Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

14/03/2018

Cựu điệp viên Nga tại Anh bị đầu độc : khủng hoảng ngoại giao quốc tế

Tổng hợp

Ly kỳ nhưng có thật : Bí mật gián điệp tại Anh (Người Việt, 14/03/2018)

Khi ông Sergei Skripal rời nước Nga năm 2010, cuộc đời ông có vẻ đã đi vào một giai đoạn sáng sủa hơn. Như là một phần của một cuộc trao đổi điệp viên với Anh và Mỹ, gián điệp nhị trùng này của cơ quan tình báo MI6 của Anh đã rời khỏi xà lim trong nhà tù của Nga để sống một cuộc đời an nhàn vùng ngoại ô một thành phố nhỏ tại Wiltshire nước Anh. Sau những năm dài sống trong nguy hiểm, nay ông chắc hẳn đã được về hưu trong cảnh thanh nhàn.

anh1

Bà Thủ tướng Theresa May đã đọc một bài diễn văn nẩy lửa tố cáo ông Putin là đã "vũ khí hóa thông tin để tạo ra chia rẽ tại phương Tây".

Nhưng ngày 5 tháng Ba vừa qua, ông cùng cô con gái Yulia được người ta khám phá ra nằm mê man trên một chiếc ghế công viên tại thành phố Salisbury, nạn nhân của cái mà cảnh sát gọi là hơi độc tấn công vào hệ thần kinh. Một viên cảnh sát, người đầu tiên đến hiện trường cấp cứu cho ông cũng bị trúng độc và phải nằm bệnh viện. Và vào lúc này hai cha con ông vẫn còn ở trong tình trạng nguy kịch tại bệnh viện.

Mặc dầu cuộc điều tra chưa kết thúc, nhưng nhiều dấu hiệu đã chỉ đến nước Nga. Vụ này đã gợi lại cho người ta so sánh với một vụ án mạng khác, vụ ám sát Alexander Litvinenko tại Luân Ðôn năm 2006. Ông Litvinenko, một gián điệp Nga quay sang chỉ trích ông Vladimir Putin đã chết sau khi uống phải một tách trà có nhiễm chất polonium 210, một chất phóng xạ cực độc. Một cuộc điều tra chính thức sau đó đã đến kết luận rằng vụ giết người này có "nhiều khả năng" có sự đồng ý của ông Putin. Ngày 6 tháng Ba, Boris Johnson, ngoại trưởng Anh đã lên tiếng tố cáo Nga là một thế lực "ác độc và phá hoại". Về phần mình Nga đã phủ nhận mọi dính líu đến việc ám sát ông Skripal và tố cáo ngược lại Anh là đã lãnh đạo một chiến dịch chống Nga.

Ðiều tra tội ác này và đưa ra một phản ứng đã bị làm khó khăn hơn bởi sự xóa nhòa biên giới giữa những hành động thực hiện bởi nhà nước Nga và những hành động bởi các cá nhân làm thay cho nhà nước Nga. Kể từ sau vụ Litvinenko, các hành động của Nga chống lại các người bất đồng chính kiến trong nước, các đối thủ tại Ukraine và tại Syria hay là trong không gian ảo chống lại các chế độ dân chủ phương Tây đều không phải do nhà nước Nga chính thức thực hiện mà do các cá nhân tự làm dưới sự làm ngơ của nhà nước.

Vụ ám sát năm 2015 chẳng hạn của Boris Nemtsov một lãnh tụ đối lập Nga được thực hiện bởi một tên giết mướn người Chechnya có lẽ hành động dưới sự chỉ huy của Ramzan Kadyrov, kẻ độc tài tại Chechnya. Việc xâm lược miền Ðông Ukraine được lãnh đạo bởi một cựu điệp viên Nga chiêu mộ một đạo quân đánh thuê và được tài trợ bởi một tỷ phú Nga vốn trước đó đã bị truy tố về tội lừa đảo tại Moscow.

Một số những tên lính đánh thuê tại Ukraine nay đã lại xuất hiện tại Syria trong một đội quân đánh thuê được biết dưới tên là Nhóm Wagner mà lúc gần đây đã từng đụng độ với quân đội Mỹ. Nhóm này được tin là do một tỷ phú Nga khác, Yevgeny Prighozin vốn được biết dưới tên là "đầu bếp của Putin". Prighozin cũng bị Hoa Kỳ truy tố vì đã điều hành một cơ sở tin tặc (troll farm) can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 tại Mỹ.

Màn sương che phủ ai chịu trách nhiệm cho những cuộc tấn công này đã cho phép ông Putin bác bỏ tất cả những tố cáo về sự can thiệp của nhà nước Nga trong lúc được hưởng lợi qua những sợ hãi mà những hành động này tạo ra. Sự mập mờ này đã được tổng kết bởi ông Sergei Shoigu, bộ trưởng Quốc Phòng của ông Putin :

"Thật khó mà có thể kiếm ra một con mèo đen trong một căn phòng tối đen. Ðặc biệt là nếu con mèo nay thông minh, can đảm và lễ độ"

Sự xuất hiện của con mèo đen này trên đất Anh đã kích thích những lời nói cứng rắn từ phía các nhà chính trị Anh. Bà Thủ tướng Theresa May đã đọc một bài diễn văn nẩy lửa tố cáo ông Putin là đã "vũ khí hóa thông tin để tạo ra chia rẽ tại phương Tây". Nhiều dân biểu đã thúc đẩy chính phủ phải trục xuất các nhà ngoại giao Nga ; tịch thu các nhà cửa của các tỷ phú Nga tại khu Mayfair (khu vực sang trọng nhất tại Luân Ðôn) và không cho con cái họ vào học các trường Anh.

Nhưng điều này nói thì dễ. Anh đã đi xa hơn các nước khác trong việc đòi hỏi minh bạch trong các công ty vỏ (shell company) và bất động sản. Năm 2016, Anh là nước đầu tiên trên thế giới thành lập một danh sách công khai những chủ nhân hưởng lợi của các công ty (để phân biệt với chủ nhân trên danh nghĩa) và dự trù sẽ làm một danh sách tương tự với các chủ nước ngoài của các bất động sản tại Anh. Ðạo luật Unexplained Wealth Order vốn bắt đầu có hiệu lực vào tháng Giêng đòi hỏi những nhà giầu phải giải thích nguồn gốc tài sản của họ. Năm ngoái Quốc Hội Anh thông qua đạo luật cho phép tịch thu tài sản tại Anh của các chính trị gia nước ngoài nào bị truy tố về vi phạm nhân quyền. Tất cả những điều đó có thể dùng để chống lại các tỷ phú Nga, nhưng các băng đảng của ông Putin là những chuyên gia hàng đầu về việc giấu diếm. Và việc tấn công vào các người Nga gian lận tại Luân Ðôn cũng sẽ đụng đến các kẻ thù Nga của ông Putin nhiều không kém gì các bạn bè của ông.

Giống như hầu hết các quốc gia phương Tây nơi mà việc sử dụng bạo lực là độc quyền của các cơ quan an ninh chịu sự kiểm soát của các lãnh tụ dân cử, Anh vẫn còn coi đối thủ Nga của mình như là một nhà nước chứ không phải là của một mạng lưới không chính thức có khả năng thu lượm dễ dàng các vũ khí và các chất độc hại. Nhưng tình hình ở Nga qua việc xóa nhòa ranh giới giữa các cơ quan an ninh, hệ thống doanh nghiệp và thế giới của các kẻ tội phạm đã khiến cho họ trở thành một đối thủ phức tạp và nguy hiểm hơn nhiều. Mối lo rằng ông Putin có thể ra lệnh làm một cuộc ám sát mới trên đất Anh vì vậy có thể nhỏ hơn rằng vụ ám sát này không phải do ông ra lệnh.

Lê Mạnh Hùng

********************

Anh sẽ 'trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga' (BBC, 14/03/2018)

Thủ tướng Anh Theresa May nói Anh sẽ trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga ở London sau vụ tấn công chất độc thần kinh vào cựu điệp viên Sergei Skripal và con gái Yulia ở thành phố Salisbury hồi đầu tháng Ba.

anh2

Cựu điệp viên Sergei Skripal và con gái Yulia

Tuyên bố tại cuộc họp Quốc hội hôm thứ Tư 14/3, bà thủ tướng Anh nói những nhân viên ngoại giao này là "những nhân viên tình báo không khai báo".

Họ có một tuần để rời khỏi Anh.

Phía Nga khẳng định Nga "không có động cơ" để thực hiện âm mưu ám sát này.

Ông Skripal, cựu điệp viên Nga 66 tuổi, và cô Yulia Skripal, con gái 33 tuổi của ông, đang ở trong tình trạng nguy kịch sau khi có người phát hiện họ bất tỉnh trên một ghế băng ngoài trời hôm 4/3.

Nga từ chối hợp tác với Anh trong vụ này trước thời hạn nửa đêm hôm qua 13/3 mà bà May đưa ra.

Bà May vừa tuyên bố một loạt các biện pháp nhằm gửi một "thông điệp rõ ràng" tới Nga, gồm có :

  • Trục xuất 23 nhà ngoại giao - họ có một tuần để rời khỏi Anh
  • Tăng cường kiểm soát đối với hàng hóa, hải quan và các chuyến bay tư nhân
  • Đóng băng những tài sản của nhà nước Nga khi có bằng chứng những tài sản này đe dọa cuộc sống hay tài sản của công dân Anh hay người sống ở Anh
  • Các bộ trưởng và Hoàng Gia tẩy chay World Cup bóng đá được tổ chức ở Nga năm nay
  • Ngừng tất cả các cuộc gặp song phương cao cấp đã lên kế hoạch giữa Anh và Nga
  • Lên kế hoạch ra luật mới để tăng cường phòng thủ đối với "hoạt động thù địch cấp quốc gia"

Thủ tướng May nói trước các Dân biểu Anh rằng Nga đã "không đưa ra lời giải thích" làm sao chất độc thần kinh lại được sử dụng ở Anh. Bà mô tả phản ứng của Moscow là "mỉa mai, coi thường và bất chấp".

Bà May trước đó đã được nghe báo cáo của các quan chức tình báo cao cấp Anh. Bà nói thêm rằng "không có một kết luận nào khác ngoài việc nhà nước Nga là thủ phạm" cho âm mưu sát hại ông Skripal và con gái.

Bà nói thật "đáng buồn" rằng Tổng thống Nga Putin đã "chọn hành động theo cách này".

anh3

Ông Sergei Skripal và con gái Yulia trước khi bị trúng chất độc thần kinh ở Salisbury, thành phố bình yên vùng Wiltshire của Anh

Đại sứ quán Nga nói việc 23 nhà ngoại giao nước này bị trục xuất là "không thể chấp nhận được, không công bằng và thiển cận".

Phía Anh sẽ thông báo tình hình trước Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về vụ điều tra vào lúc 19 :00 GMT, trước đó Anh đã gặp Hội đồng Bắc Đại tây dương của NATO.

Tại cuộc gặp này, các đồng minh NATO bày tỏ "quan ngại sâu sắc" đến việc sử dụng chất độc thần kinh và nói đây là một "vi phạm trắng trợn các thỏa thuận và thông lệ quốc tế".

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Anh đã triệu đại sứ Nga Alexander Yakovenko để cho ông này biết các biện pháp của Anh.

Ông Yakovenko nói với Sky News rằng phản ứng của Anh về vụ ở Salisbury là "không thể chấp nhận được" và mang tính "khiêu khích".

*******************

Vụ đầu độc Skripal : Hội Đồng Bảo An họp khẩn cấp (RFI, 14/03/2018)

Theo thông báo của Hà Lan, nước hiện giữ chức chủ tịch Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, hôm nay, 14/03/2018, hội đồng sẽ họp khẩn cấp vào lúc 19 giờ, giờ GMT, về vụ đầu độc cựu điệp viên Nga Serguei Skripal tại Anh.

anh4

Thủ tướng Anh Theresa May tại Luân Đôn ngày 13/03/2018. Reuters/Toby Melville

Cuộc họp khẩn cấp này được triệu tập theo yêu cầu của Luân Đôn. Đại diện của Anh Quốc sẽ thông báo cho Hội Đồng Bảo An về vụ đầu độc hai cha con cựu điệp viên Nga Serguei Skripal ngày 04/03 ở Salisbury (tây nam Anh Quốc).

Hôm nay, sau khi họp Hội đồng an ninh quốc gia, thủ tướng Anh Theresa May đã cáo buộc Nga đã mưu toan ám sát cựu điệp viên Skripal và loan báo ngay các pháp trừng phạt Moskva. Cụ thể, Luân Đôn sẽ trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga và đình chỉ mọi tiếp xúc song phương cấp cao với Nga. Ngoài ra sẽ không có đại diện chính thức nào của chính phủ Anh và Hoàng gia Anh đến dự Cúp Bóng đá Thế giới 2018 ở Nga.

Ngay từ hôm qua, phát biểu trước Quốc Hội Anh , thủ tướng Theresa May đã cho rằng "rất có thể" nước Nga "có trách nhiệm" trong vụ này. Thủ tướng May gia hạn là đến tối qua Moskva phải giải thích về vụ này với Tổ Chức Cấm Vũ Khí Hóa Học (OIAC). Nhưng ngay từ chiều qua, đại sứ Nga tại Luân Đôn đã cho biết là Moskva sẽ không đáp lại tối hậu thư của thủ tướng Anh khi nào họ chưa nhận được các mẫu của hóa chất được cho là đã được dùng để đầu độc hai cha con Serguei Skripal.

Hôm qua, thủ tướng Theresa May đã được sự ủng hộ của các đồng minh chính yếu Mỹ, Pháp, Đức. Tất cả các nước này đều lên án vụ đầu độc trên lãnh thổ Anh Quốc.

Thanh Phương

******************

Thêm một cái chết bí ẩn của một người Nga ở London (VOA, 14/03/2018)

Ông Nikolai Glushkov, 68 tuổi, mt người Nga sng lưu vong có liên h vi nhng người đng hương đã chết trong nhng tình hung bí n Anh, được phát hin đã chết ti nhà riêng London, lut sư ca ông xác nhn vi đài CNN hôm 14/3/2018.

anh5

Cảnh sát đng canh bên ngoài căn nhà ca ông Nikolai Glushkov tây nam London ngày 13/3/2018. Ông tng làm vic cho t phú Nga Boris Berezovsky, chết mt cách bí n nhà riêng vào năm 2013. AFP PHOTO / Will EDWARDS

Cảnh sát London cho biết đơn v chng khng b dn đu cuc điu tra như "mt bin pháp phòng h vì nhng mi liên h ca đi tượng".

Cảnh sát Anh không nêu tên ông Glushkov, mà ch cho biết h đang điu tra cái chết ca mt người đàn ông trc tui 60 cư ng tây-nam London. Lut sư ca ông, ông Andrei Borovkov, xác nhn cái chết ca ông Glushkov vi đài phát thanh ‘Tiếng Vng t Moscow’.

Trong một thông báo, cnh sát nói h không có bng chng cho thy có mi liên h nào vi v du đc đip viên nh trùng Sergei Skripal Salisbury.

Các dịch v xe cu thương gi cho cnh sát vào khuya th Hai 12/3 và yêu cu cnh sát phái người ti mt địa ch New Malden, qun Kingston. Mt người hàng xóm cho biết cnh sát gõ ca nhà bà vào lúc 3 :30 sáng đ hi bà hoc chng bà có nghe hoc thy gì kh nghi không.

Người hàng xóm, bà Pat Egan, cho biết các nhân viên khám nghim t thi cũng đến, nhưng họ không mặc trang phc chng cht đc hi.

Bà cho biết cnh sát đã mang đi nhiu túi có l cha nhng bng chng.

Những liên h vi tài phit Nga

Báo Telegraph của Anh nói ông Glushkov trước đây là cánh tay phi ca ông Boris Berezovsky, t phú người Nga rất có thế lc đã chết bí n ti nhà riêng Anh vào năm 2013. Cnh sát cho rng ông Berezovsky đã t sát, nhưng ông Glushkov nht đnh không tin.

Ông Glushkov được cp quy chế t nn chính tr Anh vào năm 2010. tháng Hai năm 2016, London bác yêu cu ca Nga đòi dẫn đ ông v nước v ti gian ln thi còn là Phó Giám Đc Hãng hàng không Quc gia Nga Aeroflot trong thp niên 1990.

Ông Glushkov nổi danh trong nhng năm 1990 trong giai đon chuyn tiếp sang nn kinh tế th trường Nga, khi mà các li ích kinh doanh, chính trị và ti phm thường đng chm nhau trong quá trình tư hu hóa các tài sn quc doanh.

Ông từng làm vic cho ông Berezovsky, mt trong nhng t phú đã tài tr, giúp Tng thng Boris Yeltsin đc c thêm mt nhim kỳ na vào năm 1996.

anh6

Ông Boris Berezovsky, một người Nga sng lưu vong Anh, là bn thân ca cu đip viên Nga Alexander Litvinenko, chết v b h đc bng cht Polonium 2-10, ti mt cuc hp báo London, ngày 18/7/2007

 

Tỷ phú Berezovsky không mấy thun tho vi người kế v ông Yeltsin, Tng Thng Putin, và ông Gluskov b t cáo là có dính líu trong mt nghi án tham nhũng ‘mang đng cơ chính tr’.

Năm 2000, ông bị bt và kết ti nhũng lm ngân qu ca Aeroflot, mà t phú Berezovsky là mt cổ đông.

Hãng thông tấn Tass tường thut rng ông Gluskov b tuyên án 3 năm và 3 tháng tù vào năm 2004, ông được tr t do sau khi mãn hn.

Ông được cp quy chế t nn chính tr Anh vào năm 2010, nhưng vn b tòa án Nga đeo đui. Năm ngoái, mt tòa án Moscow xét xử ông khiếm din v ti bin th tin bc ca Aeroflot.

Những người quen biết London

Ông Glushkov bị thm vn trong khuôn kh cuc điu tra ca Anh vào v du đc ông Alexander Litvinenko, người b du đc bng cht phóng x polonium-210 hi năm 2006 tại mt quán rượu London.

Lúc đó, ông Glushkov cho biết ông đã gp ông Litvinenko ti văn phòng ca ông Berezovsky.

Nhà tỷ phú này được phát hin đã t vong trên sàn phòng tm nhà ông Berkshire, phía Tây London. Cnh sát nói không thy có du hiệu v mt cuc u đ, cho thy hình như nn nhân đã t t. Ông Glushkov công khai tranh cãi kết lun đó, ông mt mc cho rng t phú Berezovsky đã b sát hi.

Giờ đây cái chết ca ông, 8 ngày sau v mưu sát mt cu đip viên nh trùng Nga, là ca t vong bí ẩn mi nht ca mt người b coi là k thù ca Tng Thng Nga Vladimir Putin trên lãnh th nước Anh.

Quay lại trang chủ
Read 532 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)