Ngay sau G7 tại Đức đến thượng đỉnh NATO tại Madrid, Tây Ban Nha, chính phủ Pháp chạy đua với thời gian tìm kiếm thỏa hiệp, để có được một nội các đa đảng phái sau thất bại tuyển cử không chiếm đa số tuyệt đối ở Quốc hội, đó là những thông tin chính của các báo ra ngày hôm nay.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg họp báo trước một hội nghị thượng đỉnh NATO Bruxelles, ngày 22/03/2022. AP - Olivier Matthys
Không khí chiến tranh bao trùm trang bìa nhật báo Le Figaro với tựa chính : "Đương đầu với Nga, NATO trong hội đồng chiến tranh". Tờ báo cho hay, thượng đỉnh của Liên Minh phương Tây họp tại Madrid từ hôm nay 28/06 đến 30/6 sẽ quyết định "tăng cường khả năng quân sự trước một kẻ thù không còn trong giả định nữa".
Bốn tháng sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, cuộc họp của Liên Minh quân sự Bắc Đại Tây Dương tại Madrid hôm nay sẽ bàn khả năng triển khai đến 300 nghìn quân tại Châu Âu. Tờ báo ghi nhận : Sau nhiều năm hòa bình tại Châu Âu, chỉ tham gia xử lý một số cuộc khủng hoảng quốc tế, vấn đề "phòng vệ tập thể" lại trở thành sứ mệnh chính của NATO. Tờ báo trích dẫn bà Rachel Ellehuus, đại diện của bộ Quốc Phòng Mỹ tại Liên minh nhấn mạnh rằng giờ đây, "nhiều nước thành viên đang lo lắng về an ninh của mình" và NATO phải có khả năng thực thi điều 5 của Hiệp ước, khi cần thiết. Điều 5 đó cho phép Liên minh đáp trả tập thể khi một nước thành viên bị tấn công. Theo bài báo, cách đây 12 năm, NATO đã từng coi Nga như là "một đối tác chiến lược", giờ đây tại Tây Ban Nha, 30 nước thành viên Liên minh buộc phải nhìn nhận Moskva như là "mối đe dọa trực tiếp và ngay tức thì" đối với an ninh của mình.
Từ khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014, NATO đã tăng cường sự hiện diện quân sự tại Ba Lan và các nước vùng Baltic. Lần này khi nổ ra cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, NATO thấy cần thiết phải tăng cường hơn nữa lực lượng ở sườn đông Châu Âu.
Xã luận của tờ báo ghi nhận : "Các nước ở sườn đông đã được phương Tây tăng viện ồ ạt, trong khi đó 2 ứng viên mới đang có mặt ở cửa vào NATO. Ba mươi nước thành viên Liên Minh đã kết thành một khối sau Ukraine, cung cấp cho nước này các loại vũ khí ngày càng hiện đại hơn, thề làm thất bại hành động thô bạo của Nga… Nhưng NATO cũng không giấu được những bất đồng có thể dẫn đến rạn nứt đoàn kết". Tờ báo chỉ ra những yếu tố gây chia rẽ Liên Minh :Thứ nhất là Thổ Nhĩ Kỳ với ý đồ và tính toán riêng của mình. Thứ hai là việc cung cấp vũ khí cho Ukraine không biết bao nhiêu cho đủ, trong lúc mà trên mặt trận miền Đông, Ukraine đang ở thế thua.
Tuy nhiên theo Le Figaro, cứ đà rải thảm bom đạn như bây giờ, Nga cũng đang tới gần giới hạn khả năng của họ. Đến mùa thu tới đây, nhờ vũ khí phương Tây, Ukraine có thể sẽ đủ khả năng phản công.
Nhưng từ giờ đến khi đó phải chống chọi lại được thử thách của chiến tranh cùng những hậu quả. Lạm phát, khan hiếm lương thực, giá năng lượng đang là mối lo của tất cả các chính phủ phương Tây. Vladimir Putin đang đánh cược vào sự mệt mỏi và chia rẽ của phương Tây. Bây giờ là lúc phép thử của sự chịu đựng giữa ông ta và chúng ta (phương Tây), Le Figaro kết luận.
Cùng chung với góc nhìn này của Le Figaro, nhật báo le Monde có bài phân tích "Putin đặt cược vào suy giảm hậu thuẫn của các nước phương Tây với Kiev". Bài báo nhận thấy, trong cuộc chiến tranh phi nghĩa này, ông Vladimir Putin còn có một đồng minh khác là thời gian, lãnh đạo Nga tin là thời gian sẽ làm suy yếu quyết tâm của các nước Châu Âu và Mỹ.
Nếu cuộc chiến tranh kéo dài nữa, các nước phương Tây sẽ rơi vào thế kẹt, giữa một bên là quyết tâm ủng hộ Kiev nhân danh luật pháp và các giá trị, và một bên là cuộc khủng hoảng dưới đủ hình thức đang hiển hiện, có nguy cơ gây suy thoái kinh tế.
Vẫn theo Le Figaro, trong một cuộc họp với Mỹ, Pháp đã nhấn mạnh NATO không nên coi Trung Quốc là đối thủ của mình. Nhưng Washington không từ bỏ mối quan tâm chiến lược của mình. Chính vì thế mà lần đầu tiên một loạt các nước Châu Á gồm Úc, New Zealand, Hàn Quốc, Nhật Bản được mời dự thượng đỉnh lần này của NATO.
Một chủ đề khác khá nhạy cảm trong chương trình của cuộc họp Liên Minh là việc mở rộng NATO, trước đơn xin gia nhập Liên Minh của Phần Lan và Thụy Điển tháng trước.
Từ đó đến giờ Thổ Nhĩ Kỳ vẫn phong tỏa lối vào của hai nước để tìm kiếm một sự nhượng bộ của các đồng minh cho vấn đề "an ninh" của riêng mình. Các cuộc thương lượng với Ankara vẫn đang tiếp tục. Về chủ đề này, nhật báo Le Monde có bài : "NATO : Trò chơi mập mờ của Erdogan". Tờ báo cho thấy, trong lúc uy tín cá nhân và đảng AKP của mình ở trong nước đang xuống thấp nhất trong các cuộc thăm dò dư luận trong nước, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan nhằm vào hoạt động đối ngoại bằng cách lên gân với các đồng minh trong vấn đề mở rộng Liên Minh.
Tờ báo điểm lại : "Căng thẳng với Hy Lạp, đe dọa lại tấn công vào miền bắc Syria, chơi trò nước đôi với Nga, không chịu chấp nhận để Phần Lan và Thụy Điển vào NATO, với những động thái như vậy, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Erdogan tiếp tục đóng vai kẻ gây nhiễu bằng cách lên gân với các đồng minh".
Trong bài xã luận mang tiêu đề "NATO đối mặt với sự bắt bí của Thổ Nhĩ Kỳ", Le Monde nhận định : "những giá trị được Erdogan rao giảng không giống gì với những giá trị của NATO, cách thức lãnh đạo của ông ta ngày càng giống cách của Vladimir Putin và Tập Cận Bình. Đó là bịt miệng xã hội dân sự, Quốc hội bù nhìn và điều khiển tư pháp…".
Về thời sự nội tình nước Pháp, Le Monde ghi nhận tuần này là tuần chủ chốt của đa số cầm quyền. Tờ báo dành nhiều nhiều trang bài đề cập đến cuộc đấu để giành các chức vụ chiến lược đang mở ra ở Quốc hội giữa các đảng đối lập và đa số cầm quyền. Cũng trong tuần này thủ tướng Elisabeth Borne được tổng thống giao nhiệm vụ phải tìm được sự ủng hộ cho liên minh cầm quyền để thành lập được "chính phủ hành động mới", sau khi các đề nghị mở rộng thành phần cho một chính phủ liên minh dân tộc bị các đảng bác bỏ. Bà thủ tướng sẽ phải tiếp xúc, thương lượng, mặc cả với chủ tịch các nhóm nghị sĩ đối lập ở Quốc hội.
Các báo đều có chung nhận định đây là một nhiệm vụ vừa gấp gáp và hết sức khó khăn. Như nhận định của nhật báo kinh tế Les Echos : Nhiệm vụ bất khả thi của Elisabeth Borne. Bên cạnh đó các báo cũng có chung ghi nhận về một thách thức khác cho thủ tướng Pháp đó là làm sao cải thiện được sức mua, mối quan tâm hàng đầu của người dân Pháp hiện nay trong bối cảnh lạm phát tăng vọt, khủng hoảng năng lượng. Đây cũng là trắc nghiệm đầu tiên cho chính phủ mới của Pháp. Tuần tới chính phủ phải trình bày một gói giải pháp nhằm giảm sốc lạm phát cho người dân.
Vẫn liên quan đến nước Pháp về vấn đề an ninh xã hội, Le Figaro có bài cho biết : 6 trên 10 người Pháp tỏ hoài nghi về vấn đề an ninh cho Thế Vận Hội mùa hè 2024. Sau vụ hỗn loạn bạo lực nghiêm trọng ở sân vận động Stade de France hôm 28/05 trước trận chung kết cúp bóng đá Châu Âu Champions League, dư luận báo chí Pháp đã tốn không ít giấy mực để nói về một thất bại của chính quyền và các nhà tổ chức trong việc kiểm soát an ninh cho sự kiện. Thất bại này là bài học quan trọng cho chính quyền, khi mà nước Pháp sắp tới sẽ đón nhiều sự kiện thể thao quy mô thế giới : năm 2023 là Cúp thể giới rugby, năm 2024, Paris sẽ đón kỳ Thế Vận Hội mùa hè. Theo thăm dò dư luận của Viện Fiducial/Odoxa cho Le Figaro, đa số người dân Pháp không tin chính quyền có khả năng bảo vệ an ninh cho các sự kiện thể thao lớn như Cúp thế giới rugby và Thế Vận Hội 2024.
Anh Vũ
Belarus thông báo khách mời NATO đã tới (RFI, 17/09/2017)
Cuộc tập trận song phương Nga-Belarus, diễn ra từ ngày 16 đến ngày 20/09/2017, bị khối NATO nghi ngờ là không minh bạch. Hôm 16/09, Belarus ra thông báo trấn an là đại diện nhiều nước thành viên NATO, trong đó có Ba Lan và ba nước vùng Baltic, đã tới quan sát tập trận.
Trực thăng Belarus tham gia cuộc tập trận Zapad 2017. Reuters/Vasily Fedosenko
Bộ quốc phòng Belarus ra thông báo khẳng định đã mời đại diện bảy nước trong khu vực bao gồm Latvia, Litva, Estonia, Ba Lan, Thụy Điển, Na Uy và Ukraine, và hôm qua, đại diện bảy nước nói trên, gồm hai quan sát viên mỗi nước, đã tới thủ đô Minsk.
Theo Bộ quốc phòng Belarus, lời mời này đáp ứng "mong muốn phát triển các quan hệ hợp tác và hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia láng giềng, cũng như các nguyên tắc có đi có lại, cởi mở và minh bạch", theo các thỏa thuận quốc tế mà Belarus tham gia.
Theo chính quyền Minsk, cuộc tập trận "hoàn toàn mang tính phòng vệ" và "không nhắm vào một quốc gia cụ thể nào". Moskva khẳng định khoảng 12.700 binh sĩ Nga và Belarus được triển khai trong khuôn khổ cuộc tập trận mang tên "Zapad 2017" (Zapad có nghĩa là Hướng Tây).
Tuy nhiên, có nhiều lo ngại tại các nước láng giềng Châu Âu. Litva và Estonia cho rằng đợt tập trận có thể huy động đến 100.000 quân. Ukraine và Ba Lan, lo ngại, ẩn dưới hoạt động này là một mưu toan xâm lược. Tổng tham mưu trưởng NATO Jens Stoltenberg cho rằng số lượng hai quan sát viên mỗi nước không bảo đảm tính minh bạch theo quy định của Tổ Chức An Ninh và Hợp Tác Châu Âu OSCE.
Nhìn từ Litva, thông tín viên Marielle Vitureau tại Kudirkos Naumiestis, biên giới với Nga, cho biết dân cư trong vùng đánh giá lo ngại bị Nga xâm chiếm của chính quyền Vilnius là quá đáng :
"Hàng ngày, qua cửa sổ, Jonas Valaitis đều trông thấy nước Nga. Kudirkos Naumiestis từng là thị trấn nằm sát lằn ranh, dòng sông Sesupe là biên giới với Kalinigrad. Ở phía bên kia con sông, là ruộng, đất bỏ trống thuộc khu vực quân sự của Nga. Trại lính thì còn nằm ở mãi rất xa.
Jonas Valaitis là một nông dân cung cấp khoai tây cho cả vùng. Ông không ngại sống ở khu vực giáp giới này. Ông nói : từ khi đường biên giới đóng cửa, cách nay đã 25 năm, ông chưa từng thấy bóng dáng một người lính biên phòng nào lảng vảng bên phía lãnh thổ Nga. Đối với dân cư trong vùng, an ninh được Liên Minh Bắc Đại Tây Dương bảo đảm hơn bao giờ hết.
An ninh được bảo đảm cả ngày lẫn đêm. Trong mắt dân cư sống tại sát vùng biên giới này duy trì một mối bang giao tốt là điều rất quan trọng. Họ cho rằng, lo ngại của Vilnius là quá đáng. Tuy vậy, từ khi xung đột tại Ukraine bùng lên, người dân ở đây lo ngại trước thái độ khó đoán trước của Nga.
Một làn sóng yêu nước đang trỗi dậy tại Litva, quốc gia từng thuộc Liên bang Xô Viết. Năm nay chẳng hạn, ngân sách quốc phòng của Litva đạt 2% so với GDP. Cho dù lãnh đạo Litva tỏ thái độ hòa hoãn, nhưng hiện đại hóa và nâng cao khả năng phòng thủ của Không Quân là một ưu tiên của chính quyền Vilnius".
Tú Anh
*******************
Nga - Belarus bắt đầu cuộc tập trận lớn nhất năm 2017 (VnExpress, 14/09/2017)
Đợt tập trận Zapad-2017 diễn ra từ ngày 14 đến 20/9 với sự tham gia của hàng trăm xe tăng thiết giáp và hàng chục máy bay Nga và Belarus.
Lính Nga tham gia huấn luyện trước Zapad-2017. Ảnh: TvZvezda.
Bộ Quốc phòng Belarus cho biết cuộc tập trận Zapad-2017 (Phương Tây - 2017) sẽ là cuộc tập trận quân sự lớn nhất trong năm của Nga và Belarus, TASS đưa tin.
Lực lượng tham gia Zapad-2017 gồm 138 xe tăng, 231 xe thiết giáp, 241 hệ thống pháo và tên lửa đạn đạo chiến thuật, cùng 40 máy bay chiến đấu làm nhiệm vụ tuần tra cảnh giới trên không. Nga dự kiến triển khai 12.700 binh sĩ, trong đó 10.200 người sẽ tham gia tác chiến tại Belarus. Một số nguồn tin cho rằng Quân đoàn Tăng Cận vệ số 1 mới tái lập của Nga cũng góp mặt trong Zapad 2017, nhưng thông tin này chưa được xác nhận.
Đợt tập trận Zapad 2017 được cho là cơ hội để Nga thử nghiệm nhiều khái niệm chiến thuật mới, trong đó có những chiến thuật được rút ra từ kinh nghiệm ở Syria. Theo Bộ Quốc phòng Nga, trọng tâm của cuộc tập trận năm nay là lập kế hoạch hiệp đồng, xây dựng chiến thuật chỉ huy và triển khai đội hình quân binh chủng hợp thành.
Nga và Belarus đều mời quan sát viên từ Liên Hợp Quốc, Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), NATO, Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế và Cộng đồng Các quốc gia Độc lập (CIS) tới theo dõi cuộc tập trận.
NATO chào đón lời mời của Moscow và Minsk, nhưng cũng nhấn mạnh "lời mời này không thể thay thế các hoạt động giám sát được quy định trong Văn kiện Vienna". Thỏa thuận này cho phép quan chức quốc phòng NATO tham gia các cuộc báo cáo và phỏng vấn binh sĩ về cuộc tập trận. Năm 2015, Nga cũng áp dụng điều khoản của Văn kiện Vienna để gửi nhóm chuyên gia tới giám sát đợt tập trận Joint Warrior của NATO.
Tập trận Zapad bắt nguồn từ thời Liên Xô, được tổ chức lần đầu tiên năm 1973. Trong đó, Zapad 81 là cuộc tập trận lớn nhất trong lịch sử, kéo dài trong 8 ngày với sự tham gia của 100.000-150.000 binh sĩ Liên Xô và khối hiệp ước Warsaw.Liên Xô đã thử nghiệm nhiều khí tài mới trong Zapad 81, như tên lửa đạn đạo tầm xa RDS-10, loại vũ khí sau đó bị cấm bởi Hiệp ước các Lực lượng hạt nhân Tầm trung (INF).
Hoạt động diễn tập này bị ngừng lại sau khi Liên Xô tan rã và chỉ được nối lại bằng Zapad 2013. Đây là cuộc tập trận mà Nga lần đầu tiên sử dụng máy bay không người lái để định vị mục tiêu cho pháo binh dội hỏa lực và đánh giá thiệt hại đối phương sau oanh tạc.
Tử Quỳnh
******************
Nga tập trận Zapad-2017 làm láng giềng lo lắng (BBC, 11/09/2017)
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko nói rằng cuộc tập trận Zapad-2017 của Nga ở Belarus từ 14 đến 20/09 có thể chỉ là 'màn khói' để quân Nga xâm lăng lãnh thổ nước ông.
Hồi 2015 Nga cũng có một cuộc tập trận trên lãnh thổ của họ
Chừng 13 nghìn quân Nga sẽ tham gia tập trận với tên gọi "Zapad" - Phía Tây, diễn ra cả trên bộ và trên Biển Baltic.
Tầm vóc của cuộc tập trận Zapad-2017
Tuy thế, theo phóng viên ngoại giao và quốc phòng của BBC, Jonathan Marcus thì giới quan sát từ Nato không chia sẻ quan ngại về một cuộc "xâm lăng toàn bộ" nhằm vào Ukraine.
Chuyên gia về Nga, Keir Giles, nhà nghiên cứu tại Viện Chatham House ở London, thừa nhận đúng là "các cuộc tập trận trước của Nga nói ở tầm vóc này đã chuẩn bị cho quân đội có các chiến dịch như chống lại Georgia năm 2008 và Ukraine năm 2014".
Nhưng ông Giles cũng nói, phần trên bộ của cuộc tập trận là nằm bên trong lãnh thổ Belarus, "chứ không phải ngay gần biên giới Ba Lan và Lithuania" nên đây là chỉ dấu Belarus muốn giảm thiểu mọi khả năng gây ra hiểu lầm.
Phi cơ F-15 của Không quân Ba Lan- hồi tháng 8, Ba Lan và các đồng minh Nato cũng có diễn tập quân sự ở tầm vóc khiêm tốn
Tuy thế, phóng viên BBC cho rằng cuộc tập trận Zapad-2017 tuần này vẫn khiến cho các nước láng giềng của Nga "phải chú tâm một cách lo lắng".
Chú tâm lo lắng
Theo kênh TV24.pl của Ba Lan, dù tin chính thức của Quân đội Liên bang Nga nói chỉ có 12,7 nghìn quân tham gia tập trận, con số thực được huy động về phía Nga có thể lên tới 100 nghìn và có 700 đơn vị các binh chủng khác nhau tham gia.
Báo Anh, từ Financial Times trích lời Bộ trưởng Ngoại giao Lithuania, Linas Linkevicius nói các nước Baltic và Nato cần "chuẩn bị tốt hơn" khi Nga mở cuộc tập trận.
Zapad-2017 là cuộc tập trận liên binh chủng cấp chiến lược gồm quân Nga và Belarus, bắt đầu hôm 14/09 tại khu quân sự Kaliningrad, nằm bên bờ Baltic, giáp biên giới Ba Lan, để sau đó chuyển vào phần trên bộ ở Belarus.
Dự kiến cuộc diễn tập chỉ kéo dài một tuần nhưng nó thể được gia hạn, theo Jonathan Marcus.
Mỗi năm, Nga tổ chức tập trận ở một vùng địa lý, từ Tây (Zapad), sang Đông, Trung Tâm và Caucaus, theo lịch bốn năm lại quay vòng.
Nhưng lần này cuộc tập trận Phía Tây khiến các nước Đông Âu và Baltic thuộc Nato lo ngại hơn hồi năm 2013, khi Nga có cuộc diễn tập tương tự.
Lý do là vào năm 2014 Nga đã sáp nhập Crimea, lãnh thổ Ukraine ở Biển Đen bằng vũ lực.
Cuộc tập trận Zapad-2009 kết thúc bằng cuộc tấn công hạt nhân trên mô hình nhằm vào Warsaw, thủ đô Ba Lan.
Bốn năm sau, vẫn cuộc diễn tập cùng tên để quân Nga chuẩn bị cho một trận oanh kích giả tưởng bằng bom vào Stockholm của Thụy Điển.