Thông Luận

Bầu cử tổng thống Nga : Ba ứng cử viên "bù nhìn" để thể hiện "đa nguyên đa đảng"

Cuộc bầu cử tổng thống Nga và các ứng cử viên "phụ họa" tranh cử cùng Putin. Các chiến dịch gây quỹ cộng đồng để giúp người Palestine thoát khỏi Gaza. Chính phủ Luân Đôn đề xuất trả tiền để những người xin tị nạn tự nguyện rời khỏi Anh đến Rwanda. Hai tập đoàn Nissan và Honda của Nhật thông báo hợp tác để đối đầu Trung Quốc trong thị trường xe điện. Trên đây là những chủ đề chính trong mục tạp chí thế giới đó đây tuần này.

Ngoài Vladimir Putin, ba ứng cử viên đã được phép tranh cử tổng thống Nga là Leonid Slutsky (phải), Nikolai Kharitonov (giữa) và Vladislav Davankov. © AFP © AFP / Studio graphique de France 24

Trong cuộc bầu cử tổng thống Nga cuối tuần này, từ ngày 15- 17/03, tổng thống đương nhiệm Vladimir Putin sẽ "đấu" với 3 ứng cử viên khác là Leonid Slutski của đảng Dân chủ Tự do Nga, Vladislav Davankov, đảng Nhân dân Mới và Nikolai Kharitonov, đảng Cộng sản. Trong cuộc bầu cử mà ông Putin nắm chắc phần thắng, ba nhân vật này trên thực tế chỉ là bù nhìn, là những người múa phụ họa, tạo ra vẻ ngoài "đa nguyên đa đảng" cho cuộc bỏ phiếu.

The AFP, ngay khi tuyên bố "tranh cử", Leonid Sloutski, 56 tuổi, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Nga đã nhận định «một chiến thắng lớn» sẽ thuộc về Vladimir Putin. Về phần mình, Nikolai Kharitonov, được coi là một chính trị gia kỳ cựu, từng tranh cử năm 2004, nêu ra các chính sách trong chương trình tranh cử như quốc hữu hóa sản xuất và ủng hộ việc tăng tỷ lệ sinh. Đây lại là hai định hướng chính của đảng cầm quyền Nước Nga thống nhất. Nhân vật cuối cùng là Vladislav Davankov, 39 tuổi, ứng cử viên trẻ nhất, muốn thúc đẩy sự tự do cho các doanh nghiệp. Ông cũng giữ vị trí phó chủ tịch Quốc Hội, và ủng hộ hầu hết các chính sách của Vladimir Putin.

Trên thực tế, phe đối lập thực sự đã bị đè bẹp sau nhiều năm đàn áp. Trước cuộc bầu cử, những tiếng nói bất đồng với cuộc chiến ở Ukraine đã bị bịt miệng bằng các khoản tiền phạt hoặc bị bắt giữ. Hai nhà đối lập muốn đối đầu với Putin là Dountsova và Boris Nadejdine đã bị Ủy ban bầu cử từ chối cho tranh cử tổng thống.

Tuy nhiên, theo France 24, không thể không loại trừ khả năng những thành phần chống chiến tranh Ukraine được huy động để phản đối Putin. Bà Yulia Navalnaïa, vợ của nhà đối lập quá cố Alexei Navalny, bỏ mạng trong một nhà tù ở Bắc Cực, đã kêu gọi dân Nga bày tỏ sự phản đối với Vladimir Putin tại hòm phiếu. Nhiều cuộc biểu tình chống Putin của các nhà hoạt động Nga lưu vong dự trù diễn ra vào cuối tuần này tại Paris, Berlin hay Luân Đôn.

Nga đàn áp đối lập ở nước ngoài ?

Litva, nơi có khoảng 15 000 người Nga sinh sống, cũng là một trong những điểm đến xin tị nạn của nhiều nhà đối lập Nga từ nhiều năm qua. Leonid Volkov là một trong số họ. Ông cũng từng là cánh tay phải của Alexeï Navalny. Vào đầu tuần này Volkov đã bị thương do bị hành hung dã man tại nhà riêng ở Vilnius, thủ đô Litva. Vụ này dấy lên lo ngại về sự an toàn của những nhà đối lập Nga sinh sống tại nước ngoài.

Từ Vilnius, thông tín viên Marielle Vitureau cho biết thêm thông tin : "Có rất đông người Nga ở Litva nhưng họ không phải là một cộng đồng đoàn kết. Tuy nhiên, vẫn có thể cảm nhận được mối lo ngại của họ ở một số nhóm khác nhau. Trong số những người từng thân cận với Navalny, có mặt ở Litva từ vài năm qua, một số cho rằng hành động gây hấn vừa qua là để hù dọa những ai phản đối Vladimir Putin.

Một số người xin giấu tên, bày tỏ ngạc nhiên khi thấy vụ việc vừa rồi lại có thể xảy ra ở Litva. Những người khác, như nhà báo Mikhail Maglov, thân cận với Boris Nemtsov, thì cho rằng chính quyền Nga hy vọng họ phải sợ hãi sau cái chết của Navalny. Tuy nhiên, nhiều người lại không nhượng bộ, nên cuộc tấn công đó có thể được dự đoán trước.

Trong cuộc họp báo, cảnh sát Litva tỏ ý lảng tránh và mọi người hiểu là một số thủ tục sẽ được xem xét lại. Leoni Volkov sẽ được bảo hộ trong một thời gian. Hiện nay, chỉ có một số người được đặt trong chế độ bảo hộ của Litva, như trường hợp của Svetlana Tikhanovskaïa, lãnh đạo phe đối lập Belarus, đã đến Vilnius vào tháng 08/2020. Tuy nhiên, nhiều nhà đối lập tin rằng đây chỉ là khởi đầu, Vladimir Putin theo dõi những người chống đối ông ngay cả ở nước ngoài. Trường hợp gần đây nhất mà mọi người đều nêu ra là cái chết của một phi công Nga muốn đào tẩu sang Ukraine. Thi thể của ông được tìm thấy ở Tây Ban Nha". 

Anh Quốc : Cho tiền để người xin tị nạn tự nguyện rời đi

Vẫn về thời sự ở Châu Âu, chính phủ Anh Quốc đã lên kế hoạch gửi người di cư đến Rwanda từ nhiều tháng qua, nhưng bất thành do sự phản đối của ngành tư pháp. Nay Luân Đôn muốn trả tiền cho những người xin tị nạn để họ đồng ý đi nơi khác. Từ thủ đô Anh Quốc, thông tín viên Emeline Vin tường trình :

"Nhận 3500 euro và rời khỏi Anh đến định cư ở Rwanda, đó là đề xuất của chính phủ Anh đối với những người xin tị nạn mà Anh muốn trục xuất, thay vì gửi trả họ về nước. Ở Rwanda, những người di cư có quyền làm việc. Hơn nữa, dự án này nằm trong thỏa thuận hợp tác chuyển hệ thống tiếp đón người tị nạn đến Rwanda, vốn đã bị tư pháp Anh ngăn chặn cách đây hai năm. Trên đài phát thanh Times Radio, bộ trưởng Bưu Điện (Post Office) Kevin Hollirake biện minh : ‘Chúng tôi đã trao khoản tiền này cho những người bị từ chối cấp quyền tị nạn, để giúp họ tái định cư, trở lại đất nước của họ. 3500 euro là một khoản lớn, nhưng sẽ đắt hơn nếu muốn để họ ở lại Anh một cách bất hợp pháp.

Tuy nhiên tôi không nghĩ rằng bất cứ ai đến tận đây để được nhận 3500 euro rồi đến Rwanda.’

Qua thỏa thuận này, chính phủ có thể có được giữ được lời hứa với các cử tri bảo thủ về hình ảnh một chiếc máy bay chở toàn người di cư đến Rwanda. Công Đảng đối lập cáo buộc chính phủ muốn giữ thể diện. Người phát ngôn của đảng này nhận định : 'Chính phủ cuối cùng cũng thừa nhận rằng chương trình Rwanda không có cơ hội thành công, nên họ đành phải trả tiền cho những người muốn đến đó'.Chính phủ hiện vẫn chưa nói rõ khi nào thì chương trình ‘tái định cư tự nguyện’ sẽ bắt đầu".

Kêu gọi trợ giúp cộng đồng để rời khỏi Gaza

Về thời sự Trung Đông, cuộc chiến ở Gaza vẫn là chủ đề được quốc tế quan tâm trong tuần vừa qua. Các cuộc đàm phán về hưu chiến cho đến nay vẫn bế tắc. Quân đội Israel liên tục tấn công dải đất là nơi sinh sống của hơn 2 triệu người Palestine. Hôm thứ Sáu, Hamas tố cáo quân đội Israel tấn công vào những người Gaza đang chờ hàng cứu trợ, khiến 20 người thiệt mạng, hơn 150 người bị thương. Quân đội của Nhà nước Do Thái đã bác bỏ điều này. Gần 6 tháng chiến tranh, Liên Hiệp Quốc lo ngại về cuộc khủng hoảng nhân đạo thêm trầm trọng và nạn đói lan rộng tại dải đất hiện đang bị Israel bao vây.

Trước những đe dọa đến tính mạng, nhiều người Gaza cố tìm cách sang Ai Cập lánh nạn. Ban đầu Cairo kiểm soát chặt cửa khẩu với Gaza, chỉ chấp nhận những người song tịch, nhưng nay đã nới lỏng quy định, chỉ cần nộp đủ tiền. Thế nhưng chi phí khá đắt đỏ và không phải ai cũng có điều kiện chi trả, do vậy mà nhiều chiến dịch gây quỹ cộng đồng đã được mở ra. Trên trang GoFundMe, dưới sự giúp đỡ của một người bạn, Saed Mgharee đã kêu gọi mọi người đóng góp, hỗ trợ gia đình mình rời khỏi Gaza. Trả lời RFI Pháp Ngữ, Sahed cho biết : "Chúng tôi muốn rời khỏi Gaza một cách hợp pháp, và chúng tôi phải trả mỗi người 5000 euro. Chi phí cho cả gia đình tôi lên đến 30 000 euro để qua được cửa khẩu Rafah, Ai Cập".

Mỗi ngày, khoảng 200 dự án được mở ra trên trang mạng gây quỹ cộng đồng, nhằm hỗ trợ những nạn nhân người Palestine hay Israel trong cuộc xung đột này. Đối với những người hiện đang ở Gaza, họ không thể tự mình mở chiến dịch gây quỹ mà phải thông qua những người quen sống ở các nước mà trang GoFundMe hoạt động. Tuy nhiên điều này cũng khá là may rủi vì có những trường hợp lừa đảo. Cô Mai Rajab, trên mạn xã hội X, kể về việc nhờ người thứ ba mở chiến dịch gây quỹ để giúp cô và gia đình rời khỏi Gaza. Tuy nhiên người này đã biến mất sau khi nhận được 50 000 euro ủng hộ từ khắp nơi trên thế giới.

Nhật Bản : Hai đối thủ xe hơi Nissan và Honda hợp tác để cạnh tranh với xe điện Trung Quốc 

Nhìn sang Châu Á, tại Nhật Bản, trước sự cạnh tranh khốc liệt từ Trung Quốc trên thị trường xe điện, Nissan và Honda, hai tập đoàn xe hơi hàng đầu của Nhật trong tuần này đã quyết định hợp tác nghiên cứu, phát triển các linh kiện chủ chốt trong xe điện, các loại công nghệ, hoặc thậm chí là mua hàng chung. Theo Les Echos, trong một cuộc họp báo hôm 15/03, lãnh đạo tập đoàn Honda Toshihiro Mibe cho biết : "Các kỹ sư của chúng tôi sẽ bắt đầu gặp gỡ và làm việc với nhau để xác định lĩnh vực nào mà hai doanh nghiệp sẽ có lợi khi hợp tác với nhau để giảm chi phí và đẩy nhanh thời gian phát triển sản phẩm". Lãnh đạo của Nissan Makoto Uchiba thì nhận định "chúng tôi sẽ không thể chiến thắng cuộc đua trong lĩnh vực xe điện (trước đối thủ Trung Quốc), nếu vẫn giữ cách tiếp cận truyền thống". Từ Tokyo, thông tín viên Frédéric Charles cho biết thêm :

"Nissan và Honda đang rất lo lắng trước BYD - doanh nghiệp hàng đầu Trung Quốc về xe điện, hiện đang thách thức các nhà sản xuất trên chính thị trường của họ. Ban đầu, Nissan và Honda sẽ thực hiện nghiên cứu khả thi để phát triển một nền tảng chung về việc sử dụng các phần phềm trên xe điện.

Hai tập đoàn này muốn củng cố sức mạnh trong lĩnh vực xe điện, thị trường mà các thương hiệu Trung Quốc đã nhanh chóng qua mặt toàn bộ ngành công nghiệp ô tô của Nhật Bản. Tại Trung Quốc, doanh số bán hàng của Nissan và Honda đã sụt giảm vào năm ngoái.

Nissan vẫn luôn hợp tác trong lĩnh vực xe điện với Renault tại Châu Âu. Tuy nhiên, việc cân bằng lại hợp tác với hãng xe của Pháp sẽ cho phép tập đoàn này đàm phán một hợp tác chiến lược với Honda để có thể đối đầu tốt hơn trước sự cạnh tranh từ Trung Quốc. Chính sự cạnh tranh mạnh mẽ từ Trung Quốc đã buộc Nissan và Honda, vốn là hai đối thủ lịch sử, phải làm việc cùng nhau".

Chi Phương

Ông Vladimir Putin tái đắc cử tổng thống Nga

Reuters, VOA, 18/03/2024

Ông Vladimir Putin đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Nga với 87,97% số phiếu bầu, theo kết quả chính thức đầu tiên được công bố hôm 17/3 sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa.

Kết quả sơ bộ của cuộc bầu cử tổng thống Nga được cập nhật trên màn hình tại trụ sở Ủy ban Bầu cử trung ương Nga ở Moskva, Nga ngày 17/3 - Ảnh : Reuters

Trong khi đó, Nhà Trắng hôm 17/3 nói rằng cuộc bầu cử ở Nga "rõ ràng là không tự do và công bằng" vì Tổng thống Vladimir Putin đã bỏ tù các đối thủ và ngăn cản những người khác ra tranh cử.

Ông Putin, 71 tuổi và đã nắm quyền hơn hai thập kỷ, hiện sẽ có thêm một nhiệm kỳ sáu năm nữa.

Trước đó, Reuters đưa tin, ông Putin sẵn sàng siết chặt quyền lực hôm 17/3 trong cuộc bầu cử ở Nga, vốn chắc chắn sẽ mang lại cho ông chiến thắng vang dội, mặc dù hàng nghìn người phản đối đã tổ chức một cuộc biểu tình mang tính biểu tượng vào buổi trưa tại các điểm bỏ phiếu.

Ông Putin, người lên nắm quyền vào năm 1999, dự kiến sẽ giành được nhiệm kỳ 6 năm nữa, giúp ông có thể vượt qua ông Josef Stalin và trở thành nhà lãnh đạo nắm quyền lâu nhất ở Nga trong hơn 200 năm.

Cuộc bầu cử diễn ra chỉ hơn hai năm kể từ khi ông Putin tiến hành cuộc xung đột nguy hiểm nhất ở Châu Âu kể từ Thế Chiến II bằng cách ra lệnh xâm lược Ukraine. Ông gọi nó là một "chiến dịch quân sự đặc biệt".

Chiến tranh đã phủ bóng lên cuộc bầu cử kéo dài ba ngày : Ukraine đã liên tục tấn công các nhà máy lọc dầu ở Nga, pháo kích các khu vực của Nga và tìm cách xuyên qua biên giới Nga bằng các lực lượng ủy nhiệm - một động thái mà ông Putin nói sẽ không để yên.

Trong khi khả năng tái đắc cử của ông Putin là điều không thể nghi ngờ nhờ sự kiểm soát của ông đối với nước Nga và không có bất kỳ đối thủ thực sự nào, cựu điệp viên KGB muốn chứng tỏ rằng ông nhận được sự ủng hộ đông đảo của người Nga. Vài giờ trước khi các cuộc bỏ phiếu đóng cửa vào buổi chiều, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu trên toàn quốc đã vượt qua mức 67,5% của năm 2018.

Những người ủng hộ nhân vật đối lập Alexei Navalny, người đã chết trong một nhà tù ở Bắc Cực vào tháng trước, đã kêu gọi người Nga tham gia cuộc biểu tình gọi là "Buổi trưa chống lại Putin" để thể hiện sự bất đồng quan điểm của họ đối với một nhà lãnh đạo mà họ cho là một kẻ chuyên quyền tham nhũng.

Không có con số độc lập nào về việc có bao nhiêu trong số 114 triệu cử tri Nga đã tham gia các cuộc biểu tình của phe đối lập, trong bối cảnh an ninh hết sức chặt chẽ với sự tham gia của hàng chục nghìn cảnh sát và quan chức an ninh.

Các nhà báo của Reuters chứng kiến sự gia tăng dòng cử tri, đặc biệt là những người trẻ tuổi, vào buổi trưa tại một số điểm bỏ phiếu ở Moscow, St Petersburg và Yekaterinburg, với hàng trăm người, thậm chí hàng nghìn người, xếp hàng.

Một số người cho biết họ đang biểu tình dù có rất ít dấu hiệu bên ngoài để phân biệt họ với cử tri bình thường.

Khi vợ góa của ông Navalny, bà Yulia, xuất hiện tại đại sứ quán Nga ở Berlin, nơi người Nga đang chờ bỏ phiếu, một số người đã cổ vũ bà và hô vang "Yulia, Yulia".

Những người sống lưu vong vốn ủng hộ ông Navalny đã phát sóng các đoạn phim về các cuộc biểu tình ở Nga và nước ngoài trên YouTube.

Reuters

Nguồn : VOA, 18/03/2024

**************************

Một số người Nga tới mộ ông Navalny để 'bỏ phiếu'

Reuters, VOA, 18/03/2024

Hàng chục người Nga đã đến mộ của ông Alexei Navalny ở Moscow hôm 17/3 để bỏ phiếu một cách tượng trưng cho chính trị gia đối lập quá cố vào ngày cuối cùng của cuộc bầu cử tổng thống Nga, hình ảnh video truyền hình cho thấy.

v

Hình ảnh mộ ông Alexei Navalny.

Ông Navalny, người chỉ trích Tổng thống Vladimir Putin gay gắt nhất tại Nga, đã chết vào tháng trước trong một nhà tù ở Bắc Cực.

Các đồng minh của ông cáo buộc ông Putin đã sát hại ông, điều mà Điện Kremlin phủ nhận. Ông Sergei Naryshkin, người đứng đầu cơ quan tình báo nước ngoài SVR của Nga, nói rằng ông Navalny đã chết vì nguyên nhân tự nhiên.

Ông Navalny được chôn cất tại nghĩa trang Borisovo ở phía nam Moscow vào ngày 1 tháng 3, hai tuần trước khi bắt đầu cuộc bầu cử tổng thống được nhiều người cho là sẽ dễ dàng trao cho ông Putin thêm sáu năm nắm quyền nữa.

Vào hôm 17/3, đoạn video được hãng tin Novaya Gazeta Europe và các phương tiện truyền thông khác đăng trên mạng xã hội, cho thấy hàng chục người ủng hộ ông Navalny đến mộ ông, trên đó họ đã đặt nhiều lời tưởng nhớ khác nhau.

"Chúng tôi chọn bạn", một lời tưởng niệm viết. Phóng viên Reuters nhìn thấy phiếu bầu cử chính thức đã được sửa đổi để đưa tên ông Navalny vào danh sách ứng cử viên có dấu tích bên cạnh.

Những người ủng hộ cũng được nhìn thấy đã đặt hoa lên mộ của ông Navalny, vốn đã phủ đầy hoa.

Nguồn : VOA, 18/03/2024

****************************

Cử tri được kêu gọi đi bỏ phiếu ồ ạt vào 12 giờ trưa nhưng không bầu Putin

Thùy Dương, RFI, 17/03/2024

Hôm nay 17/03/2024 là ngày thứ ba, cũng là ngày cuối cùng trong kỳ bầu cử tổng thống Nga. Dưới sự trấn áp phe đối lập của điện Kremlin, dĩ nhiên Putin sẽ tái đắc cử tổng thống Nga. Dẫu vậy, để bày tỏ thái độ phản kháng chế độ, và để cho thấy phe đối lập vẫn tồn tại, các nhà đối lập kêu gọi cử tri ồ ạt đi bỏ phiếu lúc 12 giờ trưa nay, nhưng không bầu cho Putin. Chính quyền Nga đương nhiên đã dọa truy tố hình sự những ai tụ tập trái phép. 

Cử tri xếp hàng tại một điểm bỏ phiếu ở Moskva, Nga, vào Chủ nhật, ngày 17/03/2024. AP

Từ Moskva, thông tín viên El Jabri sáng nay 17/03 gửi về bài tường trình :

"Đúng là có nhiều người và nhìn chung thì cũng có không khí, nhưng cũng đã có những vụ đổ mực vào thùng phiếu, tìm cách phóng hỏa các phòng phiếu, mà mọi người chưa biết ai đứng sau những nỗ lực này và để làm gì. Cũng đã có những vụ bắt giữ ở một số thành phố của Nga, nhắm vào nhóm của Boris Nedijdin, ứng viên đã bị loại ra khỏi danh sách tranh cử tổng thống.

Trung tâm thủ đô Moskva được đặt dưới sự bảo vệ nghiêm ngặt. Nhìn chung là có sự giám sát kỹ càng tại các phòng bỏ phiếu. Về cơ bản, tính đến hiện giờ, mọi chuyện đã diễn ra mà không gặp bất kỳ trở ngại lớn nào. Nhưng tất cả những điều này đều chứng tỏ đây là cuộc bỏ phiếu có thể nói là không giống bất kỳ cuộc bỏ phiếu nào khác, một cuộc bỏ phiếu bị kiểm soát.

Trong tình hình căng thẳng này, sáng kiến ​đi ​​​bỏ phiếu lúc 12 giờ trưa là sáng kiến ​​​​duy nhất mà các nhà đối lập đang nỗ lực thực hiện. Ai cũng biết việc này sẽ bị giám sát chặt chẽ. Trước khi phòng phiếu đầu tiên được mở hôm thứ Năm (14/03), chính quyền đã cảnh báo bất kỳ cuộc tụ tập nào cũng đều có nguy cơ bị truy tố hình sự. Cựu tổng thống Dimitri Medvedev, cũng là một nhân vật diều hâu của chế độ, đề xuất là bất cứ điều gì có thể bị xem là hành vi phá hoại bầu cử (từ ngữ nguyên văn) đều bị coi là tội phản quốc ở mức nặng. Mức án cho tội này có thể lên đến 25 năm tù giam.

Dẫu sao thì chính quyền cũng biết cách dựa vào việc được lòng dân. Tại nhiều điểm bỏ phiếu trên khắp nước Nga, họ tích cực đăng tải trên các mạng xã hội rằng mọi chuyện vận hành suôn sẻ, như vẫn thường thấy nơi đây : những nhóm ca sĩ và vũ công ái quốc hiện diện tại các phòng phiếu ; bánh xèo, sổ xố trúng thưởng và quà tặng được phân phát cho những người đi bỏ phiếu".

Theo AFP, hưởng ứng lời kêu gọi của bà Ioulia Navalnaia, vợ góa của nhà đối lập Alexei Navalny, nhiều cử tri Nga đã đến phòng bỏ phiếu ở Moskva và St Petersbourg vào 12 giờ trưa nay để tưởng nhớ nhà đối lập đã qua đời trong nhà tù, nhân vật mà nhiều người Nga xem là "người hùng" chống Putin. 

Thùy Dương

*************************

Chính quyền ghi nhận nhiều vụ phá hoại phòng phiếu

Thùy Dương, RFI, 16/03/2024

Trong ngày bỏ phiếu đầu tiên của kỳ bầu cử tổng thống Nga, chính quyền ngày 15/03/2024 ghi nhận nhiều vụ phá hoại tại các phòng bỏ phiếu. 13 người đã bị bắt vì tội phá hoại.

Một cử tri bỏ phiếu bầu tổng thống Nga tại Makiivka,do Nga kiểm soát tại vùng Donetsk, đông Ukraine, ngày 15/03/2024. AP

Moscow Times, được báo Pháp Le Monde trích dẫn, cho biết hôm qua đã xảy ra 7 vụ cử tri Nga dùng chất lỏng có màu xanh lá cây để làm hỏng các lá phiếu bầu. Một ảnh chụp màn hình video giám sát phòng phiếu cho thấy một phụ nữ trẻ đang đổ một chất lỏng có màu vào một thùng phiếu.

Chủ tịch Ủy ban bầu cử, Ella Pamfilovan, khẳng định thủ phạm của những hành vi này đã hành động vì tiền mà "những kẻ lưu manh ở nước ngoài hứa hẹn" trả cho họ và những người này không biết họ sẽ gánh chịu hình phạt nào.

Ngoài ra, theo trang truyền thông Nga Astra, cũng có 3 vụ phóng hỏa cũng được ghi nhận tại các điểm bỏ phiếu. Tại St. Petersburg, một chai bom cháy đã được ném vào một phòng phiếu. Các nỗ lực đốt phòng phiếu cũng được báo cáo tại một địa điểm bỏ phiếu ở thu đô Moskva và khu tự trị Khantys-Mansis.

Tại Kherson mà Nga chiếm của Ukraine, ủy ban bầu cử khu vực cho biết trên Telegram : "Tại Skadovsk, một thiết bị nổ tự chế đã được đặt trong thùng rác phía trước phòng phiếu. Một vụ nổ đã xảy ra. Không có ai thiệt mạng hoặc bị thương".

Theo nhà chức trách, 13 người đã bị bắt ở Nga hôm thứ Sáu vì gây thiệt hại tại các điểm bỏ phiếu và có thể bị phạt tới 5 năm tù vì những một hành vi này.

Trong khi đó, tại Liên Hiệp Quốc, tiếp sau tổng thư ký Antonio Guterres, hơn 50 quốc gia thành viên, trong đó có Mỹ và Pháp, đã lên án gay gắt việc chính quyền Putin cho tổ chức bầu cử tổng thống Nga tại những vùng sáp nhập của Ukraine.

Các vụ tấn công nhà máy lọc dầu tiếp diễn

Liên quan tới các vụ tấn công xảy ra trên lãnh thổ Nga, thống đốc vùng Samar sáng hôm nay 16/03 khẳng định nhà máy lọc dầu Syzran, cách Moskva 800km về phía đông nam, đã bị drone tấn công trong đêm qua rạng sáng nay. Thống đốc cũng nói rằng có một âm mưu tấn công vào nhà máy lọc dầu Novokouibychevsk, cách Syzra 200km và cũng cách biên giới với Kazakhstan 200km. Theo Le Monde, phía chính quyền Nga hiện chưa nói rõ các drone này được phóng đi từ Ukraine hay từ chính lãnh thổ Nga.

Tại Belgorod, có hai người thiệt mạng trong sáng hôm nay 16/03 và nhiều người khác bị thương do trúng đạn pháo. Bộ Quốc Phòng Nga nói đến 3 vụ tấn công vào lúc 8h, 8h30 và 9h sáng nay (giờ Moskva) và nhiều vụ trong đêm qua. 

Tối hôm qua, hãng tin Nga TASS cũng cho biết lực lượng Ukraine đã bắn hơn 150 đầu đạn các loại và tiến hành 11 vụ tấn công bằng drone tại vùng Belgorod trong vòng 24 giờ.

Theo tin mới nhất, hôm 16/03, thống đốc vùng Belgorod, Viatcheslav Gladkov, căn cứ vào tình hình, thông báo các trung tâm thương mại và trường học của thành phố Belgorod cũng như 8 quận khác trong vùng Belgorod phải đóng cửa trong hai ngày thứ Hai 18 và thứ Ba 19/03.

Thùy Dương

************************

Các nước vùng Baltic nâng cao cảnh giác trong dịp bầu cử tổng thống Nga

Minh Phương, 16/03/2024

Hôm 15/03/2024, trong bối cảnh nước Nga chính thức bước vào cuộc tổng tuyển cử, cộng thêm lo ngại các hành động quá khích, đặc biệt là sau vụ tấn công nhà đối lập Nga Leonid Volkov, ba nước vùng Baltic giáp Nga đã quyết định tăng cường an ninh và cảnh giác trong thời gian diễn ra bầu cử tại Nga.

Cảnh sát Litva tăng cường bảo vệ nơi ở nhà đối lập Nga Leonid Volkov, sau khi ông bị tấn công, Vilnius, ngày 13/03/2024. AP - Mindaugas Kulbis

Từ thủ đô Vilnius, thông tín viên RFI Marielle Vitureau cho biết thêm thông tin :

"Ba nước vùng Baltic có gần 1000 km đường biên giới chung với Nga và hơn 130.000 kiều dân Nga sống tại đây. Vụ tấn công nhà đối lập NgaLeonid Volkov tại thủ đô Vilnius, hồi đầu tuần đã làm rúng động cả Litva. Tình báo nước này tin rằng rất có thể Nga sẽ thực hiện các cuộc tấn công hỗn hợp (quân sự và phi quân sự) trên lãnh thổ của mình.

Vì thế, phòng bệnh hơn chữa bệnh. Ba nước Baltic quyết định tăng cường bảo vệ biên giới trong ngày thứ Bảy và Chủ Nhật này để đề phòng mọi hành động quá khích liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống Nga.

Thực tế thì các trạm bỏ phiếu di động sẽ được đặt trên đất Nga, cách biên giới không xa. Chính quyền 3 nước dự định kiểm tra giấy phép cư trú của những công dân Nga đi bỏ phiếu tại đại sứ quán.

Trước đó, và đặc biệt là sau khi Nga phát động cuộc chiến ở Ukraine, câu hỏi về lòng trung thành của những công dân Nga này lại được đặt ra. Đóng cửa các cửa khẩu biên giới, đình chỉ hiệu lực thị thực, cấm lưu hành ô tô đăng ký tại Nga… một danh sách dài các biện pháp nhằm hạn chế các tiếp xúc với Moskva vẫn có thể sẽ còn kéo dài hơn nữa".

Minh Phương

Putin muốn tiếp tục lãnh đạo Nga trong tư thế một chiến tướng

Trái với các đồng nghiệp đã chú trọng đến nội tình nước Pháp, Courrier International số ra tuẫn lễ này (15-21/03/2018) đã dành trang nhất cho nhân vật Putin, người chắc chắn sẽ trở thành tổng thống nước Nga nhân cuộc bầu cử ngày 18/03. Tuần báo đã nhấn mạnh trên giọng điệu "sắt thép" nhắm vào nước ngoài, để nêu bật sự kiện ông Putin đã phô trương vai trò chiến tướng của mình để chinh phục cử tri trong nước.

Tổng thống Nga Vladimir Putin mít tinh vận động bầu cử ngày 14/03/2018 tại Crimea. Reuters/Maxim Shemetov

Trang bìa tuần báo Courrier International rất rõ ràng : Hàng tựa lớn "Putin, ông chủ cuộc chơi" nổi bật bên trên ảnh vẽ một hệ hành tinh, với mặt ông Putin ở trung tâm, kèm theo ghi chú : "Chắc chắn được bầu lại ngày 18 tháng Ba, tổng thống Nga thách thức Phương Tây và chứng tỏ mình là chiến tướng.

Đối với tuần báo Pháp, ngay trước ngày bầu cử, Vladimir Putin đã muốn gây ấn tượng mạnh nơi cử tri ủng hộ ông cũng như cộng đồng thế giới bằng cách phô trương một kho vũ khí hạt nhân mới. Sự kiện này đã được báo chí Nga cũng như quốc tế bình luận rộng rãi.

Putin nỗ lực khai thác chiêu bài sức mạnh quân sự Nga

Trong một hồ sơ chạy trên 6 trang, Courrier International đã trích dẫn báo Nga nhận định : Ngày 18 tháng Ba tới đây, các công dân Nga sẽ bầu "một vị tổng tư lệnh quân đội" lên làm tổng thống, và để bảo vệ quyền lợi của đất nước được cho là đã bị phương Tây "chà đạp", Putin sẽ quyết tâm khôi phục nước Nga thành một cường quốc đáng gờm như Liên Xô thời xưa.

Đối với tờ Nezavissimaïa Gazeta, nếu vào năm 2012, cử tri Nga đã bầu ông Putin lên làm tổng thống trong tư cách là một người bảo vệ thành quả của những năm 2000 chống lại các tầng lớp tự do giàu có trong nước, vào năm 2018, người Nga sẽ bày tỏ lập trường ủng hộ vị tổng tư lệnh quân đội chống lại một kẻ thù ở bên ngoài.

Theo nhật báo Nga, trong một vài tuần lễ gần đây, Vladimir Putin đã liên tục khai thác chiêu bài sức mạnh quân sự. Ngày 05/03, cuộc mít tinh tại Moskva để ủng hộ ứng cử viên Putin đã diễn ra dưới khẩu hiệu "Vì một nước Nga hùng mạnh". Bản thân ông Putin cũng khai triển chủ đề này trước đó nhân một buổi lễ trao huân chương ngày 23/02, hoặc là trong bài phát biểu gần hai tiếng đồng hồ tại Quốc hội. Putin không còn nói đến khái niệm quyền lực mềm rất phổ biến ở phương Tây, mà chủ yếu đề cập đến sức mạnh quân sự và vũ khí siêu tối tân.

Xã hội Nga, theo tờ Nezavissimaïa, đã chuyển biến từ năm 2014, thời xẩy ra vụ sát nhập bán đảo Crimea, và chiến sự ở vùng Donbass bên Ukraine, dẫn đến các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Dư luận nhập tâm lập luận của chính quyền về việc Nga là một pháo đài bị bao vây, và cần phải đấu tranh chống lại các mối đe dọa bên ngoài.

Trong bối cảnh đó, cuộc bỏ phiếu năm 2018 không còn là bầu lên một người có nhiệm vụ quản lý các nguồn lực của đất nước, mà là bày tỏ sự ủng hộ đối với nhân vật lãnh đạo lực lượng vũ trang. Theo các cuộc thăm dò dư luận, cử tri của ông Putin đã chấp nhận cách tiếp cận đó, và trong thời chiến - dù đó là chiến tranh "tiềm tàng", chiến tranh lạnh, hay thậm chí chiến tranh ấm, mọi người đều sẵn sàng chịu đựng gian khó.

Muốn Nga hùng mạnh như Liên Xô "phi Xô Viết"

Courrier International cũng trích dẫn tạp chí "Chuyên Gia", ấn hành tại Moskva, phân tích ý đồ của Vladimir Putin là xây dựng một nước Nga hùng mạnh như Liên Bang Xô Viết thời xưa.

Tuy nhiên, theo tạp chí Nga, ông Putin không hề muốn quay trở lại mô hình chính trị Xô Viết, mà chỉ muốn tiếp tục đề án khôi phục sự thịnh vượng của nước Nga đã bắt đầu từ thời perestroika trước khi Liên Xô bị phân rã. Và trong một thế giới cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, việc khôi phục đó sẽ không làm được nếu không có sức mạnh quân sự.

Tạp chí Chuyên Gia không che giấu thái độ phấn khởi khi nhận định rằng nước Nga đã hùng mạnh trở lại về mặt quân sự, và cho rằng đã có lại một cơ may hoàn thành những gì đã bỏ lỡ trong quá khứ.

Với nước Nga của Putin ngày càng phô trương cơ bắp, phương Tây, và cụ thể là Mỹ, cần phản ứng ra sao ? Courrier International đã trích dẫn một bài báo trên tờ báo Mỹ Washington Post, cho rằng Hoa Kỳ cần phải nhanh chóng tái lập đối thoại với Nga, một quan hệ đang càng lúc càng phức tạp sau khi Donald Trump được bầu làm tổng thống Mỹ.

Riêng nhật báo Đức Frankfurter Allgemeine Zeitung thì cho rằng khi tuyên bố hung hăng trên vấn đề vũ khí hạt nhân, Vladimir Putin đã lao vào một chuộc chạy đua võ trang mà ông ta không thể thắng. Có điều là hành động này của tổng thống Nga không phải là không nguy hiểm.

Bí mật về các điệp viên

Hồ sơ lý thú nhất trên các tạp chí Pháp tuần này có lẽ nằm trên tờ Le Point, đã dành trang bìa cho các "Bí mật của các điệp viên Pháp".

Trong hồ sơ dài 15 trang, Le Point trước tiên ghi nhận quân số ngày càng tăng của lực lượng bí mật này : Ở cơ quan tình báo hải ngoại DGSE, hiện có 6500 người, so với 5000 nhân viên trong năm 2014. Còn tại cơ quan phản gián DGST, đang có 4400 người làm việc, trong khi mà vào năm 2014, đơn vị này chỉ có khoảng 3300 nhân viên.

Tạp chí Pháp đặc biệt phác họa chân dung của một số gương mặt lớn của ngành tình báo Pháp, và dành 5 trang để nói về tướng Philippe Rondot (1936-2017), bí danh Max, một nhân vật được coi huyền thoại của ngành tình báo Pháp, nổi tiếng với vụ bắt giữ tay khủng bố khét tiếng Carlos tại Sudan vào năm 1994.

Theo ghi nhận của Le Point, tổng thống Pháp Macron rất quan tâm đến ngành tình báo, nhưng một sĩ quan Pháp đã nhắc nhở rằng ông không nên quên quân đội nói chung trong nhiệm vụ bảo đảm an ninh cho đất nước.

Le Point đã được độc quyền giới thiệu trước quyển Từ Điển Tình Báo (Dictionnaire du renseignement) mà tác giả là những nhân vật thực thụ trong ngành. Quyển sách sắp ra mắt độc giả bao gồm hàng trăm đề mục, nói về những khuôn mặt tiêu biểu trong lịch sử tình báo, những vụ gián điệp nổi bật, các phương pháp hoạt động, các tổ chức…

Ngoài những thông tin bổ ích, quyển từ điển còn có nhiều mẩu chuyện vui nhưng có thật, ví dụ như trường hợp một nhân viên CIA của Mỹ vào năm 2008 hoạt động tại Afghanistan. Vào lúc đang bị khó khăn trong việc thu thập thông tin, điệp viên Mỹ này gặp một tộc trưởng Afghanistan đã già nhưng có bốn cô vợ trẻ. Anh đã sáng trí tặng cho người này bốn viên thuốc Viagra. Lần tiếp xúc thứ hai đã cho thấy ngay hiệu quả của món quà : Vị tộc trưởng đã vui vẻ cung cấp rất nhiều thông tin về phong trào Taliban và các tuyến cung cấp của lực lượng này. Và cuộc nói chuyện kết thúc bằng việc xin thêm vài viên Viagra !

Dân Pháp ủng hộ việc mang thai hộ và thụ tinh nhân tạo

L’Obs đã chú ý đến vấn đề được gói trong hai nhóm từ tắt PMA-GPA, ghi bằng chữ lớn trên trang bìa, dưới ảnh một cậu bé kháu khỉnh, bên trên lời hô : "Người Pháp đồng ý !". Bên trong là một hồ sơ dài 15 trang.

PMA đến từ Procréation Médicalement Assistée, nghĩa là "Sinh sản với sự hỗ trợ của y học", hay nói đơn giản hơn là thụ thai nhân tạo, hoặc là thụ tinh trong ống nghiêm. GPA là chữ viết tắt của Gestation Pour Autrui, tức là "Mang thai hộ người khác".

Đây là hai hoạt động vẫn còn bị hạn chế tại Pháp, mang thai hộ người khác bị cấm hoàn toàn, trong lúc thụ tinh nhân tạo để có con bị cấm nơi các cặp đồng giới tính hay phụ nữ độc thân. Thế nhưng, điều được tuần báo L’Obs ghi nhận, thông qua một cuộc thăm dò do viện BVA thực hiện, là đa số người Pháp ngày nay đã cởi mở hẳn ra và chấp nhận hai vấn đề này :

Có đến gần 60% ủng hộ việc cho các cặp phụ nữ đồng tính, cũng như phụ nữ độc thân được quyền dùng phương pháp thụ tinh nhân tạo để có con. Điều đáng ngạc nhiên hơn là 55% người được hỏi cũng tán đồng hành động mang thai hộ người khác, và hơn 70% người Pháp giờ đây nghĩ rằng một cặp vợ chồng đồng tính có thể nuôi dạy một đứa trẻ một cách đàng hoàng.

Cuộc thăm dò như vậy đã xác nhận một chuyển biến nhận thức quan trọng trong xã hội Pháp vào lúc bộ luật về đạo đức sinh học sẽ được điều chỉnh từ nay đến cuối năm (2018).

Nhà thần học Hồi giáo Tariq Ramadan bị tố lạm dụng tình dục

Tạp chí L’Express cũng bỏ qua các vấn đề quốc tế nóng bỏng để xoáy vào một vụ tai tiếng lạm dụng tình dục đang sôi nổi tại Pháp : Học giả Tariq Ramadan, giáo sư thần học Oxford, một tên tuổi của xu hướng Hồi giáo có thể nói là cực đoan, từng được nhiều học giả, trí thức hay giới trẻ Hồi giáo tung hô, đã bị nhà chức trách Pháp tống giam sau khi bị ít nhất là ba phụ nữ tố cáo về tội hiếp dâm.

L’Express đã dành trang bìa và một hồ sơ dài 12 trang để công bố những "Tiết lộ mới về vụ Ramadan", đặc biệt là trường hợp của "Marie", một cô gái đã nộp đơn kiện Tariq Ramadan tại Paris về tội cưỡng dâm. Cho đến nay, học giả Hồi giáo này luôn bác bỏ những cáo buộc, cho rằng những phụ nữ kiện ông là những kẻ hoang tưởng, trục lợi, nhưng theo L’Express, "câu chuyện của Marie, với hàng ngàn tin nhắn SMS hoặc tài liệu khác mà các nhà điều tra sẽ phân tích, có vẻ rất đáng tin cậy".

Điểm mà L’Express chú ý là hiện một chiến dịch bênh vực Tariq Ramadan đang được tung ra, mà một trong những nhà tài trợ là một doanh nhân người Tunisia, thành thạo trong việc phản công trên Internet, có dưới tay cả một đạo quân gồm từ 1000 đến 2000 "tài khoản giả" trên các mạng xã hội…

Theo L’Express, những người ủng hộ của Ramadan đã được khuyến khích gởi thơ khiếu nại việc Tariq Ramadam bị truy bức đến các tòa soạn báo chí, một bức thư được định dạng sẵn. Bên cạnh đó, cũng có khoảng sáu mươi "trí thức và nhân sĩ thuộc mọi giai tầng xã hội" đã ký tên vào một bài viết đăng trên báo mạng Mediapart ở Pháp, đòi "công lý bình đẳng và vô tư" cho Tariq Ramadan.

Vấn đề được L’Express ghi nhận tuy nhiên là nếu chiến dịch bênh vực Tariq Ramadan có vẻ sôi nổi trên mạng, thì trên đường phố, chiến dịch này hầu như thất bại. Thứ Bảy, mồng 03 tháng Ba vừa qua, trên quảng trường Trocadéro ở Paris, chỉ là một vài chục người là đã dũng cảm chịu đựng giá rét cuối mùa đông để đến biểu tình ủng hộ học giả Hồi giáo.

Cuộc chiến tranh nhôm thép của Donald Trump

Quyết định của tổng thống Mỹ Donald Trump đánh thuế trên nhôm thép nhập khẩu dĩ nhiên đã được các tuần báo bình luận. Đáng chú ý nhất có lẽ là phân tích trên Courrier International, trích dịch bài viết của tờ báo Mỹ Bloomberg Businessweek tại New York, tố cáo sự kiện "Chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch của Trump làm lợi cho Bắc Kinh".

Theo tờ báo, khi đánh thuế nhập khẩu trên thép và nhôm, Washington đã đánh vào những nước bạn mà lẽ ra Mỹ nên kết hợp để ngăn chặn Trung Quốc, một nước nổi tiếng là không từ một trò xấu nào để giành thắng lợi.

Tuần báo Pháp L’Express cũng lo lắng về cuộc chiến tranh thương mại có thể nổ ra giữa Liên Hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ do vụ thuế thép và nhôm của Donald Trump.

L’Express đã nêu bật phản ứng của châu Âu khi cho biết : "Jean-Claude Juncker, chủ tịch Uỷ Ban Châu Âu, vừa vạch ra một danh sách các sản phẩm thường được sản xuất tại Mỹ, như bơ đậu phộng, nước cam ở California, rượu Bourbon hoặc xe máy Harley-Davidson".

Có điều là L’Express đã nói thêm : "Tất cả đều được sản xuất tại các bang của trong tay đảng Cộng Hòa – những nơi mà Bruxelles có thể áp dụng các biện pháp trả đũa".

Nhận xét trên có phần không chính xác : California không hề là một tiểu bang trong tay đảng Cộng Hòa, thống đốc hiện thời của California là một đảng viên Dân Chủ, và bản thân tiểu bang này đang đấu tranh chống chính quyền Trump !

Trọng Nghĩa