Canada tuyên bố sẽ ký kết Hiệp Định TPP mới gồm 11 nước (RFI, 24/01/2018)

Chính quyền Canada ngày hôm qua, 23/01/2018, đã loan báo việc sẽ ký kết Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương, phiên bản mới, đã được 11 nước còn lại điều chỉnh sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp định. Quyết định ký kết TPP được loan báo vào lúc các nhà thương thuyết Canada, Mêhicô và Mỹ khởi động vòng đàm phán thứ 6 về hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ NAFTA năm 1994 mà Washington đã đe dọa sẽ hủy bỏ.

Canada quyết định ký kết TPP mới cùng lúc khởi động vòng đàm phán thứ 6 về hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ NAFTA. Reuters/Edgard Garrido/File Photo

Canada nằm trong số 12 nước thành viên ban đầu đã ký hiệp định TPP. Tuy nhiên, Canada lại là một trong những nước vào cuối năm ngoái, đã từng gây trở ngại cho việc thông qua dự thảo hiệp định TPP sửa đổi mà 11 nước còn lại trong nhóm đã cố hoàn tất để tiếp tục tiến trình thành lập vùng tự do mậu dịch xuyên Thái Bình Dương mà không có Mỹ.

Đàm phán vẫn tiếp diễn, và trong hai ngày 22-23/01 vừa qua, đại diện 11 nước còn lại trong TPP đã họp lại tại Tokyo để hoàn thiện các chi tiết và thông qua dự thảo hiệp định mới, được đặt tên lại là CPTPP - Hiệp Định Toàn Diện và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương.

Theo thông báo của Nhật Bản, hiệp định CPTPP sẽ được ký kết tại Chi Lê vào ngày 08/03 tới đây.

Theo các nhà quan sát, với việc tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa rút Hoa Kỳ ra khỏi NAFTA, trong lúc việc đạt được thỏa thuận NAFTA mới còn cần rất nhiều thời gian, Canada đã cảm thấy là cần phải ký kết ngay hiệp định TPP để bảo tồn lợi ích của mình.

Phát biểu tại Diễn Đàn Kinh Tế Thế Giới Davos, thủ tướng Canada Justin Trudeau khẳng định là nước ông "đang nỗ lực đàm phán (lại) NAFTA và ông cũng biết rõ là những điều mà Canada có thể hoàn thành với các đối tác trong CPTPP sẽ không chỉ tốt cho người dân Canada mà còn cho mọi công dân của cả 11 quốc gia" trong khối.

Mai Vân

***************

TPP không Hoa Kỳ sẽ được ký vào tháng 3 (RFA, 23/01/2018)

Mười một quốc gia xúc tiến Hiệp Định Thương Mại Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương- TPP sau khi Hoa Kỳ rút sẽ ký kết thỏa thuận vào tháng ba tới đây tại Chi-lê.

Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh (trái) bắt tay Bộ trưởng Kinh tế Nhật BẢn Toshimitsu Motegi (phải) tại cuộc họp báo về TPP bên lề APEC tại Đà Nẵng hôm 11/11/2017 - AFP

Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Toshimitsu Motegi vào ngày 23 tháng một cho biết như vừa nêu. Theo ông Toshimitsu Motegi thì TPP-11 hay còn gọi là Hiệp Định Thương Mại Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương Tiến Bộ và Toàn Diện CPTPP sẽ là cơ chế đối chọi chế độ bảo hộ mậu dịch đang trỗi dậy tại nhiều nơi trên thế giới.

Nhật Bản sẽ thuyết phục Hoa Kỳ về tầm quan trọng của CPTPP với hy vọng Washington trở lại tham gia thỏa ước mậu dịch này. Vào tuần qua, thủ tướng Úc, Malcom Turnbull, cũng nói là sẽ để mở cơ hội gia nhập cho phía Mỹ.

Thông báo về kế hoạch ký kết thỏa thuận CPTPP được xem là một thắng lợi lớn cho Tokyo. Chính phủ của thủ tướng Shinzo Abe lâu nay vận động mạnh để cứu vãn TPP sau khi tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi thỏa thuận ngay sau khi lên nắm quyền vào tháng một năm 2017.

Đại diện thương mại của 11 nước vừa qua gặp nhau tại Tokyo để đàm phán giải quyết những bất đồng còn lại, trong đó có vấn đề về bảo hộ ngành công nghiệp giải trí của Canada như phim ảnh, TV và âm nhạc.

Tại Diễn Đàn Kinh Tế Thế Giới ở Davos, Thụy Sĩ, Thủ tướng Canada Justin Trudeau gọi CPTPP là một thỏa thuận đúng đắn.

Bộ trưởng Kinh tế Nhật cho biết thêm là Canada với mong muốn bảo hộ sản phẩm của ngành công nghiệp văn hóa, và Việt Nam với quan ngại về luật bảo vệ người lao động, sẽ trao đổi văn bản phụ riêng với các thành viên khác tham gia CPTPP tại lễ ký kết vào tháng ba ở Chi-lê.

********************

Hoàn tất đàm phán TPP-11, sẽ sớm được ký trong tháng 3/2018 (Zing, 23/01/2018)

 11 nước còn lại trong TPP đã thống nhất được các điều khoản cho "phiên bản" mới của hiệp định này - CPTPP, và việc ký kết sẽ được diễn ra vào tháng 3 tới, theo lịch trình ban đầu.

Nguồn tin từ đoàn đàm phán Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cho biết đoàn đàm phán các nước TPP-11 đã kết thúc đàm phán các điều khoản của hiệp định mới vào chiều nay (23/1) ở Tokyo. Việc ký kết sẽ tiến hành vào ngày 8/3 tại Chile.

Đối với 4 điều khoản mà cuộc họp tại Đà Nẵng đã nhất trí phải tìm được sự đồng thuận và hoàn tất trước ngày ký kết, văn bản sau cuộc họp tại Tokyo xác nhận vấn đề trên đã được giải quyết.

Điều khoản 1 và 2, tức điều khoản về doanh nghiệp do nhà nước sở hữu và điều khoản về các biện pháp thương mại và đầu tư không thích hợp, đã được tạm hoãn thực thi. Điều khoản 3 và 4, tức điều khoản về giải quyết tranh chấp và điều khoản về sự loại trừ văn hóa (vấn đề của Canada), sẽ được giải quyết trong Phụ lục.

Các quan chức cấp cao tham dự cuộc họp cũng xác nhận việc soạn thảo văn bản pháp lý trong tiếng Anh đã hoàn tất và việc dịch thỏa thuận sang tiếng Tây Ban Nha và tiếng Pháp trong vài tuần.

Khúc mắc cuối cùng trước khi các nước đạt được thống nhất là từ phía Canada.

Ông Toshimitsu Motegi, bộ trưởng phụ trách TPP của Nhật Bản, phát biểu trong cuộc họp kéo dài 2 ngày ở Tokyo. Ảnh : Kyodo.

Trước đó, Reuters đưa tin các nước đã bắt đầu họp tại Tokyo, Nhật Bản từ ngày 22/1 nhằm xóa bỏ những khác biệt cuối cùng về luật lao động và sở hữu trí tuệ.

Tuy nhiên, Canada đã cho thấy ý định không vội vàng ký kết thỏa thuận TPP nếu không đạt được nhượng bộ về bảo hộ các ngành công nghiệp truyền thống như phim ảnh, truyền hình và âm nhạc.

Kỳ vọng dành cho cuộc họp ở Tokyo là các nước có thể đẩy nhanh đàm phán để ký kết hiệp định vào tháng 3/2018.

CPTPP là tên gọi mới của Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP). Sau khi Mỹ rút ra, 11 nước còn lại đã tiếp tục đàm phán để TPP có thể đi vào hiệu lực.

Cuộc họp tại Đà Nẵng vào tháng 11/2017 đã quyết định đổi tên TPP thành CPTPP. Các bộ trưởng cũng thống nhất giữ nguyên những nội dung TPP cũ nhưng cho phép các nước tạm hoãn một số nội dung để "bảo đảm lợi ích chung, tính đến trình độ của từng nước". Ngay từ cuộc họp này, Canada đã cho thấy họ là phía đàm phán cứng rắn nhất khi nhất quyết không chịu hoãn một số điều khoản.

TPP 11 bao gồm 11 quốc gia thành viên trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Đồ họa: Canada West Foundation.

Theo quy định TPP ban đầu, tỷ lệ GDP của các nước triển khai phải đạt được 85% tổng GDP của 12 nước (ký năm 2013) thì hiệp định mới có hiệu lực. Với việc Mỹ chiếm 60% GDP, TPP ít nhất sẽ cần thay đổi điều khoản hiệu lực để có thể bắt đầu.

Việc "đóng băng" hay treo một số điều khoản của thoả thuận là biện pháp dễ nhất cho các nước vào lúc này để có thể tiếp tục triển khai - trong khi vẫn hy vọng Mỹ có thể trở lại vào tương lai.

Phương Thảo