Mỹ-Iran : Trump dọa tấn công 52 mục tiêu của Iran (RFI, 05/01/2020)
Căng thẳng giữa Mỹ và Iran dường như chưa thể hạ nhiệt. Tổng thống Donald Trump ngày 04/01/2020 giận dữ đe dọa chính quyền Tehran sẽ "phản công mạnh" nếu Iran tiếp tục tấn công vào những mục tiêu của Hoa Kỳ.
Tổng thống Donald Trump đã nhắm tới 52 mục tiêu của Iran nếu Tehran tấn công các cơ sở của Mỹ. Ảnh ngày 03/01/2020. Reuters
Lời lẽ cứng rắn của nguyên thủ Mỹ được đưa ra ngay sau khi xảy ra hai vụ bắn rocket mới trong cùng ngày nhắm vào một khu căn cứ quân sự có lính Mỹ đồn trú và khu vực Xanh vốn được bảo vệ chặt chẽ nhất và cũng là nơi tọa lạc đại sứ quán Mỹ ở Baghdad.
Từ New York, thông tín viên đài RFI, Loubna Anaki giải thích thêm :
"52 điểm hiện trong tầm ngắm của Washington. Con số 52 còn là số con tin Mỹ bị giam cầm, rồi được thả tự do năm 1981 ở Tehran. Đó chính là những gì ông Donald Trump khẳng định trên mạng xã hội Twitter tối ngày 04/01.
Chữ viết in hoa, ông tuyên bố : ʺNhững mục tiêu này, cũng như là chế độ Iran sẽ bị đập tan nhanh chóng và mạnh mẽ nếu Tehran tiếp tục tấn công người Mỹʺ.
Cũng trong dòng tweet đó, một lần nữa, Donald Trump biện minh vụ hạ sát Qasem Soleimani… một lãnh đạo khủng bố. Theo tổng thống Mỹ, Soleimani đã chuẩn bị nhiều vụ tấn công mới. Donald Trump cảnh báo : "Hãy xem cái chết của ông ta như là một lời cảnh cáo dành cho các lãnh đạo Iran".
Kể từ sau cái chết của lãnh đạo Vệ binh Cách mạng, nhiều lời kêu gọi trả thù gia tăng không những ở Tehran mà cả ở những phe phái thân Iran tại Iraq. Theo ngoại trưởng Mike Pompeo, một trong những phe thân Iran chính dường như đã kêu gọi các binh sĩ Iraq từ bỏ vị trí bảo vệ an ninh cho đại sứ quán Mỹ và các căn cứ quân sự có lính Mỹ đồn trú."
Mỹ tăng cường an ninh tại nhiều thành phố
Vẫn theo thông tín viên Loubna Anaki, tại Mỹ nhiều thành phố lớn như New York, Los Angeles hay Chicago đã nâng mức báo động an ninh đề phòng Tehran trả đũa.
Tuy nhiên, chính quyền các thành phố vẫn bảo đảm rằng chưa có gì cho thấy có một mối nguy hiểm bắt đầu. Dù vậy, các chính quyền thành phố kêu gọi người dân Mỹ vẫn phải cẩn trọng với thông điệp như thường lệ : "Nếu quý vị thấy điều gì đó, hãy báo động ngay".
Minh Anh
*****************
NATO tạm ngưng huấn luyện các lực lượng Iraq (RFI, 05/01/2020)
Sau cái chết của tướng Iran, Qasem Souleimani, trong một đợt oanh kích do Mỹ tiến hành, Liên minh Bắc Đại Tây Dương NATO ngày 04/01/2020 thông báo tạm ngưng các hoạt động huấn luyện tại Iraq.
Thượng đỉnh NATO tại Watford- Luân Đôn. Ảnh ngày 04/12/2019. ludovic MARIN / POOL / AFP
Từ Bruxelles, thông tín viên đài RFI, Joana Hostein giải thích nhiệm vụ của NATO tại Iraq :
"Liên minh Bắc Đại Tây Dương đã tạm ngưng nhiệm vụ đào tạo các lực lượng Iraq vì lý do an ninh. Phát ngôn viên tổ chức quân sự này tuyên bố : An toàn cho nhân sự của chúng tôi tại Iraq là điều chính yếu. Chúng tôi sẽ có những biện pháp đề phòng cần thiết.
Hiện tại, có khoảng 500 cố vấn đào tạo thuộc các nước thành viên của khối và các nước đối tác, như Phần Lan, Thụy Điển và Úc đang có mặt tại Iraq. Quả thật, năm 2018, NATO khởi động một nhiệm vụ nhằm củng cố các lực lượng an ninh Iraq và ngăn cản sự trỗi dậy của nhóm khủng bố Daech ở Iraq.
Đó không phải là một nhiệm vụ chiến đấu. Liên Minh chủ yếu cố vấn cho bộ quốc phòng Iraq và hỗ trợ việc thiết lập các học viện quân sự chuyên nghiệp cho các lực lượng Iraq. Số nhân sự này của NATO đóng căn cứ ở Baghdad và nhiều thành phố lân cận. Nhiệm vụ của những người này giờ bị tạm ngưng chờ cho đến khi nào có lệnh mới."
Hoạt động ngoại giao nhộn nhịp
Trước nguy cơ Trung Đông xảy ra chiến sự giữa Mỹ và Iran sau cái chết của tướng Qasem Soleimani, ngoại trưởng ba nước Pháp, Nga và Trung Quốc có buổi hội đàm tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. Trao đổi qua điện thoại với đồng nhiệm Nga, Serguei Lavrov ngày 04/01/2020, ngoại trưởng Vương Nghị cho biết "phản đối mọi sự lạm dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. Phiêu lưu quân sự là điều không thể chấp nhận !".
Thông cáo của bộ ngoại giao Trung Quốc nhắc lại lời chỉ trích của ngoại trưởng Nga cho rằng "thái độ của Mỹ là bất hợp pháp và đáng bị lên án". Còn phía Pháp thì bày tỏ "hy vọng tất cả các bên liên lạc chặt chẽ sao cho vụ tấn công này không làm ảnh hưởng đến việc thực thi thỏa thuận hạt nhân Iran".
AFP cho biết thêm, tổng thống Macron cũng có cuộc nói chuyện qua điện thoại với đồng nhiệm Iraq, đề nghị đôi bên "giữ liên lạc chặt chẽ nhằm tránh cho tình hình căng thẳng thêm nghiêm trọng và có thể hành động cho sự ổn định của Iraq cũng như cho toàn khu vực".
Minh Anh
******************
Khủng hoảng Mỹ-Iran : Luân Đôn điều chiến hạm hộ tống thương thuyền Anh (RFI, 05/01/2020)
Ngày 05/01/2020, bộ trưởng quốc phòng Anh thông báo, nhằm đề phòng Iran phong tỏa vịnh Ba Tư, Luân Đôn huy động Hải Quân hộ tống các thương thuyền treo cờ Anh lưu thông trong eo biển Ormuz, con đường vận chuyển dầu hỏa chiến lược thế giới.
Luân Đôn từng huy động Hải Quân bảo vệ tàu thuyền của Anh trên eo biển Ormuz. Ảnh tháng 7/2019. Royal Navy/Handout via Reuters
Theo tuyên bố của bộ trưởng quốc phòng Anh Ben Wallace sáng 05/01/2020 , tuần dương hạm HMS Montrose và khu trục hạm HMS Defender được lệnh tái thi hành nhiệm vụ bảo vệ các thương thuyền treo cờ Anh qua lại trong eo biển Ormuz. Nhiệm vụ này đã được thực hiện từ tháng 7 đến tháng 11/2019 sau khi tàu chở dầu của Thụy Điển mang cờ Anh bị Iran uy hiếp.
Sự kiện quân đội Mỹ hạ sát tướng Iran theo lệnh của tổng thống Donald Trump khiến tình hình căng thẳng thêm. Tehran đe dọa trả thù "đúng nơi và đúng lúc" .
Eo biển Ormuz nối liền vịnh Ba Tư và vịnh Oman là địa điểm dễ ra tay nhất vì chiều ngang chỉ rộng có 60 km.
Bộ trưởng quốc phòng Anh cho biết thêm "đã thảo luận và đồng ý với đồng nhiệm Mỹ Mark Esper". Quân đội Mỹ đã bị tấn công liên tục trong các tháng vừa qua và do vậy, theo luật quốc tế, Hoa Kỳ có quyền tự vệ chống lại những mối đe dọa sắp xảy đến.
Thủ tướng Anh bị đối lập lên án thiếu tinh thần trách nhiệm. Chính phủ chưa có phản ứng chính thức về vụ Hoa Kỳ hạ sát tướng Iran. Trong khi chờ đợi, ngoại trưởng Anh Dominic Raab, qua mạng xã hội, ủng hộ quyết định của Washington và kêu gọi Tehran ra khỏi tình trạng cô lập : Qasem Soleimani, theo ngoại trưởng Anh, là mối đe dọa cho hòa bình ở Trung Đông.
Tú Anh
****************
Quốc hội Iraq thông qua nghị quyết chấm dứt hiện diện của lính nước ngoài (VOA, 05/01/2020)
Quốc hội Iraq hôm 5/1 thông qua một nghị quyết, thúc giục chính phủ chấm dứt sự hiên diện của binh sĩ nước ngoài ở Iraq và bảo đảm rằng họ không sử dụng đường bộ, đường không và lãnh hải vì bất cứ lý do gì, theo Reuters.
Một góc quốc hội Iraq.
Hãng tin Anh dẫn nghị quyết có đoạn nói rằng "chính phủ cam kết chấm dứt yêu cầu hỗ trợ từ liên minh quốc tế trong cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo vì sự kết thúc các hoạt động quân sự ở Iraq và việc đã giành thắng lợi".
"Chính phủ Iraq phải làm việc để chấm dứt sự hiện diện của bất kỳ binh sĩ nước ngoài nào trên đất Iraq và cấm họ sử dụng đường bộ, không phận hoặc lãnh hải của Iraq vì bất kỳ lý do gì", nghị quyết có đoạn.
Theo Reuters, không giống như các đạo luật, các nghị quyết của quốc hội Iraq không mang tính ràng buộc đối với chính phủ.
Tuy nhiên, Thủ tướng Iraq Adel Abdul Mahdi trước đó kêu gọi quốc hội chấm dứt sự hiện diện của binh sĩ nước ngoài.
Quốc hội Iraq có động thái trên hai ngày sau khi chỉ huy quân sự Iran Qasem Soleimani bị giết hôm 3/1 trong một cuộc không kích bằng máy bay không người lái của Mỹ nhắm vào đoàn xe của ông tại sân bay ở Baghdad.
******************
Iran : Biển người dự tang lễ tướng Qasem Soleimani (RFI, 05/01/2020)
Thi hài của tư lệnh lực lượng viễn chinh Iran Al Qods, bị Mỹ hạ sát tại Iraq, đã được đưa về quê nhà. Ngày 05/01/2020, đài truyền hình Irinn cho thấy một biển người tràn ngập đường phố Ahvaz, ở tây-nam Iran, đón tiếp linh cữu tướng Qasem Soleimani.
Biển người tại thành phố Ahvaz tiễn đưa tướng Qasem Soleimani, tư lệnh lực lượng viễn chinh Iran. Ảnh ngày 05/01/2020. Reuters
Sau nghi lễ từ biệt tại Baghdad hôm 04/01/2020 linh cữu của cố tư lệnh Al Qods về đến quê nhà vào sáng Chủ Nhật Tại Iran. Quốc tang ba ngày của nhân vật được vinh danh là "anh hùng dân tộc" bắt đầu tại Ahvaz, nơi Qasem Soleimani nổi danh qua các trận đánh chống Iraq trong thập niên 1980.
Quốc tang chính thức sẽ được tổ chức tại Tehran vào ngày 06/01/2020. Tiếp theo đó linh cữu sẽ được đưa về Machhad tại lăng của giáo chủ Reiza, truyền nhân đời thứ tám của tiên tri Mohamet (đông- bắc), sau đó là Qom ở miền trung và cuối cùng là lễ an táng tại Kerman nơi ông chào đời.
Tại Ahvaz, một rừng người mang cờ đỏ màu thánh tử đạo, chân dung người hùng quá cố và biểu ngữ đòi trả thù tràn ngập quảng trường Mollavi và các con đường chung quanh.
Theo thông tín viên Siavosh Ghazi, tang lễ chính thức được tổ chức rầm rộ tại Iraq và tại Iran cho thấy vai trò và ảnh hưởng của tướng Qasem Soleimani như thế nào tại Tehran và Baghdad.
Tư lệnh lực lượng Al Qods của Iran cùng nhân vật thân tín nhất, chỉ huy trưởng một phong trào dân quân Shia Iraq, bị quân đội Mỹ hạ sát theo lệnh của tổng thống Donald Trump. Đoàn xe bị trúng tên lửa của máy bay tự hành khi vừa rời phi trường Baghdad.
Ngay lập tức, Ayatollah Ali Khamenei thông báo bổ nhiệm tướng Esmaïl Qaani, trợ lý đặc trách các chiến dịch quân sự ngoài lãnh thổ của Al Qods lên làm tư lệnh. Esmaïl Qaani được giáo chủ Iran khen ngợi là một trong những cấp chỉ huy "nhiều huy chương nhất" của Vệ Binh Cách Mạng.
Tú Anh
*******************
Baghdad tổ chức lễ tang tướng Iran Soleimani, Tehran dọa trả thù Mỹ (RFI, 04/01/2020)
Ngày 04/01/2020, chính quyền Iraq đã tổ chức tang lễ cho viên tướng Iran Qasem Soleimani vừa bị thiệt mạng trong một vụ không kích của Quân Đội Mỹ ngày 03/01, gần sân bay Baghdad. Một đám đông hàng ngàn người đã tuần hành theo xe tang tại thủ đô Iraq, hô vang những khẩu hiệu đòi tiêu diệt nước Mỹ.
Người dân Iraq dự đám tang tướng Iran Qasem Soleimani và chỉ huy dân quân cấp cao Iraq Abu Mahdi al-Muhandis, thiệt mạng trong cuộc không kích của Mỹ tại sân bay Baghdad. Ảnh chụp ngày 04/01/2020. Reuters/Thaier al-Sudani
Theo ghi nhận của hãng tin Mỹ AP, những người để tang, đa số trong quân phục dã chiến màu đen, mang theo cờ Iraq cũng như cờ của các lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn và rất trung thành với tướng Soleimani. Những người này cũng để tang ông Abu Mahdi al-Muhandis, một chỉ huy dân quân cấp cao của Iraq đã thiệt mạng trong cùng cuộc tấn công của Mỹ.
Tham gia lễ tang có hầu hết các lãnh đạo quan trọng tại Iraq, từ thủ tướng từ nhiệm Adel Abdul-Mahdi, cựu thủ tướng Nouri al-Maliki, lãnh tụ phe nghị sĩ thân Iran tại Nghị Viện Iraq Hadi al-Ameri, và lãnh đạo nhiều nhóm theo hệ phái Hồi giáo Shia thân Iran. Thậm chí, một phiên họp của Quốc hội Iraq cũng bị dời qua Chủ Nhật 05/01 để các dân biểu có thể đi dự tang lễ viên tướng Iran.
Sau nghi thức tại thủ đô Iraq, chiều tối 04/01, quan tài của tướng Soleimani sẽ được đưa về Iran, nơi chính quyền đã quyết định ba ngày quốc tang. Lễ tang sẽ kết thúc vào thứ Ba 07/01 tại thành phố Kerman, quê hương của nhân vật này ở miền trung Iran.
Iran dọa Mỹ sẽ phải trả nợ máu
Tại Iran, phản ứng giận dữ sau khi viên tướng đầy uy tín của họ bị Mỹ tiêu diệt vẫn không ngừng gia tăng, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến toàn diện. Các lãnh đạo Iran đã đồng thanh lên tiếng khẳng định rằng Hoa Kỳ sẽ phải trả nợ máu.
Thông tín viên RFI Siavosh Ghazi từ Tehran tường trình :
"Hoa Kỳ đã có hành động quân sự chống lại Iran và phản ứng của chúng tôi chắc chắn sẽ là quân sự". Ông Majid Takhte Ravanchi, đại sứ Iran tại Liên Hiệp Quốc, đã khẳng định như trên. Tuy nhiên, nhân vật này không nói rõ là phản ứng cụ thể là gì.
Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Tối Cao, tập hợp các lãnh đạo chính trị và quân sự hàng đầu của Iran, đã ra một tuyên bố cho biết rằng phản ứng của Iran sẽ là một phản ứng gay gắt và Washington sẽ phải gánh chịu hậu quả về hành động của mình.
Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình, lãnh đạo ngành ngoại giao Iran nói rằng lãnh tụ tối cao Iran, giáo chủ Ali Khamenei, vốn đã gợi lên một sự trả thù khủng khiếp nhắm vào Mỹ, là người không bao giờ đưa ra một lời đe dọa vu vơ.
Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif nói nguyên văn như sau : "Khi Ayatollah Khamenei nói rằng phản ứng sẽ rất khủng khiếp thì thực tế sẽ rất khủng khiếp".
Lãnh đạo số hai của lực lượng Vệ Binh Cách Mạng Iran đã khẳng định rằng tướng Qasem Soleimani đã bị giết trong một cuộc tấn công của Mỹ khi ông từ Syria qua Iraq theo lời mời của chính quyền Baghdad để thảo luận với các quan chức Iraq.
Iran đang chuẩn bị tổ chức tang lễ trọng thể cho tướng Soleimani, vào ngày 05/01 tại thành phố thánh Machhad, sau đó là lễ chính thức vào thứ Hai 06/01 tại Tehran với sự hiện diện của lãnh tụ Hồi giáo Tối Cao Iran và các nhà lãnh đạo hàng đầu của đất nước".
Trọng Nghĩa