Giáng Sinh buồn thảm ở Bethlehem, Gaza tiếp tục bị oanh kích
Thu Hằng, RFI, 25/12/2023
Quân đội Israel tiếp tục oanh kích dải Gaza trong đêm Giáng Sinh và sáng 25/12/2023, đặc biệt ở miền trung, nơi có thêm 12 người thiệt mạng trong một ngôi làng nhỏ. Trước đó đã có 70 người bị chết tại trại tị nạn Maghazi, theo thông báo của Hamas. Tại thành phố miền nam Khan Younès, cũng có ít nhất 18 người thiệt mạng trong các vụ oanh kích của Israel.
Người dân giương lá cờ Palestine khổ lớn trên quảng trường Nhà thờ Giáng Sinh tại Bethlehem, ngày 24/12/2023. AP - Mahmoud Illean
Theo AFP, quân đội Israel cho biết đã có hơn 15 quân nhân thiệt mạng trong 3 ngày gần đây. Ngày 24/12, thủ tướng Netanyahu thừa nhận Israel "trả giá đắt cho chiến tranh, nhưng không còn lựa chọn nào khác ngoài tiếp tục chiến đấu".
Trong bối cảnh chiến sự tiếp diễn tại Gaza, thành phố Bethlehem đã hủy nhiều sự kiện mừng chúa Giê-su giáng sinh cách đây hơn 2000 năm. Nhà thờ Thánh Catherine và Nhà thời Giáng Sinh ở Bethlehem không đông như mọi năm vì vắng bóng hàng nghìn người hành hương và du khách do chiến tranh giữa Israel và Hamas.
Đặc phái viên RFI Hajera Mohammad và Eric Audra ghi nhận xung đột đeo bám tâm trí tất cả những người dự thánh lễ tối 24/12 :
"Oussama, người Ả Rập theo Công Giáo sống ở Bethlehem, vẫn đến cầu nguyện trong thánh lễ Giáng Sinh hàng năm. Nhưng lần này, ông thấy thiếu một chút gì đó : "Trong lòng thì không có gì khác, những nghi thức và những lời cầu nguyện vẫn thế, nhưng điều mà tôi thấy thiếu chính là niềm hân hoan".
Chiến tranh hằn trong tâm trí của tất cả tín hữu và thượng phụ Jerusalem, hồng y Pizzaballa cho biết gần như toàn bộ bài giảng của ngài được dành cho các nạn nhân Palestine và Israel, đặc biệt là hướng đến Gaza.
Ngài nói : "Tôi nghĩ đến Gaza, hàng nghìn người nay sống mà không được bảo đảm những nhu cầu thiết yếu. Từ nhiều thập niên qua, họ vẫn trông đợi cộng đồng quốc tế tìm ra một giải pháp để chấm dứt sự chiếm đóng mà họ bị buộc chung sống. Đúng thế, đã đến lúc phải chấm dứt sự chiếm đóng này. Tôi không muốn quá thiên về chính trị, nhưng tôi phải nói điều đó".
Bài giảng được các tín hữu hoan nghênh, như Manewila. Bà nhận xét : "Dĩ nhiên là bài giảng mang tính chính trị, nhưng rất được tán thưởng. Hiện giờ tình hình quá khó khăn. Có rất nhiều cảm xúc, nhất là ta thấy mùa Giáng Sinh năm nay không dành cho tất cả mọi người. Ý tôi muốn nói là nhiều người không thực sự cảm nhận được niềm vui Giáng Sinh".
Manewila rời thánh lễ, nước mắt lưng tròng, tự hỏi liệu những lời cầu nguyện cho hòa bình của bà có sẽ được lắng nghe hay không".
Thu Hằng
**************************
Lễ Giáng Sinh 25/12 tại Ukraine : Đoạn tuyệt với Nga, gắn bó với phương Tây
Trọng Nghĩa, RFI, 25/12/2023
Hôm 25/12/2023 quả là một ngày trọng đại đối với Ukraine. Lần đầu tiên trong lịch sử của mình, quốc gia theo truyền thống Chính Thống giáo này chính thức cử hành lễ Giáng Sinh, không còn tuân theo lịch của Giáo hội Chính Thống giáo Nga ấn định lễ Giáng Sinh vào ngày 7 tháng Giêng. Theo giới quan sát, quyết định đổi ngày lễ của chính quyền Zelensky mang hai ý nghĩa chính, vừa nhằm thách thức Nga, vừa thể hiện quyết tâm của Kiev gắn bó với phương Tây.
Người dân làng Kryvorivnia, Ukraine, cầu nguyện trong lễ Giáng Sinh được tổ chức ngày 24/12/2023. AP - Evgeniy Maloletka
Nói việc chọn ngày 25/12 làm ngày lễ Giáng Sinh, thay vì ngày 07/01, là một quyết định lịch sử là không sai, vì đây là lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại của Ukraine mà các tín đồ Chính Thống giáo của nước này mừng Giáng Sinh vào cùng ngày với người Thiên Chúa Giáo trên toàn thế giới, cũng như ở một số nước khác cũng theo truyền thống Chính Thống giáo như Hy Lạp, Roumanie và Bulgarie.
Việc dời ngày lễ đã được tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chính thức hóa vào tháng 7 vừa qua trong khuôn khổ các biện pháp được Ukraine ban hành để phản đối Moskva sau khi bị Nga xua quân xâm lược.
Văn bản được các dân biểu Ukraine bỏ phiếu thông qua giải thích rõ là dân Ukraine muốn "sống cuộc sống của riêng mình, với những truyền thống riêng, những ngày lễ riêng". Văn bản cũng lưu ý đây là một cách để "từ bỏ di sản mà Nga áp đặt, theo đó lễ Giáng sinh là ngày 7 tháng 1", theo lịch Julius mà Giáo hội Chính Thống giáo Nga tuân theo.
Việc Ukraine đổi ngày lễ Giáng Sinh cũng là một hệ quả logic của việc Giáo hội Chính Thống giáo Ukraine dần dần thoát khỏi quyền khống chế của Tòa Thượng Phụ Moskva, tức Giáo hội Chính Thống giáo Nga. Vào tháng 5 năm 2022, Giáo hội Ukraine, trước đó còn trung thành với Moskva, đã tuyên bố độc lập, qua đó từ bỏ Giáo hội Nga mà lãnh đạo - Thượng Phụ Kirill – là người tích cực ủng hộ cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine.
Đối với người dân Ukraine bình thường, việc từ bỏ truyền thống do Nga áp đặt là một hành động đúng đắn. Trả lời hãng tin Pháp AFP, bà Olena, mẹ của môt chiến sĩ Ukraine, khẳng định : "Chúng tôi thực sự muốn tổ chức Lễ Giáng Sinh theo một cách mới, với toàn thể đất nước Ukraine, với toàn thể thế giới, một nước Ukraine độc lập, xa hẳn Moskva".
Hòa đồng với thế giới, hòa nhịp với phương Tây được cho là một ý nghĩa khác của việc Ukraine chọn ngày 25/12 làm ngày Lễ Giáng Sinh.
Ukraine rất thiết tha với việc được kết nạp vào Liên Hiệp Châu Âu và để chuẩn bị cho viễn cảnh này, cần phải hòa đồng về mọi mặt với các nước khác trong Liên Âu. Trong bối cảnh đó, Ukraine không thể nào duy trì một ngày lễ Giáng Sinh khác với những nước còn lại trong Liên Âu.
Tóm lại, việc Ukraine chọn ngày 25/12 làm ngày lễ Giáng Sinh đáp ứng một mục tiêu kép, đoạn tuyệt với Nga, đồng thời khẳng định quyết tâm gắn chặt vận mệnh của mình với phương Tây.
Trọng Nghĩa
*********************
Ukraine lần đầu tiên tổ chức đón Giáng sinh vào ngày 25/12
Nadia Ragozhina, BBC, 25/12/2023
Ukraine vốn có truyền thống theo lịch Julius, cũng là lịch được Nga sử dụng, theo đó lễ Giáng sinh rơi vào ngày 7/1.
Nhiều giáo dân Ukraine theo dòng Chính thống giáo năm nay đang lần đầu tiên chuẩn bị đón lễ Giáng sinh vào ngày 25/12.
Trong một bước dịch chuyển xa hơn khỏi Nga, Ukraine hiện đang đón lễ Giáng sinh theo lịch phương Tây (dương lịch) - hay lịch Gregorius - mà nước này sử dụng trong cuộc sống hàng ngày.
Các tín đồ Chính thống giáo dự lễ trong Đêm Giáng sinh tại Tu viện Mái vòm Vàng St Michael ở Kyiv
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thay đổi luật vào tháng 7, nói rằng người Ukraine được "từ bỏ di sản Nga" trong việc tổ chức đón lễ Giáng sinh vào tháng Giêng.
Trong thông điệp Giáng sinh tối Chủ Nhật, ông Zelensky nói rằng tất cả người Ukraine hiện đã ở bên nhau.
"Tất cả chúng ta cùng nhau đón Giáng sinh. Vào cùng một ngày, với tư cách là một gia đình lớn, như một quốc gia, một đất nước thống nhất".
Tại thủ đô Kyiv, cặp vợ chồng Lesia Shestakova, người Công giáo, và Oleksandr Shestakov, theo Chính thống giáo, đang cùng nhau tổ chức lễ Giáng sinh.
Bên trong Thánh đường St Alexander
Cặp đôi - cho đến nay đã tổ chức lễ Giáng sinh hai lần, cùng với cha mẹ họ - đã tham dự buổi lễ sáng Chủ nhật tại nhà thờ Công giáo của thành phố (ảnh trên).
"Cuối cùng cũng có một ngày ở Ukraine mà chồng tôi và tôi có thể cùng nhau đến nhà thờ và tạ ơn Chúa vì chúng tôi được ở bên nhau, còn sống và khỏe mạnh", Lesia nói với hãng tin Reuters.
Giáo hội Chính thống giáo Ukraine (OCU), một giáo hội độc lập mới được thành lập và tổ chức buổi lễ đầu tiên vào năm 2019, cũng đã thay đổi ngày Giáng sinh thành ngày 25/12.
Giáo hội này chính thức tách khỏi nhà thờ Chính thống giáo Nga sau khi Moscow sáp nhập Crimea vào năm 2014 và ủng hộ phe ly khai ở miền đông Ukraine.
Mọi người cầu nguyện và thắp nến trên khắp đất nước vào Chủ Nhật.
Tại thành phố Lviv phía tây, nơi ít bị tàn phá bởi chiến tranh, trẻ em trong trang phục truyền thống hát những bài hát mừng và tham gia các đám rước lễ hội trên đường phố.
Trẻ em trong trang phục truyền thống của Ukraine hát thánh ca trong lễ đón Giáng sinh tại thành phố Lviv
Người Ukraine trang trí cây thông Noel gần Quảng trường Độc lập ở Kyiv, Ukraine
Trong những năm gần đây, nhiều tín đồ đã gia nhập OCU, nhưng hàng triệu người vẫn theo Giáo hội Chính thống giáo Ukraine (UOC) vốn có mối liên hệ lịch sử với Nga, và do đó sẽ tiếp tục cử hành Lễ Giáng sinh vào ngày 7/1.
UOC cho biết vào năm 2022, giáo hội này tách khỏi Moscow do cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine mặc dù nhiều người vẫn nghi ngờ lý do này.
Và tất nhiên dự kiến sẽ có khá nhiều người Ukraine sẽ ăn mừng hai lần - càng đông càng vui.
Nadia Ragozhina
Nguồn : BBC, 25/12/2023
*********************
Lễ Giáng Sinh tại Trung Quốc diễn ra trong không khí đầy nghi kỵ
Trọng Nghĩa, RFI, 25/12/2023
Dù bắt nguồn từ Thiên Chúa Giáo, Lễ Giáng Sinh là một sự kiện được đón nhận ở mọi nơi trên thế giới, và Châu Á không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, trong khi ngày lễ này được tưng bừng tổ chức ở nhiều nước từ Philippines, Việt Nam, hai nước đông giáo dân nhất Châu Á, cho đến Malaysia, Indonesia, các quốc gia Hồi giáo, thì riêng tại Trung Quốc, các giáo dân phải cử hành ngày lễ này một cách kín đáo, trong bầu không khí nghi kỵ chung.
Sảnh nhà thờ AP - Andy Wong
Theo hãng tin Anh Reuters, về mặt nổi thì tại các thành phố lớn như Thượng Hải hay Trùng Khánh, không khí Giáng Sinh được thấy rõ qua các cây thông khổng lồ được trang trí lộng lẫy nhằm chào đón người mua sắm tại các trung tâm thương mại sang trọng. Nhưng ở nhiều nơi khác tại Trung Quốc, tình hình trái ngược hẳn.
Tại tỉnh Vân Nam chẳng hạn, một công ty quản lý địa ốc đã gởi thông báo tới những người thuê gian hàng tại một trung tâm mua sắm kêu gọi họ không bán thiệp và quà Giáng sinh, thậm chí không treo đồ trang trí, nói rằng không nên chạy theo các truyền thống ngoại lai một cách "mù quáng".
Các trường học ở nhiều thành phố, từ Đông Quan ở miền nam, cho đến Cáp Nhĩ Tân ở miền đông bắc, cũng đã kêu gọi học sinh và phụ huynh không nên làm theo truyền thống và văn hóa nước ngoài mà không suy nghĩ.
Reuters ghi nhận một bài đăng trên mạng xã hội X hôm qua, 24/12, cho thấy ảnh chụp một toán cảnh sát đứng bên một cây thông Noel cao bên ngoài một nhà thờ ở một quận nhỏ tại Lang Phường (Langfang), một thành phố thuộc tỉnh Hà Bắc, ngay phía nam Bắc Kinh. Bức ảnh có kèm theo ghi chú "Thật đáng sợ".
Reuters nhắc lại rằng vào năm 2018, Lang Phường từng đưa ra lệnh cấm hoàn toàn mọi hình thức đề cập đến lễ Giáng Sinh tại những nơi công cộng và bán các mặt hàng liên quan đến ngày lễ này để "duy trì ổn định xã hội".
Dù không bị cấm tại Trung Quốc, nhưng giống như tất cả các tôn giáo được phép hoạt động khác, đạo Thiên Chúa bị giám sát chặt chẽ trong bối cảnh lo ngại về "ảnh hưởng của nước ngoài". Thực tế đó đã khiến các tín đồ Thiên Chúa Giáo tại Trung Quốc rất thận trọng, ngay cả trong việc cử hành Lễ Giáng Sinh.
Thông tín viên RFI tại Bắc Kinh Stéphane Lagarde đã đến tham dự lễ Giáng Sinh tại một nhà thờ Tin Lành dành riêng cho các tín đồ người Hàn Quốc ở Bắc Kinh, ghi nhận :
"Quả là có nhiều người ra vào hội trường đa năng này ở vùng ngoại ô Bắc Kinh, một nơi đã biến thành một nhà thờ Tin lành vào đêm Giáng Sinh năm nay. Cánh cửa xoay quả là tiện lợi trước dòng người trẻ tuổi không ngừng ra vào sân khấu để diễn lại các đoạn Kinh Thánh, hoặc hát các bài thánh ca. Hai bên sân khấu là những màn hình như trong các quán karaoke.
Đây là một nơi được chính quyền cho phép hoạt động, nhưng chỉ dành riêng cho những người theo đạo Thiên Chúa thuộc cộng đồng người Triều Tin. Ở đây lễ Giáng Sinh được cử hành một cách rón rén, thận trọng. Một nữ tín đố giải thích là họ phải cố tránh việc bị chính quyền buộc tội "dụ dỗ" người khác theo đạo.
Tín đồ này giải thích : "Là người nước ngbài theo đạo Thiên Chúa, chúng tôi phải luôn luôn hết sức cẩn thận. Chính Quyền không muốn dânTrung Quốc đến nhà thờ của chúng tôi. Và vị linh mục của chúng tôi đã sống ở đây hơn mười năm mà chỉ biết nói "xin chào" bằng tiếng Trung. Chúng tôi phải thận trọng để tự bảo vệ mình, vì nếu người nào trong cộng đồng của chúng tôi mà bị bắt quả tang đang lưu hành Kinh Thánh hoặc truyền bá các giá trị của mình cho những tín đồ Trung Quốc, thì người đó sẽ lập tức bị trục xuất. Chúng tôi không biết có phải là do bị điềm chỉ hay không, nhưng gần đây điều đó đã xảy ra với một người học Kinh Thánh bằng tiếng Quan Thoại. Tín đồ Thiên Chúa đang bị theo dõi. Vì vậy, chúng tôi không thể nói năm nay Bắc Kinh thực sự có không khí Giáng sinh".
Sau thời kỳ Covid, bất chấp sự tại xuất hiện của một số cây thông Giáng Sinh và những ông già Noel hiếm hoi trong các trung tâm mua sắm tại các siêu đô thị, những người theo đạo Thiên Chúa ở Trung Quốc năm nay cũng phải cử hành Lễ Giáng Sinh năm nay một cách kín đáo, thậm chí trong vòng bí mật đối với các tín đồ của Giáo hội không chính thức".
Tình hình tại Trung Quốc đối lập hoàn toàn với tình hình Philippines, quốc gia đông tín đồ Công Giáo nhất Châu Á. Tại nơi này, lễ Giáng Sinh luôn được cử hành một cách tưng bừng náo nhiệt. Philippines là quốc gia có mùa lễ Giáng Sinh dài nhất thế giới, bắt đầu vào tháng 9 cho đến tháng 12.
Trọng Nghĩa