Thông Luận

Điểm báo Pháp - Địa đạo Hezbollah gần đồn lính mũ xanh

Thụy My, RFI, 17/10/2024

Israel phát hiện nhiều địa đạo chứa vũ khí Hezbollah gần đồn lính mũ xanh

Đặc phái viên Le Figaro trong bài phóng sự ngày 15/10/2024 thuật lại việc quân đội Israel phát hiện mạng lưới quân sự khó tin của Hezbollah trong các khu rừng thưa ở Nam Lebanon. Những địa đạo và kho trữ vũ khí, quân trang hùng hậu đã được phe dân quân Hồi giáo xây dựng công phu sát biên giới nhằm quấy nhiễu các làng mạc Israel, và theo Tsahal, còn chuẩn bị cho một cuộc tấn công quy mô.

Cửa vào một địa đạo của Hezbollah, theo quân đội Israel thì chỉ nằm cách một vị trí của lực lượng Liên Hiệp Quốc 200 mét, và cách biên giới Israel-Lebanon 1 kilomet, bị phát hiện ngày 13/10/2024. Reuters - Artorn Pookasook

Phát hiện được 700 kho bí mật của Hezbollah chỉ trong một tuần

Tướng Yiftah Norkin, chỉ huy sư đoàn 146 cho Le Figaro biết để lên đến đỉnh đồi, quân đội Israel không gặp nhiều chống cự. Bức tường bê-tông giữa Israel và Lebanon đã bị xẻ ngang, những xe ủi bọc thép được các xe tăng Merkava yểm trợ vạch ra con đường đi xuyên qua những bụi cây rậm rạp cho những người lính tuần tra, trong những đám mây bụi trắng. Chỉ vài mét về phía Lebanon, họ phát hiện hai đường hầm, lối vào được ngụy trang bằng những lớp đất phía trên chiếc nắp bằng sắt. Địa đạo đào sâu khoảng mười mấy mét trong lớp đá. Các quân nhân Israel tìm thấy thiết bị liên lạc, hỏa tiễn chống tăng.

Từ vị trí này có thể khống chế toàn bộ Israel : miền tây nam, vịnh Haifa, Acre, Nahariya. Sát bên là các kibbutz và moshav (nông trang tập thể) Shelomi, Hanita đã được di tản từ một năm qua. Chỉ cần một dân quân Hezbollah ra khỏi địa đạo, bắn sang rồi biến mất. Trong vài giây đồng hồ, hỏa tiễn Kornet có kính ngắm laser do Nga sản xuất sẽ bay đến mục tiêu. Trong 7 ngày qua, những người lính Israel khám phá được 700 kho bí mật tương tự trong vòng một kilomet vuông. Một sĩ quan cao cấp khẳng định đây chỉ là những cuộc tập kích có mục tiêu cụ thể, sau đó sẽ rút về.

Một tháp canh của Finul (lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc tại Lebanon) nằm cách đó 100 mét. Có nhiệm vụ buộc chấp hành nghị quyết 1701 của Hội đồng Bảo an - không một lực lượng nào ngoài quân đội Lebanon được đóng ở phía nam sông Litani - chẳng lẽ các binh lính Finul không biết rằng Hezbollah đang ở đây ?

Địa đạo chỉ cách 100 mét nhưng lực lượng Liên Hiệp Quốc "không biết"

Vị tướng nhấn mạnh : "Để đào được những địa đạo như thế, cần phải mang đến các thiết bị, vật liệu, gây nhiều tiếng động". Thực tế Hezbollah đã lập ra một "căn cứ quân sự sát bên Finul", biến các trại lính mũ xanh thành "bia đỡ đạn". Được Le Figaro liên lạc về chủ đề này, Finul không trả lời.

Từ sau vụ thảm sát ở Israel ngày 07/10, quan hệ giữa Nhà nước Do Thái và Liên Hiệp Quốc ngày càng xấu đi. Từ nhiều năm qua, giới quân sự Israel đã cảnh báo cộng đồng quốc tế về sự hiện diện của Hezbollah ở gần biên giới. Nhưng những gì vừa tìm thấy trong chiến dịch trên bộ đã vượt quá tưởng tượng.

Vị sĩ quan cao cấp Israel cho biết : "Càng đi sâu vào đất Lebanon, càng phát hiện ra tầm cỡ và mức độ thực hiện kế hoạch xâm lăng Israel. Những gì chúng tôi đã trải qua hôm 07/10 trong vụ tấn công của Hamas chỉ là một mô hình thu nhỏ. Vấn đề là, liệu có thể ngủ yên trước mối đe dọa này hay không ? Tất nhiên là không". Cũng theo ông, Iran và Hezbollah nói rằng sẵn sàng ngưng bắn, nhưng không thể để họ xây dựng lại lực lượng. "Chúng tôi không khởi động cuộc chiến này nhưng sẽ tiến hành cho đến khi nào đưa được công dân mình yên lành trở về".

Hezbollah chuẩn bị một vụ tấn công khủng bố như Hamas ?

Một con đường ngoằn ngoèo giữa các bụi rậm dẫn đến một kho vũ khí. Trong những thùng được chất cẩn thận là các loại chất nổ dùng để phá bức tường biên giới, những bộ quân trang hoàn chỉnh, súng trường AK47 và đạn dược. Kho bí mật này có đường ống nước dẫn từ một làng Lebanon, một đường dây cáp đen liên lạc. Địa điểm này liên quan đến một ngôi làng mà Israel sẽ thanh lọc.

Yair, một quân nhân dự bị, một người cha có sáu đứa con cho Le Figaro biết : "Ông bà tôi sống sót từ trại tập trung Auschwitz, đến Israel để con cháu không bao giờ còn bị thảm họa diệt chủng. Nhưng ở đây, Hezbollah chuẩn bị một Auschwitz thứ hai. Tôi đi chiến đấu để điều này không thể xảy ra". 

Hiện thời dân quân Hồi giáo Shia chỉ quấy nhiễu từ xa bằng moọc-chê hay rốc-kết, dường như đã hồi phục năng lực. Miền bắc Israel luôn chịu đựng những trận mưa rốc-kết. Tối Chủ nhật, một drone rơi xuống một căn cứ quân sự Israel làm bốn quân nhân thiệt mạng và 60 người khác bị thương. Không có còi báo động - một lỗ hổng đáng tiếc của Vòm Sắt.

Nhìn chung theo Le Monde, ở Lebanon sau khi Hassan Nasrallah bị tiêu diệt, đang có những dấu hiệu lạc quan về một sự tái cân bằng các lực lượng chính trị, trên một chính trường lâu nay vẫn bị Hezbollah khống chế. Trong khi đó Libération nhận thấy "Tại Tehran, người Iran chờ đợi chiến tranh" nổ ra. Người dân lo dự trữ nước uống, thực phẩm, xăng dầu… chuẩn bị đối phó với sự trả đũa của Nhà nước Do Thái, mà không biết được Israel sẽ tấn công theo dạng nào và tầm cỡ ra sao.

Trung Quốc tập trận bao vây Đài Loan với lực lượng kỷ lục

Le Figaro, Les Echos và La Croix đều lưu ý, tình hình ở eo biển Đài Loan cũng rất nóng. Bắc Kinh đã điều 125 chiến đấu cơ và 14 chiến hạm trong đó có hàng không mẫu hạm Liêu Ninh để tập trận bao vây Đài Loan trong suốt ngày hôm qua - một con số kỷ lục. Quân đội Trung Quốc còn đăng lên một video nói rằng "sẵn sàng chiến đấu", chống lại "mọi hành động ly khai của các lực lượng đòi độc lập".

Bộ trưởng quốc phòng Đài Loan kiên quyết lên án thái độ "phi lý" đầy "khiêu khích". Mục tiêu mà Trung Quốc đưa ra là phối hợp giữa không quân và hải quân, nhằm phong tỏa các cảng chính của Đài Loan. Đợt tập này diễn ra sau chiến dịch Joint Sword-2024A (Liên Hợp Lợi Kiếm) bắt đầu từ 23/05 sau khi người bị Bắc Kinh coi là kẻ thù, ông Lại Thanh Đức (William Lai) nhậm chức tổng thống Đài Loan.

Cuộc tập trận Joint Sword-2024B được tổ chức vài ngày sau bài diễn văn của tổng thống Lại Thanh Đức nhân quốc khánh Đài Loan 10/10, khẳng định Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa không có quyền đại diện cho Trung Hoa Dân Quốc. Tuy vậy ông cũng nhấn mạnh là sẽ không thay đổi nguyên trạng, và đề nghị tiếp tục có những trao đổi. Tuyên bố này dù chừng mực vẫn không ngăn được Bắc Kinh dương oai giễu võ.

Bắc Kinh luôn diễn dịch theo nghĩa xấu các tuyên bố của Đài Bắc

Nhà nghiên cứu Su Tzu Yun của think-tank INDSR nhận xét : "Dù Đài Loan nói hay làm gì đi nữa, Bắc Kinh luôn diễn dịch theo nghĩa xấu". Đối với Yang Kuang Shun, đồng sáng lập think-tank Taiwan-US Watch, cuộc tập trận vừa qua không gây ngạc nhiên, vì sau Joint Sword-2024A sẽ có B, vấn đề là khi nào mà thôi.

Bài diễn văn của tổng thống Lại Thanh Đức được Bắc Kinh dùng làm cái cớ, để thách thức cộng đồng quốc tế vốn đang đứng trước hai cuộc khủng hoảng ở Ukraine và Trung Đông. Ông nhấn mạnh : "Trong tình hình thế giới bất ổn, Trung Quốc muốn trắc nghiệm quyết tâm của các nước muốn bảo vệ Đài Loan. Điều quan trọng không phải là phương diện quân sự mà là ý nghĩa chính trị". Mục đích khác còn nhằm chứng tỏ với dân Hoa lục là chế độ quyết chiếm Đài Loan, vào lúc kinh tế đang khủng hoảng trầm trọng.

Tại Đài Loan, cuộc sống vẫn bình thường, thị trường chứng khoán cũng chẳng rung chuyển, thậm chí còn tăng. Trong bối cảnh các drone, phi cơ và chiến hạm Trung Quốc thường xuyên xâm nhập không và hải phận, người dân đảo quốc không mấy lo lắng. Một giáo viên ở Cao Hùng nói, những vụ đe dọa của Trung Quốc làm người dân chán ghét, và càng cho thấy chính phủ Đài Loan có lý khi tăng cường quốc phòng.

La Croix dẫn lời nhà nghiên cứu Derek J. Grossman cho rằng Trung Quốc đã thành công trong việc lập ra một "tình trạng bình thường mới", phong tỏa giả định để dọa nạt và chuẩn bị áp dụng. Nghiên cứu của CISS ở Washington lưu ý là gần 2.450 tỉ đô la hàng hóa, tức 1/5 thương mại hàng hải toàn cầu đi qua eo biển Đài Loan năm 2022. Những rối loạn tại đây sẽ tác động đến không chỉ các đồng minh chính của Hoa Kỳ mà cả các nước phương Nam. Nhưng theo CISS, những hành động ít "xi-nê-ma" hơn, chẳng hạn khoảng 40 tàu Đài Loan bị hàng trăm tàu tuần duyên Trung Quốc bao vây, trước mắt có thể xảy ra thay vì một cuộc đổ bộ lên đảo quốc. Dù mức độ thấp hơn, vẫn đe dọa thương mại hàng ngàn tỉ đô la ở eo biển.

Bầu cử tổng thống Mỹ ảnh hưởng đến NATO và EU

Tại Hoa Kỳ, Les Echos nhấn mạnh "Harris và Trump chỉ còn có ba tuần lễ nữa để xoay chuyển cuộc bầu cử". Hiện chưa có ai chiếm ưu thế trong các cuộc thăm dò. Le Monde nhận xét, Trung Quốc theo dõi sát sao cuộc bầu cử tổng thống Mỹ nhưng không ảo tưởng. Hiện tại các chủ đề xoay quanh nhập cư, chiến tranh Trung Đông và Ukraine, nhưng Bắc Kinh biết rằng khi nói về Trung Quốc, cả hai đảng đều thống nhất ý kiến. Cũng trên Le Monde, nhà nghiên cứu Tara Varma nhận định, bầu cử tổng thống Mỹ có thể thay đổi hệ thống liên minh từ 1945, hai ứng cử viên có quan điểm rất khác nhau.

Từ khi thành lập, NATO đã trải qua ba giai đoạn : chiến tranh lạnh, hậu chiến tranh lạnh và hậu-hậu chiến tranh lạnh. Cho đến lúc Nga xâm lăng Ukraine đầu năm 2022, NATO bước vào giai đoạn thứ tư : tái khẳng định quyết tâm bảo vệ Liên minh Bắc Đại Tây Dương, khi Hoa Kỳ phải đối phó với hai đối thủ và Nga và Trung Quốc. Hội nghị thượng đỉnh hồi tháng Bảy tại Washington đã nhấn mạnh đến vai trò Trung Quốc trong cuộc xâm lược Ukraine của Nga, và những thách thức mà Moskva và Bắc Kinh đặt ra với các thành viên NATO.

Nếu đắc cử, Donald Trump sẽ tìm cách chia rẽ Châu Âu, coi Nhật Bản và Úc là hữu ích hơn Châu Âu trong việc giúp Mỹ đối phó với Trung Quốc. Ngược lại bà Kamala Harris muốn tạo ra mối liên hệ giữa các đồng minh Châu Âu và Châu Á của Hoa Kỳ, nhằm tạo điều kiện để Châu Âu chi nhiều hơn cho quốc phòng và trấn an đồng minh Châu Á, đồng thời khuyến khích cùng làm việc với nhau trong các dự án kỹ nghệ quy mô. Mục tiêu là chống xói mòn những cơ sở công nghiệp ở Hoa Kỳ, Châu Âu và Châu Á. Tóm lại, trong chiến dịch bầu cử lần này, hai tầm nhìn về Trung Quốc và vai trò của Mỹ đối nghịch nhau. Ông Jeff Hawkins, cựu đại sứ Mỹ cho rằng nếu ông Donald Trump thắng cử, Châu Âu sẽ mất thị phần ở Hoa Kỳ đồng thời EU sẽ cô đơn hơn trong cuộc đấu tranh vì dân chủ.

Thụy My

Thủ lãnh Hezbollah bị Israel tiêu diệt, khởi đầu cho hồi kết của Iran ?

Israel tiêu diệt Hassan Nasrallah, thủ lãnh của Hezbollah từ hơn ba thập niên qua, và triệt hạ bộ chỉ huy của lực lượng này. Sự kiện vào cuối tuần qua đã làm thay đổi hẳn cán cân trong khu vực, là trọng tâm bàn luận của báo chí Pháp hôm 30/09/2024.

Địa điểm ở ngoại ô phía nam Beirut (Lebanon), nơi Israel không kích giết chết Hassan Nasrallah, thủ lãnh Hezbollah, ngày 29/09/2024. REUTERS - Ahmad Al-Kerdi

Le Monde ra từ cuối tuần trước chạy tít lớn "Nasrallah chết trong vụ oanh kích của Israel". Le Figaro đăng ảnh tàn tích còn đang bốc khói của một tòa nhà, với tựa chính "Israel triệt hạ Hezbollah, căng thẳng cao độ trong khu vực". Ảnh trang nhất của Libération là cảnh một người ngồi trước đống đổ nát của một tòa nhà đã thành gạch vụn, giữa các cao ốc xung quanh, đưa tít "Chiến tranh ở Lebanon : Sự biến chuyển". La Croix chọn tấm ảnh các nhân viên cứu hộ trong khói lửa, nhận định "Cận Đông, bước nhảy vào vô định". Tương tự với Les Echos "Cận Đông trong một kỷ nguyên mới bất định".

Trừ khử lãnh tụ Hezbollah, Tel-Aviv tái lập ưu thế trước Tehran

Theo Le Figaro, "Khử được Nasrallah, Israel tái lập ưu thế trong tương quan lực lượng với Iran". Tối thứ Sáu, thủ lãnh Hezbollah đã bị tiêu diệt ngay tại sở chỉ huy của ông ta tại ngoại ô nam Beirut : chỉ trong vài giây đồng hồ, Không quân Israel đã trút 83 tấn chất nổ xuống tòa nhà nơi Hassan Nasrallah ẩn núp dưới lòng đất.

Trưa thứ Bảy, quân đội Israel chính thức loan báo chiến dịch thành công, những tiếng hô vui mừng vang lên ở Jérusalem, báo chí Israel hoan nghênh sự trỗi dậy của một "Trung Đông mới". Nhà nước Do Thái đang đảo ngược trật tự khu vực. Chỉ trong vài ngày, Israel chứng tỏ ưu thế quân sự và công nghệ, cũng như khả năng thâm nhập phe dân quân Shia, một trong những đối thủ dữ dằn nhất. Tối hôm đó, Benyamin Netanyahou đe dọa "Không có nơi nào an toàn ở Iran hay Trung Đông", "Chúng tôi sẽ không dừng lại" khi chưa đạt được mục đích. Vấn đề là Israel sẽ còn đi đến đâu ? Tiến vào nam Lebanon để đẩy quân Hezbollah về phía bắc, tạo vùng đệm ở miền nam chăng ?

Cho đến nay, Israel chịu đựng cú sốc do thất bại lịch sử : vụ tấn công khủng bố của Hamas hôm 07/10 làm 1.200 người thiệt mạng, 250 người bị bắt làm con tin, đòn chí tử vì quốc gia này vẫn là nơi an toàn cho người Do Thái. Một ngày sau, Hezbollah oanh kích thường xuyên vào miền bắc Israel, khoảng 8.800 rốc-kết, hỏa tiễn và drone đã được phóng sang. Những ngày gần đây, Hezbollah còn bắn phá dữ dội hơn với những loạt khoảng năm chục đợt rốc-kết. Thiệt hại chỉ tương đối nhờ hiệu quả của Vòm Sắt và các biện pháp an ninh, nhưng người ta lo sợ hệ thống phòng không sẽ bị bão hòa.

Tờ báo nhắc lại, mọi nỗ lực của Israel lâu nay vẫn tập trung ở Dải Gaza. Nhưng bỗng dưng xảy ra loạt nổ máy nhắn tin, hôm sau đến bộ đàm, hàng ngàn chiến binh Hezbollah bị giết khiến cả thế giới sững sờ. Ba ngày sau thủ lãnh lực lượng đặc nhiệm Radwan cùng với khoảng hai chục chỉ huy của Hezbollah mất mạng trong vụ không kích vào Beirut. Chỉ vài ngày, quân đội Israel đã tiêu diệt hầu hết lãnh đạo của Hezbollah và chiều Chủ nhật đến lượt cảng Hodeida ở Yemen, nơi phe Houthi bắn hỏa tiễn sang Israel, bị oanh tạc. Uy tín của Benyamin Netanyahou gia tăng.

Kẻ gieo gió đã gặt bão

Trong bài xã luận "Giờ tính sổ", Le Figaro ghi nhận Hassan Nasrallah sống với lưỡi gươm Hồi giáo và nay đã chết dưới những quả bom của kẻ thù bất cộng đới thiên, tham gia "điện Panthéon" của những "người tử đạo" Shia.

Việc tiêu diệt ông ta khiến Hezbollah trở nên bơ vơ, sau hơn ba thập niên được Nasrallah điều khiển, đặt Lebanon dưới ách thống trị. Gần một năm sau vụ thảm sát man rợ ngày 07/10, Israel đã "tính sổ" - theo lời Benjamin Netanyahou. Thủ tướng Israel đã giành được một chiến thắng ngoạn mục, tái lập quyền lực răn đe đã bị Hamas làm lung lay.

Ngay từ ngày 08/10/2023, Nasrallah đã chọn mở một mặt trận mới để yểm trợ đồng minh Palestine, trong lúc Israel đang khủng hoảng. Các vụ bắn phá của Hezbollah khiến 60.000 dân Israel ở miền bắc phải di tản - một tình trạng khó thể chấp nhận. Sau khi oanh kích Hamas ở Gaza suốt một năm qua làm mấy chục ngàn người Palestine thiệt mạng, Netanyahou quay sang kẻ thù chính của Nhà nước Do Thái. Chỉ trong hai tuần lễ, ông đã gây rối loạn cho Hezbollah với một loạt vụ nổ máy nhắn tin, bộ đàm, trước khi trảm tướng của phong trào này.

Iran "chiến đấu cho đến người Lebanon cuối cùng" ?

Tuy nhiên Le Figaro lưu ý Hezbollah vẫn chưa bị triệt hạ hoàn toàn, kho vũ khí đạn đạo và hàng ngàn tay súng thiện chiến của phong trào này vẫn là một mối đe dọa lớn. 

Để có thể đưa người dân miền bắc Israel hồi cư, ông Netanyahou hoặc phải ký kết ngưng bắn, hoặc mở chiến dịch tấn công trên bộ để tạo một vùng đệm chạy dài đến sông Litani. Sự thay đổi thăng bằng chiến lược cũng không phải là không nguy hiểm. Bị yếu đi, Iran có trả thù cho lực lượng ủy nhiệm chính của mình bằng một cuộc chiến tranh khu vực ?

Hiện giáo chủ Khamenei, cũng không hẳn an toàn ở Tehran, dường như ủng hộ Hezbollah...cho đến người Lebanon cuối cùng. Không dám can dự trực tiếp vì sợ đối đầu trực diện với Israel và Hoa Kỳ, Tehran tỏ ra kiên nhẫn, chờ đợi phục hồi sức lực và làm mọi cách để đạt được vũ khí nguyên tử với sự trợ giúp của Moskva. Liệu Lebanon có lợi dụng được thời cơ để giảm bớt sự khống chế của Hezbollah đối với Nhà nước đang sụp đổ của mình ? Đó là là một mối nguy khác : nội chiến ở xứ sở trầm hương, dẫn đến một cuộc xung đột mới.

Hầu như không còn lằn ranh đỏ đối với Israel

Libération cho rằng "Tại Lebanon, Israel tha hồ vượt qua các lằn ranh đỏ". Từ khi "trảm" được chiếc đầu và trừ khử lần lượt từng người lãnh đạo, Israel cảm thấy được tự do hơn bao giờ hết để tiêu diệt các kẻ thù, bất kể giá nào.

Những cảnh báo từ nhiều nước về nguy cơ xung đột khu vực không còn tác động gì đối với chính phủ Israel. Đồng minh Mỹ từ một năm qua vẫn hoài công kêu gọi không ngăn cản viện trợ nhân đạo cho Gaza ; không tấn công vào Rafah - nơi phân nửa cư dân Gaza di tản sang. Lằn ranh đỏ do Ai Cập vạch ra về việc chiếm đóng hành lang Philadelphie ở biên giới giữa Gaza và Ai Cập thì đã bị vượt qua kể từ nhiều tháng.

Israel nay cảm thấy không còn bị trói tay, sau khi tiêu diệt Hassan Nasrallah tối thứ Sáu. Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi đây là "biện pháp công lý", nhắc đến rất nhiều nạn nhân của Hassan Nasrallah, trong đó có "hàng ngàn thường dân Mỹ, Israel và Lebanon". Lẽ ra ông cần phải thêm vào danh sách người Syria, trong suốt hai ngày đã ăn mừng cái chết của thủ lãnh Hezbollah, đã chiến đấu ác liệt để cứu vãn chế độ Bachar Al-Assad.

Nasrallah bị tiêu diệt, khởi đầu cho hồi kết của Iran ?

Điểm mới ở đây là các lằn ranh đỏ do Iran vạch ra đã bị xóa nhòa. Tehran vốn không phản ứng trước sự phá hủy Gaza lẫn việc ám sát Ismael Haniyeh, thủ lãnh Hamas ngay trên lãnh thổ của mình, chừng như không sẵn sàng yểm trợ cho Hezbollah, lực lượng do chính mình khai sinh.

Phe dân quân này yêu cầu Iran can thiệp sau loạt vụ nổ máy nhắn tin và tiêu diệt những chỉ huy quân sự vào tuần trước, nhưng trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tổng thống Iran chỉ đề nghị Hoa Kỳ đối thoại về nguyên tử. Một sự cởi mở được những người ủng hộ Hezbollah coi là một cái tát. Libération dẫn lời một chiến binh Hezbollah giận dữ trên mạng xã hội : "Iran đang ở đâu ? Các vị đã để cho Jerusalem, Lebanon và nhân dân chúng tôi phải mang họa".

Chuyên gia Lina Khatib trong bài "Vì sao việc sát hại Nasrallah là khởi đầu cho hồi kết của Iran" đăng trên tờ Sunday Times ở Luân Đôn giải thích vai trò hàng đầu của Hezbollah trong toàn bộ "trục kháng chiến" của Iran tại khu vực. Các phe dân quân thân Iran ở Syria, Iraq, Yemen, vốn coi Nasrallah là thần tượng, đang lo cho số phận của chính mình. Sau khi thủ lãnh Hezbollah bị tiêu diệt, với sự ôn hòa đáng kinh ngạc, Iran kêu gọi Hội đồng Bảo an ngăn chặn Israel. Ngoài năm ngày quốc tang và những tuyên bố rằng Hezbollah sẽ chiến thắng, Iran không hề muốn can thiệp để hỗ trợ cho nhánh vũ trang chính của mình ; bỏ rơi Hezbollah trong cuộc đối đầu với Israel.

Tehran bế tắc, chỉ còn những giải pháp tệ hại

Theo Le Figaro, Tehran đang bế tắc về biện pháp trả đũa. Trong chủ thuyết an ninh của Iran, Hezbollah và 140.000 hỏa tiễn là phương thức răn đe tối hậu trước Nhà nước Do Thái. Nhưng bộ máy quân sự của phe dân quân Shia này từ một năm qua đã bị hủy hoại 50% năng lực, cộng với việc thủ lãnh quân sự lẫn chính trị đều bị tiêu diệt, ván bài đã bị xáo trộn hoàn toàn.

Hezbollah bảo vệ Iran, nay chính Iran phải bảo vệ Hezbollah đang yếu đi và bấn loạn. Nhưng Tehran có thể làm gì ? Tuyên chiến với Nhà nước Do Thái ? Đe dọa suông rồi quay lưng ? Đa số chuyên gia cho rằng nay Iran chỉ còn những chọn lựa tồi tệ. Tổng thống ôn hòa Massoud Pezechkian vừa đắc cử vào tháng 6, tại Liên Hiệp Quốc tuyên bố muốn nối lại quan hệ với phương Tây. Đang trong khủng hoảng kinh tế và xã hội, bị dân chúng chống đối, Tehran không muốn bị lôi vào một cuộc chiến với Israel và Hoa Kỳ.

Cũng như Hezbollah, Iran biết rằng đã bị Mossad xâm nhập vào hệ thống. Sáng Chủ nhật, chủ tịch Quốc hội Iran, Mohammad Bagher Ghalibaf hứa hẹn các nhóm kháng chiến sẽ tiếp tục chống lại Israel với sự giúp đỡ của Iran. Đây là động thái tối thiểu : các tay sai của Iran ở Iraq và Yemen tiếp tục quấy rối để tỏ tình tương trợ. Tấn công vào các lợi ích của Israel hay người Do Thái ở nước ngoài là một khả năng khác. Cuối cùng là quả bom nguyên tử khi không còn Hezbollah, nhưng đây không phải là chọn lựa trong ngắn hạn.

Hoa Kỳ và Iran đều bất lực trước Israel

Trên Les Echos, nhà bình luận Dominique Moisi nhận định "Sau cái chết của Nassarah, cả Hoa Kỳ lẫn Iran đều bất lực" trước sự táo bạo của Benjamin Netanyahou. Tuy là quốc gia ủng hộ Nhà nước Do Thái mạnh mẽ nhất, Hoa Kỳ vẫn không thể gây áp lực lên Israel để tạm ngưng bắn ở Gaza và Lebanon, và chỉ được báo trước vụ tấn công tiêu diệt Nassarah có vài phút. Còn Iran trước hết chỉ lo cứu vãn chế độ vì sẽ khó sống sót nếu chiến tranh với Israel.

Trả lời Les Echos, ông Antoine Basbous, giám đốc Đài quan sát các nước Ả rập cho rằng trái với một số ý kiến, hiện khó thể bùng nổ xung đột trong khu vực. Iran ý thức được những điểm yếu của mình sẽ không trả đũa, và không một quốc gia Ả rập Sunni nào muốn hành động. Ai Cập và các vương quốc vùng vịnh Persian sẽ không chống lại Israel, vốn đã trở thành đối tác về an ninh và công nghệ ; để bênh vực Hezbollah, phe dân quân thường xuyên sỉ nhục và đe dọa họ.

Khi kêu gọi ngưng bắn, Pháp không giúp cứu vãn Lebanon, mà chỉ giúp Hezbollah có thời gian hồi phục. Ông cho rằng phản ứng của Paris là đáng ngạc nhiên, vì Hezbollah vấy máu rất nhiều người Pháp, nhất là cái chết của 58 lính nhảy dù Pháp năm 1983 và nhiều người bạn Lebanon, chưa kể các vụ bắt con tin. Le Figaro kể thêm : 248 quân nhân Mỹ bị sát hại trong vụ khủng bố ở Drakkar, ám sát cựu thủ tướng Lebanon Rafic Hariri năm 2005… và năng lực quân sự to lớn khiến Hezbollah được coi là "khối u" cần diệt trừ. Phải chăng Washington, Paris và tổng thư ký Liên Hiệp Quốc đã quên ?

Trung Quốc : Tàu ngầm nguyên tử thế hệ mới bị chìm

Nhật báo Wall Street Journal hôm 26/09 tiết lộ một trong những tàu ngầm nguyên tử thế hệ mới của Trung Quốc đã bị chìm vào mùa xuân tại cảng. Tai nạn này vẫn còn được giữ bí mật cho đến nay, được các viên chức Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận, nhưng Bắc Kinh từ chối bình luận. Le Monde cho biết theo các hình ảnh vệ tinh của Planet Labs, chiếc tàu ngầm lớp Chu đang được neo ở xưởng ở Vũ Hán bên bờ sông Dương Tử, bỗng dưng bị chìm vào giữa tháng 6, những cần cẩu tấp nập hoạt động xung quanh, có lẽ để trục vớt. Đây là đòn khá nặng cho Trung Quốc trong cuộc chạy đua về tàu ngầm nguyên tử với Hoa Kỳ.

Thụy My

Hassan Nasrallah, thủ lĩnh Hezbollah của Lebanon, bị Israel hạ sát

Thùy Dương, RFI, 28/09/2024

Bất chấp những áp lực từ quốc tế, sáng hôm nay, 28/09/2024, quân đội Israel thông báo đã tiến hành những vụ oanh kích mới nhắm vào lực lượng Hezbollah ở miền đông Lebanon, sau những trận oanh kích dữ dội trong đêm qua vào khu ngoại ô phía nam Beirut, thành trì của Hezbollah.

Thành viên lực lượng Hezbollah giương ảnh thủ lĩnh Hassan Nasrallah, ngoại ô nam Beirut, ngày 25/09/2024. © Hassan Ammar / AP

Cũng vào sáng nay, quân đội Israel tuyên bố trong cuộc tấn công vào ngoại ô Beirut đã triệt hạ được Hassan Nasrallah, chỉ huy của phong trào Hezbollah tại Lebanon.

Chiều nay, theo Reuters, lực lượng Hezbollah mới xác nhận cái chết của thủ lĩnh Nasrallah. Trước đó, một nguồn tin thân cận với phong trào này khẳng định Hezbollah đã mất liên lạc với chỉ huy Nasrallah từ tối qua.

Từ Beirut, thông tín viên Paul Khalifeh sáng nay gửi về bài tường trình :

"Một đám mây khói dày đặc bao trùm khu ngoại ô đông đúc dân cư nằm ở phía nam Beirut. Sau khoảng 40 cuộc oanh kích trong đêm qua và sáng nay 28/09, nhiều khu phố đã biến thành những đống đổ nát. Trong khi đó, không quân của Israel tiếp tục oanh kích dữ dội vào miền nam Lebanon và vùng đồng bằng Bekaa, sau khi đã phá hủy nhiều cây cầu và con đường nối từ Lebanon sang Syria.

Các máy bay của Israel sáng hôm nay đã dội bom xuống vùng núi cao Kesrouan, nằm ở khu vực trung tâm Mont-Lebanon Chrétien, và khoảng 10 vụ oanh kích vào vùng Bhamdoun, thành trì của Walid Jumblatt, thủ lĩnh nhóm thiểu số tôn giáo Druze, ở phía đông nam thủ đô Beirut.

Bị giáng những đòn nặng, nhưng dường như phong trào Hezbollah vẫn hoạt động. Các đơn vị quân sự của lực lượng này sáng nay đã khởi động lại các vụ phóng rốc-kết, đặc biệt nhắm vào thành phố Safad ở vùng Haute Galilée và các vùng khác ở Israel.

Đài phát thanh, truyền hình của đảng Hezbollah vẫn tiếp tục hoạt động bình thường. Hezbollah cũng chưa đưa ra bất kỳ thông cáo nào về các cuộc oanh kích của Israel nhắm vào chỉ huy Hassan Nasrallah, làm lan truyền nhiều tin đồn - suy đoán và khiến những người trung thành với Hezbollah trở nên rất hoang mang".

Lãnh tụ tối cao Iran được chuyển đến nơi trú ẩn

Về phía Iran, thế lực bảo trợ cho phong trào Hezbollah Lebanon, hãng tin Anh Reuters cho hay, theo hai lãnh đạo địa phương, hôm nay 28/09 lãnh tụ tối cao của Iran, giáo chủ Ali Khamenei, đã được chuyển đến một nơi an toàn trong nước, với các biện pháp tăng cường bảo vệ an ninh.

Thùy Dương

****************************

Hezbollah xác nhận thủ lĩnh Nasrallah đã bị giết trong cuộc không kích của Israel

Reuters, VOA, 28/09/2024

Nhóm Hezbollah do Iran hậu thuẫn cho biết vào sáng ngày 28/9 rằng thủ lĩnh của họ, Sayyed Hassan Nasrallah, đã bị giết, xác nhận cái chết của ông sau khi quân đội Israel cho biết họ đã tiêu diệt người đứng đầu nhóm này trong một cuộc không kích ở Beirut một ngày trước đó.

Chân dung của thủ lĩnh Hezbollah Sayyed Hassan Nasrallah trong một chiến dịch tranh cử ở vùng ngoại ô phía nam Beirut, Lebanon, ngày 10/5/2022. Ông Nasrallah bị giết chết trong cuộc không kích của Israel hôm 27/9/2024.

Cái chết của ông Nasrallah đánh dấu một đòn giáng mạnh vào Hezbollah, khi họ đang chao đảo sau một chiến dịch tấn công dữ dội của Israel. Đây cũng là một đòn giáng lớn đối với Iran, khi mất đi một đồng minh có ảnh hưởng đã giúp xây dựng Hezbollah trở thành trụ cột của chòm sao các nhóm đồng minh của Tehran tại thế giới Ả rập.

Hezbollah cho biết trong một tuyên bố rằng họ sẽ tiếp tục cuộc chiến chống lại Israel "để ủng hộ Gaza và Palestine, và để bảo vệ Lebanon và những người dân kiên định và đáng kính của họ".

Nhóm này không nói ông Nasrallah đã bị giết như thế nào.

Đài truyền hình Al-Manar của Hezbollah bắt đầu phát sóng các câu thơ trong kinh Koran sau khi cái chết của ông được công bố.

Quân đội Israel trước đó cho biết ông Nasrallah đã bị tiêu diệt trong một "cuộc tấn công có mục tiêu" hôm 27/9 tại trụ sở ngầm của nhóm bên dưới một tòa nhà dân cư ở Dahiyeh – vùng ngoại ô phía nam Beirut do Hezbollah kiểm soát.

Quân đội Israel cho biết ông Nasrallah đã bị tiêu diệt cùng với một thủ lĩnh cấp cao khác của Hezbollah, Ali Karaki, và các chỉ huy khác.

"Cuộc tấn công được tiến hành trong khi chuỗi chỉ huy cấp cao của Hezbollah đang họp bàn từ trụ sở và tiến hành các hoạt động khủng bố chống lại công dân của Nhà nước Israel", quân đội Israel cho biết.

Cái chết của ông Nasrallah là đòn giáng mạnh nhất cho đến nay sau hai tuần tàn khốc đối với Hezbollah, trong đó họ đã phải chịu một cuộc tấn công chết người vào hàng nghìn thiết bị liên lạc không dây mà các thành viên của nhóm này sử dụng. Israel cũng tăng cường các cuộc không kích, vốn đã giết chết một số chỉ huy và đánh trúng các khu vực trên khắp Lebanon.

Cuộc không kích vào Dahiyeh hôm 27/9 đã làm rung chuyển Beirut. Một nguồn tin an ninh ở Lebanon cho biết cuộc tấn công – một loạt các vụ nổ cực mạnh liên tiếp – đã để lại một hố sâu ít nhất 20 mét.

Sau đó có thêm các cuộc không kích vào Dahiyeh và các khu vực khác của Lebanon, được tiến hành vào ngày 28/9. Những vụ nổ lớn làm sáng bừng bầu trời đêm, và nhiều cuộc không kích khác đánh vào khu vự này vào buổi sáng. Khói bốc lên khắp thành phố.

Hezbollah cũng tiếp tục bắn tên lửa xuyên biên giới, kích hoạt còi báo động và khiến người dân phải chạy trốn vào nơi trú ẩn sâu bên trong Israel. Hệ thống phòng thủ tên lửa của Israel đã chặn được một số tên lửa và không có báo cáo nào về thương tích ngay lập tức.

Sự leo thang đã làm gia tăng nỗi lo ngại rằng cuộc xung đột có thể vượt khỏi tầm kiểm soát, có khả năng lôi kéo Iran, nước hậu thuẫn chính của Hezbollah, cũng như Hoa Kỳ.

Người dân đã chạy trốn khỏi Dahiyeh, tìm nơi trú ẩn ở trung tâm thành phố Beirut và các khu vực khác của thành phố.

"Các cuộc không kích hôm qua thật khủng khiếp. Chúng tôi đã chạy đi trú ẩn trước đó và sau đó trở về nhà, nhưng sau đó các cuộc ném bom ngày càng dữ dội hơn, vì vậy chúng tôi đã đến đây, chờ cho ông Netanyahu dừng các cuộc ném bom", cư dân có tên Dalal Daher, nói khi ở gần Quảng trường Martyrs của Beirut, ám chỉ đến Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Reuters

Nguồn : VOA, 28/09/2024

*****************************

Không kích của Israel nhắm mục tiêu vào các chỉ huy cấp cao của Hezbollah

Reuters, VOA, 28/09/2024

Các viên chỉ huy cấp cao của Hezbollah là mục tiêu khi Israel không kích vào bản doanh trung ương của nhóm này ở vùng ngoại ô Beirut vào thứ Sáu 27/9, nhưng vẫn còn quá sớm để xác định liệu cuộc tấn công có giết chết thủ lĩnh Sayyed Hassan Nasrallah hay không, một quan chức cấp cao của Israel nói trong cùng ngày.

Các tòa nhà bị thiệt hại sau vụ không kích của Israel vào ngoại ô Beirut, Lebanon, 27/09/2024 - Reuters / Mohamed Azakir.

"Tôi nghĩ rằng còn quá sớm chưa thể nói gì, nhưng chỉ là vấn đề thời gian thôi. Đôi khi họ che giấu sự thật khi chúng tôi thành công", quan chức này nói với các phóng viên khi được hỏi liệu cuộc không kích của Israel hôm 27/9 có giết chết Nasrallah hay không.

Quân đội Israel cho hay họ đã nhắm bắn vào trụ sở chính của Hezbollah ở Beirut trong một cuộc tấn công làm rung chuyển thủ đô Lebanon. Hezbollah được Iran hậu thuẫn.

Khi được hỏi phải mất bao lâu để xác định số phận của Nasrallah, quan chức cấp cao của Israel nói : "Chắc chắn nếu ông ta còn sống, quý vị sẽ biết ngay lập tức. Nếu ông ta chết rồi, có thể mất một thời gian".

Vị quan chức đề nghị ẩn danh nói với các phóng viên tại New York rằng: "Chúng tôi không thể tồn tại nếu không ngăn chặn và đảo ngược tình hình", với hàm ý về mối đe dọa đối với Israel từ lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn trong khu vực.

"Không thể đảo ngược tình hình nếu không có một cuộc chiến tranh tổng thể. Đó là suy luận, một cuộc chiến tranh tổng thể với Hezbollah, tất nhiên, sẽ kéo theo khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn với Iran".

"Có một cách khác để thực hiện là tiêu diệt ông ta. Đó là cách duy nhất. Nếu diệt ông ấy, ta không chỉ vô hiệu hóa, có lẽ là vô hiệu hóa mặt trận đó, vì không có cách nào khác có thể làm được, mà còn phá vỡ một điểm then chốt. Ta phá vỡ một trục trung tâm của cái trục".

Nasrallah trở thành tổng bí thư của Hezbollah vào năm 1992 khi mới 35 tuổi, là bộ mặt công khai của một nhóm từng hoạt động bán công khai, do Vệ binh Cách mạng Iran thành lập vào năm 1982 để chống lại lực lượng chiếm đóng của Israel.

Israel đã giết chết người tiền nhiệm của ông ấy, là Sayyed Abbas al-Musawi, trong một cuộc tấn công bằng trực thăng.

Vị quan chức Israel bảo vệ hành động của Israel khi được hỏi tại sao việc giết Nasrallah lại có thể thay đổi mối đe dọa từ Hezbollah trong khi các vụ ám sát các nhà lãnh đạo các nhóm hiếu chiến trước đó không làm tê liệt các tổ chức của họ.

"Tôi nghĩ trường hợp này thì khác", vị quan chức nói. "Về nhiều mặt, ông ta giữ cho mọi thứ tập trung và duy trì hoạt động".

"Có những người không thể thay thế được. Có thực tế như vậy, một số người không có người thay thế. Đó là một trong những trường hợp, chắc chắn như vậy", vị quan chức Israel nói.

Reuters

Nguồn : VOA, 28/09/2024

Hezbollah : Những câu hỏi chung quanh chiến dịch "kích nổ máy bộ đàm và máy nhắn tin"

Thanh Hà, RFI, 19/09/2024

Trong hai ngày 17-18/09/2024, hàng trăm, thậm chí hàng ngàn máy nhắn tin (pager) và máy bộ đàm (talkie-walkie) đã phát nổ tại Lebanon, khiến hơn 30 người thiệt mạng và trên 3.000 người bị thương. Phần lớn các nạn nhân là người của Hezbollah, lực lượng Hồi giáo vũ trang thân Iran. Mọi ánh mắt đều nhìn về phía Israel. 

Nổ trong một cửa hàng bán thiết bị liên lạc ở Sidon, Lebanon, ngày 18/09/2024. Reuters - Hassan Hankir

Tại sao vào thời điểm này ? Làm thế nào để phối hợp kích nổ hàng ngàn công cụ liên lạc của cùng lúc ? Hai hãng thiết bị của Nhật và Đài Loan có liên quan gì đến loạt vụ nổ ở Lebanon ? 

Chuyện gì đã xảy ra trên lãnh thổ Lebanon ?

Chiều 17/09, khoảng 3 giờ 30, giờ địa phương, các thành viên của tổ chức Hezbollah nhận được tin nhắn qua pager. Máy rung trong nhiều giây trước khi nổ. Trước tiên là tại khu vực ngoại ô phía nam thủ đô Beirut, rồi ở cả miền nam và miền đông Lebanon. Theo các giới chức y tế Lebanon, 12 người thiệt mạng và 2.800 người bị thương.

Hơn 2.800 vụ nổ xảy ra cùng lúc đẩy Lebanon vào cảnh hỗn loạn và hoảng sợ. Hàng chục xe cứu thương đổ về các bệnh viện của thủ đô Beirut, nhiều chiếc lều trắng được dựng lên ở ngoài bệnh viện để tiếp nhận những người đến hiến máu. Phần lớn các nạn nhân bị thương ở bụng, bị mù mắt bị hay cụt mất ngón tay do đang cầm, đọc hoặc đeo máy nhắn tin ở thắt lưng. Không khí sợ hãi bao trùm lên thành phố. 

Chưa đầy 24 giờ sau, đến chiều 18/09, loạt nổ thứ nhì đã diễn ra, cũng tại các khu vực ở phía nam thủ đô Beirut, tại Saida, miền nam Lebanon, và Baalbeck, miền đông. Lần này do máy bộ đàm phát nổ. Bộ Y tế Lebanon đưa ra con số 20 người thiệt mạng và 450 người thương. Các phương tiện truyền thông lưu ý "nam Beirut cũng như các vùng Saida và Baalbeck được coi là "thành trì" của phong trào Hồi giáo vũ trang Hezbollah được Iran yểm trợ.

Pager và talkie-walkie, hàng "Low Tech"

Máy nhắn tin và bộ đàm là "những con khủng long" của các công cụ liên lạc trước khi có điện thoại di động. Nhỏ gọn, dễ mang theo trên người, máy nhắn tin có tần số riêng, không sử dụng mạng điện thoại di động, không được trang bị hệ thống định vị GPS… nên giảm thiểu nguy cơ bị nghe trộm, giảm thiểu rủi ro mạng bị quá tải hay bị chận… Trước Hezbollah, nhiều tổ chức tội phạm rất ưa chuộng công cụ thô sơ này cũng như các máy bộ đàm talkie-walkie.

Lâu nay mọi người cứ nghĩ rằng pager và talkie-walkie đã "thuộc về thời tiền sử" cho đến cách nay hai ngày. Pager là một phát minh của Mỹ năm 1949. Đến thập niên 1980 người ta bắt đầu nhận những thông tin ngắn qua pager. Nhưng để hồi âm thì cần có những công cụ và công nghệ khác. Cuối thế kỷ 20, chỉ riêng tại Pháp 2,3 triệu người có trang bị pager. Với điện thoại cầm tay, máy nhắn tin pager đã bị chìm vào quên lãng, nhưng vẫn được sử dụng trong một số ngành nghề ở Mỹ, như trong bệnh viện. Theo báo y tế Journal of Hospital Medecin năm 2017, gần 80% các bác sĩ tại Mỹ vẫn còn dùng pager.

Nhật Bản, Đài Loan và Hungary cải chính

Những hình ảnh qua video và truyền hình cho thấy máy nhắn tin pager và bộ đàm talkie-walkie bị nổ tại Lebanon mang nhãn hiệu của nhà sản xuất Đài Loan Gold Apollo và Icom của Nhật. Cả hai đều đã nhanh chóng bác bỏ những cáo buộc có liên quan đến các vụ nổ tại Lebanon.

Pager bị nổ ở Lebanon là loại AR-924 do tập đoàn Đài Loan Gold Apollo sản xuất. Lập tức công ty này này ra thông cáo cải chính "từ đầu đến cuối" không liên quan gì đến những sản phẩm nói trên. Báo chí quốc tế điều tra thêm và phát hiện những chiếc máy nhắn tin bị nổ tại Lebanon vừa qua do BAC, một trong những đối tác của công ty Đài Loan sản xuất. Hãng này có trụ sở tại Hungary. Đến lượt chính quyền Budapest vội vã thanh minh là BAC không sản xuất máy nhắn tin AR-924 trên lãnh thổ Hungary.

Còn liên quan đến vụ nổ máy bộ đàm talkie-walkie, các hình ảnh cho thấy đó là những sản phẩm mang nhãn hiệu Icom, một công ty của Nhật. Thông cáo sáng nay của tập đoàn Nhật Bản này cho biết từ 10 năm nay họ đã ngừng sản xuất máy bộ đàm IC-V82. Loại này từng được "xuất khẩu kể cả ở Trung Đông từ 2004-2014". Icom thận trọng nói rõ tất cả các thiết bị radio đều do chi nhánh của Icom sản xuất từ một nhà máy ở Wakayama". Icom "không sản xuất ở hải ngoại".

Ai chủ mưu ?

Đương nhiên câu hỏi quan trọng nhất vẫn là ai đã ra lệnh mở chiến dịch "pager và talkie-walkie" ở Lebanon, làm thế nào để kích nổ "cùng lúc" hàng trăm, thậm chí hàng ngàn công cụ liên lạc ? Trong bối cảnh căng thẳng tại Cận Đông hiện tại, mọi ánh mắt nhìn về Israel. Hezbollah, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ đồng loạt quy trách nhiệm cho Israel và như thông lệ, không bao giờ Tel Aviv "nhận là tác giả của các cuộc tấn công".

Nhật báo Israel Haaretz không tiết lộ thông tin về vai trò của Nhà nước Do Thái hay mật vụ Israel trong vụ này, nhưng chỉ cho biết "trưa Thứ Ba vừa qua, (tức trước khi xảy ra loạt nổ máy nhắn tin ở Lebanon) nhiều quan chức cao cấp về an ninh của Israel đã bị triệu tập và được yêu cầu trình bày những phương án để đối phó với căng thẳng leo thang với Hezbollah". Riêng truyền thông Anh Mỹ thì đua nhau đưa ra nhiều khả năng về sự can thiệp của Israel. Hãng tin anh Reuters nêu đích danh tổ chức Mossad : cơ quan tình báo Israel có thể là đã gài thuốc nổ vào một lô pager được dành để cung cấp cho lực lượng Hezbollah tại Lebanon. Nhiều nguồn tin từ Beirut giải thích những máy nhắn tin bị nổ cách nay hai ngày nằm trong "lô hàng 5.000 chiếc" Hezbollah đặt mua cách nay vài tháng. Có "một sự can thiệp" vào những chiếc máy này ngay từ "khâu sản xuất", thẻ ở bên trong máy có gài thuốc nổ rất khó phát hiện". Báo Mỹ New York Times đi xa hơn khi cho rằng sự can thiệp này đã diễn ra trước khi pager được đưa vào đến lãnh thổ Lebanon và có trang bị một hệ thống có thể cho kích nổ từ xa. Chưa có thêm thông tin về kỹ thuật được sử dụng để cho nổ các máy bộ đàm.

Báo tài chính Anh Financial Times nhắc lại từ lâu nay, điện thoại đã là công cụ Israel dùng để truy nã và tấn công kẻ thù. Năm 1972, một trong những thủ phạm loạt khủng bố nhắm vào các vận động viên Israel tại Thế Vận Hội Munich đã chết do điện thoại bị kích nổ từ xa. Năm 1996, một trong những gương mặt hàng đầu của tổ chức Hồi giáo Palestine, Yahya Ayyasch, đã thiệt mạng vào một ngày Thứ Sáu khi đang nói chuyện qua điện thoại với thân phụ anh như mỗi Thứ Sáu hàng tuần. Cơ quan tình báo đối nội của Israel Shin Beth bị cho là tác giả. Cũng Financial Times đánh giá : "Israel là quốc gia duy nhất trong khu vực có một mạng lưới gián điệp tinh vi để tiến hành một chiến dịch táo bạo, phức tạp và phối hợp chặt chẽ đến như vậy".

Mossad phục hận

Cuối cùng, về thời điểm loạt tấn công quy mô chưa từng thấy diễn ra trong hai ngày liên tiếp vừa qua, giới phân tích cho rằng đây là cơ hội để tình báo Israel "rửa nhục" sau thất bại ê chề, để xảy ra loạt tấn công trên lãnh thổ Israel hôm 07/10/2023.

Lực lượng Hồi giáo Hezbollah được Iran yểm trợ và là "đồng minh" của phong trào Hồi giáo Palestine gần như hàng ngày đều bắn phá vào lãnh thổ Israel kể từ loạt khủng bố tháng 10 năm ngoái. Hành động này nhằm "tỏ tình liên đới với dân Palestine ở Gaza" và phản đối Tel Aviv mở chiến dịch quân sự ở Gaza.

Hai vụ tấn công liên tiếp 17-18/09/2024 chứng tỏ "Mossad có khả năng đánh sâu vào bên trong các mạng lưới nhạy cảm nhất của kẻ thù", "phối hợp chặt chẽ để thực hiện một chiến dịch quy mô và chính xác". Tình báo Israel vừa chứng tỏ "họ có thể ra tay bất cứ lúc nào" và rất lợi hại.

Từ mùa hè đến nay, thủ lĩnh quân sự của Hezbollah Fouad Chokr bị sát hại gần thủ đô Lebanon, liền sau đó thủ lĩnh chính trị của phong trào Palestine Ismail Hanyeh bị ám sát ngay tại thủ đô Iran và giờ đây là chiến dịch mang tên "pager" và "talkie-walkie". Cả ba đòi hỏi một mức độ thu thập thông tin tình báo rất cao từ phía mạng lưới gián điệp của Nhà nước Do Thái.

Thông điệp thứ nhì của Tel Aviv, như chính bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Galland đã xác nhận hôm 18/09/2024 : Mặt trận nóng giờ đây đang chuyển hướng từ Gaza đến "phương bắc" nơi giao tranh diễn ra thường ngày với lực lượng Hồi giáo Lebanon, Hezbollah.

Nhật báo Mỹ The Washington Post đặt câu hỏi : Tại sao chọn thời điểm này, trong lúc chính quyền Biden đang cố gắng tránh để xung đột ở Gaza lan rộng ra khu vực ? Báo Le Temps của Thụy Sĩ trích dẫn nhiều chuyên gia đồng loạt cho rằng "một chiến dịch quy mô như vừa thấy đòi hỏi rất nhiều phương tiện và chỉ có ý nghĩa nếu như chúng mang tính quyết định" : Có thể, đối với Israel, đấy là "vũ khí cuối cùng", gây rối loạn guồng máy của Hezbollah để giành lấy thắng lợi và khép lại xung đột quân sự.

Thanh Hà

**************************

Bộ đàm Hezbollah phát nổ : Điều gì đã xảy ra và sắp tới sẽ như thế nào ?

BBC, 19/09/2024

Hàng loạt máy bộ đàm cầm tay của Hezbollah đã phát nổ vào ngày 18/9 trên khắp miền nam Lebanon, đánh dấu ngày đẫm máu nhất tại đây kể từ khi cuộc giao tranh xuyên biên giới nổ ra giữa Hezbollah và Israel gần một năm trước.

Người dân và lực lượng ứng cứu tập trung tại hiện trường một vụ nổ bộ đàm tại thành phố Saida, miền nam Lebanon, ảnh chụp ngày 18/9

Việc này càng làm leo thang căng thẳng theo sau loạt vụ nổ máy nhắn tin vào hôm 17/9.

Hezbollah là tổ chức Hồi giáo dòng Shia được Iran hậu thuẫn, có sức ảnh hưởng về mặt chính trị và đang kiểm soát lực lượng vũ trang quyền lực nhất ở Lebanon.

Theo thông tin từ Bộ Y tế Lebanon, các vụ nổ máy bộ đàm vào hôm 18/9 đã khiến 20 chết và hơn 450 bị thương tại các khu ngoại ô Beirut và thung lũng Bekaa, trong khi số người chết từ các vụ nổ máy nhắn tin hôm 17/9  đã tăng lên 12, trong đó có hai trẻ em, và đã có gần 3.000 người bị thương.

Các quan chức Israel chưa đưa ra bình luận về các vụ nổ, nhưng các nguồn tin an ninh cho rằng cơ quan tình báo Mossad của Israel đứng sau vụ việc này.

Một quan chức Hezbollah nói rằng đây là sự xâm phạm an ninh lớn nhất trong lịch sử của tổ chức này.

Chiến dịch nói trên, dường như đã khiến Hezbollah rơi vào hỗn loạn, diễn ra đồng thời với cuộc chiến kéo dài 11 tháng của Israel tại Gaza và làm dấy lên lo ngại về nguy cơ leo thang căng thẳng tại biên giới Israel-Lebanon và nguy cơ bùng nổ một cuộc chiến toàn diện tại khu vực.

"Chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới của cuộc chiến. Điều này đòi hỏi ở chúng ta lòng can đảm, quyết tâm và sự kiên trì", Bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant nói tại một căn cứ không quân.

Ông Ayman Safadi, Ngoại trưởng Jordan, cáo buộc Israel đang đẩy Trung Đông đến bờ vực của một cuộc chiến khu vực bằng cách tạo ra sự leo thang nguy hiểm trên nhiều mặt trận.

Mỹ đã phủ nhận liên quan tới các vụ nổ và nói rằng đang tích cực theo đuổi những biện pháp ngoại giao nhằm ngăn chặn xung đột leo thang.

Một quan chức Mỹ giấu tên nói rằng Washington đã được thông báo vào ngày 17/9 rằng Tel Aviv sẽ thực hiện một hành động gì đó ở Lebanon.

Tuy nhiên, Israel không cung cấp thông tin chi tiết và chiến dịch tấn công nói trên là một bất ngờ với Mỹ, quan chức này nói thêm.

Một bộ đàm bị nổ, ảnh chụp ngày 18/9

Trong các vụ nổ vào ngày 18/9, ít nhất có một vụ xảy ra ở gần một lễ tang do Hezbollah tổ chức cho những người thiệt mạng ngày 17/9 khi hàng ngàn máy nhắn tin của nhóm phát nổ trên khắp Lebanon và làm nhiều chiến binh của nhóm bị thương.

Một phóng viên Reuters ở khu ngoại ô phía nam Beirut cho biết ông đã thấy các thành viên Hezbollah vội vã tháo pin ra khỏi các thiết bị bộ đàm chưa phát nổ và ném chúng vào các thùng kim loại.

Hezbollah chuyển qua dùng máy nhắn tin cầm tay và các thiết bị liên lạc công nghệ cũ khác nhằm tránh bị Israel theo dõi điện thoại di động.

Hội Chữ thập đỏ Lebanon cho biết trên mạng xã hội X rằng họ đã điều động 30 đội cứu thương đến một loạt vụ nổ ở các khu vực khác nhau, bao gồm ở miền nam Lebanon và thung lũng Bekaa.

Hình ảnh các thiết bị bộ đàm bị nổ, được cho là dòng IC-V82, cho thấy nhãn có chữ "ICOM" và "sản xuất tại Nhật Bản".

Theo trang web của ICOM, công ty này có trụ sở tại Nhật Bản và chuyên về thiết bị liên lạc vô tuyến và điện thoại.

ICOM chưa trả lời đề nghị bình luận của Reuters.

Công ty từng nói rằng mẫu IC-V82 đã bị ngừng sản xuất vào năm 2014.

Theo một nguồn tin an ninh, Hezbollah đã mua các thiết bị bộ đàm cầm tay và máy nhắn tin cách đây khoảng năm tháng.

Về các vụ nổ hôm 17/9, các nguồn tin nói với Reuters rằng các đặc vụ của Israel đã kích nổ từ xa chất nổ mà họ đã cài sẵn trong máy nhắn tin của đơn đặt hàng 5.000 máy trước khi các thiết bị này được vận chuyển vào Lebanon.

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc sẽ họp vào thứ Sáu để thảo luận loạt vụ nổ các máy nhắn tin sau khi có yêu cầu từ các quốc gia Ả rập.

Theo thông tin hôm 17/9 từ hãng thông tấn tấn bán chính thức Fars của Iran, Đại sứ Iran tại Lebanon, ông Mojtaba Amani, đã bị thương bên ngoài trong các vụ nổ máy nhắn tin.

Tuy nhiên, tờ New York Times hôm thứ Tư trích dẫn hai thành viên của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran nói rằng ông Amani đã bị mất một mắt và mắt còn lại bị thương nặng sau khi chiếc máy nhắn tin mà ông mang theo phát nổ.

Đặc phái viên của Iran tại Liên Hiệp Quốc nói trong bức thư hôm 18/9 rằng Iran "bảo lưu quyền của mình theo luật pháp quốc tế để thực hiện các biện pháp đáp trả cần thiết" đối với cuộc tấn công nói trên.

Hezbollah đáp trả bằng pháo phản lực

Hezbollah từng thề sẽ trả đũa Israel và tuyên bố vào hôm 18/9 rằng họ đã tấn công các vị trí pháo binh của Israel bằng pháo phản lực - cuộc tấn công đầu tiên vào kẻ thù không đội trời chung kể từ sau các vụ nổ.

Quân đội Israel nói không có báo cáo về thương vong hay thiệt hại nào.

"Hezbollah muốn tránh một cuộc chiến toàn diện", ông Mohanad Hage Ali, phó giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Carnegie Trung Đông ở Beirut, nhận xét.

"Nhưng xét tới quy mô của vụ việc lần này… sẽ có áp lực [buộc Hezbollah] đưa ra phản ứng mạnh hơn".

Israel và Hezbollah đã có những cuộc giao tranh xuyên biên giới kể từ khi xung đột ở Gaza bùng nổ vào ngày 7/10/2023, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến quy mô lớn hơn ở Trung Đông mà có thể lôi cả Mỹ và Iran vào cuộc.

Trước đó, theo thống kê chính thức, số lượng người dân Lebanon thiệt mạng trong một ngày cao nhất là 11 người khi Israel pháo kích đất nước này vào tháng Tám.

Theo Bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant, Israel đã cam kết sẽ đưa người dân di tản về nhà ở miền bắc và đang điều động quân đội và khí tài tới khu vực biên giới Israel-Lebanon.

Các nguồn tin Israel nói với Reuters rằng Sư đoàn 98, có đơn vị biệt kích và nhảy dù, cũng đang di chuyển từ Gaza lên phía bắc.

"’Trọng tâm’ đang nghiêng về phía bắc, nghĩa là chúng tôi đang phân bổ lực lượng, khí tài và nguồn lực cho mặt trận phía bắc", ông Gallant cho biết trong một thông cáo.

Hezbollah, lực lượng ủy nhiệm mạnh nhất của Iran tại Trung Đông , cho biết trong một thông cáo rằng họ sẽ tiếp tục hỗ trợ Hamas ở Gaza và Israel nên chuẩn bị hứng chịu đòn phản ứng đối với vụ "thảm sát" máy nhắn tin.

Vào ngày 18/9, một phái đoàn của Hamas đã tới thăm những người bị thương trong các vụ nổ tại các bệnh viện ở Lebanon, theo hãng thông tấn nhà nước Lebanon NNA.

Các vụ nổ xảy ra sau khi có một loạt vụ ám sát nhằm vào các chỉ huy và lãnh đạo của Hezbollah và Hamas kể từ khi chiến tranh Gaza bắt đầu, được cho là do Israel thực hiện.

Đơn vị chiến tranh mạng Unit 8200

Tổng tham mưu trưởng IDF Herzi Halevi đã tổ chức một cuộc họp đánh giá tình hình vào ngày 17/9 sau khi các máy nhắn tin cầm tay của Hezbollah phát nổ.

Cuộc tấn công quy mô lớn vào hệ thống máy nhắn tin của Hezbollah ở Lebanon đã khiến Unit 8200, đơn vị tình báo bí mật của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), trở thành tâm điểm chú ý.

Theo một nguồn tin an ninh phương Tây, đơn vị này có liên quan đến việc lên kế hoạch cho chiến dịch làm phát nổ máy nhắn tin cầm tay của Hezbollah.

Các quan chức Israel vẫn giữ im lặng về chiến dịch tình báo táo bạo ngày 17/9 vốn đã khiến 12 người thiệt mạng và hàng ngàn thành viên Hezbollah bị thương.

Một nguồn tin an ninh cấp cao của Lebanon và một nguồn tin khác nói với Reuters rằng cơ quan tình báo Mossad của Israel chịu trách nhiệm về chiến dịch cài bom vào đơn hàng 5.000 máy nhắn tin cầm tay của Hezbollah .

Một nguồn tin an ninh phương Tây nói với Reuters rằng Unit 8200, một đơn vị quân sự không thuộc cơ quan tình báo của Israel, đã tham gia vào giai đoạn lên kế hoạch chiến dịch nhằm vào Hezbollah đã được chuẩn bị trong hơn một năm.

Nguồn tin này cho biết Unit 8200 đã tham gia vào mảng kỹ thuật của việc thử nghiệm cách cài chất nổ vào quá trình sản xuất.

Quân đội Israel từ chối bình luận. Văn phòng thủ tướng chịu trách nhiệm giám sát Mossad không lập tức phản hồi đề nghị bình luận của Reuters.

Ông Yossi Kuperwasser, cựu quan chức tình báo quân đội và hiện là giám đốc nghiên cứu tại Diễn đàn quốc phòng và An ninh Israel (IDSF), nói rằng không có lời xác nhận nào cho việc Unit 8200 có tham gia vào cuộc tấn công.

Nhưng ông nói rằng thành viên của Unit 8200 là một trong những nhóm nhân sự giỏi nhất của quân đội Israel, phục vụ trong một đơn vị trung tâm của các lực lượng phòng thủ Israel.

"Những thách thức mà họ đang đối mặt là rất lớn, với những đòi hỏi khắt khe và chúng tôi cần những người xuất sắc nhất tham gia vào đó", ông nói.

Đơn vị này - với đội ngũ binh sĩ trẻ được tuyển chọn kỹ lưỡng - phát triển và vận hành các công cụ thu thập tình báo và thường được so sánh với Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA).

Trong một thông cáo hiếm hoi về các hoạt động của Unit 8200, IDF cho biết vào năm 2018 rằng Unit 8200 đã giúp ngăn chặn một cuộc không kích của Nhà nước Hồi giáo (IS) vào một quốc gia phương Tây.

Khi đó, IDF cho biết các hoạt động của đơn vị này trải dài từ công tác thu thập tình báo, phòng thủ mạng cho đến "tấn công và đánh phá công nghệ".

Mặc dù Israel chưa bao giờ xác nhận có liên quan, Unit 8200 được cho là đã tham gia vào cuộc tấn công Stuxnet làm tê liệt các máy ly tâm hạt nhân của Iran, cũng như một loạt các chiến dịch nổi bật khác bên ngoài Israel.

Nguồn : BBC, 19/09/2024

**************************

Ai thực sự sản xuất máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon ?

Tom Edgington, Joshua Cheetham, William Dahlgreen và Daniele Palumbo, BBC, 19/09/2024

Hàng loạt máy nhắn tin và máy bộ đàm đã phát nổ trên khắp đất nước Lebanon, khiến hàng chục người thiệt mạng, hàng ngàn người bị thương.

Xe cấp cứu ở Beirut sau vụ nổ máy nhắn tin hàng loạt hôm 17/9

Chính phủ Lebanon cho hay 12 người, trong đó có hai trẻ em, đã thiệt mạng sau khi hàng ngàn máy nhắn tin được nhóm vũ trang Hezbollah sử dụng phát nổ.

BBC Verify đã tìm hiểu một công ty có tên BAC Consulting được cho là liên quan tới việc sản xuất các máy nhắn tin nói trên - bất chấp việc thiết bị này mang tên các nhà sản xuất khác nhau.

Không lâu sau khi vụ nổ xảy ra hôm thứ Ba (18/9) , các hình ảnh chưa được xác thực của hai máy nhắn tin bị biến dạng đã xuất hiện trên mạng xã hội.

Trong những bức ảnh này, có thể thấy từ "Gold" và một dãy số bắt đầu bằng "AP" hoặc "AR".

Điều này chỉ ra rằng một công ty của Đài Loan - Gold Apollo - có thể liên quan tới việc sản xuất các máy nhắn tin này.

Tuy nhiên, công ty của Đài Loan đã ra thông cáo quyết liệt phủ nhận có bất kỳ liên quan nào .

Công ty này nói rằng : "Mẫu máy nhắn tin này do BAC sản xuất và bán".

Các bức ảnh một máy nhắn tin bị biến dạng xuất hiện trên mạng xã hội chỉ ra rằng nhà sản xuất là Gold Apollo. Tuy nhiên, công ty này phủ nhận mọi liên quan.

BAC Consulting là một công ty có trụ sở ở Hungary mà Gold Apollo nói rằng được cấp phép để sử dụng thương hiệu của mình thông qua một thỏa thuận cấp phép.

BBC Verify đã truy cập vào hồ sơ công ty của BAC và thấy rằng công ty được cấp phép hoạt động lần đầu vào năm 2022 và chỉ có một cổ đông.

Công ty này đăng ký địa chỉ kinh doanh tại một tòa nhà ở quận 14, thành phố Budapest.

Ngoài BAC, còn có 13 công ty và một cá nhân khác đăng ký địa chỉ kinh doanh tại cùng tòa nhà.

Tuy nhiên, kết quả tìm kiếm cơ sở dữ liệu thông tin tài chính không cho thấy BAC có bất cứ liên quan nào với các công ty hoặc cá nhân khác.

Cơ sở dữ liệu tương tự không hiển thị thông tin giao dịch nào về BAC. Ví dụ, không có hồ sơ của bất cứ lô hàng nào giữa công ty này và các công ty khác.

Tuy nhiên, website của BAC, hiện không thể truy cập, trước đó cho hay công ty đã mở rộng quy mô kinh doanh ở Châu Á và có mục tiêu "phát triển hợp tác công nghệ quốc tế giữa các nước để bán các sản phẩm viễn thông".

Theo các hồ sơ, BAC có doanh thu ròng 256.996.000 forint (gần 18 tỷ đồng) năm 2022 và 210.307.000 forint (gần 15 tỷ đồng) vào năm 2023.

Một tờ rơi của công ty này, đăng trên mạng xã hội LinkedIn, liệt kê tám tổ chức mà BAC tuyên bố đã hợp tác - bao gồm Ủy ban Châu Âu và Cơ quan Phát triển Quốc tế Vương quốc Anh (DfID).

BBC Verify đã tiếp cận với tất cả các tổ chức có tên trong danh sách này để đề nghị bình luận về sự việc.

Bộ Ngoại giao Vương quốc Anh - đảm nhiệm các nhiệm vụ trước đây thuộc về DfID - cho chúng tôi hay họ đang trong quá trình điều tra.

Nhưng dựa trên các cuộc trò chuyện ban đầu, cơ quan này nói rằng họ không có bất cứ liên quan nào với BAC, dù công ty này đã khẳng định như vậy.

Website của BAC liệt kê một cá nhân là giám đốc điều hành và người sáng lập - Cristiana Bársony-Arcidiacono - và dường như không đề cập đến các nhân viên khác.

Nhà sáng lập Gold Apollo Hứa Thanh Quang phủ nhận công ty của ông sản xuất các máy nhắn tin

BBC Verify đã tìm hiểu được rằng bà này tốt nghiệp ngành vật lý tại Đại học Catania (Ý) vào năm 2001.

Theo hồ sơ trên LinkedIn, bà có bằng tiến sĩ từ hai trường đại học của Anh.

Chúng tôi đã cố gắng liên hệ với bà vài lần nhưng không được phản hồi.

NBC đưa tin rằng họ đã trò chuyện với bà Bársony-Arcidiacono, người khẳng định rằng công ty của bà hợp tác với Gold Apollo.

Tuy nhiên, khi được hỏi về các máy nhắn tin và các vụ nổ, bà nói : "Tôi không sản xuất các máy nhắn tin này. Tôi chỉ là trung gian. Tôi nghĩ rằng quý vị đã hiểu nhầm".

BBC đã gọi cho BAC nhiều lần, nhưng không nhận được câu trả lời.

Một người phát ngôn của Thủ tướng Hungary Viktor Orbán nói rằng các máy nhắn tin bị nổ "chưa bao giờ" xuất hiện ở Hungary.

"Giới chức khẳng định rằng công ty này đang bị nghi ngờ là một trung gian thương mại, mà không có cơ sở sản xuất và vận hành nào ở Hungarry", người phát ngôn của chính phủ Zoltán Kovács cho hay trong một bài đăng trên mạng xã hội X.

BBC Verify sẽ tiếp tục cập nhật về vụ việc.

Tom Edgington, Joshua Cheetham, William Dahlgreen và Daniele Palumbo tường thuật.

Nguồn : BBC, 19/09/2024

**************************

Gold Apollo : đột nhập công ty sản xuất máy nhắn tin của Đài Loan sau vụ nổ tại Lebanon

Rupert Wingfield-Hayes, BBC, 19/09/2024

Cuộc chạy đua tìm kiếm nhà sản xuất các máy nhắn tin đã phát nổ ở Lebanon đã rẽ sang một bước ngoặt không ngờ khi một công ty Đài Loan, cho đến sáng ngày thứ Tư 18/9 vẫn ít được biết đến, lại trở thành tâm điểm.

Cuộc truy tìm công ty đứng đằng sau máy nhắn tin bị phát nổ đã dẫn đến công ty Gold Apollo có trụ sở tại Đài Loan

Ít nhất 12 người đã bị thiệt mạng và gần 3.000 người khác bị thương trong các vụ nổ xảy ra vào hôm thứ Ba 17/9 , với mục tiêu là các thành viên của tổ chức vũ trang Hezbollah, kích hoạt một cơn bão địa chính trị ở Trung Đông.

Gặp khủng hoảng, nhà sáng lập công ty Đài Loan Gold Apollo Hứa Thanh Quang đã bác bỏ kịch liệt việc công ty của mình có liên quan đến các vụ tấn công ở Lebanon.

Thay vào đó, ông Hứa nói ông đã chuyển quyền thương hiệu cho một công ty ở Hungary có tên là BAC Consulting để sử dụng tên Gold Apollo trên các máy nhắn tin. BBC đã cố gắng liên hệ với công ty BAC nhưng đến nay không thành công.

"Hãy nhìn vào các bức ảnh từ Lebanon", ông Hứa nói với các phóng viên bên ngoài văn phòng công ty của mình vào hôm thứ Tư 18/9. "Chúng không có bất kỳ nhãn mác nào ghi 'Được sản xuất tại Đài Loan', chúng tôi không sản xuất những máy nhắn tin đó !"

Văn phòng của công ty Gold Apollo tọa lạc tại một khu dành cho doanh nghiệp mới và có quy mô lớn ở một vùng ngoại ô không mấy đặc sắc thuộc thủ đô Đài Bắc của Đài Loan.

Các công ty này trông giống bất kỳ công ty thương mại và sản xuất nhỏ nào trong số hàng ngàn doanh nghiệp đóng góp một tỷ trọng khổng lồ vào nền kinh tế của hòn đảo này - ngoại trừ hai cảnh sát đứng gác tại cổng ra vào, sẵn sàng chặn đông đảo các phóng viên báo đài đứng đợi bên ngoài.

Trên các bức tường của văn phòng công ty Gold Apollo có các tấm áp phích sản phẩm - một loạt các thiết bị bằng nhựa nhỏ, hình hộp với các màn hình LCD màu xám. Tất cả chúng đều là máy nhắn tin.

Cho đến sáng ngày thứ Tư 18/9, trang web của công ty này có một trang riêng cho mỗi loại máy nhắn tin, nêu bật tính năng vượt trội và thông số thực tế. Nhưng ngay sau khi có thông tin Gold Apollo là công ty bị cáo buộc sản xuất các máy nhắn tin trong vụ tấn công ở Lebanon, trang web của công ty đã không thể truy cập được.

Ông Hứa nói các máy nhắn tin do công ty BAC Consulting chế tạo được sử dụng trong các vụ tấn công ở Lebanon. Ông trả lời các phóng viên rằng công ty này đã ký một thỏa thuận với công ty BAC Consulting cách đây ba năm.

Việc chuyển tiền từ công ty BAC "rất lạ", ông nói thêm. Đã nảy sinh các vấn đề trong quá trình thanh toán, thông qua Trung Đông, ông Hứa nói với phóng viên, nhưng không nêu chi tiết.

Thoạt tiên, ông nói, BAC muốn mua máy nhắn tin từ công ty Gold Apollo để bán tại Châu Âu. Nhưng sau một năm, họ đã nghĩ ra kế hoạch chế tạo máy nhắn tin của chính mình và sử dụng thương hiệu Gold Apollo được nhượng quyền.

"Chúng tôi chỉ cấp quyền thương hiệu và không liên quan gì đến việc thiết kế hoặc sản xuất sản phẩm này", thông cáo của Gold Apollo nêu.

Thế nhưng thực tế là một đội ngũ từ cục điều tra của Đài Bắc xuất hiện bên trong văn phòng của ông Hứa - với các thùng giấy - cho thấy giới chức Đài Loan vẫn cần những lời giải đáp.

Cảnh sát đang tiến hành điều tra những mối liên quan của công ty này với các máy nhắn tin đã phát nổ tại Lebanon - Joy Chiang/ BBC

Tuy nhiên, tuyên bố của ông Hứa về việc công ty của ông không chế tạo những thiết bị nhắn tin kia cũng có lý lẽ.

Hệ thống sản xuất của Đài Loan là một ma trận với những công ty nhỏ, nhiều trong số các công ty đó không thật sự chế tạo những sản phẩm mà họ bán ra. Họ có thể sở hữu tên thương hiệu, bản quyền và có văn phòng nghiên cứu và thiết kế. Nhưng hầu hết việc sản xuất trên thực tế đều được chuyển cho các nhà máy ở Trung Quốc và Đông Nam Á.

Các máy nhắn tin không phải là công nghệ cao - có nhiều công ty trên khắp thế giới có thể chế tạo chúng.

Đây là những máy kích cỡ nhỏ thu nhận sóng có thể nhận và hiển thị tin nhắn. Vào những năm 1980 và những năm 1990, các máy nhắn tin điện tử được xem là công nghệ mới nhất, được hàng chục triệu người sử dụng.

Trước khi có điện thoại di động, các công ty sử dụng các máy nhắn tin để gửi tin nhắn ngắn cho nhân viên lúc họ

BBC đã đến văn phòng của công ty Gold Apollo ở thủ đô Đài Bắc của Đài Loan. Ảnh cảnh sát bên trong văn phòng của Gold Apollo. Joy Chiang/ BBC

Nhưng trong hai thập kỷ qua, sự trỗi dậy của điện thoại thông minh đã đẩy những máy nhắn tin đến bến bờ tuyệt chủng. Máy nhắn tin loại này hiện còn được sử dụng ở một số nơi như bệnh viện - vì vẫn là phương tiện nhắn tin giá rẻ và đáng tin cậy cho các bác sĩ và y tá, ngay cả khi đường dây liên lạc bị cắt đứt.

Từ cuối những năm 2000, công ty Gold Apollo cũng bắt đầu rời xa những máy nhắn tin điện tử và chuyển sang sản xuất các thiết bị thiết bị vô tuyến sóng ngắn - đặc biệt cho các nhà hàng. Sản phẩm thành công nhất của công ty hiện nay là một chiếc đĩa tròn được giao cho khách hàng ở các khu vực ăn uống và nhà hàng khi họ đặt món - khi chiếc đĩa này sáng đèn và rung lên thì đơn hàng đã sẵn sàng.

Có thể thương hiệu Gold Apollo - một công ty sản xuất máy nhắn tin uy tín - hữu dụng trong việc bán máy nhắn tin, những chiếc máy rốt cuộc đã đến tay Hezbollah.

Nhưng vẫn có thêm nhiều câu hỏi về công ty BAC Consulting - công ty này là công ty nào và ai đứng đằng sau ?

Nếu Gold Apollo không chế tạo các máy nhắn tin được dùng trong vụ tấn công ở Lebanon, thế thì ai đã thực hiện và tại nơi đâu ?

Rupert Wingfield-Hayes

Nguồn : BBC, 19/09/2024

**************************

Hàng loạt máy bộ đàm phát nổ tại Lebanon, 20 người chết, hơn 450 người bị thương

Thùy Dương, RFI, 19/09/2024

Chỉ một hôm sau vụ nổ hàng ngàn máy nhắn tin của lực lượng Hezbollah trên khắp cả nước khiến 12 người chết và khoảng 2.800 người bị thương (số liệu hôm nay của AFP), công luận Lebanon hôm qua 18/09/2024 lại rúng động vì loạt vụ nổ máy bộ đàm, cũng là 1 phương tiện liên lạc của Hezbollah, lấy đi mạng sống của 20 người và làm ít nhất 450 người khác bị thương. Một lần nữa Lebanon quy trách nhiệm cho Israel, nhưng Tel Aviv cho đến nay không có bình luận gì về vụ nổ. 

Một máy bộ đàm đã phát nổ trong một ngôi nhà ở Baalbek, miền đông Lebanon. Ảnh hcujp ngày 18/09/2024. AP

Từ Beirut, thông tín viên Paul Khalifeh cho biết chi tiết :

"Vụ nổ (hàng loạt bộ đàm) ngày thứ Tư mạnh hơn (vụ nổ hàng loạt máy nhắn tin) hôm thứ Ba. Các hình ảnh cho thấy những căn hộ bị phá hủy, ô tô cháy đen và xe máy nổ tung. Điều này có thể được giải thích là do những bộ đàm đã phát nổ có kích cỡ to hơn máy nhắn tin, tức là bộ đàm có pin lớn hơn nên có thể chứa nhiều thuốc nổ hơn.

Đợt phát nổ thứ 2 này đã gây ra sự hoảng loạn trong dân chúng. Mọi người càng thêm hoang mang do những tin đồn vô căn cứ về vụ nổ các tấm pin năng lượng Mặt trời, pin lithium và thậm chí cả pin máy tính xách tay. Chúng tôi đã trông thấy nhiều thường dân vứt ra bãi rác các máy bộ đàm và nhiều phương tiện liên lạc khác.

Đây là một đòn nặng đánh vào lực lượng Hezbollah, với tổn thất lớn về nhân mạng. Nhiều người bị thương, mất thị lực hoặc hỏng một mắt, một số người khác cụt mất vài ngón tay. Hàng trăm thành viên của lực lượng Hezbollah như vậy sẽ không bao giờ tham chiến được nữa.

Hệ thống thông tin liên lạc giúp kiểm soát toàn bộ kênh chỉ huy và kiểm tra giám sát bị ảnh hưởng nặng nề. Hai vụ nổ hàng loạt này chắc chắn đã gây ra tình trạng vô tổ chức nghiêm trọng và làm suy yếu tinh thần các đội quân của Hezbollah.

Hiện giờ vẫn còn phải chờ xem liệu ý chí chiến đấu của họ có suy suyển không ? Chúng ta sẽ biết điều này vào tối nay qua bài phát biểu của Hassan Nasrallah, lãnh đạo của lực lượng Hezbollah".

Theo AFP, hôm nay 19/09 nhà sản xuất Icom của Nhật tuyên bố rằng từ khoảng chục năm đã ngừng sản xuất loại máy bộ đàm IC-V82, được cho là loại máy đã phát nổ hàng loạt ở Lebanon hôm qua. Thông cáo của công ty Nhật Icom được đưa ra sau khi báo Mỹ New York Times và một số kênh truyền thông của Israel, khi loan tin về loạt vụ nổ hôm qua tại Lebanon, đã nhắc đến loại bộ đàm IC-V82 do hãng này sản xuất.

Thùy Dương

******************************

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc cảnh báo vật dụng dân sự không được phép biến thành vũ khí

Thùy Dương, RFI, 19/09/2024

Không chỉ làm rúng động công luận Lebanon, 2 loạt vụ nổ máy nhắn tin và máy bộ đàm mà lực lượng Hezbollah sử dụng rộng rãi đã gây nhiều phản ứng trên trường quốc tế.

Gia đình một nạn nhân tại Lebanon trong vụ nổ máy nhắn tin. Ảnh chụp ngày 18/09/2024. AP - Hussein Malla

Hãng tin Pháp AFP hôm nay 19/09 cho biết Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc sẽ có cuộc họp khẩn vào ngày mai 20/09 để thảo luận về hai loạt vụ nổ ở Lebanon trong bối cảnh chiến tranh Gaza vẫn chưa hạ nhiệt. Dù không có thông tin chính thức về thủ phạm, chính phủ Israel cũng không bình luận gì, nhưng nhiều mối nghi ngờ đang hướng về Israel.

Thổ Nhĩ Kỳ tố cáo Tel Aviv mở rộng chiến tranh sang Lebanon, trong khi chính quyền Đức, Mỹ và Liên Hiệp Quốc cũng cảnh báo về nguy cơ căng thẳng leo thang trong khu vực.

Ngay chiều hôm qua, trước khi có tin về vụ nổ hàng loạt bộ đàm của Hezbollah, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guteress đã nhấn mạnh các "vật dụng dân sự" phải được kiểm soát một cách có hiệu quả, để không bị biến thành vũ khí. Phát biểu trước báo giới, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc khẳng định đó phải là một quy tắc áp dụng đối với mọi người trên toàn thế giới, và chính phủ của mọi nước sẽ phải có khả năng triển khai. 

Trong khi đó, tổng thống Iran Massoud Pezeshkian cho rằng phương Tây, nhất là Mỹ, đồng minh của Israel phải cảm thấy "hổ thẹn" về vụ nổ, bởi vụ này cho thấy thêm một lần nữa phương Tây và Mỹ tuyên bố tìm kiếm một lệnh ngừng bắn, nhưng trên thưc tế họ lại hoàn toàn ủng hộ các "tội ác" của Nhà nước Do Thái.

Về phía Nga, Moskva lấy làm tiếc về một sự "leo thang căng thẳng" và kêu gọi các bên "kiềm chế", đồng thời Nga kêu gọi mở một cuộc điều tra sâu rộng về nguyên nhân, bối cảnh vụ việc và "những người đứng sau các vụ nổ này".

Thùy Dương

****************************

Iran tố cáo Israel là thủ phạm vụ kích nổ đồng loạt máy nhắn tin của Hezbollah

Anh Vũ, RFI, 18/09/2024

Vào khoảng 15 giờ 30 hôm qua 17/09/2024, tại Lebanon, các máy nhắn tin được Hezbollah sử dụng trên khắp cả nước, đã đồng loạt phát nổ làm ít nhất 9 người chết và gần 2.800 người bị thương. Phong trào Hồi giáo Shia ở Lebanon, cùng đồng minh Iran đã tố cáo Israel là thủ phạm.

Xe cứu thương chở chiến binh Hezbollah bị thương đến trung tâm y tế Đại học Mỹ Beirut, Lebanon, ngày 17/09/2024. AFP - ANWAR AMRO

Hôm nay, 18/09, bộ Ngoại Giao Iran ra thông cáo lên án Israel đứng sau vụ kích nổ hàng loạt các máy nhắn tin của Hezbollah, được nhập từ Đài Loan và coi đó là hành động khủng bố "giết người hàng loạt của chế độ phục quốc Do Thái nhắm vào các công dân Lebanon". Hezbollah hứa tiếp tục chiến dịch hậu thuẫn phong trào Hamas của người Palestine.

Mặc dù người sử dụng chủ yếu là các thành viên của Hezbollah, vụ việc các máy nhắn tin phát nổ đồng loạt trên khắp cả nước hôm qua là sự kiện chưa từng có gây hoảng loạn trong dân chúng tại Lebanon.

Thông tín viên RFI tại Beirut Paul Khalifeh tường trình : 

"Bàng hoàng, tức giận và nhiều lo lắng tiếp theo các sự kiện vừa xảy ra, nhất là khi Hezbollah đã tố cáo Israel đứng sau vụ tấn công chưa từng có này và hứa sẽ đáp trả "thích đáng". Quy mô của sự kiện đã khiến chính phủ Lebanon cho các trường phổ thông và đại học nghỉ học và đóng cửa các cơ quan chính quyền ngày hôm nay.

Ngành y đã hỗ trợ tốt, các bác sĩ, y tá đã theo lời kêu gọi huy động để xử lý tình trạng bỗng nhiên cùng một lúc gần 3.000 người bị thương nhập viện cấp cứu. Phần lớn bị thương ở phần bụng, tay và mặt. Hai trăm người trong tình trạng nguy kịch và hàng chục người bị mất thị lực.

Theo chính phủ Lebanon, đây là một cuộc "tấn công tội ác" coi như là tội ác chiến tranh và Beirut dự tính kiện Israel ra Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. Vụ tấn công này làm dấy lên những thắc mắc về yếu kém trong các giao thức bảo mật của Hezbollah và về khả năng có những lỗ hổng hay sự xâm nhập trong tổ chức.

Mặc dù thống kê thiệt hại cao, khả năng quân sự của phong trào do Hassan Nasrallah lãnh đạo, có trong tay hàng chục nghìn chiến binh, vẫn rất lớn và ý chí quyết chiến với Israel của Hezbollah dường như không bị ảnh hưởng, ít nhất là vào lúc này". 

Hôm qua, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ Matthew Miller xác nhận Hoa Kỳ đang tập hợp thông tin về vụ việc đồng thời nhấn mạnh Mỹ không can dự gì vào vụ việc này. 

Theo New York Times hôm qua, nhiều quan chức Mỹ và các nước khác khẳng định rằng Israel đã cài một lượng thuốc nổ nhỏ vào các máy nhắn tin của Hezbollah và sau đó kích nổ từ xa. Các nguồn tin ẩn danh trên cho biết, hơn 3.000 máy nhắn tin, phần lớn là mẫu AP 924, đã được Hezbollah đặt hàng với công ty Gold Apollo của Đài Loan. 

Theo AFP, hôm nay, công ty Gold Apollo đã lên tiếng cải chính các máy nhắn tin bị phát nổ, được đối tác Hungary của hãng là công ty BAC sản xuất và bán cho Hezbollah. 

Anh Vũ

********************************

Vụ nổ máy nhắn tin : Hezbollah lên án Israel và tuyên bố 'đáp trả thích đáng'

David Gritten, BBC, 18/09/2024

Chín người, bao gồm một trẻ em, đã bị thiệt mạng sau khi khi các máy nhắn tin cầm tay do các thành viên của tổ chức vũ trang Hezbollah sử dụng để liên lạc phát nổ trên khắp Lebanon, Bộ trưởng Y tế nước này cho hay.

Xe cứu thương tại bệnh viện Đại học Hoa Kỳ ở Beirut, Lebanon vào ngày 17/9

Đại sứ Iran tại Lebanon nằm trong số 2.800 người bị thương trong các vụ nổ đồng thời tại thủ đô Beirut và một số vùng khác.

Hezbollah, tổ chức được Iran hậu thuẫn, cho biết các máy nhắn tin này thuộc sở hữu của "các nhân viên thuộc các đơn vị và cơ quan khác nhau của Hezbollah" và xác nhận có tám chiến binh của nhóm này chết.

Tổ chức Hezbollah đã lên án Israel, gọi đây là "tội ác" và tuyên bố sẽ "đáp trả thích đáng". Quân đội Israel đã từ chối đưa ra bình luận.

Vài giờ trước khi xảy ra loạt vụ nổ, nội các an ninh của Israel tuyên bố đã ngăn chặn các cuộc tấn công của Hezbollah nhằm vào miền bắc nước này và việc các cư dân bị mất nhà cửa được trở về an toàn là mục tiêu chính thức cho cuộc chiến tranh.

Gần như mỗi ngày đều có giao tranh xảy ra trên miền biên giới giữa Israel và Lebanon kể từ khi Hamas tấn công vào Israel tại Dải Gaza vào ngày 7/10/2023.

Hezbollah nói đang tiến hành hỗ trợ Hamas, một nhóm khác do Iran hậu thuẫn. Cả Hezbollah và Hamas đều bị Israel, Anh và các nước khác xếp vào danh sách các tổ chức khủng bố.

Người phát ngôn Liên Hiệp Quốc nói các diễn biến mới nhất tại Lebanon là "cực kỳ đáng quan ngại, đặc biệt khi xét trong bối cảnh cực kỳ bất ổn".

Nhiều người Lebanon bị sốc và không thể tin nổi chuyện gì đã xảy ra vào tối thứ Ba ngày 17/9, họ hầu như không thể hiểu được quy mô và bản chất của sự kiện chưa từng có này.

Hezbollah nói một số lượng máy nhắn tin (chưa rõ bao nhiêu) - mà tổ chức này sử dụng rất nhiều để liên lạc do lo ngại nguy cơ điện thoại di động bị xâm nhập hoặc truy vết - đã phát nổ vào lúc 15 giờ 30 theo giờ địa phương (tức 19 giờ 30 theo giờ Việt Nam ngày 17/9) ở thủ đô Beirut và nhiều khu vực khác.

Một hình ảnh do camera an ninh ghi lại cho thấy một vụ nổ xuất phát từ túi xách hoặc túi quần của một người đàn ông ở trong siêu thị. Người này sau đó ngã xuống đất và la lên trong đau đớn trong khi những người khác trong siêu thị tìm chỗ trú ẩn.

Vài giờ sau, xe cấp cứu vẫn tiếp tục chạy đến các bệnh viện trong lúc số lượng người bị thương ngày càng đông, theo Bộ trưởng Y tế Lebanon, có 200 người trong tình trạng nguy kịch. Bên ngoài, người thân của họ lo lắng, chờ thông tin.

Trung tâm Y khoa LAU ở quận Ashrafieh của thủ đô Beirut đã đóng cửa chính và giới hạn số người vào. "Tình hình rất nhạy cảm và có những khung cảnh thật kinh khủng", một nhân viên nói với BBC.

Ông cho biết thêm hầu hết các vết thương nằm ở phần eo, mặt, mắt và tay. "Nhiều người bị thương mất cả ngón tay, trong một số trường hợp, bị mất toàn bộ các ngón tay", nhân viên này nói thêm.

Vợ của đại sứ Iran tại Lebanon nói Đại sứ Mojtaba Amani chỉ bị "thương nhẹ" trong một vụ nổ và tình hình "đang tiến triển tốt" trong bệnh viện.

Văn phòng truyền thông của Hezbollah thông báo về cái chết của sáu chiến binh của tổ chức này. Hezbollah không cung cấp chi tiết về địa điểm và tình huống gì đã xảy ra và cho biết những người này "đã tử vì đạo trên con đường đến Jerusalem".

Một nguồn tin thân cận với Hezbollah trả lời hãng tin AFP rằng người con trai của Ali Ammar, một nghị sĩ quốc hội Lebanon thuộc Hezbollah, cùng người con gái 10 tuổi của một thành viên Hezbollah ở thung lũng Bekaa đã bị thiệt mạng. Sau đó một nguồn tin khác cho biết con trai của Hassan Fadlallah, một nghị sĩ khác, đã bị thương, dù trước đó có thông tin ban đầu rằng người này đã chết.

Có 14 người bị thương trong vụ nổ máy nhắn tin ở quốc gia láng giềng Syria, nơi Hezbollah đang chiến đấu sát cánh cùng lực lượng của chính phủ trong cuộc nội chiến, theo Tổ chức theo dõi tình hình nhân quyền ở Syria (The Syrian Observatory for Human Rights).

"Kẻ thù Israel phải chịu hoàn toàn trách nhiệm cho tội ác tấn công này", Hezbollah đề cập trong tuyên bố vào tối ngày thứ Ba 17/9.

"Kẻ thù xảo trá và gian ác này chắc chắn sẽ bị đáp trả thích đáng cho cuộc tấn công đầy tội lỗi", tuyên bố cho biết thêm.

Thủ tướng Lebanon Najib Mikati lên án Israel về vụ nổ và cho biết vụ việc cho thấy "sự vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Lebanon và là một tội ác xét theo mọi chuẩn mực".

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã nói với người đồng cấp Lebanon là ông "kịch liệt lên án chủ nghĩa khủng bố của Israel".

Mỹ, một đồng minh thân cận nhất của Israel, đã bác bỏ mọi liên quan và kêu gọi Iran không làm căng thẳng leo thang.

Hezbollah không nói về nguyên nhân mà tổ chức này cho rằng đã khiến các máy nhắn tin phát nổ.

Báo The Wall Street Journal trích dẫn một nguồn tin cho biết các thiết bị bị nổ trong lần này là từ một lô hàng mà Hezbollah nhận trong những ngày gần đây.

Một quan chức của Hezbollah trả lời một tờ báo cho biết một số người đã cảm thấy máy nhắn tin bị nóng lên trước khi các vụ nổ xảy ra.

Pin lithium-ion khi bị nóng quá mức sẽ bị phát nổ, nhưng các chuyên gia cho biết, việc xâm nhập vào những máy nhắn tin này khiến chúng nóng lên quá mức sẽ không thường gây ra các vụ nổ như vậy.

Nhưng một cựu chuyên gia về đạn dược của quân đội Anh, người trả lời BBC trong điều kiện ẩn danh, nói rằng những máy nhắn tin này có thể bị cài chất nổ cấp quân sự với trọng lượng từ 10 gram và 20 gram, được giấu trong những linh kiện điện tử giả mạo.

Khi sử dụng một tín hiệu, gọi là tin nhắn kết hợp chữ cái và chữ số, người tiếp theo sử dụng thiết bị này đã kích hoạt được chất nổ, chuyên gia này cho biết.

Bà Lina Khatib, một nhà phân tích về Trung Đông từ viện nghiên cứu Chatham House ở Anh, nói với BBC : "Israel đã tiến hành các chiến dịch mạng nhằm vào Hezbollah trong vài tháng qua, nhưng việc xâm nhập an ninh này là có quy mô lớn nhất".

Nicholas Blanford, một nhà nghiên cứu cấp cao ở Beirut, thuộc viện nghiên cứu Hội đồng Atlantic (Atlantic Council), nói : "Israel đã đồng loạt vô hiệu hóa hàng trăm nếu không nói là hàng ngàn, chiến binh của Hezbollah, vĩnh viễn, trong một số trường hợp".

Ông cảnh báo các lãnh đạo của Hezbollah hiện đang "đối mặt với áp lực vô cùng lớn từ các cấp và từ những người ủng hộ việc phải trả thù mạnh tay", gọi đây là "một thời khắc nguy hiểm nhất" trong cuộc xung đột giữa Hezbollah và Israel từ tháng 10/2023 cho đến nay.

Một tuyên bố từ quân đội Israel vào tối ngày thứ Ba 17/9 đã không đề cập đến các vụ nổ máy nhắn tin, nhưng cho biết Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Trung tướng Gen Herzi Halevi, đã tổ chức đánh giá tình hình với các chỉ huy, "tập trung vào tính sẵn sàng về cả tấn công và phòng vệ trong mọi lĩnh vực".

Quân đội Israel cũng cho biết không có thay đổi nào liên quan đến các hướng dẫn phòng vệ đối với công dân Israel nhưng yêu cầu họ phải luôn cảnh giác và đề phòng.

Trước đó vào ngày 17/9, quân đội Israel nói một vụ không kích đã giết chết ba "tên khủng bố Hezbollah hoạt động trong một cơ sở khủng bố" tại khu vực Blida, gần biên giới giữa Lebanon với Israel.

Bộ Y tế Lebanon xác nhận ba người này đã chết trong cuộc không kích của Israel, trong khi văn phòng truyền thông của Hezbollah nói đã tiến hành các cuộc không kích bằng drone và tên lửa nhằm vào quân đội Israel và các địa điểm quân sự.

Cơ quan an ninh nội bộ Shin Bet của Israel cũng cho biết đã đập tan một âm mưu tấn công bằng bom của Hezbollah nhằm vào một cựu quan chức an ninh của Israel (không được nêu tên). Hezbollah không lên tiếng bình luận về cáo buộc này.

Các vụ việc xảy ra vào thời điểm chính phủ Israel đe dọa gia tăng hành động quân sự nhằm vào Hezbollah.

Vào sáng thứ Ba 17/9, nội các an ninh của Israel đã đề ra mục tiêu chiến tranh trong cuộc xung đột tại Gaza là phải đưa được 60.000 người dân bị mất nhà cửa ở miền bắc sau các cuộc tấn công của Hezbollah trở về an toàn.

Bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant phát biểu trong cuộc gặp với Đặc phái viên của Mỹ Amos Hochstein vào hôm thứ Hai 16/9 rằng cách duy nhất để những cư dân ở miền bắc này trở về an toàn là thông qua "hành động quân sự".

"Khả năng về một thỏa thuận ngày càng trở nên xa vời sau khi Hezbollah tiếp tục 'tự gắn kết' với Hamas và từ chối chấm dứt cuộc xung đột", tuyên bố từ văn phòng Bộ quốc phòng Israel cho hay.

Kể từ sau khi cuộc chiến tranh tại Gaza leo thang từ tháng 10/2023, ít nhất 589 người đã thiệt mạng tại Lebanon, đa số là các tay súng Hezbollah, theo Bộ Y tế Lebanon.

Về phía Irael, 25 dân thường và 21 thành viên của lực lượng an ninh đã thiệt mạng, chính phủ Israel cho biết.

David Gritten

Frances Mao tường thuật bổ sung.

Nguồn : BBC, 18/09/2024

Tại sao Hezbollah ở Lebanon vẫn chưa tấn công Israel ?

Nhân ngày Lễ Các Thánh, hôm nay 01/11/2023, chỉ có các báo Le Monde và Le Figaro ra số mới, cùng với Libération và La Croix ra số kép từ hôm qua.

Các chiến binh Hezbollah tập trận tại làng Aaramta ở quận Jezzine, miền nam Lebanon, ngày 21/05/2023. AP - Hassan Ammar

Trang nhất của nhật báo Le Monde tiếp tục quan tâm đến xung đột giữa Israel và tổ chức Palestine Hamas, và đặt câu hỏi – tại sao tổ chức Hezbollah ở Lebanon vẫn chần chừ, không phát động một cuộc tấn công vào Israel ?

Chỉ cần một đoạn video dài 10 giây, cho thấy thủ lĩnh Hezbollah, Hassan Nasrallah, xuất hiện trước nền phông vàng của phong trào Hồi giáo Shia, được phát trên mạng xã hội hôm 29/10, là đủ để kích động những người ủng hộ ông và khiến tất cả người dân Lebanon cảm thấy hồi hộp. Cụ thể, Hassan Nasrallah, người đang "nắm giữ vận mệnh" của Lebanon, sẽ có bài phát biểu trên truyền hình trong buổi lễ vinh danh các "liệt sĩ" vào ngày 03/11, bài phát biểu đầu tiên của ông kể từ khi xung đột giữa Hamas và Israel nổ ra hôm 07/10. 

Việc Hassan Nasrallah vẫn "im lặng" cho đến nay đã làm dấy lên lo ngại về việc liệu ông có định mở mặt trận thứ hai chống lại Israel hay không. Sau bài phát biểu vào thứ Sáu tới, người dân Lebanon có thể sẽ chưa có câu trả lời. Nhưng phát biểu của ông rất được những người ủng hộ Hezbollah mong chờ, một tổ chức vốn đang trong tình trạng bị chia rẽ giữa sự hoài nghi và hy vọng. Nancy Ezzeddine, chuyên gia thuộc tổ chức cố vấn Hà Lan, Clingendael, nhận xét rằng các ý kiến phân cực đang dần xuất hiện trong suy nghĩ của hàng ngũ lãnh đạo Hezbollah, đặt tổ chức này vào một tình thế "tiến thoái lưỡng nan". Một quyết định leo thang sẽ đẩy Lebanon vào một cuộc xung đột tàn khốc, nhưng một phản ứng "nhu nhược" sẽ đi ngược lại với "luận điệu cứng rắn" mà họ vẫn luôn sử dụng, đe dọa đến tính chính đáng của tổ chức và thậm chí còn làm dấy lên những nghi ngờ về khả năng huy động lực lượng ra chiến trường.

Những người ủng hộ Hezbollah nhiệt thành nhất, những người luôn đề cao sự nghiệp của người Palestine và bày tỏ sự thù địch với Israel, không hiểu được sự do dự của Hezbollah, khi tổ chức này vẫn chần chừ, chưa quyết định tuyên chiến với "kẻ thù", sau khi Israel phát động cuộc tấn công trên bộ vào dải Gaza. Họ thường xuyên đồng thanh hô khẩu hiệu "Hỡi Nasrallah, hãy tấn công Tel Aviv" trong các cuộc biểu tình, đám tang và thậm chí trong các bài hát họ sáng tác và đăng lên mạng xã hội.

Còn những người ủng hộ Hezbollah một cách chừng mực hơn, mà phần đông sống ở miền nam Lebanon, sát với biên giới Israel, thậm chí còn nghi ngờ về tính khả thi của một cuộc xung đột mới, trong khi đất nước đang bị suy yếu bởi một cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị. Bà Nancy Ezzeddine giải thích : "Nhiều người thậm chí còn băn khoăn không biết Hezbollah có đáng phải chiến đấu vì người Palestine hay không".

Sự hoài nghi của họ được chứng thực bởi số lượng lớn các chiến binh Hezbollah, gần 50 người, đã thiệt mạng kể từ ngày 07/10. Hầu hết đều bị chết do các cuộc oanh kích bằng drone, và nhiều binh sĩ mới có 20 tuổi.

Le Monde kết luận rằng mọi người có lý do để lo ngại về một cuộc xung đột ở phía bắc Israel, song vẫn muốn tỏ ra lạc quan khi cho rằng Hezbollah sẽ không mặn mà trong việc tiến hành một cuộc xung đột tàn khốc chống lại Israel vì lợi ích của Hamas, trừ khi sự tồn tại của Hamas thực sự bị đe dọa. Nancy Ezzeddine cho biết thêm : "Ưu tiên của Hezbollah vẫn là bảo vệ trục kháng chiến do Iran lãnh đạo, chứ không phải bảo vệ người Palestine".

Xung đột Israel-Hamas : Các bệnh viện ở Gaza trở thành "bia đỡ đạn"

Nhật báo thiên hữu Le Figaro thì dành trang nhất chú ý đến tình trạng ngày càng "thê thảm" của các bệnh viện nằm ở dải Gaza, kể từ khi xung đột nổ ra. Trưởng khoa phẫu thuật thẩm mỹ tại bệnh viện Nasser ở Khan Younes, phía nam dải Gaza, bác sĩ Ahmed Mougrabi tận dụng thời gian nghỉ giữa hai ca phẫu thuật để bế con gái 3 tuổi trên tay. Vì ngôi nhà của họ bị hư hại sau một vụ oanh kích, nên gia đình bác sĩ phải trú ẩn trong bệnh viện.

Bác sĩ Mougrabi cho biết rằng cả gia đình phải ngủ trong phòng làm việc của anh : "Tôi đang phẫu thuật ở một bệnh viện khác thì em trai báo cho tôi biết là một quả bom đã phát nổ rất gần nhà tôi. Tôi thực sự không biết gia đình tôi còn sống hay đã chết. Lúc đó, tôi băn khoăn không biết có nên ngừng ca phẫu thuật hay không. Tôi nói với em trai hãy đưa gia đình tôi đến bệnh viện Nasser. Dù họ có chết thì tôi vẫn muốn nhìn thấy họ lần cuối. Cảm ơn Thượng đế, khi tôi về đến bệnh viện, họ chỉ bị sốc, và đứa con gái bé bỏng của tôi bị thương. Nhưng họ vẫn sống".

Kể từ ngày 07/10, bác sĩ Mougrabi đã làm việc không ngừng nghỉ : "Bệnh viện bị quá tải. Chúng tôi có 350 giường, nhưng có đến hàng nghìn người bị thương. Chúng tôi đang thiếu rất nhiều thiết bị y tế. Giờ đây, tôi có thể bị buộc phải phẫu thuật mà không gây mê, và nhiều bác sĩ đã thiệt mạng trong các vụ oanh kích. Cá nhân tôi thì đã mất ba người bạn bác sĩ".

Theo một tài liệu được Bộ Y tế Hamas ở dải Gaza công bố hôm 29/10, đã có 124 nhân viên y tế thiệt mạng kể từ khi xung đột nổ ra, 25 xe cứu thương đã trở thành mục tiêu của các cuộc không kích, cùng với 12 bệnh viện và 32 trung tâm y tế đã ngưng hoạt động hoàn toàn.

Về phần mình, quân đội Israel khẳng định là Hamas đã thành lập các trung tâm chỉ huy được bố trí trong các bệnh viện ở Gaza, điển hình là bệnh viện Al-Shifa. Israel cáo buộc phong trào Hồi giáo sử dụng những cơ sở hạ tầng này làm "bia đỡ đạn".

Chính phủ Pháp "lạm dụng" điều 49.3 của Hiến pháp

Về tình hình chính trị ở Pháp, bài xã luận của tờ Libération cảm thấy bất bình với một chính phủ dường như đang "đi quá giới hạn" ?! 15 lần viện dẫn điều 49.3 của Hiến pháp, chính phủ đang thực sự nghĩ gì ? Điều khoản này cho phép chính phủ thông qua các văn bản pháp luật mà không cần đến các cuộc thảo luận và bỏ phiếu tại Quốc hội. Thật vô lý khi thủ tướng Elisabeth Borne lại quyết định dùng điều 49.3, lần này, để thông qua dự luật tài trợ An sinh xã hội, mà không cần ý kiến của Quốc hội. Nhật báo thiên tả nhận định rằng dường như điều tồi tệ nhất là người dân đã thực sự cảm thấy quen thuộc với hiện tượng này. Trong quá khứ, việc sử dụng điều 49.3 luôn gây chú ý, nhất là hồi chính phủ thông qua dự luật về cải cách hưu trí. Giờ đây, hầu như không còn ai bận tâm đến việc chính phủ sử dụng điều khoản này, trong khi đáng lẽ mọi người phải thảo luận về sự "hợp hiến" của việc dùng 49.3.

Libération thực sự chú ý đến những mặt trái của việc sử dụng công cụ Hiến pháp này một cách tùy tiện. Năm ngoái, các nghị sĩ ít ra đã có những cuộc tranh luận ở mức tối thiểu khi họp bàn về dự luật ngân sách Nhà nước. Giờ đây, dường như tiếng nói của họ thực sự không còn trọng lượng. Những nghị sĩ mà tờ báo thiên tả đã phỏng vấn, bao gồm cả những nghị sĩ thuộc phe đa số, ghi nhận về một "sự thay đổi" trong những cuộc thảo luận gần đây giữa các ủy ban, và những cuộc họp do các bộ trưởng chủ trì.

Tóm lại, giờ đây, dường như quyền lực của Quốc hội đang thực sự bị đe dọa. Và điều này sẽ trở nên rõ ràng hơn nếu việc chính phủ viện dẫn 49.3 trở thành thông lệ và các dự luật được thông qua mà không cần có sự tranh luận, không kể đến các dự luật hết sức quan trọng, chẳng hạn như dự luật thắt chặt nhập cư. Làm thế nào có thể vui mừng trước viễn cảnh này ? Bài xã luận kết luận rằng đáng lẽ ra quyền lực của Quốc hội phải ngày càng được gia tăng, song thật không may là điều ngược lại đang xảy ra.

Tổng thống Pháp công du Trung Á để kiềm chế ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc

Về mặt ngoại giao, tờ Le Monde có bài viết chú ý đến chuyến công du Kazakhstan và Uzbekistan, ở Trung Á, của Emmanuel Macron để tăng cường quan hệ kinh tế và chống lại ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc trong khu vực. 

Cụ thể, trong hai ngày 01-02/11, nguyên thủ Pháp tới hai nước nói trên, hai cường quốc Trung Á thuộc Liên Xô cũ, vốn có quan hệ gần gũi với Nga, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Theo điện Elysée, ông Macron rất "coi trọng" chuyến đi nhằm thắt chặt mối quan hệ chiến lược với Kazakhstan, đầu tàu kinh tế trong khu vực, có rất nhiều dầu mỏ, than đá, uranium và kim loại quý.

Vốn chịu sự chi phối của Nga, Kazakhstan cũng đang tìm cách đa dạng hóa những mối quan hệ của mình, trong bối cảnh chiến tranh Ukraine hoành hành, tham vọng ngày càng gia tăng của Trung Quốc, và đồng thời cũng muốn giảm bớt sự phụ thuộc vào Moskva. Do vậy, Liên Hiệp Châu Âu (EU) thực sự không có ý định "khoanh tay đứng nhìn". Với chiến lược của mình, được gọi là "Global Gateway", EU đang tính đầu tư ồ ạt vào các dự án và cơ sở hạ tầng trong nước.

Le Monde nhận định rằng Kazakhstan chỉ có lợi khi quyết định hợp tác với Liên Âu nói chung và Pháp nói riêng trong việc đa dạng hóa các mối quan hệ. Với diện tích lớn gấp 5 lần xứ lục lăng, nhưng chỉ có 19 triệu dân, chính quyền Astana vẫn luôn phải nhượng bộ trước láng giềng Nga, khi Moskva đã và đang nhập rất nhiều dầu mỏ của Kazakhstan.

Về phần Uzbekistan, nơi có rất nhiều dầu mỏ và đông dân nhất trong khu vực với 35 triệu người, nước này cũng đang tìm cách mở rộng các mối quan hệ. Paris và Tashkent đang lên kế hoạch mở lại phòng thương mại Pháp-Uzbekistan và tìm kiếm một "lộ trình hợp tác" giữa hai nước. Le Monde nhắc lại rằng dưới thời cố tổng thống Islam Karimov, từ trần vào năm 2016, Uzbekistan thực sự "đóng cửa" với thế giới, song kể từ khi người kế nhiệm Karimov, là ông Chavkat Mirzioiev lên lãnh đạo đất nước, Uzbekistan mới bắt đầu có dấu hiệu "mở cửa".

Trung tâm tiếng Pháp quốc tế được khánh thành

Về văn hóa xã hội, tờ La Croix dành bài xã luận quan tâm đến sự kiện Trung tâm tiếng Pháp quốc tế - Cité internationale de la langue française được khánh thành tại lâu đài Villers-Cotterêts, vùng Aisne, chính nơi vua François I đã ký sắc lệnh bắt buộc sử dụng tiếng Pháp trong các văn bản hành chính vào năm 1539. Giống như hầu hết các người tiền nhiệm (trừ Nicolas Sarkozy và François Hollande), nhật báo công giáo nhận định rằng tổng thống Emmanuel Macron có thể tự hào vì đã hoàn thành tâm nguyện khi để lại cho hậu thế "dấu ấn" của mình.

Những cụ già 80 tuổi đang "khỏe mạnh" hơn bao giờ hết

Để kết thúc mục điểm báo hôm nay, RFI xin đề cập đến một chủ đề có thể giúp những người, tạm gọi là "lo sợ về tuổi già", bớt hoang mang. Tờ La Croix có bài viết nói về việc những người ở độ tuổi 80 đang "sung sức" hơn bao giờ hết. Catherine Deneuve, Mick Jagger hay Martin Scorsese, ở độ tuổi "bát tuần", vẫn quay phim, biểu diễn ca nhạc và tham gia quảng cáo tác phẩm mới. Họ không phải là những người duy nhất có thể trạng tốt : sức khỏe thể chất và tinh thần của những người trên 80 tuổi đã được cải thiện rõ rệt trong những năm gần đây.

La Croix đặt câu hỏi, liệu 80 có phải là tuổi hoàng kim mới của con người ? Trong những tuần gần đây, những nhân vật kể trên vẫn còn hoạt động rất tích cực trong các lĩnh vực của họ. Nữ diễn viên Catherine Deneuve, người vừa đóng bộ phim Bernadette, được công chiếu từ hôm 04/10, mới tổ chức sinh nhật vào ngày 22/10. Cách đây 3 tháng, danh ca Mick Jagger cũng đã bước sang tuổi 80. Sau khi dành năm 2022 cho những chuyến lưu diễn, ca sĩ của nhóm nhạc Rolling Stones đang tích cực làm công tác quảng cáo cho album thứ 24 của nhóm. Đạo diễn Martin Scorsese sẽ tròn 81 tuổi vào ngày 17/11. Bộ phim mới nhất của ông, Killers of the Flower Moon, ra rạp ở Pháp vào giữa tháng 10, thì có sự góp mặt của ngôi sao điện ảnh Robert De Niro, cũng vừa bước sang tuổi 80.

Alexandre Jost, người sáng lập Trung tâm Spinoza, nơi đã công bố những nghiên cứu liên quan đến tuổi già, nhận xét : "Giờ đây, con người vẫn còn trẻ khi bước sang tuổi 80. Những khuôn mẫu liên quan đến tuổi già thực sự là điều tiêu cực. Khi chúng ta nhìn vào định nghĩa trong từ điển nói về các hiện tượng liên quan đến tuổi già, những thuật ngữ xuất hiện nhiều nhất là : "suy tàn", "suy sụp", "đắm chìm", "bệnh tật". Điều đấy không còn đúng nữa".

Bởi vì tình trạng sức khỏe, cả về thể chất lẫn tinh thần của những người 80 tuổi đã tiến bộ rõ rệt trong những năm gần đây, mặc dù vấn đề này còn phụ thuộc vào ngành nghề và thu nhập của mỗi người.

Alexandre Jost nói thêm : "Khi nói về những người trên 80 tuổi, chúng ta nghĩ ngay rằng họ đều phải sống trong nhà dưỡng lão, nhưng trên thực tế, chỉ có 20% những người trên 85 tuổi phải sống phụ thuộc vào người khác". Theo La Croix, độ tuổi trung bình của những người vào nhà dưỡng lão đang giảm từ năm này qua năm khác.

Điều đáng chú ý là con người càng lớn tuổi bao nhiêu, thì lại càng yêu đời bấy nhiêu. Alexandre Jost nhấn mạnh : "Chúng tôi nhận thấy rằng niềm vui cuộc sống của những người từ 18 đến 45-50 tuổi có dấu hiệu thuyên giảm, nhưng lại tăng trở lại từ 45-50 cho đến 80-85 tuổi".

Duy trì tinh thần lạc quan là điều tối quan trọng để tận hưởng tuổi già. Pierre Krolak-Salmon, giám đốc y tế của tập đoàn Orpea của Pháp, vốn quản lý một chuỗi các nhà dưỡng lão, cơ sở chăm sóc y tế và các dịch vụ giúp việc tại nhà, phân tích : "Tò mò, ham học hỏi và duy trì khát vọng sống là điều rất quan trọng ở độ tuổi này".

Phan Minh