Ngoại trưởng Mỹ : Nga đã khuyên tổng thống Maduro không chạy sang Cuba (RFI, 01/05/2019)
Vào lúc tổng thống Venezuela tự phong Juan Guaido, được Mỹ ủng hộ, kêu gọi tiếp tục biểu tình vào hôm nay, 01/05/2019, và sau khi có nổ súng giữa binh sĩ ủng hộ Guaido và lực lượng thân Maduro, Washington trong suốt ngày hôm qua, đã gia tăng sức ép để tổng thống Nicolas Maduro rời bỏ chính quyền, thậm chí rời khỏi Venezuela.
Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton (trái), ngoại trưởng Mike Pompeo (giữa) và phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders (phải), tại Nhà Trắng, Washington, ngày 26/04/2019 Reuters
Theo ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, một chiếc máy bay đã đợi sẵn đề chở ông Maduro sang Cuba, nhưng Nga đã khuyên ngăn.
Thông tín viên RFI tại Washington, Anne Corpet, đã ghi nhận các phản ứng tại Mỹ trước các diễn biến ở Venezuela, trước tiên là của cố vấn An Ninh Quốc Gia : ông John Bolton phủ nhận là đã có đảo chính nhưng thất bại :
"Đó không phải là một cuộc đảo chính. Việc ông Juan Guaido tìm cách kiểm soát quân đội không có gì là đảo chính cả. John Bolton đã lên tiếng ngay vào buổi sáng. Cố vấn An Ninh Quốc Gia Mỹ còn khẳng định : Tất cả phương án đều đã đặt lên bàn và với giọng đe dọa ông cho là sẽ là một sai lầm lớn của Maduro và những người ủng hộ ông ta khi sử dụng vũ lực đối với dân thường.
Vào cuối ngày hôm qua, sức ép gia tăng đối với tổng thống Maduro và đồng minh của ông. Tổng thống Donald Trump trên Twitter thông báo sẵn sàng áp đặt cấm vận toàn diện đối với Cuba và trừng phạt nghiêm ngặt nếu La Habana không triệt thoái hệ thống bố trí quân sự của Cuba ra khỏi Venezuela.
Vào buổi chiều thì ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo yêu cầu Nicolas Maduro rời khỏi Venezuela : Đã lâu rồi không ai thấy Maduro. Đã có một chiếc máy bay sẵn sàng cất cánh và Maduro đã sẵn sàng ra đi vào lúc sáng, nhưng theo những gì mà người ta được biết, Nga đã yêu cầu ông ta ở lại. Nhưng cũng đến lúc Maduro phải ra đi và chúng tôi yêu cầu ông ra đi càng nhanh càng tốt.
Ngoại trưởng Mỹ như đã thúc trực tiếp ông Maduro phải đi qua La Habana… Không thể ở lại Venezuela… Hãy cho chiếc máy bay đó cất cánh đi".
Hôm qua, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres kêu gọi "các bên không sử dụng bạo lực", "kiềm chế" và "ngay lập tức có các biện pháp để đưa tình hình trở lại bình thường".
Lãnh đạo ngoại giao Liên Hiệp Châu Âu Federica Mogherini cũng kêu gọi tất cả các bên kiềm chế, đồng thời khẳng định Liên Âu nỗ lực làm mọi việc để nền dân chủ và Nhà nước pháp quyền trở lại tại Venezuela, thông qua các cuộc bầu cử tự do và công bằng, theo đúng Hiến pháp.
Mai Vân
*****************
Venezuela : Mỹ tăng sức ép nhưng Maduro vẫn kháng cự (RFI, 01/05/2019)
Nicolas Maduro chuẩn bị lên máy bay đậu sẵn để bay sang Cuba tị nạn nhưng vào giờ chót Moskva thuyết phục tổng thống Venezuela thay đổi ý định. Tuyên bố trên đây của ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gián tiếp nhìn nhận áp lực mới nhất của Mỹ lôi kéo quân đội Venezuela ủng hộ đối lập, nhưng không mang lại kết quả mong muốn.
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro (trái) trong cuộc họp với các lãnh đạo quân đội tại Caracas, ngày 30/04/2019 Reuters
Vào lúc đối lập Venezuela vận động dân chúng và chuẩn bị biểu dương lực lượng trên toàn quốc nhân ngày lễ Lao Động 01 tháng 05 thì ngày hôm trước xảy ra một số đột biến chứng tỏ có một cuộc đấu trí ác liệt.
Sáng sớm này 30/04, tổng thống tự phong Juan Guaido xuất hiện trong một doanh trại quân đội ở thủ đô Caracas bên cạnh những người lính đeo băng xanh dương trên tay, màu biểu tượng của "Chiến dịch Tự do". Ông long trọng tuyên bố "quân đội đã đứng về phe dân chúng".
Sự kiện tù nhân chính trị Leopoldo Lopez, nhân vật chủ chốt chống chế độ Hugo Chavez trong thập niên 2000, đang bị quản thúc, lại đứng cạnh Juan Guaido cũng như nhiều nhà đối lập khác được thả, chứng tỏ Manuel Ricardo Cristopher Figuera, giám đốc cơ quan công an chính trị Sebin, đã ngả theo đối lập.
Nếu công cụ đàn áp đối lập bỏ rơi chế độ, thì đây là một đòn đau đối với tổng thống Maduro, nhưng Sebin không có vũ khí nặng như quân đội, theo bình luận của "đại sứ đối lập" ở Genève với báo Thụy Sĩ Le Temps.
Còn theo thông tín viên của Le Monde ở Washington, thì từ sáng sớm 30/04, đích thân tổng thống Mỹ theo dõi diễn biến tình hình "từng phút một".
Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, trong một cuộc họp báo đột xuất, thúc giục những sĩ quan cao cấp, công chức nồng cốt của chế độ Maduro đã tiếp xúc với đối lập, phải hành động. Bộ trưởng quốc phòng Vladimir Padrino, chỉ huy trưởng lực lượng bảo vệ phủ tổng thống Iven Hernandez và chánh án Tòa Án Tối Cao Maikel Moreno là ba nhân vật được John Bolton lưu ý. Để gây sức ép tâm lý, cố vấn an ninh Mỹ đe dọa sử dụng "mọi biện pháp" tuy rằng Hoa Kỳ "vẫn ưu tiên cho giải pháp chính trị và không chủ trương đảo chính".
Moskva thuyết phục Maduro bám trụ
Trước áp lực của Washington, tổng thống Maduro bỏ dinh tổng thống chạy vào Bộ quốc phòng. Nếu tuyên bố của ngoại trưởng Mỹ là sự thật thì "Maduro đã sẵn sàng bay sang Cuba nhưng Moskva đã thuyết phục được tổng thống Venezuela nên ở lại" kháng cự cuộc tấn công của Juan Guaido.
Theo các nguồn tin thông thạo ở Caracas, giám đốc công an chính trị Sebin là nhân vật cột trụ đầu tiên đi theo đối lập. Tư lệnh không quân cũng từ chối tuân lệnh tổng thống Maduro oanh kích biểu tình, nhưng theo một viên chức Mỹ, tổng thống tự phong Juan Guaido khó mà thuyết phục được quân đội bỏ rơi Maduro.
Sau khi tổng thống tự phong rời căn cứ quân sự ở ngoại ô Caracas, vệ binh trung thành với tổng thống Maduro nổ súng và cho xe bọc thép ủi vào đám đông gây thương tích cho 78 người.
Sau một ngày im lặng, tổng thống Maduro tuyên bố phá vỡ một mưu toan đảo chính. Trước đó, ngoại trưởng Venezuela tố cáo Lầu Năm Góc và cố vấn an ninh Mỹ chủ mưu đảo chính, điều mà ông John Boton bác bỏ.
Chính quyền Nga, yểm trợ chế độ Maduro bằng quân sự và ngoại giao, chỉ trích đối lập Venezuela chọn hình thức tranh đấu cực đoan. Trong khi đó, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc kêu gọi hai bên chấm dứt mọi hành động bạo lực.
Từ đầu năm nay, các biện pháp đe dọa quân sự, cô lập ngoại giao, bao vây kinh tế, cấm vận dầu hỏa chỉ làm cho khủng hoảng ở Venezuela ngày càng nghiêm trọng thêm nhưng không mang lại kết quả chính trị mong muốn. Tiếp xúc với "quan chức chế độ Caracas" chứng tỏ Washington nỗ lực tạo thanh thế cho đối lập, theo phân tích của thông tín viên báo Le Monde.
Tuy nhiên, đối thủ của Mỹ chưa rơi vào cảnh thế cùng lực kiệt trước chiến thuật "công tâm".
Trong một tuyên bố trên Tweet, sau khi bình ổn tình hình, tổng thống Maduro cho biết ông là người có "dây thần kinh bằng thép" và tất cả tướng lãnh đều trung thành.
Tú Anh
********************
Venezuela : Tổng thống tuyên bố phá vỡ đảo chính, đối lập kêu gọi tiếp tục biểu tình (RFI, 01/05/2019)
Hôm 30/04/2019, một số binh sĩ ở phía đông thủ đô Caracas tuyên bố đứng về phía đối lập. Ít giờ sau, tổng thống Venezuela thông báo phá tan âm mưu đảo chính và khẳng định sẽ truy tố những kẻ chủ mưu. Cùng lúc đó, lãnh đạo đối lập hoan nghênh các quân nhân và kêu gọi dân chúng xuống đường đông đảo ngày 01/05.
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro (áo xanh tím) phát biểu trong cuộc gặp các thành viên chính phủ và chỉ huy quân đội, Caracas, ngày 30/04/2019 Reuters
Vào sáng sớm hôm qua, một đoạn video quay tại căn cứ quân sự La Carlota, ở phía đông thủ đô Caracas, cho thấy lãnh đạo đối lập Juan Guaido, xung quanh là một nhóm nhỏ binh sĩ, khẳng định đã nhận được sự hậu thuẫn của "các quân nhân dũng cảm". AFP cũng ghi nhận sự hiện diện của nhiều binh sĩ với vũ khí trong tay mang dải băng xanh, một dấu hiệu ủng hộ lãnh đạo đối lập. Gần căn cứ quân sự La Carlota, đụng độ dữ dội nổ ra giữa người biểu tình và an ninh.
Tình hình trên thực địa không rõ ràng. Nhiều người cho rằng phải đợi đến cuộc các cuộc biểu tình dự kiến diễn ra hôm nay mới biết rõ tương quan lực lượng giữa đôi bên. Thông tín viên Benjamin Delille tường trình từ Caracas :
"Sau khi giữ im lặng rất lâu trong ngày hôm qua, vào buổi tối, lãnh đạo đối lập Juan Guiado rút cục đã có thông điệp gửi đến người dân Venezuela. Ông kêu gọi những người ủng hộ tiếp tục tuần hành vào ngày 01/05, như dự kiến. Nhà đối lập cho rằng ngày 30/04 đã đi vào lịch sử. Theo ông, đây không phải là một cuộc đảo chính quân sự, mà là một cuộc nổi dậy trong ôn hòa, và điều này đang tiếp diễn.
Ở phía bên kia, tổng thống Maduro cũng đã lên tiếng, gần như vào cùng một thời điểm. Nguyên thủ Venezuela thông báo đã mở điều tra nhắm vào những người mà ông cáo buộc có âm mưu đảo chính. Theo ông Maduro, âm mưu đảo chính đã thất bại thảm hại. Chỉ có chưa đầy 20 binh sĩ đứng về phía đối lập.
Tuy nhiên, đằng sau các phát biểu nói trên, tình hình trên thực địa là không rõ ràng. Nếu như cả hai bên đều tuyên bố có được sự ủng hộ của quân đội, người ta vẫn không biết rõ bao nhiêu quân nhân đi theo lãnh đạo đối lập Juan Guaido. Chỉ huy quân đội dường như vẫn trung thành với ông Nicolas Maduro.
Nhiều người hy vọng là cuộc tuần hành ngày 01/05 sẽ mang lại câu trả lời cụ thể. Tất cả phụ thuộc vào thành công của các cuộc tuần hành trên gần như khắp cả nước của cả hai bên, phe đối lập và phe ủng hộ chính quyền."
Truyền thông Brazil cho biết khoảng 25 binh sĩ Venezuela đã yêu cầu chính quyền nước này cho được hưởng quy chế tị nạn. Trong khi đó, sứ quán Chili thông báo ông Leopoldo López, một trong các lãnh đạo chủ chốt của đối lập, vừa được các binh sĩ ủng hộ Juan Guaido giải thoát khỏi tình trạng quản thúc tại gia, hiện cùng gia đình tị nạn tại sứ quán nước này ở Caracas.
Trọng Thành
******************
Tổng thống Brazil ủng hộ người dân Venezuela đòi dân chủ (VOA, 01/05/2019)
Chính phủ cánh hữu của Brazil đã thể hiện sự ủng hộ dành cho hành động của lãnh đạo đối lập Venezuela Juan Guaido nhằm lật đổ ‘chế độ độc tài Maduro’ với các cuộc biểu tình trên đường phố hôm 30/4 và kêu gọi các nước khác làm tương tự.
Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro là một trong những người chỉ trích chính quyền của ông Maduro mạnh mẽ nhất
Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro viết trên trang Twitter của ông rằng người dân Venezuela đang bị ‘một kẻ độc tài biến thành nô lệ’ và rằng ông ủng hộ ‘tự do cho quốc gia anh em của chúng ta để cuối cùng trở thành một nền dân chủ thật sự’.
Cố vấn an ninh quốc gia của ông, tướng về hưu Augusto Heleno, nói rằng ông cảm thấy bàng hoàng trước hình ảnh xe bọc thép của lực lượng Vệ binh Quốc gia Venezuela đâm thẳng vào những người biểu tình.
Nhưng ông nói rằng tình hình ở Venezuela ‘không rõ ràng’ và rằng sự ủng hộ dành cho ông Guaido dường như ‘yếu ớt’ và ông không chắc liệu các sỹ quan quân đội có từ bỏ Tổng thống Nicholas Maduro hay không.
Ông Guaido được Brazil, Hoa Kỳ và nhiều nước phương Tây công nhận là Tổng thống lâm thời của Venezuela.
Phát ngôn nhân phủ Tổng thống Brazil, Tướng Otavio Rego Barros, đã đọc tuyên bố bày tỏ sự ủng hộ đối với ‘nhân dân Venezuela chiến đấu cho dân chủ’ và kêu gọi các quốc gia khác ủng hộ nỗ lực của ông Guaido để ‘chấm dứt chế độ độc tài của ông Maduro’.
Trước đó, Ngoại trưởng Brazil Ernesto Araujo cho biết nước ông ủng hộ một cuộc chuyển giao dân chủ ở Venezuela. Ông nói rằng Brazil hy vọng quân đội Venezuela sẽ từ bỏ ông Maduro.
Ông nói thêm rằng việc một số thành phần trong quân đội Venezuela có sự chuyển động về phía công nhận ông Guaido là nhà lãnh đạo hợp pháp của đất nước là bước đi ‘tích cực’.
Mặc dù Brazil công nhận chính phủ lâm thời của ông Guaido, nước này chưa bao giờ tính đến việc can thiệp quân sự để lật đổ chính phủ của ông Maduro, ông Heleno nói.
******************
Lãnh đạo đối lập Venezuela kêu gọi quân đội nổi dậy (VOA, 01/05/2019)
Lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido hôm 30/4 kêu gọi công chúng Venezuela nổi dậy lật đổ Tổng thống Nicolas Maduro, trong lúc các phe phái vũ trang chống và ủng hộ ông Maduro đụng độ nhau tại một cuộc biểu tình bên ngoài căn cứ không quân ở Venezuela khi cuộc khủng hoảng chính trị tại nước này bước sang một đỉnh điểm mới, theo Reuters.
Biều tình và đụng độ nhau bên ngoài căn cứ quân sự La Carlota ở Caracas, ngày 30/4/2019.
Các nhân chứng cho hãng thông tấn Anh biết, hàng chục thanh niên vũ trang trong quân phúc đã tháp tùng ông Guaido trong cuộc đọ súng với các binh sĩ ủng hộ cho ông Maduro bên ngoài căn cứ không quân La Carlota, nhưng có vẻ như phe đối lập không chủ ý giành quyền kiểm soát bằng vũ lực.
Trong một video đăng trên Twitter vào sáng sớm 30/4, ông Guiado tuyên bố bắt đầu "giai đoạn cuối" của chiến dịch lật đổ ông Maduro, và kêu gọi người dân Venezuela và quân đội ủng hộ ông chấm dứt sự "cướp đoạt" của ông Maduro.
Khoảng ba giờ sau thông báo của ông, không có dấu hiệu của bất kỳ hoạt động quân sự nào khác, cũng không có báo cáo thương vong nào ngay lập tức.
Các lực lượng an ninh trước đó đã bắn hơi cay vào ông Guaido khi hàng trăm thường dân gia nhập vào nhóm ông, Reuters dẫn lời các nhân chứng cho biết.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Vladimir Padrino nói : "Chúng tôi bác bỏ phong trào đảo chính này, vốn nhằm mục đích đem bạo lực vào đất nước".
Ông nói rằng các lực lượng vũ trang vẫn "kiên quyết bảo vệ chính quyền hợp pháp và hợp hiến của quốc gia", và tất cả các đơn vị quân đội trên khắp Venezuela báo cáo tình trạng "bình thường" trong doanh trại và căn cứ của họ.
Động thái này được xem là nỗ lực táo bạo nhất của ông Guaido nhằm thuyết phục quân đội nổi dậy chống lại ông Maduro. Nếu thất bại, nó có thể được coi là bằng chứng cho thấy ông thiếu sự hỗ trợ mà ông đã từng tuyên bố. Nó cũng có thể khuyến khích chính quyền, những người đã tước quyền miễn trừ quốc hội và mở nhiều cuộc điều tra về ông, có thể bắt giữ ông.
Hoa Kỳ nằm trong số 50 quốc gia công nhận ông Guaido là Tổng thống Venezuela, và đã áp đặt các lệnh trừng phạt để cố gắng thay thế ông Maduro.
Giá dầu hiện đang ở mức rất cao, 73 USD, một phần do sự bất ổn ở Venezuela, một thành viên của khối OPEC đã bị Mỹ trừng phạt và cuộc khủng hoảng kinh tế.
Theo lời phát ngôn viên Nhà Trắng, Sarah Sanders, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump "đã được thông báo và đang theo dõi tình hình đang diễn ra". Nhà Trắng từ chối bình luận về việc chính quyền đã được hỏi ý kiến hay biết trước về kế hoạch của ông Guaido hay không.
*****************
Quân đội Mỹ đang theo dõi sát tình hình bất ổn ở Venezuela (VOA, 30/04/2019)
Quân đội Hoa Kỳ hôm thứ ba cho biết họ đang theo dõi sát diễn biến ở Venezuela nhưng không gợi ý bất cứ vai trò gì trong các sự kiện đang diễn ra, trong lúc các phe phái vũ trang chống đối và ủng hộ Tổng thống Nicolas Maduro đang đụng độ nhau tại một cuộc biểu tình bên ngoài căn cứ không quân ở Caracas.
Lãnh đạo phe đối lập Venezuela Juan Guaido, người được nhiều quốc gia công nhận là lãnh đạo lâm thời hợp pháp của đất nước, bắt tay với một giới chức quân sự gần căn cứ không quân Generalisimo Francisco de Miranda "La Carlota", ở Venezuela, ngày 30/04/2019.
"Chúng tôi đang theo dõi sát các diễn biến mới ở Venezuela và liên hệ chặt chẽ với các đối tác liên ngành và các cơ quan chỉ huy cao cấp của chúng tôi. Vào thời điểm hiện tại, nhiệm vụ của Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ vẫn không thay đổi", Đại tá Armando Hernandez, phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh miền Nam, đặc trách các lực lượng quân sự Hoa Kỳ ở Mỹ La tinh, nói.
(Theo Reuters)