Giới hữu trách Iran : Quân đội bắn hai phi đạn vào máy bay Ukraine (VOA, 22/01/2020)
Thẩm quyền Hàng không Dân dụng Iran ngày 21/1 loan báo quân đội nước này đã bắn hai phi đạn vào chiếc máy bay Thương mại của Ukraine. Chiếc máy bay này bị rớt ngay sau khi cất cánh từ Tehran trước đây trong tháng, làm tất cả 176 người trên máy bay thiệt mạng.
Người biểu tình tưởng niệm nạn nhân chiếc máy bay Ukraine bị phi đạn Iran bắn rớt, đối đầu cảnh sát trước trường đại học Amir Kabir University ở Tehran, Iran, ngày 11/1/2020
Phúc trình của Tổ chức Hàng không Dân dụng xác định phi đạn là kiểu TOR-M1, loại phi đạn đất đối không do Nga chế tạo.
Phúc trình cũng nói đã yêu cầu trợ giúp từ Ủy ban An toàn Giao thông Mỹ và đối tác Pháp để giúp đọc dữ liệu chuyến bay được ghi âm trong hộp đen thu hồi từ địa điểm máy bay rớt.
Iran nói cho đến nay Hoa Kỳ và Pháp chưa trả lời về yêu cầu cung cấp thiết bị cần thiết để tiến hành công việc.
Lúc đầu Iran nói vấn đề máy móc làm cho máy bay rớt nhưng vài ngày sau đó công nhận là quân đội Iran bắn rớt chiếc máy bay. Tiết lộ này gây nên nhiều ngày biểu tình tại Iran.
Chiếc máy bay bị bắn rớt xảy ra chỉ vài giờ sau khi Iran bắn phi đạn vào lực lượng Mỹ đóng tại Iraq và chuẩn bị cho một cuộc phản công của Mỹ, nhưng việc này không xảy ra.
Các cuộc tấn công bằng phi đạn của Iran là để trả thù cho điều mà Hoa Kỳ gọi là tấn công tự vệ giết chết tướng lãnh hàng đầu của Iran là Qassem Soleimani tại Baghdad vào ngày 3/1 vừa qua.
******************
Tổng thống Trump kể lại khoảnh khắc triệt hạ chỉ huy Iran (VOA, 20/01/2020)
Tổng thống Mỹ Donald Trump lần đầu tiên kể lại khoảnh khắc máy bay không người lái của Mỹ triệt hạ chỉ huy quân sự Iran Qassem Soleimani, Reuters đưa tin, dẫn lại kênh CNN.
Chỉ huy quân sự Iran Qasem Soleimani.
Theo hãng tin Anh, ông Trump kể lại sự việc tại một sự kiện gây quỹ của phe Cộng hòa tối ngày 17/1, và cho biết ông theo dõi vụ tấn công từ Phòng Tình huống ở Nhà Trắng.
Theo Reuters, các phóng viên không được cho phép đưa tin tại sự kiện gây quỹ được 10 triệu đôla cho chiến dịch tái tranh cử của ông Trump và cho Ủy ban Quốc gia của Đảng Cộng hòa, diễn ra tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump tại Florida.
Tuy nhiên, CNN đã có được đoạn ghi lại lời kể của ông Trump. Vụ triệt hạ ông Soleimani tại sân bay Baghdad hôm 3/1 đã khiến Iran trả đũa bằng các vụ tấn công bằng tên lửa vào lực lượng Mỹ ở Iraq vài ngày sau đó.
"Thưa ngài, họ đang cùng nhau", ông Trump kể lại chuyện các quan chức quân sự nói với ông, theo Reuters. "Thưa ngài, họ có hai phút và 11 giây. Không cảm xúc. Hai phút và 11 giây để sống, thưa ngài. Họ đang ở trong xe ôtô, họ đang ở trong xe bọc thép. Thưa ngài, họ còn khoảng một phút để sống. 30 giây. Mười, chín, tám…"
"Rồi bất thình lình, bùm", ông Trump nói. "‘Ho đã bị tiêu diệt, thưa ngài. Hết.’"
Đây là lời kể chi tiết nhất của ông Trump về vụ tấn công mà một số nhà lập pháp đã lên tiếng chỉ trích vì cả tổng thống cũng như các cố vấn của ông không công khai các thông tin để củng cố các tuyên bố nói rằng ông Soleimani "sắp" gây ra một mối đe dọa tới người Mỹ ở khu vực.
******************
Eo biển Ormuz : Tám nước Châu Âu ủng hộ thành lập lực lượng tuần tra (RFI, 21/01/2020)
Trong một bản tuyên bố chung công bố hôm thứ Hai, bốn nước Pháp, Đan Mạch, Hy Lạp và Hà Lan, tham gia chiến dịch bảo đảm an ninh eo biển Ormuz, từ nay được sự "ủng hộ chính trị" của Đức, Bỉ, Ý và Bồ Đào Nha. Nhiều thành viên khác tham gia sẽ được loan báo trong những ngày tới.
Tàu dầu đi qua eo biển Ormuz. Ảnh minh họa chụp ngày 21/12/2018. Reuters/Hamad I Mohammed
Chiến dịch bảo vệ an ninh cho thương thuyền và tàu dầu qua lại eo biển chiến lược này được gọi tắt là EMASOH hoàn toàn do Châu Âu đảm nhiệm. Đây là hệ quả của tình hình căng thẳng với Iran tại khu vực cũng như qua nhiều vụ tàu dầu bị tấn công trong eo biển Ormuz và vịnh Ba Tư.
Thông báo của 8 nước Châu Âu còn cho biết thêm Abou Dhabi đã đồng ý cho liên quân 8 nước lập tổng hành dinh trên lãnh thổ Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất.
Hoạt động của hải quân Châu Âu được xem là để "bổ sung" cho liên quân quốc tế do Mỹ đề xuất. Pháp đã đưa chiến hạm Courbet vào vùng. Tháng Hai, Hà Lan sẽ gửi một tàu tuần dương và một trực thăng tăng cường, sau đó sẽ được Đan Mạch thay thế kể từ mùa thu.
Tú Anh