Davos : Lãnh đạo các nước kêu gọi toàn cầu hóa cần "có đạo lý" hơn (RFI, 27/01/2018)
Diễn đàn Kinh tế thế giới lần thứ 48 tại Davos, Thụy Sĩ kết thúc hôm qua, 26/01/2018. Hơn 3.000 người tham dự Diễn đàn, trong số đó có hơn 1.900 lãnh đạo doanh nghiệp, 70 nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ, cùng nhiều nhà hoạt động xã hội dân sự nổi tiếng. Một trong những tiêu điểm của Diễn đàn kinh tế đa phương này là sự hiện diện của tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, nổi tiếng với quan điểm bảo hộ mậu dịch.
Diễn đàn Kinh tế Davos, Thụy Sĩ, kết thúc ngày 26/01/2018. Reuters/Carlos Barria
Tuy nhiên, lo ngại trước một viễn cảnh khủng hoảng kinh tế mới, cùng đòi hỏi tiến trình toàn cầu hóa phải công bằng hơn là những nét chính của tuần lễ nhiều hoạt động này, như nhận định của đặc phái viên RFI Mounia Daoudi từ Davos :
"Nếu như có một điều gì tạo được đồng thuận năm nay tại Diễn đàn Davos, thì đó là kinh tế toàn cầu đã được cải thiện và đây là điều không thể phủ nhận. Tăng trưởng trở lại trên mọi Châu lục. Thế nhưng, có một nghịch lý là các bất trắc đè nặng lên chiều hướng phục hồi này cũng chưa bao giờ lớn đến như vậy. Cơn hưng phấn của các thị trường tài chính, lập hết kỷ lục này đến kỷ lục khác, khiến người ta lo ngại một bong bóng tài chính, và một khủng hoảng mới còn kinh hoàng hơn nhiều so với năm 2008.
Tại Davos, tất cả các lãnh đạo chính trị kế tiếp nhau lên diễn đàn đều kêu gọi tiến trình toàn cầu hóa cần phải có đạo lý hơn, có nghĩa là cần ưu tiên chia sẻ các nguồn phúc lợi, phương tiện duy nhất để chống lại các xu thế cực đoan các loại.
Diễn đàn Davos cũng chứng kiến sự trở lại của nước Pháp. Tổng thống Emmanuel Macron có một bài phát biểu rất được hoan nghênh, trong đó ông đặt vấn đề xem xét lại dự án xây dựng Châu Âu và thế giới, với việc xác lập một "khế ước nhân loại’ về các tài sản chung. Một khế ước để mọi người chung tay đầu tư, chia sẻ và bảo vệ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đến Davos để ca ngợi cuộc cải cách thuế vừa được Quốc Hội thông qua, và kêu gọi các chủ lớn đầu tư. Ông Trump quảng bá : "Đây là thời điểm tốt nhất cho đầu tư". Tuy nhiên khẩu hiệu mới của Donald Trump, "Nước Mỹ trước đã, không phải là nước Mỹ một mình" không khiến ai bị mắc lừa".
Trọng Thành
*******************
Bảo tàng muốn cho ông Trump mượn bồn cầu vàng thay vì tranh Van Gogh (VOA, 26/01/2018)
Viện bảo tàng Guggenheim ở New York từ chối khi Tòa Bạch Ốc hỏi mượn một bức tranh của danh họa Van Gogh nhưng, thay vào đó, mở lời sẵn sàng cho mượn một tác phẩm nghệ thuật khác : chiếc bồn cầu hoạt động đầy đủ, bằng vàng 18 karat.
Chiếc bồn cầu vàng 18 karat được đặt tên 'America' tại bảo tàng Guggenheim, New York.
Chiếc bồn cầu này được dùng một một vật trưng bày tương tác tạm thời tại một trong những phòng vệ sinh công cộng của viện bảo tàng. Chiếc bồn cầu có tên gọi ‘America’ được mô tả như một sự châm biếm sự giàu có thặng dư.
Tổng thống Donald Trump và đệ nhất phu nhân Melania đã hỏi mượn bức tranh ‘Phong cảnh tuyết’ của họa sĩ lừng danh Van Gogh để trưng bày tại nhà riêng.
Tờ Washington Post loan tin ngày 25/1 rằng người phụ trách bảo tàng, Nancy Spector, đã email tới Tòa Bạch Ốc thông báo viện bảo tàng không thể đáp ứng lời đề nghị ‘mượn’ bức họa, nhưng bà cho hay nghệ nhân chế tác ra chiếc bồn cầu vàng, Maurizio Cattelan, "muốn cho Tòa Bạch Ốc mượn một thời gian dài".
"Chiếc bồn cầu dĩ nhiên là cực kỳ giá trị và có phần mong manh, nhưng chúng tôi sẽ cung cấp cách hướng dẫn lắp đặt và bảo quản", bà Spector viết trong email, theo tường thuật của Washington Post.
Phát ngôn nhân viện bảo tàng Guggenheim, bà Sarah Eaton, xác nhận rằng bà Spector đã gửi email tới Tòa Bạch Ốc hôm 15/9 năm ngoái.
Tòa Bạch Ốc không phản hồi yêu cầu bình luận từ báo Washington Post về việc này.
********************
Chính sách mới của Mỹ về vũ khí hạt nhân gây lo ngại (RFI, 25/01/2018)
Vào tuần tới, Lầu Năm Góc sẽ công bố chính sách của tổng thống Donald Trump về vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ. Một bản dự thảo của chính sách mới này vừa được báo chí Mỹ tiết lộ và đang gây lo ngại cho các chuyên gia, vì họ sợ nó sẽ kéo theo một cuộc chạy đua vũ trang mới và làm tăng thêm nguy cơ tính toán sai lầm dẫn đến chiến tranh nguyên tử.
Các nhà tranh đấu phong trào chống vũ khí hạt nhân quốc tế ICAN biểu tình với mặt nạ tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un, trước Đại sứ quán Bắc Triều Tiên, Berlin, ngày 13/09/2017. Britta Pedersen / dpa / AFP
Trong bản Đánh giá Khả năng Hạt nhân (Nuclear Posture Review), bộ quốc phòng Hoa Kỳ muốn xem xét lại kho vũ khí hạt nhân của nước này và muốn phát triển một loại vũ khí nguyên tử mới, có cường độ hạn chế. Như vậy là Washington nay có chính sách khác hẳn chính sách của cựu tổng thống Barack Obama, người mà vào năm 2009 ở Praha đã ra lời kêu gọi tiêu hủy hoàn toàn các loại vũ khí hạt nhân.
Đánh giá rằng tình hình thế giới hiện nay phức tạp hơn rất nhiều so với năm 2010 (thời điểm mà bộ Quốc phòng Mỹ công bố bản đánh giá mới nhất), Lầu Năm Góc cho rằng kho vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ phải thích ứng với những mối đe dọa mới, đặc biệt là từ Bắc Triều Tiên, Trung Quốc và Nga.
Trong lời mở đầu của bản dự thảo nói trên, bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ nay đang đối đầu với một mối đe dọa hạt nhân đa dạng hơn và lớn hơn bao giờ hết. Cho nên, Lầu Năm Góc đề nghị phát triển những loại vũ khí nguyên tử mới, với cường độ hạn chế, còn được gọi là "vũ khí hạt nhân mini". Những vũ khí này có khả năng phá hủy các căn hầm hoặc các cơ sở chôn sâu dưới đất.
Đặt trong giả thuyết là Hoa Kỳ sẽ không bao giờ sử dụng các vũ khí hạt nhân quy ước, quá mạnh và có sức tàn phá quá lớn, Lầu Năm Góc dự trù phát triển những vũ khí có sức công phá thấp hơn, nhưng có khả năng đánh sâu vào hàng phòng thủ của đối phương, chẳng hạn như các tên lửa hải đối địa.
Đối với ông Barry Blenchman, đồng sáng lập viên trung tâm nghiên cứu chính sách Stimson Center ở Washington, một chuyên gia về chống phổ biến hạt nhân, bản đánh giá nói trên là một bước lùi so với những nỗ lực của những chính quyền trước đây nhằm làm giảm bớt nguy cơ xung đột hạt nhân.
Về phần Hans Kristensen, giám đốc dự án thông tin hạt nhân của Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, ông cho rằng chiến lược quân sự của Mỹ không cần đến một loại vũ khí nguyên tử mới. Theo ông Kristensen, có thể dự trù một kịch bản trong đó tổng thống Mỹ sẽ bớt ngần ngại sử dụng một vũ khí nguyên tử, nếu ông nghĩ rằng nó sẽ không gây nhiều thương vong cho thường dân.
Trong khi đó, dân biểu Adam Smith (Dân Chủ), thuộc Ủy ban Quân sự Hạ viện Mỹ, tức là ủy ban giám sát các hoạt động của Lầu Năm Góc, thì nhận định rằng những đề xuất của bộ quốc phòng không giúp gia tăng bảo đảm an ninh cho Hoa Kỳ, mà trái lại sẽ kéo theo một cuộc chạy đua vũ trang mới và làm gia tăng nguy cơ tính toán sai lầm dẫn đến chiến tranh hạt nhân.
Tuy nhiên, đối với ông Matthew Costlow, một nhà phân tích quốc phòng thuộc Viện quốc gia chính sách công, những mối quan ngại nói trên là quá đáng, vì trật tự hạt nhân của thế giới sẽ không thể bị xáo trộn do việc thêm bớt một vài đầu đạn nguyên tử bởi một cường quốc hạt nhân có trách nhiệm như Hoa Kỳ.
Vấn đề là vào năm 2010, cựu tổng thống Obama đã ký với tổng thống Nga thời đó là Dmitri Medvedev một hiệp ước gọi là START mới, dự trù giảm đáng kể kho vũ khí hạt nhân của hai nước. Hiệp ước này sẽ hết hạn vào năm 2021, thời điểm có thể ông Donald Trump làm tổng thống nhiệm kỳ hai. Một số chuyên gia sợ rằng ngôn từ của chính sách mới về vũ khí hạt nhân Mỹ có thể khiến cho thương thuyết với Nga về việc triển hạn hiệp ước này thêm khó khăn.
Thanh Phương