Chiến tranh Ukraine : Nga "câu giờ" đặt thế giới trước sự đã rồi ?
Thanh Hà, RFI, 25/06/2022
Cuộc chiến tranh Ukraine bước vào tháng thứ 5. Trước những ngày nghỉ hè, công luận phương Tây, truyền thông của Âu, Mỹ có còn tiếp tục quan tâm đến chiến tranh Ukraine nữa hay không cho dù chiến sự càng lúc càng khốc liệt trên nhiều mặt trận. Kiev lo rằng, sự thờ ơ của phương Tây có lợi cho Kremlin, Nga đặt cộng đồng quốc tế trước sự đã rồi.
Những hình ảnh đầu tiên về việc sử dụng bệ phóng tên lửa Himar của Mỹ ngày 24/06/2022. © Pavlo Narozhnyy via Reuters
Trước ngày kỷ niệm 5 tháng tổng thống Vladimir Putin "mở chiến dịch đặc biệt" tiêu diệt chính quyền "phát xít" tại Kiev, Ukraine được cấp quy chế ứng viên gia nhập Liên Hiệp Châu Âu. Đó là một chút "mật ngọt" xoa dịu nỗi đau của hàng chục triệu người tị nạn, là niềm an ủi nhỏ nhoi cho những người đã mất hết tất cả từ khi đất nước họ bị Nga xâm chiếm.
Nhưng cùng lúc, chính Ukraine kêu gọi ngững người lính cuối cùng ở Severokonetsk buông súng. Bản thân Ukraine cũng như các cơ quan tình báo quốc tế, giới chuyên gia, NATO... không một ai tin rằng chiến sự sắp tàn.
Tổng thống Volodymyr Zelensky vừa phải đối mặt với hỏa lực của quân đội Nga vừa lo mất thế thượng phong trên mặt trận truyền thông. Theo phân tích của Thomas Gomart, giám đốc Viện Quan Hệ Quốc Tế Pháp IFRI, khác hẳn với những ngày đầu xung đột, "nghịch lý của chiến tranh Ukraine hiện nay là truyền thông quốc tế bắt đầu ít chú ý đến hồ sơ này trong khi đó thì tình hình chiến sự sôi bỏng hơn bao giờ hết".
Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết mỗi ngày có từ 100 đến 200 người lính Ukraine hy sinh. Những thành phố như Mariupol, Severodonetsk... bị phá hủy toàn bộ. Những vụ thảm sát như ở Butcha bắt đầu mờ nhạt trên các phương tiện truyền thông cho dù giới điều tra đã được gửi đến hiện trường để thu thập bằng chứng về "tội ác chiến tranh" quân đội Nga gây nên.
Giờ đây không còn mấy ai nhắc đến hoàn cảnh của hàng chục triệu người Ukraine đã phải bỏ sứ ra đi, chủ yếu là sang các nước Châu Âu sát cạnh tránh chiến tranh. Cũng ít ai quan tâm đến những người tị nạn chiến tranh đó đã can đảm trở về nguyên quán, chấp nhận "xây dựng lại tất cả từ đầu", hay là để "được chết trên quê hương mình".
Chuyên gia Pháp, Gomart viện IRFI nói đến "một sự thay đổi về quan điểm" đó của công luận tại các nước phương Tây có thể là "nằm trong tính toán chiến thuật" của Vladimir Putin. Kremlin luôn có những "tính toán dài hơi". Với Ukraine chiến lược của Nga đã lộ rõ từ khi Moskva chiếm bán đảo Crimea năm 2014. Tám năm sau, liệu còn những quốc gia nào đòi Nga phải trao trả lại Crimea cho Ukraine ?
Trong bối cảnh đó giới phân tích cho rằng lo ngại của tổng thống Zelensky là cuộc chiến Ukraine rồi sẽ chìm vào quên lãng. Phương Tây có thể làm được gì hơn nữa sau những thông báo "viện trợ quân sự" những lời kêu gọi "tái thiết Ukraine" hay những hứa hẹn kết nạp Kiev vào Liên Âu.
Trong khi đó giấc mơ của 44 triệu dân Ukraine cần có được một cuộc sống yên bình, tại một đất nước có chủ quyền. Còn nhìn sang phía Nga, báo chí phương Tây bắt đầu ít nói đến chuyện Moskva đã sa lầy trên trận địa Ukraine và đã nhìn nhận rằng Kremlin không bị cô lập trên thế giới về mặt ngoại giao.
Thanh Hà
*********************
Chiến tranh Ukraine : Kiev tố Nga lôi kéo Belarus vào cuộc chiến
Thanh Hà, RFI, 25/06/2022
Sau khi loan báo hàng chục hỏa tiễn đã bắn xuống các khu vực ở miền tây và nhất là miền bắc Ukraine trong ngày hôm 25/06/2022, Kiev khẳng định các đợt tấn công nói trên xuất phát từ Belarus. Ukraine trực tiếp lên án Moskva lôi kéo Minsk vào vòng xoáy chiến tranh.
Binh sĩ Ukraine sử dụng pháo M777 do Mỹ cung cấp tại chiến trường miền đông Ukraine. AP - Efrem Lukatsky
Vào lúc 5 giờ sáng nay, tên lửa "dồn dập trút xuống tỉnh Tcherniguiv. Một phần lớn trong số 20 quả rocket nhắm vào làng Desna được bắn đi từ lãnh thổ Belarus". Desna cách thủ đô Kiev hơn 70 cây số về phía bắc và cũng cách biên giới với Belarus khoảng 70 km.
"Nhiều cơ sở hạ tầng bị hư hại" theo thông tin từ quân đội Ukraine. Tình báo Ukraine đi sâu hơn vào chi tiết : "Sáu chiến đấu cơ Tu-22M3 đã phóng đi 12 tên lửa hành trình từ thành phố Petrykaw, miền nam Belarus". Một nguồn tin khác được AFP trích dẫn cho biết thêm "nhiều máy bay ném bom của Nga đã cất cánh từ phi trường Chaikovka trong khu vực Kaluga, miền tây nước Nga, cách biên giới phía bắc Ukraine 270 cây số". Máy bay ném bom của Nga đã sử dụng không phận của Belarus.
Trên mạng Telegram, Bộ Quốc phòng Ukraine khẳng định đợt tấn công hôm nay "trực tiếp liên quan đến những nỗ lực của Kremlin lôi kéo Belarus vào chiến tranh".
Đợt oanh kích nhắm vào khu vực miền bắc Ukraine sáng nay diễn ra vào lúc tổng thống Vladimir Putin hội kiến đồng nhiệm Belarus Alexander Lukashenko tại Saint Petersburg. Tuần sau ngoại trưởng Nga, Sergey Lavrov có chuyến đi đến Minsk. AFP lưu ý Belarus hỗ trợ Nga về mặt hậu cần trong chiến dịch Ukraine.
Không chỉ có khu vực miền bắc Ukraine bị pháo kích hôm nay. Thống đốc tỉnh Lviv, Maxim Kozytskyi cho biết ít nhất sáu hỏa tiễn nhắm vào tỉnh này được phóng đi từ Hắc Hải vào sáng nay và bốn trong số đó đã bắn trúng căn cứ quân sự Yavori. Lực lượng Ukraine đã bắn chận được hai tên lửa còn lại.
Ngoài ra, dù đã bắt đầu nhận được pháo phản lực HIMARS của Mỹ, Kiev vẫn đòi tăng viện trợ quân sự để giữ vùng Donbass sau khi quân Nga đã chiếm được Severodonetsk-Lugansk.
Ukraine muốn có "hỏa lực ngang tầm với Nga" hòng hy vọng "ổn định tình hình" vùng Donbass. Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine Valeriy Zaluzhnyi trên Facebook hôm 24/05/2022 cho biết đã nhắc lại yêu cầu này với đồng cấp Hoa Kỳ, tướng Mark Milley. Chính quyền Ukraine lo ngại, sau khi đã chiếm được Severodonetsk-Lugansk, mục tiêu kế tiếp của quân đội Nga và phe thân Nga là chiếm luôn cả thành phố Lysychansk.
Theo một quan chức của Lầu Năm Góc, được hãng tin Pháp AFP trích dẫn, Ukraine đang "thoái lui tại một số điểm để tăng viện, nâng cao khả năng phòng thủ cho những nơi mà quân đội vẫn làm chủ tình hình".
Sau cùng theo tiết lộ của Bộ Quốc phòng Anh, Nga dường như đã cách chức một số tướng lĩnh nắm vai trò "then chốt" trong chiến dịch Ukraine. Mạng xã hội Twitter của Bộ Quốc phòng Anh hôm 25/06/2022 cho biết thêm quyết định của Moskva được đưa ra "từ đầu tháng 6/2022".
Thanh Hà
*********************
Chiến tranh Ukraine : Kiev mất Severodonetsk
Thanh Hà, RFI, 24/06/2022
Đúng 4 tháng sau chiến tranh, chính quyền Lugansk hôm 24/06/2022 kêu gọi lính Ukraine rời khỏi Severodonetsk, điểm chốt của Nga trong kế hoạch chiếm đoạt Donbass. Mỹ tăng viện cho Ukraine.
Cảnh tan hoang ở thành phố Severodonetsk, tỉnh Luhansk, vùng Donass, Ukraine, ngày 08/06/2022. AP - Oleksandr Ratushniak
Đúng ngày cuộc chiến Ukraine bước sang tháng thứ 5, thống đốc bang Lugansk tuyên bố "lực lượng Ukraine đã được lệnh rút lui khỏi Severodonetsk" bởi vì tiếp tục kháng cự tại những cứ điểm đã liên tục bị dội bom từ nhiều tháng qua "không còn có ý nghĩa gì nữa".
Severodonetsk được coi là một mắt xích quan trọng trong chiến lược của Nga chiếm "toàn bộ" vùng Donbass ở miền đông Ukraine.
Đây là một vùng giàu khoáng sản, một khu công nghiệp lớn của Ukraine. Một phần Donbass từ 2014 đã rơi vào tay phe nổi dậy Ukraine thân Nga. Theo lãnh đạo Lugansk, "tất cả những cơ sở hạ tầng thiết yếu của Severodonetsk đều đã bị tàn phá, 90 % thành phố bị hư hại, 80 % các ngôi nhà bị tan hoang và sẽ phải kiến thiết lại".
Đối diện với Severodonetsk, ở bên kia sông Donets, thành phố Lysychank cũng đang trong cảnh dầu sôi lửa bỏng : các ngôi làng chung quanh như Hirske Zolote lần lượt rơi vào tay quân Nga, như AFP ghi nhận.
Sát cạnh với tỉnh Lugansk là Donetsk, lãnh đạo tỉnh này cũng lo ngại không kém. Thống đốc Pavlo Kyrylenko được AFP trích dẫn cho rằng "không một thành phố nào được coi là an toàn đối với thường dân, do chiến sự càng lúc càng khốc liệt".
Xích xuống miền nam Ukraine, còi báo động kêu gọi thường dân trú ẩn vang lên liên hồi trong đêm qua ở khắp khu vực từ Odessa đến Donetsk. Tại thành phố Kherson do quân Nga chiếm đóng, sáng nay 24/06, một quan chức của Nga bị chết trong một vụ tấn công. Quân đội Ukraine nỗ lực giành lại quyền kiểm soát khu vực này. Tiếng đại bác cũng đã dồn dập hơn tại thành phố Kharkiv, miền bắc Ukraine.
Mỹ tăng viện trợ quân sự cho Ukraine
Tại Washignton, hôm 23/06/2022, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng, điều phối viên thông tin của Nhà Trắng về các vấn đề chiến lược, John Kirby, cho biết Nhà Trắng tăng 450 triệu đô la viện trợ quân sự cho Ukraine. Tổng cộng, từ khi Nga đưa quân sang Ukraine, Mỹ cấp "khoảng 6,1 tỷ đô la" cho Kiev, chỉ trong lĩnh vực quân sự. Gói viện trợ mới vừa được thông báo dự trù cấp thêm 4 hệ thống phóng rocket Himars, cung cấp thêm đạn dược, súng tự động và tuần tuần tra cho Ukraine.
Thanh Hà
********************
Ukraine loan báo nhận được hệ thống rốc-két tầm xa của Mỹ
Reuters, VOA, 24/06/2022
Ukraine ngày 23/6 tuyên bố nhận được từ Hoa Kỳ Hệ thống Rốc-két Pháo binh Cơ động Cao (HIMARS), một hệ thống vũ khí tầm xa hùng mạnh mà Kyiv hy vọng có thể giúp lật ngược tình thế trong cuộc xâm lược của Nga.
Hệ thống Rốc-két Pháo binh Cơ động Cao (HIMARS) của Mỹ
Nga đang tiến quân ở phía đông Ukraine trong nỗ lực chiếm lấy trung tâm công nghiệp gọi là Donbas, nơi Ukraine e rằng một số binh sĩ của họ có thể bị bao vây trong gọng kìm của Nga.
"Cảm ơn đồng nghiệp và người bạn Hoa Kỳ của tôi, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, về những công cụ mạnh mẽ này ! Mùa hè sẽ nóng bỏng đối với những kẻ chiếm đóng Nga. Và cũng là mùa hè cuối cùng của một số kẻ trong số đó", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov viết trên Twitter về việc giao nhận HIMARS.
Ông không cho biết bao nhiêu hệ thống HIMARS đã đến Ukraine.
Ukraine nói họ cần các hệ thống HIMARS để đáp ứng tốt hơn với tầm bắn của các hệ thống rốc-két Nga mà họ cho rằng đang được sử dụng rộng rãi để tấn công các vị trí của Ukraine ở Donbas.
Washington cho biết họ đã nhận được sự đảm bảo từ Kyiv rằng những vũ khí tầm xa ấy sẽ không được sử dụng để tấn công lãnh thổ Nga, vì lo ngại xung đột leo thang.
Moscow cảnh báo sẽ tấn công các mục tiêu ở Ukraine mà họ "chưa đánh trúng" nếu phương Tây cung cấp phi đạn tầm xa hơn cho Ukraine để sử dụng trong các hệ thống rốc-két cơ động chính xác cao.
*********************
Chiến tranh Ukraine : Nga oanh kích hai kho dự trữ nông phẩm tại Mykolaiv
Thanh Hà, RFI, 23/06/2022
Kho ngũ cốc Evri của tập đoàn mua bán lương thực Viterra và một kho dự trữ khác của hãng Bunge tại cảng Mykolaiv - miền nam Ukraine bị Nga pháo kích hôm 22/06/2022. Còn tại miền đông, Nga khẳng định sắp bao vây quân Ukraine tại các thành phố Severodonetsk và Lysychansk.
Kho chứa ngũ cốc Nika-Tera bị phá hủy do quân Nga tiếp tục tấn công Ukraine, tại Mykolaiv, Ukraine ngày 12/06/2022. Reuters – Edgar Su
Hai nhà cung cấp ngũ cốc và nông phẩm lớn của Ukraine là Bunge và Viterra hôm qua cho biết quân Nga oanh kích vào các kho lương thực. Evri của tập đoàn Viterra, nơi tích trữ đến 160.000 tấn hạt để ép dầu ăn, đã bị hư hại do trúng tên lửa, một nhân viên bị thương. Hai bồn chứa trong khu vực này bị cháy, bồn thứ ba bị thiệt hại.
Tập đoàn Bunge đang thẩm định về mức độ "thiệt hại" đợt oanh kích của Nga gây nên. Khu nhà kho của tập đoàn này đã ngưng hoạt động từ hôm 24/02/2022 khi Nga xâm chiếm Ukraine. Mykolaiv và Odessa là những cảng lớn nhất ở miền nam Ukraine. Cả hai cùng bị tê liệt từ đầu cuộc chiến. Nông phẩm Ukraine chủ yếu được xuất khẩu bằng đường biển.
Còn trên mặt trận miền đông phe ly khai thân Nga thông báo lực lượng Ukraine sắp bị bao vây tại hai điểm nóng là Lysychansk và Severodonetsk, thắng lợi được dự báo trong "48 giờ đồng hồ". Đây là hai nơi duy nhất trong vùng Lugansk còn chưa rơi vào tay quân đội Nga.
Hình ảnh từ drone cho thấy làng Tochkivka ở vùng Luhansk bị bom đạn tàn phá. 19/06/2022 – Video via Reuters
Thống đốc tỉnh này Serguii Gaidai cho biết Nga đang dồn hỏa lực với hy vọng chiếm được Lysychansk. Dân cư đang sống trong "địa ngục". Theo phóng viên của AFP, lính Ukraine tiếp tục đào hào ngay tại các trục lộ chính ở trung tâm thành phố để kháng cự. Nhích lên khu vực phía bắc, Kharkiv cũng đang hứng chịu những trận mưa bom càng lúc càng dồn dập.
Tổ chức Y Sĩ Không Biên Giới, hôm 22/06/2022 nói đến những "cảnh tượng gây sốc", đến một sự "tàn bạo mù quáng của chiến tranh" mà người dân Ukraine phải hứng chịu.