Mỹ họp với ASEAN, bàn chuyện Biển Đông (VOA, 05/05/2017)
Ngoại trưởng Mỹ ngày 4/5 chủ trì cuộc họp đặc biệt với Ngoại trưởng các nước ASEAN tại thủ đô Washington, củng cố Đối tác Chiến lược và đánh dấu 40 năm thiết lập quan hệ đôi bên, theo thông cáo báo chí từ Bộ Ngoại giao Mỹ.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson chụp hình với Ngoại trưởng các nước ASEAN tại Bộ Ngoại giao Mỹ, ngày 4/5/3027
Tại cuộc họp, ông Rex Tillerson đã nhấn mạnh rằng khu vực Châu Á-Thái Bình Dương là ưu tiên hàng đầu của chính quyền Tổng thống Trump và rằng ASEAN là đối tác quan trọng, thông cáo nói.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, Heather Nauert, cho biết Ngoại trưởng 10 nước Đông Nam Á hoan nghênh cam kết của Mỹ đối với ASEAN.
Một ngày trước, trong cuộc Đối thoại Mỹ-ASEAN hôm 3/5, các giới chức cấp cao của Mỹ, 10 nước ASEAN, và Thư ký ASEAN đã thảo luận hợp tác trong các vấn đề chính trị, an ninh, kinh tế và nhấn mạnh cam kết chung về thăng tiến hòa bình, an ninh, thịnh vượng khu vực.
Tại cuộc họp giữa Ngoại trưởng Mỹ và ASEAN hôm nay, các bên thảo luận về căng thẳng bán đảo Triều Tiên do các vụ thử nghiệm hạt nhân và phóng phi đạn của Bắc Triều Tiên và mối đe dọa lớn từ hoạt động này đối với ổn định khu vực. Các Ngoại trưởng cũng thừa nhận cần phải thực thi đầy đủ tất cả các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc, thông cáo viết.
Bộ Ngoại giao Mỹ nói Ngoại trưởng Tillerson và giới chức tương nhiệm từ 10 nước ASEAN cũng tái khẳng định tuân thủ trật tự dựa trên luật lệ ở Châu Á Thái Bình Dương và các nguyên tắc chung đã nêu rõ trong Thông cáo chung của Thượng đỉnh Đặc biệt giữa Lãnh đạo Mỹ-ASEAN 2016, bao gồm giải pháp ôn hòa cho tranh chấp, tôn trọng đầy đủ các tiến trình pháp lý và ngoại giao, và tuân thủ luật quốc tế.
Vẫn theo người phát ngôn Nauert, Ngoại trưởng Tillerson cũng lưu ý những quan ngại chung của các nước trong khu vực về các hoạt động quân sự hóa và bồi đắp đất ở Biển Đông.
Thông cáo từ Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết thêm rằng tại cuộc họp đặc biệt này, Ngoại trưởng Mỹ-ASEAN đã nhấn mạnh rằng các nước Đông Nam Á và Trung Quốc cần phải bảo đảm thực thi trọn vẹn, hiệu quả Tuyên bố Ứng xử Các bên ở Biển Đông và đề cập tới các nỗ lực hướng tới việc sớm chung quyết một Bộ Quy tắc Ứng xử ý nghĩa.
Ngoài vấn đề Bắc Triều Tiên và Biển Đông, Mỹ-ASEAN cũng bàn về đối tác kinh tế, thương mại, đầu tư.
Thông cáo từ Bộ Ngoại giao nói Ngoại trưởng Tillerson trong cuộc gặp cũng bày tỏ ý định đại diện Mỹ tham dự Diễn đàn Khu vực ASEAN, Thượng đỉnh cấp Bộ trưởng Đông Á, và các cuộc họp cấp Bộ trưởng giữa Mỹ với ASEAN vào tháng 8 tới đây tại Philippines.
Trà Mi
**************
Mỹ kêu gọi ASEAN và Trung Quốc ngừng quân sự hóa Biển Đông (RFI, 05/05/2017)
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson chụp ảnh chung với các đồng nhiệm ASEAN, tại Bộ Ngoại giao Mỹ, Washington, ngày 04/05/2017 - REUTERS/Yuri Gripas
Tiếp kiến những người đồng cấp Đông Nam Á tại Washington, ngoại trưởng Mỹ đưa ra hai lời thông điệp : chấm dứt quân sự hóa Biển Đông, giải quyết tranh chấp chủ quyền bằng đối thoại và ASEAN có thể tin cậy vào Hoa Kỳ, với hoạt động của hạm đội Thái Bình Dương.
Theo AFP, hồ sơ Biển Đông đã được ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson dành nhiều thời giờ để bàn thảo với các đồng sự 10 nước Đông Nam Á tại Washington hôm thứ Năm 04/05/2017 với thông điệp ASEAN có thể tin cậy vào trợ giúp của Mỹ để bảo vệ quyền tự do lưu thông trên biển và trên không.
Trong cuộc gặp gỡ do phía Mỹ đề xuất, ngoại trưởng Rex Tillerson đã "đặc biệt kêu gọi" ASEAN và Trung Quốc, ngừng quân sự hóa, xây dựng, đòi hỏi chủ quyền ở Biển Đông trong khi đã có nỗ lực đối thoại, ôn hòa, tạo cơ may cho một giải pháp lâu dài.
Về mối đe dọa hạt nhân của Bắc Triều Tiên, ngoại trưởng Rex Tillerson kêu gọi Đông Nam Á "xét lại" chính sách ngoại giao với Bình Nhưỡng : cần phải thay đổi để cô lập chế độ Kim Jong-un.
Chi tiết cụ thể của cuộc họp Mỹ-ASEAN không được tiết lộ. Tuy nhiên, theo trình bày của trợ lý ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương, Patrick Murphy, với báo chí, thì các thành viên Hiệp Hội ASEAN có thể tin tưởng vào Hoa Kỳ để khẳng định các quyền lợi cốt lõi ở Biển Đông vì có "ảnh hưởng quan trọng đến thương mại, an ninh khu vực và an ninh thế giới". Quân đội Mỹ tiếp tục tuần tra "thường xuyên tại Châu Á Thái Bình Dương trong đó có Biển Đông" theo nguyên tắc bất cứ nơi nào luật quốc tế cho phép, trên biển cũng như trên không.
Về đề xuất của Mỹ cô lập Bắc Triều Tiên, cũng theo lời trợ lý ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương thì "một số nước" đã đồng ý giới hạn "nhân sự của các toà đại diện ngoại giao của Bình Nhưỡng đông quá mức bình thường". Bình Nhưỡng sử dụng các cơ quan ngoại giao này ở Đông Nam Á để làm kinh tài "tránh né" các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc.
Tú Anh
***********************
Việt Nam nhấn mạnh vai trò của Mỹ tại Đông Nam Á (RFA, 05/05/2017)
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson (giữa) cùng ngoại trưởng các nước ASEAN tham dự bữa trưa tại Bộ Ngoại giao ở Washington, DC, vào ngày 04 tháng 5 năm 2017. AFP photo
Đại diện Ngoại giao Việt Nam tại hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN Mỹ diễn ra ngày 4 tháng 5 tại Washington DC lên tiếng khẳng định tầm quan trọng trong quan hệ giữa ASEAN và Hoa Kỳ.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đánh giá cao kết quả đạt được trong hợp tác ASEAN và Mỹ thời gian qua, khẳng định tiếp tục các cam kết và đà phát triển quan hệ ASEAN Hoa Kỳ là phù hợp với lợi ích hai bên.
Đại diện Việt Nam nhân dịp này cũng bày tỏ lo ngại trước những diễn biến phức tạp tại Biển Đông, khẳng định tầm quan trọng của hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do tại khu vực này. Ông Nguyễn Quốc Dũng nói rằng đây là mối quan tâm chung của các quốc gia trong và ngoài khu vực, bao gồm Hoa Kỳ.
Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cũng đề xuất một số lĩnh vực ưu tiên hợp tác giữa ASEAN và Mỹ trong thời gian tới bao gồm thúc đẩy sáng tạo, kinh tế số, hợp tác biển và ứng phó với khủng bố, an ninh mạng, hợp tác bảo vệ nguồn nước Sông Mekong và đối phó với biến đổi khí hậu.
*************************
Hoa Kỳ cam kết duy trì tuần tra biển Đông (RFA, 05/05/2017)
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson (giữa) cùng ngoại trưởng các nước ASEAN tham dự bữa trưa tại Bộ Ngoại giao ở Washington, DC, vào ngày 04 tháng 5 năm 2017. AFP photo
Biển Đông tiếp tục là chủ đề được đề cập trong cuộc họp đặc biệt Ngoại trưởng các nước ASEAN và Mỹ vừa diễn ra tại Washington DC hôm 4 tháng 5 với cam kết của Hoa Kỳ về việc đảm bảo an toàn và tự do hàng hải trong khu vực.
Nói với báo chí sau cuộc họp giữa ngoại trưởng các nước ASEAN và Mỹ tại Washington DC, Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, Patrick Murphy, cho biết Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hoạt động tuần tra tự do hàng hải ở khu vực biển Đông (gọi tắt là FONOPS) được bắt đầu từ thời của Tổng thống Barack Obama :
"Các lực lượng của Hoa Kỳ vẫn duy trì hoạt động ở mức thường xuyên, hàng ngày ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương, bao gồm cả ở Biển Đông. Điều này sẽ không chấm dứt. Nó sẽ được tiếp tục. Các hoạt động này tuân thủ luật quốc tế và nó cho thấy một nguyên tắc cơ bản là Hoa Kỳ sẽ cho máy bay bay qua và cho tàu đi qua và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật quốc tế cho phép. Chương trình tự do hàng hải là khá toàn bộ…. Năm ngoái, FONOPS đã được thực hiện để thách thức các đòi hỏi về chủ quyền trên biển quá mức ở 22 quốc gia trên toàn thế giới cho nên nó không dành riêng cho một nước nào. Và tôi có thể khẳng định rằng Fonops sẽ tiếp tục".
Thứ trưởng Patrick Murphy không cho biết cụ thể kế hoạch hoạt động tuần tra tiếp theo sẽ được bắt đầu cụ thể khi nào và ở đâu.
FONOPS được chính quyền của Tổng thống Barack Obama bắt đầu từ tháng 10 năm 2015 để thách thức về chủ quyền của Trung Quốc quanh các đảo tại khu vực biển Đông bao gồm quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa đang có tranh chấp giữa Trung Quốc và một số nước Châu Á trong đó có Việt Nam. Trong chương trình này, các tàu của Hải quân Mỹ đã đi vào vùng 12 hải lý quanh các đảo ở khu vực Hoàng Sa và Trường Sa. Vào tháng 5 năm ngoái, tàu USS William P. Lawrence của Mỹ đã đi qua đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa.
Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng phản đối hoạt động này của Hoa Kỳ vì cho rằng đó là hành động phi pháp.
Vào tháng 2 năm nay, trang Navy Times của Hải quân Hoa Kỳ trích lời của quan chức Hải Quân Mỹ cho biết Bộ tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ đang chuẩn bị kế hoạch tiếp tục chương trình FONOPS dưới thời của Tổng thống Donald Trump, người mới lên nắm quyền vào cuối tháng 1 năm nay. Theo Navy Times, việc tăng cường tàu chiến tham gia FONOPS là nằm ngăn chặn các hoạt động khiêu khích của Trung Quốc trong khu vực.
Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence (trái) và bà Elizabeth Buensuceso, đại diện thường trực của Philippines cho Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) tại Jakarta vào ngày 20 Tháng 4 năm 2017. AFP photo
Nhận định về khả năng Mỹ thực hiện cam kết duy trì hoạt động tuần tra quanh các đảo đang tranh chấp ở biển Đông, thạc sĩ luật Hoàng Việt, thành viên quỹ Nghiên cứu biển Đông của Việt Nam nói :
" Ông Trump đang rất cần Trung Quốc. Đặc biệt bây giờ ông đang rất cần Trung Quốc để giải quyết vấn đề Triều Tiên, và cũng như vấn đề thương mại nên khả năng vấn đề FONOPS thì tôi không lạc quan lắm. Vấn đề duy trì tự do hàng hải tự do thương mại ở biển Đông thì đó là lợi ích của Hoa Kỳ nên Hoa Kỳ phải giữ".
Tờ New York Times mới đây có bài viết nhận định bi quan về khả năng nối lại các hoạt động FONOPS tại biển Đông dưới thời của Tổng thống Donald Trump. Bằng chứng mà tờ báo này đưa ra là đề nghị của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Hoa Kỳ gửi lên Bộ Quốc phòng Mỹ đề nghị cho phép tàu chiến Mỹ đi vào khu vực 12 hải lý quanh bãi Scarborouh Shoal ở biển Đông đã bị từ chối trước khi đến được bàn của Tổng thống. New York Times dẫn lời các quan chức Quốc phòng Mỹ cho biết, đã hơn 100 ngày trôi qua kể từ khi Tổng thống Trump lên nắm quyền mà tàu chiến Mỹ vẫn chưa tiến hành bất cứ một cuộc tuần tra nào trong FONOPS ở khu vực biển Đông.
Nhưng ngay cả dưới thời của Tổng thống Obama khi Mỹ thực hiện chiến lược chuyển trục về Châu Á để đối phó với sự lớn mạnh và đe dọa của Trung Quốc, các hoạt động của Mỹ trong khu vực cũng không ngăn cản nổi Trung Quốc thực hiện việc xây đảo nhân và quân sự hóa khu vực biển Đông. Thậm chí vào năm 2012, Trung quốc đã chiếm được bãi cạn Scaborough Shoal của Philippines, nước có hiệp ước đồng mình quốc phòng với Mỹ.
Mới đây trang Sáng kiến Minh bạch Hàng hải của Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế ở Mỹ cho biết Trung Quốc đã gần hoàn tất việc xây dựng 3 đường băng để đáp các máy bay chiến đấu ở khu vực quần đảo Trường Sa. Trung Quốc cũng đã cho xây dựng xong các nhà vòm bằng bê tông để chứa máy bay chiến đấu ở các đảo.
Thạc sĩ luật Hoàng Việt cho rằng, với những gì đang diễn ra ở biển Đông, và sự bối rối của chính quyền Mỹ trong việc đối phó với Trung Quốc ở biển Đông, Trung Quốc sẽ tiếp tục lấn lướt các nước trong khu vực
"Ngay cả từ thời Barack Obama làm Tổng thống mặc dù Barack Obama có một chiến lược dài hơi nhưng vẫn không ngăn chặn được các hành động của Trung Quốc trên biển Đông một cách hiệu quả. Vì vậy đặc biệt trong thời gian này khi mà chính quyền của Donald Trump còn đang bối rối và chưa có định hướng thì Trung Quốc rất giỏi trong việc đánh giá vấn đề đó. Ngay cả phản ứng của Tổng thống Donald Trump trước những hành động của Trung Quốc thì họ cũng đánh giá được nhiều. Một số các bài báo của các học giả Trung Quốc đã tuyên bố là Mỹ không đủ khả năng và quyết tâm để có các hoạt động quân sự ở biển Đông nên Trung Quốc rất tự tin trong vấn đề này. Một mặt họ vẫn nói nhẹ nhàng, mặt khác họ vẫn sử dụng nhiều biện pháp để lấn át ở biển Đông".
Theo Thứ trưởng Patrick Murphy, tại cuộc gặp Ngoại trưởng ASEAN và Hoa Kỳ, phía Mỹ đã tiếp tục khẳng định hợp tác với các nước Đông Nam Á thể hiện qua cam kết của Tổng thống Donald Trump đến dự Thượng đinh Đông Á và ASEAN tại Philippines vào tháng 11 tới. Thứ trưởng Murphy cho biết Tổng thống Donald Trump cũng sẽ đến dự APEC ở Việt Nam vào tháng 11 năm nay.
********************
Mỹ hối thúc khối ASEAN tham gia trừng phạt Bắc Triều Tiên (RFI, 05/05/2017)
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và các đồng nhiệm ASEAN, ngày 04/5/2017. REUTERS/Yuri Gripas
Hôm qua, 04/05/2017, ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã có cuộc gặp với các đồng nhiệm khối Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam Á ASEAN. Tăng cường hợp tác Hoa Kỳ - ASEAN, các tranh chấp trên Biển Đông và căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên là các chủ đề được bàn thảo trong cuộc gặp này tại Washington.
Chính sách đối ngoại của Washington với các nước trong khối ASEAN ra sao ? Lập trường của Mỹ về tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông như thế nào ? Và Hoa Kỳ muốn ASEAN có những hành động gì để giải quyết hồ sơ Bắc Triều Tiên ? Mời quý vị theo dõi phần phỏng vấn của RFI Tiếng Việt với nhà báo Phạm Trần, tại Washington.
Nhà báo Phạm Trần, Washington :05/05/2017
http ://vi.rfi.fr/chau-a/20170505-hoa-ky-hoi-thuc-khoi-asean-btt#
RFI, Phạm Trần