Nga : Vụ nổ tại căn cứ quân sự là do thử nghiệm "vũ khí mới" (RFI, 13/08/2019)
Moskva vào hôm 12/08/2019 đã công nhận rằng vụ nổ xẩy ra hôm 08/08 làm ít nhất 5 người thiệt mạng tại một căn cứ quân sự vùng cực bắc Nga xuất phát từ việc thử nghiệm "vũ khí mới".
Căn cứ quân sự Nionoska, vùng Arkhangelsk, nơi xẩy ra vụ nổ khiến 5 người chết, ngày 09/08/2019. Ảnh chụp năm 2011. AFP
Trong buổi tưởng niệm 5 nạn nhân là nhân viên của cơ quan hạt nhân Nga Rosatom, lãnh đạo cơ quan này là ông Alexeï Likhatchev đã tuyên bố sẽ "tiếp tục làm việc trên những loại vũ khí mới và đi đến việc hoàn tất".
Nhân vật này không nói rõ về các vũ khí, nhưng theo đánh giá của chuyên gia Mỹ, Nga đang thử loại tên lửa hành trình Buresvestnik - mà NATO gọi là SSC-X-9 Skyfall - một trong những vũ khí mới được cho là "bất bại", theo lời của tổng thống Nga vào đầu năm nay.
Theo hãng tin Pháp AFP, Quân Đội Nga đã cho biết có hai chuyên gia bị thiệt mạng trong vụ nổ, nhưng không rõ là họ có nằm trong số 5 nhân viên của Rosatom tử vong hay không. Ngoài ra, còn có 3 người bị thương trong tai nạn.
Ngay sau sự cố, bộ Quốc Phòng Nga cho biết là tai nạn xẩy ra trong lúc thử "động cơ tên lửa chạy bằng ergol lỏng", chứ không nói gì đến hạt nhân, thậm chí còn cho rằng "không hề có rò rỉ phóng xạ", một khẳng định đã bị dữ liệu đo lường tại một thị trấn gần nơi xẩy ra vụ nổ phản bác.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vào hôm qua khẳng định là đã biết '‘nhiều'’ về vụ nổ, vì Hoa Kỳ cũng có một hỏa tiễn tương tự, nhưng một chuyên gia Mỹ ngay lập tức phủ nhận.
Mai Vân
*****************
Nga : Vụ nổ tên lửa khiến độ phóng xạ tăng 16 lần (BBC, 13/08/2019)
Phóng xạ gần nơi xảy ra vụ nổ tên lửa chết người ở vùng cực bắc của Nga tăng 16 lần so với bình thường, trung tâm khí tượng Nga Rosgidromet cho biết.
Phóng xạ gần nơi xảy ra vụ nổ tên lửa chết người ở vùng cực bắc của Nga tăng 16 lần so với bình thường
Rosgidromet đã đo mức độ phóng xạ ở thành phố cảng Severodvinsk sau vụ nổ.
Vụ nổ xảy ra ngoài khơi thành phố tại một cơ sở quân sự ở Biển Trắng vào thứ Năm tuần trước.
Theo Cơ quan Hạt nhân Nhà nước Nga, Rosatom, vụ nổ xảy ra khi trong quá trình thử nghiệm một động cơ chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Năm chuyên gia hạt nhân thiệt mạng và ba người bị thương trong vụ tai nạn xảy ra gần làng Nyonoksa, cơ quan này cho biết.
Bức xạ đo được tại sáu trạm đo ở Severodvinsk, thành phố có 180.000 dân, dao động từ 4 đến 16 lần so với mức bình thường là 0,11 microsieverts mỗi giờ, Rosgidromet cho biết.
Bức xạ lên tới 1,78 microsievert/giờ được phát hiện tại một trạm, cao hơn mức bình thường nhưng dưới mức nguy hiểm. Ngay cả ở các cấp độ này, bức xạ ít gây hại cho con người, theo các chuyên gia hạt nhân.
Một vỏ đạn được tìm thấy sau vụ nổ
Phát hiện của trung tâm khí tượng mâu thuẫn với các báo cáo ban đầu từ giới chức Severodvinsk.
Giới chức ở Severodvinsk, 47km về phía đông Nyonoksa, nói rằng độ bức xạ sau vụ nổ cao hơn bình thường trong khoảng 40 phút rồi trở lại bình thường. Ngược lại, Rosgidromet cho biết bức xạ tăng trong hai tiếng rưỡi.
Vụ nổ khiến người dân địa phương hoảng loạn, đổ xô đi mua i ốt vốn có thể hạn chế ảnh hưởng của phóng xạ.
Dự trữ i ốt của các nhà thuốc được cho là đang cạn kiệt ở các thành phố Arkhangelsk và Severodvinsk.
Hôm thứ Ba 13/8, phát ngôn viên của điện Kremlin, Dmitry Peskov đã từ chối giải thích chi tiết về cuộc thử nghiệm, chỉ nói với các phóng viên rằng "tai nạn, không may, xảy ra".
Tuy nhiên, ông nói rằng lĩnh vực kỹ thuật hạt nhân của Nga "vượt xa đáng kể mức độ mà các quốc gia khác đã đạt được trong thời điểm hiện tại".
Dân địa phương được sơ tán ?
Người dân trở về làng Kamenka sau vụ nổ. Hơn 1000 người đã được sơ tán
Có những báo cáo mâu thuẫn về việc sơ tán dân Nyonoksa.
Một số người dân địa phương nói với truyền thông Nga rằng họ được yêu cầu rời khỏi nhà vào thứ Tư 14/8 trước các cuộc tập trận quân sự đã được lên kế hoạch.
Giới chức Severodvinsk, được hãng tin Interfax trích lời, xác nhận lệnh sơ tán trong một tuyên bố sau đó.
Tuy nhiên, các quan chức Nga khác nhanh chóng bác bỏ các báo cáo về một cuộc di tản.
Sau đó vào thứ Ba, Interfax dẫn lời chính quyền địa phương Severodvinsk nói rằng quân đội đã hủy bỏ kế hoạch tập trận tại khu vực bãi thử ở Nyonoksa.
Chúng ta biết gì về vụ nổ ?
Ban đầu, Bộ Quốc phòng Nga cho biết vụ nổ ngày 8/8 có liên quan đến động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng và khiến hai người thiệt mạng, mà không xác định ai là nạn nhân.
Sau đó, Rosatom cho biết cuộc thử nghiệm có liên quan đến "nguồn năng lượng đồng vị" và xảy ra ngoài khơi.
Các kỹ sư đã hoàn thành thử nghiệm, nhưng đột nhiên một đám cháy bùng phát và động cơ phát nổ, hất tung người xuống biển, Rosatom cho hay.
Vụ nổ làm dấy lên suy đoán rằng nó liên quan đến một tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân được gọi là "Burevestnik" hoặc "Skyfall". Tổng thống Vladimir Putin đã mô tả tên lửa này trong bài phát biểu trước quốc hội Nga vào tháng 3/2018.
Một tweet của Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng Nga thực sự đang thử nghiệm một hệ thống tên lửa như vậy, nói rằng Mỹ "biết được nhiều" từ vụ nổ.
***************
Ukraine phản đối Putin đi mô tô tới Crimea (RFI, 12/08/2019)
Ngày 11/08/2019, ngoại trưởng Ukraine lên tiếng phản đối kịch liệt việc tổng thống Nga Vladimir Putin đi mô tô tới thăm bán đảo Crimea một ngày trước đó.
Tổng thống Putin chở lãnh đạo Crimea Sergei Aksenov và Thống đốc lâm thời Sevastopol Mikhail Razvozhaev trong đoàn xe gắn máy của Câu lạc bộ Sói Đêm ở Sebastopol, Crimea, ngày 10/08/2019
Hôm thứ Bảy, 10/08, ông Putin đã đi môtô tới thành phố Sebastopol tại bán đảo Crimea nhằm tham dự buổi trình diễn xe mô tô của câu lạc bộ xe Sói Đêm Đây là câu lạc bộ mô tô theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan nổi tiếng tại Nga và ủng hộ hết mình chủ nhân điện Kremlin. Mặc áo blouson đen, tổng thống Nga lái một chiếc mô tô phân khối lớn, hiệu Ural của Liên Xô.
Phát biểu trước các thành viên câu lạc bộ, ông Putin nói rằng họ là "tấm gương cho thế hệ trẻ". Ông Putin chụp hình cùng các thành viên Sói Đêm. Những tấm hình này sau đó được đăng tải lên các phương tiện truyền thông nhà nước ngay vào lúc tại Nga có hơn 50.000 người dân đang biểu tình yêu cầu bầu cử tự do.
Đây được coi là một hành động khiêu khích chính quyền Ukraine của nguyên thủ Nga. Ngoại trưởng Ukraine hôm 11/08 cho rằng chuyến đi của ông Putin "là một hành vi vi phạm chủ quyền và lãnh thổ Ukraine một cách thô bạo"
Gia Hưng