Nước Pháp đầy tự tin sau thành công mỹ mãn của Thế vận hội Paris 2024
Thế vận hội Paris vừa kết thúc khuya hôm qua chiếm trang nhất các nhật báo Pháp ngày 12/08/2024.
Các vận động viên Pháp chạm tay chào thân ái khán giả trong lễ bế mạc Thế vận hội Paris tại sân vận động Stade de France ở Saint-Denis, đêm 11/08/2024. Reuters - Tingshu Wang
Olympic của mọi kỷ lục
Le Figaro chạy tít "Paris 2024 : Thế vận của mọi kỷ lục" về số huy chương cho Pháp, số người dự khán và theo dõi trên truyền thông. Libération coi "Paris 2024" là "Thế vận hội tuyệt đẹp" : công chúng nồng nhiệt, tổ chức hoàn hảo tờ báo chơi chữ, thay chữ "yeux" trong câu nói "T'as de beaux yeux" (Em có đôi mắt đẹp) trong một bộ phim nổi tiếng thành "Jeux" (chỉ Thế vận hội). Les Echos rút ra "Bài học Olympic", với thành quả lịch sử về thể thao, kinh tế và xã hội. La Croix nói về "Di sản thể thao". Riêng Le Monde ra từ cuối tuần trước nhấn mạnh "Kiev ra đòn nặng mang tính biểu tượng cho Moskva".
Giấc mơ đẹp gây nuối tiếc
Libération tổng kết : Ngược với sự hỗn loạn như dự báo, mười lăm ngày thế vận đã thành công - trong các sân vận động cũng như ngoài trời - đã giúp người Pháp trải qua một khoảng thời gian vui tươi sau một giai đoạn khó khăn. Những ai tắt ti vi tối Chủ nhật tự hỏi những ngày còn lại của mùa hè sẽ ra sao, sau hai tuần lễ tràn ngập phấn khích vừa trôi qua.
Huy chương, nước mắt, nụ cười, những thành tích vượt trội, hậu cần, giao thông và an ninh : tất cả đều không có gì đáng chê trách. Lần đầu tiên ý hướng thành công đã vượt lên trên mọi thứ. Paris táo bạo với một thế vận ngay trong thành phố-bảo tàng, các cuộc thi đấu diễn ra trong những khung cảnh đẹp như bưu thiếp. Chủ tịch ủy ban tổ chức Paris 2024, Tony Estanguet cho rằng "cần nối dài tinh thần Olympic", và "Pháp có thể làm nên những chuyện vĩ đại nếu muốn".
Tổng thống Emmanuel Macron đã không bác bỏ nhận xét này. Trong hai tuần qua, ông có mặt khắp nơi, khích lệ, ôm hôn, vỗ vai thân mật các vận động viên Pháp. Một phóng viên Bỉ chuyên theo dõi các Thế vận hội nói rằng trong các kỳ Olympic trước chưa bao giờ thấy một nguyên thủ xông xáo như vậy. Các bộ trưởng trong nội các đã từ chức cũng nô nức dự khán dù nhiệm vụ không liên quan. Hệ thống métro thông suốt, đúng giờ, ngay cả tuyến RER C vốn hoạt động thất thường trong mùa hè, chăm chỉ đưa hàng đoàn khán giả đến xem các trận đấu gôn, đua ngựa ở cung điện Versailles.
Các bệnh viện vẫn sợ bị quá tải, nhưng rốt cuộc lại hết sức vắng vẻ : trong suốt mùa thi đấu, chỉ có 31 người đến khoa cấp cứu. Trước Thế vận hội, đảng cực hữu đòi một Thế vận hội không công chúng để tránh bị phá rối, chính quyền khẳng định Paris và vùng phụ cận sẽ an ninh nhất trong toàn quốc, huy động đông đảo cảnh sát ; và người ta lại thấy lực lượng an ninh tươi cười chụp hình kỷ niệm với khách tham quan.
Những tấm huy chương xứng đáng, số vé bán ra cao nhất lịch sử
Các fan zone tiếp đón trên 4,5 triệu người trong hai tuần lễ. Ngay những ngày đầu tiên, trên đường đua xanh, kình ngư trẻ tuổi Léon Marchand đã làm nên thành tích chưa từng thấy : giành bốn huy chương vàng Olympic chỉ trong sáu ngày. Teddy Riner giữ vững chiếc ngai vàng nhu đạo của mình với huy chương vàng thứ ba về cá nhân và thứ hai về đồng đội. Paris 2024 kết thúc với 760 cuộc tranh tài trong 32 môn, gần 850 huy chương được trao, 400.000 chiếc bánh hot-dog bán ra tại chỗ.
Riêng đội tuyển Pháp với 64 huy chương trong đó có 16 huy chương vàng, đạt gấp đôi thành tích so với Thế vận hội Tokyo. Những ngôi sao thế giới như vận động viên thể dục dụng cụ Simone Biles hay Armand Duplantis trong môn nhảy sào của Thụy Điển đều không phụ lòng người hâm mộ. Olympic Paris sôi động đến nỗi những người hoài nghi nhất cũng lùng mua vé vào giờ chót, 9,5 triệu chiếc vé đã được bán ra, một con số kỷ lục trong lịch sử Thế vận hội. Sau bảy năm chuẩn bị và một tháng tăng tốc, người ta đã có "quyền được hạnh phúc".
Trong bài xã luận "Ngày hội", La Croix nhận xét Thế vận hội Paris làm người ta mơ mộng cho đến ngày cuối cùng, như trận đấu bóng rổ nữ nghẹt thở hôm qua giữa Pháp và Mỹ. Tại Paris và khắp nước Pháp, niềm hân hoan và tự hào vượt khỏi giới thể thao, lan tỏa trên đường phố và trên những khuôn mặt. Tinh thần Olympic tạo ra thái độ thân thiện với nhau như các ống kính đã ghi nhận. Thành công của sự kiện giúp Pháp có thể tự hào về cách tổ chức và óc sáng tạo, hy vọng rằng ma thuật Olympic không bị xóa mờ quá sớm.
Di sản của Thế vận hội 2024
An ninh được củng cố, tư pháp hiện đại hóa, sông Seine sạch hơn : Đó là các di sản của Thế vận hội Paris, theo Le Figaro. Lực lượng an ninh 35.000 người, riêng trong ngày khai mạc là 45.000 người, không ghi nhận sự cố nào đáng kể trong thời gian diễn ra Thế vận hội. Các đơn vị tuần tra cho biết không khí Olympic tương tự như thời kỳ hậu khủng bố Charlie Hebdo : dân Paris và du khách tỏ ra đầy cảm tình với cảnh sát, hiến binh. Việc xóa bỏ ranh giới hành chánh giữa các lực lượng và địa phương khác nhau giúp họ hoạt động hiệu quả hơn.
Các đơn vị Vệ binh Cộng hòa thực hiện 60 cuộc tuần tra trên lưng ngựa hàng ngày, được kỵ binh Qatar và Hà Lan hỗ trợ. Trang web song ngữ Anh-Pháp của bộ Nội vụ Pháp đạt 526.000 lượt truy cập trong thời gian Olympic, trong khi cả năm 2023 chỉ là 1.300.000 lượt. Tuy việc phân phát nước đóng chai miễn phí trong hệ thống xe điện ngầm kết thúc cùng với Thế vận hội, nhưng đã có gần 100 vòi nước công cộng được gắn thêm tại các trạm métro. Tư pháp được số hóa, chuẩn bị xử lý nhanh những trường hợp vi phạm, nhưng tương đối "thất nghiệp". Và kể từ tháng 7/2025 công chúng có thể bơi trên dòng sông Seine xinh đẹp, đã được đầu tư 1,4 tỉ euro để chống ô nhiễm.
Mạng lưới giao thông công cộng cải thiện đáng kể, tuyến métro số 14 và RER E được nối dài thêm. Mọi người đang bàn bạc giữ lại vạc lửa Olympic, hay năm vòng tròn thế vận ở tháp Eiffel hay không. La Croix bổ sung : Sau Thế vận hội, phong trào rèn luyện thể dục thể thao chắc sẽ tăng vọt, nên cần có cơ sở hạ tầng và và bộ máy phù hợp. Tương tự, Libération cho rằng "Di sản phi vật thể" của Paris 2024 là có thể bơi trên sông Seine, và một quốc gia thể thao.
Cuộc hành quân thần tốc của Ukraine vào đất Nga
Về cuộc chiến tranh Ukraine, Les Echos tóm tắt tình hình trong bài "Trước việc Ukraine đánh vào Kursk, Moskva dùng biện pháp gọi là ‘chống khủng bố’". Hành quân thần tốc, lực lượng Kiev chiếm được nhiều làng mạc và thành phố thuộc tỉnh Kursk của Nga gần biên giới. Theo các nguồn tin Nga, có ít nhất 1.000 quân nhân Ukraine với thiết giáp, drone và phòng không hùng hậu, vũ khí điện tử tham gia ; hình ảnh nhiều lính Nga bị bắt làm tù binh xuất hiện trên mạng xã hội. Cư dân hoảng loạn, chỉ trích chính quyền, trên 76.000 người đã được di tản. Ukraine kiểm soát Sudzha, nơi có đường ống dẫn khí đốt, đe dọa nhà máy điện nguyên tử Kursk.
Tối Chủ nhật, một vụ hỏa hoạn xảy ra tại tháp làm mát của nhà máy điện nguyên tử Zaporizhia. Bộ quốc phòng Nga khẳng định đã chận được "các nhóm cơ động" xâm nhập vào Tolpino, Juravli, Obshchy Kolodez cách Ukraine 30 kilomet đường chim bay, và Belovski ở phía đông. Trước đó vào thứ Bảy, lần đầu tiên tổng thống Volodymyr Zelensky nhìn nhận sự hiện diện của quân đội Ukraine tại vùng Kursk để "chuyển chiến tranh sang đất Nga".
Le Monde cho rằng Kiev chấp nhận rủi ro, nhằm cố gắng thay đổi chiều hướng cuộc chiến. Chỉ trong vài ngày, Ukraine đã chiếm được số đất tương đương với những gì đã bị Nga chiếm kể từ đầu 2023 đến nay - một đòn nặng cho Kremlin. Một video do một tài xế Nga quay được và đăng lên mạng sáng thứ Sáu cho thấy mười mấy quân xa Nga cháy rụi và xác chết nằm dài theo con đường chạy qua làng Oktyabrskoy. Kremlin khó thể tiếp tục nói với dân Nga là "mọi việc diễn ra như dự kiến". Một căn cứ không quân Nga cũng bị drone tấn công ở Lipetsk, cách biên giới 300 kilomet, phá hủy các kho chứa bom lượn tại đây.
Bí mật cho đến phút chót, chiến dịch Kursk gây chấn động
Chiến dịch này tỏ ra hoàn hảo : việc ém quân, thiết vận xa và các thiết bị sát biên giới Nga hoàn toàn bí mật, gây bất ngờ không chỉ cho quân Nga mà cả các quan sát viên quốc tế. Bloomberg dẫn một nguồn tin thân cận với Kremlin nói rằng tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov đã "làm ngơ" những cảnh báo của cơ quan tình báo. Dù kết cuộc như thế nào đi nữa, rõ ràng Kiev đã có được chiến thắng tâm lý quan trọng khi tiến vào lãnh thổ Nga sâu như vậy. Các tuyên truyền viên Nga tức giận, có người còn đòi dùng vũ khí nguyên tử.
Trả lời Libération, cựu tướng Pháp Dominique Trinquand nhận định vụ đột kích của Ukraine có mục tiêu vừa quân sự vừa tâm lý. Vừa buộc Nga phải đưa quân dự trữ từ Donetsk sang Kursk, vừa cho người Nga thấy chiến tranh nay trên đất họ. Ông cho rằng Ukraine điều đến hai lữ đoàn thiết giáp từ 6.000 đến 8.000 quân, còn theo Le Monde có thêm hai lữ đoàn được không vận đến. Trong khi Nga không có xe bọc thép tại chỗ mà chỉ có bộ binh ; Moskva có phản ứng tệ hại là gởi đến cả một đoàn xe tải chở quân và bị Ukraine diệt gọn. Rõ ràng là Moskva bị bất ngờ, nếu không Ukraine không thể chiếm được nhiều làng như vậy.
Les Echos nhận định, cuộc tiến công quá bất ngờ vào Kursk đã thay đổi thế trận tưởng chừng đang bế tắc, gây tiếng vang quốc tế đồng thời làm dấy lên niềm hy vọng cho người dân Ukraine. Chiến dịch đột kích này vừa làm giảm áp lực ở Donbass, vừa làm rối loạn hậu cần quân Nga qua việc đe dọa các tuyến đường bộ và đường xe lửa tiếp tế cho đội quân ở đông bắc. Và nếu lực lượng Ukraine trấn giữ được hơn 1.000 kilomet vuông đất chiếm được, sẽ đảo lộn tương quan một khi đàm phán.
Ông Mykhailo Podoliak, cố vấn tổng thống Ukraine nói, Nga coi mọi thỏa hiệp là một sự yếu đuối, nên cần làm cho họ hiểu rằng chiến tranh không diễn ra theo kịch bản của họ. Trong khi đa số người Ukraine vẫn luôn chống đối việc nhượng đất cho Nga dù ít hay nhiều, sự kiện Kursk đã tạo thế mạnh cho Kiev.
Phương Tây đứng về phía Ukraine
Trả lời Le Monde, ông Mykhailo Fedorov, bộ trưởng bộ chuyển đổi kỹ thuật số 33 tuổi của Ukraine cho biết "Trong một cuộc chiến tranh phi đối xứng, cần sử dụng các công nghệ gây bất ngờ cho kẻ thù". Bên cạnh lực lượng drone sẽ có thêm chó robot làm những nhiệm vụ nguy hiểm, và nhất là công nghệ phối hợp tác chiến giữa các loại vũ khí, và bảo mật các kênh liên lạc, vì Nga cũng chạy đua trong lãnh vực này. Bản thân công nghệ cũng chưa đủ, mà quân đội cần nhanh chóng hội nhập, và quá trình chuyển đổi đang diễn ra.
Le Monde nhận định trong chiến dịch tiến công vào Kursk, phương Tây lập tức đứng về phía Ukraine. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken còn khẳng định sẽ gởi cho Kiev "một lô đạn pháo lớn mà Ukraine đang cần khẩn cấp. Sự hỗ trợ này sẽ giúp Ukraine bảo vệ lực lượng và dân chúng, củng cố năng lực ở tiền tuyến". Tuy nhiều xe quân sự do phương Tây viện trợ được nhận ra trong các video và ảnh của Nga, không có đồng minh nào phàn nàn cả !
Thụy My