Hội đàm Trump - Tập : Nói gì về thương mại ? (BBC, 06/04/2017)
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói thương lượng về thương mại với Trung Quốc sẽ "rất khó khăn" khi ông gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Mar-a-Lago, Florida, hôm thứ Năm.
Hai nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc hội kiến tại Florida
Thương mại sẽ là một trong hai vấn đề chính, cùng với Bắc Hàn.
Vấn đề cho quan hệ thương mại Mỹ - Trung là nó rất mất cân bằng và xảy ra từ lâu.
Riêng trong 2016, Mỹ nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ trị giá 480 tỉ đôla từ Trung Quốc.
Hàng nhập khẩu giúp giữ giá thấp cho người tiêu dùng Mỹ.
Mỹ chỉ bán được 170 tỉ đôla hàng xuất khẩu cho Trung Quốc như máy bay, và mặt hàng nông nghiệp như đậu nành.
Mỹ cũng kiếm tiền từ dịch vụ như đào tạo khoảng 350.000 sinh viên Trung Quốc tại Mỹ.
Trung Quốc là nguồn thâm hụt thương mại lớn nhất của Mỹ. Trong năm 2016, Trung Quốc chiếm khoảng 60% trong tổng thâm hụt 500 tỉ đôla.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump thường nói ông muốn đưa việc làm sản xuất về lại Mỹ.
Sau khi Trung Quốc gia nhập WTO năm 2001, hàng nhập khẩu Trung Quốc vào Mỹ tăng đột biến, được giới kinh tế học gọi là "cú sốc Trung Quốc".
Từ 2000 đến 2007, việc làm sản xuất của Mỹ giảm mạnh, từ 16,9 xuống còn 13,6 triệu. Khủng hoảng tài chính 2008 còn giảm tiếp số lượng, còn 11,2 triệu, mặc dù kể từ đó, con số này trở nên khá ổn định.
Những người làm may mặc và điện tử thuộc số bị ảnh hưởng nặng nhất.
Một số nhà kinh tế cho rằng 40% trong số mất việc thuộc các ngành này có thể liên quan hàng nhập khẩu Trung Quốc.
Tuy vậy, lượng hàng rẻ cũng tạo ra các việc làm phi sản xuất ở Mỹ, vì người tiêu dùng có thêm tiền để chi các việc khác. Nó giúp cho y tế, giải trí, du lịch. Nên ta có thể nói thâm hụt thương mại hủy hoại một số việc làm mà cũng tạo ra thêm việc làm.
Vậy Tổng thống Trump có thể làm gì ?
Khi là ứng viên tổng thống, ông Trump đe dọa các biện pháp bảo hộ gắt gao như đánh thuế 45% lên hàng Trung Quốc. Nhưng lịch sử chứng tỏ bảo hộ không làm giảm thâm hụt mậu dịch.
Ông cũng dọa nêu tên Trung Quốc là "thao túng tiền tệ".
Suốt nhiều năm, Trung Quốc đã can thiệp để giữ tỉ giá quy đổi thấp, điều này giúp giảm giá hàng hóa và tăng thâm hụt với Mỹ. Nhưng gần đây, ngân hàng trung ương Trung Quốc đã giữ giá tiền cao, khiến xuất khẩu đắt hơn. Mỹ sẽ có lợi nếu khuyến khích xu hướng này.
Lựa chọn hứa hẹn nhất cho Tổng thống Trump là thương lượng để Mỹ tiếp cận người tiêu dùng Trung Quốc thuận lợi hơn.
Trung Quốc có nhiều hạn chế về nhập khẩu, ví dụ đánh thuế ô tô 25%.
Có lẽ quan trọng nhất cho Mỹ là các dịch vụ hiện đại như tài chính, mạng xã hội, viễn thông, y tế, giao thông nói chung đóng cửa trước nhập khẩu và đầu tư nước ngoài.
Đến nay có ít tiến bộ, nhưng việc mở cửa thị trường Trung Quốc sẽ đem lại nhiều lựa chọn hơn cho người tiêu dùng Trung Quốc và giúp duy trì quan hệ ổn định với Mỹ.
Liệu sẽ có chiến tranh thương mại ?
Có lẽ là không, vì các biện pháp bảo hộ sẽ làm hại kinh tế Mỹ.
Đảng Cộng sản Trung Quốc có đại hội quan trọng vào cuối năm, và sẽ khó để ông Tập Cận Bình có thể làm điều gì cứng rắn trước đó.
Ngay cả sau đó nữa, Trung Quốc chắc sẽ mở cửa thị trường rất chậm.
************************
Bắc Triều Tiên và thương mại phủ bóng thượng đỉnh Trung - Mỹ (RFI, 06/04/2017)
Tổng thống Mỹ Donald Trump đón tiếp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 06/04/2017 tại khu biệt thự Mar-a-Lago sang trọng ở Florida. Cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa hai nguyên thủ được đánh giá "rất quan trọng" cho tương lai quan hệ song phương.
Quang cảnh khách sạn Eau Palm Beach, nơi ông Tập Cận Bình nghỉ tại Manalapan, Florida trong thời gian thăm Mỹ từ 05/ 04/2017. REUTERS/Joe Skipper Download Picture
Trả lời thông tín viên RFI Anne-Marie Capomaccio, ông Christopher Ruddy, tổng giám đốc trang Newsmax và là bạn lâu năm của tổng thống Donald Trump, nhận định đây là "chuyến viếng thăm mấu chốt", vì thế, chủ tịch Trung Quốc được mời đến Mar-a-Lago.
Trong hai ngày, ông Donald Trump và ông Tập Cận Bình sẽ đề cập đến nhiều chủ đề như tranh chấp ở Biển Đông, một nước Trung Hoa duy nhất… Tuy nhiên, thâm hụt thương mại của Mỹ so với Trung Quốc và mối đe dọa hạt nhân Bắc Triều Tiên sẽ được hai nhà lãnh đạo đặc biệt lưu ý trong bối cảnh Bình Nhưỡng vừa bắn tên lửa ra biển Nhật Bản (ngày 05/04) dường như để thách thức cả Washington lẫn Bắc Kinh.
Trong chuyến công du Châu Á vào tháng 03/2017, ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson từng tuyên bố "Thời gian cho mọi lời phát biểu đã hết". "Ưu tiên tuyệt đối" của Hoa Kỳ là "Trung Quốc gây áp lực với Bình Nhưỡng", theo nhận định của bà Susan Thornton, phụ trách khu vực Châu Á tại bộ Ngoại Giao Mỹ.
Trung Quốc là đồng minh thân cận nhất của chế độ Kim Jong-un và được Hoa Kỳ coi là chìa khóa để giải quyết vấn đề hạt nhân Bắc Triều Tiên. Tuy nhiên, Bắc Kinh rất cân nhắc về các biện pháp gây sức ép của đối với nước láng giềng vì lo ngại hệ quả địa-chính trị trong trường hợp chế độ Bình Nhưỡng bị sụp đổ.
Vấn đề thương mại là một chủ đề quan trọng khác trên bàn đàm phán giữa tổng thống Donald Trump và chủ tịch Tập Cận Bình. Nhà Trắng muốn giảm bớt rào cản của Trung Quốc đối với lĩnh vực đầu tư và tự do trao đổi mậu dịch. Năm 2016, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc lên đến 350 tỉ đô la. Bắc Kinh áp đặt mức thuế 25% đối với xe hơi nhập khẩu và hạn chế nhập khẩu nông phẩm, trong đó có thịt bò và lợn.
Trong khi đó, các vấn đề như khí hậu và nhân quyền sẽ không được đề cập trong thượng đỉnh lần này.
Thu Hằng
************************
Động thái bất ngờ của Nhà Trắng khó qua mắt Trung Nam Hải (GDVN, 06/04/2017)
Trump và cộng sự càng mạnh miệng về Biển Đông, Bắc Triều Tiên hay Đài Loan bao nhiêu để rồi sau đó im lặng bấy nhiêu trước Trung Quốc, chỉ càng làm cho...
Những động thái bất ngờ
South China Morning Post, Hồng Kông ngày 6/4 đưa tin, Mỹ đang xây dựng một "liên minh toàn cầu" để chinh phục Bắc Triều Tiên, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Trung ở Florida.
Quyền Trợ lý Ngoại trưởng về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương Mỹ Susan Thornton đưa ra phát biểu này sau vụ phóng tên lửa mới nhất mà Bắc Triều Tiên tiến hành sáng hôm qua 5/4. Ông Thornton nói :
"Sự kiên nhẫn đã cơ bản chấm dứt. Chúng tôi đang tìm kiếm một cách tiếp cận kết quả theo định hướng hành động tập trung.
Chúng tôi sẽ cố gắng hợp tác với các đồng minh và đối tác trong một liên minh toàn cầu, để giải quyết vấn đề cấp bách mà trước đây chúng ta chưa thực sự chú tâm".
Nhà nghiên cứu Richard Bush từ Viện Brookings bình luận :
"Nếu bạn đang chỉ dựa vào biện pháp trừng phạt và tăng cường răn đe Bắc Triều Tiên, điều này phải được tiến hành một cách đa phương và toàn diện, bạn không thể để một mình Trung Quốc phá hoại những nỗ lực ấy".
Trung Quốc đang chịu sức ép ngày càng tăng về quan hệ của mình với Bình Nhưỡng, bởi Trung Quốc là thị trường xuất khẩu chủ yếu của Bắc Triều Tiên, đặc biệt là than [1].
Trong một động thái bất ngờ khác có liên quan đến quan hệ Trung - Mỹ, cũng tờ South China Morning Post hôm nay cho biết, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã buộc phải loại bỏ cố vấn chiến lược Steve Bannon khỏi Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ ngay trước hội nghị thượng đỉnh với ông Tập Cận Bình.
Tổng thống Donald Trump và cố vấn Steve Bannon. Ảnh : SCMP.
Sự thay đổi này được xác nhận bởi một quan chức Nhà Trắng cũng như Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Joseph Dunford và Dan Coats - Giám đốc Tình báo quốc gia, đứng đầu 17 cơ quan tình báo Mỹ.
Các quan chức này nói rằng, sự thay đổi này giúp Hội đồng An ninh quốc gia quay trở lại chức năng cốt lõi của những gì nó phải làm.
Động thái này đảo ngược hoàn toàn quyết định gây tranh cãi của ông Trump hồi đầu năm, bằng việc giành một ghế quan trọng trong Hội đồng cho một cố vấn chính trị, điều chưa từng có tiền lệ.
Hội đồng An ninh quốc gia bao gồm Ngoại trưởng, Bộ trưởng Quốc phòng và các trợ lý cấp cao khác, bao gồm Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry, người chịu trách nhiệm giám sát kho vũ khí hạt nhân của Mỹ.
Nhà Trắng phải vật lộn với đấu đá nội bộ kể từ khi ông Donald Trump nhậm chức.
Những người chỉ trích vai trò của Steve Bannon trong Hội đồng An ninh quốc gia cho rằng, ông có quá nhiều trọng lượng trong việc ra quyết định với những vấn đề mình thiếu kinh nghiệm [2].
Sở dĩ đây sẽ là điều gây chú ý đặc biệt với Bắc Kinh là bởi, tháng 3/2016, ông Steve Bannon phát biểu trên truyền thông rằng, Hoa Kỳ và Trung Quốc tất yếu sẽ đối đầu trực diện ở Biển Đông trong khoảng 5 đến 10 năm tới.
Bannon là một trong những trợ lý thân cận của Donald Trump được dư luận cho là có quan điểm cứng rắn với Bắc Kinh.
Trump khó qua mặt Trung Nam Hải
Cá nhân người viết cho rằng, dù có tính toán hay có liên quan đến hội nghị thượng đỉnh Donald Trump - Tập Cận Bình, thì tác động ảnh hưởng của những tuyên bố và quyết sách nêu trên đến quan hệ Mỹ - Trung không lớn.
Thứ nhất, vấn đề Bắc Triều Tiên không có cách nào giải quyết ổn thỏa mà lại thiếu vai trò và sự tham dự của Trung Quốc, kể cả trong trường hợp động binh như tuyên bố của Ngoại trưởng Rex Tillerson.
Đây rõ ràng vẫn là một chiêu võ mồm trước đàm phán. Tiếc rằng có lẽ Bắc Kinh đã nắm được thóp Washington trong chuyện này, nên với họ không có gì đáng lo.
Thứ hai, việc cố vấn Steve Bannon bị loại khỏi Hội đồng An ninh quốc gia cho thấy nội bộ Nhà Trắng còn quá nhiều vấn đề chưa yên sau khi ông Donald Trump lên nắm quyền.
Ý định thay đổi của vị Tổng thống thứ 45 Hợp chúng quốc Hoa Kỳ trong một loạt vấn đề đối nội cho đến nay đều dậm chân tại chỗ, hoặc bị công khai gạt bỏ bởi các nhánh quyền lực tư pháp, lập pháp Mỹ.
Nội bộ Hoa Kỳ bất ổn sẽ là một thời cơ tuyệt vời cho Trung Quốc. Nhưng theo người viết, khó có khả năng Bắc Kinh chọn các hành động leo thang mang tính đột biến để Mỹ phải phản ứng mạnh.
Ngược lại, chiến lược tàm thực hay "tằm ăn dâu" đã chứng minh được tính hiệu quả sẽ được Bắc Kinh tiếp tục triển khai trên nhiều cấp độ, từng bước đẩy lùi ảnh hưởng của Mỹ và mở rộng địa bàn cho mình.
Chính cách từng bước độc chiếm Biển Đông đồng thời giữ cho cục diện bán đảo Triều Tiên tiếp tục duy trì trạng thái hiện nay để luôn luôn có con bài mặc cả sẽ làm suy yếu vị thế và ảnh hưởng của Hoa Kỳ trong khu vực.
Thứ ba, người viết cho rằng Trung Quốc ý thức rõ đòn bẩy của họ nằm ở sức mạnh kinh tế và thị trường trong cuộc đua quyền lực với Hoa Kỳ trên phạm vi toàn cầu, chứ không riêng khu vực.
Nếu như năm 2014 Quỹ Tiền tệ Quốc tế thông báo rằng Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới được đo bằng sức mua, thì hiện nay Trung Quốc đã trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất đối với 43 quốc gia trên thế giới.
Trong khi Mỹ là thị trường lớn nhất đối với 32 quốc gia. Năm nay, Đức vừa tuyên bố Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của họ [3].
Rõ ràng những mối quan hệ kinh tế này cung cấp cho Bắc Kinh một đòn bẩy thực sự mà Trung Quốc đã cho thấy họ ngày càng thích sử dụng nó vào các vấn đề đối ngoại với Hoa Kỳ cũng như với láng giềng hòng tìm kiếm các lợi ích địa chiến lược
Trung Quốc đang lấn Mỹ từng bước ở Châu Á
Không chỉ đồng minh của Mỹ ở Đông Nam Á - Philippines đã thực hiện chính sách "xoay trục sang Trung Quốc" kể từ khi Tổng thống Rodrigo Duterte lên cầm quyền.
Ngay cả đồng minh chiến lược và thân cận của Mỹ như Australia cũng đang cảm thấy sức nóng từ Trung Nam Hải.
Trong chuyến thăm chính thức nước này vừa qua, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã cảnh báo Úc không được chọn bên trong các tranh chấp giữa Mỹ và Trung Quốc.
Đó là một sự can thiệp đáng kể trong bối cảnh Australia là đồng minh chủ chốt của Hoa Kỳ trong 2 cuộc Chiến tranh Thế giới cũng như Chiến tranh Triều Tiên hay chiến tranh Việt Nam.
Không có nhiệm kỳ chính phủ nào của Australia đủ khả năng bỏ qua thị trường Trung Quốc, cũng như vai trò đối tác về thương mại và đầu tư của quốc gia này.
Hàn Quốc thời gian qua cũng phải tìm mọi cách xoay sở, đối phó với các thủ đoạn trừng phạt kinh tế ngầm mà Bắc Kinh sử dụng để chống lại các doanh nghiệp và nền kinh tế nước này vì vụ lắp hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD của Mỹ trên lãnh thổ Hàn.
Đáng lẽ trong bối cảnh ấy, Mỹ nên chứng tỏ vai trò "chiếc ô an ninh" và đồng minh chiến lược, nhưng chính sách bảo hộ thương mại của Donald Trump không chỉ nhằm vào Trung Quốc, ngay cả các đồng minh Hàn Quốc và Nhật Bản cũng bị ảnh hưởng.
Trong khi đó, ông Donald Trump và cộng sự càng mạnh miệng về Biển Đông, Bắc Triều Tiên hay Đài Loan bao nhiêu để rồi sau đó im lặng bấy nhiêu trước Trung Quốc, chỉ càng làm cho đồng minh và đối tác thêm nghi ngờ và chán nản, chỉ Bắc Kinh là đắc chí, đắc lợi.
Hồng Thủy
Tài liệu tham khảo :
[1] http://www.scmp.com/news/china/policies-politics/article/2085258/us-says-building-global-coalition-subdue-north-korea
[2] http://www.scmp.com/news/world/united-states-canada/article/2085193/trumps-chief-strategist-dumped-us-national-security
[3] http://www.straitstimes.com/opinion/how-trump-can-solve-his-chinese-puzzle
*********************
Việt Nam bị nêu trong danh sách 'gian lận thương mại' của Trump (BBC, 4/04/2017)
Việt Nam nằm trong danh sách những quốc gia 'gian lận thương mại' vừa bị Tổng thống Hoa Kỳ ký lệnh hành pháp hôm 31/03.
Một xưởng may tại Hà Nội
Ngoài Việt Nam và Trung Quốc, các quốc gia trong danh sách này còn có Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, Ấn Độ, Đài Loan, Indonesia, Malaysia, Pháp, Thụy Sĩ, Đức, Mexico, Ireland, Ý, Canada.
Lệnh của ông Donald Trump nhằm xem xét lại "lý do và thủ phạm" gây thâm hụt thương mại lên tới hơn 500 tỷ USD mỗi năm với 16 quốc gia, trong đó lớn nhất là Trung Quốc.
Thông báo được đưa ra chỉ vài ngày trước cuộc gặp chính thức đầu tiên giữa Tổng thống Hoa Kỳ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Florida tuần này.
Nhiều nhà quan sát đánh giá đây là dấu hiệu cảnh báo Bắc Kinh, dù Washington nhấn mạnh lệnh của Tổng thống Trump không tập trung cụ thể vào bất kỳ một quốc gia nào.
Bản thân ông Trump không tiếc lời chỉ trích các nền kinh tế nói trên.
"Họ là những kẻ lừa đảo. Từ giờ trở đi, những ai phá luật sẽ phải chịu hậu quả và sẽ có những hậu quả nghiêm trọng", Tổng thống Trump nói mà không nhắc tên bất kỳ nước nào.
Phát biểu tại Phòng Bầu Dục hôm 31/03/2017 sau khi ký sắc lệnh, ông nói :
"Hàng nghìn nhà máy bị đánh cắp đi khỏi đất nước chúng ta, nhưng những người Mỹ không có tiếng nói nay đã có tiếng nói của họ trong Tòa Bạch Ốc. Chính quyền của tôi sẽ chấm dứt các vụ trộm cắp sự thịnh vượng của Hoa Kỳ. Chúng ta sẽ bảo vệ nền công nghiệp của mình và tạo ra sân chơi bình đẳng cho người lao động Mỹ".
Lệnh này cũng sẽ khởi động cuộc điều tra "từng quốc gia một, từng sản phẩm một" trong 90 ngày, theo Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross.
Điều tra sẽ truy tìm chứng cứ cho thấy có "lừa đảo", các hành vi sai phạm, thỏa thuận thương mại không đúng cam kết, thi hành lỏng lẻo, sai lệch về tiền tệ và "những giới hạn gây phiền nhiễu của Tổ chức Thương mại Quốc tế", trang Investvine dẫn lời.
'Bán phá giá'
Trang USA Today trích lời ông Peter Navarro, cố vấn thương mại cao cấp của tổng thống, nói đây là phần "cực điểm" trong lời hứa mang lại công việc cho người Mỹ được đưa ra từ chiến dịch tranh cử của ông Trump.
"Hôm nay, đây là khởi đầu của việc thực hiện những lời hứa đó một cách vĩ đại", tiến sỹ Navarro nói.
Thư ký báo chí Nhà Trắng, Sean Spicer nói nhiều quốc gia "bán phá giá hàng hóa giá trị thấp" vào thị trường Hoa Kỳ, khiến doanh nghiệp nội địa "không thể" cạnh tranh với mức "giá rẻ giả tạo".
"Vấn đề này đặc biệt xuất hiện ở những quốc gia mà chính quyền trợ cấp xuất khẩu hàng hóa sang đất nước chúng ta. Vậy, để ngăn cách làm này, Cơ quan Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ có cơ chế đánh giá cách giao dịch kiểu này và áp dụng hình phạt tài chính, được gọi là thuế chống trợ cấp, khi cơ quan này xác định có xảy ra tình trạng bán phá giá độc hại", Financial Time dẫn lời ông Spicer nói.
Thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ lớn nhất với Trung Quốc (347 tỷ USD), Nhật Bản 68,9 tỷ USD ; với Việt Nam, con số này là 32 tỷ USD.
Bộ trưởng Wilbur Ross giải thích thêm, con số thâm hụt thương mại không hoàn toàn do các thỏa thuận thiếu công bằng hay gian lận mà còn do lượng nhập khẩu dầu của Hoa Kỳ, hoặc việc buộc phải nhập khẩu một số sản phẩm Hoa Kỳ không sản xuất, Investvine viết.
Dự kiến vấn đề này cũng sẽ được đưa vào lịch trình trong cuộc gặp Donald Trump - Tập Cận Bình ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, Florida sắp tới.