Israel đang cân nhắc các biện pháp đáp trả cuộc tấn công với hàng trăm drone và tên lửa mà Iran thực hiện hôm 13/4, trong bối cảnh càng có nhiều lời kêu gọi kiềm chế từ cộng đồng quốc tế để tránh làm nổ ra một cuộc chiến tranh.
Chiến đấu cơ F-35 của Israel cất cánh từ căn cứ quân sự Nevatim vào ngày 14/4 - Reuters
Bộ trưởng không bộ Benny Gantz, lãnh đạo phe đối lập tại Israel, tuyên bố nước này sẽ buộc Iran phải "trả giá thích đáng" khi thời cơ chín muồi.
Hơn 300 drone và tên lửa đã được phóng vào Israel trong đêm 13/4. Iran gọi đây là sự đáp trả cuộc tấn công hôm 1/4 nhằm vào lãnh sứ quán nước này tại thủ đô Damascuscus của Syria, khiến một số cố vấn quân sự thiệt mạng, bao gồm chuẩn tướng Mohammad Reza Zahedi của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran.
Iran đã cáo buộc và lên án Israel về vụ tấn công lãnh sứ quán. Iran cho biết hành động này tương đương một cuộc tấn công nhằm vào chính lãnh thổ của Iran.
Israel không thừa nhận đã thực hiện vụ tấn công tại Damascuscus hôm 1/4, nhưng nhiều người cho rằng chính quốc gia này đã đứng đằng sau vụ việc.
Màn tấn công bằng tên lửa và drone nhằm vào Israel hôm 13/4 được coi là đòn trả đũa của Iran.
Hầu hết tất cả drone và tên lửa (99%) của Iran phóng đi đã bị Israel, Mỹ và lực lượng đồng minh bắn hạ trước khi rơi trúng mục tiêu.
Cuộc tấn công của Iran và khả năng Israel trả đũa đã làm tăng nguy cơ hai quốc gia thù địch này lâm vào thế đối đầu trực diện.
Nội các chiến tranh của Israel gồm 5 thành viên – bao gồm Bộ trưởng không bộ Benny Gantz – đã thảo luận về biện pháp đáp trả, nhưng không có quyết định nào được đưa ra trong bối cảnh có sự không thống nhất liên quan đến thời điểm và quy mô của hành động đáp trả, theo hãng tin Reuters.
Tham mưu trưởng các Lực lượng vũ trang Iran, Thiếu tướng Mohammad Bagheri, cảnh báo nếu Israel trả đũa, sự đáp trả của Iran "sẽ còn lớn hơn hành động quân sự vừa qua [hôm 13/4]".
Dù thế, các quan chức Iran đã ngụ ý rằng họ không muốn xung đột leo thang.
Mỹ kêu gọi Israel 'thận trọng'
Qua điện đàm, Tổng thống Mỹ Joe Biden tái khẳng định với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về cam kết "vững chắc" của Mỹ đối với nền hòa bình của Israel, nhưng tuyên bố Washington sẽ không hậu thuẫn một cuộc tấn công trả đũa. Reuters
Nhà Trắng cảnh báo Israel rằng Mỹ sẽ không tham gia vào bất kỳ cuộc tấn công trả đũa nào nhằm vào Iran.
Giới chức Mỹ cho hay Tổng thống Joe Biden đã kêu gọi Israel cân nhắc "cẩn trọng" việc đáp trả, trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngay sau khi Iran thực hiện đợt tấn công bằng drone và tên lửa vừa qua.
Phát biểu trước báo giới hôm Chủ nhật 14/4, một quan chức cấp cao của Nhà Trắng nói ông Biden kêu gọi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hãy "suy nghĩ cẩn trọng và mang tính chiến lược" về cách Israel đáp trả đối với hành động chưa từng có tiền lệ này - một cuộc tấn công trực diện đầu tiên của Iran nhằm vào Israel.
Trong cuộc điện đàm, ông Biden cũng tái khẳng định với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về cam kết "vững chắc" của Mỹ đối với nền hòa bình của Israel, nhưng tuyên bố Mỹ sẽ không hậu thuẫn một cuộc tấn công trả đũa.
Quan chức này từ chối đưa ra bình luận về khả năng Nhà Trắng phản đối việc Israel có hành động đáp trả "đáng kể". Người này chỉ cho biết "đây là một tính toán mà người Israel phải đưa ra".
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby và cả vị quan chức trên đều nói Mỹ sẽ tiếp tục bảo vệ Israel, nhưng bác bỏ việc tham gia vào bất kỳ hành động đáp trả nào của Israel.
Trong khi đó, ông John Bolton, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ thời Donald Trump, tuyên bố Mỹ nên cùng tham gia với Israel nếu lựa chọn tiến hành một cuộc tấn công trả đũa nhằm vào chương trình hạt nhân của Iran.
"Tôi nghĩ [Israel] có thể phá hủy hoặc vô hiệu hóa một phần rất đáng kể [của chương trình này], nếu không phải là toàn bộ", ông trả lời NewsNation. "Thành thật mà nói, nếu Israel sẵn sàng triệt phá chương trình hạt nhân của Iran, Mỹ nên sẵn lòng cùng tham gia".
Dự báo thị trường dầu sẽ có biến động
Iran là quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn thứ 7 trên thế giới và là quốc gia sản xuất dầu lớn nhất trong khối OPEC - Getty Images
Giá dầu thế giới sụt giảm trong phiên giao dịch sáng thứ Hai 15/4 tại các thị trường Châu Á sau cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel.
Giá dầu Brent tuy thấp hơn nhưng vẫn được giao dịch quanh mốc 90 USD một thùng trong sáng hôm nay.
Giá dầu trước đó ghi nhận đã tăng trước khả năng Iran tiến hành tấn công. Khi đó, giá dầu Brent gần đạt mức cao nhất trong 6 tháng qua hồi tuần rồi.
Các nhà phân tích cho biết phản ứng của Israel về vụ tấn công sẽ đóng vai trò quan trọng trong thị trường toàn cầu trong những ngày, những tuần tới.
Iran là nhà sản xuất dầu mỏ lớn thứ 7 trên thế giới và là quốc gia sản xuất dầu lớn nhất trong Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (US Energy Information Administration).
Các chuyên gia đánh giá vấn đề quan trọng đối với tình hình giá dầu sắp tới là liệu vận tải biển qua eo biển Hormuz sẽ bị ảnh hưởng hay không.
Eo biển này nằm giữa Oman và Iran – là tuyến vận tải quan trọng, và khoảng 20% lưu lượng dầu mỏ toàn thế giới di chuyển qua đây.
Nhà báo Jeremy Bowen của BBC đánh giá, hiện chuyện mà các nhà ngoại giao trong khối G7 phải thực hiện sẽ là ngăn chặn Trung Đông rơi vào một cuộc xung đột lan rộng hơn.
Dù căng thẳng leo thang chậm, nhưng đang có xu hướng tăng lên, sau 6 tháng kể từ ngày Hamas tấn công Israel.
Nếu Israel nghe theo lời khuyên của ông Biden là không trả đũa, Trung Đông có thể thở phào. Nhưng không có điều gì đảm bảo rằng chương sử nguy hiểm này sẽ kết thúc.
BBC, 15/04/2024