Ông Antonio Guterres (trái) tuyên thệ nhậm chức tổng thư ký trước chủ tịch Đại hội đồng Peter Thomson, tại New York ngày 12/12/2016. REUTERS/Lucas Jackson
Chính trị gia người Bồ Đào Nhà Antonio Guterres chính thức trở thành nhà lãnh đạo Liên Hiệp Quốc ngày 01/01/2017 trong khi tổ chức này đang tỏ ra bất lực về cuộc khủng hoảng tại Syria. Tân tổng thư ký không giấu tham vọng tìm được giải pháp cho bế tắc hiện nay.
Cựu thủ tướng Bồ Đào Nha 67 tuổi sẽ thay thế ông Ban Ki Moon với nhiệm kỳ 5 năm. Nhận được sự ủng hộ tuyệt đối, tân tổng thư ký Antonio Guterres được kỳ vọng mang lại hơi thở mới cho Liên Hiệp Quốc vì "ông là một người hoàn hảo" cho vị trí này, theo phát biểu của một đại sứ phương Tây.
Tuy nhiên, nhiều vấn đề phức tạp đang chờ tân tổng thư ký. Ngoài các hồ sơ Syria, Nam Sudan, Yemen, Burundi hay Bắc Triều Tiên, ông Antonio Guterres sẽ còn phải đối mặt với một Hội Đồng Bảo An bị chia rẽ và một bộ máy hành chính nặng nề mà ông muốn cải cách để "hoạt bát, tinh thông và hiệu quả hơn".
Thêm vào đó là ảnh hưởng của sự kiện Donald Trump sẽ chính thức nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ vào ngày 20/01/2017. Tỉ phú New York luôn thể hiện sự nghi ngờ, thậm chí là coi thường, đối với Liên Hiệp Quốc và từng dọa xem xét lại thỏa thuận Paris về khí hậu. Trong khi đó, Hoa Kỳ là một trong các nước đóng góp nhiều nhất cho định chế quốc tế này, chiếm đến 22% ngân sách.
Ông Guterres kế nhiệm tổng thư ký Ban Ki Moon trong bối cảnh Nga đang làm chủ cuộc chiến tại Syria và quân đội của chính quyền Bachar Al Assad chiếm lại được thành phố lớn thứ hai của Syria. Ông sẽ phải nhanh chóng đưa ra những ý tưởng để giải quyết cuộc xung đột này, song cho đến nay, theo một nhà ngoại giao, tân tổng thư ký "chưa đưa ra bất kỳ đề xuất nào".
Bản thân chính trị gia người Bồ Đào Nha thừa nhận chức vụ "tổng thư ký không phải là ông chủ của thế giới" mà phụ thuộc vào thiện ý của các cường quốc. Sau một nhiệm kỳ thiếu ý tưởng và sức hút của ông Ban Ki Moon, nhiều nhà ngoại giao hy vọng đến một sự thay đổi về phương pháp và nhân cách để giúp Liên Hiệp Quốc trở nên năng động hơn.
Thu Hằng