Putin chuẩn bị chiến tranh từ 20 năm, Tập Cận Bình mơ đến 2027 chiếm Đài Loan
Nghị sĩ Châu Âu Raphaël Glucksmann tố cáo trên L’Express, Vladimir Putin đã tiến hành chiến tranh đa diện chống lại phương Tây từ hai thập niên, dựa vào hai yếu tố chính : năng lượng và nước Đức. Tại Châu Á, Bắc Kinh từ 74 năm qua luôn thèm muốn Đài Loan. L’Obs cho rằng nếu Hoa Kỳ và các đồng minh không thành công trong việc răn đe Tập Cận Bình thực hiện "Trung Hoa mộng", Đài Loan có thể trở thành tâm chấn trong cuộc chiến giữa hai đại cường.
Tổng thống Nga Vladimir Putin được thủ tướng Đức Gerhard Schröder thân mật đón tiếp tại Hanover năm 2004. Ảnh minh họa / Reuters - Sputnik Photo Agency
Trang bìa của L’Express tuần này được dành cho nghị sĩ Châu Âu Raphaël Glucksmann với dòng tựa "Putin đã chuẩn bị cho cuộc chiến này từ 20 năm qua". Trên L’Obs, hai ông Tập Cận Bình và Joe Biden đối mặt nhau, ở giữa là bản đồ Đài Loan, tuần báo chạy tít "Trung Quốc - Hoa Kỳ : Trận chiến Đài Loan". Hồ sơ của Courrier International nói về "Ấn Độ, bước đi của người khổng lồ", Le Point giới thiệu nhà tâm lý Caroline Goldman với những lời khuyên cho phụ huynh. Ở trang trong các tuần báo, cuộc xâm lăng Ukraine và Đài Loan trước sự đe dọa của Trung Quốc vẫn là hai đề tài nóng nhất.
Putin chuẩn bị chiến tranh từ 20 năm qua
Liên quan đến Nga, trong một tác phẩm vừa ra mắt, nghị sĩ Raphaël Glucksmann thuộc đảng Place Publique (PP) thuật lại cách thức Kremlin xâm nhập các nước dân chủ từ nhiều năm qua. Ông nhấn mạnh trên L’Express, cần hiểu rằng cuộc chiến tranh ở Ukraine không phải bắt đầu từ ngày 24/02/2022, cũng không phải từ 2014 khi Nga chiếm Crimea, nhưng rất lâu trước đó. Hơn nữa, ít nhất từ hai thập niên qua, Vladimir Putin đã tiến hành một cuộc chiến tranh đa diện chống lại phương Tây.
Tất cả các xung đột từ đầu thế kỷ 21 đều nằm trong một cuộc đối đầu lớn, không chỉ về quân sự như ở Georgia (2008), Syria (2015), Ukraine (2022) mà còn bằng nhiều cách khác. Chẳng hạn can thiệp vào bầu cử, thao túng dư luận thông qua "fake news" được phổ biến bằng đội quân dư luận viên của Yevgeny Prigozhin trên mạng xã hội, tấn công tin học vào bệnh viện trong thời kỳ đại dịch, tài trợ cho những phong trào chính trị thù địch với Châu Âu, chiến tranh năng lượng… chưa kể việc sách nhiễu, ám sát các nhà đối lập Nga ở châu lục.
Sai lầm của phương Tây là không chú ý đến những phát biểu thù địch của các nhà lãnh đạo Nga, trong khi Putin đã chuẩn bị cho cuộc chiến từ 20 năm qua. Kế hoạch của ông ta dựa vào hai yếu tố chính : năng lượng và nước Đức. Putin là đại tá KGB, đang làm việc tại Dresden ở Đông Đức khi Liên Xô sụp đổ tháng 11/1989. Sau khi lên làm tổng thống, Putin đã nắm ngay hệ thống năng lượng qua việc tống giam nhà tài phiệt Mikhail Khodorkovski và giải thể tập đoàn dầu lửa Yukos ; tập trung vào tay phe cánh FSB. Từ đầu những năm 2000, ông ta đã dùng năng lượng làm vũ khí, mà mục tiêu chính là Đức.
Đức, mục tiêu chính trong cuộc chiến năng lượng của Kremlin
Tại sao lại là nước Đức ? Đó là quốc gia mà Putin biết rõ nhất, đặc biệt lại có trong tay một con ách chủ bài là Matthias Warnig, cựu nhân viên mật vụ Stasi của Đông Đức. Warnig giao du rất rộng với giới kinh doanh, ra vào các bộ, ngành như đi chợ. Với sự giúp sức của thủ tướng Dân chủ Xã hội Gerhard Schröder, Putin và Warnig đã thay đổi hoàn toàn bản đồ năng lượng Châu Âu.
Schröder quyết định ngưng dùng nguyên tử lực, và khi bị ngành kỹ nghệ phản ứng, đã hứa thay bằng khí đốt Nga giá rẻ. Ông ta còn bác bỏ việc xây dựng các cảng khí mê-tan giúp Đức nhập khẩu khí hóa lỏng (GNL) từ các nước khác. Để đất nước mình bị lệ thuộc hẳn vào Moskva, năm 2005 Schröder ủng hộ việc xây đường ống Nord Stream đưa khí đốt từ Nga đến Đức, tránh đi qua Ba Lan và Ukraine, làm thiệt hại cho hai nước này. Chưa hết, sau khi Nga xâm lăng Ukraine, phó thủ tướng Robert Habeck (đảng Xanh) bàng hoàng phát hiện dự trữ khí đốt chiến lược của nước Đức hầu như trống rỗng.
Đó là vì cùng với việc lăng-xê Nord Stream 2 năm 2015, Angela Merkel còn giao phó việc quản lý dự trữ chiến lược của Đức cho tập đoàn Nga Gazprom ! Như một sự tình cờ, lượng khí này đã bị hút đi trong những tháng trước cuộc xâm lăng Ukraine : thay vì phải trữ 70% nhu cầu, chỉ còn 5%. Ý định cấm vận dầu khí Nga của Nghị Viện Châu Âu sau đó trở thành bất khả vì Đức không còn khí đốt. Trong sáu tháng đầu của cuộc chiến, phải tiếp tục mua dầu khí của Nga, khoảng 800 triệu euro một ngày, coi như tài trợ cho cuộc xâm lược của Kremlin.
Những cựu lãnh đạo phương Tây "lobby" cho Sa hoàng Putin
Cuộc chiến tranh không bom đạn của Vladimir Putin, ngoài sự tiếp tay của truyền thông chuyên đưa tin giả như RT, Sputnik, còn huy động được những "kẻ ngốc hữu dụng" cực hữu và cực tả, một số khuôn mặt tinh hoa chính trị và kinh tế.
Ba tháng sau khi thất cử trước bà Merkel, Schröder được Gazprom tuyển mộ, và đến nay ông ta là cựu lãnh đạo Châu Âu duy nhất không chịu từ bỏ chức vụ béo bở trong các tập đoàn Nga. Những nhân vật khác như cựu thủ tướng Pháp François Fillon, cựu thủ tướng Phần Lan Esko Aho, cựu ngoại trưởng Áo Karin Kneisll… hoặc bị áp lực mạnh, hoặc còn đôi chút liêm sỉ, đã từ chức sau khi Nga xâm lăng Ukraine.
Nghị sĩ Raphaël Glucksmann còn đặt nghi vấn về cựu tổng thống Mỹ Donald Trump, phải chăng Moskva đã gặp hên khi đầu tư hú họa vào một số tên tuổi ? Không ít lần các đại gia có liên quan đến Nga ra tay giúp đỡ khi công việc làm ăn của ông Trump gặp khó khăn, và khi nghe tin ông đắc cử tổng thống, các đại biểu Quốc hội Nga đã vỗ tay mừng rỡ. Tác giả đặt câu hỏi, chuyện gì sẽ xảy ra nếu Donald Trump đang ở Nhà Trắng khi quân Nga kéo vào Kiev ?
Bầu cử tổng thống Mỹ, chiếc phao cứu sinh ?
L’Obs nói về "Thách thức Mỹ của Putin". Cách đây vài tháng, với những ai dự báo chiến tranh Ukraine sẽ kéo dài, họ nghĩ về mùa hè 2023 sau những cuộc tấn công mùa xuân của cả hai bên. Nay người ta phải tính bằng năm, với một thời điểm quan trọng đối với Vladimir Putin : cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11/2024.
Nếu sáng suốt, tổng thống Nga phải hiểu rằng quân của ông ta không thể đánh bại được quân đội Ukraine đang được vũ trang tốt hơn và chiến đấu khôn ngoan hơn. Đặc biệt tại Bakhmut, quân Nga cùng với những tân binh được bổ sung cho Wagner làm bia đỡ đạn, mất đến 1.000 lính một ngày, cao hơn số thiệt hại của Ukraine rất nhiều. Trông cậy vào sự giúp đỡ của Trung Quốc chăng ? Mỹ đã cảnh cáo Bắc Kinh không nên cung cấp vũ khí sát thương cho Moskva.
Putin chỉ còn hy vọng sự ủng hộ của phương Tây giảm bớt. Sự kiện cựu tổng thống Donald Trump phải ra tòa, và vẫn còn không ít người ủng hộ ông, có thể là điểm yếu trong hồ sơ chiến tranh Ukraine. Kremlin vẫn còn những phương tiện mờ ám để tác động lên những tranh luận chính trị ở Hoa Kỳ. Những người Cộng hòa vốn đang chia rẽ, liệu có thể tránh được chiếc bẫy này hay không ?
Ukraine gia nhập EU : Ngoài kinh tế, quân sự còn là đạo lý
Le Point cho rằng "Nên chuẩn bị cho việc Ukraine gia nhập Liên Hiệp Châu Âu". Theo tác giả Luc de Barochez, Ukraine là quốc gia Châu Âu duy nhất mà người dân phải đổ máu, với lòng can đảm vô song, để bảo vệ ý hướng tham gia vào Liên hiệp và có được mô hình xã hội kiểu phương Tây. Chỉ riêng lý do này thôi, kết nạp Ukraine gia nhập là một hành động đạo lý.
Tháng Sáu này sẽ tròn một năm Liên Hiệp Châu Âu (EU) chấp nhận tư cách ứng cử viên của Kiev, hiện có đến 92% người dân Ukraine muốn được gia nhập, tăng 25 điểm so với trước chiến tranh. Tổng thống Volodymyr Zelensky biết rằng nếu đàm phán, sẽ phải có những nhượng bộ với Nga, và việc được vào EU chứng tỏ với nhân dân và quân đội rằng họ không chiến đấu vô ích.
Đối với EU, việc mở rộng là một bước nhảy vào vô định. Ukraine sẽ trở thành quốc gia thành viên có diện tích lớn nhất, dân số đứng thứ năm, nông nghiệp thuộc loại hàng đầu, nhưng cũng nghèo nhất, chưa kể nạn tham nhũng từ thời trước, và gánh nặng tái thiết. Vả lại nếu đón nhận Ukraine, khó thể từ chối những nước như Bắc Macedonia đã chờ đợi gần 20 năm !
Nhưng như nhà chính trị học Ivan Krastev đã nói, "hội nhập một nước đang chiến tranh cỡ như Ukraine hầu như bất khả, tuy nhiên điều bất khả duy nhất là không cho gia nhập". Hãy hình dung một Ukraine kinh tế suy sụp vì cuộc chiến và người dân thất vọng khi EU từ chối, hậu quả sẽ rất lớn. Trên thực tế, có thêm Ukraine, Châu Âu tự túc được thực phẩm, ít lệ thuộc lao động nhập cư, và nhất là có được một quân đội thiện chiến. Courrier International kể thêm : Ukraine có hệ thống đường sắt có chiều dài gần 20.000 kilomet, đứng thứ ba Châu Âu ; 25 phi trường quốc tế ; đất đen phì nhiêu chiếm 1/3 diện tích thế giới…
Trung Quốc dòm ngó Đài Loan từ hơn 70 năm
Nếu cuộc xâm lăng Ukraine đã được Putin chuẩn bị từ lâu, thì Đài Loan là đảo quốc mà Bắc Kinh luôn thèm muốn từ 74 năm qua. L’Obs nhận thấy, lo ngại chiến tranh sắp nổ ra tại điểm nóng nhất Châu Á, Washington và Đài Bắc tìm mọi cách để ngăn cản Tập Cận Bình đổ quân sang. Không một tuần lễ nào mà không có những tuyên bố của một chỉ huy hải quân Mỹ về Đài Loan, còn tổng thống Joe Biden đã bốn lần nhắc nhở, Hoa Kỳ sẽ can thiệp nếu hòn đảo bị xâm lăng. Người Mỹ đã từng cảnh báo việc Nga tấn công Ukraine vào đầu năm 2022 nhưng không thành công, phải chăng lịch sử sắp lặp lại ?
Dân biểu Vương Định Vũ (Wang Ting Yu), chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Quốc hội Đài Loan tin là mọi người ở Washington đều ý thức rằng không thể để cho Đài Loan trở thành Ukraine thứ hai. Tháng 10/2022, chính Tập Cận Bình đã đề ra mục tiêu đánh chiếm Đài Loan vào năm 2027, nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Giải phóng quân, để trở thành siêu cường duy nhất trong khu vực. Nếu Hoa Kỳ và các đồng minh Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc… và có thể NATO không thành công trong việc răn đe "người cầm lái vĩ đại" mới thực hiện "Trung Hoa mộng" của ông ta, Đài Loan có nguy cơ trở thành tâm chấn trong một cuộc chiến giữa hai đại cường nguyên tử.
Ông Tô Tử Vân (Su Tzu Yun), Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Quốc gia (INDSR) xác nhận, đồ thị phát triển của Trung Quốc từ khi được vào Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 1999 rất giống Đức quốc xã thập niên 30 : GDP càng tăng thì chi tiêu quân sự càng bùng nổ. Đài Bắc nay phải tăng mạnh ngân sách quốc phòng, kéo dài thời gian quân dịch và thay đổi chiến lược.
Chuyên gia này giải thích, đóng một chiến hạm phải mất hai năm, nhưng một hỏa tiễn chống hạm hay phòng không chỉ mất hai ngày rưỡi, và chỉ cần 6 hỏa tiễn là đủ đánh đắm một chiến hạm đắt giá. Thế nên Đài Loan bắt đầu sản xuất hỏa tiễn và drone. Đó là "chiến tranh bất đối xứng" của người yếu thế trước kẻ mạnh hơn. Bên cạnh đó là việc đào tạo các nhóm nhân dân tự vệ : những người tình nguyện học cách băng bó, xoa bóp tim, dập lửa do đạn pháo gây ra…
Mối nguy tiềm tàng từ bên trong
Đài Loan không phải là quốc gia duy nhất từ nhiều thập niên qua phải sống dưới sự đe dọa của một láng giềng hung hăng. Hàn Quốc mà thủ đô chỉ cách người anh em thù địch không đầy 100 kilomet, hay Tây Đức trước kia cũng vậy. Nhưng vấn đề là Quốc dân đảng (KMT) vẫn đóng một vai trò phức tạp từ 50 năm qua. Trong thời kỳ khủng bố trắng, đảng của Tưởng Giới Thạch đã sát hại trên 20.000 người dân. Tội ác này vẫn không bị trừng trị, thậm chí ứng cử viên Mã Anh Cửu của Quốc dân đảng còn được bầu làm tổng thống (2008-2016). Ông ta tiếp tục tuyên truyền về "bản sắc Trung Hoa" tuy người đại lục chỉ chiếm 10%.
Những YouTuber thân Bắc Kinh từ sáng đến tối gieo rắc ý tưởng Đài Loan và Trung Quốc là anh em, không nên chọc giận Bắc Kinh… Các hoạt động thao túng này có nguy cơ làm ưu thế nghiêng về Quốc dân đảng trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 1/2024. Dân biểu La Trí Chánh (Lo Chih Cheng), giáo sư về quan hệ quốc tế lưu ý về chiến lược "bất chiến tự nhiên thành" của Trung Quốc. Điều đáng lo là trước khi Đài Loan được dân chủ hóa, quân đội là cánh tay nối dài của Quốc dân đảng, lãnh đạo thông qua các chính ủy như ở Hoa lục. Trong số các sĩ quan cao cấp nhất, vẫn còn những người "đại lục" thế hệ thứ hai.
Tuy những người cao tuổi nhất sắp về hưu, nhưng những xì-căng-đan gián điệp thường xuyên xảy ra trong quân đội. Có những tướng lãnh hưu trí, được Trung Quốc đối đãi như ông hoàng, bị cáo buộc cung cấp thông tin cho "người anh em". Thế nên Washington ngần ngại không chuyển giao một số vũ khí tân tiến hay một số thông tin tình báo cho Đài Bắc. Hiện nay đảng Dân Tiến được cho là sẽ thắng cử, nhưng nếu ứng cử viên phía thân Trung Quốc trở thành tổng thống thì không biết tình hình sẽ ra sao.
Tàn sát cư dân để chiếm được Đài Loan và "lưu xú vạn niên" ?
Trả lời phỏng vấn của L’Obs, nhà chính trị học Quách Dục Nhân (Kuo Yujen) nêu ra những điểm mạnh và điểm yếu của Đài Loan. Trước hết về địa lý, có đến 70% diện tích của đảo quốc là núi non, trái ngược với những đồng bằng rộng lớn của Ukraine ; và tách biệt với Hoa lục bằng một eo biển rộng tới 180 kilomet. Tất cả các quân nhân đều biết rằng khả năng đổ bộ là khó thực hiện nhất. Phía đông là những bãi đá lởm chởm, phía tây nước cạn. Phía bắc tiếp giáp với Biển Hoa Đông, nơi lực lượng viễn chinh Mỹ kiểm soát từ căn cứ Okinawa, còn phía nam nhìn ra Biển Đông, nơi nhiều nước láng giềng có tranh chấp với Trung Quốc.
Tất cả những vùng biển bao quanh Đài Loan đều là những con đường hàng hải quan trọng. Ngay cả khi muốn dọa dẫm trong dịp bà Nancy Pelosi đến Đài Bắc mùa hè năm ngoái, lưu thông tại đây vẫn bình thường vì thường là những tàu hàng khổng lồ có khi đến 100.000 tấn, muốn chận lại phải mất cả ngày. Trên không, 90% phi cơ từ Mỹ bay ngang không phận Đài Loan. Ngay cả chỉ phong tỏa nhẹ, làm thế nào có thể buộc hàng ngàn tàu thủy, máy bay của cả thế giới phải vâng lời ?
Còn nếu Bắc Kinh chọn cách oanh tạc vào đô thị để gây hoảng loạn và buộc chính phủ đầu hàng, sẽ là một trận chiến phi nhân, tệ hơn cả Ukraine. Trong bốn ngày đầu của cuộc xâm lăng, Moskva đã bắn đi 394 hỏa tiễn, sát hại 4.000 người Ukraine. Với cùng số lượng tên lửa, số người chết sẽ khủng khiếp vì Đài Loan đứng thứ ba về mật độ dân số trên thế giới, tập trung ở vùng duyên hải. Tất nhiên Tập Cận Bình không quan tâm đến việc bị thế giới lên án, nhưng rất đáng lo khi "lưu danh thiên cổ" theo cách này.
Thụy My