Belarus thông báo khách mời NATO đã tới (RFI, 17/09/2017)
Cuộc tập trận song phương Nga-Belarus, diễn ra từ ngày 16 đến ngày 20/09/2017, bị khối NATO nghi ngờ là không minh bạch. Hôm 16/09, Belarus ra thông báo trấn an là đại diện nhiều nước thành viên NATO, trong đó có Ba Lan và ba nước vùng Baltic, đã tới quan sát tập trận.
Trực thăng Belarus tham gia cuộc tập trận Zapad 2017. Reuters/Vasily Fedosenko
Bộ quốc phòng Belarus ra thông báo khẳng định đã mời đại diện bảy nước trong khu vực bao gồm Latvia, Litva, Estonia, Ba Lan, Thụy Điển, Na Uy và Ukraine, và hôm qua, đại diện bảy nước nói trên, gồm hai quan sát viên mỗi nước, đã tới thủ đô Minsk.
Theo Bộ quốc phòng Belarus, lời mời này đáp ứng "mong muốn phát triển các quan hệ hợp tác và hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia láng giềng, cũng như các nguyên tắc có đi có lại, cởi mở và minh bạch", theo các thỏa thuận quốc tế mà Belarus tham gia.
Theo chính quyền Minsk, cuộc tập trận "hoàn toàn mang tính phòng vệ" và "không nhắm vào một quốc gia cụ thể nào". Moskva khẳng định khoảng 12.700 binh sĩ Nga và Belarus được triển khai trong khuôn khổ cuộc tập trận mang tên "Zapad 2017" (Zapad có nghĩa là Hướng Tây).
Tuy nhiên, có nhiều lo ngại tại các nước láng giềng Châu Âu. Litva và Estonia cho rằng đợt tập trận có thể huy động đến 100.000 quân. Ukraine và Ba Lan, lo ngại, ẩn dưới hoạt động này là một mưu toan xâm lược. Tổng tham mưu trưởng NATO Jens Stoltenberg cho rằng số lượng hai quan sát viên mỗi nước không bảo đảm tính minh bạch theo quy định của Tổ Chức An Ninh và Hợp Tác Châu Âu OSCE.
Nhìn từ Litva, thông tín viên Marielle Vitureau tại Kudirkos Naumiestis, biên giới với Nga, cho biết dân cư trong vùng đánh giá lo ngại bị Nga xâm chiếm của chính quyền Vilnius là quá đáng :
"Hàng ngày, qua cửa sổ, Jonas Valaitis đều trông thấy nước Nga. Kudirkos Naumiestis từng là thị trấn nằm sát lằn ranh, dòng sông Sesupe là biên giới với Kalinigrad. Ở phía bên kia con sông, là ruộng, đất bỏ trống thuộc khu vực quân sự của Nga. Trại lính thì còn nằm ở mãi rất xa.
Jonas Valaitis là một nông dân cung cấp khoai tây cho cả vùng. Ông không ngại sống ở khu vực giáp giới này. Ông nói : từ khi đường biên giới đóng cửa, cách nay đã 25 năm, ông chưa từng thấy bóng dáng một người lính biên phòng nào lảng vảng bên phía lãnh thổ Nga. Đối với dân cư trong vùng, an ninh được Liên Minh Bắc Đại Tây Dương bảo đảm hơn bao giờ hết.
An ninh được bảo đảm cả ngày lẫn đêm. Trong mắt dân cư sống tại sát vùng biên giới này duy trì một mối bang giao tốt là điều rất quan trọng. Họ cho rằng, lo ngại của Vilnius là quá đáng. Tuy vậy, từ khi xung đột tại Ukraine bùng lên, người dân ở đây lo ngại trước thái độ khó đoán trước của Nga.
Một làn sóng yêu nước đang trỗi dậy tại Litva, quốc gia từng thuộc Liên bang Xô Viết. Năm nay chẳng hạn, ngân sách quốc phòng của Litva đạt 2% so với GDP. Cho dù lãnh đạo Litva tỏ thái độ hòa hoãn, nhưng hiện đại hóa và nâng cao khả năng phòng thủ của Không Quân là một ưu tiên của chính quyền Vilnius".
Tú Anh
*******************
Nga - Belarus bắt đầu cuộc tập trận lớn nhất năm 2017 (VnExpress, 14/09/2017)
Đợt tập trận Zapad-2017 diễn ra từ ngày 14 đến 20/9 với sự tham gia của hàng trăm xe tăng thiết giáp và hàng chục máy bay Nga và Belarus.
Lính Nga tham gia huấn luyện trước Zapad-2017. Ảnh: TvZvezda.
Bộ Quốc phòng Belarus cho biết cuộc tập trận Zapad-2017 (Phương Tây - 2017) sẽ là cuộc tập trận quân sự lớn nhất trong năm của Nga và Belarus, TASS đưa tin.
Lực lượng tham gia Zapad-2017 gồm 138 xe tăng, 231 xe thiết giáp, 241 hệ thống pháo và tên lửa đạn đạo chiến thuật, cùng 40 máy bay chiến đấu làm nhiệm vụ tuần tra cảnh giới trên không. Nga dự kiến triển khai 12.700 binh sĩ, trong đó 10.200 người sẽ tham gia tác chiến tại Belarus. Một số nguồn tin cho rằng Quân đoàn Tăng Cận vệ số 1 mới tái lập của Nga cũng góp mặt trong Zapad 2017, nhưng thông tin này chưa được xác nhận.
Đợt tập trận Zapad 2017 được cho là cơ hội để Nga thử nghiệm nhiều khái niệm chiến thuật mới, trong đó có những chiến thuật được rút ra từ kinh nghiệm ở Syria. Theo Bộ Quốc phòng Nga, trọng tâm của cuộc tập trận năm nay là lập kế hoạch hiệp đồng, xây dựng chiến thuật chỉ huy và triển khai đội hình quân binh chủng hợp thành.
Nga và Belarus đều mời quan sát viên từ Liên Hợp Quốc, Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), NATO, Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế và Cộng đồng Các quốc gia Độc lập (CIS) tới theo dõi cuộc tập trận.
NATO chào đón lời mời của Moscow và Minsk, nhưng cũng nhấn mạnh "lời mời này không thể thay thế các hoạt động giám sát được quy định trong Văn kiện Vienna". Thỏa thuận này cho phép quan chức quốc phòng NATO tham gia các cuộc báo cáo và phỏng vấn binh sĩ về cuộc tập trận. Năm 2015, Nga cũng áp dụng điều khoản của Văn kiện Vienna để gửi nhóm chuyên gia tới giám sát đợt tập trận Joint Warrior của NATO.
Tập trận Zapad bắt nguồn từ thời Liên Xô, được tổ chức lần đầu tiên năm 1973. Trong đó, Zapad 81 là cuộc tập trận lớn nhất trong lịch sử, kéo dài trong 8 ngày với sự tham gia của 100.000-150.000 binh sĩ Liên Xô và khối hiệp ước Warsaw.Liên Xô đã thử nghiệm nhiều khí tài mới trong Zapad 81, như tên lửa đạn đạo tầm xa RDS-10, loại vũ khí sau đó bị cấm bởi Hiệp ước các Lực lượng hạt nhân Tầm trung (INF).
Hoạt động diễn tập này bị ngừng lại sau khi Liên Xô tan rã và chỉ được nối lại bằng Zapad 2013. Đây là cuộc tập trận mà Nga lần đầu tiên sử dụng máy bay không người lái để định vị mục tiêu cho pháo binh dội hỏa lực và đánh giá thiệt hại đối phương sau oanh tạc.
Tử Quỳnh
******************
Nga tập trận Zapad-2017 làm láng giềng lo lắng (BBC, 11/09/2017)
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko nói rằng cuộc tập trận Zapad-2017 của Nga ở Belarus từ 14 đến 20/09 có thể chỉ là 'màn khói' để quân Nga xâm lăng lãnh thổ nước ông.
Hồi 2015 Nga cũng có một cuộc tập trận trên lãnh thổ của họ
Chừng 13 nghìn quân Nga sẽ tham gia tập trận với tên gọi "Zapad" - Phía Tây, diễn ra cả trên bộ và trên Biển Baltic.
Tầm vóc của cuộc tập trận Zapad-2017
Tuy thế, theo phóng viên ngoại giao và quốc phòng của BBC, Jonathan Marcus thì giới quan sát từ Nato không chia sẻ quan ngại về một cuộc "xâm lăng toàn bộ" nhằm vào Ukraine.
Chuyên gia về Nga, Keir Giles, nhà nghiên cứu tại Viện Chatham House ở London, thừa nhận đúng là "các cuộc tập trận trước của Nga nói ở tầm vóc này đã chuẩn bị cho quân đội có các chiến dịch như chống lại Georgia năm 2008 và Ukraine năm 2014".
Nhưng ông Giles cũng nói, phần trên bộ của cuộc tập trận là nằm bên trong lãnh thổ Belarus, "chứ không phải ngay gần biên giới Ba Lan và Lithuania" nên đây là chỉ dấu Belarus muốn giảm thiểu mọi khả năng gây ra hiểu lầm.
Phi cơ F-15 của Không quân Ba Lan- hồi tháng 8, Ba Lan và các đồng minh Nato cũng có diễn tập quân sự ở tầm vóc khiêm tốn
Tuy thế, phóng viên BBC cho rằng cuộc tập trận Zapad-2017 tuần này vẫn khiến cho các nước láng giềng của Nga "phải chú tâm một cách lo lắng".
Chú tâm lo lắng
Theo kênh TV24.pl của Ba Lan, dù tin chính thức của Quân đội Liên bang Nga nói chỉ có 12,7 nghìn quân tham gia tập trận, con số thực được huy động về phía Nga có thể lên tới 100 nghìn và có 700 đơn vị các binh chủng khác nhau tham gia.
Báo Anh, từ Financial Times trích lời Bộ trưởng Ngoại giao Lithuania, Linas Linkevicius nói các nước Baltic và Nato cần "chuẩn bị tốt hơn" khi Nga mở cuộc tập trận.
Zapad-2017 là cuộc tập trận liên binh chủng cấp chiến lược gồm quân Nga và Belarus, bắt đầu hôm 14/09 tại khu quân sự Kaliningrad, nằm bên bờ Baltic, giáp biên giới Ba Lan, để sau đó chuyển vào phần trên bộ ở Belarus.
Dự kiến cuộc diễn tập chỉ kéo dài một tuần nhưng nó thể được gia hạn, theo Jonathan Marcus.
Mỗi năm, Nga tổ chức tập trận ở một vùng địa lý, từ Tây (Zapad), sang Đông, Trung Tâm và Caucaus, theo lịch bốn năm lại quay vòng.
Nhưng lần này cuộc tập trận Phía Tây khiến các nước Đông Âu và Baltic thuộc Nato lo ngại hơn hồi năm 2013, khi Nga có cuộc diễn tập tương tự.
Lý do là vào năm 2014 Nga đã sáp nhập Crimea, lãnh thổ Ukraine ở Biển Đen bằng vũ lực.
Cuộc tập trận Zapad-2009 kết thúc bằng cuộc tấn công hạt nhân trên mô hình nhằm vào Warsaw, thủ đô Ba Lan.
Bốn năm sau, vẫn cuộc diễn tập cùng tên để quân Nga chuẩn bị cho một trận oanh kích giả tưởng bằng bom vào Stockholm của Thụy Điển.