Kinh tế tiếp tục là nạn nhân của Covid-19 : Tiểu thương Pháp phẫn nộ

Dịch Covid-19 và các hậu quả tiếp tục là chủ đề được đa số các tờ báo Pháp ra ngày 17/11/2020 chú ý và nêu bật trên trang nhất, đặc biệt là các tác hại kinh tế của biện pháp phong tỏa mà chính quyền Pháp buộc phải áp dụng để chống dịch. Đề tài quốc tế được quan tâm nhiều nhất là hành động của hai nước Ba Lan và Hungary, đã chung tay ngăn chặn kế hoạch cứu nguy kinh tế của cả Liên Hiệp Châu Âu, vì mục tiêu chính trị.

Một tiểu thương nhân gắn biển "Ngày tàn của các cửa hàng khu phố" trên tủ kính cửa hiệu quần áo để phản đối lệnh phong tỏa chống dịch Covid-19. Ảnh chụp tại thành phố Blotzheim, miền đông nước Pháp ngày 31/10/2020.  Sebasstien Bozon/AFP

Về hậu quả của dịch Covid-19 trên kinh tế, Le Figaro, ngay trên trang nhất đã lên tiếng tỏ lòng thương cảm cho giới tiểu thương Pháp. Tựa lớn nhất của tờ báo cánh hữu nêu bật hai hình ảnh tương phản : "Nỗi tuyệt vọng to lớn của các thương nhân nhỏ bé". Theo tờ báo cánh hữu, là nạn nhân trực tiếp của đợt phong tỏa toàn quốc thứ hai, họ đã gióng lên hồi chuông báo động, xin chính quyền cho mở lại các cửa hàng càng sớm càng tốt.

Như để cho thấy rõ nỗi bất bình đang dâng cao trong giới tiểu thương, với những phong trào phản đối xuất hiện tại rất nhiều thành phố, nhằm chống lại quyết định đóng cửa các cơ sở thương mại và dịch vụ bị cho là "không thiết yếu", Le Figaro đã đăng kèm theo ảnh chụp một cửa hiệu ở thành phố Lyon. Trong tủ kính chủ cửa hàng treo trên tấm biển "Cần Bán – A vendre" bên dưới ghi số điện thoại liên lạc… nhưng đó lại là số điện của điện Elysée, tức phủ tổng thống Pháp !

Phải nói là tổng thống Pháp Macron bị cho là người đã quyết định đóng cửa các cửa hàng để chống dịch.

Covid-19 : Giầu nhất và nghèo nhất thoát nạn, tầng lớp trung gian "lãnh đủ"

Tựa lớn trang nhất báo Le Monde cũng dành cho biện pháp chống dịch khắc nghiệt qua hàng tựa lớn "Thu nhập, ngân sách : Tác động của biện pháp phong tỏa".

Le Monde phân tích một công trình nghiên cứu độc lập, công bố ngày 16/11/2020, đo lường hệ quả của đợt dịch đối với các hộ gia đình, cũng như kế hoạch vực dậy kinh tế của chính phủ

Trên bình diện cá thể, nếu giới có thu nhập cao nhất đã có thể bảo vệ được mức sống nhờ làm việc từ xa và những người có thu nhập thấp nhất cầm cự được nhờ trợ cấp, thì tầng lớp có thu nhập trung bình là giới bị hậu quả nặng nề nhất.

Còn trên bình diện quốc gia, khi xem lại ngân sách 2021 và kế hoạch vực dậy kinh tế, bản báo cáo tự hỏi về hiệu quả của chủ trương giảm thuế cho các doanh nghiệp, được cho là sẽ không hỗ trợ những công ty bị tác động nặng nhất.

Một hệ quả khác được Le Monde nêu bật là trong giới kinh doanh nhà ăn tập thể, phương thức làm việc từ xa sẽ làm mất đi 4000 công ăn việc làm.

Hy vọng vươn lên từ vac-xin Covid

Trang nhất La Croix và Les Echos đều có chung một chủ đề, nói về virus corona gây nên dịch Covid-19, nhưng mỗi tờ một khía cạnh.

Trang nhất La Croix không tránh khỏi bi quan khi chạy tựa "Con virus đó vẫn gây ngạc nhiên", hàm ý là khoa học vẫn chưa hiểu hết về con virus để có cách đối phó hữu hiệu.

Trên một phông nền màu xanh đậm, người ta thấy nổi bật hình dáng con virus màu cam, kèm theo lời chú thích : Nguồn gốc, cách truyền nhiễm, các triệu chứng, một năm sau ca nhiễm đầu tiên được ghi nhận, con virus vẫn là một câu hỏi đối với giới bác sĩ và nghiên cứu. Bài viết bên trong đã liệt kê những gì người ta đã biết và chưa được biết về tác nhân gây dịch Covid-19 này.

Tờ báo công giáo tuy nhiên vẫn để lộ một tâm lý lạc quan khi đề cập đến cuộc chạy đua tìm vac-xin chống dịch. Tờ báo nhìn thấy tầm vóc vô cùng to lớn, xem như một thách đố chưa từng thấy về mặt công nghệ cũng như hậu cần, vì phải sản xuất hàng trăm triệu liều trong vài tháng.

La Croix đặc biệt ghi nhận sự kiện các tập đoàn dược phẩm Mỹ Moderna và Pfizer/BioNTech đã thông báo kết quả đáng lạc quan.

Trang nhất của Les Echos thì rõ ràng hô vang niềm hy vọng khi chạy một hàng tựa cực lớn : "Cuộc chạy đua vac-xin tăng tốc". Tờ báo nhấn mạnh sự kiện là hãng Mỹ Moderna đã loan báo thuốc chủng của họ hiệu nghiệm đến 94,%, hơn một chút so với hiệu quả cũng đã rất tốt là 90% được Pfizer/BioNTech công bố trước đó.

Đối với nhật báo kinh tế Pháp, hy vọng đã hồi sinh.

Bridgestone : Logic thuần kinh tế

Riêng nhật báo cảnh tả Libération thì chú ý nhiều hơn đến khía cạnh xã hội, nêu bật thái độ bực tức trước sự kiên hãng lốp xe hơi Bridgestone của Nhật Bản đóng cửa cơ sở ở thành phố Béthune, tỉnh Pas-de-Calais miền bắc nước Pháp.

Tờ báo chạy hàng tựa lớn "Bridgestone đã hy sinh Béthune như thế nào", và giải thích là những tài liệu mà tờ báo tham khảo được cho thấy rõ ràng là tập đoàn này đóng cửa cơ sở ở miền bắc nước Pháp chỉ vì lý do thuần túy tài chính, và xóa bỏ đi 863 việc làm.

Ba Lan và Hung bắt bí Liên Hiệp Châu Âu

Về thời sự Châu Âu, các báo rất quan tâm đến hành động của hai chính quyền dân túy trong Liên Hiệp Châu Âu là Poland và Hungary, đã không ngần ngại bắt bí toàn khối để đạt được mục tiêu chính trị là "chống Nhà nước pháp quyền".

Dưới hàng tựa "Nhà nước pháp quyền, Ba Lan và Hung cản bước", nhật báo La Croix cho biết là Budapest và Warsawa đã phủ quyết ngân sách Châu Âu và kế hoạch phục hồi sau Covid vào hôm qua, 16 tháng 11, mà việc phân bổ đang sắp được Châu Âu gắn liền với việc tôn trọng Nhà nước pháp quyền.

La Croix nhắc lại là trong thư gửi các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu ngày 12/11, thủ tướng Mateusz Morawiecki, người đứng đầu chính phủ Ba Lan, cho biết cơ chế đang được thông qua dựa trên các tiêu chí "tùy tiện" và "có động cơ chính trị". Cùng quan điểm, người đồng cấp Hungary, Viktor Orban, tin rằng Liên Âu đang tìm cách trả thù Budapest vì đã từ chối đón những người xin tị nạn và cáo buộc Châu Âu muốn Ba Lan và Hungary phải trả giá cho "cuộc cách mạng bảo thủ" của họ.

Theo La Croix, Budapest và Warsawa -bị Ủy Ban Châu Âu vạch mặt chỉ tên về những vi phạm pháp quyền được mô tả là "có tính hệ thống"- trong thời gian qua đã liên kết với nhau để chống lại toàn khối, thông qua những tuyên bố hỗ trợ lẫn nhau. "Ba Lan và Hung sẽ làm bất cứ điều gì cần thiết để đảm bảo rằng không quốc gia nào bị bắt bí trong việc sử dụng các quỹ của EU".

Phe bảo thủ của Hung và Ba Lan hiện đang cùng nhau cố gắng lật lại các cáo buộc của Liên Âu : đó là chế độ pháp quyền trong Liên Hiệp Châu Âu, theo họ, đang bị đe dọa bởi tính tùy tiện của cơ chế mới. Theo ý kiến của họ, Liên Hiệp Châu Âu sẽ tạo ra một "tình trạng nhất bên trọng nhất bên khinh".

RCEP thách thức Biden

Một hồ sơ khác được báo Pháp chú ý là việc 15 nước Châu Á-Thái Bình Dương vừa ký kết hiệp định thương mại RCEP. Trong bài xã luận dưới tựa đề "RCEP, thách thức đầu tiên của Trung Quốc đối với Biden", Le Monde lược lại quá trình hình thành của RCEP và nhìn thấy đây là thách thức đầu tiên không nhỏ đối với chính quyền Biden.

Donald Trump vẫn chưa thừa nhận thất bại trong cuộc bầu cử, nhưng trên sân khấu thế giới, bánh xe đang quay và theo hướng ngược lại với động lực mà ông muốn khởi động.

Hiệp định thương mại tự do quan trọng được 15 quốc gia Châu Á-Thái Bình Dương, bao gồm cả Trung Quốc, ký hôm Chủ Nhật 15/11, là một đối trọng hoàn hảo với một hiệp định khu vực khác, Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), thoạt đầu bao gồm cả Hoa Kỳ, nhưng sau đó đã bị ông Trump tẩy chay ngay lập tức vào năm 2017, khi ông bước vào Nhà Trắng.

Bắc Kinh ca ngợi thỏa thuận mới này, được coi là một "chiến thắng của chủ nghĩa đa phương và thương mại tự do".

Tờ báo có trách nhiệm chuyển tải tư tưởng chính thức của giới lãnh đạo Trung Quốc ra bên ngoài là Hoàn Cầu Thời Báo, đã liên tục tung ra nhiều bài báo nói về sự bối rối không thể tránh khỏi của Hoa Kỳ, bị vướng vào "chủ nghĩa đơn phương" của mình. Những bình luận này phản ánh rõ ràng sự hài lòng của Bắc Kinh đối với bước đột phá trong hội nhập kinh tế khu vực ở Châu Á.

Và đối với Le Monde, đó quả thực là một bước tiến. Với 15 quốc gia ký kết-mười thành viên ASEAN cùng Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và New Zealand-thỏa thuận bao gồm khoảng một phần ba dân số hành tinh và một phần ba sản lượng toàn cầu. Nó làm cho khu vực mậu dịch tự do Châu Á này trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất trên thế giới, sánh ngang với các khu vực ở Bắc Mỹ hoặc Liên Hiệp Châu Âu.

Điều đáng chú ý ở một khía cạnh khác : đây là hiệp định thương mại đầu tiên liên kết ba nền kinh tế nặng ký của khu vực là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Mai Vân