Giải Nobel Hòa Bình năm 2018 được trao cho bác sĩ người Congo Denis Mukwege và cô Nadia Murad – nạn nhân của bạo lực tình dục. Cả hai người được vinh danh như là những chiến binh chống nạn bạo lực tình dục trong chiến tranh, xung đột vũ trang.
Bác sĩ Denis Mukwege (hôm 24/10/2016 ở Paris) và cô Nadia Murad (21/6/2016 ở Washington DC) AFP
Congo, đất nước ở Trung Phi nơi bác sĩ Denis Mukwege làm việc, được đặc phái viên của Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc phụ trách vấn đề bạo lực tình dục mệnh danh là ‘thủ phủ thế giới về nạn hãm hiếp’.
Xung đột đẫm máu giữa các nhóm vũ trang diễn ra tại miền đông Congo suốt hơn hai thập niên và hành động hãm hiếp được sử dụng như là một vũ khí trong cuộc chiến đó.
Bản thân bác sĩ Denis Mukwege vào năm 2012 bị những tay súng vũ trang tìm giết khiến ông phải trốn chạy khỏi nước Congo.
Việc trao giải Nobel Hòa Bình năm nay cho bác sĩ Denis Mukwege được nói là một lựa chọn tốt vì ông này không chỉ giúp cứu chữa cho những phụ nữ bị cưỡng hiếp về mặt thể xác mà còn giúp họ khôi phục lại nhân phẩm.
Còn cô Nadia Murad, người Yazidi, là một nạn nhân bị những tay súng thánh chiến Nhà nước Hồi Giáo IS bắt và cưỡng hiếp khi cô 19 tuổi vào năm 2014. Cô còn bị đánh đập, tra tấn cho đến khi cô trốn thoát.
Cô Murad được chữa trị tại Đức và rồi trở thành người phát ngôn cho phụ nữ Yazidi tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc về những khổ nạn mà họ phải gánh chịu. Cô còn được cử làm đặc sứ của Liên Hiệp Quốc.
Vào năm 2014, hằng chục ngàn người Yazidi phải trốn chạy lên núi Sinjar ở Iraq. Ở đó họ bị những tay súng IS vây bắt. Cuộc tấn công này bị Liên Hiệp Quốc lên án là vụ diệt chủng. Bọn IS bắt số trai tráng người Yazidi cầm súng chiến đấu cho chúng, nhiều đàn ông bị giết hại, còn phụ nữ và các cháu gái bị bán đi làm nô lệ.
Có 331 ứng viên cho giải Nobel Hòa Bình năm nay. Trong số này có 216 cá nhân và 115 tổ chức.
Đây là giải nhằm vinh danh công trạng của cá nhân hay tổ chức đóng góp cho nền hòa bình thế giới. Trước khi giải năm nay được công bố, có những đồn đoán có thể Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in sẽ được giải vì nỗ lực đàm phán giải giới hạt nhân tại bán đảo Triều Tiên, chấm dứt chiến tranh giữa hai miền Nam-Bắc Hàn.