Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

02/02/2019

Hoa Kỳ và Nga phát động một cuộc chạy đua vũ trang mới ?

Tổng hợp

Hoa Kỳ chính thức thông báo rút khỏi hiệp ước INF (RFI, 02/02/2019)

Hôm 01/02/2019, Hoa Kỳ đã thực hiện lời đe dọa rút khỏi một hiệp ước về vũ khí hạt nhân tầm trung (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty-INF) ký với Nga vào thời chiến tranh lạnh, bất chấp nguy cơ một cuộc chạy đua vũ khí mới với Moskva.

coldwar1

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh tại Nhà Trắng, ngày 01/02/2019. Reuters/Jim Young

Trong một thông cáo, tổng thống Donald Trump cho biết : "Ngày mai (02/02), Hoa Kỳ sẽ đình chỉ thực hiện các nghĩa vụ trong khuôn khổ hiệp ước INF và khởi động tiến trình rút khỏi hiệp ước này. Tổng thống Mỹ nói thêm : "Việc rút khỏi hiệp ước sẽ có hiệu lực trong 6 tháng nữa, trừ phi nước Nga thực hiện các nghĩa vụ của họ bằng cách phá hủy toàn bộ các tên lửa và các thiết bị vi phạm hiệp ước"…

Hôm nay, tổng thống Vladimir Putin vừa thông báo là nước Nga cũng ngưng tuân thủ hiệp ước INF, cáo buộc chính Hoa Kỳ đã vi phạm hiệp ước này. Ngay từ hôm qua, Moskva đã bác bỏ các cáo buộc "vô căn cứ" của Washington và lên án chiến lược của Mỹ.

Từ Moskva, thông tín viên Daniel Vallot tường trình :

"Một lần nữa, Moskva khẳng định họ vẫn chủ trương tuân thủ hiệp định được Ronald Reagan và Mikhail Gorbachov ký kết vào thập niên 1980. Đối với Nga, Hoa Kỳ không chỉ đưa ra những cáo buộc vô căn cứ, mà nước này còn vi phạm hiệp ước INF.

Trả lời phỏng vấn trên đài truyền hình Rossiya 24, thứ trưởng ngoại giao Nga Sergai Ryabkov chỉ trích hệ thống chống tên lửa mà khối NATO đã triển khai ở Romania và sắp tới đây ở Ba Lan.

Ông Ryabkov nói : "Trong kịch bản tồi tệ nhất, Hoa Kỳ có thể triển khai 24 tên lửa Tomahawk. Với hệ thống chống tên lửa sẽ được lắp đặt ở Ba Lan, họ sẽ có thể triển khai tới 48 tên lửa với tầm bắn 2.500 km. Nếu quý vị vẽ một vòng tròn trên bản đồ, quý vị sẽ thấy những vùng nào của Nga nằm trong tầm bắn của những tên lửa đó".

Đối ông Ryabkov, Washington muốn lôi kéo nước Nga vào một cuộc chạy đua vũ khí mới, hơn 40 năm sau cuộc chạy đua vũ khí đã làm Liên Xô kiệt quệ. Thứ trưởng ngoại giao Nga nhấn mạnh : "Họ không hiểu là lần này chúng tôi đã học được bài học. Chúng tôi sẽ không ngại đầu tư vào những phương tiện để đáp trả Hoa Kỳ, nhưng chúng tôi sẽ tránh không bị phá sản".

Châu Âu lo ngại

Liên Hiệp Châu Âu tỏ vẻ lo ngại trước việc Hoa Kỳ rút khỏi hiệp ước INF. Hôm qua, lãnh đạo ngành ngoại giao của Liên Hiệp Châu Âu Federica Mogherini tuyên bố : "Điều chúng tôi dứt khoát không muốn nhìn thấy, đó là lục địa của chúng tôi biến thành một trận địa và là nơi đụng độ giữa các siêu cường quốc khác".

Thanh Phương

*********************

Nga đình chỉ hiệp ước vũ khí hạt nhân sau khi Mỹ nói sẽ rút đi (VOA, 02/02/2019)

Nga đã đình chỉ Hiệp ước Lc lượng Ht nhân Tm trung (INF) thi Chiến tranh Lnh, Tng thng Vladimir Putin cho biết hôm th By, sau khi M tuyên b s rút khi hip ước kim soát vũ khí này, cáo buc Moscow vi phm.

coldwar2

Tổng thng Nga Vladimir Putin hp vi B trưởng Quc phòng Sergei Shoigu và B trưởng Ngoi giao Sergei Lavrov ti Đin Kremlin Moscow, ngày 2 tháng 2, 2019.

Quan hệ ca Moscow vi phương Tây đang căng thng v các vấn đ bao gm Nga sáp nhp Crimea t Ukraine, các cáo buc nước này can thip vào cuc bu c tng thng M và đng sau mt v tn công s dng cht đc thn kinh Anh.

Mỹ hôm th Sáu tuyên b h s rút khi hip ước INF trong sáu tháng tr phi Moscow chấm dt điu mà h nói là nhng vi phm đi vi hip ước năm 1987.

Mỹ s xem xét li vic rút đi nếu Nga tuân hành tha thun, vn cm c hai nước đt các phi đn trên b tm ngn và tm trung Châu Âu. Nga ph nhn vi phm hip ước.

"Các đối tác M đã tuyên bố h đình ch tham gia tha thun này, chúng ta cũng đình ch", ông Putin nói trong cuc hp vi b trưởng ngoi giao và quc phòng được chiếu trên truyn hình.

Ông Putin nói Nga sẽ bt đu công tác chế to các phi đn mi, bao gm các phi đn siêu thanh, và bảo các b trưởng đng đ ngh các cuc đàm phán gii giáp vi Washington, cáo buc M chm phn ng trước nhng hành đng như vy.

"Chúng ta đã nhiều ln, trong my năm qua, và thường xuyên nêu câu hi v các cuc đàm phán có thc cht v vn đ gii tr quân b", ông Putin nói. "Chúng ta thy rng trong my năm qua các đi tác đã không ng h các sáng kiến ca chúng ta".

Tranh cãi về hip ước đã thu hút phn ng mnh m t Châu Âu và Trung Quc.

Các quốc gia Châu Âu lo ngi s sp đ ca hip ước có th dn đến mt cuc chy đua vũ trang mi vi mt thế h phi đn ht nhân mi ca M có th được đt trên lc đa này.

Trung Quốc hôm th By kêu gi M gii quyết nhng khác bit ca h vi Nga thông qua đi thoi.

Trong cuộc hp vi ông Putin, Ngoi trưởng Nga Sergei Lavrov cáo buc M vi phm INF và các tha thun vũ khí khác, bao gm hip ước không ph biến vũ khí.

Ông Putin nói rằng Nga s không trin khai vũ khí ca mình Châu Âu và các khu vc khác tr phi M làm như vy.

*********************

Nga theo chân Mỹ đình chỉ Hiệp ước Hạt nhân tầm trung (BBC, 02/02/2019)

Nga vừa đình chỉ tham gia vào Hiệp ước Vũ khí Hạt nhân Tầm trung (INF) thời Chiến tranh lạnh sau khi Mỹ có quyết định tương tự.

coldwar3

Tổng thống Nga Vladimir Putin nói cáo buộc của Nato là bối cảnh cho Mỹ rời hiệp ước

Tổng thống Vladimir Putin nói Nga sẽ bắt đầu phát triển tên lửa mới.

Hôm thứ Sáu 1/2, Mỹ, nước từ lâu đã cáo buộc Nga vi phạm hiệp ước này, chính thức tuyên bố ngừng thực hiện các nghĩa vụ theo hiệp ước.

Được Mỹ và Nga ký kết năm 1987, hiệp ước cấm cả hai bên sử dụng tên lửa tầm ngắn và tầm trung.

"Các đối tác Mỹ của chúng tôi tuyên bố họ sẽ đình chỉ tham gia vào hiệp ước, và chúng tôi cũng làm như vậy", Ông Putin nói hôm thứ Bảy 2/2.

"Tất cả các đề xuất của chúng tôi trong lĩnh vực này, như trước đây, vẫn để ngỏ. Cánh cửa để đàm phán vẫn mở", ông nói thêm.

coldwar4

Nga phủ nhận đã xây dựng tên lửa vi phạm hiệp ước

Sáng thứ Bảy, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói với BBC : "Tất cả các đồng minh (Châu Âu) đồng thuận với Mỹ vì Nga đã vi phạm hiệp ước trong vài năm qua. Họ đang triển khai ngày càng nhiều tên lửa có khả năng hạt nhân ở Châu Âu".

Nga phủ nhận đã vi phạm hiệp ước INF.

Nga bị cáo buộc những gì ?

Người Mỹ nói họ có bằng chứng rằng một tên lửa mới của Nga nằm trong tầm 500-5,500km bị cấm bởi hiệp ước.

Quan chức Mỹ cho biết Nga đã triển khai một số tên lửa 9M729 - hay được NATO gọi là SSC-8.

coldwar5

Tên lửa 9M729 mới của Nga là Mỹ và đồng minh lo ngại

Những bằng chững này được đưa ra cho các đồng minh ở NATO của Mỹ và họ đều ủng hộ Mỹ.

Hồi tháng 12, chính quyền Trump ra điều kiện cho Nga phải tuân thủ trở lại các điều khoản của hiệp ước trong 60 ngày, nếu không Mỹ cũng sẽ ngừng tuân thủ hiệp ước.

Ngoài chuyện phủ nhận đã vi phạm INF, Moscow nói các thiết bị chống tên lửa đạn đạo của Mỹ đang được triển khai ở Đông Âu cũng có khả năng vi phạm các điều khoản của hiệp ước.

Điều gì có thể xảy ra tiếp theo ?

Tại cuộc họp với bộ trưởng ngoại giao và bộ trưởng quốc phòng Nga hôm thứ Bảy, Tổng thống Putin nói có thể sẽ bắt đầu lên kế hoạch phát triển vũ khí mới.

Những vũ khí này, ông nói, sẽ gồm một dạng của tên lửa hành trình phóng từ biển Kalibr, và các vũ khí siêu ấm mới có khả năng di chuyển nhanh hơn tốc độ âm thanh năm lần.

Nhưng ông Putin nói Moscow sẽ không bị cuốn vào cuộc chạy đua vũ trang tốn kém, và sẽ không triển khai tên lửa tầm ngắn và tầm trung trừ khi Mỹ triển khai trước.

Một cuộc chạy đua vũ trang sẽ là điều hết sức đáng lo ngại cho các nước Châu Âu.

"Những tên lửa mới này di động, khó phát hiện, có khả năng hạt nhân và có thể vươn tới các thành phố Châu Âu. Chúng có thời gian cảnh báo rất ngắn nên chúng làm giảm ngưỡng [đề phòng] việc sử dụng vũ khí hạt nhân có thể trong một cuộc xung đột", Tổng Thư ký Nato Jens Stoltenberg nói với BBC.

Hiệp ước Vũ khí Hạt nhân Tầm trung (INF) là gì ?

Được Mỹ và Nga ký kết năm 1987, hiệp ước kiểm soát vũ khí này cấm tất cả các tên lửa hạt nhân và phi hạt nhân tầm ngắn và tầm trung, trừ các loại vũ khí được phóng từ đại dương

coldwar6

Lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev và Tổng thống Mỹ Ronald Reagan ký Hiệp ước năm 1987

Mỹ đã quan ngại về việc Nga triển khai hệ thống tên lửa SS-20 và phản ứng bằng cách đặt tên lửa hành trình và tên lửa Pershing ở Châu Âu - làm dấy lên các cuộc biểu tình rộng rãi

Tới năm 1991, gần 2700 tên lửa đã bị phá hủy

Cả hai quốc gia được phép thanh tra các chương trình lắp đặt tên lửa của nước kia

Năm 2007, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố hiệp ước không còn phục vụ lợi ích của Nga

Động thái này diễn ra sau khi Mỹ rút khỏi Hiệp ước chống Tên lửa đạn đạo năm 2002

***************

Mỹ tạm dừng tuân thủ hiệp ước vũ khí với Nga, có thể rút sau 6 tháng (VOA, 01/02/2019)

Hoa Kỳ sẽ đình ch vic tuân th Hip ước Lc lượng Ht nhân Tm trung vi Nga vào th By, 2/2, và chính thc rút khi sau 6 tháng, nếu Moscow không chm dt vic vi phm hip ước như đã b cáo buc, Ngoi trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo hôm th Sáu, 1/2.

coldwar7

Ngoại trưởng M Mike Pompeo hp báo hôm 1/2/2019

Hoa Kỳ sẽ xem xét li vic rút khi hip ước nếu Nga tuân th hip ước vn cm hai bên trin khai các tên la tm ngn và tm trung đt trên mt đt Châu Âu.

Nga đã phủ nhn chuyn vi phm hip ước kim soát vũ khí mang tính bước ngot đt được hi năm 1987.

Ông Pomp Pompeo nói với các phóng viên ti B Ngoi giao M rng : "Nga đã t chi thc hin các bước đ tuân th tr li mt cách thc s và có th kim chng được. Chúng tôi s gi cho Nga và các bên tham gia hiệp ước khác li thông báo chính thc rng Hoa Kỳ s rút khi hip ước gi tt là INF, có hiu lc sau 6 tháng".

Nếu Nga không tuân th hip ước tr li mt cách đy đ và có th kim chng được trong thi hn 6 tháng bng cách phá hy mt cách có th xác minh được các tên la, b phóng và thiết b đi kèm là nhng cái vi phm INF, hip ước s chm dt", theo li ông Pompeo.

Hoa Kỳ cáo buộc mt loi tên la hành trình mi ca Nga vi phm hip ước. Tên la đó là Novator 9M729, được T chc Hip ước Bc Đi Tây Dương (NATO) gi là SSC-8.

Nga nói rằng do tm bn ca tên la nên nó nm ngoài hip ước và cáo buc Hoa Kỳ ba ra c đ rút khi hip ước mà đng nào M cũng mun t b đ có th phát trin tên la mi. Nga cũng đã t chi yêu cu ca Hoa Kỳ v vic phá hủy loi tên la mi.

Phát ngôn viên của đin Kremlin, Dmitry Peskov, nói vi các phóng viên hôm 1/2 rng Hoa Kỳ đã không sn lòng tho lun v vn đ này.

Một vài gi trước khi có thông báo ca ông Pompeo, mt tuyên b ca NATO cho biết khi liên minh này sẽ ng h hoàn toàn thông báo ca M v vic rút khi hip ước.

Quay lại trang chủ
Read 634 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)