"Việt Nam cần thực hiện đúng những gì đã tuyên bố" (RFA, 13/12/2017)
Nhân dịp Dân biểu Alan Lowenthal đến thăm Đài Á Châu Tự Do vào sáng thứ Ba, ngày 12 tháng 12 năm 2017 và có cuộc trao đổi ngắng với Ban Việt ngữ liên quan tình hình nhân quyền tại Việt Nam trong năm 2017.
Dân biểu Liên bang Alan Lowenthal tại văn phòng Ban Việt ngữ, Đài RFA sáng ngày 12/12/17. RFA
Hòa Ái : Trước hết, xin được hỏi Dân biểu Alan Lowenthal, ông đánh giá thế nào về tình hình nhân quyền tại Việt Nam trong năm nay ?
Alan Lowenthal : Tôi tiếp tục quan ngại tình hình nhân quyền tại Việt Nam trong năm mới 2018. Việt Nam vẫn chưa có tự do tôn giáo, như trường hợp của Hòa thượng Thích Quảng Độ còn bị quản thúc tại chùa. Nhiều blogger bị bắt giữ và cầm tù. Mỗi khi một tù nhân lương tâm được trả tự do thì lại có nhiều người khác bị bách hại.
Việt Nam thực hiện một vài bước tiến nhưng cũng có nhiều hành động thụt lùi trong vấn đề nhân quyền.
Tôi cũng quan ngại vấn đề liên quan ngư dân và công nhân tại khu vực Bắc miền Trung không nhận được đầy đủ số tiền bồi thường thiệt hại do ô nhiễm môi trường, bởi nhà máy thép Formosa thải độc tố ra biển làm ảnh hưởng cuộc sống của rất nhiều người.
Vì thế, tôi không chỉ rất quan ngại về tình hình nhân quyền tại Việt Nam, mà tôi còn lo ngại cho các quyền của công nhân và của người lao động cũng như quyền về môi trường của người dân Việt Nam.
Hòa Ái : Trong năm qua, Chính quyền Hà Nội lên tiếng khẳng định rằng họ đã có các nỗ lực để cải thiện nhân quyền ở Việt Nam. Ông đồng ý với điều này không, thưa ông ?
Alan Lowenthal : Tôi không nghĩ vậy. Tôi ghi nhận là Việt Nam đã thực hiện một số việc như gần đây họ trả tự do cho Mục sư Nguyễn Công Chính, một mục sư thuộc Hội thánh Tin lành Lutheran đã giúp đỡ cho nhiều người sắc tộc thiểu số. Thế nhưng, sau khi Mục sư Nguyễn Công Chính được ra tù trước thời hạn thì những người khác bị bắt giữ. Cho nên, như tôi đa nói là họ thực hiện một vài bước tiến rất dè dặt nhưng lại có nhiều bước lùi vì vẫn không cho tự do tôn giáo, tự do biểu đạt và tụ do truyền thông ở Việt Nam. Họ vẫn kiểm soát một cách chặt chẽ. Do đó, tôi nghĩ có tiến bộ một chút xíu thôi vì Chính quyền Việt Nam còn bắt bớ quá nhiều người dân khi những người này thể hiện các quyền tự do của họ.
Hòa Ái : Có phải ông muốn nhắc đến trường hợp của Blogger Mẹ Nấm, Luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài…
Alan Lowenthal : Đúng vậy !
Hòa Ái : Thưa ông, trong năm 2018, Hành pháp và Lập pháp Hoa Kỳ cần làm gì để thúc đẩy cải thiện tình hình nhân quyền tại Việt Nam ?
Alan Lowenthal : Chúng tôi cần phải tiếp tục gây áp lực đối với Việt Nam trong lúc họ thắt chặt hơn nữa trong ban giao kinh tế với Hoa Kỳ. Việt Nam muốn ký kết hợp đồng thương mại với Hoa Kỳ để gia tăng xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Và nếu chúng tôi hợp tác theo mong muốn của Việt Nam thì chúng tôi sẽ yêu cầu Hà Nội làm đúng theo những gì như họ tuyên bố. Hoa Kỳ không đòi hỏi Việt Nam phải làm gì thêm, mà chỉ cần phải có trách nhiệm để cho dân chúng tự do tín ngưỡng và tôn giáo, những người dân cất lên tiếng nói phản biện không bị bắt bớ, đặc biệt là blogger và luật sư. Và một điều quan trọng khác là Chính phủ Việt Nam bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân trong thảm họa môi trường biển. Thảm họa môi trường này thật tồi tệ !
Hòa Ái : Cảm ơn Dân biểu Alan Lowenthal dành cho RFA cuộc phỏng vấn này.
Thưa quý vị, vào ngày 7 tháng 12 vừa qua, Dân biểu Alan Lowenthal cùng nhiều Dân biểu và Thượng nghị sĩ đã đệ trình nghị quyết lên Quốc Hội Hoa Kỳ, ghi nhận Ngày Nhân quyền 2017 như một thông điệp nhắc nhở các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam phải tôn trọng nhân quyền và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục lên tiếng tranh đấu cho các quyền tự do căn bản của người dân bất kể quốc gia nào.
Hòa Ái
**********************
Phỏng vấn Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng (RFA, 11/12/2017)
Diễn Đàn Liên Âu 19
Trong hai ngày 5 và 6 tháng 12 vừa qua, Liên Âu tổ chức lần thứ 19 Diễn Đàn Liên Âu và các tổ chức Phi Chính phủ tại thủ đô Brussels với chủ đề : "Nhân quyền bị hăm dọa : Thăm dò lối tiếp cận mới trong bối cảnh của cuộc thách thức toàn cầu". Về tham dự có trên 250 nhà hoạt động, nhà nghiên cứu và người bảo vệ nhân quyền đến từ 60 quốc gia trên năm Châu như Châu Âu, Châu Á, Bắc và Nam Mỹ Châu, Úc Châu và Châu Đại dương.
Ông Jan Figel, Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng (bên phải) trả lời truyền thông ở Naja. Ảnh chụp ngày 7 tháng 2 năm 2017. AFP photo
Vào ngày đầu tiên, 5 tháng 12, tổ chức Quê Mẹ - Ủy ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam được mời làm Chủ tọa cuộc hội luận mang đề tài "Sự bất bao dung của một số quốc gia và xã hội Á Châu đối với tôn giáo, tín ngưỡng hay các ý thức hệ đa dạng". Khách mời thuyết trình gồm có ông Jan Figel, Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng ngoài các quốc gia Liên Âu, bà Mercedes Garcia Perez, Trưởng Vụ Nhân quyền tại Bộ Ngoại giao Liên Âu, ông Andrew Khoo, Luật sư nổi tiếng nhân quyền tại Mã Lai, ký giả Julfikar Ali Manik, người Bangladesh được nhiều giải thưởng của New York Times, và ông Dolka Isa, nhà hoạt động Hồi giáo Uyghur. Thành phần tham dự gồm các nhà hoạt động đến từ Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Tây Tạng, Mã Lai, Bangladesh, Ấn Độ, Miến Điện và Thái Lan. Tổ chức Quê Mẹ - Ủy ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam đại diện cho Việt Nam.
Bà Mercedes Garcia Perez, Trưởng Phái đoàn Liên Âu đến Hà Nội dự cuộc Đối thoại Nhân quyền Liên Âu – Việt Nam ngày 1 tháng 12 vừa qua, phát biểu qua bài nói về tự do tôn giáo hay tín ngưỡng tại Á châu, bà cho biết rằng những vi phạm nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam sẽ va chạm nghiêm trọng đến Hiệp ước Tự do mậu dịch Liên Âu - Việt nam hiện đang bàn thảo giữa Brussels và Hà Nội.
Trong bài phỏng vấn dành riêng cho phóng viên Đài Á Châu Tự do, ông Jan Figel, Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng, cho biết những cố gắng của Liên Âu là luôn gây áp lực cho sự tôn trọng các quyền cơ bản trong thế giới.
Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng là một thử nghiệm cho mọi nhân quyền
Ỷ Lan : Thưa ông Jan Figel, ông vừa phát biểu tại Diễn Đàn Liên Âu và các tổ chức Phi Chính phủ về tự do tôn giáo hay tín ngưỡng tại Á châu. Theo ông vì sao quyền tự do này quan trọng đến thế ?
Jan Figel : Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng không những quan trọng cho các tôn giáo, mà cho tất cả chúng ta, vì nó tương liên với nhân phẩm của mọi người, tại mỗi quốc gia. Nó là tự do tư tưởng, tự do lương tâm, tự do tin hay không tin, tự do thay đổi tôn giáo. Từ quan điểm này, nó là một trong những chìa khóa hướng tới văn hiến.
Thứ hai, Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng là một thử nghiệm cho mọi nhân quyền. Nếu quyền này bị giới hạn, thì mọi quyền dân sự và chính trị cũng bị giới hạn theo.
Thứ ba, Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng dự phần cho việc quản lý hoàn hảo xã hội.
Vì thế, những gì chúng ta đóng góp cho sự thăng tiến bền vững và thiết lập tự do tôn giáo hay tín ngưỡng trong thế giới, đặc biệt tại Á châu, là điều quan trọng. Một mặt, Á Châu đại diện cho tiềm lực nhân sinh khổng lồ, nhưng mặt khác, đang có sự hiện diện một số hoàn cảnh tiêu cực. Một số các quốc gia có dân số đông tại Á Châu giới hạn hoặc khắc nghiệt với tự do tôn giáo, đồng thời toàn bộ tình hình nhân quyền trong những quốc gia này rất tiêu cực. Cho nên sự tiêu cực trầm trọng này là thông điệp báo động, mà cũng là lời kêu gọi chúng ta phải làm mạnh hơn nữa, cộng tác với khối nhân dân, với chính quyền, với các xã hội dân sự để thăng tiến nhân quyền cho mọi người, mọi quốc gia.
Ỷ Lan : Ông là người Slovakia, một quốc gia cựu cộng sản, nay đã bước sang chế độ dân chủ. Cuộc phỏng vấn dành cho Đài Á Châu Tự do sẽ được phát về Việt Nam, là quốc gia Cộng sản chưa làm bước chuyển hóa sang dân chủ. Ông có ý kiến gì về Việt Nam, và trong cương vị Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng, ông có ý định viếng thăm Việt Nam hay không ?
Jan Figel : Tôi sẵn sàng thăm viếng Việt Nam. Chuyến đi sắp tới tại Á Châu là Pakistan, tôi hy vọng có dịp thăm viếng nhiều quốc gia trong vùng.
Hãy nhớ rằng tất cả chúng ta sinh ra trong tự do và bình đẳng. Sự tự do và nhân phẩm ta đang bàn, phải được mọi người tôn trọng và thăng tiến, kể cả mọi thể chế, mọi chính quyền tại bất cứ quốc gia nào. Vì vậy, tôi cầu mong nhân dân Việt Nam cũng như nhân dân các nước khác đừng đánh mất niềm hy vọng, đừng bỏ rơi cuộc dấn thân bảo vệ nhân phẩm, tự do và trách nhiệm.
Chế độ Cộng sản tại Châu Âu bị sụp đổ vì đã không thể duy trì. Nhân dân không còn tin vào Cộng sản. Một đảng độc quyền tự nó đã cấm ngặt sự đa dạng, không cho phép cạnh tranh cho sự tiến bộ. Chúng ta cần một xã hội tự do và công bằng. Đây là một giấc mộng, nhưng tôi tin chắc rằng, nhanh hay chậm, Việt Nam sẽ đổi thay cùng với nhân dân trong thế giới.
Ỷ Lan : Xin cảm ơn Ông Jan Figel.