Khủng hoảng y tế tác động mạnh trên cuộc bầu cử Mỹ
Không hẹn mà gặp, các tờ báo lớn ra ở Pháp vào hôm nay 31/07/2020 nói nhiều nói về tác hại của dịch Covid-19 trên bình diện chính trị và kinh tế trên toàn thế giới, đặc biệt là ở Mỹ và ở Pháp. Tại Mỹ, sự kiện được báo Pháp rất mực chú ý dĩ nhiên là gợi ý hôm qua tổng thống Donald Trump, cho rằng nên hoãn cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11, vì có nhiều nguy cơ gian lận xuất phát từ hình thức bầu qua bưu điện.
Dân chúng vẫn thư giãn trên bờ biển trong vịnh Miami Beach, bang Florida, nơi đã ghi nhận những con số tử vong kỷ lục vì Covid-19 tại Hoa Kỳ. AFP
Trang nhất nhật báo công giáo La Croix đã nêu bật tình hình nước Mỹ với hàng tựa lớn ngắn gọn gồm hai vế : "Hoa Kỳ : Khủng hoảng y tế, bão tố chính trị". Tờ báo xác định ngay : "Con virus corona đã công khai đe dọa việc tổ chức cuộc bầu cử Mỹ vào tháng 11".
Florida bị "chìm trong cuồng phong Covid"
Trong hồ sơ bên trong, La Croix trước hết đề cập đến tính chất nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng y tế trong bài phóng sự tại Miami mang tựa đề "Bang Florida bị trận cuồng phong Covid đánh chìm".
Trong vỏn vẹn một tháng, bang này đã trở thành một trong những địa phương bị virus corana tác hại nặng nề nhất nước Mỹ, với hai số liệu nổi cộm : Kỷ lục đáng buồn về số ca nhiễm cao nhất được ghi nhận trong một ngày trên toàn nước Mỹ (15.300 ca ngày 12/7), và bi thảm hơn là kỷ lục về số người chết cao nhất trong hai mươi bốn giờ (216 ca ngày 29/07).
Tại chỗ, một lệnh giới nghiêm đã được ban hành nhưng các tính toán chính trị đã làm tình hình xấu đi thêm, nhất là khi giới lãnh đạo bang, thuộc đảng Cộng hòa, đã coi trọng kinh tế và đã mau mắn giảm nhẹ các biện pháp phong tỏa khi dịch bệnh vẫn hoành hành mạnh.
Ỷ tưởng hoãn bầu cử : không mới
Còn về cơn bão chính trị, La Croix đã nêu bật trong bài viết "Donald Trump đề nghị hoãn cuộc bầu cử".
Tờ báo đã phân tích tuyên bố của tổng thống Mỹ về việc hoãn cuộc bầu cử tổng thống, nhấn mạnh trên những rủi ro gian lận mà theo ông, gắn liền với khả năng gia tăng việc bỏ phiếu qua đường bưu điện do dịch Covid-19.
Đối với La Croix, thực ra ý định của ông Trump không có gì mới. Vào tháng Năm, con rể của ông là Jared Kushner, đã không trả lời rõ ràng khi được hỏi về việc liệu tổng thống có thể cam kết cho bầu cử theo đúng lịch trình hay không.
Trước đó, vào cuối tháng 4, Joe Biden, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ, đã tỏ ý tin rằng ông Donald Trump sẽ cố gắng hoãn cuộc bỏ phiếu, bằng cách này hay cách khác.
Khi Trump chơi trò câu giờ
Có phần khác với nhận định của La Croix, báo Libération cho rằng đây là lần đầu tiên ông Trump gợi lên rõ ràng khả năng dời ngày bầu cử tổng thống.
Libération ghi nhận là sau khi bắn đi tin nhắn về việc trên, tối hôm qua ông Trump đã cố cải chính là ông không muốn dời lại cuộc bầu cử dự kiến vào 03/11. Thế nhưng báo chí đã phớt lờ lời cải chính đó, để tiếp tục bình luận về tin nhắn ra trước. Đối với Libération, phải nói là tổng thống Mỹ một lần nữa đã thành công trong việc thu hút sự chú ý !
Tờ báo Pháp đã xem tin nhắn Twitter đó là "vế đầu" của một chiến lược nhằm gây hoang mang về cuộc bầu cử sắp tới. Giờ đây, khi đã phải chấp nhận là dịch Covid-19 vẫn lan mạnh ở Mỹ, ông Trump nhấn mạnh lên việc dịch bệnh sẽ khiến việc đi bầu trở nên khó khăn nguy hiểm ở các phòng phiếu.
Nhưng ông Trump đã nhiều lần nói đến khả năng bỏ phiếu qua thư bưu điện - như thường thấy ở Mỹ - là nguồn gian lận bầu cử, và đưa ra giải pháp dời cuộc bỏ phiếu đến khi nào tình hình không còn nguy hiểm.
Theo Libération, rõ ràng là ông Trump muốn đợi đến khi kinh tế vươn lên để ông có khả năng thắng cử.
Người chết vì Covid-19 làm tăng sức ép lên Trump
Dĩ nhiên là Covid-19 không thể thiếu vắng trên Le Monde. Tờ báo chú ý đến một trong những hậu quả : "Số người chết tăng lên ở Hoa Kỳ đặt Donald Trump dưới sức ép", tựa bài báo trang quốc tế.
Le Monde giải thích : Bản tổng kết Covid-19 đã phản ánh sự di chuyển của dịch bệnh xuất hiện ở vùng ven biển rồi lan rộng sang các bang không mấy nghiêm khắc, chủ yếu do người thuộc đảng Cộng hòa lãnh đạo.
Nhìn bản tổng kết thì dịch Covid-19 quả là không giảm sức ép lên tổng thống Mỹ. Theo số liệu của đại học Johns-Hopkins, Mỹ đã vượt qua số 150.000 ca tử vong do virus corona vào ngày 29/07.
Cố vấn an ninh của tổng thống, Robert O’Brien, đã bị cách ly vì nhiễm virus, đại diện đảng Cộng hòa, Louie Gohmert, đáng lý ra phải đi cùng ông đến Texas hôm 29/07, đã bị xét nghiêm dương tính trong thời gian trước khi lên máy bay. Bấy nhiêu sự kiện đã đủ che mờ hành động hỗ trợ mà tổng thống Trump muốn mang lại cho bang Texas và ngành dầu hỏa tại đây, bị tác động nhiều do Covid-19 và vì kinh tế thế giới hoạt động chậm lại.
Dịch bệnh vuột khỏi tầm kiểm soát
Theo Le Monde, số ca tử vong tăng phản ánh một nạn dịch đã kháng cự lại sự kiểm soát của chính quyền Mỹ.
Xuất phát từ hai bờ Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, nạn dịch đã đổ xuống New York và New Jersey vào tháng 3. Những biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt đã làm cho dịch giảm dần, nhưng virus lại lan ra kể từ cuối tháng 5 ở các bang ít nghiêm túc, phần lớn trong tay các thống đốc đảng Cộng hòa : Arizona, Texas, Florida, nhưng cũng bùng lên trở lại ở California.
Hơn một tháng rưỡi sau đó, cơ sở y tế chịu sức ép. Ca tử vong tăng lên mạnh mẽ. Phải nói là ca lây nhiễm bắt đầu khựng lại và giảm ở các bang trên, nhưng bây giờ lại tăng ở các bang khác : Oklahoma, Arkansas, Tennessee hay Kentucky, đa số vẫn do người thuộc đảng Cộng hòa lãnh đạo.
Trả lời viện thăm dò dư luận Gallup, 58% người ở các bang do người đảng Dân chủ lãnh đạo, đánh giá là thống đốc của họ có một kế hoạch rõ ràng để chống nạn dịch. Thế nhưng chỉ 43% là có đánh giá tương tự ở các bang do đảng Cộng hòa lãnh đạo.
Tại hai bang được cho là then chốt trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 03/11/2020 - Florida và Arizona - các cuộc thăm dò cho thấy dân chúng đã ồ ạt không tán đồng việc thống đốc của họ đã chậm trễ trong việc đưa ra những biện pháp gò bó để chống dịch bệnh.
Le Monde đã nhìn thấy sức ép đối với chính quyền tổng thống Trump khi chỉ còn 3 tháng nữa là đến bầu cử tổng thống.
Airbus và Boeing đều bị nhiễm Covid-19
Trong hàng tựa đập vào mắt trên trang nhất hôm nay - "Airbus và Boeing lún sâu vào khủng hoảng" - Le Monde báo động về một trong những hậu quả kinh tế nghiêm trọng bậc nhất mà Covid-19 gây ra.
Theo tờ báo, hai nhà chế tạo máy bay đã công bố kết quả hoạt động sáu tháng đầu năm : Thua lỗ và phải giảm sản xuất. Đây là hiện tượng bình thường trong hoạt động kinh tế, nhưng ở tầm vóc các tập đoàn này, thì hệ quả sẽ không bình thường chút nào.
Le Monde nhìn thấy là sau một khoảng thời gian rất lâu cứ tưởng rằng tăng trưởng không bao giờ chấm dứt, các tập đoàn hàng không không gian giờ phải chấp nhận đánh giá lại mô hình này. Ba chàng khổng lồ trong lãnh vực này - Airbus, Boeing và Safran - vừa công bố kết quả thảm hại.
Theo Le Monde, trước đây các tâp đoàn còn đặt cược trên triển vọng phục hồi hoạt động nhanh chóng, nhưng giờ họ thấy khủng hoảng còn sẽ kéo dài hơn là dự kiến. Theo đánh giá của Hiệp Hội Hàng Không Quốc Tế, các tuyến bay sẽ không lấy lại mức độ của 2019 trước năm 2024, phần lớn là vì những quy định mở hay đóng cửa đều dựa trên tình hình dịch bênh rất khó lường, có nơi thì vẫn chưa qua "đợt 1", nơi khác thì lo ngại "đợt 2" trở lại.
Tuy nhiên, Boeing, theo Le Monde, đã có thể gỡ gạc với nhánh quân sự của mình. Trước lúc công bố kết quả thua lỗ, Boeing được Lầu Năm Góc đặt mua 23 tỷ đô la chiến đấu cơ cho Không quân Mỹ.
Vì Covid-19, Air France sẽ bị quốc hữu hóa ?
"Có nên quốc hữu hóa Air France trở lại hay không ?", đây chính là câu hỏi được đặt thành tựa lớn trên trang nhất báo Libération.
Theo tờ báo thiên tả, dưới tác động kép của cuộc khủng hoảng Covid-19 và xu hướng xét lại lợi ích của ngành chuyên chở hàng không, tập đoàn Pháp hôm qua (30/07/2020) đã phải loan báo khoản lỗ 4 tỷ euro trong nửa đầu năm 2020 này.
Điều đáng nói, theo Libération, là trong một khoảng thời gian dài sắp tới đây, Air France sẽ không có khả năng bồi hoàn khoản vay 7 tỷ euro được nhà nước Pháp đứng ra bảo đảm. Hệ quả của tình trạng này sẽ là tập đoàn hàng không Pháp sẽ bị quốc hữu hóa trở lại trong thực tế.
Trọng Nghĩa