Tổng thống Ukraine : "Quyền phủ quyết" của Nga khiến Liên Hiệp Quốc "bế tắc"
Trọng Thành, RFI, 21/09/2023
Hôm 20/09/2023, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lần đầu tiên có bài phát biểu tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc kể từ đầu cuộc xâm lăng của Nga. Lãnh đạo Ukraine tố cáo "quyền phủ quyết trong tay Nga" khiến Liên Hiệp Quốc rơi vào "bế tắc".
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu trong cuộc họp của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc về khủng hoảng Ukraine tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York, Hoa Kỳ, ngày 20/09/2023. Reuters – Mike Segar
Trước mặt đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc, Vassili Nebenzia, tổng thống Zelensky nhấn mạnh, cho dù "đa số các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc nhìn nhận sự thật về cuộc chiến tranh này", "một cuộc gây hấn tội phạm và không thể biện minh được của nước Nga", nhưng "cộng đồng quốc tế đã bất lực trong việc ngăn chận cuộc chiến tranh này, bởi mọi cố gắng đều vấp phải quyền phủ quyết nằm trong tay kẻ xâm lược hoặc những kẻ ủng hộ họ".
Theo TV5 Monde, một dấu hiệu cho thấy không khí căng thẳng trong cuộc họp là khi đại sứ Nga khiếu nại về việc tổng thống Ukraine được xếp phát biểu trước các thành viên khác của Hội Đồng Bảo An. Đại sứ Nga lên án định chế quốc tế này bị biến thành một "sân khấu" cho lãnh đạo Ukraine độc diễn. Đáp lại chỉ trích của đại sứ Nga, thủ tướng Edi Rama của Albani, hiện là chủ tịch luân phiên Hội Đồng Bảo An, lưu ý : "Các vị hãy chấm dứt chiến tranh, thì khi đó tổng thống Zelensky sẽ không còn cần phải lên tiếng nữa".
Trong bài phát biểu hôm qua, tổng thống Ukraine cũng kêu gọi cải cách Hội Đồng Bảo An. Theo ông Zenlensky, "việc hàng tỉ dân cư trên hành tinh, với Liên Hiệp Châu Phi, Nhật Bản, Đức và khối Hồi giáo, không có đại diện tại định chế này là điều bất công".
Trọng Thành
**********************
Tại Liên Hiệp Quốc, tổng thống Ukraine Zelensky tố cáo Nga phạm "tội ác diệt chủng"
Minh Anh, RFI, 20/09/2023
Kỳ họp thường niên 2023 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã khai mạc hôm qua, 19/09/2023, với những bài phát biểu mạnh mẽ từ các nước thành viên trong bối cảnh có nhiều cuộc khủng hoảng lớn trên thế giới. Trên diễn đàn, tổng thống Ukraine đã tố cáo Moskva phạm "tội diệt chủng" khi đưa hàng chục ngàn trẻ em Ukraine sang Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, New York, Hoa Kỳ, ngày 19/09/2023. AP - Richard Drew
Theo AFP, đây là lần đầu tiên ông Volodymyr Zelensky đến New York kể từ khi Nga tiến hành cuộc chiến xâm lược Ukraine tháng 02/2022. Trước Đại hội đồng, nguyên thủ Ukraine khẳng định là Kiev biết rõ tên tuổi và có bằng chứng về hàng trăm ngàn trẻ em khác bị bắt cóc tại những vùng lãnh thổ của Ukraine mà Nga chiếm đóng.
Trước sự hiện diện của phó đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc, Polyanskiy, tổng thống Zelensky còn tố cáo Nga "dạy những đứa trẻ đó lòng thù hận đối với Ukraine và cắt đứt liên lạc của số trẻ này với gia đình", và xem đây như là "một hành động diệt chủng".
Cùng với sự hiện của vợ là bà Olena Zelenska, tổng thống Ukraine lên án các hành động cưỡng hiếp của binh lính Nga đối với trẻ em Ukraine, đồng thời khẩn cầu cộng đồng quốc tế trợ giúp để hồi hương số trẻ vị thành niên bị cưỡng bức đưa sang Nga.
Tại diễn đàn Liên Hiệp Quốc, ông Zelensky kêu gọi quốc tế ủng hộ cuộc kháng chiến chống Nga và hậu thuẫn kế hoạch hòa bình 10 điểm do Kiev đề xuất. Tuy nhiên, lời kêu gọi vẫn vấp phải sự do dự từ nhiều nước phương Nam, đi đầu là Brazil.
Đặc phái viên đài RFI, Aabla Jounaïdi, từ New York tường thuật :
"Lần đầu tiên có mặt trên diễn đàn của Liên Hiệp Quốc, ông Volodymyr Zelensky biết rõ là trong phòng họp, không phải tất cả mọi người đều sẵn sàng xoay lưng lại với Nga. Dù vậy, tổng thống Ukraine nhấn mạnh, cuộc chiến này cũng là cuộc chiến của họ.
Ông nói : "Nga dùng mức giá lương thực cao như là một vũ khí. Từ những vùng duyên hải bờ Đại Tây Dương của Châu Phi đến tận vùng Đông Nam Á đang hứng chịu tác động".
Nhưng làm thế nào để chấm dứt điều đó ? Tổng thống Ukraine đề nghị các quốc gia hậu thuẫn kế hoạch hòa bình của Ukraine nhằm bảo đảm sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước ông.
Tuy nhiên, lập trường của các nước vẫn còn rất khác nhau. Bằng chứng là tổng thống Brazil Lula Da Silva biện hộ cho việc đàm phán với Moskva.
Nguyên thủ Brazil phát biểu : "Chúng tôi không đánh giá thấp những khó khăn để có được hòa bình. Nhưng không một giải pháp nào bền vững nếu như giải pháp đó không được dựa trên đối thoại. Tôi xin nhắc lại, cần phải làm việc này để tạo ra không gian đối thoại. Rất nhiều tiền của đã được đổ vào vũ khí, nhưng lại rất ít cho phát triển".
Brazil, hiện đang giữ chức chủ tịch luân phiên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, sẽ chủ trì một cuộc họp về Ukraine hôm nay."
Tổng thống Ukraine đối mặt với Nga tại Hội đồng Bảo an
AFP cho biết thêm tổng thống Ukraine hôm nay, 20/09/2023, sẽ có bài phát biểu trước Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, và do vậy, đây sẽ là lần đầu tiên ông Zelensky phải đối mặt với Nga – thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an.
Minh Anh
************************
Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc khai mạc vào lúc thế giới bị "chia năm xẻ bảy" và vắng mặt nhiều lãnh đạo nước lớn
Minh Anh, RFI, 19/09/2023
Hôm 19/09/2023, nguyên thủ và lãnh đạo chính phủ từ 145 nước cùng với khoảng 50 bộ trưởng trên thế giới tề tựu về trụ sở của Liên Hiệp Quốc, tại New York, Hoa Kỳ, tham dự khai mạc Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc thường niên.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres phát biểu tại một diễn đàn về phát triển bền vững tại trụ sở của Liên Hiệp Quốc, New York, Hoa Kỳ, ngày 18/09/2023. AP - Richard Drew
Khóa họp năm nay, dù lấy lại được nhịp độ thông thường sau ba năm họp trực tuyến do đại dịch Covid-19, diễn ra trong bầu không khí căng thẳng, thế giới bị chia rẽ sâu sắc do cạnh tranh Mỹ - Trung gay gắt và Nga xâm lược Ukraine.
Theo lịch trình, Đại hội đồng sẽ dành phần lớn thời gian thảo luận về những chủ đề mà các nước phương Nam đòi hỏi, tìm cách thúc đẩy giải quyết các cuộc khủng hoảng tại Haiti, Sudan, nối lại đối thoại ở Cận Đông cũng như là cuộc chiến ở Ukraine.
Chương trình nghị sự năm nay cũng sẽ bao gồm các chủ đề tái thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững ODD đã được thông qua năm 2015 hướng đến việc xây dựng một tương lai tốt đẹp và bền vững hơn từ đây đến năm 2030.
Điều đáng chú ý là khóa họp Đại hội đồng năm nay lại vắng mặt lãnh đạo cao cấp 4 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an : chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tổng thống Nga Vladimir Putin, tổng thống Pháp Emmanuel Macron và thủ tướng Anh Rishi Sunak, vì nhiều lý do chính trị, đối nội hay đối ngoại.
Tuy nhiên, theo ghi nhận của thông tín viên Carrie Nooten, từ New York, mọi sự chú ý sẽ dồn vào bài phát biểu của tổng thống Ukraine lần đầu tiên tham dự khóa họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc :
"Đây là lần đầu tiên tổng thống Ukraine đến New York và có mặt ở Liên Hiệp Quốc. Volodymyr Zelensky sẽ phải thực hiện một thế cân bằng ngoại giao thực sự : Nếu ông có một giọng điệu quá hung hăng chống lại Moskva, điều đó sẽ làm chuyển hướng sự ủng hộ của một số nước. Ngược lại, nếu ông tập trung bài phát biểu của mình vào việc bảo vệ Hiến chương Liên Hiệp Quốc và nền hòa bình, điều mà nhiều nước đang phát triển yêu cầu, ông có thể thu hút nhiều đồng minh mới.
Theo truyền thống, bài diễn văn của tổng thống Mỹ rất được lắng nghe. Là vị tổng thống duy nhất trong số năm thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an hiện diện ở Liên Hiệp Quốc tuần này, Joe Biden sẽ tự do hành động và không có đối đầu trực diện Mỹ - Trung.
Nguyên thủ Mỹ cũng có thể đề cập đến cải cách Hội đồng Bảo an, mà ông đã từng hé mở dự án này hồi năm 2022. Và ông cũng sẽ phải chìa tay thân thiện với các nước phương Nam.
Tuy nhiên, theo truyền thống, ngay trước nguyên thủ Mỹ, người phát biểu mở màn khóa họp là tổng thống Brazil. Ông Lula sẽ bắt nhịp cho tiếng nói của các nước đang phát triển. Cuối cùng, bài phát biểu của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cũng được trông đợi, do Thổ Nhĩ Kỳ đã chiếm lĩnh không gian địa chính trị thời gian gần đây."
Lula và Zelensky có cuộc gặp đầu tiên ở New York
Hãng tin Pháp AFP dẫn nguồn tin từ cơ quan báo chí phủ tổng thống Brazil hôm qua, 18/09/2023, cho biết, tổng thống Lula da Silva sẽ có cuộc gặp với đồng nhiệm Ukraine vào thứ Tư 20/9 tại New York. Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa hai nguyên thủ sau lần "lỡ hẹn" tại thượng đỉnh G7 tổ chức ở Hiroshima Nhật Bản hồi tháng 5/2023. Cuộc gặp lần này giữa hai lãnh đạo Brazil và Ukraine sẽ diễn ra ngay sau cuộc gặp song phương giữa tổng thống Lula và đồng nhiệm Mỹ Joe Biden, bên lề cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc.
Minh Anh