Phương Tây đổ thêm viện trợ vào Ukraine giữa lúc giao tranh tăng mạnh

VOA, 21/05/2022

Phương Tây rót thêm hàng tỷ đô la viện trợ cho Ukraine vào ngày 20/5 khi Nga điều phối lực lượng sau sự sụp đổ rõ ràng của thành phố cảng Mariupol và giao tranh bùng phát ở trung tâm công nghiệp của nước này ở phía đông.

Đại tướng Nick Carter Tổng tham mưu trưởng Quân đội Anh.

Ukraine nói quân đội của họ đã đẩy lùi một cuộc tấn công của Nga trong trận chiến tàn khốc, giành giựt qua lại tại vùng Donbas, khu vực rộng lớn nói tiếng Nga có các mỏ than và các nhà máy mà Điện Kremlin đang cố gắng chiếm giữ.

Bộ Quốc phòng Anh nói trong một cuộc đánh giá, bị vùi dập bởi cuộc vây hãm Mariupol kéo dài gần ba tháng, quân đội Nga cần thời gian để tập hợp lại, nhưng họ có thể không làm được việc này.

Theo người Anh, khi trận chiến giành lấy nhà máy thép đại diện cho pháo đài cuối cùng của quân kháng chiến Ukraine ở Mariupol đang sụp đổ, Nga đang tiếp tục rút các lực lượng ở đó, và các chỉ huy của họ đang chịu áp lực phải nhanh chóng gửi họ đến nơi khác ở Donbas.

"Điều đó có nghĩa là Nga có thể sẽ nhanh chóng phân bổ lại lực lượng của họ mà không có sự chuẩn bị đầy đủ, điều này có nguy cơ bị tiêu hao thêm", Bộ này nói.

Một số binh sĩ Ukraine không được tiết lộ vẫn ở lại nhà máy thép Azovstal. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết hơn 1.900 người đã đầu hàng trong những ngày gần đây. Cũng còn lại tại nhà máy là thi thể của những người lính đã bảo vệ nó trong khi cầm chân các lực lượng Nga.

Ông Denis Prokopenko, chỉ huy Trung đoàn Azov, người đã chỉ huy bảo vệ nhà máy, gọi họ là "những anh hùng đã ngã xuống".

Ông nói : "Tôi hy vọng người thân và toàn thể Ukraine sẽ sớm có thể chôn cất các chiến binh một cách danh dự".

Những người đòi ly khai thân Moscow đã chiến đấu với các lực lượng Ukraine ở Donbas trong tám năm qua. Tuy nhiên, nỗ lực của quân đội của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm chiếm thêm lãnh thổ ở đó diễn ra chậm chạp.

Bộ Quốc phòng Anh cho biết, trước một dấu hiệu cho thấy sự thất vọng của Nga đối với cuộc chiến, một số chỉ huy cấp cao đã bị sa thải trong những tuần gần đây.

Trong khi đó, các lực lượng Nga ở những nơi khác ở Ukraine tiếp tục tấn công các mục tiêu, một số là thường dân.

Theo AP

********************

Harpoon và NSM : Mỹ cân nhắc khả năng cấp tên lửa chống hạm tối tân cho Ukraine

Trọng Nghĩa, RFI, 20/05/2022

Trong bối cảnh khủng hoảng lương thực ngày càng đe dọa nhiều nước trên thế giới do việc hải quân Nga phong tỏa Biển Đen, ngăn chặn đường xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine thông qua các hải cảng của mình, Bruxelles và Washington đang cố tìm cách giúp Kiev tái lập nguồn cung cấp lương thực cho thế giới.

Tên lửa Naval Strike Missile trong cuộc thử nghiệm năm 2020 tại Point Mugu, California. Ảnh: Hải quân Mỹ

Ngoài phương án "mềm" dùng đường bộ đang được Liên Hiệp Châu Âu áp dụng, còn có một giải pháp "cứng" : Phá vỡ vòng phong tỏa mà Nga đang áp đặt trên Biển Đen. Theo tiết lộ của hãng tin Anh Reuters ngày 19/05/2022, chính biện pháp mạnh này đang được Hoa Kỳ cân nhắc khi xem xét khả năng cung cấp cho Ukraine hai loại tên lửa chống hạm hiện đại Harpoon và Naval Strike Missile (NSM) nhằm chọc thủng vòng vây của Nga. 

Ngay từ đầu cuộc chiến, Ukraine đã không che giấu mong muốn được phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, cung cấp các loại vũ khí hiện đại để có thể chống lại Nga một cách hiệu quả hơn. Ngoài các loại đại pháo hạng nặng đang dần dần được bàn giao, hay những loại tên lửa chống tăng Javelin và phòng không Stinger được viện trợ trước đó, chính quyền Kiev còn yêu cầu có được các loại tên lửa có thể đẩy lùi hải quân Nga ra xa các hải cảng Ukraine ở Biển Đen, cho phép tái khởi động các chuyến tàu đưa ngũ cốc và nông sản khác ra toàn thế giới. 

Hàng triệu tấn ngũ cốc Ukraine ùn tắc tại Odessa vì Nga phong tỏa Biển Đen

Lý do mà Ukraine đưa ra rất chính đáng. Nhân chuyến ghé thăm cảng Odessa nhìn ra Biển Đen hôm 09/05, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel đã tận mắt nhìn thấy các kho chứa lúa mì và ngô đầy ắp, với khoảng 4,5 triệu tấn ngũ cốc đã sẵn sàng để xuất khẩu vào thời điểm giá lương thực đang tăng trên toàn thế giới và nguy cơ thiếu hụt, thậm chí là nạn đói đang đe dọa.

Vấn đề là Nga đã dùng lực lượng hải quân phong tỏa Biển Đen, không cho bất kỳ con tàu nào ra vào cảng Odessa. 

Việc trang bị cho Ukraine tên lửa chống hạm đủ năng lực phá vỡ phong tỏa của Nga trên Biển Đen là một giải pháp hợp lý, thế nhưng, theo Reuters, nhiều quan chức cao cấp trong chính quyền và nguồn tin từ Quốc hội Mỹ đã nêu bật một số lý do khiến Washington ngần ngại trong việc cung cấp loại vũ khí này cho Kiev. 

Ba lý do khiến Phương Tây tránh viện trợ vũ khí tối tân cho Ukraine

Lý do đầu tiên vẫn là mối lo ngại là cuộc xung đột hiện đang "giới hạn" giữa Nga và Ukraine leo thang thành chiến tranh trực tiếp giữa phương Tây, cụ thể là khối NATO, và Nga, một nước có vũ khí hạt nhân. Từ đầu cuộc chiến Ukraine đến nay, tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần đe đọa rằng bất kỳ hành động can thiệp bên ngoài nào vào Ukraine đều sẽ bị Moskva đáp trả ngay lập tức. 

Lý do thứ hai mang tính chất kỹ thuật : Vũ khí hiện đại giao cho Ukraine chưa thể sử dụng ngay được mà đòi hỏi một quá trình đào tạo và huấn luyện kéo dài, trong lúc Ukraine chưa có đủ cơ sở để bảo trì thiết bị. 

Lý do thứ ba là các vũ khí hiện đại này có thể bị Nga phá hủy khi nằm trên lãnh thổ Ukraine, thậm chí là lọt vào tay lực lượng Nga. 

Tuy nhiên, theo các nguồn tin được Reuters trích dẫn, chính quyền Mỹ vẫn đang xem xét khả năng cung cấp cho Ukraine hai loại tên lửa chống hạm tiên tiến được cho là có uy lực mạnh mẽ : Loại Harpoon do hãng Mỹ Boeing chế tạo và loại NSM, sản phẩm do hai hãng Kongsberg của Na Uy và Raytheon của Mỹ làm ra. 

Hai chục tên lửa Harpoon đủ sức răn đe Nga ở Biển Đen ?

Theo Bộ Quốc phòng Anh, hiện có khoảng 20 tàu hải quân Nga, bao gồm cả tàu ngầm, đang hoạt động ở khu vực Biển Đen. 

Bryan Clark, một chuyên gia hải quân tại Viện Hudson của Mỹ nhận định : Khoảng từ 12 đến 24 tên lửa chống hạm như Harpoon, với tầm bắn trên 100 km, sẽ đủ sức đe dọa các tàu Nga và có thể buộc Moskva bãi bỏ lệnh phong tỏa. Theo chuyên gia này : "Nếu Putin vẫn tiếp tục, Ukraine có thể phá hủy những con tàu lớn nhất của Nga, vì các chiến hạm này không có nơi nào để ẩn náu ở Biển Đen". 

Nga đã chịu nhiều tổn thất trên biển, đặc biệt là vụ đánh chìm tàu ​​tuần dương Moskva, soái hạm của Hạm đội Hắc Hải. 

Nếu Mỹ quyết định cung cấp các loại tên lửa Harpoon và NSM cho Ukraine, vấn đề được đặt ra là phương thức chuyển giao. Ngoài khả năng giao thẳng từ Mỹ, Washington cũng đang cân nhắc phương án chuyển giao các loại tên lửa này cho Kiev thông qua một đồng minh Châu Âu đã có sẵn các loại vũ khí kể trên.

Nước nào dám "đi đầu" trong việc cung cấp tên lửa chống hạm cho Ukraine ?

Theo ghi nhận của Reuters, vào tháng Tư vừa qua, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kêu gọi Bồ Đào Nha cung cấp cho quân đội Ukraine loại tên lửa Harpoon, có tầm bắn lên tới gần 300 km. 

Các quan chức Mỹ và các nguồn tin Quốc hội cho biết một số quốc gia Châu Âu đã sẵn sàng gửi Harpoon tới Ukraine, nhưng không nước nào muốn mình trở thành quốc gia đầu tiên hoặc duy nhất làm như vậy, vì lo sợ phản ứng trả đũa từ phía Moskva nếu một chiến hạm Nga bị đánh chìm bằng tên lửa Harpoon lấy từ kho dự trữ của họ. 

Một quan chức Mỹ tiết lộ là một quốc gia "có kho dự trữ tốt" về tên lửa Harpoon đang cân nhắc việc trở thành nước đầu tiên cung cấp loại vũ khí này Ukraine, và một khi công việc đó được thực hiện, các nước khác có thể làm theo, quan chức này cho biết. 

NSM dễ chuyển giao hơn Harpoon

Đối với Harpoon, điều khó khăn là loại vũ khí này chủ yếu là tên lửa được thiết kế cho chiến hạm, vào lúc mà lực lượng hải quân Ukraine hầu như vô nghĩa. Số lượng bệ phóng để dùng Harpoon trên bộ còn rất hạn chế, và Hoa Kỳ đang phải nghiên cứu khả năng tháo gỡ bệ phóng từ một con tàu để biến đổi thành bệ phóng trên đất liền. 

Tên lửa NSM, với tầm bắn 250 km, không vấp phải hạn chế kỹ thuật nói trên vì có thể được phóng từ bờ biển Ukraine. Việc đào tạo pháo thủ để vận hành loại tên lửa này cũng nhanh hơn, chỉ mất không đầy 14 ngày. 

Do vậy, các đồng minh NATO có thể dễ dàng cung cấp cho Ukraine các bệ phóng di động trên bộ sẵn có trong lúc đầu đạn có thể lấy từ Na Uy, nước đồng sản xuất loại tên lửa NSM. 

Theo Reuters, các nguồn tin từ Quốc hội Mỹ cho biết là cũng có khả năng Na Uy cung cấp NSM cho Ukraine. Đây là một ý tưởng được các nghị sĩ Quốc hội Na Uy ủng hộ, trong lúc Bộ Quốc phòng Na Uy từ chối bình luận. 

Phải nói là việc cung cấp Harpoon hay NSM cho Ukraine cần phải được Hoa Kỳ đồng ý vì theo luật lệ hiện hành, tất cả các giao dịch về các vũ khí có thành phần đến từ Mỹ phải được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ chấp thuận. 

Trọng Nghĩa

*************************

Mỹ tố cáo Nga gây nạn đói như vũ khí

Anh Vũ, RFI, 20/05/2022

Trước tình hình bất ổn về lương thực ngày càng trầm trọng trên thế giới do cuộc chiến tranh tại Ukraine, hôm 19/05/2022, theo đề nghị của Hoa Kỳ, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc có cuộc họp bàn về vấn đề này. Washington và Moskva đổ trách nhiệm cho nhau. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken yêu cầu Nga cho giải tỏa các cảng trên biển Đen để Ukraine có thể xuất được ngũ cốc.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken chủ trì một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về tình trạng mất an ninh lương thực và xung đột khi Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres xem xét tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở Thành phố New York, New York, Hoa Kỳ, ngày 19 tháng 5 năm 2022 Reuters - Shannon Stapleton

Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten tường trình :

Trong lúc giá ngũ cốc tăng mạnh trên khắp thế giới thì 20 triệu tấn vẫn nằm trong các kho của Ukraine không ra khỏi nước được vì quân đội Nga đã phong tỏa các cảng ở biển Đen. Lãnh đạo Liên Hiệp Quốc, Antonio Guterres kêu gọi giải tỏa xuất khẩu. Tổ chức quốc tế này phải trả đắt gấp đôi tiền mua lương thực viện trợ cho các nước đang cần. 

Ngoại trưởng Mỹ, Antony Blinken cũng kêu gọi Nga giải tỏa các cảng biển. Ông Blinken tuyên bố :

"Cung ứng lương thực cho hàng triệu người Ukraine cùng hàng triệu người khác trên thế thế giới đang gần như bị quân đội Nga giữ làm con tin. 

Chính phủ Nga dường như đang nghĩ rằng việc sử dụng lương thực như là vũ khí sẽ giúp họ thực hiện được cái việc mà cuộc xâm lược hiện nay không làm được, đó là đánh sụp tinh thần người dân Ukraine. Quyết định gây nạn đói làm vũ khí này thuộc hoàn toàn trách nhiệm của Mátxcơva." 

Nga đã bác bỏ các cáo buộc trên và chỉ thẳng nguyên nhân do các trừng phạt của phương Tây.

Theo Kiev, 400 triệu người trên thế giới đang phụ thuộc vào nguồn ngũ cốc của Ukraine. Nếu như trước khi bị xâm lược, mỗi tháng Ukraine xuất khẩu 5 tấn hạt, giờ đây nước này chỉ chuyển đi được số lượng ít hơn 5 lần.

Anh Vũ