Huy động quân dự bị không chắc sẽ giúp Nga tăng cường sức chiến đấu tại Ukraine
Trọng Nghĩa, RFI, 22/09/2022
Quyết định huy động khoảng 300.000 quân dự bị để tung vào chiến trường Ukraine, được tổng thống Nga Vladimir Putin loan báo hôm 21/09/2022, đã được xem là sự kiện có ý nghĩa biểu tượng mạnh mẽ. Tuy nhiên, giới phân tích rất hoài nghi về hiệu quả của lệnh "động viên một phần", trong bối cảnh quân đội Nga cho đến nay đã bộc lộ nhiều khuyết điểm quan trọng trong lãnh vực hậu cần và huấn luyện.
Một chiếc xe tuyển mộ lính của Nga tại vùng Rostov trên sông Đông, Nga, ngày 17/09/2022 © Reuters – Sergey Pivovarov
Theo hãng tin Pháp AFP, chuyên gia phân tích James Rand, công ty tình báo tư nhân Janes, ghi nhận rằng con số 300.000 quân dự bị mà Nga muốn huy động quả là lớn so với tổng số 220.000 lượt binh sĩ được gửi đến mặt trận kể từ khi bắt đầu cuộc chiến vào ngày 24/02.
Tuy nhiên, theo chuyên gia này, Nga sẽ phải mất ít nhất là ba tháng từ khi bắt đầu tuyển mộ cho đến khi có thể tung các tân binh ra chiến trường Ukraine.
Vấn đề quan trọng nhất là cần phải có thời gian để huấn luyện binh sĩ, trong bối cảnh mà theo ông Christopher Miller, một chuyên gia về Nga tại Viện Nghiên cứu Quan hệ Quốc tế (FPRI) ở Philadelphia, Quân đội Nga nổi tiếng thường gặp khó khăn cả trong lãnh vực tuyển mộ và huấn luyện tân binh, lẫn trong việc triển khai lực lượng ra mặt trận với các trang thiết bị cần thiết.
Lệnh "động viên một phần" vừa được ban hành trên nguyên tắc chỉ nhắm vào những người trong diện quân dự bị, tức là những người đã đi nghĩa vụ, từng thực sự phục vụ trong các lực lượng võ trang và đã kinh qua huấn luyện quân sự.
Theo nhật báo Pháp Le Monde, giới chuyên gia ước tính rằng ở Nga, hiện có khoảng 200.000 người đã trải qua một khóa huấn luyện quân sự kể từ khi rời quân ngũ. Có điều, như chuyên gia Dimitri Minic, nhà nghiên cứu tại Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI), ghi nhận, "chỉ có 5.000 người trong số này được huấn luyện thường xuyên và có thể được coi là có khả năng quân sự thực sự". Do đó, việc huấn luyện trở lại cho hàng trăm nghìn quân dự bị kia sẽ đòi hỏi thời gian và nguồn lực, điều mà Nga không nhất thiết có được.
Một yếu tố khác, quân đội Nga trong lịch sử luôn thiếu hạ sĩ quan và tình trạng đã trở nên nghiêm trọng hơn với cuộc chiến Ukraine, vì rất nhiều hạ sĩ quan đã tử trận. Trả lời báo Le Monde, ông Yohann Michel, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), cho biết : "Nga đã lãng phí các cán bộ quân sự của mình và sẽ gặp khó khăn trong việc điều động lực lượng quân dự bị sắp được tuyển mộ".
Theo chuyên gia này, nếu có thời gian sáu tháng để chuẩn bị thì có thể là không sao, nhưng tránh một thảm bại quân sự trong ba tuần lễ tới đây thì quả là phức tạp.
Theo AFP, ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc xung đột, quân đội Nga đã bộc lộ những thiếu sót rất lớn trong việc phối hợp giữa ba binh chủng (bộ binh, hải quân, không quân) và giữa các đơn vị với nhau, cũng như trong việc triển khai hậu cần vật chất cần thiết cho việc tiến hành chiến đấu, truyền đạt mệnh lệnh từ trên xuống dưới và phản hồi thông tin theo chiều ngược lại.
Câu hỏi đặt ra là khi có thêm 300.000 quân, Quân đội Nga sẽ phải nỗ lực như thế nào để tránh được những khuyết điểm truyền thống đó.
Tóm lại, theo AFP, nếu xét riêng khía cạnh quân sự của cuộc xung đột, lệnh động viên của Vladimir Putin đã đặt ra nhiều câu hỏi hơn là mang lại những giải pháp cho vấn đề Nga đang bị thiếu quân tại Ukraine.
Trọng Nghĩa
***********************
Dân Nga biểu tình phản đối, trốn khỏi nước sau lệnh huy động lính dự bị sang Ukraine
Thanh Hà, RFI, 22/09/2022
Đến lượt người dân Nga bị kéo vào vòng xoáy chiến tranh. Cảnh sát Nga hôm 21/09/2022, đã câu lưu hơn 1.300 người biểu tình phản đối chiến tranh Ukraine và nhất là phản đối việc tổng thống Vladimir Putin huy động lính dự bị ra chiến trường Ukraine. Trong khi đó, nhiều dân Nga tìm mọi cách tháo chạy bằng đường bộ hay đường hàng không, để tránh bị đưa sang chiến đấu ở Ukraine.
Cảnh sát Nga bắt giữ người biểu tình chống chiến tranh xâm lược Ukraine tại Moskva. AFP – NATALIA
Lính biên phòng Phần Lan được Reuters trích dẫn cho biết số người Nga đi qua đường biên giới giữa hai nước đã "đột ngột tăng mạnh" trong 24 giờ qua, kể từ khi tổng thống Vladimir Putin thông báo lệnh động viên lính dự bị tham chiến tại Ukraine. Một số hình ảnh cho thấy trong ngày hôm qua, người Nga ồ ạt tìm đường sang Phần Lan. Cả một đoàn xe dài hơn 30 cây số xếp hàng trước cửa khẩu. Bộ trưởng Quốc phòng Phần Lan cho biết Helsinki "theo dõi sát diễn biến tình hình". Cũng hôm qua, không còn vé cho các chuyến bay từ Nga đến Serbia, hay Thổ Nhĩ Kỳ và nhất là đến các quốc gia Trung Á.
Từ thủ đô Moskva, thông tín viên RFI Jean-Didier Revoin tổng kết tình hình tại Nga sau khi tổng thống Vladimir Putin thông báo huy động lính dự bị và tuyên bố Moskva sẽ dùng "mọi phương tiện có trong tay" để bảo vệ nước Nga và nhân dân Nga :
"Hưởng ứng lời kêu gọi của nhóm Vesna, quy tụ những phong trào phản đối ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ tại Ukraine, hàng ngàn người Nga hôm qua đã xuống đường biểu tình chống Vladimir Putin. Trên đường phố tại thủ đô Moskva, Saint-Petersburg hay Perm, Ekaterinburg… đã vang lên những khẩu hiệu phản đối lệnh động viên lính dự bị vừa được tổng thống Nga ban hành. ‘Putin, hãy cút đi’, ‘Putin, ông hãy ra chiến tuyến, hãy lao vào các chiến hào’, đó là những khẩu hiệu mà người biểu tình đã hô vang. Dù vậy phong trào biểu tình tương đối yếu, chỉ diễn ra tại 22 thành phố, hay cùng lắm là vài chục thành phố trên toàn quốc. Lực lượng an ninh, hiện diện khắp nơi, đã câu lưu hơn 1.300 người biểu tình, theo ghi nhận của tổ chức phi chính phủ OVD-INFO.
Về lệnh động viên của tổng thống Putin, phản ứng trong xã hội Nga là rất đa dạng. Nhà đối lập Alexeï Navalny lên án ông Vladimir Putin muốn lôi kéo toàn dân vào 'tội ác chiến tranh'. Trái lại, trên các mạng xã hội, phe diều hâu hài lòng trước viễn cảnh ‘giải quyết dứt điểm với chính quyền Kiev và đồng minh, tương tự như Liên Xô xưa kia đã từng đánh bại Đức Quốc Xã’.
Có một điều chắc chắn đó là những ai còn có phương tiện không ngần ngại tìm cách chạy thoát khỏi nước Nga. Giá vé máy bay đi nước ngoài tăng vọt từ sáng Thứ Ba. Các chuyến bay đến Beograd, hay Istanbul không còn chỗ cho những ngày tới".
Thanh Hà
***********************
Chiến tranh Ukraine : Tổng thống Nga Putin huy động lực lượng dự bị
Thanh Phương, RFI, 21/09/2022
Hôm 21/09/2022, tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo lệnh "động viên một phần" những người Nga trong độ tuổi có thể chiến đấu. Đây được xem là một bước leo thang lớn trong cuộc chiến tranh Ukraine.
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại Moskva, Nga ngày 21/09/2022. AP
Trong một bài phát biểu được ghi trước và được phát trên đài truyền hình, tổng thống Putin tuyên bố sắc lệnh về "động viên một phần" đã được ký và có hiệu lực ngay từ hôm nay. Ông nhấn mạnh đây chỉ là "động viên một phần", chứ không phải là lệnh "tổng động viên" như những lời đồn đoán trong những giờ qua.
Trong bài phát biểu, ông Putin còn cảnh cáo, trước mối "đe dọa" từ "chế độ phát xít Kiev", được phương Tây yểm trợ về tài chính và quân sự, "chúng ta chắc chắn sẽ sử dụng mọi phương tiện có trong tay để bảo vệ nước Nga và nhân dân chúng ta", ám chỉ đến khả năng sử dụng cả vũ khí nguyên tử. Ông Putin còn tố cáo phương Tây muốn " làm suy yếu, chia rẽ và phá hủy nước Nga". Cuối cùng, tổng thống Nga tuyên bố :"Các mục tiêu của chiến dịch quân sự đã và vẫn không thay đổi".
Nga đã mở cuộc tấn công vào Ukraine để gọi là "bảo vệ" các cộng đồng dân nói tiếng Nga bị chính quyền "phát xít" Kiev đàn áp, và để "phi quân sự hóa" nước láng giềng.
Về phần bộ trưởng quốc phòng Nga Serguei Choigou, ông cho biết cụ thể là sẽ huy động 300.000 quân dự bị để tăng viện cho lực lượng ở Ukraine. Theo lời ông Choigou, đây chỉ là một phần rất nhỏ, cụ thể là chỉ chiếm 1,1%, của tổng số lính dự bị có thể được huy động ở Nga.
Bộ trưởng quốc phòng Nga nói rõ là lực lượng dự bị sẽ được triển khai để "củng cố" và "kiểm soát" chiến tuyến dài hơn 1.000 km ở miền nam và miền đông Ukraine.
Đối với đại sứ Mỹ tại Kiev, việc tổng thống Putin ra lệnh động viên một phần là "một dấu hiệu suy yếu" của Moskva, hiện đang gặp tình trạng thiếu hụt quân số nên không thể tiếp tục tiến hành "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine.
Tổng thống Putin đã có những tuyên bố như trên sau khi quân đội Nga bị mất nhiều lãnh thổ vào tay lực lượng Ukraine hiện đang phản công dữ dội ở các vùng Kherson (miền nam) và vùng Kharkiv (miền đông bắc). Hôm nay, bộ trưởng quốc phòng Choigou cho biết đã có tổng cộng 5.937 lính Nga tử trận kể từ đầu cuộc chiến tranh Ukraine, một con số cao hơn nhiều so với thông báo trước đó của Moskva, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với thẩm định của Ukraine và phương Tây là hàng chục ngàn quân Nga đã bỏ mạng trên chiến trường.
Trong khi đó, hôm qua, bộ Ngoại Giao Nga ra thông cáo khẳng định là "không thể chấp nhận được" việc phương Tây cung cấp vũ khí cho Kiev để giúp quân Ukraine phản công. Thông cáo được đưa ra sau khi một thứ trưởng Ngoại Giao Nga tiếp đại sứ Pháp tại Moskva Pierre Lévy.
Thanh Phương