Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

15/05/2020

Hoa Kỳ-Trung Quốc : không còn gì để khoang nhượng

Tổng hợp

Thượng Viện Mỹ thông qua dự luật trừng phạt Trung Quốc vì đàn áp dân Duy Ngô Nhĩ (RFI, 15/05/2020)

Theo Reuters, hôm 14/05/2020 Thượng Viện Mỹ đã thông qua dự luật yêu cầu chính quyền của tổng thống Donald Trump trừng phạt Trung Quốc vì các cuộc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ. Động thái này làm gia tăng áp lực của Washington đối với Bắc Kinh giữa lúc quan hệ hai bên đang căng thẳng, đặc biệt xung quanh vấn đề dịch virus corona.

mytrung1

Người Duy Ngô Nhĩ biểu tình trước Nhà Trắng, Washington (Mỹ), ngày 28/07/2009 để phản đối chính sách đàn áp của Trung Quốc tại vùng tự trị Tân Cương. AFP PHOTO/Nicholas KAMM - Ảnh tư liệu

Dự luật chung của hai đảng tại Thượng Viện do thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio đệ trình, kêu gọi chính quyền Mỹ trừng phạt những quan chức Trung Quốc chịu trách nhiệm trong việc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ, sắc dân thiểu số theo Hồi Giáo tại Trung Quốc.

Văn kiện nêu rõ : Các ủy viên Bộ Chính Trị đảng Cộng Sản Trung Quốc là những người chịu trách nhiệm chính về các vụ "vi phạm nhân quyền trắng trợn" của người Duy Ngô Nhĩ. Dự luật cũng nêu đích danh một số quan chức tỉnh Tân Cương liên quan đến các vụ trấn áp sắc dân thiểu số này.

Dự luật đã được nhất trí thông qua, sau đó sẽ được chuyển qua Hạ Viện, theo thủ tục, trước khi gửi đến Nhà Trắng để tổng thống Trump phê chuẩn hay phủ quyết.

Động thái của Thượng Viện Mỹ diễn ra trong lúc quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đang ngày càng căng thẳng trên nhiều phương diện, đặc biệt là về các vấn đề liên quan đến đại dịch Covid-19. Washington những ngày qua đã liên tục quy trách nhiệm cho Bắc Kinh để đại dịch lây lan khắp thế giới vì đã thiếu minh bạch về tình hình dịch.

Trung Quốc một mực phủ nhận cáo buộc theo đó họ đã xử lý kém khủng hoảng virus corona, đồng thời coi vấn đề nhân quyền của người Duy Ngô Nhĩ là chuyện nội bộ.

Theo Liên Hiệp Quốc, có khoảng hơn 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ bị giam giữ trong các trại tập trung trong vùng Tân Cương Trung Quốc những năm qua.

Hiện đại sứ quán Trung Quốc tại Washington chưa có bình luận gì về dự luật vừa được Thượng Viện Mỹ thông qua.

Anh Vũ

*******************

Thượng viện Mỹ phê chuẩn dự luật bảo vệ các quyền của người Uighur (VOA, 15/05/2020)

Thượng vin Hoa Kỳ hôm th Năm 14/5 phê chun d lut yêu cu chính quyn ca Tng thng Trump tăng cường cách ng phó đi vi vic Trung Quc đàn áp người thiu s Hi giáo Uighur, trong nỗ lực mi nht ti Washington đ trng pht Bc Kinh gia lúc TT Trump đ li cho Trung Quc là làm cho đi dch Covid-19 càng xu hơn na.

mytrung2

Cnh sát Trung Quc canh gác con đường dn ti tri gi là 'tri hun nghip' vùng Yining thuc Khu T tr Tân Cương. nh chp ngày 4/9/2018. Ảnh tư liệu

Dự lut được s ng h ca lưỡng đng do Thượng ngh sĩ đng Cng hòa Marco Rubio đ xut, kêu gi các bin pháp chế tài chống li nhng ai chu trách nhim trong v đàn áp người Uighur và các nhóm Hi giáo khác.

Dự lut này đc bit nêu tên mt thành viên ca B Chính tr đy quyn lc ca Trung Quc, là người chu trách nhim v nhng vi phm nhân quyn thô bo đi vi người Uighur.

Thượng vin M do đng Cng hòa lãnh đo nht trí thông qua d lut và chuyn sang Hạ vin - do Đng Dân ch lãnh đo - đ được phê chun trước khi gi ti Tòa Bch c đ Tng Thng Trump ký thành lut hoc ph quyết.

Thượng vin M hành đng trong bi cnh mi quan h ngày càng xu đi gia chính quyn Trump và Bc Kinh v đi dch Covid-19 toàn cầu, mà Washington đ li là do s thiếu minh bch ca Trung Quc trong giai đon đu dch bc phát.

Trung Quốc bác b cáo buc ca phía M, đng thi lên án đng thái ca M thông qua lut h tr người Uighur là nhng cuc tn công ác ý và can thiệp nghiêm trng vào các vn đ ni b Trung Quc, s nh hưởng đến hp tác song phương.

Liên Hiệp Quc ước tính hơn mt triu người Uighur b giam gi trong các tri tp trung vùng Tân Cương trong vài năm nay. Bc Kinh ph nhn đã ngược đãi người Uighur, nói rằng đó là các tri đào to hun nghip.

Tháng 11 năm ngoái, Hạ vin Hoa Kỳ phê chun vi đa s áp đo d lut kêu gi trng pht các quan chc cp cao Trung Quc chu trách nhim v v đàn áp Tân Cương, và nêu đích danh ông Trn Toàn Quc (Chen Quanguo), Bí thư Đng y Khu t tr Tân Cương và là y viên B Chính tr đy quyn lc ca Trung Quc.

Dự lut Thượng vin cũng nêu tên ông Trn Toàn Quc và cu phó bí thư Tân Cương, ông Chu Hi Luân (Zhu Hailun) mà h coi là kiến trúc sư xây dng toàn bộ hệ thng tri tp trung Tân Cương, phi chu trách nhim trc tiếp trong v đàn áp người Uighur.

Trung Quốc trước đây cnh báo rng h s có bin pháp đáp tr thích ng nếu ông Trn Toàn Quc b nhm ti.

Đại s quán Trung Quc Washington không tr lời yêu cầu ca Reuters xin bình lun v đng thái ca Thượng vin M.

Hồi tháng 3, Thượng ngh sĩ Marco Rubio đng tài tr mt d lut riêng r nhm chn hàng hóa do lao đng cưỡng bc sn xut Tân Cương nhp vào Hoa Kỳ.

Đảng viên Cng hòa James Risch, ch tch y ban Đi ngoi Thượng vin, và thành viên cao cp ca đng Dân ch trong y ban, Bob Menendez, hôm 14/5 mô t d lut này là mt bước quan trng chng li nhng v vi phm nhân quyn thô bo ca chế đ toàn tr Trung Quc.

Hai ông kêu gọi H viện nhanh chóng thông qua dự lut và chuyn ti tng thng đ được ký thành lut.

Theo Reuters

********************

Covid-19 : Donald Trump dọa cắt đứt mọi quan hệ với Trung Quốc (RFI, 15/05/2020)

Hôm 14/05/2020, tổng thống Mỹ Donald Trump đã dọa sẽ cắt đứt mọi quan hệ với Trung Quốc và tuyên bố là không muốn nói chuyện với chủ tịch Tập Cận Bình nữa.

mytrung3

Tổng thống Mỹ Donald Trump tới thăm cơ sở cung cấp thiết bị y tế Owens & Minor, Allentown, Pennsylvania, Hoa Kỳ, ngày 14/05/2020. Reuters - CARLOS BARRIA

Từ nhiều ngày qua, chủ nhân Nhà Trắng vẫn nói rằng lẽ ra đã không có nhiều người chết vì virus corona như thế (cho đến nay đã gần 300.000 người trên toàn thế giới), nếu Trung Quốc đã hành động có trách nhiệm ngay từ khi virus xuất hiện ở thành phố Vũ Hán.

Trong bài trả lời phỏng vấn với đài Fox Business, được phát hôm qua, tổng thống Trump cho biết ông "rất thất vọng" về thái độ của Bắc Kinh và loại trừ khả năng nói chuyện trực tiếp với đồng nhiệm Tập Cận Bình để làm giảm căng thẳng giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới.

Trong những ngày qua, ông Donald Trump đã nêu lên khả năng áp các thuế quan mang tính trừng phạt đối với Trung Quốc. Nhưng hôm qua, khi được hỏi về các biện pháp trả đũa Bắc Kinh, tổng thống lại không trả lời trực tiếp, mà chỉ dọa xuông và khẳng định : "Nếu cắt đứt mọi quan hệ, chúng ta sẽ tiết kiệm được 500 tỷ đôla".

Đáp lại lời đe dọa của ông Trump, hôm nay, qua lời một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao, Trung Quốc đã kêu gọi tăng cường hợp tác với Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19.

Về tình hình dịch bệnh tại Mỹ, theo các số liệu do đại học Johns Hopkins công bố hôm qua, trong vòng 24 giờ, đã có thêm gần 1.800 người chết vì Covid-19, nâng tổng số tử vong lên 85.813 người.

Trong khi đó, ra điều trần trước Hạ Viện Mỹ hôm qua, bác sĩ Rick Bright, cựu giám đốc cơ quan của chính phủ Mỹ đặc trách phát triển thuốc điều trị Covid-19, đã cáo buộc chính quyền Trump đã phớt lời những lời báo động của ông. Rick Bright đã bị cách chức hôm 20/04 vừa qua.

Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet gởi về bài tường trình : 

Khuôn khổ hành động của chúng ta đang bị thu hẹp. Nếu chúng ta không củng cố khả năng ứng phó ngay bây giờ, dựa trên cơ sở khoa học, tôi e rằng dịch bệnh sẽ trầm trọng hơn và kéo dài. 

Bác sĩ Bright tuyên bố như trên trước khi nói thêm : Nếu không có sự chuẩn bị tốt hơn, mùa đông tới sẽ là mùa đông u ám nhất trong lịch sử nước Mỹ hiện đại. 

Nhà khoa học này chỉ trích những sai sót nghiêm trọng của chính quyền Donald Trump trong việc xử lý dịch bệnh. Ông khẳng định : Chúng ta lẽ ra phải làm tốt hơn, chúng ta lẽ ra có thể làm tốt hơn. Bác sĩ Rick Bright cho biết ông đã nhiều lần cố gắng báo động lên cấp trên ngay từ tháng 1 về tình trạng khan hiếm thiết bị y tế. 

Ông nói : Đã có hàng chục lời báo động, và tôi đã chuyển tất cả cho các quan chức có liên quan. Lần nào tôi cũng vấp phải thái độ thờ ơ. Họ nói là đang bận quá, rằng chưa có kế hoạch gì, rằng họ không biết ai là người đặc trách việc cung cấp các thiết bị y tế đó. Nhiều lý do để thoái thác, nhưng không hề có hành động nào. 

Sau những lời cáo buộc nói trên, bộ Y Tế Mỹ đã phản công, cáo buộc bác sĩ Rick Bright âm mưu đưa thông tin sai lạc. Tổng thống Donald Trump thì gọi vị bác sĩ này là một người cay đắng, bất mãn.

Thanh Phương

********************

Mỹ tăng áp lực quân sự với Trung Quốc giữa căng thẳng về dịch Covid-19 (VOA, 15/05/2020)

Mỹ đang tăng áp lc quân s vi Trung Quc trong bi cnh căng thng đang leo thang trên Bin Đông và Bc Kinh b t cáo là li dng đi dch Covid đ m rng phm vi nh hưởng ca mình trong khu vc.

mytrung4

Chiến hm USS Bunker Hill ca Hi quân Hoa Kỳ (trước) và khu trc hm USS Barry đi ngang qua Bin Đông đ h tr an ninh và n đnh trong khu vc n đ-Thái Bình Dương. nh chp ngày 18/4/2020. (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 3rd Class Nicholas V. Huynh

Trong vài tuần qua các tàu chiến ca hi quân M và máy bay ném bom B-1 ca Không quân Hoa Kỳ đã thi hành nhim v đ đánh đi mt thông đip rõ rt rng quân đi Hoa Kỳ quyết tâm duy trì s hin din trong khu vc, và trn an các đng minh, đài CNN đưa tin.

Một ưu tiên hàng đu ca Ngũ Giác Đài là đưa hàng không mu hm USS Theodore Roosevelt, tàu sân bay b nhim virus, tr li hot đng trên bin trước cui tháng này.

Các động thái này được đưa ra trong bi cnh M đang gia tăng áp lc ngoi giao lên Trung Quốc vi Tng thng Trump và Ngoi trưởng Mike Pompeo công khai t cáo Bc Kinh là đã không chn được s lây lan ca virus Covid-19, và thiếu minh bch trong giai đon đu ca đt bùng phát dch bnh.

Trung Quốc còn b cáo buc là li dng dch Covid-19 để đt li thế quân s và kinh tế bng cách m rng các khu vc hot đng.

Đại tá Hi quân Hoa Kỳ Michael Kafka, phát ngôn viên ca B Tư lnh n Đ-Thái Bình Dương ca quân đi Hoa Kỳ nói vi CNN trong mt tuyên b hôm th Tư : "Cng hòa Nhân dân Trung Hoa đang khai thác tình trạng khu vc đang tp trung chng dch Covid đ khng đnh các li ích riêng ca mình".

Ngoài ra, Ngũ Giác Đài khẳng đnh v bt phát dch Covid-19 không làm tn hi ti kh năng ng phó ca Hoa Kỳ trước các hành đng ca Trung Quc.

Tướng Timothy Ray, Tư lnh B Tư lnh giám sát lc lượng máy bay ném bom trong khu vc ca Không quân Hoa Kỳ khuyến cáo :

"Chúng tôi có khả năng và thc lc đ cung cp ha lc tm xa mi nơi, mi lúc và có th tung ra ha lc áp đo - ngay c gia đi dịch".

Hôm thứ Tư, Hm đi Thái Bình Dương ca Hi quân Hoa Kỳ đã có mt đng thái bt thường khi tuyên b rng tt c các tàu ngm ca h trong khu vc đang hot đng trên bin "đ h tr mt khu vc n Đ-Thái Bình Dương t do và rng m gia đi dch do virus corona gây ra".

Trong khi quân đội Hoa Kỳ gn đây kết thúc "s hin din liên tc ca các máy bay ném bom" trên đo Guam Thái Bình Dương, ln đu tiên k t năm 2004, nhưng Không quân Hoa Kỳ tiếp tc phái máy bay ném bom ti khu vc.

Trong những tuần gần đây, Hoa Kỳ đã ba ln điu máy bay ném bom B-1 t các căn c Hoa Kỳ đến khu vc, gm mt chiến dch trên Bin Đông và vic trin khai bn máy bay ném bom B-1 cùng 200 quân nhân t Căn c Không quân Dyess Texas đến đo Guam.

Cuối tháng trước, Hi quân Hoa Kỳ thách thức yêu sách ch quyn phi lý ca Trung Quc ti vùng bin xung quanh qun đo Trường Sa và Hoàng Sa. M t lâu đã cnh báo rng Trung Quc s dng các đo nhân to mà h xây dng ti đây đ cha vũ khí và làm các cơ s quân s.

Bắc Kinh phản ng gay gt trước nhng thách thc ca Hoa Kỳ, nói rng Washington nên tp trung đi phó vi dch Covid-19.

"Trung Quốc kêu gi Hoa Kỳ hãy tp trung vào các vic ni b như phòng chng và kim soát đi dch, đóng góp nhiu hơn cho cuc chiến toàn cu chống Covid-19 và ngng ngay lp tc các hot đng quân s gây bt li cho an ninh, hòa bình và n đnh khu vc", ông Li Huamin, người phát ngôn ca B tư lnh Chiến khu Min Nam ca Trung Quc, cho biết trong mt tuyên b.

Không ai cho rằng Hoa Kỳ đang hướng ti mt cuc xung đt vi Trung Quc, nhưng B trưởng Quc phòng M Mark Esper coi vic cn tr tham vng bành trướng ca Bc Kinh là mt ưu tiên hàng đu.

"Chúng tôi lo ngại v các hành đng vô nguyên tc ngày càng gia tăng ca Trung Quc đ ép buc các nước láng ging và đy mnh yêu sách ch quyn trái vi pháp lut ca h bin Đông, gia lúc khu vc và thế gii tp trung x lý đi dch Covid-19", phát ngôn viên Ngũ Giác Đài, Trung tá Dave Eastburn, nói vi CNN.

Trung Quốc t lâu vn đ kích các hoạt đng quân s ca M mà h cho là có tính cách ‘khiêu khích’ trong Bin Đông, trong khi M khi s các hot đng đó t nhiu năm trước khi Trung Quc tuyên b ch quyn trên vùng bin này.

Lên tiếng mi đây sau khi M đưa chiến hm ti khu vc trong chiến dch "duy trì s hin din Bin Đông" vìTrung Quc điu tàu Hi Dương 8 vào vùng bin này đ hăm da các hot đng thăm dò ca công ty du khí Malaysia, Đô đc John Aquilino, Tư lnh Hm đi Thái Bình Dương ca Hoa Kỳ nói :

"Đảng Cng sn Trung Quc phi chm dt thói bt nt các nước Đông Nam Á, cm cn các hot đng khai thác du khí ngoài khơi, và đy h ra khi các ngư trường truyn thng. Hàng triu người l thuc và các ngun tài nguyên đó đ sinh sng".

******************

Mỹ, Trung Quốc ngấp nghé Chiến tranh Lạnh mới có thể tàn phá kinh tế toàn cầu (VOA, 14/05/2020)

Mối quan h gia Hoa Kỳ và Trung Quc vn đã tiến sát mép vc trước khi có đi dch Covid-19, nhưng ri đi dch đã đy mi quan h đó rơi xung.

mytrung5

Trung Quốc bi đp Đá Subi thành đo nhân to, gây căng thng Bin Đông

Những chuyn đng gia Bc Kinh và Washington tr nên căng thng trong đt dch virus corona đến ni các chuyên gia về Trung Quc gi đây cho rng hai cường quc va bước vào nhng ngày đu ca mt cuc Chiến tranh Lnh mi, có th làm kéo dài đi dch, làm trm trng thêm s tàn phá v kinh tế có liên quan đến virus, và làm suy yếu kh năng ca thế gii trong việc ngăn chặn các nguy cơ thông thường.

"Về cơ bn, chúng ta đang giai đon khi đu ca Chiến tranh Lnh", ông Orville Schell, giám đc Trung tâm Quan h M-Trung thuc Hi Châu Á, nói. "Chúng ta đang trượt dc ti mt tình trng ngày càng đi nghch vi Trung Quốc", vn theo ông Schell.

Ông nói thêm : "Hậu qu ca mi quan h M-Trung b đ v s rt nghiêm trng đi vi thế gii và nn kinh tế toàn cu, bi vì kh năng ca M và Trung Quc hp tác vi nhau chính là yếu t then cht duy trì kiến trúc toàn cầu hóa và thương mi toàn cu. Khi mt đi yếu t đó, s có s xáo trn rt ln".

Trong Chiến tranh Lnh gia M và Liên Xô, hai quc gia hùng mnh nht hành tinh mâu thun v ý thc h, đó là đim chính ca cuc đi đu kéo dài 4 thp k gia hai siêu cường.

Nhiều người lo ngi rng tình trng thù đch ngày nay gia Washington và Bc Kinh có th dn đến mt s chia r toàn cu tương t.

"Đối vi toàn b h thng quc tế, mt cuc Chiến tranh Lnh sẽ có tác đng tàn phá. Ví d, nó s đt tt c các vn đ toàn cu - t biến đi khí hu cho đến đi dch hay khng b - vào tính toán ca mi bên là h s tăng hay gim sc mnh tương đi ca h, làm cho vic hp tác ca các bên thm chí còn khó khăn hơn", bà Elizabeth Economy, Giám đốc Nghiên cu Châu Á ti Hi đng Quan h Đi ngoi, nói.

Theo bà, Chiến tranh Lnh "cũng s buc các quc gia phi chn đng v mt bên nào đó, và khi làm như vy, h phi đánh đi rt khó khăn và có nguy cơ tiết l mt s điều chng hay ho v chính h : như là cách h ưu tiên các giá tr chính tr, an ninh quân s và sinh kế kinh tế ca h".

mytrung6

Trung Quốc bồi đắp Đá Subi thành đảo nhân tạo, gây căng thẳng ở Biển Đông

Các tác nhân

Cuộc Chiến tranh Lnh mi tim tàng có gc r t nhiu năm qua, trước c khi ông Trump tr thành tng thng M. Tht khó đ xác đnh chính xác lúc nào quan h M-Trung bt đu chuyn t "thân mt nhưng cnh giác" sang thù đch ngày càng gia tăng c hai bên, nhưng có mt du mc là khi Bc Kinh khi đng nhng n lc nhm bo đm vic h kim soát Bin Đông, mt tuyến hàng hi có tm quan trng chiến lược toàn cu.

Từ khong năm 2015, chính ph Trung Quc bt đu khng đnh mnh m nhng tuyên b ch quyn bng cách biến các rn san hô và bãi cn trên bin thành những đảo nhân to. Vic Trung Quc quân s hóa đó đã gây ra nhng phn ng gin d t Vit Nam, Philippines và mt s nước láng ging khác cũng tuyên b ch quyn v mt vài phn ca Bin Đông. Chính ph Hoa Kỳ cũng nhiu ln lên tiếng phn ng.

Một tác nhân khác là vấn đ Đài Loan. Bc Kinh tuyên b ch quyn v Đài Loan là mt đim căng thng trong quan h vi M trong hơn 70 năm qua. Nhưng dưới thi Ch tch Tp Cn Bình, ông ta đã c ép các đng minh ngoi giao ca Đài Loan ct đt quan h. Mt khác, ông Tập cũng đy mnh hin đi hóa quân đi Trung Quc. Nhng đng thái này làm cho vn đ tr thành mt mi lo ngi mi.

Một trong nhng đim gây căng thng nht gia Washington và Bc Kinh là chính sách có tính du n ca chính quyn Tng thng Trump - cuộc chiến thương mi vi Trung Quc.

Từ lâu trước khi tr thành tng thng M, ông Trump đã nói ông tin rng Trung Quc trc li kinh tế t nước M, gây ra tình trng thâm ht thương mi ln gia hai nước.

Sau khi lên nắm quyn, Tng thng Trump bt đu áp thuế đi vi hàng hóa Trung Quc tr giá hàng t đô la vào gia năm 2018 đ gây áp lc lên Bc Kinh, buc h thay đi cách thc kinh doanh vi M.

Ngoài ra, còn có một yếu tố khác dn đến Chiến tranh Lnh, đó là Hoa Kỳ chng li vic Trung Quc ph biến công ngh 5G ca h trên khp thế gii.

Trung Quốc và đc bit là công ty vin thông khng l Huawei đã đi đu trong công ngh 5G. Nhưng trong năm qua, M công khai lên tiếng bày tỏ hết sc lo ngi v vic s dng công ngh Huawei trong các mng vin thông ca các nước đng minh. Hi tháng 2, chính ph Hoa Kỳ buc ti Huawei "kiếm tin bt hp pháp", làm gia tăng căng thng vi hãng này và chính ph Trung Quc.

Ông Orville Schell, Giám đốc Trung tâm Quan h M-Trung thuc Hi Châu Á, cho rng ngay c khi đi dch và cuc bu c năm 2020 kết thúc, không thy có kế hoch rõ ràng nào v cách thc làm gim căng thng hoc đưa quan h M-Trung tr v trng thái n đnh.

"Đó là điều đáng lo ngại - người ta không th thy tình trng này s được kim soát như thế nào, ít nht là không có nhiu bng chng cho thy có nhng người có ý mun hay vch ra l trình đ c gng làm chm quá trình này", ông Schell nói.

"Chúng ta dường như ch có đang rơi t do thôi", ông nói.

(Busin

Quay lại trang chủ
Read 617 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)