Vụ Mỹ "đề nghị" bán tàu chiến : Hy Lạp tái khẳng định mua chiến hạm Pháp
Đúng một ngày sau khi chính phủ Mỹ "bật đèn xanh" cho phép bán 4 tầu chiến cho Hy Lạp, ngày 11/12/2021, chính quyền Hy Lạp ra thông báo tái khẳng định sẽ mua chiến hạm Pháp.
Ảnh tổng hợp dự phóng về hạm đội Pháp vào cuối năm 2030 cho thấy một chiếc khinh hạm phòng thủ và tấn công (ngoài cùng bên trái) - loại bán cho Hy Lạp - tháp tùng theo một tàu tiếp liệu trên biển và một hàng không mẫu hạm thế hệ mới. © Rama, CC BY-SA 3.0/wikipedia
Theo AFP, Bộ Quốc phòng Hy Lạp đã ra một thông báo cho biết "chính phủ đã quyết định", và "các hợp đồng sẽ sớm được trình lên các cơ quan hữu quan tại Quốc hội để chuẩn bị bỏ phiếu thông qua".
Một nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Hy Lạp cho AFP biết thêm "thỏa thuận Pháp–Hy Lạp đang có hiệu lực và sẽ được thực thi… Đích thân thủ tướng Hy Lạp đã thông báo về việc này". Tuyên bố của chính quyền Hy Lạp được đưa ra ngay sau tuyên bố tương tự từ phía Bộ Quân lực Pháp.
Ngày 28/09/2021, tổng thống Pháp Emmanuel Macron và thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis đã long trọng ký kết thỏa thuận mua bán 3 tàu chiến trị giá khoảng 3 tỉ euro. Theo thỏa thuận này, ba khinh hạm phòng thủ và can thiệp do hãng Naval Group thiết kế và lắp ráp tại Pháp, dự kiến sẽ được giao cho Hải quân Hy Lạp trong hai năm 2025-2026.
Cũng theo thỏa thuận này, Pháp có thể bán cho Hy Lạp thêm một chiến hạm thứ tư cùng loại. Thỏa thuận nói trên nằm trong chiến lược của nước Pháp nhằm tăng cường nền quốc phòng của Châu Âu và chủ quyền của Châu Âu.
Việc chính quyền Mỹ thông báo sẵn sàng bán cho Hy Lạp bốn chiến hạm có thể sử dụng cho cùng nhiệm vụ được đưa ra sau chưa đầy ba tháng vụ Anh, Úc và Mỹ bất ngờ đúc kết một thỏa thuận về tàu ngầm, phá vỡ "hợp đồng thế kỷ" mua tầu ngầm Pháp của Úc, dẫn đến khủng hoảng ngoại giao chưa từng có giữa Paris với Washington và Canberra.
Sau "khủng hoảng tàu ngầm Úc", Mỹ và Pháp đã tìm cách hàn gắn quan hệ. Trong cuộc hội kiến cuối tháng 10/2021 tại Roma, hai nguyên thủ Mỹ, Pháp đã thông báo ý định "mở một cuộc đối thoại chiến lược về phương diện thương mại quân sự", đặc biệt về các quyết định xuất khẩu vũ khí.
Vụ Mỹ đề nghị bán tàu chiến cho Hy Lạp lần này là hoàn toàn khác. Theo một nguồn tin từ Bộ Quân lực Pháp, chính quyền Mỹ đã thông báo trước bằng văn bản cho đồng minh Pháp về việc này, khác hẳn với vụ tàu ngầm hồi tháng 9. Paris hoàn toàn không bị bất ngờ. Chính quyền Pháp cũng giải thích là đề nghị bán tàu chiến cho Hy Lạp của Mỹ "sẽ không đi xa hơn".
Trọng Thành