Châu Âu thức tỉnh trước nguy cơ Hoa Kỳ bỏ rơi Ukraine
Thanh Phương, RFI, 26/02/2024
Hôm 26/02/2024, đại diện các nước đồng minh của Ukraine, chủ yếu là các nước Châu Âu, họp tại Paris để tái khẳng định sự yểm trợ đối với Kiev vào lúc cuộc chiến chống quân xâm lược Nga bước sang năm thứ ba mà không biết bao giờ mới chấm dứt.
Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky (giữa) và các lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu, Bỉ, Ý và Canada, trong lễ kỷ niệm 2 năm Nga xâm lược, tại sân bay Hostomel, Kiev, ngày 24/02/2024. AP - Nathan Denette
Ngày 24/02/2022 là một ngày đánh dấu lịch sử của Châu Âu bởi vì việc Nga xua quân xâm lược Ukraine kéo theo những hậu quả rất nghiêm trọng đối với hòa bình ở Châu Âu. Cho nên không có gì đáng ngạc nhiên khi Liên Hiệp Châu Âu và các nước thành viên từ hai năm qua là nguồn viện trợ nhiều nhất cho Ukraine, với tổng trị giá nay đã vượt quá 85 tỷ euro, trong đó có gần một phần ba là viện trợ trực tiếp cho quân đội Ukraine.
Nhưng thời gian trôi qua, các nước Châu Âu càng nhận ra là họ không thể cung cấp một sự yểm trợ quân sự đầy đủ cho Ukraine. Ngành công nghiệp quốc phòng của Châu Âu rõ ràng không thể sản xuất để đáp ứng kịp và đủ trước nhu cầu ngày càng cấp thiết của chiến trường Ukraine, nơi mà lực lượng Kiev, vốn đã rất mệt mỏi sau hai năm chiến đấu, vẫn phải gồng mình bảo vệ đến 1.200 km chiến tuyến.
Khối Liên Hiệp Châu Âu giống như đang chạy đua với thời gian để cung cấp cho Ukraine đạn dược và các thiết bị phòng không. Theo thẩm định, pháo binh của Ukraine nay có ít đạn pháo hơn gấp 8 lần bên quân Nga. Mặt khác, quân đội Nga trong mùa hè vừa qua lại nhận được hơn 1 triệu đạn pháo từ Bắc Triều Tiên.
Trong khi đó thì đồng minh chủ chốt của Kiev là Washington nay có vẻ không còn nhiệt tình giúp đỡ như trước. Khoản viện trợ 60 tỷ đô la của Mỹ vẫn bị chặn lại ở Hạ Viện Hoa Kỳ do sự chống đối của các nghị sĩ ủng hộ cựu tổng thống Donald Trump. Trên nguyên tắc Trump sẽ lại đại diện cho đảng Cộng hòa ra tranh cử tổng thống lần nữa trong năm nay và nếu đúng theo các kết quả thăm dò thì ông sẽ trở lại Nhà Trắng. Với Trump, nguy cơ Hoa Kỳ ngừng yểm trợ Ukraine càng rõ nét.
Câu hỏi đang được đặt ra bây giờ liệu Châu Âu có đủ khả năng đối phó một mình trong trường hợp đó ? Hiện giờ câu trả lời là không. Như vậy, khối 27 nước phải làm sao để thích ứng với tình hình mới ? Ủy Ban Châu Âu đang chuẩn bị một kế hoạch hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng của các thành viên Liên Âu để nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu không chỉ của Ukraine mà của cả Châu Âu.
Nhưng trả lời phỏng vấn tờ La Dépêche, một nhật báo địa phương ở Pháp, ông Olivier Védrine, chuyên gia về Nga và Ukraine, cho rằng Liên Âu cần phải đi xa hơn thế nữa, tức là phải chuyển hẳn sang nền kinh tế chiến tranh. Nói cách khác, Liên Âu phải tăng tốc để rút ngắn thời gian từ lúc ra quyết định, sản xuất, cho đến lúc giao vũ khí cho Ukraine.
Theo chuyên gia Védrine, chuyển sang nền kinh tế chiến tranh cũng chính là tỏ thái độ kiên quyết với Putin và chỉ như thế thì mới hy vọng chủ nhân điện Kremlin chùn bước.
Hơn nữa, tổng thống Nga sẽ không dừng ở Ukraine còn đang đe dọa toàn bộ Châu Âu vào lúc mà các nước trên lục địa này ngày càng không thể trông chờ vào đồng minh Hoa Kỳ.
Không chỉ chống lại việc tiếp tục viện trợ cho Ukraine, cựu tổng thống Trump đã còn nói thẳng : Nếu tái đắc cử, ông sẽ không bảo vệ một nước Châu Âu bị Nga tấn công nếu nước đó không đóng góp đầy đủ cho quốc phòng ! Cho dù đó là tuyên bố của một ứng cử viên, chứ chưa phải là của một người trở lại với trọng trách đứng đầu cường quốc số một thế giới, nhưng rõ ràng đối với Trump, Châu Âu không phải là một ưu tiên. Chiến tranh Ukraine đã khiến Liên Âu thức tỉnh : Trong quốc phòng, phải tự lực cánh sinh, chứ không thể chỉ dựa vào "đồng minh" bên kia bờ Đại Tây Dương.
Thanh Phương
***************************
Các đồng minh họp tại Paris để tái khẳng định sự yểm trợ cho Ukraine
Thanh Phương, RFI, 26/02/2024
Khoảng 20 lãnh đạo các nước, chủ yếu là Châu Âu, họp lại ở thủ đô Paris của Pháp chiều ngày 26/02/2024, theo sáng kiến của tổng thống Emmanuel Macron, để tái khẳng định sự yểm trợ đối với Ukraine, hiện đang rất trông chờ viện trợ của phương Tây trong bối cảnh có rất nhiều khó khăn trong cuộc chiến chống quân xâm lược Nga.
Ngoại trưởng Ukraine, Dmytro Kuleba (trước mico), cùng quan chức các nước phương Tây hậu thuẫn Kiev, trong một cuộc họp tại LHQ, New York, Hoa Kỳ, ngày 23/02/2024. © CHARLY TRIBALLEAU / AFP
Theo hãng tin AFP, đa số các nhà lãnh đạo Châu Âu, trong đó có thủ tướng Đức Olaf Scholz và tổng thống Ba Lan Andrzej Duda, đến dự cuộc họp ở Paris. Ngoài ra còn có đại diện của Hoa Kỳ và Canada cũng như ngoại trưởng Anh David Cameron. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ khai mạc cuộc họp với một bài phát biểu qua video.
Theo thông cáo của điện Elysée (phủ tổng thống Pháp), mục đích của cuộc họp hôm nay là "tái huy động và xem xét mọi phương tiện để yểm trợ Ukraine một cách hiệu quả", vào lúc mà lực lượng Kiev thiếu rất nhiều vũ khí và đạn dược để chống trả quân Nga. Thông cáo của điện Elysée nhấn mạnh : "Chúng tôi muốn gởi một thông điệp rõ ràng đến Putin là ông ta sẽ không thể chiến thắng ở Ukraine".
Thứ Bảy tuần trước, đúng 2 năm ngày tổng thống Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, trên mạng X (Twitter cũ), tổng thống Macron cũng đã khẳng định : "Nước Nga của Putin đừng tưởng rằng các nước Châu Âu đã mệt mỏi, chán nản".
Cuộc họp ở Paris không dự trù thông báo các khoản viện trợ mới, nhưng đại diện các nước tham dự sẽ xem xét các phương cách để trợ giúp Ukraine tốt hơn, tùy theo khả năng của từng nước.
Nhiều nước, trong đó có Pháp, Đức và Ý đã ký các hiệp định an ninh song phương với Ukraine trong những tuần qua, nhưng khối Liên Hiệp Châu Âu vẫn không thể cung cấp đủ đạn pháo cho Kiev như đã cam kết.
Cũng theo thông cáo của phủ tổng thống Pháp, cuộc họp hôm nay còn bàn về việc nước Nga gia tăng các vụ tấn công tin tặc và thao túng thông tin nhắm vào các nước Châu Âu, đặc biệt là Pháp.
Thanh Phương
*************************
Tổng thống Zelensky : Chiến thắng của Ukraine phụ thuộc vào các đồng minh phương Tây
Thùy Dương, RFI, 26/02/2024
Chủ Nhật 25/02/2024, tổng thống Volodymyr Zelensky đã tổ chức họp báo nhân dịp kỷ niệm hai năm ngày tổng thống Nga Vladimir Putin điều quân xâm lược Ukraine. Nguyên thủ Ukraine đã điểm lại các vấn đề đáng chú ý hiện nay, đặc biệt là tình trạng thiếu vũ khí và đạn dược. Ông Zelensky nhấn mạnh, Ukraine có nguy cơ hứng chịu một đợt tấn công lớn của Nga nếu Kiev không nhận được đạn pháo của phương Tây.
Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskiy phát biểu tại hội nghị " Ukraine năm 2024", Kiev, ngày 25/02/2024. Reuters – Valentyn Ogirenko
Từ Kiev, thông tín viên Stéphane Siohan gửi về bài tường trình :
Hôm Chủ Nhật, Volodymyr Zelensky đã cảnh báo phương Tây về hậu quả của việc trong những tuần qua không cung cấp đủ đạn pháo cho Ukraine. Theo nguyên thủ Ukraine, quân đội Nga sẽ phản công ồ ạt vào cuối tháng 5 hoặc đầu mùa hè tới đây, nếu trong tháng 3 hoặc tháng 4 Ukraine không nhận được đạn dược.
Trước đó, cũng trong ngày hôm qua, bộ trưởng quốc phòng Rustem Umerov cho biết Ukraine mới chỉ nhận được 50% số đạn pháo mà các đối tác Châu Âu đã hứa giúp và tất cả các viện trợ đều chậm so với dự kiến ban đầu.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trong những ngày qua đã đến thăm khu vực Koupiansk của vùng Kharkiv, nói rằng tại đó hỏa lực của quân Nga mạnh hơn 7 lần so với hỏa lực của Ukraine.
Và điểm cuối cùng : Đây là lần đầu tiên tổng thống Zelensky nói về số binh sĩ Ukraine thiệt mạng kể từ đầu cuộc chiến. Theo ông, con số có thể là 31.000 người. Zelensky không muốn đưa ra con số binh sĩ bị thương hoặc mất tích. Nhưng theo tổng thống Ukraine, phía Nga dường như có tới 180.000 binh sĩ thiệt mạng và nửa triệu người đã bị loại khỏi vòng chiến đấu".
Cũng trong ngày hôm qua, tổng thống Zelensky khẳng định Nga đã có được kế hoạch phản công năm 2023 của Ukraine trước khi đợt phản công diễn ra. Được AFP hỏi, phủ tổng thống Ukraine cho biết ông Zelensky nói việc rò rỉ thông tin. Theo nguyên thủ Ukraine, để tránh nguy cơ kế hoạch tác chiến bị lộ, các chỉ huy quân sự Ukraine sẽ lập nhiều kế hoạch dự phòng cho năm 2024.
Thùy Dương
***************************
Nhóm G7 tái khẳng định ủng hộ mạnh mẽ Ukraine, buộc Nga "trả giá" vì gây chiến
Thu Hằng, RFI, 25/02/2024
Nhóm G7 tổ chức họp đúng ngày biểu tượng tròn hai năm Nga mở chiến dịch xâm lược Ukraine. Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, nước chủ tịch luân phiên G7, chủ trì cuộc họp tại Kiev ngày 24/02/2024 cùng với nhiều lãnh đạo Châu Âu và thủ tướng Canada. Trong thông cáo chung, G7 khẳng định "sẽ tiếp tục buộc Nga trả giá đắt cho cuộc chiến, giảm nguồn thu và cản trở những nỗ lực xây dựng cỗ máy chiến tranh Nga".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen, thủ tướng Ý Giorgia Meloni và hủ tướng Canada Justin Trudeau tham dự hội nghị video với các nhà lãnh đạo G7, nhân kỷ niệm hai năm Nga xâm chiếm Ukraine. Ảnh chụp tại Kyiv, Ukraine, ngày 24/02/2024. via Reuters – Ukrainian Presidential Service
Theo AFP, các nước đồng minh của Kiev cũng lên án Teheran, Bắc Kinh, Bình Nhưỡng ủng hộ Moskva và khẳng định "hành động chống mọi tác nhân hỗ trợ vật chất cho cuộc chiến của Nga".
Thông tín viên RFI Anne Le Nir tại Roma cho biết thêm :
"Trước cuộc họp của nhóm G7 là một buổi họp báo, tổng thống Volodymyr Zelensky đã đề nghị các nước đồng minh phương Tây làm hết sức để 2024 trở thành năm quyết định cho việc khôi phục an ninh thực thụ và lâu dài ở Ukraine.
Ông cũng nồng nhiệt cảm ơn Ý và Canada vì những thỏa thuận an ninh song phương vừa được ký. Những thỏa thuận tương tự như vậy đã được ký với Đức và Pháp. Nhưng khác với hai nước này, Ý đã không nêu rõ khoản ngân sách hỗ trợ.
Cuộc họp đầu tiên của nhóm G7 dưới sự chủ trì của Ý hôm qua cũng đúc kết được một tuyên bố chung tái khẳng định sự ủng hộ vững chắc đối với Ukraine. Bảy cường quốc thế giới cam kết gia tăng viện trợ và "hỗ trợ những nước khác bị tác động nghiêm trọng vì hệ quả của cuộc chiến với Nga".
Ngoài ra, "nhiều biện pháp trừng phạt mới" nhắm vào các nhân tố ở các nước thứ ba giúp Nga có được vũ khí "cũng sẽ được ban hành". Và "tài sản của Nga sẽ tiếp tục bị phong tỏa chừng nào điện Kremlin chưa bồi thường thiệt hại gây ra cho Ukraine".
Ukraine tin tưởng "sẽ chiến thắng" Nga
Tổng thống Volodymyr Zelensky tham dự cuộc họp của G7, bày tỏ tin tưởng "sẽ chiến thắng" quân Nga nhưng cần phương tiện để thành công. Một lần nữa, ông "trông cậy" vào các đồng minh khẩn trương viện trợ quân sự. Sau khi ký thỏa thuận an ninh với Kiev, thủ tướng Justin Trudeau thông báo Canada sẽ viện trợ 2,2 tỉ đô la tài chính và quân sự trong năm 2024. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết Liên Âu sẽ chuyển 4,5 tỉ euro cho Kiev vào tháng ba. Đây là khoản đầu tiên trong tổng số 50 tỉ euro được 27 nước thông qua vào tháng hai.
Trên chiến trường, Nga tiếp tục tấn công Ukraine vào ban đêm. Quân đội Ukraine cho biết bắn chặn 16 trên 18 drone tự sát trong đêm 25/02, trong đó có nhiều drone ở vùng Kiev. Hệ thống phòng không ở Odessa đã bắn hạ 2 tên lửa Kh-31P. Tân tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky, nhậm chức từ 08/02, cùng với bộ trưởng quốc phòng, đã thăm nhiều vị trí chỉ huy ở chiến tuyến và cam kết "cải thiện khả năng chiến đấu, sức bền và quản lý" trong quân đội.
Thu Hằng