Mỹ và Liên Âu quan ngại về các hành động đơn phương trên biển của Trung Quốc
Thu Hằng, RFI, 03/12/2021
Trung Quốc có "những hành động đơn phương và gây vấn đề trên biển" ở Biển Đông, biển Hoa Đông và eo biển Đài Loan, gây bất ổn cho hòa bình và an ninh trong vùng. Trong cuộc đối thoại cấp cao lần thứ hai về Trung Quốc tại Washington ngày 02/12/2021, Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu đều cho rằng những hành động hung hăng của Trung Quốc tác động trực tiếp đến an ninh và thịnh vượng của hai bên.
Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, bà Wendy Sherman trong cuộc đối thoại Mỹ- Liên Âu ngày 03/12/201. Ảnh minh họa. Andrew Harnik Pool/AFP/File
Trong thông cáo chung được công bố sau cuộc họp, thứ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ Wendy Sherman và tổng thư ký Cơ quan Hoạt động Đối ngoại Châu Âu (SEAE) Stefano Sannino "tái khẳng định tầm quan trọng duy trì và khuyến khích tự do lưu thông hàng hải và hàng không phù hợp với luật pháp quốc tế chiểu theo Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982" (UNCLOS).
Cả hai quan chức ngoại giao tuyên bố cần phải "duy trì hợp tác chặt chẽ", phối hợp quản lý chính sách ngoại giao đối với Trung Quốc, được cả hai bên coi là "đối thủ cạnh tranh mang tính hệ thống", "trong đó có những điểm mà hai bên có cùng lợi ích và có khả năng hợp tác mang tính xây dựng".
Ngoài ra, bà Wendy Sherman và ông Stefano Sannino cũng đề cập đến tình trạng vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc, trong đó có các vụ trấn áp cộng đồng thiểu số ở Tân Cương, đàn áp Tây Tạng và tình hình dân chủ xuống cấp ở Hồng Kông… Những chủ đề này nằm trong hồ sơ nghiên cứu của sáu nhóm làm việc được thành lập trong cuộc họp cấp cao đầu tiên vào tháng 05/2021 trong khuôn khổ Đối thoại Hoa Kỳ - Liên Hiệp Châu Âu về Trung Quốc.
Việc tổ chức Đối thoại này được ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và người đứng đầu ngành ngoại giao Châu Âu Josep Borrell nhất trí trong cuộc điện đàm ngày 23/10/2020 khi thảo luận về những lợi ích chung của hai bên trong khuôn khổ đối tác xuyên Đại Tây Dương.
Ngày 03/12, bà Sherman và ông Sannino tiếp tục thảo luận về Trung Quốc cùng với các cuộc tham vấn cấp cao về chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Thu Hằng
**********************
Mỹ, EU lo ngại trước các hành động 'có vấn đề' của Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp
RFA, 03/12/2021
Các nước đồng minh đã bày tỏ "quan ngại mạnh mẽ" về "các hành động đơn phương và có vấn đề" của Trung Quốc tại các vùng biển tranh chấp ở Châu Á Thái Bình Dương, đồng thời cho biết sẽ làm việc cùng nhau về vấn đề này. Aljazeera loan tin vừa nói hôm 3/12.
Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Wendy Sherman tại Bộ Ngoại giao ở Washington, DC, Hoa Kỳ trước đây. Reuters
Trong một tuyên bố chung sau cuộc họp cấp cao giữa Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ - Wendy Sherman và ông Stefano Sannino - Tổng thư ký Cơ quan Đối ngoại EU, hai bên đã cho biết các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, Biển Hoa Đông và eo biển Đài Loan " phá hoại hòa bình và an ninh trong khu vực và có tác động trực tiếp đến an ninh và thịnh vượng của cả Hoa Kỳ và EU".
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông bất chấp phán quyết hồi năm 2016 của tòa án quốc tế bác bỏ yêu sách của họ. Nước này đã và đang phát triển các đảo nhân tạo và tiền đồn quân sự trong vùng biển được hỗ trợ bởi lực lượng Cảnh sát biển và lực lượng dân quân hàng hải của họ.
Hành động này đã dẫn đến các cuộc đối đầu với các nước khác có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, gần đây nhất là trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines tại Bãi Cỏ Mây.
Việt Nam, Malaysia và Brunei cũng tuyên bố chủ quyền với một số khu vực ở Biển Đông. Các tàu của Hoa Kỳ cũng đã và đang thực hiện các cuộc tuần tra mang tên "tự do hàng hải" trong khu vực, vốn là một trong những tuyến đường thương mại quan trọng nhất của thế giới.
Trung Quốc lên án các cuộc tuần tra này của Mỹ và gọi đây là hành động gây mất ổn định trong khu vực.
********************
Máy bay do thám Mỹ hoạt động ở mức kỷ lục tại Biển Đông
Chi Phương, RFI, 03/12/2021
Theo báo cáo của tổ chức Sáng kiến theo dõi tình hình chiến lược Biển Đông (SCSPI), đăng trên Vi Bác (Weibo) của tổ chức này hôm 01/12/2021, quân đội Mỹ tiến hành các chuyến bay do thám nhiều ở mức kỷ lục trong tháng 11/2021. Thông báo được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai cường quốc về vấn đề Đài Loan.
Ảnh minh họa do Hải quân Mỹ cung cấp : Các chiến đấu cơ F/A-18E trên hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan ở Biển Đông ngày 06/07/2020. AP - Mass Communication Specialist 2nd Class Samantha Jetzer
Với khoảng 94 chuyến bay do thám trên Biển Đông, gần bờ biển Trung Quốc, quân đội Mỹ đã tăng gần 30 % số vụ do thám so với hồi tháng 2/2021. Hầu hết các chuyến bay do thám thực hiện trên vùng biển đang có tranh chấp và không quân Mỹ đã huy động nhiều loại máy bay, như máy bay tuần tra chống ngầm P-8A, máy bay do thám không người lái MQ-4C và máy bay giám sát không đối đất E-8C.
Theo Sáng kiến theo dõi tình hình chiến lược Biển Đông, một tổ chức tư vấn của Trung Quốc, có trụ sở tại Bắc Kinh, số vụ do thám có của Mỹ trong tháng 11/2021, có thể cao hơn vì một số máy bay dường như đã tắt tín hiệu phát đáp nhận diện.
Nhật báo The South China Morning Post giải thích rằng sự gia tăng các hoạt động của máy bay do thám Hoa Kỳ diễn ra trong bối cảnh quân đội trung quốc tăng cường uy hiếp quân sự chống lại Đài Loan. Trung Quốc đã điều một số lượng lớn máy bay chiến đấu vào vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Đài Loan trong thời gian gần đây. Bộ Quốc Phòng Đài Loan cho biết quân đội Trung Quốc đã thực hiện 159 vụ xâm nhập vùng ADIZ, sau mức kỷ lục 196 lần vào tháng 10/2021.
Thêm vào đó, chuyến công tác của các nhà lập pháp Mỹ đến Đài gần đây đã làm gia tăng căng thẳng trên eo biển Đài Loan. Hai cường quốc đang thực hiện cuộc chạy đua vũ trang về các loại vũ khí siêu thanh. Theo đánh giá mới nhất của Lầu Năm Góc, Trung Quốc được cho là có khoảng 350 đầu đạn hạt nhân. Mỹ có 3.800 đầu đạn, nhưng dự báo rằng kho dự trữ của Trung Quốc có thể tăng gấp bốn lần vào năm 2030.
Theo nhật báo Hồng Kông, sau cuộc gọi trực tuyến giữa chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và tổng thống Mỹ Joe Biden diễn ra vào tháng 11, lãnh đạo quân đội hai bên sẽ có cuộc hội đàm trực tuyến, dự kiến diễn ra vào tháng 1/2022.
Chi Phương
********************
Trung Quốc phản đối phát biểu của cựu thủ tướng Nhật về Đài Loan
Thanh Hà, RFI, 02/12/2021
Tuyên bố của cựu thủ tướng Nhật rằng Tokyo và Washington không để yên cho Trung Quốc xâm lấn Đài Loan gây sóng gió trong quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Tối 01/12/2021 bộ Ngoại Giao Trung Quốc triệu đại sứ Nhật Bản tại Bắc Kinh lên để phản đối phát biểu của ông Shinzo Abe.
Ảnh trên màn hình : cựu thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe phát biểu nhân một cuộc họp tại Đài Bắc (Đài Loan), ngày 01/12/2021. © Kyodo News via AP
Hãng tin Pháp AFP cho biết : Theo thông cáo của bộ Ngoại Giao Trung Quốc, trong cuộc "họp khẩn" với đại sứ Nhật tại Bắc Kinh ông Hideo Tarumi, trợ lý ngoại trưởng Trung Quốc bà Hoa Xuân Oánh nhấn mạnh Bắc Kinh "cực lực phản đối" việc Nhật Bản "can thiệp trắng trợn" vào công việc nội bộ của Trung Quốc.
Căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh dấy lên sau khi cựu thủ tướng Shinzo Abe phát biểu qua cầu truyền hình việc Trung Quốc xâm lược Đài Loan đe dọa đến an ninh Nhật Bản. Do vậy, Tokyo cũng như Washington sẽ không khoanh tay đứng nhìn Đài Loan bị thôn tính. Cựu thủ tướng Shinzo Abe nói thêm Hoa lục và nhất là chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình "không nên quên điều đó".
Bộ Ngoại Giao Trung Quốc xem lời lẽ của ông Abe là hoàn toàn "sai lệch" và "vi phạm nghiêm trọng đến nguyên tắc then chốt trong quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản". Vẫn theo bà Hoa Xuân Oánh, lập trường của cựu thủ tướng Abe "công khai gây tổn hại cho chủ quyền của Trung Quốc và hưởng ứng một cách bỉ ổi phe đòi độc lập cho Đài Loan".
Hãng tin Anh Reuters cho biết Bắc Kinh nói rõ với đại sứ Nhật Bản rằng "không có quyền và không tư cách nào để đưa ra những lập luận vô trách nhiệm như trên về Đài Loan".
Về phản ứng của Tokyo, Reuters cho biết chánh văn phòng của phủ thủ tướng Nhật, ông Hirokazu Matsuno không tán đồng phản ứng của Bắc Kinh bởi vì cựu thủ tướng Abe không còn là thành viên chính phủ.
Tuy nhiên đại sứ Nhật tại Trung Quốc giải thích, Hoa lục cần biết rằng tại Nhật Bản, "mọi người được quyền có những ý kiến khác nhau và Nhật Bản không thể chấp nhận quan điểm một chiều của Trung Quốc".
Theo giới quan sát, Trung Quốc càng lúc càng khó chịu về quan điểm của Nhật ủng hộ Đài Loan. Hơn thế nữa trong tuần, Lầu Năm Góc tiết lộ kế hoạch nâng cấp và mở rộng một số căn cứ quân sự trên đảo Guam và tại Úc.
Thanh Hà