Người Nga tiếp tục đến viếng Navalny 2 ngày sau tang lễ, bất chấp nguy cơ bị đàn áp
Trọng Thành, RFI, 03/03/2024
Hai ngày sau lễ tang Alexei Navalny, nhà đối lập chính của điện Kremlin, qua đời trong một nhà tù ở Bắc Cực, hôm nay 03/03/2024, hàng nghìn người vẫn tiếp tục đổ về nghĩa trang Borissovski, cách Quảng trường Đỏ khoảng 20 km về phía đông nam, theo ghi nhận của đài TF1.
Mẹ và mẹ vợ của nhà đối lập Nga Alexei Navalnya đến thăm mộ sau đám tang của ông tại Nghĩa trang Borisovskoye, ở Moskva, Nga. Ảnh ngày 02/03/2024. AP
Đã có ít nhất 128 người bị bắt trên toàn quốc bên lề các cuộc tập hợp tưởng niệm nhà lãnh đạo phong trào phản kháng Nga. Thông tín viên Jean-Didier Revoin từ Moskva cho biết về không khí tại nghĩa trang Borissovski hôm qua, thứ Bảy 02/03 :
"Hình ảnh đoàn người xếp hàng dài bất tận trước điểm bán hoa tại nghĩa trang Borissovski ở Moskva ắt hẳn khiến chủ nhân của nghĩa trang này phấn khởi. Đây là điều có thể nhận ra từ những hình ảnh về cửa hàng hoa, đăng tải trên trang Telegram của nghĩa trang, cũng như ngôi mộ của ông Navalny chìm trong một núi hoa.
Suốt cả ngày thứ Bảy 02/03, người Nga đến đây để bày tỏ lòng kính trọng đối với con người mà hôm qua những người đến viếng đã gọi là một "anh hùng bất tử". Số người đến đây đông đến mức mà chính quyền đã phải lập một lối đi riêng dẫn đến ngôi mộ ông.
Chúng tôi thấy những người dân Nga bình thường tại đây, nhưng cũng có cả những cựu thành viên của Quỹ chống tham nhũng của nhà đối lập quá cố, và thậm chí nhiều nhân vật tên tuổi như Alexey Venediktov, cựu lãnh đạo đài phát thanh độc lập Tiếng vọng Moskva nổi tiếng.
Nhưng cuộc viếng thăm đáng nhớ nhất diễn ra vào buổi sáng, khi mẹ của Alexey Navalny và mẹ vợ của nhà đối lập trở lại viếng mộ lần nữa. Người mẹ vợ của nhà đối lập đã có bài phát biểu cảm động về tình yêu của Alexey với Yulyia con gái bà. Nhân cơ hội này, bà gửi lời cảm ơn đến tất cả những người đến viếng khiến ngôi mộ tràn ngập trong hoa".
Trọng Thành
************************
Người dân Nga đến viếng mộ Navalny, ca ngợi ông là biểu tượng của hi vọng
Reuters, VOA, 02/03/2024
Người Nga ngày thứ Bảy xếp hàng để đặt hoa trước mộ của chính trị gia đối lập quá cố Alexei Navalny. Những người đến viếng ca ngợi ông là biểu tượng của hi vọng và bền chí một ngày sau khi ông được an táng ở Moscow.
Một người phụ nữ đặt hoa trước mộ Alexei Navalny một ngày sau đám tang của ông tại Nghĩa trang Borisovskoye, ở Moscow, Nga, vào thứ Bảy, ngày 2/3/2024.
Mẹ của ông Navalny, Lyudmila, trong số những người đến viếng, theo Reuters. Bà đến thăm mộ con trai vào ngày thứ hai, cùng với mẹ vợ của ông Navalny. Cả hai người phụ nữ đều mặc đồ đen, lặng lẽ đứng trước mộ trước khi rời đi.
Ông Navalny, người chỉ trích Tổng thống Vladimir Putin gay gắt nhất trong nước Nga, qua đời ở tuổi 47 tại trại giam Bắc Cực vào ngày 16 tháng 2. Những người ủng hộ nói ông đã bị sát hại. Điện Kremlin phủ nhận bất cứ sự dính dáng nào của nhà nước trong cái chết của ông.
Hàng ngàn người đã tham dự buổi lễ tiễn biệt ông Navalny hôm thứ Sáu, một số người hô vang tên ông và nói rằng họ sẽ không tha thứ cho chính quyền Nga về cái chết của ông.
Đến thứ Bảy, ngôi mộ tại một nghĩa trang ở Moscow không xa nơi ông từng sống đã phủ đầy hoa do hàng ngàn người đến viếng để lại.
"Ông ấy là người đã giúp tôi mở mang tầm mắt về tình hình chính trị hiện tại ở Nga", một người đến viếng giấu tên nói về ông Navalny, người nổi lên nhờ những bài blog phơi bày điều mà ông nói là nạn tham nhũng tràn lan trong giới lãnh đạo Nga.
Điện Kremlin bác bỏ cáo buộc tham nhũng của ông Navalny và cáo buộc của ông nói rằng ông Putin có khối tài sản cá nhân khổng lồ. Phong trào của ông Navalny bị đặt ngoài vòng pháp luật và hầu hết các đồng minh cao cấp của ông đã rời khỏi Nga và hiện sống ở Châu Âu.
Một người viếng khác đến thăm mộ "để tưởng nhớ người đã trở thành biểu tượng cho sự bền chí đối với tôi. Và sau những gì xảy ra thì có cảm giác vô cùng đau buồn".
"Dù nghe có vẻ u ám nhưng thật cảm động khi thấy bao nhiêu người nữa đến đây và điều này khiến tôi cảm thấy như có sự đồng cảm nào đó", người này nói.
"Ông ấy là một biểu tượng. Ông ấy là một biểu tượng to lớn. Dù bạn muốn nghĩ về ông ấy như thế nào đi nữa thì ông ấy thực sự đã trở thành biểu tượng của một điều gì đó tự do và tươi sáng, của một thứ hi vọng nào đó".
Cảnh sát theo dõi nhưng không can thiệp khi những người đến viếng đặt hoa trước mộ ông Navalny vào ngày thứ Bảy. Tổ chức nhân quyền OVD-Info cho biết 91 người đã bị bắt giữ hôm thứ Sáu tại 12 thị trấn và thành phố, bao gồm cả Moscow.
Ông Navalny đã bị bỏ tù về nhiều cáo buộc bao gồm lừa đảo, coi thường tòa án và tư tưởng cực đoan. Ông phủ nhận tất cả những cáo buộc đó, nói rằng chính quyền bịa đặt để bịt miệng những chỉ trích của ông nhắm vào ông Putin.
Reuters
Nguồn : VOA, 02/03/2024
*******************************
Nga : Hàng ngàn người dự tang lễ nhà đối lập Alexei Navalny
Thanh Hà, RFI, 02/03/2024
Mặc dù chính quyền Nga ban hành các biện pháp an ninh chặt chẽ, hàng ngàn người dân ở thủ đô Moskva vẫn đến dự tang lễ nhà đối lập Nga Alexei Navalny hôm qua 01/03/2024. Đoàn người đến vĩnh biệt ông Navalny chết trong tù hôm 16/02 tập hợp trước nhà thờ nơi cử hành tang lễ theo truyền thống Chính Thống Giáo và nhất là ở hai bên đường vào nghĩa trang Borissovo. Trong số này có đại sứ của nhiều nước phương Tây.
Gia đình và bạn bè tiễn biệt nhà đối lập Nga Alexei Navalny tại nhà thờ Icon of the Mother of God Soothe My Sorrows ở Moskva, Nga, ngày 01/03/2024. AP
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và thủ tướng Đức Olaf Scholz hoan nghênh những người dân Nga "can đảm", "vì tự do", dám tiễn Navalny, kẻ thù chính trị của Vladimir Putin đến nơi an nghỉ cuối cùng. Trên mạng xã hội X, ông Macron viết "Di sản Alexei Navalny vẫn còn mãi mãi".
Tại Moskva, những người ủng hộ ông hô vang : "Alexei Navalny, chúng tôi không bao giờ quên", "Không bao giờ tha thứ" và "Nói "Không" với chiến tranh". Gần 130 người bị câu lưu tại 19 thành phố trên toàn quốc, theo tổ chức phi chính phủ OVD - Info.
Từ Moskva, thông tín viên RFI Anissa El Jabri tường thuật về tang lễ của một nhà đấu tranh Nga đã được cả thế giới theo dõi :
"Linh cữu của Alexei Navalny được đóng lại và hạ huyệt trong tiếng nhạc. Chỉ có một số ít người được chứng kiến sự kiện này và cũng rất ít người đã được dự thánh lễ ở nhà thờ.
Phần còn lại là những cư dân trong khu vực hay những người từ các vùng Murmansk, Volgirad tập hợp về đây, đủ mọi lứa tuổi. Họ đứng xếp hàng ở ngoài nghĩa trang, sau những hàng rào để tiễn biệt Alexei Navalny lần cuối. Một người đàn ông giải thích "Giữa ý thức lương tâm và sự sợ hãi, thì những người đến đây đã chọn nghe theo lương tâm của mình".
Một phụ nữ đứng trong đám đông nói với chúng tôi : "Người dân Nga đang trải qua một thời kỳ kinh hoàng. Họ bị đàn áp. Chính sách đàn áp đó không đến nỗi như dưới thời của Stalin, nhưng người dân Nga sống trong sợ hãi và có rất nhiều công an canh gác, có nhiều rào cản. Chúng tôi biết là nhiều người bị bắt giữ chỉ vì họ đặt hoa trên các tượng đài, không cần tham gia vào bất kỳ một cuộc tập hợp hay biểu tình nào. Chính quyền muốn hù dọa, nhưng chúng tôi vẫn đến đây bởi vì Navalny là một anh hùng. Ông ấy đã đấu tranh vì tất cả. Thậm chí những người từng không ủng hộ Alexei Navalny cũng có mặt ngày hôm nay. Tôi không ủng hộ Nalany, nhưng tôi muốn vinh danh lòng can đảm của ông ấy và Alexei Navalny tượng trưng cho hy vọng".
Khuôn mặt đau buồn của những người tại đây bỗng trở nên rạng rỡ hơn. Họ vỗ tay rồi hô to tên ông Alexei Navalny, sau đó mạnh dạn hô vang : "Chúng tôi sẽ không quên và không tha thứ", "Putin là kẻ sát nhân". Bất chấp sự hiện diện của cảnh sát chống bạo động, của vệ binh quốc gia và một số người đã bị câu lưu, nhiều khẩu hiệu mang màu sắc chính trị như : "Không chiến tranh", "Không với Putin" hay "vì một nước Nga tự do" vẫn vang lên.
Từ đầu chiến tranh Ukraine, chưa bao giờ lại có đông người trên đường phố thủ đô Moskva, tay cầm hoa, bày tỏ xúc động đến như thế".
Nhiều tiếng nói đối lập Nga bị đưa vào danh sách "tay sai cho nước ngoài"
Cũng hôm qua 01/03, chính quyền Nga đưa vào danh sách đen một số nhân vật, trong đó có nhà văn nữ Lyudmila Ulistkaya, 81 tuổi. Bà đang sống lưu vong tại Đức. Lyudmila Ulistkaya nhiều lần lên án chính quyền Moskva xâm chiếm Ukraine và là một tiếng nói bảo vệ cộng đồng LGBT. Tác phẩm Sonietska của bà đoạt giải thưởng văn học Pháp Médicis năm 1996. Đạo diễn Ilya Khrzhanovsky và tổ chức phi chính phủ Memorial cũng đã bị đưa vào danh sách những người hoạt động cho nước ngoài. Theo giới quan sát chính quyền Putin thẳng tay đàn áp giới văn nghệ sĩ Nga.
Thanh Hà
**************************
Nga : An ninh được siết chặt tại nơi tổ chức tang lễ nhà đối lập Navalny
Phan Minh, RFI, 01/03/2024
Hàng nghìn người ủng hộ nhà đối lập Nga Alexei Navalny hôm 01/03/2024, đã đến dự tang lễ của ông tại một nhà thờ ở thủ đô Moskva. Trước đó, phát ngôn viên của điện Kremlin Dmitri Peskov đã cảnh cáo là mọi cuộc tập hợp "trái phép" nhân tang lễ này sẽ đều bị trừng phạt. Ông Peskov cũng khẳng định "không có gì để nói" với gia đình của Navalny.
Cảnh sát đứng gác trước những người đến dự tang lễ Alexei Navalny tại nhà thờ ở Moskva, Nga, ngày 01/03/2024. AP
An ninh tại nơi diễn ra tang lễ dĩ nhiên đã được thắt chặt, theo tường thuật của thông tín viên Anissa El Jabri từ Moskva :
Ai sẽ khiêng quan tài ? Đêm qua, ê kíp của Navalny cho biết không tìm được người lái xe tang. Những người được liên hệ đều cho biết phải chịu rất nhiều áp lực, khi nhận được rất nhiều cuộc gọi đe dọa từ người lạ. Một linh mục của nhà thờ nơi tổ chức tang lễ chia sẻ với một cơ quan truyền thông độc lập rằng nhà thờ chỉ có thể tiếp nhận gia đình và bạn bè thân thiết. Tuy nhiên, về phần mình, người thân của Navalny đã đề cập đến một buổi lễ mở cửa cho mọi người dự. Họ nói : "Chúng tôi biết rằng theo nghi thức Chính Thống giáo, thi thể được đặt trong quan tài để mở cho người thân từ biệt trước khi hạ huyệt".
Bên trong nhà thờ, theo lời một số nhân chứng, việc quay phim và ghi âm đều bị cấm. Từ hai ngày qua, camera đã được lắp đặt ở mọi cột đèn đường tại khu vực xung quanh nhà thờ, xung quanh nghĩa trang và trên đoạn đường vài km ở giữa hai nơi. Mọi người cũng nhìn thấy có rất nhiều hàng rào mới được dựng lên, nhiều chiếc xe mà đương nhiên không phải là của công ty mai táng hay của gia đình.
Không có lệnh cấm mọi người đến dự tang lễ, nhưng thông điệp răn đe hết sức rõ ràng. Trong số các nhà đối lập hiếm hoi còn sống ở Nga, nhiều người đã quyết định không đến tiễn biệt Navalny. Hai tuần trước khi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống, ai cũng biết rằng chính quyền không muốn chứng kiến hình ảnh những cuộc tụ tập đông người.
Phan Minh