Nước gồng mình chống dịch, nước miễn nhiễm : Virus corona "thiên vị" ?
Le Figaro nhận định "nhiều ổ dịch ẩn nấp khắp 5 châu", thế nhưng lại có nhiều nước thông báo không có trường hợp nào hoặc rất ít. Phải chăng virus corona "thiên vị" hay còn có những lý do nào khác ?
Một cách phòng chống virus corona. Ảnh minh họa, chụp tại Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 05/03/2020. Reuters/Aly Song
Tính đến hiện nay, Bắc Triều Tiên, Miến Điện khẳng định không có trường hợp nào, Indonesia có 2, Lào 1… trong khi những quốc gia Đông Nam Á này "rất dễ bị phơi nhiễm", theo nhận định với Le Figaro của nhà nghiên cứu dịch tễ Marius Gilbert, đại học Tự do Bruxelles, và "không có bất kỳ lý do nào để số người bệnh (tại các nước này) lại chênh lệch đến như vậy với số ca nhiễm như ở Hồng Kông, Hàn Quốc hay Singapore".
Virus corona sợ nóng ?
Tại Châu Phi, Ai Cập chính thức có hai trường hợp, nhưng lại lây cho 11 du khách Pháp khi những người này thăm đất nước của các vị Pharaon. Đối với nhà nghiên cứu Anne-Marie Moulin, giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS), "không phải ngẫu nhiên mà trường hợp nhiễm virus corona đầu tiên tại Châu Phi lại được phát hiện ở Sénégal, nơi có hệ thống y tế tốt nhất Châu Phi".
Rất có thể các nước đó cố tình nói dối nhằm mục đích che giấu hệ thống dịch tễ thiếu thốn. Ngoài vấn đề về bộ kít xét nghiệm, ví dụ đầu tiên được Antoine Flahault, Đại học Y Geneve, đưa ra là người dân không có thói quen đi khám do thu nhập thấp, không được bảo hiểm, trong khi virus corona gây ra những triệu chứng khó nhận biết nên họ không đi khám nếu như chỉ bị ho hoặc bị sốt. Cho nên, rất có thể virus corona đã xuất hiện ở nhiều nước Châu Á và Châu Phi.
Trong một bài viết khác, Le Figaro ngạc nhiên trước hiện tượng : "Châu Phi, một Châu lục dường như được virus tránh né một cách kỳ lạ", đặc biệt là vùng Nam Sahara. Một quan chức cao cấp của Bộ y tế Guinea công nhận : "Chúng tôi thiếu trang thiết bị, điều đó đúng, nhưng dịch bệnh vẫn chưa được phát hiện".
Một số yếu tố được đưa ra giải thích, như khí hậu nóng, không thích hợp cho virus phát triển. Tuy nhiên, lập luận này không đủ thuyết phục vì cúm mùa cũng hoành hành tại Châu Phi.
Lập luận thứ hai, người dân Châu Phi có sức đề kháng tốt hơn người Châu Âu, cũng bị phản đối. Lý do thứ ba, theo một bác sĩ Pháp làm việc tại Conakry (Guinea), có thể là do Châu Phi vẫn nằm ngoài guồng máy toàn cầu hóa, nên không đông khách du lịch nước ngoài như những nơi khác. Tiếp theo, dù nhiều nước Châu Phi có quan hệ hợp tác thương mại với Trung Quốc, nhưng "rất nhiều người Hoa hạn chế đến Châu Phi trong giai đoạn này vì sợ bị phát hiện nhiễm virus và phải điều trị ở đây", trong khi hệ thống y tế ở nhiều nước Châu Phi chưa phát triển.
Ngược với những nước đang phát triển, các nước phát triển lại bị virus corona tấn công tơi bời. Xuất phát từ Trung Quốc, virus corona hiện có mặt khắp 5 châu. Mỹ và Ý vẫn chưa tìm được "bệnh nhân số 0". Rất nhiều người bị nhiễm nhưng lại không có triệu chứng. Theo Libération, "Ý trong tình trạng báo động vì virus corona" với nhiều biện pháp nhiêm ngặt : trường học đóng cửa, hoãn các hoạt động tập thể, nhiều trận đấu bóng không khán giả…
Nước Nga rộng lớn có 4 trường hợp nhiễm virus corona
Nga cũng là một trường hợp đặc biệt. Có đến 4.250 km biên giới với Trung Quốc, thành phố Saint-Petersburg miễn thị thực cho du khách Trung Quốc, nhưng đến giờ Nga chỉ thông báo có 4 trường hợp bị nhiễm virus corona, trong đó có một người trở về từ vùng Lombardia của Ý.
Con số quá ít này gây thắc mắc, và khiến không ít người lo lắng. Một số thông tin cho rằng có đến hàng nghìn ca nhiễm virus corona ở Nga. Đối với tổng thống Putin, đây là "những thông tin sai lệch khiêu khích", "chủ yếu do nước ngoài giật dây", theo tường thuật của Le Figaro.
Hàng loạt biện pháp mạnh được Moskva đưa ra để đối phó với nguy cơ dịch lan rộng : cấm xuất khẩu khẩu trang và thiết bị y tế cho đến ngày 01/06, lắp máy theo dõi thân nhiệt ở nhiều địa điểm công cộng, kêu gọi tuân thủ quy định về vệ sinh kể cả tại các thánh đường, người nghi nhiễm sẽ được đưa đến một bệnh viện mới ở Kommunarka, ngoại ô Moskva…
Pháp chuẩn bị "giai đoạn 3" của dịch
"Giai đoạn 3" là điều khó tránh khỏi tại Pháp. Thông tin 285 người bị nhiễm virus corona tính đến hết ngày 04/03/2020 đều được các nhật báo Pháp đưa tin. Hiện tại, Pháp có ba ổ dịch chính nằm ở tỉnh Oise (phía bắc Paris), Haute-Savoie (phía đông) và Morbihan (phía tây).
Theo Le Figaro, ở "giai đoạn 3", mức cao nhất, Pháp sẽ buộc phải đóng cửa trường học cho đến giữa tháng Ba, hoạt động đình trệ, nhân viên có thể làm việc từ xa… Chính phủ đưa ra một số biện pháp như trưng dụng toàn bộ khẩu trang y tế FFP2 để ưu tiên cho nhân viên y tế và người bệnh được điều trị, quy định giá bán nước rửa tay có cồn tránh tình trạng lợi dụng dịch để tăng giá, quân đội sẵn sàng hỗ trợ chính phủ khi cần thiết…
Trang nhất của Les Echos là thông tin : "Chính phủ chuẩn bị tinh thần cho giai đoạn 3 của dịch". Vấn đề chỉ còn tính theo ngày mà thôi. Đây là một thách thức nặng nề đối với chính phủ vì một mặt chính phủ không muốn làm người dân hoảng sợ, nhưng mặt khác lại phải chuẩn bị tư tưởng cho dân về những biện pháp mới, nghiêm ngặt hơn, sắp được ban hành.
Các nhà dưỡng lão Pháp chuẩn bị chống dịch Covid-19
Có tốc độ lây lan nhanh và rộng, virus corona là nguyên nhân gây tử vong cao nhất ở người cao tuổi và/hoặc có bệnh nền. Trước thực tế này, các nhà dưỡng lão tại Pháp "Ehpad bước chân vào cuộc chiến chống dịch", theo nhật báo Le Monde.
Người cao tuổi sống phụ thuộc là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Tuy nhiên, Bộ y tế Pháp lại "thiếu những chỉ định đặc biệt", theo giám đốc của một nhà dưỡng lão. Trước lời chỉ trích "lĩnh vực (chăm sóc người cao tuổi) không phải chủ đề quan tâm của bộ", bộ trưởng y tế Pháp Olivier Véran đã mời một số đại diện của ngành đến họp để trấn an đội ngũ nhân viên, cũng thuộc ngành y tế, nhưng thường "bị bỏ quên" với lời hứa sẽ "gửi một bản hướng dẫn" về những thắc mắc : Phải làm gì khi một người sống trong nhà dưỡng lão bị nhiễm virus corona ? Có phải nhập viện người đó không ? Chăm sóc người bị nhiễm như thế nào ?
Di dân, độ liêm sỉ của Thổ Nhĩ Kỳ trong chiến lược dồn ép Liên Hiệp Châu Âu về Syria
Ngày 05/03/2020, tổng thống Erdogan đến Moskva họp với đồng nhiệm Nga Putin về thiệt hại bên phía quân đội Thổ Nhĩ Kỳ do bị quân đội Syria, được không quân Nga yểm trợ, tấn công ở Idlib, Syria. Mặt khác, tổng thống Erdogan cũng dùng biện pháp di dân để gây sức ép buộc Bruxelles can thiệp vào vấn đề Syria.
Trong bài xã luận, Le Monde nhận định, việc sử dụng thường dân khốn quẫn làm phương tiện gây sức ép trong tương quan lực lượng quốc tế không phải là điều mới mẻ, nhưng dùng di dân để đổi chác với Liên Hiệp Châu Âu, theo cách mà Ankara đang làm, thì tổng thống Erdogan đã vượt qua giới hạn liêm sỉ.
Thông điệp đưa ra rất rõ : Thổ Nhĩ Kỳ có thể lập lại kịch bản năm 2015, khi có đến một triệu người Syria, trốn nội chiến, băng qua Thổ Nhĩ Kỳ đến biên giới với Liên Hiệp Châu Âu dẫn đến một cuộc khủng hoảng di dân, an ninh và chính trị với làn sóng bài di dân lan rộng và phong trào dân túy trỗi dậy.
Ankara không ngại sử dụng một số tiểu xảo như thổi phồng số lượng di dân, thông báo rộng rãi mở cửa biên giới với Liên Hiệp Châu Âu, thậm chí "tạo điều kiện" bằng cách điều xe ca chở di dân đến biên giới… Mục đích của chính quyền tổng thống Erdogan là gây hỗn loạn như từng xảy ra trước đó, để chia rẽ và gây bất ổn cho 27 nước, công luận lên tiếng chỉ trích, tạo đà cho khuynh hướng dân túy trỗi dậy.
Nhưng mục tiêu sâu xa, theo xã luận của Le Monde, là Thổ Nhĩ Kỳ muốn tái thương lượng thỏa thuận ký với Bruxelles năm 2016 : Khoản tiền tài trợ cho di dân, thay vì chuyển cho các tổ chức phi chính phủ, sẽ phải chuyển cho chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ. Dĩ nhiên, Liên Hiệp Châu Âu quan ngại, nhưng vẫn theo xã luận của Le Monde, đây là cơ hội để 27 nước thể thiện bốn điểm : đoàn kết, cứng rắn, thực tế và nhân đạo.
Thứ nhất, phải đoàn kết về tài chính và chính trị đối với Hy Lạp và Bulgaria, hai nước trên tuyến đầu đối phó với hiện tượng này. Thứ hai, phải cứng rắn trước ý đồ đổi chác của Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi nước này cũng phải giải quyết hậu quả nhân đạo do can thiệp quân sự vào Syria và ngừng chơi trò nước đôi giữa NATO và Nga. Thứ ba là phải thực tế và nhớ rằng quan hệ về địa lý và lịch sử biến Thổ Nhĩ Kỳ là một đối tác bắt buộc của Liên Hiệp Châu Âu. Thứ tư là phải nhân đạo vì Liên Hiệp Châu Âu sẽ không xứng danh tên gọi đó nếu không tham gia vào việc tiếp nhận di dân.
Bài xã luận của Le Monde kết luận chưa bao giờ, vì sự trường tồn của Liên Hiệp Châu Âu, tầm quan trọng trong việc chia sẻ người xin tị nạn và việc cần có một chiến lược chung về vấn đề di dân lại cấp thiết đến như vậy.
Quá tải, Hy Lạp yêu cầu tăng viện
Trong bài phóng sự "Người nhập cư : Athens kêu gọi Liên Hiệp Châu Âu tương ái", phóng viên của Le Monde cho biết Hy Lạp đã đẩy lùi hơn 24.000 ý đồ vượt biên vào nước này từ thứ Bẩy 29/02 đến thứ Hai 02/03, 183 người bị bắt trong đó có 17 người đã bị kết án từ 3 đến 4 năm tù và phạt 10.000 euro.
Trong khi đó, theo thỏa thuận ký với Bruxelles năm 2016, Thổ Nhĩ Kỳ có trách nhiệm kiểm soát làn sóng nhập cư đến Hy Lạp. Quốc gia Nam Âu này, từ vài ngày nay, bị quá tải, đã yêu cầu Cơ quan Kiểm soát Biên giới Frontex, tăng viện. Một tầu chiến, hai tầu tuần tra, hai máy bay trực thăng, một máy bay, thêm 100 lính biên phòng Châu Âu đến hỗ trợ cho 530 người đã có mặt tại chỗ, đã được gửi đến thực địa. Như vậy, theo Les Echos : "Di dân : Châu Âu quyết định bảo vệ biên giới Hy Lạp". Đây cũng là nhận định của Le Figaro khi đưa tin : "Khối 27 nước tổ chức cách hỗ trợ Hy Lạp".
Joe Biden hồi sinh
Sự hồi sinh bất ngờ, đầy sức thuyết phục của cựu phó tổng thống Mỹ Joe Biden trong cuộc bầu cử sơ bộ ngày Thứ Ba Trọng đại (Super Tuesday) của đảng Dân chủ được tất cả các nhật báo Pháp đưa tin.
Với chiến thắng tại 10 trên 14 bang trong ngày Super Tuesday, ông "Joe Biden tái thúc đẩy cuộc tranh cử trước Bernie Sanders", theo nhận định trên trang nhất của Le Monde. Như vậy, theo Le Figaro, "Cặp đôi Biden-Sanders hình thành để chỉ định người đối đầu với Trump". Chính lá phiếu của người Mỹ gốc Phi đã giúp ông Joe Biden lật lại cán cân. Libération đánh giá chiến thắng của "Joe Biden là một sự hồi sinh ngoạn mục", đặc biệt là chiến thắng tại bang Texas.
Thu Hằng