s khiến Úc mt đi mt đng minh quan trng trong chính quyn Trump, gia lúc nước Úc không có mt đi s Hoa Kỳ t năm 2016 ti bây giờ.

******************

Vụ Mattis từ chức gây lo ngại cho các đồng minh của Mỹ ở Châu Á (RFI, 21/12/2018)

Vụ bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Jim Mattis bất ngờ thông báo từ chức đang gây lo ngại cho các đồng minh của Hoa Kỳ ở Châu Á, bởi vì cho tới nay, đối với các quốc gia này, trong chính quyền Donald Trump, tướng về hưu Mattis là một nhân tố giúp duy trì tính ổn định, tạo sự tin tưởng, cũng như giúp hạn chế bớt những quyết định bốc đồng của một vị tổng thống tính khí thất thường. Đó là nhận định chung của các quan chức trong khu vực và giới phân tích.

btqp2

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ James Mattis, trong cuộc họp báo tại Oslo, Na Uy, ngày 14/07/2018. Reuters

Châu Á là khu vực hiện Hoa Kỳ có những đồng minh rất thân cận như Hàn Quốc, Nhật Bản và Úc, và cũng là khu vực tập trung một số điểm nóng nhất trên thế giới, đặc biệt là bán đảo Triều Tiên và Biển Đông. Đây là một vùng rất cần có sự can dự lâu dài và ổn định của Hoa Kỳ để ngăn chặn nguy cơ bùng nổ xung đột.

Cho tới nay, bộ trưởng Quốc Phòng Mattis vẫn là người chỉ trích mạnh mẽ việc Trung Quốc tăng cường sự hiện diện ở Biển Đông, đồng thời ông cũng nỗ lực giúp làm giảm căng thẳng ở vùng biển đang có tranh chấp này.

Trên nhật báo The Australian, thượng nghị sĩ Úc Jim Molan khẳng định tướng Mattis vẫn được xem là một trong những người "trưởng thành" - (chín chắn), nếu không muốn nói là người "trưởng thành" cuối cùng trong chính quyền Trump. Theo vị thượng nghị sĩ này, việc ông Mattis ra đi rất đáng lo ngại, vì nó làm tăng thêm một yếu tố bất ổn vào các quyết định tương lai của Mỹ trong các hồ sơ địa chính trị. Đặc biệt, đối với Canberra, tướng Mattis là một đồng minh chủ chốt trong chính quyền Trump. Một nguồn tin ngoại giao tại Mỹ xác nhận với Reuters : "Ông Mattis vẫn thường lắng nghe ý kiến của Úc".

Còn theo nhận định của ông Adam Mount, một nhà phân tích quốc phòng thuộc Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, được hãng tin Reuters trích dẫn, trước một nước Bắc Triều Tiên không từ bỏ tham vọng hạt nhân, trước một nước Trung Quốc ngày càng hung hăng, những nỗ lực của bộ trưởng Mattis đã giúp duy trì liên minh giữa Hoa Kỳ với các nước đồng minh Châu Á. Nhưng ông Adam Mount nhấn mạnh, còn nhiều vấn đề lớn cần được giải quyết để cho liên minh này thật sự vững mạnh.

Trong khi đó, hãng tin Bloomberg lưu ý, ngoài những quyết định đã được loan báo như triệt thoái toàn bộ quân khỏi Syria, rút một phần lực lượng khỏi Afghanistan, thì việc bộ trưởng Mattis từ chức có thể sẽ ảnh hưởng đến chính sách của chính quyền Trump về Bắc Triều Tiên, vào lúc mà Kim Jong Un đang tìm cách làm rạn nứt liên minh Mỹ-Hàn, thông qua việc làm hòa với Donald Trump. Bản thân tổng thống Trump cũng đã góp phần làm suy yếu liên minh Washington - Seoul, khi ông đơn phương quyết định tạm ngưng các cuộc tập trận chung hàng năm giữa hai nước.

Cho tới nay, trong khi bộ trưởng Mattis ủng hộ hết mình liên minh Mỹ-Hàn, thì tổng thống Trump thường xuyên đặt lại vấn đề về sự cần thiết phải duy trì 28 ngàn quân ở Hàn Quốc và đòi Seoul phải trả thêm tiền để Hoa Kỳ bảo vệ an ninh. Hiện giờ, hai nước vẫn chưa đạt được thỏa thuận về việc chia sẻ chi phí duy trì lực lượng Mỹ ở Hàn Quốc. Theo dự báo của giáo sư Daniel Pinkston, Đại học Troy, Seoul, được Bloomberg trích dẫn, nếu trong cuộc đàm phán với Hàn Quốc, tổng thống Trump không thấy đạt được kết quả như mong muốn và nếu trong thời gian tới, ông gặp thêm khó khăn trong nước, thì không loại trừ khả năng là chủ nhân Nhà Trắng sẽ ra lệnh rút lực lượng Mỹ khỏi miền nam Triều Tiên.

Cũng theo nhận định của hãng tin Bloomberg, việc tổng thống Trump bất ngờ quyết định rút quân khỏi Syria mà không tham khảo ý kiến các cố vấn an ninh quốc gia sẽ càng khiến cho Bình Nhưỡng chỉ muốn nói chuyện trực tiếp với Trump, chứ không thông qua ai khác trong chính quyền Mỹ, nhất là kể từ nay không còn ai dám can ngăn tổng thống Mỹ.

Thanh Phương

*********************

Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ bất ngờ thông báo từ chức (RFI, 21/12/2018)

Hôm 20/12/2018, bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ Jim Mattis đã bất ngờ thông báo từ chức, do bất đồng với tổng thống Donald Trump về chiến lược mới của Nhà Trắng, cụ thể là quyết định rút toàn bộ quân Mỹ khỏi Syria và chuẩn bị rút một phần lực lượng khỏi Afghanistan.

btqp3

Hôm 20/12/2018, bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ Jim Mattis đã bất ngờ thông báo từ chức. Reuters/Joshua Roberts

Trên mạng Twitter, tổng thống Trump không dùng chữ "từ chức" mà chỉ thông báo là bộ trưởng Quốc Phòng Mattis sẽ rời khỏi chức vụ này vào cuối tháng 02/2019 và ông sẽ sớm bổ nhiệm một người thay thế.

Theo nhận định của hãng tin AFP, vụ từ chức của tướng Mattis, một nhân vật rất được nể trọng trên trường quốc tế, là một vố rất đau đối với tổng thống Hoa Kỳ, đang ngày càng bị cô lập.

Từ Wahsington, thông tín viên Anne Corpet tường trình :

"Mặc dù tổng thống Trump khẳng định là tướng Mattis nghỉ hưu, nhưng rõ ràng đây là một vụ từ chức do có những bất đồng sâu sắc. Lá thư của bộ trưởng Quốc Phòng gởi chủ nhân Nhà Trắng đã nói rất rõ điều đó.

Ông Jim Mattis viết : Quan điểm trước sau như một của tôi là phải đối xử các đồng minh với sự tôn trọng và phải rất tỉnh táo với thế lực xấu xa và các đối thủ chiến lược. Ông viết thêm : Bởi vì ngài có quyền chọn một bộ trưởng Quốc Phòng theo lập trường của ngài, nên tôi nghĩ rằng tốt hơn hết là tôi từ chức. Nói chung, ông không thể nào chấp nhận việc rút quân khỏi Syria.

Một trong những người đầu tiên có phản ứng về vụ từ chức của bộ trưởng Mattis là thượng nghị sĩ Cộng Hòa thân cận với tổng thống Trum, Lindsey Graham, một nhân vật cũng chống lại việc triệt thoái khỏi Syria.

Ông Graham viết : Tướng Mattis là một người vừa thông minh, vừa trong sạch, từ hàng mấy thập niên qua vẫn nỗ lực hết mình trong cuộc chiến chống Hồi giáo và đã đóng góp những ý kiến rất sáng suốt và hợp đạo lý cho tổng thống.

Nhưng rõ ràng là Donald Trump không thèm nghe vị bộ trưởng Quốc Phòng của ông nữa. Ông Jim Mattis hôm qua đã đến Nhà Trắng để cố gắng thuyết phục tổng thống duy trì lực lượng ở Syria, nhưng đã không thành công".

Thanh Phương

**********************

Mỹ sẽ rút một số lượng lớn quân khỏi Afghanistan (RFI, 21/12/2018)

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 20/12/2018 đã quyết định giảm một phần lớn quân nhân Mỹ tại Afghanistan, vào cùng ngày ra thông báo rút hết quân khỏi Syria.

btqp4

Ngày 20/12/2018, tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút một phần lớn quân nhân Mỹ hiện có mặt tại Afghanistan. Reuters

Ngay lập tức, ngày 21/12, phủ tổng thống Afghanistan đã trấn an rằng quyết định trên "sẽ không tác động đến an ninh" của đất nước vì quân đội đã nắm quyền kiểm soát hoàn toàn từ bốn năm nay.

Phát biểu với AFP ngày 20/12, một quan chức ngoại giao Mỹ ẩn danh khẳng định "quyết định đã được đưa ra" và "sẽ có một đợt rút quân quan trọng", cụ thể là khoảng vài nghìn quân nhân Mỹ, theo phát ngôn viên phủ tổng thống Afghanistan, Haroon Chakhansuri.

Quyết định bất ngờ của tổng thống Trump được đưa ra trong bối cảnh các quan chức Mỹ và phe Taliban Afghanistan vừa tiến hành các cuộc đàm phán hòa giải, tại Abou Dhabi trong tuần này và Washington cố đạt được một thỏa thuận hòa bình với phe Taliban trước kỳ bầu cử tổng thống Afghanistan vào tháng 04/2019.

Theo hai nhật báo Wall Street Journal và New York Times, khoảng 7.000 trên tổng số 14.000 quân nhân Mỹ nằm trong kế hoạch rút quân. Tại Afghanistan, lực lượng Mỹ có hai nhiệm vụ tách biệt : hỗ trợ quân đội Afghanistan trong khuôn khổ NATO và tiến hành các chiến dịch riêng lẻ chống khủng bố thánh chiến.

Theo AFP, hai quyết định rút quân khỏi Syria và Afghanistan của tổng thống Donald Trump có thể dẫn đến nhiều hệ quả địa-chính trị quan trọng tại các khu vực liên quan.

Về hồ sơ Afghanistan, nhiều chuyên gia cho rằng quyết định của Mỹ mang lại cho phe Taliban một thắng lợi chiến thuật mà không cần phải có một nhượng bộ nào.

Thu Hằng

********************

Donald Trump tự ý quyết định rút quân Mỹ khỏi Syria (RFI, 20/12/2018)

Tuyên bố chiến thắng Daesh tại Syria, tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh triệt thoái toàn bộ 2000 quân đang bố trí ở miền bắc Syria. Đây không phải là lần đầu tiên lãnh đạo hành pháp Mỹ thông báo ý định rút quân. Nhưng quyết định loan trên "tweet" hôm thứ Tư 19/12/2018 gây sửng sốt và chống đối ngay trong phe của tổng thống.

btqp5

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh tại Nhà Trắng ngày 18/12/2018. Reuters/Jim Young

Từ Washington, thông tín viên Grégoire Pourtier tường thuật :

"Chắc chắn Donald Trump đã làm cho giới thân cận chưng hửng. Bởi vì trong những ngày gần đây, nhiều quan chức Mỹ còn nói là lực lượng Mỹ sẽ tiếp tục hiện diện ở miền bắc Syria trong một thời gian nữa. Thứ nhất, tổ chức Nhà nước Hồi giáo Daesh có thể trỗi dậy bất cứ lúc nào và quan trọng hơn nữa là vấn đề chính trị tại Syria chưa giải quyết xong. Thế mà, toàn khu vực có ổn định hay không, điều đó tùy thuộc vào tình hình Syria.

Sự thực là dường như Donald Trump lấy quyết định một mình và gần như không thông báo một ai trong giới thân cận. Ngày thứ Tư, vẫn chưa có một thông tin nào liên quan đến phương thức tổ chức và lịch trình triệt thoái. Cũng không tìm ra một viên chức nào lên tiếng biện minh cho quyết định của Donald Trump. Trái lại, ngay trong đảng Cộng Hòa, nhiều nghị sĩ không giấu thái độ bất bình. Một người còn lên án gay gắt : "Đây là một quyết định chiến lược ngu ngốc nhất lịch sử".

Giới phân tích không quên nhắc lại sai lầm của tổng thống Obama khi quyết định rút quân khỏi Irak, mở đường cho Daesh tấn công. Quyết định của tổng thống Donald Trump sẽ tạo thuận lợi cho Iran, kẻ thù của Mỹ, cũng như giúp cho Nga phát huy ảnh hưởng tại Trung Đông.

Ngược lại, người Kurdistan, đồng minh của Mỹ trong cuộc chiến chống Daesh, có nguy cơ phải phó mặc số phận cho Thổ Nhĩ Kỳ. Bởi một sự ngẫu nhiên, hôm qua cũng là ngày Washington thông báo đạt được một hợp đồng khổng lồ bán vũ khí cho Ankara".

Phản ứng quốc tế : Đồng minh lo ngại, Moskva hài lòng

Theo bản tin Reuters ngày 20/12/2018, một viên chức Mỹ giấu tên cho rằng toàn bộ 2000 quân sẽ rút đi, sau khi chiến dịch chống Daesh kết thúc, có thể kéo dài từ 60 đến 100 ngày.

Quyết định của tổng thống Mỹ được Moskva khen ngợi ngay lập tức là sẽ tạo điều kiện cho một giải pháp chính trị tại Syria.

Trái lại, Israel, đồng minh của Mỹ trong khu vực rất lo âu. Thủ tướng Netanyahu tuyên bố ngắn gọn : Israel sẽ tự lo bảo vệ an ninh cho chính mình.

Anh Quốc, qua tuyên bố của bộ trưởng Quốc Phòng Tobias Ellwood, cho là Donald Trump đã sai lầm khi nói Daesh chiến bại : Daesh đã biến thành những dạng cực đoan khác.

Pháp sẽ tiếp tục can thiệp quân sự vào Syria. Theo bộ trưởng bộ Quân Lực Florence Parly, Daesh chưa bị tiêu diệt, mầm mống vẫn còn. Phát ngôn viên quân đội Pháp Patrick Steiger cho biết thêm : chiến dịch chống Daesh vẫn tiếp diễn, quyết định của tổng thống Mỹ không làm thay đổi gì.

Tú Anh

Quay lại trang chủ
Read 580 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)