Nhật Ký Biển Đông hai tuần đầu tháng Tư ghi nhận những biến chuyển quan trọng như sau :
Hàng không mẫu hạm Carl Vinson ghé thăm Đà Nẵng - Ảnh minh họa
Tình hình Hoa Kỳ :
- AP ngày 3/4/2018 : Sau khi đoàn 12.000 người từ Trung Mỹ, vượt qua Mễ Tây Cơ, mong tiến tới biên giới Hoa Kỳ để chờ cơ hội vào nước Mỹ, "Tổng thống Donald Trump nói rằng ông muốn sử dụng quân đội để bảo vệ an ninh biên giới Mỹ-Mễ Tây Cơ cho đến khi thực hiện xong lời hứa xây tường.
Nói chuyện tại bữa ăn trưa với các lãnh đạo vùng Baltic, ông Trump nói rằng ông đã thảo luận ý kiến này với Bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis rằng chúng ta sẽ bảo vệ biên giới bằng quân đội và đó là một bước lớn". Tin tức ngày 4/4/2018 cho biết Tổng thống Donald Trump đang làm việc với các tiểu bang có biên giới với Mễ Tây Cơ để gửi quân tới giữ an ninh, có thể được triển khai vào chiều ngày hôm nay.
Trốn chạy một vùng đang bị áp bức hoặc bỏ nước nhà nghèo đói để tìm tới một nước giàu có hơn… dù nguyên do nào đi nữa cũng gây xáo trộn và hệ quả lâu dài cho quốc gia tiếp nhận. Di dân đang là vấn nạn toàn cầu. Theo tôi, ai tiếp nhận được thì cứ tiếp nhận nhưng đừng lên án, chỉ trích các quốc gia không có khả năng tiếp nhận hay không muốn tiếp nhận. Nhà ông giàu có thể nuôi cả chục em bé nhà nghèo chạy tới ăn xin. Nhưng nhà tôi nghèo, cơm không đủ ăn sao có thể nuôi con hàng xóm ? Ngoài ra, nhà tôi giàu nhưng không thể tiếp nhận thêm trẻ ăn xin nữa vì đã nuôi cả trăm đứa rồi. Xin ông đừng lên án hay ép buộc tôi.
Tình hình thế giới :
- AFP Video ngày 1/4/2018 (giờ địa phương) : "Tổng thống Abbas của Palestine kêu gọi quốc tế bảo vệ người dân Palestines sau khi ít nhất 16 người chết dưới tay binh sĩ Do Thái và hơn 1400 người bị thương trong cuộc biểu tình tại biên giới Gaza-DoThái".
Theo The Telegraph, mặc dù Do Thái bênh vực cách hành động của quân đội nhưng các máy thu hình cho thấy dường như những người biểu tình không có vũ khí đã bị các tay bắn tỉa sát hại. Do Thái đã cho bố trí 100 sát thủ bắn tỉa dọc theo biên giới trước cuộc biểu tình.
Ngoại trưởng Ba Tư đã lên án cuộc giết hại này và chế riễu rằng vụ giết người là để tưởng niệm ngày lễ Passover của người Do Thái. Theo yêu cầu của Kuwait, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã mở phiên họp khẩn cấp để bàn về việc này. Riêng Tổng thống Erdogan của Thổ Nhĩ Kỳ đã gọi Thủ tướng Do Thái Netanyahu là quân khủng bố. Còn Saudi Arabia đang đứng ở ngã ba đường. Một mặt muốn liên kết với Do Thái để chống Ba Tư, một mặt muốn lãnh đạo thế giới Hồi giáo. Sau khi thái tử thừa kế ngôi vua nói rằng Do Thái có quyền sống yên ổn trên đất nước của mình, Vua Salman đã ra tuyên bố ủng hộ cho việc thành lập quốc gia Palestines và đã điện đàm với Tổng thống Donald Trump để nhấn mạnh tới việc tiến hành tiến trình hòa bình.
- Reuters ngày 2/4/2018 : "Hoa Lục vừa tăng 25% thuế nhập cảng trên 128 mặt hàng của Hoa Kỳ từ thịt heo đông lạnh, rượu vang tới một vài loại trái cây và quả hạt khiến cuộc đối đầu thương mại gia tăng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới để đáp trả việc Hoa Kỳ tăng thuế nhập cảng nhôm và sắt. Thuế xuất mới được Bộ tài chính loan báo và có hiệu lực từ thứ Hai 2/4/2018 và ngang bằng với con số 3 tỉ Mỹ Kim sản phẩm của Hoa Kỳ. Sau khi tin được loan đi, bài xã luận của tờ Hoàn Cầu Thời Báo cảnh cáo rằng nếu Hoa Kỳ nghĩ rằng Trung Quốc không trả đũa hay chỉ ban hành biện pháp tượng trưng… thì nên từ bỏ ảo tưởng đó". Thế nhưng theo AP ngày 10/4/2018, Chủ tịch Tập Cận Bình nói rằng Trung Quốc hứa sẽ cắt giảm thuế nhập cảng xe hơi và cải thiện việc bảo vệ sở hữu trí tuệ như một sự nhượng bộ để tháo gỡ việc đối đầu tệ hại với Hoa Thịnh Đốn về thương mại, kỹ thuật khiến gây lo ngại cho việc phục hồi kinh tế toàn cầu.
- Chicago Tribune ngày 2/4/2018 : "Mối liên hệ giữa Nga và Thổ trở nên gần gũi hơn khi Nga lâm vào cuộc đổ vỡ ngoại giao vì mang tai mang tiếng trong vụ đầu độc gián điệp, còn bang giao giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Tây Phương (Mỹ và NATO) trở nên tồi tệ vì những vấn đề nhân quyền và cuộc tấn công vào khu vực người Kurd bên trong Syria của Thổ. Tổng thống Putin sẽ trở lại Thổ vào ngày mai để cùng với Tổng thống Erdogan tham dự lễ khởi công một nhà máy điện nguyên tử do Nga xây dựng cho Thổ ở Akkyuy nằm ờ bờ Địa Trung Hải. Vào ngày 4/4/2018, Tổng thống Ba Tư Hassan Rouhani và các ông Putin, Erdogan sẽ họp tại thủ đô Ankara về tương lai của Syria. tháng 12/2017 Nga và Thổ đã chung kết thỏa thuận Nga bán cho Thổ hệ thống hỏa tiễn phòng không S-400 tối tân nhất khiến các đồng minh trong khối NATO vô cùng khó chịu".
- AFP ngày 4/4/2018 : "Tháng này, Hoa Lục khánh thành một cầu bắc trên biển dài nhất thế giới nối liền Hongkong-Macao tới thành phố Zhuhai nằm ở phía nam, dài 34 dặm. Tổng số thép sử dụng có thể xây 60 Tháp Eiffel".
- UPI ngày 4/4/2018 : "Quân đội Trung Quốc báo cáo rằng họ đã đạt được dấu mốc lịch sử trong việc phát triển một loại ra-đa mới có khả năng phát hiện các máy bay tàng hình. Tờ Hoàn Cầu Thời Báo nói rằng các khoa học gia vừa phát triển một loại ra-đa quân sự có thể nhận dạng các oanh tạc cơ và máy bay chiến đấu ở Thái Bình Dương - ngoài biên giới Trung Hoa".
Với loại ra đa mới này, các pháo đài bay B-52, B-2 chưa bay tới Trung Quốc đã bị phát hiện rồi và hỏa tiễn phòng không có thể khai hỏa. Thế nhưng kỹ thuật thì lại có kỹ thuật khắc chế. Mỹ có thể chế ra một loại làm "mù mắt ra-đa" tức gây nhiễu loạn, khiến B-52 và B-2 có thể an toàn "trải thảm bom". Chạy đua vũ trang ngày nay là cuộc chạy đua siêu kỹ thuật. Chất xám yếu, khảo cứu không có, tiền không có, kém thông minh là thua.
- AP ngày 10/4/2018 : "Úc Châu và Tân Tây Lan cảnh báo Hoa Lục về việc xây dựng một căn cứ quân sự tại Nam Thái Bình Dương sau khi có tin Bắc Kinh vừa đề nghị với cựu thuộc địa của Pháp xây dựng một căn cứ quân sự thường trực tại quần đảo Vanuatu. Đảo quốc này nằm cách xa Úc Châu 1.750 km về phía đông bắc với dân số 280.000 trong những năm gần đây đã nhận nhiều tài trợ của Hoa Lục cho những dự án hạ tầng cơ sở. Vanatu đã lên tiếng phủ nhận tin này".
Úc Châu cho Mỹ đóng quân tại Darwin để chặn con đường tiến vào Thái Bình Dương, nay Hoa Lục tung tiền để thiết lập một căn cứ quân sự tại Vanuatu. Nếu đúng vậy thì Úc và Tân Tây Lan sẽ "mệt cầm canh" và Hoa Lục sẽ tranh giành quyền bá chủ Thái Bình Dương với Hoa Kỳ. Chuyện này theo các chuyên viên quân sự Nga, từ từ nó sẽ tới mà không một sức mạnh nào ngăn cản được, ngoại trừ ngay bây giờ Mỹ mở cuộc chiến tranh nguyên tử tiêu diệt Trung Hoa.
Tình hình Trung Đông :
- Reuters ngày 4/4/2018 : "Tổng thống Donald đảo ngược quyết định rút quân mau lẹ ra khỏi Syria bằng cách cho quân Mỹ lưu lại một thời gian không định rõ sau phiên họp của Hội đồng An ninh quốc gia". Tại sao lại có sự thay đổi đột ngột như vậy ? Có hai lý do :
- Ông Trump bốc đồng tuyên bố mà không tham khảo ý kiến Hội đồng An ninh quốc gia.
- Ông Trump có tham khảo với Hội đồng An ninh quốc gia nhưng đóng góp của Hội đồng An ninh quốc gia quá tệ. Nay thấy dư luận bất lợi cho nên phải rút lại quyết định.
Dù thế nào đi nữa thì thế giới không thể tin tưởng vào nước Mỹ khi ông tổng thống vừa tuyên bố điều gì, chỉ vài ngày sau lại nói và làm ngược lại.
- ABC News ngày 7/4/2018 : "Thủ tướng Hồi Quốc nói rằng A Phú Hãn đã chấp nhận đề nghị của ông nối lại những cuộc đối thoại hòa bình với Taliban. Ông Shahid Khaqan Abbasi nói rằng chiến tranh không phải là giải pháp cho cuộc xung đột kéo dài nhiều thập niên tại A Phú Hãn. Lời tuyên bố của ông được đưa ra một ngày sau cuộc viếng thăm Kabul, gặp gỡ nhà lãnh đạo A Phú Hãn. Hồi Quốc ca ngợi Tổng thống Ashraf Ghani về cuộc đàm phán với Taliban trong đó ông đề nghị công nhận Taliban là một chính đảng".
- Tổng Hợp ngày 8/4/2018 : Tình hình Syria bỗng rẽ vào khúc quanh nguy hiểm khi các nhân viên thiện nguyện tại Douma, Syria nói rằng một số trẻ em và đàn bà chết vì vũ khí hóa học của chính quyền Syria. Tổng thống Donald Trump gọi Tổng thống Assad là "quân thú vật" và đe dọa Syria sẽ phải trả giá đắt (big price to pay) và Nga cũng như Ba Tư phải chịu trách nhiệm về hành động này. Còn Nga thì "cảnh cáo rằng một hành động can thiệp quân sự vào Syria của Hoa Kỳ do tin đồn về cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học chống lại thường dân là không thể chấp nhận được và sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng. Bộ ngoại giao Nga cũng nói rằng sự kiện này do phe phiến quân ngụy tạo rồi được cơ quan phi chính phủ "Mũ An Toàn Trắng" (White Helmet) có trụ sở tại Anh và Hoa Kỳ làm ầm lên".
Theo AP ngày 9/4/2018, trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Đức, Tổng thống Nga Putin yêu cầu nên phản ứng một cách thận trọng trước tin sử dụng vũ khí hóa học tại Gouma và Đức đã đứng ngoài ý định không kích. Cơ quan Cấm vũ khí hóa học (Organization for the Prohibition of Chemical Weapons) sẽ tiến hành cuộc điều tra trong tuần này để xem có việc sử dụng vũ khí hóa học hay không. Ngoại trưởng Lavrov nói rằng Nga đã gửi chuyên viên tới bệnh viện Gouma và không hề thấy dấu vết của vũ khí hóa học tại đây. Còn giới chức quân sự Nga nói rằng sự kiện do tình báo Anh đạo diễn. Và kết quả phân tích của một phòng thí nghiệm Thụy Sĩ cho thấy hóa chất do Tây Phương chế ra. Ông Lavrov còn nói thêm, "Thượng Đế ngăn cấm một cuộc phiêu lưu ở Syria giống như ở Libya (do ông Obama) và Iraq (do ông Bush con). (God forbid anything adventurous will be done in Syria following the Libyan and Iraqi experience.)
Theo The Daily Beast ngày 10/2/2018, Nga đã gây nhiễu loạn các máy bay không người lái và ngăn chặn hệ thống Định vị toàn cầu (GPS) của Mỹ tại Syria khiến việc phát đi các tín hiệu bị sai lạc hầu ngăn chặn một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Mỹ vào Syria. Rồi một phi cơ chiến đấu Nga trang bị đầy đủ vũ khí bay trên đầu một chiến hạm Pháp với cao độ thấp ở Địa Trung Hải. Bộ tổng tham mưu Nga vừa ra lệnh cho các đơn vị phòng không Nga tại Syria túc trực, sẵn sàng đánh bại mọi cuộc không kích nếu có.
Đại sứ Nga tại Libya nói rằng Nga sẽ bắn hạ những hỏa tiễn tấn công vào Syria và nơi xuất phát (các chiến hạm) cũng sẽ là mục tiêu của Nga. Còn quân đội Syria đã được đặt trong tình trạng báo động và thực hiện các biện pháp phòng ngừa tại các căn cứ, các khu vực quân sự trên khắp đất nước.
Ông Trump đã hủy bỏ cuộc họp thượng đỉnh Nam Mỹ để tham khảo với Anh, Pháp về một cuộc tấn công trên quy mô đồng minh. Pháp, Saudi Arabia thì rất hăng hái, nếu Mỹ tấn công thì Pháp sẽ khai hỏa. Anh đã được phép của nội các và đã gửi tàu ngầm tới vùng Địa Trung Hải. Còn Trung Quốc nói rằng mọi chuyện nên giải quyết theo phương thức ngoại giao và nên cho Syria một cơ hội để giải thích.
Còn dư luận bên trong Syria, theo The National Interest, "Điều thú vị là hầu hết những người Syria Thiên Chúa Giáo đều chống lại những cuộc oanh kích của Hoa Kỳ vào xứ sở của họ vì nó chỉ kéo dài thêm cuộc nội chiến khủng khiếp". (Interesting that most Syrian Christians are overwhelmingly against more US airstrikes in their country and believe they’ll prolong this horrific civil war".
Còn ở Hoa Kỳ, hầu hết các hãng truyền hình và truyền thông bảo thủ, các người ủng hộ nòng cốt của Đảng Cộng Hòa trước đây đã hết lòng bênh vực Tổng thống Donald Trump, nay kịch liệt chống lại ý định oanh kích Syria với lý do Syria không phải là quyền lợi sinh tử của Hoa Kỳ và khi Hoa Kỳ lún sâu vào cuộc chiến Syria sẽ xa rời lý tưởng "America First".
Theo tôi, nếu cố tình gây chiến thì không cần bằng chứng hoặc sẽ ngụy tạo bằng chứng. Nhưng nếu đã nhân danh công lý và nhân đạo để hành động thì cho dù chính quyền Syria có dùng vũ khí hóa học để giết hại thường dân đi nữa thì cũng phải có bằng chứng của Liên Hiệp Quốc, rồi sau đó mới quyết định hành động.
Luật pháp Mỹ có câu tục dao, "Benefit of the doubt" tức "Nghi ngờ coi như vô tội". Một đại cường văn minh và đứng đầu thế giới về tình báo như Hoa Kỳ không thể căn cứ vào khúc phim của nhân viên thiện nguyện tại một bệnh viện do phiến quân kiểm soát để hành động. Cuộc nội chiến Syria là cuộc chiến vô cùng tàn bạo. Chính phủ, phe phiến quân cũng như nhóm Nhà nước Hồi giáo đều có vũ khí hóa học. Trong tình thế đang trên đà chiến thắng, ông Assad không dại gì dùng vũ khí hóa học để "lãnh cái búa tạ" của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ chỉ trực chờ một hành động ngu dại của ông Assad để có chính nghĩa ra tay tiêu diệt ông. Tôi cho rằng đây lại là một vụ bịa đặt, dựng đứng của phe phiến quân mà ông Trump chưa tham khảo với các viên chức tình báo, ngoại giao, đã tuyên bố nảy lửa khiến gây náo loạn cả thế giới.
Nữ điệp viên Nga Anna Chapman người được Mỹ phóng thích năm 2010 do trao đổi điệp viên nhị trùng Sergei Skripal nói rằng, "Dầu đổ vào lửa trong cuộc chạm trán Nga-Mỹ ngày nay là do một "ông" người Anh có bộ tóc rối tung màu vàng và một "bà" có giấc mơ trở thành Bà Thép/Thiết Phu Nhân Margaret Thatcher… Ý muốn ám chỉ Bộ trưởng ngoại giao Boris Johson và Thủ tướng Theresa May. Và Nga nên dùng thủy lôi đánh chìm hàng không mẫu hạm tối tân nhất của Anh trị giá 8,5 tỉ đô-la mới vừa hạ thủy". (Newsweek)
Ngày 11/4/2018, trên Twitter, Tổng thống Donald Trump nhắn nhủ Nga hãy sẵn sàng vì hỏa tiễn "rất đẹp, rất mới và rất thông minh" sẽ bay tới. Nếu như Nga bắn hạ các hỏa tiễn của Mỹ và tấn công các chiến hạm Mỹ bỏ neo ở Địa Trung Hải, do tự ái, cuộc chiến Syria sẽ biến thành đại chiến. Tình hình rất nguy hiểm. Kiểm soát không lưu Âu Châu đã cảnh báo các hãng hàng không dân sự bay trên bầu trời Địa Trung Hải. Thế nhưng trên Twitter ngày 12/4/2108, ông Trump lại nói rằng "chưa cần tiến hành không kích ngay" (an airstrike was not necessarily imminent). Không biết ông Trump tính sao bởi vì chỉ một, hai giờ sáng hôm sau, ngủ không được, ông lại "Tweet" và nói ngược lại những gì ông mới nói đêm qua… thì thế giới sẽ lên cơn điên mà chết.
Con người thật lạ. Thấy yếu thì bắt nạt, nhưng đánh nhau lỗ đầu mà không thắng thì sau đó có thể là bạn. Cũng nên có cuộc tỉ thí võ công giữa Tả Lãnh Thiền và Nhạc Bất Quần để xem ai cao thấp. Nếu Nga thua, Mỹ xứng đáng là "Võ Lâm Chí Tôn", Nga phải quỳ gối. Nếu Nga ngang bằng với Mỹ, thì Nga vẫn chưa phải là "Võ Lâm Chí Tôn" nhưng vị trí của Nga trên trường quốc tế dâng cao. Cuộc tỉ thí võ công này sẽ quyết định vận mệnh của thế giới chứ không phải chuyện đùa. Xem ông Trump và Bộ tham mưu của ông tính sao trong tình hình mà các con "diều hâu" trong Đảng Cộng Hòa và Dân Chủ đều "khích tướng" chế riễu và đẩy ông Trump xung trận, thay vì có lời khuyên phải thận trọng.
Con "cáo già" ngoại giao Henry Kissinger mới đây nói rằng trong đời ông ta đã chứng kiến bốn cuộc chiến. Mới đầu ai cũng là "diều hâu" hăng máu, nhưng sau một thời gian kéo dài, thiệt hại nhân mạng và của cải… không biết giải quyết thế nào lại biến thành "bồ câu" phản chiến. Cả những ông được tặng thưởng huy chương cũng sẽ quăng trả huy chương vào Tòa Bạch Ốc để ra ứng cử tổng thống và sẽ đắc cử. Khi dân muốn đánh nhau, ông "diều hâu" là tổng thống. Khi dân chán chiến tranh thì ông "bồ câu" sẽ là tổng thống. Nước Mỹ là như vậy. Xin đừng thắc mắc vì đó là bản tính của con người.
Ngày 13/4/2018, đại sứ Bolivia tại Liên Hiệp Quốc- một thành viên của Hội Đồng Bảo An nói rằng cần có sự tham khảo kín của giới chức cao cấp Liên Hiệp Quốc về tình hình tại Syria và một sự đơn phương tấn công một quốc gia khác là vi phạm và đi ngược với Hiến Chương Liên Hiệp Quốc. Thế nhưng dường như một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn sắp xảy ra. Mỹ đã điều động thêm chiến hạm có trang bị hỏa tiễn hành trình vào Địa Trung Hải và tiến vào tầm có thể bắn phá các mục tiêu trong lãnh thổ Syria. Thế nhưng chín dân biểu Hạ Viện đều là cựu chiến binh quở trách Tổng thống Donald Trump "Đã dùng phương tiện truyền thông (không phải của chính phủ) mà là của nhóm cá nhân (Twitter) để chuyển đi những đe dọa sẽ tấn công Syria và cảnh báo rằng sự "thiếu cẩn trọng" và "lởi lẽ chế riễu" sẽ làm nguy hại tới binh sĩ Hoa Kỳ. (Washington - AFP : Several Democratic lawmakers upbraided President Donald Trump on Friday for using social media to telegraph potential attacks against Syria, warning that his "reckless" and "taunting" language endangers American troops).
Và vào lúc 9 giờ đêm (giờ Hoa Thịnh Đốn) ngày 13/4/2018, phối hợp cùng với lực lượng Anh, Pháp, Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh phóng hỏa tiễn vào Thủ đô Damascus và những mục tiêu nghi ngờ tàng trữ vũ khí hóa hoạc ở Syria. Truyền hình Syria cho biết phòng không Syria đã đáp trả cuộc xâm lăng, ba thường dân tại Homs bị thương, một tòa nhà của Trung tâm Khảo cứu khoa học bị phá hủy nhưng không có thiệt hại nhân mạng. 13 hỏa tiễn đã bị bắn hạ bởi hệ thống phòng không thời Sô-viết chứ không phải Liên bang Nga. Bộ quốc phòng Nga cho biết 103 hỏa tiễn đã khai hỏa nhưng không đi vào tầm phòng không của Nga và Nga đã tự chế không bắn trả để tránh đụng độ với các siêu cường và tránh đổ vỡ cho cuộc họp thượng đỉnh Nga-Mỹ có thể diễn ra. Đề nghị của Nga lên án Anh, Pháp, Mỹ đã bị Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc bác bỏ. Tổng thống Nga Putin đang nghiên cứu việc cung cấp hỏa tiễn phòng không S-300 cho Syria.
Theo tôi, cuộc bắn phá bằng hỏa tiễn của Hoa Kỳ và Anh, Pháp chỉ có tính cách thị uy hay biện minh cho việc tố cáo Syria sử dụng vũ khí hóa học chứ không làm thay đổi cục diện Syria. Ngày 14/4/2018, đại sứ Hoa Kỳ tại Nga nói rằng việc không kích vào Syria không phải là cuộc xung đột giữa các siêu cường. Câu nói này có mục đích trấn an Nga. Tại Hoa Thịnh Đốn và Los Angeles đã nổ ra những cuộc biểu tình chống đối cuộc oanh kích và mở rộng chiến tranh Syria. Còn dân Syria, chỉ vài giờ sau cuộc không kích đã đổ ra đường phất cờ, ca hát, nhảy múa, phản đối Hoa Kỳ, Anh, Pháp. Sinh hoạt của Thủ Đô Damascus trở lại bình thường.
- Reuters ngày 9/4/2018 : "Syria cáo buộc Do Thái đã tiến hành một cuộc không kích ban đêm vào phi trường T4 gần Homs của Syria và nghi ngờ Mỹ đứng đằng sau vụ này. Nga, một đồng minh của Syria nói rằng hai chiếc F-15 của Do Thái đã bay vào từ không phận Libya và phòng không của Syria đã bắn rơi năm trong số tám hỏa tiễn". Còn theo Fox News, 14 người trong đó là Ba Tư và lực lượng thân Ba Tư đã chết trong cuộc không kích này.
Tình hình Biển Đông :
- AFP ngày 1/4/2018 : "Trong cuộc họp báo chung tại Hà Nội, Ngoại trưởng Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Vương Nghị cam kết duy trì hòa bình tại Biển Đông. Hai bên sẽ tuân thủ những nguyên tắc căn bản để giải quyết những vấn đề trên biển. Cả hai nên tránh những biện pháp đơn phương khiến tình hình trở nên phức tạp hơn. Hoa Lục tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ khu vực giàu trữ lượng dầu hỏa và khí đốt, đồng thời là hải lộ chiến lược thương mại và quân sự. Hoa Lục cũng đã biến cải một số bãi đá ngầm thành đảo và quân sự hóa các hòn đảo nhân tạo này".
Theo tôi, Hoa Lục đã quá lời, quá thành công ở Biển Đông mà Việt Nam, Hoa Kỳ, Liên Hiệp Quốc cũng chẳng làm được gì cả. Tất cả chỉ "cầu xin" giữ được nguyên trạng mà thôi. Sự hiện hiện hải quân của Hoa Kỳ ở Biển Đông chỉ có mục đích "cân bằng lực lượng" chứ không thể ngăn và cũng không có quyền ngăn Hoa Lục tiến chiếm thêm một số hòn đảo, khai thác trái phép tài nguyên ở vùng này. Ở Biển Đông không có luật pháp quốc tế, mà tất cả dựa trên sức mạnh quân sự. Phán quyết của Tòa Trọng Tài Quốc Tế Về Luật Biển giống như một mớ giấy lộn. Do đó Việt Nam "đàm" thì cứ "đàm" nhưng phải chuẩn bị chiến tranh.
Theo UPI ngày 3/4/2018, Hoa Kỳ có thể tiến hành một cuộc tập trận gần Biển Đông để lấy lại uy thế sau cuộc tập trận khổng lồ của Hoa Lục. Nhưng chưa biết Hoa Kỳ sẽ tập trận một mình hay với liên minh Úc Châu, Nhật Bản ? Một số nhà bình luận cho rằng cuộc tập trận sẽ chọc giận Hoa Lục. Nhưng theo tôi, Hoa Kỳ nên tiến hành một cuộc tập trận lớn ở đây để gửi một tín hiệu mạnh mẽ cho Bắc Kinh. Cũng theo UPI ngày 5/4/2018, trong khi Hoa Lục triển khai hàng không mẫu hạm vào gần đảo Hải Nam thì Hoa Kỳ đưa nhóm tấn công của hàng không mẫu hạm Roosevelt vào Biển Đông.
- Washington Post (Kuala Lumpur) ngày 3/4/2018 : "Các giới chức Mã Lai đã chặn một chiếc thuyền chở 56 người mà người ta cho rằng là những người tỵ nạn Hồi giáo Rohingya trốn chạy khỏi Miến Điện, đã đưa chiếc thuyền và những người này lên bờ. Tư lệnh Hải quân Ahmad Badaruddin nói rằng chiếc thuyền này bị ngăn chặn sau khi tiến vào hải phận Mã Lai, hiện được giữ tại ngoài khơi của đảo Langkawi là khu nghỉ mát.
- Newsweek ngày 5/4/2018 : "Nga đã đồng ý về một lộ trình hợp tác quân sự với Việt Nam khiến có thể đẩy Mạc Tư Khoa đối đầu với Hoa Kỳ và Hoa Lục tại Biển Đông. Thỏa hiệp được ký kết giữa Bộ trưởng Sergei Shoigu và Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch nhân dịp Việt Nam tham dự Hội nghị An ninh quốc tế lần thứ VII tại Mạc Tư Khoa. Thỏa hiệp quy định những chi tiết của việc hợp tác quân sự giữa hai bên từ 2018-2020 mà ông Ngô Xuân Lịch nói rằng là những bước gia tăng phối hợp quân sự giữa hai bên. Trong một phần của thỏa hiệp, Nga sẽ triển khai tàu cứu cấp tách ra từ Hạm Đội Thái Bình Dương, sẽ tiến hành các cuộc tìm kiếm và cứu cấp trong vùng. Nga cũng sẽ gửi một phái đoàn quân sự tới Việt Nam tiếp tục làm việc về thỏa hiệp giúp Việt Nam tìm và cứu các tàu ngầm bị tai nạn".
Vào ngày 5/3/2018, hàng không mẫu hạm Carl Vinson ghé Đà Nẵng bằng một cuộc tiếp đón nhộn nhịp. Thủy thủ Hoa Kỳ hát "Nối vòng tay lớn" cho dân chúng nghe khiến một số nhà bình luận cho rằng Việt Nam đã "ngả vào tay Mỹ" rồi. Thế nhưng chỉ một tháng sau, Việt Nam ký kết một thỏa hiệp hợp tác quân sự với Nga, rất cụ thể và mạnh mẽ. Thế này là thế nào ? Theo tôi, việc hàng không mẫu hạm Carl Vinson ghé Việt Nam chỉ là một hình thức cho thấy "Việt Nam rất thân thiện với Hoa Kỳ nhưng không phải là đồng minh". Chính vì thế mà Trung Quốc tuy bực bội nhưng không quan tâm lắm đến chuyến viếng thăm này.
Thoát thai từ lịch sử, đồng minh chiến lược của Việt Nam trong quá khứ, hiện tại và tương lai là Nga chứ không phải Mỹ, Nhật Bản, Úc Châu hay Ấn Độ. Điều này do kinh nghiệm nhưng cũng vì yếu tố địa lý chính trị. Nếu Việt Nam liên minh quân sự với Mỹ thì số phận của Việt Nam cũng giống như Việt Nam Cộng Hòa, tức nằm trong lòng bàn tay Mỹ. Hơn thế nữa, nếu liên minh quân sự với Mỹ thì lập tức an ninh của Trung Quốc bị đe dọa và một cuộc chiến với Bắc Kinh sẽ nổ ra. Cho nên nếu phải liên minh quân sự thì liên minh với Nga an toàn hơn. Chúng ta hãy nghe Bộ trưởng quốc phòng Nga nói, "Chúng tôi coi quý quốc là đồng minh chiến lược, người bạn lâu dài và tin cậy. Việt Nam là một trong những đối tác hợp tác quan trọng nhất của chúng tôi trên phương diện bảo đảm an ninh khu vực Châu Á - Thái Bình Dương" (Sputnik News).
Dĩ nhiên Mỹ cũng rất khó chịu với chuyển động này của Việt Nam. Thế nhưng các chiến lược gia Hoa Kỳ đã liệu trước và không quá kỳ vọng (high expectation) để rồi thất vọng. Một Việt Nam không hùa theo Hoa Lục và không chống đối sự hiện diện của Hoa Kỳ ở Biển Đông đã là một thành công lớn của Mỹ rồi. Chiến lược khôn ngoan chỉ tính đến như vậy thôi. Các chiến lược gia Việt Nam bây giờ giống như những người đu dây trong gánh xiếc. Đẹp mắt thì có đẹp mắt nhưng vô cùng nguy hiểm, lơ mơ mất mạng như chơi.
- CNN ngày 12/4/2108 : "Hoa Lục vừa tiến hành một cuộc tập trận lớn tại vùng tranh chấp ở Biển Đông dưới sự giám sát của Chủ tịch Tập Cận Bình. Tối thiểu 10.000 binh sĩ tham gia cuộc tập trận với 48 tàu chiến, 76 phi cơ chiến đấu, cùng với hàng không mẫu hạm Liêu Ninh phô diễn tiêm kích J-15. Trong bộ đồ rằn ri, ông Tập Cận Bình kêu gọi hiện đại hóa hải quân Trung Hoa mạnh hơn nữa để lên tầm mức quốc tế và nhấn mạnh rằng Đảng cộng sản Trung Quốc sẽ lãnh đạo quân đội (chứ không có kiểu quân đội đứng trung lập)".
Giữa tình hình Biển Đông căng thẳng như thế và chuyện Bắc Hàn chưa yên, mà ông Trump lại muốn mở một cuộc chiến với Nga tại Syria thì đúng là sách lược quân sự của Trương Phi chứ không phải của Khổng Minh. Dũng cảm là đức tính tốt. Nhưng dũng cảm mà không mưu trí là tự sát và tự hủy diệt mình.
Trong cái thế giới Ta Bà này, từng giây từng phút cả tỷ chuyện đúng-sai cùng xảy ra một lúc. Dù là Thần Linh Tối Thượng đi nữa cũng không thể can thiệp hoặc giải quyết được. Người lúc nào cũng muốn can thiệp vào mọi chuyện - một là điên, hai là sẽ rước vạ vào thân. Nhiều chuyện mình cũng phải nhắm mắt làm ngơ và chỉ nhắm vào chuyện trọng đại nhất. Thế mới là đại trí. Trương Phi, Lữ Bố lúc nào cũng muốn đánh nhau. Còn Khổng Minh ngồi trong trướng phủ phe phẩy quạt và lượng định tình thế : Cái nào dùng mưu, cái nào dùng kế, cái nào dùng ba tấc lưỡi và đôi khi cứ ngồi yên xem thiên hạ quần nhau rồi tính. Làm tổng thống mà thấy dư luận phê bình, áp lực rồi vội vã làm theo thì không phải là tổng thống. Tổng thống phải có sách lược cho năm, mười năm và bộ tham mưu tài cán, hết lòng với đất nước phò tá. Như thế mới là tổng thống.
he Week ngày 12/4/2018 đã đi một bài viết nhan đề "Nước Mỹ gieo rắc hỗn loạn" (America sows chaos) trong đó có đoạn, "Đối thủ tiềm tàng nhất của Hoa Kỳ là Hoa Lục đã nhìn việc Hoa Kỳ can thiệp vào Trung Đông như là một sự sao lãng chú ý tới tây Thái Bình Dương (Biển Đông) và làm khô cạn tài nguyên quốc gia". Không nhìn thấy Hoa Lục là thảm họa lớn mà chỉ nhìn thấy Syria là chuyện vĩ đại… thì cũng giống như "Sợi lông tơ ban đêm thì thấy. Ban ngày trái núi trước mặt thì không thấy".
- ABS-CBN News ngày 11/4/2018 : "Tổng thống Phi Luật Tân Duterte đã gặp Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề Diễn Đàn Châu Á Bác Ngao ở Hải Nam. Một vài thỏa hiệp song phương đã được ký kết trong đó có kinh tế, hợp tác kỹ thuật và cho vay để tiến hành dự án Dẫn thủy nhập điền của sông Chico tất cả trị giá 180 tỉ Mỹ kim". Theo CNN, ông Duterte còn nói ông "yêu" ông Tập Cận Bình và, "Số phận của chúng tôi nằm ở Á Châu, không phải ở Trung Đông nhưng họ bận rộn đánh nhau và họ không có tiền. Nếu ông không có tiền, ông không phải là bạn của tôi. Chính vì thế mà tôi đi Trung Quốc. Rất nhiều tiền".
Ông Duterte ăn nói tuy lỗ mãng nhưng lại là sự thực. Theo Mỹ 51 năm chỉ được bảo vệ an ninh trước sự đe dọa của chủ nghĩa cộng sản trước 1975, ngày nay là Hoa Lục… nhưng nghèo đói và không được gì cả. Nay theo ông Trung Quốc thì có tiền để phát triển đất nước. Một đồng minh chí cốt của Mỹ nay bỏ Mỹ ra đi. Không biết các chính trị gia và các lý thuyết gia Mỹ có biết điều này không ? Hay là tiếp tục "chính sách cây gậy", dùng hỏa tiễn, cấm vận, bao vây, bảo vệ nhân quyền, đem quân lật đổ… cuối cùng đất nước nghèo đói và mất hết bè bạn. (Người dân thành phố Cựu Kim Sơn bỏ đi ồ ạt (exodus) vì đời sống và giá nhà lên cao kinh khủng và nạn vô gia cư ở Los Angeles và Anaheim ở Nam California.)
- AP ngày 12/4/2108 : "Tổng thống Donald Trump đã yêu cầu các viên chức phụ trách ngoại thương thăm dò về khả năng Hoa Kỳ tái tham dự thỏa hiệp Hợp tác xuyên Thái Bình Dương mà ông đã rút lui để bảo vệ quyền lợi của Hoa Kỳ "America First". Thế nhưng Nhật Bản nói rằng dường như khó có thể "xóa bài làm lại" để thương thảo theo ý của Hoa Kỳ, rồi sau đó ông Trump hoặc quốc hội không phê chuẩn thì 11 quốc gia kia chỉ có nước ôm mặt khóc ròng. Ở nước Mỹ, ít khi quốc hội và tổng thống đồng nhất về quan điểm chính trị và chính sách. Ngay trong cùng một đảng cũng chống đối nhau. Ngoài ra chính trường Hoa Kỳ luôn bị chi phối bởi các tập đoàn tư bản.
Nhận định :
Theo The Hill ngày 21/8/2015, "Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Ashton Carter đồng ý với sự đánh giá của các giới chức quân sự cao cấp rằng Nga là mối đe dọa… rất, rất đáng kể (very, very significant threat) đối với Hoa Kỳ". Rồi The Value Walk ngày 21/8/2015 với bài viết nhan đề, "Trung Quốc đe dọa địa vị quân sự siêu việt của Hoa Kỳ" (China Threatens U.S. Military Superiority) tác giả Polina Tikhonova nói rằng, "Theo các chuyên gia quân sự, Trung Quốc liên tục gia tăng số lượng và nâng cao khả năng của lực lượng hỏa tiễn khiến Hoa Kỳ phải duyệt lại chiến lược an ninh và thay đổi cách để bảo vệ lực lượng Mỹ triển khai ở Tây Thái Bình Dương hầu đối đầu với đe dọa gia tăng từ Bắc Kinh".
Rồi tờ Washington Post ngày 3/4/2018 đưa tin, "Tân Bộ trưởng quốc phòng Ngụy Phương Hòa tới Nga để tham dự Hội thảo Lần thứ VII về An ninh thế giới tại Mạc Tư Khoa đã nói việc ông viếng thăm Nga đã gửi một tín hiệu cho Hoa Kỳ thấy sự gia tăng liên hệ giữa Bắc Kinh và Mạc Tư Khoa. Ông còn nói rằng ông chọn Nga là chuyến xuất ngoại đầu tiên để cho thế giới thấy sự phát triển ở mức độ cao của mối liên hệ song phương và quyết tâm của quân đội Trung Quốc củng cố mối liên hệ này". Cuộc hội thảo quy tụ khoảng 100 phái đoàn đến từ khắp nơi trên thế giới, phần lớn là các tổng tham mưu trưởng quân đội và bộ trưởng quốc phòng.
Trong cuộc hội thảo, Bộ trưởng quốc phòng Nga Shoigu nói rằng Tây Phương khích động Chiến tranh lạnh mới để lấy lại ảnh hưởng toàn cầu đã sói mòn và Nga sẽ dùng mọi phương tiện sẵn có trong tay để tự vệ. (Russia’s Foreign Minister Sergei Lavrov says Moscow will defend itself by using the "the whole arsenal of means at our disposal".
Chiến tranh lạnh mới đã thực sự trở lại. Hoa Kỳ đang đối đầu với liên minh Nga-Hoa giống như thời kỳ sau Đệ II Thế chiến. Mới đây Bộ trưởng James Mattis nói huỵch toẹt rằng Hoa Kỳ không còn đặt ưu tiên vào việc chống khủng bố nữa mà tập trung nỗ lực đối phó với Nga và Trung Quốc. (Terrorism no longer the military’s top priority, Mattis says.) Thế nhưng Chiến tranh lạnh mở ra trong bối cảnh mới, Nga và Hoa Lục đứng chung một tuyến để đối đầu với Mỹ.
Với Nga, Hoa Kỳ và NATO đã và đang mở chiến dịch cấm vận và cô lập ngoại giao. Còn với Hoa Lục, Mỹ chưa có chiến lược nào dứt khoát mà vẫn là "vừa hợp tác vừa canh chừng". Có thể nói, sự sụp đổ của Liên Bang Sô-viết năm 1991 chỉ giải phóng các quốc gia Đông Âu và Baltic. Sau 27 năm, cục diện trở lại nguyên như cũ với một nước Trung Hoa mạnh lên gấp bội và với một nước Nga vũ khí cũng tối tân gấp bội. Một số nhà bình luận đã mỉa mai rằng, ông Kissinger hợp tác với Tàu để làm tan rã khối Sô-viết. Nay ông Obama và ông Trump lại giúp cho Nga-Tàu đoàn kết lại để đối phó với chính mình.
Cuộc Chiến tranh lạnh mới trở nên vô cùng nguy hiểm khi hai bên đề cập tới việc sử dụng vũ khí nguyên tử. Theo Reuters ngày 1/3/2018, Tổng thống Putin nói rằng Nga coi việc tấn công nguyên tử vào đồng minh của Nga như tấn công vào chính nước Nga và sẽ trả đũa tức thì". (President Vladimir Putin said on Thursday that Moscow would regard a nuclear attack on its allies as a nuclear attack on Russia itself and would immediately respond)". Thế nhưng Nga không nói rõ quốc gia nào là đồng minh, có thể là Hoa Lục, Ba Tư, Bắc Hàn, Cuba, Syria, Belarus chăng ?
Khi Liên Bang Xô-viết xụp đổ, xã hội hỗn loạn, Hoa Lục vẫn còn nghèo đói và loay hoay với kế hoạch chuyển đổi qua kinh tế thị trường. Hai quốc gia này "yếu như con sên", lúc đó Hoa Kỳ trở thành "Độc Cô Cầu Bại" và cả thế giới sống dưới cái gậy chỉ huy của Mỹ. Nhưng 27 năm sau, Nga phục hồi lại sức mạnh, Hoa Lục vươn lên thành siêu cường quân sự lẫn kinh tế thì… cục diện thế giới thay đổi là lẽ đương nhiên. Hiện nó đang thay đổi. Và thay đổi như thế nào ?
- Mỹ chấp nhận "Tam Phân Thiên Hạ" tức chấp nhận quyền lợi cũng như ảnh hưởng của Nga, Hoa Lục trên vũ đài chính trị. Điều này khó quá vì lúc nào Mỹ cũng phải là "number one", rớt xuống "number two" là chết liền. Trong cuộc tỉ thí võ công, nếu Đông Phương Bất Bại thua Lệnh Hồ Sung thì Đông Phương Bất Bại sẽ phải tự sát chết vì không thể chấp nhận đứng thứ nhì trong thiên hạ.
- Tạm thời hòa hoãn với Hoa Lục theo sách lược "Tái Cân Bằng Lực Lượng" để mua thời gian khi diệt được Nga sẽ "tính sổ" Trung Quốc. Thế nhưng lại khó hòa hoãn với Hoa Lục khi Bắc Kinh đang lấn chiếm Biển Đông và bành trướng ảnh hưởng trên quy mô toàn cầu.
- Dùng Chiến tranh lạnh o ép, cấm vận, cô lập Nga, đem quân NATO áp sát vào biên giới Nga… cho tới lúc kinh tế Nga sụp đổ và phải quỳ gối và chấp nhận dưới trướng của Tây Phương. Các chiến lược gia Hoa Kỳ và Âu Châu (Anh, Pháp, Đức) đang theo đuổi sách lược này. Ngày 6/4/2018, ngoài những cấm vật ngặt nghèo sẵn có, Hoa Kỳ loan báo trừng phạt thêm 38 giới chức và công ty Nga, trong đó có vệ sĩ của ông Putin, con rể, người đứng đầu Hội đồng An ninh quốc gia và cựu thủ tướng Nga.
Thế nhưng cuộc Hội thảo An ninh toàn cầu lần thứ VII tại Mạc Tư Khoa vừa rồi với 100 quốc gia tham dự cho thấy Nga không bị cô lập như Tây Phương kỳ vọng. Nga đang mở rộng ảnh hưởng kinh tế, quân sự ở Trung Đông, Nam Mỹ và Đông Nam Á. Cho nên đối phó với Nga không dễ như người ta tưởng. Mỹ đang cố giữ ngôi vị "Võ Lâm Chí Tôn" của mình bằng môn võ công "Quỳ Hoa Bảo Điển" trong khi Nga đã có "Độc Cô Cửu Kiếm" và Hoa Lục đã có "Tịch Tà Kiếm Phổ".
Đào Văn Bình
(California ngày 15/4/2018)
Nguồn : Nhật ký Biển Đông, CaliToday, 15/04/2018