Trung Quốc biến chiến tranh y tế thành chiến tranh ý thức hệ
Đại dịch Covid-19 hoành hành trên thế giới tiếp tục ngự trị trên trang nhất các báo ra ngày 26/03/2020. Libération và Le Figaro tập trung trên tình hình Pháp, Les Echos quan tâm đến tai họa đang ập xuống nước Mỹ, còn Le Monde và La Croix mở rộng tầm nhìn ra thế giới. Le Monde lo ngại trước khủng hoảng kinh tế, trong lúc La Croix ghi nhận sự trở lại của "chủ nghĩa can thiệp" Nhà nước. Ảnh hưởng địa chính trị của dịch cũng được Les Echos nêu bật trong bài "Trung Quốc biến chiến tranh y tế thành chiến tranh ý thức hệ".
Vật tư y tế chuẩn bị gửi đến Ý để giúp chống dịch Covid-19. Ảnh chụp ngày 10/03/2020 tại một trung tâm hậu cần của sân bay quốc tế Hàng Châu (tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc). Reuters - CHINA DAILY
Thông tín viên của Les Echos tại Bắc Kinh Frédéric Schaeffer trước hết ghi nhận sự kiện là trong thời gian gần đây, Trung Quốc đã gia tăng đáng kể việc gởi khẩu trang và thiết bị y tế, thậm chí cả chuyên gia chống dịch đi khắp nơi trên thế giới.
Báo chí chính thức của Trung Quốc đã tuyên truyền rộng rãi về những hoạt động này, trong lúc Bộ Ngoại giao tại Bắc Kinh nói đến con số 82 quốc gia trên thế giới đã được Trung Quốc trợ giúp về y tế.
Ngoài các khoản viện trợ từ chính phủ, các đại tập đoàn Trung Quốc như Tencent, Alibaba, Huawei, Fosun… cũng tỏ ra rất hào phóng đối với các nước.
Tuy nhiên, theo nhận định của Les Echos, khi tiến hành "chính sách ngoại giao khẩu trang" đó, Bắc Kinh muốn tìm cách "thay đổi hình ảnh tiêu cực của họ trên trường quốc tế, làm cho mọi người quên đi rằng Trung Quốc là cái nôi của dịch bệnh để xuất hiện như một vị cứu tinh của nhân loại".
Chính sách ngoại giao khẩu trang của Bắc Kinh bị Mỹ chỉ trích
Trong bối cảnh các nước khác không nói gì, Frederic Schaeffer ghi nhận : "Chính sách ngoại giao khẩu trang của Bắc Kinh bị Washington cực lực chỉ trích".
Theo Les Echos, Covid-19 đã xen vào cuộc đọ sức Mỹ - Trung. Theo lời Chương Lập Phàm (Zhang Lifan), một sử gia tại Bắc Kinh : "Vào lúc mà Mỹ cũng bị dịch Covid-19 tác hại nặng nề, Trung Quốc nghĩ là đã đến lúc họ đứng lên giành quyền lãnh đạo thế giới".
Les Echos nêu ra một ví dụ đầy ý nghĩa. Hiệp hội Jack Ma của Mã Vân, người sáng lập tập đoàn Trung Quốc Alibaba, thông báo sẽ giúp 24 quốc gia Châu Mỹ La Tinh, vùng ảnh hưởng truyền thống của Mỹ.
Âm mưu chối tội
Theo nhật báo kinh tế Pháp, đi xa hơn là cái gọi là "ngoại giao khẩu trang" đó, Bắc Kinh tìm cách gỡ thể diện bằng cách cố viết lại lịch sử. Những ngày qua, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc và nhiều đại sứ đã gợi lên, nhưng không trưng ra bằng chứng, giả thuyết theo đó có thể là quân đội Mỹ đã đưa virus vào Trung Quốc.
Washington thì dùng những từ ngữ làm Bắc Kinh bực tức, ông Donald Trump đã nhiều lần nói đến "virus Trung Quốc".
Les Echos ghi nhận : Hôm thứ Tư, 25/03, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã còn đi xa hơn khi nói sau cuộc họp nhóm G7 là : "Đảng cộng sản Trung Quốc là mối đe đọa quan trọng cho sức khỏe và cách sống của chúng ta ; như dịch bệnh đã chứng minh rõ ràng".
Theo ông Pompeo : "Các quốc gia G7 rất ý thức về chiến dịch thông tin giả mà Đảng cộng sản Trung Quốc đang lao vào để phủ nhận trách nhiệm".
Khủng hoảng kinh tế núp bóng khủng hoảng y tế
Về dịch Covid-19 đang hoành hành trên thế giới, Le Monde đặc biệt chú ý đến nguy cơ "Khủng hoảng kinh tế ở phía sau khủng hoảng y tế", tựa lớn chạy trên năm cột trang nhất.
Theo Le Monde, vào lúc đại dịch đã khiến hoạt động kinh tế chùng hẳn lại ở rất nhiều nước, nhiều chuyên gia đã bày tỏ lo ngại về khả năng nền kinh tế đột ngột đình đốn.
Tại Pháp, bộ trưởng kinh tế Bruno Lemaire đã cố biện hộ cho một chính sách phong tỏa thông thoáng, cho phép guồng máy sản xuất tiếp tục vận hành. Một cách cụ thể, chính quyền Pháp đang chuẩn bị một loạt pháp lệnh nhằm nới lỏng các quy định về thời gian lao động và nghỉ phép ăn lương, cũng như tạo thêm thuận lợi cho việc áp dụng chế độ sa thải bán phần.
Trên bình diện quốc tế, trước bóng ma kinh tế sụp đổ như vào năm 2008 với vụ ngân hàng Lehman Brothers phá sản, thậm chí nguy cơ một trận đại suy thoái như vào thời 1929, các nhà nước và ngân hàng trung ương đang tiếp tục ồ ạt bơm thanh khoản vào các nền kinh tế.
Một ví dụ điển hình được Le Monde phân tích là sự kiện Thượng viện Mỹ đã thông qua một kế hoạch cứu nguy kinh tế thời đại dịch Covid-19 trị giá 2000 tỷ đô la, với hy vọng giúp kinh tế tránh được nguy cơ sụp đổ.
Tinh hình Châu Phi đáng lo ngại
Trên bình diện khủng hoảng y tế thuần túy liên quan đến Covid-19, Le Monde đặc biệt lo lắng cho số phận của Châu Phi.
Bên trên một bức ảnh màu trên trang nhất, cho thấy một đại biểu dân cử ở thành phố Kampala, thủ đô Uganda, tay cầm loa mặt đeo một cái khẩu trang được kéo trễ xuống cằm, tờ báo chạy tựa "Châu Phi không vũ khí trước một thảm họa được dự báo".
Le Monde ghi nhận là đại dịch đã lan ra rất nhiều nước trên lục địa đen, và các hậu quả sẽ rất khủng khiếp trên một lục địa đa phần thiếu vắng các cơ cấu y tế.
Khẩn cấp cần Nhà nước
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 lan tràn trên thế giới, gây đại họa về kinh tế, buộc chính quyền khắp nơi phải can thiêp, nhật báo La Croix đã tóm tắt tình hình trong một tựa lớn đơn giản ở trang nhất : "Khẩn cấp cần Nhà nước".
Theo tờ báo công giáo, ở Pháp cũng như ở khắp nơi trên thế giới, cuộc khủng hoảng do dịch Covid-19 gây ra đánh dấu sự trở lại của việc Nhà nước can thiệp trực tiếp vào nền kinh tế, với hàng loạt các kế hoạch phục hồi kinh tế khổng lồ được liên tiếp tung ra khắp nơi để trợ giúp những tác nhân kinh tế đối phó với tác hại của đại dịch.
Câu hỏi mà La Croix đặt ra là liệu vai trò can thiệp của Nhà nước vào kinh tế đó có sẽ kéo dài hay không, hay là chỉ mang tính chất tạm thời mà thôi.
Liên Hiệp Châu Âu cần chứng tỏ tính hữu ích
La Croix cũng đặc biệt chú ý đến cuộc họp dự trù hôm nay của lãnh đạo 27 nước Liên Hiệp Châu Âu về phương cách đối phó với dịch Covid-19 và cho rằng "Liên Hiệp Châu Âu bị buộc phải đạt được kết quả".
Đối với La Croix, nhân "Hội nghị thượng đỉnh từ xa" vào hôm nay, 27 nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu đã tự đặt ra một thách thức là chứng minh sự hữu ích của mình. Ủy Ban Châu Âu đã chủ trương vận dụng năng lực kinh tế của mình để "băng bó" các vết thương thời hậu đại dịch Covid-19.
Câu hỏi mà tờ báo Pháp đặt ra là liệu Châu Âu có thể đoàn kết được với nhau trong bối cảnh toàn lục địa đã trở thành tâm chấn của dịch Covid-19 ? Đây là điều 27 thành viên Liên Hiệp Châu Âu phải chứng minh trong bối cảnh họ cũng cần thống nhất lập trường về cách đối phó với dịch bệnh ở cấp Châu Âu.
Bi kịch cho những người cao tuổi
Về dịch Covid-19 tại Pháp, Le Figaro chú ý số phận những người già. Tờ báo chạy tựa lớn trang nhất : "Người cao tuổi : Bi kịch đằng sau cánh cửa đóng kín của các viện dưỡng lão"
Theo nhận định của Le Figaro, đối với sự lây lan của con virus corona và sự gia tăng tàn bạo của số người chết, các cơ sở dành cho người già không khả năng tự chăm sóc tại Pháp đã lên tiếng kêu cứu.
Khi sự lây lan của dịch Covid-19 tăng tốc ở Pháp, khủng hoảng y tế đã trở nên rất nghiêm trọng tại các viện dưỡng lão, tập hợp gần 850.000 người. Một số cơ sở đã bị nghẹt thở trước một tỷ lệ tử vong cao bất thường.
Sự thiếu vắng một chính sách xét nghiệm không cho phép biết rõ là liệu nguyên nhân có phải do con virus corona hay không. Những trường hợp tử vong này không được tính trong các thống kê được ông tổng cục trưởng Y tế công bố hàng ngày.
Để bảo vệ những người cao tuổi khỏi bị lây nhiễm, từ nhiều ngày qua, gia đình không còn được phép đến thăm. Tuy nhiên bên trong các viện dưỡng lão, phương tiện để ngăn ngừa virus lây lan rất thiếu.
Ngoài việc không có công cụ xét nghiệm, kể cả đối với các nhân viên chăm sóc, các thiết bị bảo vệ rất thiếu. Chính phủ Pháp hiện đang phải đối mặt với nhiều yêu cầu từ phía giới điều hành các viện dưỡng lão.
Theo Le Figaro, vào lúc "Những người sống trong các viện dưỡng lão phải sống trong tình trạng cô đơn", thì "các gia đình có người già hiện đang phải sống trong nỗi sợ hãi, lo âu"
Libération : Y tế Pháp báo động đỏ
Cũng khai thác chủ đề dịch Covid-19 tại Pháp, trong tựa lớn trang nhất : "Tất cả các chỉ số đều màu đỏ", tờ Libération đã lên tiếng báo động về làn sóng bệnh nhân mới sắp tràn ngập các bệnh viện Pháp.
Trong bài viết mang tựa đề rất tượng hình : "Virus corona : Các bệnh viện chìm dưới nước", Libération cho biết là ông Martin Hirsch lãnh đạo cơ quan quản lý các bệnh viện công ở Pháp (APHP) đã gióng lên hồi chuông báo động về cú sốc cận kề mà ngành y tế Pháp phải đối phó.
Theo ông, hiện nay các bệnh viện đang gần đến điểm bị gãy đổ vì không còn sức chứa. Giường bệnh và thiết bị đang rất thiếu, các nhân viên y tế bị ngập đầu trong công việc và đáng lo ngại hơn cả, số người bị nhiễm Covid-19 trong số họ càng lúc càng nhiều.
Đối với Libération, toàn thể nước Pháp cần phải tổng động viên để đối phó với làn sóng dịch bệnh sắp đổ ập xuống.
Trong tình hình đó, Libération đã ghi nhận sự kiện "Từ Alsace (thành phố miền Đông nước Pháp, một ổ dịch lớn tại Pháp, Tổng thống Macron kêu gọi "đoàn kết" và hứa hẹn một "đại kế hoạch" cho các bệnh viện.
Les Echos : Virus đổ ập xuống nước Mỹ
Như nói ở trên nhật báo Les Echos đặt trọng tâm trên tình hình Hoa Kỳ. Tờ báo chạy tựa lớn trang nhất : "Virus đang đổ ập xuống nước Mỹ".
Sau khi ghi nhận sự kiện là tại New York, các bệnh viện đã quá tải, tờ báo nhấn mạnh đến nhận định của Tổ Chức Y Tế Thế Giới theo đó "Hoa Kỳ sẽ là tâm chấn tiếp theo của đại dịch toàn cầu".
Les Echos dĩ nhiên là đã quan tâm đến đối sách chống tác hại kinh tế của dịch Covid-19 mà chính quyền Mỹ đưa ra, với "Thỏa thuận về kế hoạch cứu nguy kinh tế 2.000 tỷ đô la" đã được cả hai viện Quốc Hội thông qua. Tờ báo cũng chú ý đến "Kho vũ khí chống khủng hoảng của Nhà Trắng" bao gồm việc cấp tiền trực tiếp cho người dân, cấp tín dụng dễ dàng và giảm các khoản phí mà doanh nghiệp phải chịu.
Trọng Nghĩa