Chuyển giao xe tăng Leopard và Abrams cho Ukraine, nan giải khâu vận tải
Anh Vũ, RFI, 31/01/2023
Đức đã thông báo giao chiến xa hạng nặng Leopard 2 cho Ukraine, đợt đầu tiên trong khoảng "cuối tháng Ba đầu tháng Tư". Như vậy có nghĩa là quân đội Ukraine sẽ chỉ được sử dụng xe tăng trên chiến trường vào mùa xuân tới. Việc giao các xe tăng tấn công hạng nặng này cho Ukraine chỉ là công đoạn đầu tiên trong một hành trình phức tạp và lâu dài để đưa xe tăng ra chiến trường.
Vận chuyển xe tăng Abrams của Mỹ tại Vilnius, Litva hôm 21/10/2019. AP - Mindaugas Kulbis
Berlin và Washington đã thỏa thuận về nguyên tắc. Phần còn lại giờ là các công việc thực hiện : Làm sao để đưa an toàn và nhanh nhất những chiến xa hạng nặng của Đức và Mỹ này vào mặt trận ở Ukraine. Trong phát biểu hôm 25 tháng Giêng vừa rồi, tổng thống Volodymyr Zelensky đã nhắc lại rằng : Ukraine cần tăng viện không chậm trễ để hy vọng ngăn được cuộc tấn công của Nga sắp tới, dự kiến vào mùa xuân này. Đức đã đưa ra lịch trình giao hàng từ khoảng "cuối tháng Ba đầu tháng Tư".
Đến giờ, các nước phương Tây đã giao suôn sẻ các khí tài quân sự trị giá hàng chục tỷ đô la cho Ukraine. "Về mặt chính thức Nga chưa hề đánh được vào đoàn xe chở vũ khí của Ukraine. Các chuyên gia vẫn gọi đó là trò mèo đuổi chuột mà Ukraine đang thắng", nhật báo Mỹ New York Times ghi nhận trong một bài đăng hôm 25 tháng Giêng.
Những cỗ xe đồ sộ khó giấu
Nhưng các xe tăng Leopard 2 mà Đức hứa giao, cũng như loại xe Abrams của Mỹ được xác định là những mục tiêu ưu tiên tiêu diệt của Moskva. Ông Dmitry Peskov, phát ngôn viên điện Kremlin đã cảnh cáo sẽ "thiêu rụi" các xe tăng đó.
Các cỗ xe đồ sộ, nặng 55 tấn đó khó có thể giấu được khi vận chuyển trên các tuyến đường ở Ukraine. Ông Jeff Hawn, chuyên gia về các vấn đề quân sự Nga, tư vấn cho New Lines Institute, một trung tâm nghiên cứu địa chiến lược Mỹ, cho rằng "Đó thực sự là một thách thức hậu cần"
"Những chi tiết của một chiến dịch như vậy phải là bí mật tuyệt đối của cuộc chiến này", nhật báo New York Times khẳng định. Trước tiên cần phải quyết định địa điểm giao hàng. Chuyên gia Jeff Hawn nhận định : "Vì lý do an ninh, việc trao tận tay cho Ukraine sẽ có thể tiến hành trong những nước Châu Âu thuộc khối NATO và là những nước láng giềng của Ukraine (Ba Lan, Hungary, Romania, Slovakia)". Người Mỹ hay người Đức chắc chắn không muốn nhân viên của họ có thể bị Nga tập kích trên lãnh thổ Ukraine.
Ngay khi quân đội Ukraine có được các loại tăng Leopard 2 và Abrams, họ sẽ còn phải tự mình lo liệu làm sao đưa được những chiến xa bọc thép đó ra mặt trận. Với các loại chiến xa tấn công cực kỳ hiện đại như vậy, chắc chắn không thể đơn giản là lái xe chạy thẳng tới tận vùng Donbass.
Chuyên gia Jeff Hawn kết luận : "Với các loại tăng Leopard 2 của Đức thao tác vận hành và bảo dưỡng đơn giản hơn một chút vì chúng có thiết kế khá gần với loại mà quân đội Ukraine đã sử dụng. Nhưng với loại xe tăng Abrams, thì đó là một môi trường điện tử hoàn toàn mới, với động cơ rất đặc biệt và sử dụng nhiên liệu đặc biệt".
Đoàn vận tải không chỉ chuyên chở các xe tăng không. Thêm vào đó các loại phụ tùng thay thế trong trường hợp hỏng hóc, các bình chứa nhiên liệu và nhân sự được huấn luyện đặc biệt để bảo dưỡng và vận hành hàng ngày những cỗ máy chiến tranh đó.
Thiết bị máy móc như vậy sẽ chiếm nhiều chỗ và dễ dàng bị quân Nga định vị được mục tiêu. Vì thế quân đội Ukraine có thể sẽ không đưa tất cả các chiến xa hạng nặng mà họ dự kiến có thể nhận được – 31 tăng Abrams, 14 Leopard 2 - bằng một lần đến trận tuyến. Họ sẽ chuyển dần từ 4 đến đến 6 xe mỗi lần, theo chuyên gia Jeff Hawn.
Đường sắt hay đường bộ ?
Tiếp đó, phải chọn phương tiện để vận chuyển. Đây là vấn đề đau đầu thực sự. Ông Huseyn Aliyev, chuyên gia về xung đột Ukraine-Nga thuộc Đại học Glasgow nhận xét : "Đường sắt có vẻ là phương tiện khá hấp dẫn nhưng người Nga nắm rõ hệ thống đường sắt Ukraine và họ có thể theo dõi rất kỹ nếu thực sự họ muốn phá hủy các xe tăng đó".
Đường bộ không phải là giải pháp thay thế hay lắm. Đơn giản là một số tuyến đường không chịu được trọng tải lớn của các chiến xa đó. Như theo chuyên gia Huseyn Aliyev, "ở Ukraine, có những cây cầu được xây dựng để chịu tải tối đa một chiếc xe tăng Liên Xô, nhẹ hơn nhiều so với các mẫu xe mới của phương Tây".
Giải pháp có thể sẽ là phải đi qua các tuyến đường lớn vững chắc, nhưng cũng lộ liễu nhất. Đó là chưa tính đến việc sẽ phải huy động các loại xe chuyên dụng để vận chuyển bởi người ta không thể cho các chiến xa đó chạy, bởi cần phải tiết kiệm tối đa sử dụng nhiên liệu riêng cho các loại tăng đó.
Trong hoàn cảnh như vậy, các chuyên gia được hỏi đều nhận định sẽ phải sử dụng phương tiện hỗn hợp để vận chuyển. Một chút bằng đường sắt, rồi chuyển sang đường bộ hoặc ngược lại… nhưng phải vận chuyển vào đêm và ngụy trang kỹ lưỡng nhất có thể, chuyên gia Huseyn Aliev nhấn mạnh.
Lộ trình vận chuyển sẽ phải được soạn thảo kỹ lưỡng nhất. Có thể người Ukraine đang lên nhiều kế hoạch có thể thay đổi tùy theo diễn tiến việc chuyển đoàn xe bọc thép.
Có kịp chuẩn bị cho đợt tấn công mùa xuân ?
Đây là một tiến trình tuần tự nhiều bước, cần rất nhiều thời gian, theo chuyên gia Jeff Hawn. Đó là nguồn lực quý mà Ukraine chỉ có được một số lượng rất ít.
Với trường hợp của xe tăng Abrams, việc chuyển giao cho Ukraine "có thể mất đến hơn một năm", theo các quan chức quân sự Mỹ được báo New York Times phỏng vấn. Nhưng đó là đối với các xe tăng chuyển từ Mỹ tới. May mắn cho Kiev là "một phần các chiến xa đó đang nằm trong các kho ở Châu Âu, như ở Đức", ông Jeff Hawn cho biết.
Ngoài ra, cần phải tính đến thời gian đào tạo sử dụng các chiến xa Mỹ cực kỳ hiện đại. Việc này có thể kéo dài nhiều tháng. Nhưng ông Huseyn Aliev tin rằng "việc thông báo công khai chuyển chiến xa chỉ là xác nhận quyết định trong hậu trường. Các khóa đào tạo người Ukraine sử dụng xe tăng Leopard và Abrams đã bắt đầu cách đây nhiều tháng.
Như thế có đủ đảm bảo rằng các thiết bị quân sự đến kịp thời để tham gia phòng thủ trước cuộc tấn công mùa xuân có thể xảy ra của quân đội Nga?
(Theo france24.com)
Anh Vũ
*************************
Tổng thống Mỹ Biden bác bỏ khả năng giao chiến đấu cơ F-16 cho Ukraine
Thùy Dương, RFI, 31/01/2023
Sau khi thủ tướng Đức Olaf Scholz khẳng định Berlin không cấp chiến đấu cơ cho Ukraine, nguyên thủ Mỹ cũng phản đối khả năng giao chiến đấu cơ F-16 do Mỹ chế tạo cho Kiev.
Chiến đấu cơ của không quân Mỹ F-16 trong cuộc tập trận đa quốc gia CRUZEX, tại Brazil, ngày 21/11/2018. Reuters – Paulo Whitaker
Tại Nhà Trắng, hôm qua 30/01/2023, trả lời một nhà báo về khả năng cung cấp các loại vũ khí theo đề nghị của giới lãnh đạo Ukraine, tổng thống Mỹ Joe Biden đã trả lời "Không". Trước đó, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thúc đẩy các nước phương Tây viện trợ tên lửa tầm xa và chiến đấu cơ cho Kiev.
Tuy nhiên, theo báo kinh tế Pháp Les Echos, Lokheed Martin, tập đoàn công nghiệp quốc phòng Mỹ cho biết sẽ tăng cường sản xuất F-16 tại Greenville, Nam Carolina, Mỹ, để cung cấp cho các nước muốn giao loại chiến đấu cơ này cho Ukraine.
Pháp - Hà Lan tỏ ra thận trọng về việc giao phi cơ cho Kiev
Cũng vào hôm qua, tổng thống Pháp Emmanuel Macron và thủ tướng Hà Lan Mark Rutte, trong cuộc họp báo chung tại La Haye, đã bày tỏ sự ủng hộ đối với Kiev, nhưng vẫn tỏ ra thận trọng về việc giao phi cơ cho Ukraine. Tuy nhiên, tổng thống Pháp Macron cũng cho biết thêm : "Về nguyên tắc, không có gì cấm cản".
Từ La Haye, thông tín viên Antoine Mouteau gửi về bài tường trình :
Sau một số lời khen ngợi về điều mà ông gọi là "mối quan hệ Pháp-Hà Lan tốt đẹp", thủ tướng Mark Rutte đã nhanh chóng đi vào tâm điểm của vấn đề hiện đang được bàn tán nhiều ở cả Hà Lan và phần còn lại của Châu Âu. Thủ tướng Hà Lan nói : "Chỉ bằng cách cùng nhau, tại Châu Âu, cũng như Pháp và Hà Lan, chúng ta mới có thể cố gắng hết sức để giúp đỡ Ukraine, và cũng là để bảo đảm rằng Ukraine sẽ thắng cuộc chiến này, còn Nga sẽ thua".
Tuy nhiên, khi một nhà báo hỏi về khả năng Hà Lan giao chiến đấu cơ F-16 cho Ukraine, thủ tướng Mark Rutte trả lời rằng hiện giờ điều này vẫn chưa được đặt ra. Về khả năng chuyển giao máy bay chiến đấu của Pháp, tương tự, tổng thống Emmanuel Macron cũng tỏ ra thận trọng : "Tôi sẽ nói rất đơn giản với quý vị là trên nguyên tắc, không có gì bị loại trừ và chúng tôi luôn đánh giá mọi điều dựa theo ba tiêu chí. Đầu tiên là đó là điều được yêu cầu, hữu ích, có tính đến thời gian tập huấn và giao cho quân đội Ukraine. Tiêu chí thứ hai là điều đó không gây leo thang căng thẳng, tức là các trang thiết bị chúng tôi cung cấp không thể chạm đến đất Nga. Tiêu chí thứ ba là việc này không làm suy yếu khả năng của quân đội Pháp trong việc bảo vệ lãnh thổ của chính chúng tôi và các công dân của chúng tôi."
Chuyến đi của tổng thống Pháp Emmanuel Macron đến La Haye diễn ra vài ngày sau chuyến thăm của ngoại trưởng Đức. Bà đã đề nghị lập một tòa án đặc biệt để truy tố các nhà lãnh đạo Nga".
Thùy Dương
**************************
Nga đẩy cuộc chiến Ukraine sang ‘giai đoạn khác’
VOA, 28/01/2023
Vị tướng hàng đầu của Liên Hiệp Châu Âu ngày 27/1 tuyên bố Nga đang đẩy cuộc chiến ở Ukraine sang một ‘giai đoạn khác’, tiến hành các cuộc tấn công bừa bãi nhắm vào dân thường và các thành phố, như một phản ứng đối với các quyết định gần đây của các đồng minh NATO gửi vũ khí tiên tiến tới hỗ trợ Ukraine.
Thị trấn Bakhmut, Ukraine, bị Nga tấn công ngày 27/12/2022.
Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Tokyo, Tổng thư ký Cơ quan Hành động Đối ngoại Châu Âu Stefano Sannino nhận xét Nga không còn tập trung vào các mục tiêu quân sự mà đang thực hiện các cuộc tấn công bừa bãi vào các thành phố và người dân.
"Tôi nghĩ rằng diễn biến mới nhất này về mặt tiếp tế võ trang chỉ là một tiến hóa của tình hình và cách Nga bắt đầu chuyển cuộc chiến sang một giai đoạn khác", ông nói.
"[Tổng thống Nga Vladimir] Putin đã chuyển từ khái niệm về [một] chiến dịch [quân sự] đặc biệt sang khái niệm về một cuộc chiến chống lại NATO và phương Tây", ông Sannino lưu ý.
Các bình luận được đưa ra khi Đức và Hoa Kỳ tuyên bố trong tuần này rằng họ sẽ gửi xe tăng chiến đấu tiên tiến tới Ukraine, với hy vọng đối đầu với sức mạnh hỏa lực mà Nga có trên mặt đất.
Dường như để đáp trả, chính quyền Ukraine báo cáo rằng Nga đã tiến hành các cuộc tấn công phi đạn mới vào một số địa điểm của Ukraine, giết chết 11 người hôm 26/1 và 10 người khác vào ngày 27/1, làm bị thương hàng chục người khác.
Vị tướng EU cho biết nguồn cung cấp mới từ phương Tây không phải là một sự leo thang, mà là một nỗ lực để tạo cơ hội cho Ukraine tự vệ. Ông cho biết những diễn biến đã buộc ông Putin phải thay đổi cách nói ban đầu của mình, trong đó ông mô tả cuộc xâm lược là một ‘chiến dịch đặc biệt’ nhằm giải phóng Ukraine khỏi chế độ Đức Quốc xã.
"Bây giờ chúng ta đang nói về một cuộc chiến với NATO và phương Tây. Câu chuyện khác rồi", ông Sannino nói.
Trong bài phát biểu hàng ngày trước quốc dân hôm 26/1, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bày tỏ lòng biết ơn đối với việc ngày càng có nhiều quốc gia cam kết cung cấp vũ khí tiên tiến, bao gồm cả xe tăng, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải đẩy nhanh việc cung cấp các hệ thống vũ khí đã hứa.
Ông Zelensky nói cách duy nhất để ngăn chặn ‘sự gây hấn của Nga’ là có ‘vũ khí phù hợp’. Ông nhấn mạnh, "Nhà nước khủng bố sẽ không hiểu bất cứ điều gì khác".
Tổng thống Ukraine cũng đánh giá cao các nguồn cung cấp của phương Tây để bảo vệ thêm khỏi các cuộc tấn công mới nhất.
"Hôm nay, nhờ các hệ thống phòng không cung cấp cho Ukraine và sự chuyên nghiệp của các chiến binh của chúng tôi, chúng tôi đã bắn hạ được hầu hết các phi đạn Nga và máy bay không người lái Shahed của Iran", ông Zelensky nói trong bài phát biểu của mình.
"Thật không may, rất khó để bảo vệ 100% chỉ với phòng không. Đặc biệt là khi những kẻ khủng bố sử dụng phi đạn đạn đạo", ông nói thêm.
Trong một bài đăng trên Telegram, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal nói : "Các lực lượng của Moscow tiếp tục nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine vào giữa mùa đông, một nỗ lực nhằm làm mất tinh thần người dân Ukraine. Mục tiêu chính là các cơ sở năng lượng, cung cấp ánh sáng và nhiệt cho người Ukraine".
Thị trưởng Kyiv, Vitali Klitschko, cho biết một người thiệt mạng ở thủ đô Ukraine và hai người khác bị thương khi một phi đạn rơi trúng một tòa nhà. Văn phòng tổng công tố nhà nước cho biết ba người đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng ở Zaporizhzhia, nơi đặt nhà máy hạt nhân lớn nhất Châu Âu, và đã có báo cáo về các cuộc tấn công ở khu vực Vinnytsia ở phía tây Ukraine và bên ngoài Odessa.