Từ Iraq cho đến Syria, tổ chức thánh chiến Hồi Giáo Daesh bị đẩy lùi trên khắp các mặt trận. Thủ phủ tự xưng Mosul bị quân đội Iraq chiếm lại hơn phân nửa còn thủ phủ tự xưng Raqqa ở Syria đang bị áp lực mạnh. Hoa Kỳ tăng quân số lên gấp đôi, với pháo binh và trực thăng võ trang, để tái chiếm hai căn cứ địa cuối cùng của Daesh ở Syria là Manbiji và Raqqa. Nhưng đâu mới là mục tiêu thực sự của Washington ?
Một tòa nhà tại Raqqa - thủ phủ tự xưng của Daesh - bị liên quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu phá hủy, ngày 11/11/2014. STR / Raqa Media Center / AFP
Theo các phóng viên quốc tế, từ Chủ Nhật vừa qua ở miền bắc Syria, một đơn vị biệt động quân Mỹ cố tình chuyển quân ồn ào và tung ảnh lên internet với xe bọc thép treo cờ Mỹ kéo về thành phố Manbiji. Đó là để thế giới biết mục đích chung là "tiêu diệt Daesh" theo tuyên bố của Joe Davis, phát ngôn viên Lầu Năm Góc.
Ba hôm sau, tổng tham mưu trưởng quân đội của Mỹ, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ gặp nhau ở Antalya. Do vậy, không phải là chuyện tình cờ mà tới thứ Năm 09/03/2017 Washington đưa thêm 400 thủy quân lục chiến vào Syria để chuẩn bị đánh chiếm Raqa. John Dorrian, phát ngôn viên của liên quân quốc tế chống Daesh do Hoa Kỳ lãnh đạo, khẳng định : chiến dịch bao vây Raqqa diễn ra rất tốt và sẽ hoàn tất trong vài tuần.
Trong lãnh vực ngoại giao, ngày 22/03/2017, Hoa Kỳ triệu tập hội nghị 68 nước thành viên của liên quân để "chuẩn bị dứt điểm Daesh" theo thông báo của bộ Ngoại Giao Mỹ.
"Đuổi Iran, chia cắt Syria để làm suy yếu Damas"
Mục tiêu của Hoa Kỳ tại Syria là gì sau một thời gian dài bị mang tiếng do dự ? Theo L’Orient Le Jour, báo mạng có uy tín ở Liban, khi đưa thêm quân, pháo binh và trực thăng Apache vào Syria chuẩn bị đánh Raqqa, kế hoạch của Mỹ không khác gì chiến thuật đang tiến hành ở Mosul : lực lượng Kurdistan-Syria chiến đấu trên bộ, Mỹ yểm trợ phi cơ, pháo binh. Các "cố vấn" đã vượt qua nhiệm vụ "huấn luyện". Kế hoạch này dường như do tổng thống Obama quyết định từ trước, để phục vụ mục tiêu chiến lược lâu dài, chứ không phải xuất phát từ chủ nhân mới ở Nhà Trắng. Donald Trump chưa bao giờ đề cập đến chính sách Trung Đông của ông mà chỉ nói đến mục đích diệt khủng bố.
Thế nhưng Raqqa lại không phải là chiến trường quyết định. Một viên chức Mỹ, cách đây hai hôm, tuyên bố Daesh đang "xếp hành trang" rút vào sa mạc ẩn náu. Do vậy, theo suy đoán của L’Orient Le Jour, chiến lược lâu dài của Washington không phải là thành phố Raqqa, không phải là Bachar al-Assad mà là "trục xuất Iran" ra khỏi khu vực. Chính đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikky Haley, thứ Tư vừa qua, đã thổ lộ mục tiêu này với một nhóm phóng viên : Syria không còn là sào huyệt của Daesh. Iran và đồng minh (Hezbolah Liban) phải bị đuổi đi.
Để làm gì ? Để chuẩn bị thời hậu chiến với một lực lượng vừa phải để không bị sa lầy, nhưng đủ mạnh để "thuyết phục" Thổ Nhĩ Kỳ không xung đột với sắc tộc Kurdistan do Mỹ ủng hộ. Còn theo nhà báo Anh John Wight, bình luận viên thuộc xu hướng phản chiến của BBC và Russia Today, khi đưa quân đến Raqqa trước quân đội Syria, Hoa Kỳ làm một công mà được đôi ba việc.
Về chính trị, khi lãnh thổ Syria bị chia cắt, uy thế của tổng thống Bachar al-Assad yếu dần, ảnh hưởng của Iran và Hezbollah-Liban, các lực lượng vốn đã trả giá rất đắt về nhân mạng trong cuộc chiến, sẽ suy yếu theo. Vai trò của Nga cũng giảm theo trong tình huống mới, cho phép Hoa Kỳ mở rộng ảnh hưởng "đế quốc" tại Trung Đông bên cạnh đồng minh truyền thống Ả Rập Xê Út và Israel mà Bachar al-Assad bị xem là cản lực.
Dứt điểm được Raqqa, đẩy tàn quân Daesh lui vào sa mạc, số phận Trung Đông cũng sẽ theo mô hình Châu Âu và một phần thế giới sau khi chế độ Đức Quốc Xã sụp đổ : Hoa Kỳ trở thành lãnh đạo số một trong cuộc chiến tranh lạnh nối tiếp. Phần bên kia là Moskva.
Tú Anh